|
2002
|
|
|
Min handia hartu zuen Imanolek. Ez
|
zuen
haiek amaitu arte itxaron.
|
|
2003
|
|
|
Kirioak baretu egiten zitzaizkion. Babes modukoa aurkitzen
|
zuen
haien ondoan. Lasaitasuna.
|
|
|
–Ikusi al duk marikoi hau? –zigarrokina ahurrean itzali
|
zuen
haietako batek.
|
|
2004
|
|
|
Izan ere, Del Vallek ez zuen adiskiderik: ez
|
zuen
haien beharrik, bera baitzen bere buruaren adiskiderik hoberena. Bestalde, Parsifal berak bakarrik harrapatzearen meritua eta loria ere ez zitzaion axola handirik.
|
|
|
Eta orduan, nola baitzen karta zale itsua, hartu zituen karta joko bateko lau batekoak; esleitu zion bateko bakoitzari hiriburu bat: bateko urreari Bilbo, kopakoari Donostia, ezpatakoari Gasteiz eta bastoikoari Iruñea; nahastu zituen lau batekoak behin eta berriro, kartei begiratu ere gabe; atera
|
zuen
haietako bat... eta bateko kopak Donostiara joan behar zuela agindu zion, halaxe esaten zuen berak behintzat. Behin Donostian, hiri inguruko etxe merke bat hartu zuen, hirurogei bat urte eduki arren erretiratua baitzegoen orduko, zituèn aurrezkiekin bizitzari aurre egiteko moduan.
|
|
|
Urrutiko berririk, noizbait zeozer, eta sekula ere ez gauza zehatzik. Ipuinen giroak inguratzen eta mantentzen
|
zuen
haien fantasia. Orain telebista ere badute, badituzte autoak ere, familia bakoitzeko batek edo bik Gernikan egiten du lan; eskolatuagoak dira orain, lehengo aldean askoz gehiago irakurtzen da gaur, irratia sukaldean dute, kortan, eta soroetara ere eramaten dute.
|
|
2005
|
|
|
Darizkion malkoak ez dira bat edo bi, eta errekasto gaziak egin dituzte haren aurpegian behera. Nanobotak, mangaren batean
|
zuen
haiei buruz irakurrita. Gorputz barruan gauzak konpontzen lan egiten duten robot mikroskopikoak.
|
|
2006
|
|
|
Polizia autoak begiztatu zituzten, bihurgune itxi batean geldirik, argi urdinak piztuta. Helikopteroak buelta zabal bat eman
|
zuen
haien gainean. Hirurogeita hamar bat metro beherago, sakan baten hondoan, auto baten hondakinak erretzen ari ziren.
|
|
|
Arotzak ez zion kutxez galdetu Malenferri. Hiruzpalau biktima galdekatuta, jakinen
|
zuen
haiek ez zekitela kutxak non zeuden.
|
|
|
Bere lehengo ofizioko kontuak, orain alferrik bazituen ere. Argazki liburuak ere gustatzen zitzaizkion, leku exotikoak erakusten zituztenak batez ere, munduaren berri ikasteko behintzat balio zutela esaten
|
zuen
haiei buruz.
|
|
|
Zer aldetara ez genuen jo behar jakiteko balioko zigun haien erantzunak. Solasak gaia ekarrita, etsairik ikusi ote genuen jakin nahi izan
|
zuen
haien buruzagiak. Ahotik ahora erantzun nik, nire zapo hizkeran:
|
|
2007
|
|
|
Sortu ninduten herrian geratu zitzaizkidan lehengusuak ezbeharrez hil zirela adierazi zidan Titok. Tximista erraldoi batek jo omen
|
zuen
haien autoa, baserrira zihoazenean, eta hauts huts bihurtu omen ziren. Hautsontzi batean lurperatu zituzten, hiletako diruak aurreratzearren.
|
|
|
Amandak ordenagailua itzali eta zigarro bat piztu zuen. Väastra Torggatan eko 8.ean elur malutak leihoetan pilatzen ari ziren emeki emeki, eta Amandak hipnotizaturik bezala jarraitzen
|
zuen
haien hegaldi biguna. Apartamentuko sarreran, oraindik kartoietan bilduta, Edvard Munchen Madonna koadroa zegoen hormaren kontra.
|
|
2008
|
|
|
Bokaziodun irakaslea zen, goxoa eta argia. Bigarren urtea
|
zuen
haiekin, eta dagoeneko bere bizitzako parte ziren. Haiekiko nolabaiteko zorra sentitzen zuen eta bazekien ordezko irakasle bat jarriko baliete klasea atzeratu egingo zela.
|
|
|
eta arazoari aurre egin behar zitzaiola. Hartan, baina, markesa anderea eta aita kalonjea ziren jakitunak, eta Reginak ez
|
zuen
haien esanetara jarri besterik egin, haiek markatu eta finkatutako norabidean. Egun batean, ordea, Nataliaren gelan sartu ez beste. Natividadek emana zion ahizpa zaintzeko agindua, berak hirira joan behar zuen eta, egitekoren bat egitera?, haren begiradarekin topatu zen:
|
|
|
Silverri joko bikoitzean ibiltzea aurpegiratu zioten, bake bereizi bat egin nahi izatea bere buruarentzat, bere konplize eta biktimen interesak sakrifikatzea; eta, hitz batean esanda, benetan egiten ari zen huraxe egitea, hain zuzen ere. Kasu hartan hain bistakoa iruditzen zitzaidan, ezin nuen imajinatu nola baretu behar
|
zuen
haien haserrea. Baina bi aldiz gizonago zen beste guztiak baino, eta aurreko gaueko garaipenak berebiziko nagusitasuna emana zion haien gainean.
|
|
|
Berehala ezker eskuin hasi zen sigi saga, oihu bat edo beste aditu zen pasaiarien artean, eta gidariak irribarre egin zuen bere baitan. Gogoko
|
zuen
haiek pixka bat izutzea, batez ere zutik zeudenean argazkiak egin eta egin. Berarentzat ere zerbait kilikagarria eduki zuen eguneroko lan gogaikarriak.
|
|
|
Hiriko portu zaharrean, geratzen ziren antzinako arrantzale etxe bakanetako batean egokiturik genuen gure ardo elkarte hori. Arrazoi agerikoengatik elkarte gastronomikoetatik desertatutako jendea zegoen bazkideen artean (enotekak espiritualagoak dira), baziren ardoaren metafisikaz hitz aspertuak egiteko gai ziren esnob enpagagarri batzuk ere (filosofiako fakultatean geundela ematen
|
zuen
haien ondoan), eta bazeuden tartean interes praktikoagoak, negozioak edo mahastiak zituztenak ere.
|
|
|
Bazuen kezka bat. Botanika eskolak emateko orduan lehortutako landareak erabiltzen zituzten eta horrek ez
|
zuen
haien edertasuna azaltzen. Erreplikak ere egiten ziren paper maché edo argizariarekin, baina ez zuten behar bezala betetzen beren eginbeharra.
|
|
|
Baina, ikusi ere, ikusten zuen arazo bat sortu zela –nork esango zion berari, Reginari, bi alabak mutil berarekin maiteminduko zirela? – eta arazoari aurre egin behar zitzaiola. Hartan, baina, markesa anderea eta aita kalonjea ziren jakitunak, eta Reginak ez
|
zuen
haien esanetara jarri besterik egin, haiek markatu eta finkatutako norabidean. Egun batean, ordea, Nataliaren gelan sartu ez beste –Natividadek emana zion ahizpa zaintzeko agindua, berak hirira joan behar zuen eta, egitekoren bat egitera–, haren begiradarekin topatu zen:
|
|
2009
|
|
|
–Hau da odol arrastoa, erran
|
zuen
haietako batek. Besoko triangelu zuriak kabua zela adierazten zuen.
|
|
|
Catherinek zeinu isekaria egin
|
zuen
haien bizkarrak atetik desagertu zirenean. –Ergela, laster bukatuko dira, bai?.
|
|
|
...zezakeen nola sortu zen Txarorekiko harremana, sintonia on bat bultzagarri, erretzeko irrika pizgarri?, baita nola harreman haiek normaltzera egin zuten, lehenengo berritasunaren ondotik; Teofilo Mariak bi emakumeen artean murru hura ezarri ez beste, baina, berriro sortu zen berritasuna eta berriro akuilagarria; Teofilo Mariak bi emakumeak estutu nahi zituen, baina giroaren estuak are estutzenago
|
zuen
haien arteko adiskidetasuna; jazarriak sentitzen ziren, eta jazarpenak lotzen zituen, arrisku edo ustezko arrisku bakoitza bizia biziago bihurtzen zuèn motibo eta arrazoi bilakatzen zitzaiela, denboraren lerroari azpilerro bat erantsiz, denboraren denboratasuna are denborazkoago egiten zuena, trinkoago: segundoak minutuago eta minutuak orduago; kartak igortzeko edo kartak hartzeko ahaleginean, osteguna zuten egun seinalatua, eta ostegunerako bizi ziren, astelehen astearteak, asteazken ostiralak?
|
|
|
Ikastetxeko fraideek mutilak zigortzen zituzten, tiragoma klaseetara eramateagatik, baina Domingok atsegin
|
zuen
haien arauei ere kontra egitea, horregatik eramaten zuen tarteka berak egindako arma, kolkoan edo sartuta, hiruzpalau harri ere bai patrikan, zer gerta ere, ikastetxean edo ikastetxetik irtetean erabiltzeko, eta horregatik eraman zuen eskolara, ordenako fundatzailearen izenean urtero antolatzen zutèn festan; goizean goiz, sotanadunek ikasle guztiak patioan formatu, eta han, kanpaina meza antzeko bat eman zuten, otoitzen eta predikatzaile batek bozgorailu batetik jaurtitako suzko aldarrien artean; patioko kantoi batean baziren lau platano, karratu bat osatzen zutenak, eta hantxe jartzen zuten aldarea; gero, jolasak antolatzen zituzten:
|
|
|
Hala ere, eskuin oina moztu beharrean aurkitu zèn neska batek piztu
|
zuen
haien arreta.
|
|
|
Domingo mementoan ohartu zen ezen anai arrebak izututa zeudela: aski
|
zuen
haien galdetzeko edo hitz egiteko moduari erreparatzea, ezusteko aurkikuntzaren ekaizpean naufrago batzuk iduri; baldintza haietan, jakina, anai arreben gainetik sentitzen zen Domingo, baina, sentimendu hura atsegina zen arren, ez zen, agian, berak une hartan gehien irrikatzen zuena, bai baitziren anai arreben gainetik egoteko beste era batzuk ere:
|
|
|
Esan ere, esango
|
zuen
haiei begira zegokeèn balizko ikusle batek, are gehiago garaiko apaiz edo moralista zorrotz batek, haien adierazpenak, besarkada bero bezain luze hura, esate baterako, masailak masaila ukigune atsegin; edo besarkada desegin orduko eskuaz elkarri eman zizkiotèn zapladatxo samurrak, masailetan eman ere, irri are samurragoen artean, gehiegizkoak zirela gizonen artekoak izateko?
|
|
|
–Nor heldu da? , galdegin
|
zuen
haietan buru egiten zuenak.
|
|
|
Henrikek eta Condék Arroxelako hainbat ministroren berri emana zidaten. Odet de Nort delako batek egiten
|
zuen
haien buru. Hala behar zuen honek, denetan zaharrena baitzen.
|
|
|
Iritsi ziren egunean, marraz betetako jantziak banatu zizkietenean, holandar batek esan zien berarekin batera mila iritsi zirela urrian, eta hiru hilabete geroago bera zela bizirik jarraitzen zuen bakarra. Primo Levi idazle italiarrak, Hau gizona bada liburuan, azaldu
|
zuen
haien bagoian 45 zirela, eta lau bakarrik itzuli zirela etxera.
|
|
|
Esan ere, esango
|
zuen
haiei begira zegokeèn balizko ikusle batek, are gehiago garaiko apaiz edo moralista zorrotz batek, haien adierazpenak –besarkada bero bezain luze hura, esate baterako, masailak masaila ukigune atsegin; edo besarkada desegin orduko eskuaz elkarri eman zizkiotèn zapladatxo samurrak, masailetan eman ere, irri are samurragoen artean– gehiegizkoak zirela gizonen artekoak izateko... halako ...
|
|
|
Domingo mementoan ohartu zen ezen anai arrebak izututa zeudela: aski
|
zuen
haien galdetzeko edo hitz egiteko moduari erreparatzea, ezusteko aurkikuntzaren ekaizpean naufrago batzuk iduri; baldintza haietan, jakina, anai arreben gainetik sentitzen zen Domingo, baina, sentimendu hura atsegina zen arren, ez zen, agian, berak une hartan gehien irrikatzen zuena... bai baitziren anai arreben gainetik egoteko beste era batzuk ere: haiek irabaztea eta haiek bere alde jartzea zen, esate baterako, era haietako bat, eta ez txarrena; hura izan zitekeen abagunea, gainera, aspaldi ez bezala isilik baitzituen anai arrebak –baita Teofilo Maria eta Damaso ere, noiznahi kontra egiten ziotenak, orain mespretxu eta orain burla–, berari gutxieneko begirune batekin entzuteko prest; izan ere, bazirudien ezen anai arrebek lur bat behar zutela non lehorreratu, eta bera –Domingo– lur hura eskaintzeko moduan egon zitekeen une hartan, gero gerokoak:
|
|
|
...nola sortu zen Txarorekiko harremana –sintonia on bat bultzagarri, erretzeko irrika pizgarri–, baita nola harreman haiek normaltzera egin zuten, lehenengo berritasunaren ondotik; Teofilo Mariak bi emakumeen artean murru hura ezarri ez beste, baina, berriro sortu zen berritasuna eta berriro akuilagarria; Teofilo Mariak bi emakumeak estutu nahi zituen, baina giroaren estuak are estutzenago
|
zuen
haien arteko adiskidetasuna; jazarriak sentitzen ziren, eta jazarpenak lotzen zituen, arrisku edo ustezko arrisku bakoitza bizia biziago bihurtzen zuèn motibo eta arrazoi bilakatzen zitzaiela, denboraren lerroari azpilerro bat erantsiz, denboraren denboratasuna are denborazkoago egiten zuena, trinkoago: segundoak minutuago eta minutuak orduago; kartak igortzeko edo kartak hartzeko ahaleginean, osteguna zuten egun seinalatua, eta ostegunerako bizi ziren, astelehen astearteak, asteazken ostiralak... baita larunbat igandeak ere, ostegunari begira jarrita, osteguna beren harreman partikularren igandetzat balute bezala, askatasunari ziotèn fedea berresteko eta elkarri aitortzeko prest.
|
|
|
Hala ere, eskuin oina moztu beharrean aurkitu zèn neska batek piztu
|
zuen
haien arreta.
|
|
|
Ikastetxeko fraideek mutilak zigortzen zituzten, tiragoma klaseetara eramateagatik, baina Domingok atsegin
|
zuen
haien arauei ere kontra egitea... horregatik eramaten zuen tarteka berak egindako arma, kolkoan edo sartuta, hiruzpalau harri ere bai patrikan, zer gerta ere, ikastetxean edo ikastetxetik irtetean erabiltzeko, eta horregatik eraman zuen eskolara, ordenako fundatzailearen izenean urtero antolatzen zutèn festan; goizean goiz, sotanadunek ikasle guztiak patioan formatu, eta han, kanpaina meza antze... futbol partida bat, lasterketak... baita eltze hauste bat ere, lau platanoen inguruan, aldarea kenduta gero.
|
|
2010
|
|
|
elkarri gorroto ziotèn familia bitako kideak zirela, bata montescotarra eta bestea capuletotarra, elkarrekin maitemindu eta, familien arteko liskarrengatik, mila oztopo eta beste hainbat traba izan zituztenak, harik eta beren buruaz beste egin zuten arte, lehenik Romeok eta gero Julietak; egia da, bai, suizidioa bekatu larria zela, baina nola hunkitu ninduen haien historiak, eta nola piztu zitzaidan bihotzean haienganako sinpatia?!; baita haiei buruz zerbait gehiago jakiteko grina ere, eta hala, egun batean, etxera etortzen zèn fraide debozionistari isil gordeka bezala galdetu nion: . Ezer idatzi al zuen Bécquerrek Romeo eta Julietari buruz???;. Zergatik galdetzen didazu??, harritu zitzaidan fraidea;. Bécquer askotan aritzen da maitasunaz eta??;. Bécquerrek ez baina idazle ezin handiago batek idatzi
|
zuen
haietaz: Shakespearek.
|
|
|
Aitak Teofilo Mariari zor zion asmakizuna; izan ere, Domingok asko maite zituen txantxangorriak, baina Teofilo Mariak aitzakia ezin hobea aurkitu
|
zuen
haiek akabatzeko, paparrean komunismoaren marka zeramatelakoan; egun batean gaia mahairatu, eta Domingok bere argudioak atera zituen, esanez, Jesus gurutzean iltzatu zutèn egunean, txepetxak Andre Mariari altzoa zikindu eta txantxangorria joan zitzaiola zikina garbitzera, baina, orduan, Jesusen odol tanta bat paparrean erori, eta horregatik zeramala orban gorria;. Amona Ursulak kontatu zidan ist... adosago behar zuten Domingorekin Teofilo Mariarekin baino auzi hartan, nik ere bai?; Domingok, beraz, konturatu beharra zuen garaipena poltsikoan zuela, baina, garaipena aurretik ospatu nahi izan zuelako edo, azken esaldi bat erantsi zien arestian botatako argudioei, akusatzailearen eta akusatuaren arteko marra argi eta garbi bereiziz:
|
|
|
Marioren azken hitzek oihaneko zurrunbiloarekin egin zuten bat. Gero, beste tximista batek argitu
|
zuen
haien bidea. Trumoia ere ailegatu zen urrundik, apal.
|
|
|
Amak, bere lezioa eten eta guztiak agurtzen zituen. Ematen
|
zuen
haietako asko lehendik ere ezagutzen zituela, besarkadaren bat edo beste eman zuelako. Ingelesez ari zen gehienekin eta Amaiak ezin zuen ulertu zertaz ari ziren, baina amak jartzen zuen aurpegi serioagatik hilketari buruz ari zirela igarri zuen.
|
|
|
Norak guraizeak hurreratu zizkien eskuan zituen tren txartelei. Erdi erditik ebaki
|
zuen
haietako bat. Lurrera erori ziren txartelaren pusketa hautsiak.
|
|
|
Aitak Teofilo Mariari zor zion asmakizuna; izan ere, Domingok asko maite zituen txantxangorriak, baina Teofilo Mariak aitzakia ezin hobea aurkitu
|
zuen
haiek akabatzeko, paparrean komunismoaren marka zeramatelakoan; egun batean gaia mahairatu, eta Domingok bere argudioak atera zituen, esanez, Jesus gurutzean iltzatu zutèn egunean, txepetxak Andre Mariari altzoa zikindu eta txantxangorria joan zitzaiola zikina garbitzera, baina, orduan, Jesusen odol tanta bat paparrean erori, eta horregatik zeramala orban gorria;" Amona Ursulak kontatu zida... " Por eso, no entiendo cómo puedes matar petirrojos".
|
|
|
elkarri gorroto ziotèn familia bitako kideak zirela, bata montescotarra eta bestea capuletotarra, elkarrekin maitemindu eta, familien arteko liskarrengatik, mila oztopo eta beste hainbat traba izan zituztenak, harik eta beren buruaz beste egin zuten arte, lehenik Romeok eta gero Julietak; egia da, bai, suizidioa bekatu larria zela, baina nola hunkitu ninduen haien historiak, eta nola piztu zitzaidan bihotzean haienganako sinpatia...!; baita haiei buruz zerbait gehiago jakiteko grina ere, eta hala, egun batean, etxera etortzen zèn fraide debozionistari isil gordeka bezala galdetu nion: " Ezer idatzi al zuen Bécquerrek Romeo eta Julietari buruz...?";" Zergatik galdetzen didazu?", harritu zitzaidan fraidea;" Bécquer askotan aritzen da maitasunaz eta...";" Bécquerrek ez baina idazle ezin handiago batek idatzi
|
zuen
haietaz: Shakespearek.
|
|
2011
|
|
|
Anastasiak ongi oroitzen
|
zuen
haien kasua: kontua da sor Purificaciónek ezustean harrapatu zituela egun batean biak trastelekuetarik batean musuka, ezpainak ezpainetan, eta kontua da berehalako zigorra jaso zutela:
|
|
|
Umore zorrotzeko obra hauetan alproja hutsak dira bi pertsonaiak, bizizale, festazale amorratuak, eta batez ere, jendearengandik nahi dutena lortzeko bezain artetsuak. Anekdota frankorako behintzat eman
|
zuen
haien bizitzak. –Nik, marrazki hauei esker, deskubritu nuen Txirrita?, dio Juanbak.
|
|
|
Bihotza irrikan zuen arren, ez zekien nor zen bere ezkutuko maitalea. Bere adineko mutil asko zebiltzan inguruan, goizetik gauera lanean eta, batzuk begira sumatu bazituen ere inoiz, ez
|
zuen
haiekin hitzik egin. Ez zuten elkarren hizkuntza ulertzen.
|
|
|
Fenellaren aita urrats bizi, urduriz lehiatzen zen. Aldamenean zetorren amama zalapartan, beroki beltz zaratatsua soinean; oso bizkor zihoazen eta berak, aldian behin, jauzi txiki lotsatu bat egin behar
|
zuen
haien parean jartzeko.
|
|
|
Amaraun antzeko hiru maila txiki besterik ez zituen Fenellak ikusten. Andre zaharrak barre txiki isil bat egin
|
zuen
haiei bixkor ekin aurretik, eta goiko kamainatik egin zion kirik Fenella harrituari.
|
|
|
Hango telefonoa hoska eta hoska, helizearen burrunbak airea betetzen zuela, barku handiak zuzen jo
|
zuen
haiengana, ur iluna garbi moztean txirbil zuri handiak alde bietara kiribilduz. Hammond eta portuzaina beste guztien aurrean zeuden.
|
|
|
Pasabide estu luxe bat ireki zioten abadeari, eta handik barrena jo zuen buruzagienganaino. Ez genuen entzun zer esan zien, jakina, baina puskatxo batean jardun
|
zuen
haiekin hizketan, beso zabaltze ikusgarriak eginez. Halako batean, pankarta zabaldu, parrokoa haren gainean etzanarazi, eta, bat bi hiruka, airean jaurti zuten mitxirrika pollitenaren pare.
|
|
|
Arinduraz ikusi zuen jende berri asko zegoela bulegoan. Nolabaiteko itxaropena
|
zuen
haiekin harreman berri bat has zezakeela, baina ez zuen ilusio handirik egin.
|
|
2012
|
|
|
Oihu txikiak egin zituzten bere bi lagunek, eta Goizaldek burua jiratu
|
zuen
haiengana, zer gertatzen ari zen jakiteko: bekainak zulatuak zituen mutila dantzan hasia zen.
|
|
|
Baina egun batean egunkarietako errotatibetan sartu ziren lamia hauek eta euren berriak jarri zituzten. Hala, hurrengo egunean egunkariak atera zirenean, Euskal Herri osoak irakurri
|
zuen
haien mezua, nola mintzatzen ziren Jaun Zuria, Amagoia, Sugar, Jainkosa Mari, Lartaun eta denak. Egun batean herri hau salbatzera etorriko zirela iragartzen zuten.
|
|
|
Jon ez zen haiengana hurbildu. Irudipena
|
zuen
haien zeharkako begiradek mezu iluna bidaltzen ziotela: –Ez zenuke hemen egon behar.
|
|
|
Arratsaldeetan, umeak ikastolatik bueltatu ondoren, haien ogitarteko eta zukuak poltsatik atera bitartean, Mercè Rodoredaren nobelei buruz ari zitezkeen, edo Ramon Saizarbitoriari buruz, Mariak gaztelaniaz irakurria zuena, ez baitzekien euskaraz. Ez ziren besteak bezalakoak, amatasunak ez
|
zuen
haien burmuina anestesiatu, beste ama askori gertatzen zaien bezala. Lorategi pribatua hiriaren multzoaren barneko azpimultzoa zen.
|
|
|
Gauero hitz egiten
|
zuen
haiekin. Gauero galdetzen zioten noiz itzuliko zen etxera.
|
|
|
Era horretan, berriro diot, marinelak bete betean ikusi genituen, eta kapitainak txalupan zetozen gizon guztiak ezagutzen zituen, kanpotik eta barrutik. Esan
|
zuen
haietako hiru oso zintzoak zirela, eta ziur zegoela gainerakoek behartuta hartu zutela parte matxinadan, menderatuak zeudela ikusita eta beldurrak hartuta. Baina talde horretako burua zirudien kontramaisua eta beste guztiak edozein itsasontzitako marinelak bezain doilorrak zirela, eta zalantzarik gabe beren eginkizunean setatsu egingo zutela aurrera, eta guretzat indartsuegiak izango ziren beldur zela.
|
|
|
Urtarrilak 2 Hurrengo egunean, beraz, zakurra hartuta irten nintzen, eta ahuntzak harrapatzeko zirikatu nuen. Ez nuen zuzen jokatu, ordea, ahuntzek aurre egin baitzioten, eta zakurrak, arriskua ikusita, ez
|
zuen
haiengana hurbildu nahi izan.
|
|
|
Nahas mahas hartan zalapartatzen zen bizitza ugaria parteka banatuta zegoen halere, arlo desberdinetan sailkatua. Emmak ez
|
zuen
haietarik bizpahiru besterik hautematen, hauek beste guztiak ezkutatzen zizkioten eta hauek bakarrik gizadi osoa ordezkatzen zuten. Enbaxadoreen mundua zoru distiratsuen gainean ibiltzen zen, ispiluz jantzitako saloietan, urrezko mendeldun belusezko tapizez estalitako mahai obalatuen inguruan.
|
|
|
Baratzeetako hormak, botila puskazko beren txapel eta guzti, bero zeuden negutegi bateko leiarrak bezalaxe. Adreiluetan zerbak erneta zeuden, eta, bere guardasol irekiaren ertzez, madame Bovaryk, pasatzean, hauts horitan jalgiarazten
|
zuen
haien lore zimelduetarik apur bat, edota kanpoaldera zintzilik zegoen ahuntzostoen eta aihenzurien adarren bat zeta gainean herrestatzen zen une batez, litsei atxikiz.
|
|
|
Eta bere egunkaria astindu
|
zuen
haiei urrutiratzen begiratuz.
|
|
|
–Eta luze jo
|
zuen
haien zoriontasunak? –galdetu nion.
|
|
|
Amonaren etxeko liburutegi oparoak irakurtzeko grina piztu zion. Horrekin batera, biziki atsegin zitzaion haurtzainarekin eta jopuekin hizketan aritzea, eta Errusiako historiari buruzko makina bat ipuin eta kondaira entzun
|
zuen
haien ahotik. Solasaldi haiek, batetik, aukera paregabea eman zioten herri xeheak erabiltzen zuen errusiera menperatzeko, eta, bestetik, haiei esker ohartu zen Errusiako herriak zapalkuntza gogorra jasaten zuela, nekazarien eta jopuen bizi baldintzak ezin latzagoak zirela eta tsarrek bidegabe eta neurrigabeko ankerkeriaz gobernatzen zutela Errusia zabala.
|
|
2013
|
|
|
Bazekien Dionixiok arrosaren arantza zuela bihotzean, baina, arnasa sakon hartu ahala, halako lasaitasun bat gailendu zitzaion, goizaldeko neketik zetorkiona, alde batetik, hauspoa lehertu beharrean ibilia zen mendian gora?, eta sentimendu zehaztugabe batetik, bestetik, ezusteko baikortasun neurritsu batek arrosaren lurrin urruna ere atzematera eroan balu bezala, ez bortizki, baina bai leunki eta eztiki. Dionixio, baina, ez zen lurrin urrun haren existentziaren posibilitatean pentsatzen hasi, jakin bazekielako, beharbada, posibilitate hura ezinezkotasun bilakatuko zitzaiola pentsamendu logikoaren eremuan sartuz gero, eta hala, ametsaren ertzeko lurrin hura egurats ezin arnasgarriagotzat hartu, arratsaldean lagunetara joango zen eta, bezperan ez bezala, primeran pasatuko
|
zuen
haiekin, zer arraio!, eta nekearen atseginak eskaintzen ziòn sehaskan kulunkatu zen, baita lotan gelditu ere, handik gutxira.
|
|
|
Domingo Báñez eta Luis Molina doktoreen arteko eztabaida entzute handikoan, Agerrek dominikoaren alde egin zuen; Villarejok, berriz, jesuita hobetsi. Horrek ez
|
zuen
haien adiskidetasuna hautsi. Elkarren ezagutza egin zuteneko putetxeko pasarteak bertzerik iradokitzen bazuen ere, cuencarrak bidexka hobeak zituen, liburuen arrastoa usaintzeko, urdazubiarrak baino.
|
|
|
Banan banan irentsi nituen ganibetaz lagunduta. Erbi erdiak leku egin
|
zuen
haien azalen artean. Etxekoandrearen begiak bilatu nituen, hari esker egin nahirik.
|
|
|
Agertu berriak niregandik bara batzuetara zeudelarik zutitu nintzen. Urratu eta adabaki gutiago ageri
|
zuen
haien arropak. Bilo zuriko batek egiten zuen haietan buru.
|
|
|
Urratu eta adabaki gutiago ageri zuen haien arropak. Bilo zuriko batek egiten
|
zuen
haietan buru. Nire hizkuntzan mintzatu zitzaidan:
|
|
|
Hartaz zamaturik berga guti batzuk baizik ez nituen egin, zaldizko talde bat agertu baitzen, bat batean, errege bidean. La Forcek egiten
|
zuen
haien buru. Haranburu gazte nafarra harekin zen berriz, hilabete lehenago Hagetmaura lagundu ninduen sailean bezala.
|
|
|
Lau seme alaba bizi zitzaizkion, bi mutiko eta bertze hainbertze neskatiko. Lauren etorkizuna poliki antolatua
|
zuen
haien aitak.
|
|
|
Izu oihu bat, horra zer arma erabili zuen nire kontra. Haren menekoak karroza inguratu eta nire parean agertu orduko, nire sastakaiak mehatxatzen
|
zuen
haien jaunaren zintzurra. Ez nuen haiekin eztabaidatu behar izan ere.
|
|
|
Bi berogarriak onetsi nizkion. Abokatuak atetik oihuka egin
|
zuen
haien galdea. Berriz ere solasari lotuak ginela gelara zitzaigun arestiko emakumea.
|
|
|
Bertzalde, nire bila ariko ziren ugaldearen alde batean zein bertzean, ahantzi gabe harresietako begiraleak dena begiztatzen ari ziratekeela. Agian egun goibelak murriztuko
|
zuen
haien ikuspegia.
|
|
|
Izan ere, prozedura honetan, eta nabarmendu egin nahi dut, bitxia baita Espainian hain gutxi idatzi izana honi buruz, Botere Judizialak inoiz idatzitako orrialde distiratsuenetako bat idatzi zen 1997ko apirilean, CESIDen agirien desklasifikazioari dagokiona. Izan ere, aurretik kolore ezberdinetako bi gobernuk uko egin zioten agiri horiek desklasifikatzeari, eta erabaki judizial batek, Auzitegi Gorenaren plenoak, sententzia historiko batean agindu
|
zuen
haiek desklasifikatzeko.
|
|
|
Barrionuevo eta Vera 1998ko irailaren 10ean sartu ziren Guadalajarako espetxean (Espainia). PSOEk ekitaldi bat antolatu
|
zuen
haiek babesteko, eta bost mila lagunetik gora elkartu ziren. Han zeuden Felipe Gonzalez, Ramon Rubial PSOEko presidentea, Alfonso Guerra, Txiki Benegas, Joaquin Almunia, Josep Borrell...
|
|
|
Derbyshirez geroztik, Gardiner andereak ez zuen aldetik kendu Elizabethi eta munduko parte horretan Elizabethek zuen adiskideari buruzko harridura, eta harridura horrekintxe joan zen, joan ere. Ilobak ez
|
zuen
haien aurrean gizonaren izena bere borondatez egundo aipatu; eta Gardiner andereak bildutako erdi itxaropena, hau da, euren atzetik gizonaren gutun bat helduko zela Longbournera, hutsean geratua zen. Itzuli zirenetik, Elizabethek ez zuen Pemberleytik etorririko eskutitzik jaso.
|
|
|
Hor Elizabethek gezur txiki bati eman behar izan zion amore; izan ere, ezina
|
zuen
haien elkarrizketaren funtsa aitortzea.
|
|
|
Beltzez jantzita zetorren eta bisera baten itzalak aurpegi erdia estaltzen zion. Aurpegia, gainera, ez
|
zuen
haiengana zuzentzen. Eta hala ere, ibiltzeko modu hura?
|
|
|
Bazekien Dionixiok arrosaren arantza zuela bihotzean, baina, arnasa sakon hartu ahala, halako lasaitasun bat gailendu zitzaion, goizaldeko neketik zetorkiona, alde batetik –hauspoa lehertu beharrean ibilia zen mendian gora–, eta sentimendu zehaztugabe batetik, bestetik, ezusteko baikortasun neurritsu batek arrosaren lurrin urruna ere atzematera eroan balu bezala, ez bortizki, baina bai leunki eta eztiki. Dionixio, baina, ez zen lurrin urrun haren existentziaren posibilitatean pentsatzen hasi, jakin bazekielako, beharbada, posibilitate hura ezinezkotasun bilakatuko zitzaiola pentsamendu logikoaren eremuan sartuz gero, eta hala, ametsaren ertzeko lurrin hura egurats ezin arnasgarriagotzat hartu –arratsaldean lagunetara joango zen eta, bezperan ez bezala, primeran pasatuko
|
zuen
haiekin, zer arraio! – eta nekearen atseginak eskaintzen ziòn sehaskan kulunkatu zen, baita lotan gelditu ere, handik gutxira.
|
|
2014
|
|
|
Lauretan, hura bai arindua, Deanek jaiki eta iragarri zuen River Brothers era zihoala zenbait lepo eta gorbata erostera. Klubetik irten zirenean, ordea, taldeko beste batek bat egin
|
zuen
haiekin, Gordonen amorragarri. Dean aldarte onean zegoen orduan, pozik, arratsaldeko festarako gogotsu, barre egiteko prest.
|
|
|
Haren oldarkortasunak abantaila ematen zion, eta bazekien itxaroten. Charliek nahi
|
zuen
haiek ateratzea hizpidea, jakin bazekitelako zerk ekarria zuen Parisera.
|
|
|
Mundu honetako beren aldi laburrean, xelebre jantzita ibili ziren nazio handi bateko autobide nagusian barrena; barre egin zieten, iraindu zituzten, jazarri zieten, eta baztertu egin zituzten. Gero, hil egin ziren, eta inork ez
|
zuen
haietaz ezer jakin ordutik aurrera.
|
|
|
Ez zuen gogoan ume zuririk, baina ezinbestean baziren haren uberan zebiltzan dozena bat haur beltz; haren irudimenaren bizitasunak atoian zeramatzan jarraitzaile sutsuak ziren, eta hamaika istilutan sartzen eta hamaika istilutatik ateratzen zituen beti. Eta, zirudienez, harreman horrek bide bitxi batetik eraman
|
zuen
haien musikarako dohain aski ezohikoa.
|
|
|
Hala, erregimenak gogor jo nahi izan zuen loraldi haren pieza klabea zen ETA erakundearen aurka. Militante esanguratsuenetako asko atxilotu eta, etsenplua emateko intentzioarekin, aspaldiko epaiketa handiena muntatu
|
zuen
haien kontra: Burgoseko Prozesua.
|
|
|
Renan bihotzez eta, printzipioz? legitimisten aldekoa sentitzen zen247, eta legitimismoaren defentsarik sutsuena egiten jarraitu zuen, baina de fakto ez
|
zuen
haiekin bat egin248; besteak beste, ideia bat zirelako, ez gobernu bat, eta ideia bezala ere txarra249 Renanek, bada, entusiasmorik gabe, baina. Uztaileko monarkia, liberala onartu zuen, printzipioetan eta bihotz barnean haren aurka sentituz250 Errege, usurpatzaileak?
|
|
|
Baserri isolatu batzuk ozta ozta, edo jende xeheen txabola soilak! Abegitsu hartuko zuten, hartu ere, baina nekez eskuratuko
|
zuen
haien etxeetan biderako behar zuena! Hala ere, zalantza bakar bat ere ez.
|
|
|
Haize boladak izkina guztietan bortxaz hautsi eta zurrunbiloak osatzen zituzten. Nekeza zen guztiz aurrera jotzea, eta Mikel Strogoffek neurriz gaineko indarra behar
|
zuen
haiei eusteko.
|
|
|
Baina, inbasioa hasi zelarik, Irkutskera biltzeko agindua eman zieten, eta, beren herriak utziaz, hara jo zuten agindua beterik. Hasiera hasieratik, duke handiak uste ona agertu
|
zuen
haiekiko, Errusia biziki maite zutelakoan baitzegoen, tsarra bezala. Armak eman eta soldadu sutsuak zirela ikusi ahal izan zuen.
|
|
|
Hori zela-eta, hondamendi ikaragarria ageri zen nonahi hiri txiki horretatik aurrera, tatariarrek gerra egiteko eraren ezaugarri. Nizhneudinsk hiriak jasan berri
|
zuen
haien suntsitzeko grina, eta, erraustu ondoren, berrogeita hamar mila tatariarrek hiria bertan behera utzi eta Irkutsk aldera egin zuten, haren aurrean lehenengo tokiak hartzeko. Luzaro gabe, emirraren tropak haiekin batuko ziren.
|
|
|
Nikolasen gorputza, eskuak bularrean bata bestearen gainean, etzanda gelditu zen hilobi hartan. Mikel Strogoffek eta Nadiak, belauniko, otoitz egin zuten azken aldiz izaki dohakabe, bakezale eta on haren alde, zeinak bizitzaz ordaindu
|
zuen
haienganako atxikimendua.
|
|
|
–Deitu dute Ogasun Sailetik? , galdetu
|
zuen
haietako batek, Anderri begiratu gabe.
|
|
|
kirol oinetakoak, txanoak, aterkirik ez. Euriak sarriagoa ematen
|
zuen
haien inguruan.
|
|
|
urdaileko hutsa, eztarriko lehorra, bularreko pisua. Egun osoa mendian eman zuenez, ez zuen irratia entzun ez telebista ikusi, baina ez
|
zuen
haien beharrik jakiteko Nafarroan sekula ez zela halako krimenik gertatu. Iruñera itzultzean, izozturik eta leher eginda, kazetari andana aurkitu zuten Belosoko egoitzaren aurrean.
|
|
2015
|
|
|
Baina, ohi bezala, oso bestelakoa zen han zinez gertatua. Difteriak jota hil zen gizon zuria, eta basati haien ahaleginak gorabehera, azken hatsa eman
|
zuen
haien lastozko oherik gozoenean etzanda, sendabelarrek apalduta minak. Hil ondoren burua moztu eta lur eman zioten, bi gau eta erdi iraun zuen zorabiozko erritu luze baten ondoren.
|
|
|
Arkitektoaren gizonak desagerturik zeuden. Inork ez
|
zuen
haien berririk. Merkatu librea itzuli eta gamelu txikiak ari ziren lanean edonon, eta askok zioten talde guztia atxilotua edo banandua zegoela.
|
|
|
Dena izan zen irribarrea eta harrera ona ordura arte, baina zer pentsatzen zuten langileek berari buruz? Azken finean, kanpoan krisi gordina zegoen eta haien lanpostuak inolako esperientziarik gabeko neska baten esku zeuden; neska horrek urteetan heroina zainetan sartu zuela jakiteak ez
|
zuen
haien konfiantza handituko.
|
|
|
Baina zurrumurru ero batzuk ere entzun genituen, deabruak izan zirela Kerintriako hiriburuari eraso ziotenak. Zentzugabekeria galantak ziren, baina Maisuak kezka handia azaldu
|
zuen
haiek entzunda.
|
|
|
Bidaztiak arkaniarren izaera ameslaria ezagutzen zuen. Denbora Berrien Jauna asmatu
|
zuen
haien irudimenari hegan eragiteko. Bide batez, gaztelua eraikitzeak helburu komun bat eman zien arkaniarrei.
|
|
|
Ezagunak ziren haietako batzuk, hala nola Antton Lopez Kubati, Isidro Garalde Mamarru, Josu Zabarte edota Juan Lorenzo Lasa Txikierdi. Oihartzun berezia izan
|
zuen
haien askatzeak, eta tentsio unerik ere izan zen kartzela atarian, adibidez, Antton Lopez Kubati askatu zutenean, aurrez aurre izan baitzituen AVTren inguruko hainbat kide, protestan.
|
|
|
Harri beltz txiki zapalak aukeratu eta punpaka hasi ziren olatuen gainean. Noizean behin Ramsay andreak betaurrekoen gainetik begiratu eta barre egiten
|
zuen
haiek ikusita. Ez zen oroitzen zertaz hitz egin zuten, bakar bakarrik Charles eta biak harriak botaka aritu eta ez non eta ez han oso ongi zetozela elkarrekin, eta Ramsay andrea begira zeukatela.
|
|
|
«Geldi, maitea», esan zuen. Ezin
|
zuen
haietako bakar bat ere farora bidali. Noizbait etxea zeharo narrastu eta zerbait egin zen, noski.
|