|
2000
|
|
|
Eta lan sakon, aldiz nekoso, horren emaitza da Euskal Herriko Unibertsitateak kaleratutako liburu eder hau. Ikertutako eskultura guztien irudiak agertzeaz gainera, non dauden, zein materialekin eginak izan diren, nork antolatu
|
zuen
haiek saridun gertatzeko lehiaketa, edizio bakoitzaren gorabeherak eta abar azaldu dizkigute, zehatz mehatz. 258 eskultore eta 9 talde omen dira guztira EAEko leku publikoetan beren eskulturak ezarriak dauzkatenak.
|
|
|
Neurathek ez zituen gustuko Schlicken joera aristokratikoak, eta azken honek jasanezintzat jotzen zuen bestearen antz proletarioa. Baina aldea, beren jarrera sozio-politikoetan ez ezik, urruntasun filosofikoan ere nabaritzen zitzaien, eta inork ezin izan
|
zuen
haiek sekula adiskidetu. Esan behar da, dena den, Neurathen idatzietan Schlicken izena, asko aipatua eta oso objektiboki, beti ongi erabilia agertzen zela.
|
|
|
Haiek berriz, xalo antzean, zain bide zeuden, Xanek begira ziezaien, egiteko kasu; begiratzean burua lañoki makurtu zuten, irribarre sinpatikoak eginez. Berehala beren kuadernora bildu, siuska miuska mintzatzen hasi zirenez, Xanek egokitzat jo
|
zuen
haiengandik ez urruti zegoen aulki batean jartzea. Bista sutan pausatu zuen.
|
|
|
nahigabean ere, lo zegoenaren begirunez;" oraintxe sukaldean zineten-eta". ...aragarria da", konfirmatu zuen Belek," ezin da sinetsi"; Xanek leihoko kristala zabaldu, leihatilak zuen ziloxka batetik kanpora begiratu zuen; hega biraka zebilen saguzar bat antzematea iruditu zitzaion; bestalde gela barruan, lehenago ez bezala, mesanotxe bat zegoen; haren gainean, tarrotxo batean, lore erramilleta bat zegoen; lore horiak, arantza zorrotzak, Xanek hatzarekin ukitu
|
zuen
haietako bat;" otea", esan zuen Belek. Xanek harri eta zur begiratu zion.
|
|
2001
|
|
|
Baiezkoa ateraz gero, Estatu hartako Senatuak onartu luke eta hala balitz, Idahoko ordezkariek Washingtoneko Kongresuan eta Senatuan defenditu lukete. Hilaren hasieran Javier Ruperez Espainiako enbaxadorea Boisen izan zen bertako euskal jatorriko zenbait agintarirekin eta eztabaida sutsua izan ei
|
zuen
haiekin. Hilaren 16ko' Deia' k eta 18ko' Egunkaria' k, zabal jorratzen dituzte aipatutako berri hauek.
|
|
|
OFF Errusiarren menpe zeuden garai hartan, mugimendu nazionalista finlandiarrak indarra hartu zuen. Hamar urtez, Elias Lönrot idazlea ahozko tradizioko poema epikoak biltzen ibili zen, eta gero epopeia nazional bat moldatu
|
zuen
haiekin: Kalévala.
|
|
|
Paziente horien% 50 baino gehiago kexu zen sorbaldan, ukondoan eta eskuan arazoak zituelako, eta% 40 gorputzeko beste atal batzuetan arazoak zituelako. Erdiek adierazten zuten, halaber, arazo horien sintomak 6 hilabete baino gehiagokoak zirela, eta lanean eragiten zutela;% 15ek, berriz, uste
|
zuen
haien sintomek aisialdiko jardueretan eragiten zutela. “Etxekoandreek zama fisiko eta mental handia dute lanean.
|
|
|
XIV. mendean, arabiarrek Yemenera eraman zuten landarea, eta han agertu ziren lehen landaketak eta bakarrak. Sultanatoa bakarrik kontrolatzen
|
zuen
haien salerosketak. Kontsumo hori oso azkar hedatu zen kultura islamiarreko eskualdeetan, edari alkoholdunak kontsumitzea debekatua zegoelako eta haien ezaugarri indartsuak zirela eta.
|
|
|
Ateei ematen zizkieten danbatekoak aditzen zituen. Makina bat olio
|
zuen
haien zauriak sendatzeko! Zaldiak batere kulparik gabe aldiro hartzen zuen kastigua sekula ikusi gabeko gauzarik tristeena iruditzen zitzaion," Anima salbo, gu bezalakoak dituk ta!".
|
|
2002
|
|
|
Erroi batek, alferrikako harrokeriarekin puztuz, pauma bati erori zitzaizkion lumak hartu zituen eta bere burua apaindu
|
zuen
haiekin. Gero, bere modukoak gutxietsiz, pauma talde ederrean nahastu zen.
|
|
|
Min handia hartu zuen Imanolek. Ez
|
zuen
haiek amaitu arte itxaron.
|
|
|
Diosala egin bertako agure zaintzaileari, eta aretoaren luze zabal gunea korritu zuen begiez. Jolas makinetan murgildurik zeudenek bizkarra ematen zioten arren, berehala ikusi
|
zuen
haien artean ez zela bere adiskiderik, eta sartu bezain laster atera zen.
|
|
|
Horregatik ez zen konturatu, gainean izan zituen arte, izkinako bi gizon gazteak baxoerdia edan eta kanpora irteten ari zirela. Bere albotik pasatzen ikusi  zituenean, sudurra luzatu
|
zuen
haiengana, Â ehiza txakurren uxar egiteko modua imitatuz.
|
|
2003
|
|
|
Epaileak dioenez, Ogasunak Santander bankuaren" kreditu lagapenei" buruzko ikerketa hasi zuenetik, bankuak nahita eman zituen identitate okerrak 1988 eta 1989 artean eginiko 9.896 inbertsiori buruz. Operazio horietan 649 milioi euro erabili ziren, eta" huts egin
|
zuen
haien transzendentzia fiskalak".
|
|
|
Baina jakin behar zuen nongoak ziren. Orain, barrua guztiz bare zuela, aukera
|
zuen
haien artetik atzera igarotzeko. Astiro igeri egin zuen haienganantz eta, jaso behar zuenari aurrea hartuta, pilota bereganatu zuen.
|
|
|
Orain, barrua guztiz bare zuela, aukera zuen haien artetik atzera igarotzeko. Astiro igeri egin
|
zuen
haienganantz eta, jaso behar zuenari aurrea hartuta, pilota bereganatu zuen.
|
|
|
Zornozak esan zuenez, bularreko minbizia sendaezina omen da, hau da, “laster edo geroago, bularreko minbizia duen emakume oro hilko omen da”. Esan
|
zuen
haiek sendaketaz hitz egiten dutela hura izan eta 20 urte igaro ondoren. “Beste tumore batzuetan, bost edo hamar urte igaro ondoren sendatzeaz hitz egiten da, baina bularreko minbizian 20 urte itxaron behar da, gaixo bat 19 urte lehenago izan zuen bularreko minbizitik hil daitekeelako”, esan zuen.
|
|
|
Egun batzuk berantago, Oya eguberritan jakiniko berriaren ondotik oraindik nahaspilatua zela, postariak Alemaniatik etortzen zen gutun bat ekarri
|
zuen
haien etxerat.
|
|
|
Kirioak baretu egiten zitzaizkion. Babes modukoa aurkitzen
|
zuen
haien ondoan. Lasaitasuna.
|
|
|
–Ikusi al duk marikoi hau? –zigarrokina ahurrean itzali
|
zuen
haietako batek.
|
|
2004
|
|
|
Festa egutegia eta jaia egiteko aukera gaur egungoa baino murritzagoa izateak ere bazuen bere eragina jendearengan. " Orduan beste ezer ez zegoen eta jende guztiak kalera irteten
|
zuen
haiek ikustera". Festetan herrietako kaleen itxura ere ez zen oraingoa.
|
|
|
prezioa, etxebizitza eta gordailu bermatuak. Pardosek adierazi zuen “Espainiako kontsumo politikak aldaketa bat behar duela”, eta esan
|
zuen
haiek prest daudela Gobernu berriarekin modu konstruktiboan laguntzeko; izan ere, “lege asko daude, baina, praktikan, eskandalu asko ikusi ditugu, hala nola AVA, Gescartera edo Eurobank”. Elkarteak Zaragozan duen egoitza berria inauguratu ondoren, atzo, Kontsumitzailearen Eskubideen Nazioarteko Egunean, Pardosek euroa indarrean jarri ondoren prezioetan “abusuak” kontrolatzeko mekanismoak aldarrikatu zituen, kontsumitzaileak bere burua defendatzeko aukerarik izan ez duelako.
|
|
|
Espainiako segurtasun indarrek bazuten egun hauetan Madrilen atentaturen bat gerta zitekeen susmorik, eta Jon Esnaolak nabaritu
|
zuen
haien kezka lehengo astean. Behin ere baino polizia gehiago ikusi nituen hemen.
|
|
|
Izan ere, Del Vallek ez zuen adiskiderik: ez
|
zuen
haien beharrik, bera baitzen bere buruaren adiskiderik hoberena. Bestalde, Parsifal berak bakarrik harrapatzearen meritua eta loria ere ez zitzaion axola handirik.
|
|
|
Eta orduan, nola baitzen karta zale itsua, hartu zituen karta joko bateko lau batekoak; esleitu zion bateko bakoitzari hiriburu bat: bateko urreari Bilbo, kopakoari Donostia, ezpatakoari Gasteiz eta bastoikoari Iruñea; nahastu zituen lau batekoak behin eta berriro, kartei begiratu ere gabe; atera
|
zuen
haietako bat... eta bateko kopak Donostiara joan behar zuela agindu zion, halaxe esaten zuen berak behintzat. Behin Donostian, hiri inguruko etxe merke bat hartu zuen, hirurogei bat urte eduki arren erretiratua baitzegoen orduko, zituèn aurrezkiekin bizitzari aurre egiteko moduan.
|
|
|
Urrutiko berririk, noizbait zeozer, eta sekula ere ez gauza zehatzik. Ipuinen giroak inguratzen eta mantentzen
|
zuen
haien fantasia. Orain telebista ere badute, badituzte autoak ere, familia bakoitzeko batek edo bik Gernikan egiten du lan; eskolatuagoak dira orain, lehengo aldean askoz gehiago irakurtzen da gaur, irratia sukaldean dute, kortan, eta soroetara ere eramaten dute.
|
|
|
Miren negu gorrian horma txoria sukalde epelean sartu modura begiztatu zuenean, egoeraren sukarrak eraginik, bestela ez baitzuen horrelakorik inoiz eginen, bera oilagorra bezala baitzen, hegazti bakarti eta herabea, begiak garondoan kokaturik aurrera nola atzera atezuan egoteko gauza, besoarekin agur egin eta bere ondora esertzera etortzeko oihukatu zion, Fermin eta Esti eta Harakinen aurrean nabarmenduz, iruditu zitzaion. Mirenek, Esti eta Harakin ikusi eta, zalantza mugimendu kulunkari baten ondoren, mahai luzeetan leku bila ari zen jendearen artetik aurrera egin
|
zuen
haien ondoraino.
|
|
|
Noizbait izan zezaketen adiskidantza ahiturik zutela bururatu zitzaion Marcki, ez zutela elkarrekin egon nahi, eta horregatik zeudela Sydneyrengana jiraturik, deserosotasun hartatik libratuko zituen kakoa hark ekarriko espera. Ike ikusi
|
zuen
haiengana hurbiltzen, aldakak mugituz, Barbara Cartland nortasuna berrezkuraturik. Ike.
|
|
|
Haiek aipatzean nola lasaitu ziren ohartu zen Marck. Jada ez
|
zuen
haiekin jolas egiteko gogorik, etsipen eta tristura bilakatu zitzaion. " Barkatu, ni...", eta altxatu egin zen komunerantz.
|
|
|
Estiren aitaren autoa ikusi
|
zuen
haien atzean aparkatzen. Autotik atera ahala jendea txaloka hasi zitzaien.
|
|
2005
|
|
|
TVEk eman zuen lehen urratsa, bere autorregulazio kodea eginaz, eta ondoren estatu mailako telebista kate pribatuak Antena, Telecinco eta Sogecable batu ziren. Azkenik, gobernuak akordio bat izenpetu
|
zuen
haiekin, kodea sustatzeko konpromisoa hartuz. Irrati telebista Erakunde Autonomikoen Federazioak (FORTAk) ere abenduan bertan eskatu zuen Autorregulazio Kodean sartzea, baina alferrik oraingoz, Enrique Lauzirika idazkari orokorraren berbetan:
|
|
|
Baina Europan ez zegoen' ziurtasun sozialik': kontsumitzaileak, batez ere informazio faltagatik eta oso polarizatua jasotzeagatik, ez
|
zuen
haietaz fidatzen. Giza kontsumorako animalia transgenikoak ere laster onartzea aurreikusten al da?
|
|
|
Amaren kusiak? Ez, milesker, beti dena kritikatzen, iduri
|
zuen
haien mundua jeloskorkeriaren eta kutzukeriaren inguruan itzultzen zela... Amatxi, amaren aldetik, hor zuen, baina ikusiz nola pasa zen joan zen Eguberritan... eta bere aitaren aldeko arbasoak akituegiak eta zaharregiak ziren beraiekin hartzeko.
|
|
|
Darizkion malkoak ez dira bat edo bi, eta errekasto gaziak egin dituzte haren aurpegian behera. Nanobotak, mangaren batean
|
zuen
haiei buruz irakurrita. Gorputz barruan gauzak konpontzen lan egiten duten robot mikroskopikoak.
|
|
|
Marroren maitasuna zakil mokotik poltsikora eta poltsikotik zakil mokora zebilen, ez zekien-eta beste biderik. Drogaren eraginez, edo izan zituen bikote krisiengatik, edo arrazoi ezkutuagoengatik, depresio patologikoak izaten hasi zen Adela, eta droga gehiago behar izaten
|
zuen
haietatik irteteko. Gorabehera psikiko handiak izaten hasi zen, nonbait, eta, behean zegoenean, bere buruaz beste egiteko irrika bizia etortzen zitzaion.
|
|
|
Janinak, norbaitek jakitekotan, Wernerren bezain Rachelen ahotik ezagutzen zuen Alemanian irekiriko esterminazio zelaien existentzia! Zergatik ez
|
zuen
haien salbatzeko eri ttittilik ere mugitu?
|
|
|
Gau hartan bertan, Pablo Picassok bizikletaren eserlekuari karrerista bizikleta baten heldulekua lotu eta zezen baten aurpegia irudikatzen zuen eskultura egin
|
zuen
haiekin. Heldu lekuaren kiribildura aker adarren antzeko hari esker, Dorak bizikleta baten eserlekuarekin adarrak ipini zizkiola irudikatu gura izan zuen, nonbait.
|
|
|
Duela hamar urte guk larrua jotzen genuen etxe hartan –orain larrua jo genuen edo larrutan egiten saiatu berri ginen etxe hartan bertan– baziren ume batzuk goiko pisuan, zalapartari ibiltzen zirenak beti jolasean. Bertigoa ematen
|
zuen
haiek orain zein adin izango zuten pentsatze hutsak. Sabairantz begiratu nuen.
|
|
2006
|
|
|
Fase hori ere izan zen Front Nacional de Catalunya-ren eskutik. Baina militanteen erorketa garrantzitsuak izan zituen eta seguru aski horrek ekarri
|
zuen
haien amaiera. Eta eskerrak!
|
|
|
Urteak joan ziren horrela. Ulisesek, ordea, emaztearen eta semearen falta zuen, eta nahiago izan
|
zuen
haiengana itzuli, Kalipsok eskaini zion hilezkortasuna baino.
|
|
|
Ez da azido folikoaren efektuak lehenengo aldiz aurkitu. Joan den urtean, Australiako Newcastle Unibertsitateko eta Erresuma Batuko Leeds Unibertsitateko ikertzaile batzuek Nature Review Genetics aldizkariko lan batean azaldu zutenez, haurdunei emandako azido folikoak probabilitate handiagoa
|
zuen
haien ondorengoek gene bat aurkezteko: 677T MTHFR.
|
|
|
“Egoera egongaitza eta arriskua zela eta, ezin izan zituen adingabeko asko harrapatu bonbardaketek eragin handiena zuten hegoaldeko eskualdeetan”, adierazi zuen Bociurkiw ek. Gainera, “adingabeen etengabeko lekualdatzeak oso zaila egin
|
zuen
haiek aurkitzea” gehitu zuen. 2002az geroztik polio kasurik hauteman ez den arren Libanoan, txertaketen etenak eta osasun zerbitzuen errutinak handitu egin dute birus hori harrapatzeko arriskua, bost egun eskasean gorputz adarren paralisia eta atrofia eragin baitezake.
|
|
|
Polizia autoak begiztatu zituzten, bihurgune itxi batean geldirik, argi urdinak piztuta. Helikopteroak buelta zabal bat eman
|
zuen
haien gainean. Hirurogeita hamar bat metro beherago, sakan baten hondoan, auto baten hondakinak erretzen ari ziren.
|
|
|
Arotzak ez zion kutxez galdetu Malenferri. Hiruzpalau biktima galdekatuta, jakinen
|
zuen
haiek ez zekitela kutxak non zeuden.
|
|
|
Bere lehengo ofizioko kontuak, orain alferrik bazituen ere. Argazki liburuak ere gustatzen zitzaizkion, leku exotikoak erakusten zituztenak batez ere, munduaren berri ikasteko behintzat balio zutela esaten
|
zuen
haiei buruz.
|
|
|
Zer aldetara ez genuen jo behar jakiteko balioko zigun haien erantzunak. Solasak gaia ekarrita, etsairik ikusi ote genuen jakin nahi izan
|
zuen
haien buruzagiak. Ahotik ahora erantzun nik, nire zapo hizkeran:
|
|
|
– Hark haserre handia piztu
|
zuen
haiek alokatzen zituzten negozioetan, argi eta garbi dagoenez, eta...
|
|
|
Haatik, bizirik joaten utzi zieten, neguari aurre egiten lagundu ondoren. Nez Perceren legendak dioenez, Wetxuwiss izeneko emakume batek egin
|
zuen
haien alde, esanez, bada, behin indio batzuek bera bahitua zutela, eta bahitura hartatik gizon zuriek askatu zutela.
|
|
2007
|
|
|
Gauzak horrela, ezusteko erasoa prestatzen hasi ziren; lurrean tunel bat egiten hasi ziren harresien azpitik pasako zen korridorea egin arte, modu horretan hirigunera sartu ahal izateko. Baina etsaiak ez
|
zuen
haien asmoen berri izan behar eta horregatik lanak soilik gauez egiten zituzten, Vienako biztanleak lo zeuden bitartean.
|
|
|
Horretan, bi aurrerakuntza izan dira funtsezkoak. Batetik, hazkuntza faktoreak merke lortu ahal izateko urratsak ematea; izan ere, hazkuntza faktoreen propietateak eta hezurren birsorkuntzan dituzten funtzioak lehendik ezagunak baziren ere, kostuak asko mugatzen
|
zuen
haien erabilera. Bestetik, hezurraren garapen egokia lortzeko beharrezkoak diren beste faktoreak hezur zelulen (osteoblastoen) hazkuntza sustatzen duten faktore mitogenikoak, zelula amak bereizi eta hezur zelulak sortuko dituzten faktoreak, faktore angiogenikoak eta abar iturri bakarretik erauzi ahal izatea, zehazki, odoleko plaketetatik.
|
|
|
Sortu ninduten herrian geratu zitzaizkidan lehengusuak ezbeharrez hil zirela adierazi zidan Titok. Tximista erraldoi batek jo omen
|
zuen
haien autoa, baserrira zihoazenean, eta hauts huts bihurtu omen ziren. Hautsontzi batean lurperatu zituzten, hiletako diruak aurreratzearren.
|
|
|
Amandak ordenagailua itzali eta zigarro bat piztu zuen. Väastra Torggatan eko 8.ean elur malutak leihoetan pilatzen ari ziren emeki emeki, eta Amandak hipnotizaturik bezala jarraitzen
|
zuen
haien hegaldi biguna. Apartamentuko sarreran, oraindik kartoietan bilduta, Edvard Munchen Madonna koadroa zegoen hormaren kontra.
|
|
|
Ez da erraza publikoaren sinpatia lehen konpasetan irabaztea. Hizlari batzuek darabilten bidea da esatea garatuko duten gaiak zer nolako harridura sortu
|
zuen
haiengan berengan, amestuz horrek berak publikoaren interesa piztuko duela.
|
|
|
Lehenik eta behin, adingabeak ateratzen diren herrialdeekiko lankidetza eta lankidetza eskatu zituen, haien hezkuntza, gizarte eta ekonomia garapena bultzatzeko. Adingabeko etorkinei buruzko bigarren puntuari dagokionez, lehendakariordeak ohartarazi
|
zuen
haien eskubideen babesa bermatzeko lantalde bat sortu dela, Immigrazioko Estatu Idazkaritza koordinatuz, Espainian adingabeko horien egoeraren jarraipena egiten ari dena. Hirugarrenik, De la Vegak esan zuen adingabea familiara itzultzen zela beti, eta hori posible izanez gero, legezkotasunaren eta errespetuaren esparru hertsienean adingabearen interesa.
|
|
|
Migel Angel Zubiriak sindikatuen konpromisoa ezinbesteko jo zuen. AdierazpenakMaite Baleztenak nabarmendu zuen" hizkuntza normalizazioa lortzeko euskara esparru guztietan garatu beharra". Aberri Barandallak azpimarratu
|
zuen
haiena nahiko sektore euskalduna dela. Hala ere, administrazioaren" atzera pausoak" zituen," paperak euskaraz betetzeko ezintasuna jarri zuen horren adibide gisa".
|
|
|
Hondartzako kapela haietako baten azpian amaren ederra bilatzen zuen beti. Izan zen haurra ikusten
|
zuen
haien inguruan jiraka," ama! ama!", bi emakumeetako edozeinek buelta eman eta amultsuki begiratzen zion arte:
|
|
|
Begiratu gaiztoak jaso zituzten pasealekua horrela aztoratzeagatik. Bulebarrari begirik kendu gabe?" Hor zeudek zipaioak!", oihukatu
|
zuen
haietako batek?, litxarreria postuan gelditu ziren une batez pipita poltsak eta erregalizak erosteko.
|
|
|
Atea ireki eta, argia piztu gabe, barrura bultzatu zituzten. " Hauei bihar emango zietek paseoa", esan
|
zuen
haietako batek. Jesusek koinatuaren hitzak gogoratu zituen?" Hauek osorik gorde behar ditiagu"?, eta izu laborriak harrapatu zuen, izen bati ezinbestean lotua:
|
|
2008
|
|
|
Bokaziodun irakaslea zen, goxoa eta argia. Bigarren urtea
|
zuen
haiekin, eta dagoeneko bere bizitzako parte ziren. Haiekiko nolabaiteko zorra sentitzen zuen eta bazekien ordezko irakasle bat jarriko baliete klasea atzeratu egingo zela.
|
|
|
eta arazoari aurre egin behar zitzaiola. Hartan, baina, markesa anderea eta aita kalonjea ziren jakitunak, eta Reginak ez
|
zuen
haien esanetara jarri besterik egin, haiek markatu eta finkatutako norabidean. Egun batean, ordea, Nataliaren gelan sartu ez beste. Natividadek emana zion ahizpa zaintzeko agindua, berak hirira joan behar zuen eta, egitekoren bat egitera?, haren begiradarekin topatu zen:
|
|
|
Silverri joko bikoitzean ibiltzea aurpegiratu zioten, bake bereizi bat egin nahi izatea bere buruarentzat, bere konplize eta biktimen interesak sakrifikatzea; eta, hitz batean esanda, benetan egiten ari zen huraxe egitea, hain zuzen ere. Kasu hartan hain bistakoa iruditzen zitzaidan, ezin nuen imajinatu nola baretu behar
|
zuen
haien haserrea. Baina bi aldiz gizonago zen beste guztiak baino, eta aurreko gaueko garaipenak berebiziko nagusitasuna emana zion haien gainean.
|
|
|
Berehala ezker eskuin hasi zen sigi saga, oihu bat edo beste aditu zen pasaiarien artean, eta gidariak irribarre egin zuen bere baitan. Gogoko
|
zuen
haiek pixka bat izutzea, batez ere zutik zeudenean argazkiak egin eta egin. Berarentzat ere zerbait kilikagarria eduki zuen eguneroko lan gogaikarriak.
|
|
|
Hiriko portu zaharrean, geratzen ziren antzinako arrantzale etxe bakanetako batean egokiturik genuen gure ardo elkarte hori. Arrazoi agerikoengatik elkarte gastronomikoetatik desertatutako jendea zegoen bazkideen artean (enotekak espiritualagoak dira), baziren ardoaren metafisikaz hitz aspertuak egiteko gai ziren esnob enpagagarri batzuk ere (filosofiako fakultatean geundela ematen
|
zuen
haien ondoan), eta bazeuden tartean interes praktikoagoak, negozioak edo mahastiak zituztenak ere.
|
|
|
Bazuen kezka bat. Botanika eskolak emateko orduan lehortutako landareak erabiltzen zituzten eta horrek ez
|
zuen
haien edertasuna azaltzen. Erreplikak ere egiten ziren paper maché edo argizariarekin, baina ez zuten behar bezala betetzen beren eginbeharra.
|
|
|
hamarkadetako literatura lanetan Mitxelenak aldeztu Ruizekilako konparantza hura ez zen dudan jarri. Areago dena, Juaristik (1987) bi neurtizlariek jainkozko amodio sakratua eta gizon emazteen arteko maitasun larruzkoa kantatu eta goretsi zituela azpimarratu ondoan, beste puntu batean ere aurkitu uste izan
|
zuen
haien arteko bateragune bat: haren arabera, Echeparek, Ruizek egin zuen bezala, bere obraren hobetzeko eta abantzatzeko> deia egin baitzuen, erakutsi zuen gisa horretan inprimatzearen garaiko munduari ez zitzaiola oraino ohartu egiazki, aurreko garaietako testu en aldakortasuna harentzat oraino indarrean izan balitz bezala:
|
|
|
Hor euskal hirietako errealitate soziokultural desberdinaren araberako bereizketa egiten zuen Azkuek: Gasteiz, Iruñea eta Bilbo, gune aski erdaldunak izanik, euskarak nekez lor zezakeen hegemonia, eta beraz zerbait apalagoa eskatzen
|
zuen
haientzat. Ez euskararen nagusigoa baina ezta bazterketa ere, baizik maila bateko presentzia eta aitortza.
|
|
|
Joaquín Costa ren kasua ere interesgarria da. Krausisten giroan abiatu bazen ere, ez
|
zuen
haien harmonismoa gordetzen jakin, joera erradikalizatuak hartuz. Egia esan Costa ren arrazionalismo gogorraren azpian tradizionalismoaren substratu sendoa gordetzen zen.
|
|
|
Bilboko irakasle eskolako katedrak 1919tik 1923ra. Kasu bietan Primo de Riveraren diktadurak eragin
|
zuen
haien desagertzea372 Zelangura ere, 1929 urtean, diktadura artean amaitu gabe zegoela baina aldaketak gertu ikusten ziren une batean, gorago aipatu denez, Azkuek oinarrizko hezkuntzan euskara sartzeko eskariak egitearekin batera, euskal irakasle eskola bat eskatu zuen («maisu mintegi bat») Eusko Ikaskuntzarekin bat eginez373.
|
|
|
Azkue jeltzaleez eta bereziki Bilboko Euzko Gastediko sabindarraz ari zen. Hitzaldi hartan bertan, polemika izan
|
zuen
haiekin: Azkuek «mi Patria no es Euzkadi.
|
|
|
Lana ematen zuen19 baina ekoizpena mugatzen zuen, salbuespen gutxi batzuk izan ezik, armaginek ez zeukatelako erregea ez zen beste inorentzat lan egiteko askatasunik. Egoera horrek armaginen ekimenak murrizten zituen, eta nolabait, espainiar monarkiaren ibilbide militarraren menpe uzten
|
zuen
haien etorkizuna. Horrela, XVI. mendeko oparotasuna krisialdi bihurtu zen XVII. mendeko bigarren erdialdean, austriarren dinastiaren erabateko gainbeheraren ondorioz.
|
|
|
ez zuen inortxok ere izenik eman404 Beraz, badirudi Napoleonen eskutik heldutako liberalismoak ez zuela jarraitzaile gehiegirik aurkitu Eibarren. 1813an zenbait biztanle preso eraman zituzten Bergarara eta udalak jarri behar izan
|
zuen
haiek askatzeko fidantza405.
|
|
|
Dignidad y Justicia elkarteak jarri zituen salaketa gehienak. Euskal Herriko bederatzi alkateren kontra jo
|
zuen
haien herritan ETAko kideen izenak dituzten kaleak, plazak eta parkeak daudelako. «Terrorismoa goraipatzea» leporatu zien Durango, Leioa, Arrigorriaga, Zornotza, Etxabarri, Etxarri Aranatz, Tolosa, Hernani eta Zizurkilgo alkateei.
|
|
|
Beti jabeari bizkar emanda, beti ezkutuan, beti partxea partxearen gainean. Azkenean, Movistar operadorearekin tratua egin eta telebistakoen leku berean paratu
|
zuen
haien antena ere, lur jabeari ezer jakinarazi gabe.
|
|
|
Anartean, lagun talde handi batek, afixak eskuetan hartuta, Rondilla kalean jarraitzen zuen, gerra zikineko biktimen omenenezko leloak oihukatuz. Ertzaintzak bi aldiz kargatu
|
zuen
haien kontra, eta Manuel Lekuona kaletik korrika alde egin zuten herritarren aurka beste bi aldiz kargatu zuten. Orduan bizi izan ziren tentsio unerik larrienak.
|
|
|
Dokumentu hura izenpetuta, 1949tik Genevako Konbentzioak gerra presoei aitortzen dien estatus berezia ukatu zien terrorismoa gatik atxilotutakoei. Kontzeptu berria asmatu
|
zuen
haientzat Bushek: legez kanpoko borrokalariak.
|
|
|
Baina ez dakite noiz hil zituzten. Alacanteko Ser irrati kateak jaso
|
zuen
haien heriotzaren berri eman zuen telefono deia, 1984ko urtarrilean. Anonimotasunean egindako deia izan zen, nork eta noiz hil zituen zehazten ez zuena.
|
|
|
Lakuntzako apaiza zenak Lazaroren heriotza akta lortzeko formularioa eta legezko paperak eskuratu zituen, hori oinarri hartuta gorpua Atondotik Lakuntzara ekarri ahal izateko. Rafaelek gogora ekarri
|
zuen
haien osabarekin batera" 3 gazte arbizuar, bakaikuar bat eta uste dut etxarriar bat ere" han zeudela ehortzita. Garai hartan Rafael arduratu zen gaiaz, eta gainontzeko senideekin harremanetan jarri zela ekarri zuen gogora.
|
|
|
Baina, ikusi ere, ikusten zuen arazo bat sortu zela –nork esango zion berari, Reginari, bi alabak mutil berarekin maiteminduko zirela? – eta arazoari aurre egin behar zitzaiola. Hartan, baina, markesa anderea eta aita kalonjea ziren jakitunak, eta Reginak ez
|
zuen
haien esanetara jarri besterik egin, haiek markatu eta finkatutako norabidean. Egun batean, ordea, Nataliaren gelan sartu ez beste –Natividadek emana zion ahizpa zaintzeko agindua, berak hirira joan behar zuen eta, egitekoren bat egitera–, haren begiradarekin topatu zen:
|
|
2009
|
|
|
Publizitate saria Xabier Mikel Errekondo Usurbilgo (Gipuzkoa) alkateak jaso zuen Margotu egunak atez ateko zabor bilketaren kanpainagatik. Udalak ez zuen alferrik irabazi Publizitate saria, alkateak ehundik gora lagun begira izatea baliatu
|
zuen
haien zabor bilketa sistema azaltzeko. Internet saria Piarres Beobide eta Julen Ruizek jaso zuten, Librezale lantaldearen izenean.
|
|
|
Lehen umezaro horretan umea amari oso lotuta egoten zen. Ume jaioberriarentzat egurrezko edo zumitzezko kuma atontzen zen, zabuan edo kulunka egiten
|
zuen
haietarikoa.
|
|
|
Neurketaren irakurketa egiterako garaian, hirugarren golaren garrantzia azpimarratu du Agirretxek. Bigarren zatia jokatzeko haizea eman zigun hirugarren golak, partida hautsi
|
zuen
haiek gora etorri zirelako bi eta batekoarekin.Taldeak harmailetan izan zuen babesa goraipatzeko da, inondik ere. Urteak joan urteak etorri halako erakustaldiak eman ohi ditu realzaleak eta Prietok behintzat bazuen gogoa garaipena erdiestekoa haiei eskaintzeko.
|
|
|
–Hau da odol arrastoa, erran
|
zuen
haietako batek. Besoko triangelu zuriak kabua zela adierazten zuen.
|
|
|
Catherinek zeinu isekaria egin
|
zuen
haien bizkarrak atetik desagertu zirenean. –Ergela, laster bukatuko dira, bai?.
|
|
|
...zezakeen nola sortu zen Txarorekiko harremana, sintonia on bat bultzagarri, erretzeko irrika pizgarri?, baita nola harreman haiek normaltzera egin zuten, lehenengo berritasunaren ondotik; Teofilo Mariak bi emakumeen artean murru hura ezarri ez beste, baina, berriro sortu zen berritasuna eta berriro akuilagarria; Teofilo Mariak bi emakumeak estutu nahi zituen, baina giroaren estuak are estutzenago
|
zuen
haien arteko adiskidetasuna; jazarriak sentitzen ziren, eta jazarpenak lotzen zituen, arrisku edo ustezko arrisku bakoitza bizia biziago bihurtzen zuèn motibo eta arrazoi bilakatzen zitzaiela, denboraren lerroari azpilerro bat erantsiz, denboraren denboratasuna are denborazkoago egiten zuena, trinkoago: segundoak minutuago eta minutuak orduago; kartak igortzeko edo kartak hartzeko ahaleginean, osteguna zuten egun seinalatua, eta ostegunerako bizi ziren, astelehen astearteak, asteazken ostiralak?
|
|
|
Ikastetxeko fraideek mutilak zigortzen zituzten, tiragoma klaseetara eramateagatik, baina Domingok atsegin
|
zuen
haien arauei ere kontra egitea, horregatik eramaten zuen tarteka berak egindako arma, kolkoan edo sartuta, hiruzpalau harri ere bai patrikan, zer gerta ere, ikastetxean edo ikastetxetik irtetean erabiltzeko, eta horregatik eraman zuen eskolara, ordenako fundatzailearen izenean urtero antolatzen zutèn festan; goizean goiz, sotanadunek ikasle guztiak patioan formatu, eta han, kanpaina meza antzeko bat eman zuten, otoitzen eta predikatzaile batek bozgorailu batetik jaurtitako suzko aldarrien artean; patioko kantoi batean baziren lau platano, karratu bat osatzen zutenak, eta hantxe jartzen zuten aldarea; gero, jolasak antolatzen zituzten:
|
|
|
Hala ere, eskuin oina moztu beharrean aurkitu zèn neska batek piztu
|
zuen
haien arreta.
|
|
|
Domingo mementoan ohartu zen ezen anai arrebak izututa zeudela: aski
|
zuen
haien galdetzeko edo hitz egiteko moduari erreparatzea, ezusteko aurkikuntzaren ekaizpean naufrago batzuk iduri; baldintza haietan, jakina, anai arreben gainetik sentitzen zen Domingo, baina, sentimendu hura atsegina zen arren, ez zen, agian, berak une hartan gehien irrikatzen zuena, bai baitziren anai arreben gainetik egoteko beste era batzuk ere:
|
|
|
Esan ere, esango
|
zuen
haiei begira zegokeèn balizko ikusle batek, are gehiago garaiko apaiz edo moralista zorrotz batek, haien adierazpenak, besarkada bero bezain luze hura, esate baterako, masailak masaila ukigune atsegin; edo besarkada desegin orduko eskuaz elkarri eman zizkiotèn zapladatxo samurrak, masailetan eman ere, irri are samurragoen artean, gehiegizkoak zirela gizonen artekoak izateko?
|
|
|
–Nor heldu da? , galdegin
|
zuen
haietan buru egiten zuenak.
|
|
|
Henrikek eta Condék Arroxelako hainbat ministroren berri emana zidaten. Odet de Nort delako batek egiten
|
zuen
haien buru. Hala behar zuen honek, denetan zaharrena baitzen.
|
|
|
Iritsi ziren egunean, marraz betetako jantziak banatu zizkietenean, holandar batek esan zien berarekin batera mila iritsi zirela urrian, eta hiru hilabete geroago bera zela bizirik jarraitzen zuen bakarra. Primo Levi idazle italiarrak, Hau gizona bada liburuan, azaldu
|
zuen
haien bagoian 45 zirela, eta lau bakarrik itzuli zirela etxera.
|
|
|
Haien bizimoduaz idatzi zuen The Flock (1906) liburuan, Austinek ez du artzainen mundura nostalgiaz begiratzen, iragan denboretako aztarna bat balitz bezala, baizik eta begirunez, bizitzeko eta pentsatzeko modu guztiz desberdin baten eredutzat hartuz. Turismoa eta parke nazionalak bultzatu behar zirela eta artzainak lur haietatik bidaltzearen aldekoak gero eta gehiago zirenean, Mary Austinek erromantizismoz kutsatu gabeko errespetuarekin idatzi
|
zuen
haien munduaz.
|
|
|
Han bere lehengusu gusina guztiak ezagutu zituen, eta batik bat, Hammah eta Jemma lehengusinak, bera baino bi urte zaharragoak. Kosta ahala kosta nahi
|
zuen
haiekin jolastu eta horretarako zekien ingeles guztia behar zuen. Oso gauza zailak lehenbizikoz esaten entzun nion.
|
|
|
Gizonak ziren gehienak, itsas gizonak,? Asko maite
|
zuen
haien hitz egiteko modua, haien musika.
|
|
|
Sussex zonan dinosauroen hondakinak bilatzen zituzten fosil zaleen ehiztari batzuek aurkitu zuten anbarra, aztarnategi paleontologikoetan oso aberatsa. Oxfordeko Unibertsitateko Martin Brasier irakaslearen esku geratu ziren piezak, eta hark ezusteko handia hartu
|
zuen
haiek aztertzean. “Anbar hori oso arraroa da, Kretazeoaren hasieratik dator, eta, beraz, zaharrenetako bat da”, adierazi zuen ikertzaileak.
|
|
|
Munduaren misterioei aurre egiteko era berri eta berritzaile bat zen, bazterrean utziko zituena sineskeria eta dogmak, eta, halabeharrez, horietaz elikatzen diren botere ereduak. Gogoratu besterik ez dago zer harrera beroa jaso
|
zuen
haien aldetik.
|
|
|
Goizaldean gutxienez hamar kohete bota zituzten ekintzaileek Israelgo Ashkelon hirira. Eraikin baten kontra jo
|
zuen
haietako batek, bi lagun arinki zaurituz eta kalte materialak eraginez. Era berean, beste bat Tel Aviv hiriburuko hegoaldean dagoen aire base bateraino iritsi zela jakinarazi du Hamasek.
|
|
|
Bat batean konturatu zen bere kide guztiak gutxienez 15 metro aurrerago zeudela! Ikusleen barre artean aizkoratzarrari eta kapeluari eutsi eta korrikaldia egin behar izan
|
zuen
haiek harrapatzeko.
|
|
|
Frantziako Gobernuak aditu batzuk igorri zituen Ipar Euskal Herrira, laborantzaren beharrak aztertzeko. ELB sindikatuak bat egin
|
zuen
haiek idatzi analisiarekin. Baina proposamenak ez zirela analisiaren araberakoak azpimarratu zuten.
|
|
|
Zizeron handiak ezin argiago utzi zuen: Greziarrek geometriari zioten estimurik handiena, ondorioz, inork ez
|
zuen
haien artean matematikariek adinako aurrerapenik egin. Guk ordea, arte horren muga neurriak hartu eta zenbatzeko efikazian ezarri dugu.
|