|
2000
|
|
|
Ez asko, poz handia hartu nuen eta batez ere, bultzada morala eman zidan. Hortik aurrera, lasaitasunarekin lan egin
|
nezakeela
ohartu nintzen, baina ez zen aldaketarik gertatu, nik ez nuelako nahi izan. Ez dut luzemetrai bat egin nahi, ez dut Estatu Batuetara joan nahi, ez dut enpresa handi batean lan egin nahi... horregatik, ez dut Goya gehiagorik nahi.
|
|
|
Ralphek egiten zuen guztiari ahozabalik jarraitzen nion. Badakit beste edonoren irudia ere ekar
|
nezakeela
burura hala nahi izanez gero, baina obsesiboki agertu zaidana Jabi izan da.
|
|
|
Eta biktimaren izua eta espantua da hura, laztura eta mindura! Eta nago ezen, nola txinatarren tormentu hura gorputzaz baliatzen den, nekearen eta oinazearen areagotzeko, hala ipintzen zuela bertze tormentu hark ene arima sufrimenduaren eta pairamenduaren atzaparretan, eta ezezko haiek ene gogoa zulatzen eta guztiz minberatzen zutela, eta neure onetik atera nindutela azkenean; eta pentsatu ere pentsatzen dut batzuetan ezen burua ere gal
|
nezakeela
, segur galduko nuela, baldin bide belar gaixtoz bete hartan barrena zurekin inkontratu izan ez banintz, jaun André, halako batean.
|
|
|
Baina, beldurrak gehienetan gibelat bihurtzen bagaitu ere, ez beti, zeren, guti batzuetan, aitzina baikaramatza, geure baitarik eta beldurraren beraren baitarik ihesi, nola eraman baininduen ni orduantxe, ausartzia ez den ausartzia iduriko batean, eta, horrela, iritzirik ezen erokeria haren aitzinean ezin utz
|
nezakeela
aita bakarrik, erran nion:
|
|
|
eta ohartzen nintzen ezen denbora batean nekez uler nezakeena guztiz uler
|
nezakeela
orduan, zeren eta Elbira baitzen ene irria eta ene argia.
|
|
|
Eta hain ziren guztizkoak ene pentsu haiek eta hain gibelaezina ene deliberamendua, non berehala abiatu bainintzen aitaganantz, oinazturak hartua bezala, Mattin eta Elbira beren atsegin lohian utzirik. ...ku eta ene begien boza, ene erraien boza eta gorputz osoaren boza, eta boz hark erran zidan ezen ene ohorea —zinezkoa eta minezkoa, eta ez txantxetakoa— jokoan zegoela eta zina hausteko eta hausteko, zeren eta ez bainengoen zinaren betetzerat behartua, zinezko ohorea ohorezko zinaren gainetik zegoenean; eta erraiten zidan, bertze hitz batzuekin, ezen gizon jokatu behar nuela eta ezin jar
|
nezakeela
neure gizontasuna kolokan eta kordokan, nihaur ere gizon nintzenez gero, eta hargatik sentikortu eta anaiarekin muturtu egin behar nuela, eta ez memelo eta lolo ezdeus bat bezala geratu, besoak uztarturik; eta erran zidan, azkenik, ezen osaba Joanikotek guztiz ulertuko zuela ene jokabidea, segur baietz, zeren hura ere gizon baitzen, eta amorosturik zegoen gainerat, ni bezala, eta ulertu behar zit... Eta joan nintzen aitaren langelarat, baina ez nuen ediren; eta baterat eta bertzerat joan nintzen, eta hura nehon ez...
|
|
|
Edo, benturaz, bai... zeren eta, bat batean, napolitarraren kontseiluz Pisako katedralean aditu nuen meza etorri baitzitzaidan bururat, eta, harekin batean, oihu erdiragarri hura, erro errotik eta bihotzaren erditik atera zitzaidana: Credo!, apez izaiteko dei bat ere izan zitekeena, eta ozentki eta bortizki deitu ninduena... eta, uste nuen arren ezen, irririk gabeko egun goibel haien ondotik, ahantzia izan
|
nezakeela
zer zen irri egitea, aldiz, irri egiten ikusi nuen neure burua... zeren eta gurasoek ere apez nahi baininduten, eta, baldin erraiten banien ezen apez izan nahi nuela, kolejio edo komenturen baterat igorriko baininduten, Iruñarat edo Baionarat, uda finatu bezain fite, jauregitik eta osaba Joanikotenganik urrun... Hartan nengoela, boz bat entzun nuen, ustekabean:
|
|
|
Eta hala ibili nintzen nihaur ere neure bortz amorio haiekin, bakoitzaren edertasunarekin edertasun handiago baten bila, nahasten nituelarik, konparazione, honen begiak haren kokotsarekin, edo honen biloa haren masailekin, harik eta ohartu nintzen arte, lehenik, ezen ezin
|
nezakeela
erretratu hura nehola ere osa, zeren Nenbo beltza baitzen eta bertze laurak zuriak, eta hautu hartan orin bat baino gehiagorako nahi bainuen nik Nenbo, eta zeren Laura haur bat baitzen eta Rosa de Osorio adinetara heldua, eta nekez lot zitezkeen haien gorputz zatiak, munstro bat eta nahaste borraste guztizko bat sortzeko ez bazen bederen, nola erraiten baitzuen Kopernikok; eta ohartu nintzen, hon...
|
|
|
Eta, halako batean luma hartu... eta nola sentitu nuen ezen nekez har
|
nezakeela
erabaki guztien gaineko erabakia, letra baten skribatzeko gai izan nintekeen artean! Eta, nola hartuko nuen eta nola hartuko dut, bada, erabaki hori, baldin bertze historia batzuen kontatzeko gogoa piztu bazitzaidan ondotik, bertze liburu baten aitzakian?
|
|
|
—Baina, izurrite hura iritsi baino lehen, kontatu behar dizut nola mintzatu zitzaidan aita Bartolome bere bisita haietarik batean honetaz eta hartaz... baita nik artean egin gaberik nuen testamentaz ere, eta nola kontseilatu zidan ezen jauregia ospital baten egiteko erabil
|
nezakeela
, edo Jesusen Konpainiaren eskutan ere utz nezakeela, hura kasik onena!, zeren Konpainiak baitzuen kontu haietan jende aditurik eta ezin prestuagorik, Jainkoaren zerbitzari leialak guztiak, jauregia modurik onenean enplega zezaketenak, Jainkoaren jainkozko loria gatik. " Pentsa ezazu", erran zidan hark, eta nik baietz erran nion, pentsatuko nuela.
|
|
|
—Baina, izurrite hura iritsi baino lehen, kontatu behar dizut nola mintzatu zitzaidan aita Bartolome bere bisita haietarik batean honetaz eta hartaz... baita nik artean egin gaberik nuen testamentaz ere, eta nola kontseilatu zidan ezen jauregia ospital baten egiteko erabil nezakeela, edo Jesusen Konpainiaren eskutan ere utz
|
nezakeela
, hura kasik onena!, zeren Konpainiak baitzuen kontu haietan jende aditurik eta ezin prestuagorik, Jainkoaren zerbitzari leialak guztiak, jauregia modurik onenean enplega zezaketenak, Jainkoaren jainkozko loria gatik. " Pentsa ezazu", erran zidan hark, eta nik baietz erran nion, pentsatuko nuela.
|
|
|
‘Nor ote da mutil hori? ’ ‘Ez dakit —ihardetsi zidan— Adinagatik, zure lehengusuren bat izan daiteke... ’ Handik aitzina, zenbat ordu ez ote nituen egin koadroko neure lehengusu ustezkoaren aitzinean! Eta, horrela, hainbertzeraino itsutu nintzen neure amorio harekin, non, batzuetan, nehork ikusten ez ninduela, paratzen bainintzen zutik aulki baten gainean, ene hatza haren ezpainetan ipini ahal izaiteko; eta, hain barrendik eta hain zintki eta fintki egiten nuen hura guztia, non iduritzen baitzitzaidan ezen ezpain haiek, ordainean, musu emaiten zidatela eta musuaren hezea ere nabari
|
nezakeela
neure hatzean. Harik eta amak egun batean erran zidan arte:
|
|
|
‘Hobeki pentsatu dut, eta uste dut nahiago dudala egunorozko ogia, egunorozko miseria baino’ Zer min eman zidaten haren hitzek, zeren zaldizainak promes egin baitzidan egun guti batzuk lehenago ezen zernahi egiteko prest zegoela, baita untzia hartu eta Espainiarat ihes egiteko ere, mila sakrifizio eta bertze hainbat buruhausteren artean, baldin zirkunstantziek hartarat bulkatzen bagintuzten! Ordea, ikusten duzu zertan geratu zen haren hitza eta haren promesa, eta asma dezakezu, halaber, nolakoa izan zitekeen ene dezepzinoa... halako moldez, non deliberatu bainuen ezen zuhurragoa izan behar nuela handik aitzina eta ezin gal
|
nezakeela
neure burua gizon bategatik... zeren pertsona bat behin eror baitaiteke traba edo behaztopa baten aitzinean, eror daiteke bi aldiz, baina ez hiru, eta ni hirugarrenerako bidean nintzen jada".
|
|
|
Nik baino hamar urte gehiago baitzituen Rosak —berrogei urte inguru, beraz— eta, hargatik edo, ez baitzitzaidan gogotik iragan ere, lehen egunetan ez bederen, hura neure egin
|
nezakeela
, artean emazteki ederra zen arren, zeren beti baitira loreak sasoinetik kanpoan ere birlora daitezkeenak, eta Rosa ere lore haietarik bat zen.
|
|
|
Sei urte dira, bertze hautabiderik ezean, desterrurako bidea hartu eta Parisat joan zinela, non lagun zahar batzuen karitatetik bizi izan baitzinen lau urtetan, harik eta Ipar Europako herrialde horretarantz abiatu zinen arte, orduan ere esku hutsik eta burumakur. Ordea, azken gutunean diostazunaren arabera, Leyden go Unibertsitateko irakasle egin berri zaituzte eta altxatu duzu burua, aurkitu duzu arnaslekua, berreskuratu duzu bizigogoa, eta zin degizut ezen nekez jaso
|
nezakeela
hori baino berri arraiagorik eta alegeragorik.
|
|
|
NEGUKO goiz hotz batean eraman zuten osaba Joanikot... nihaur ondoan nindukala, zeren, aita Bartolomeren mehatxuaren ondotik, deliberatu bainintzen bizitokiz aldatzerat, eta halatan joan nintzen jauregitik, non bizi izan bainintzen Salamancatik itzuliz gero, osabaren etxerat, oharturik ezen aita jesuitaren mehatxua ekaitz handi bateko lehen oinaztura izan zitekeela, eta ezin utz
|
nezakeela
, hargatik, osaba Joanikot bakarrik.
|
|
|
printzesa, erregina eta enperatriz; ordea, hagitzez ere inportantagotzat nituen nik istant hartan neure galtzoin zahar haiek, zulo eta guzti, munduko printzesa, erregina eta enperatriz guztiak baterat baino. Eta, zer egin ez nekiela, barren leihoa estaltzen zuen errezela bildu, sudurra atera... eta leihoaren bertzaldeko korridorerat egin nuen; eta, korridorean aitzina egiterat nindoanean, bururatu zitzaidan ezen leihoko errezel hura erabil
|
nezakeela
neure lotsarien estalkitzat... eta tiratu nuen errezeletik bortizki... baina hiru gizon iritsi zitzaizkidan orduan, supituki eta deblauki, korridorearen bertze puntatik, hirurak ere ni bezalaxe biluzik, eskuak beren defentsen babesean edo, gibeletik bi guardia zituztela, nor bere kriseiluarekin eta bere ezpatarekin, esku batean bata, bertzean bertzea. Eta, gizon haiekin baterat etxeko gela zabalago baterat ninderamatela, horma baten kontra jarri gintuzten guardiek laurok, eta bertze bi gizon gehiago.
|
|
|
Komunzuloaren gainean jarrarazirik, kotoi puska bat ur oxigenatuarekin blaitu eta bisaia igurtzi zidan, nire espantuei kasurik egin gabe. Atorra gorriztatua kentzen ere hasi zitzaidan, baina keinu batez adierazi nion lan hori neronek egin
|
nezakeela
. Bakarrik utzi ninduen.
|
|
|
Goiz hartan, osabak gurdi bete arto ganbaran sartu zuenean, ni irrikatan nengoen, eta iruditzen zitzaidan Migelek egiten zuen berbera nik ere egin
|
nezakeela
, baina, gazta gustatzen zaizunean, ahoan duzu denbora luzerako. Gustatzen ez zaizunean, berriz, zail zaizu oso berriz ere gaztaren irri  kan egotea.
|
|
|
Mary Land  ford ttikia eta arrunta iruditu zait; mundua, ordea, arrunt handia. Eta beharbada ikasten jarrai
|
nezakeela
bururatu zait: historia, psikologia edo, zergatik ez?, buruko neke handirik sortuko ez didan lorazaintza.
|
|
|
Lurreko izaki bat nire arimaren egoitzatzat hartzea erabaki
|
nezakeela
imajina nezake, eta nire espirituak izaki ñimiño hau egoitzatzat eta ikuspuntutzat aukeratu zezakeela. Agian egoitza eder baten bitxikeria ezatsegina iruditzen zaiolako.
|
|
|
Hogeita hamasei eguneko greba amaitu ostean, ezjakinaren kontuak edo obsesioarenak, jaten hasitakoan ez nuen ederki pasa. Iruditu zitzaidan idiak adina jan
|
nezakeela
, eta halaxe hasi nintzen. Barazki purea prestatu ziguten lagunek, eta tragoan hartzen hasi nintzen puretik egundoko ontzikada.
|
|
|
lor
|
nezakeela
bere arreta.
|
|
|
Bergarako kartzela zaharra izandako etxea ikusten izan nintzen biharamunean, Angiolilloz oroiturik, Cánovas del Castillo hiltzeagatik garrotez exekutatu zuten anarkistaz, kartzela hartako ziega batean eman baitzituen hark azken egunak. Angiolillo Ernioko bileran parte hartu zutenetako bat izan zitekeela otu zitzadan, eta horrek, inolako oinarri logikorik gabe, kartzela zaharraren inguruetan Lauaxetaren berri izan
|
nezakeela
pentsatzera eraman ninduen. Ez nuen, alabaina, han ere Lauaxeta aurkitu.
|
|
2001
|
|
|
Erresistentziaren poesia aztertzeko (edo irakurtzeko, behintzat) ordua da. Badakit aukera
|
nezakeela
kartzela azken sail honi izena emateko, baina era berean, hor nituen estazioko geltokiak ere zain, eszenatokiaren izena eta foko azpi distiratsua bere gain hartzeko, antzerkiaren errepresentazioari ekiteko.
|
|
|
Ezetz? Aldatu
|
nezakeela
esan zidaten... Komertziala ez dagoela...
|
|
|
Orduan han gelditu nintzen arima erratuz zipriztindutako ingurunean, eta ni beste haietako bat nintzela aitortu beharrean gainera. Errutinaren olatuetatik alde egin nuela pentsatu nuen, baita nire bizitzako liburuaren orrialdeetan hitzen bat agertuko zela ere, maitale bat eduki
|
nezakeela
, etorkizun bat eduki nezakeela... bakardadetik ihes egin nezakeela! Baina ene kondena eternitateraino bakardadeari lotua egotea zen:
|
|
|
Orduan han gelditu nintzen arima erratuz zipriztindutako ingurunean, eta ni beste haietako bat nintzela aitortu beharrean gainera. Errutinaren olatuetatik alde egin nuela pentsatu nuen, baita nire bizitzako liburuaren orrialdeetan hitzen bat agertuko zela ere, maitale bat eduki nezakeela, etorkizun bat eduki
|
nezakeela
... bakardadetik ihes egin nezakeela! Baina ene kondena eternitateraino bakardadeari lotua egotea zen:
|
|
|
Orduan han gelditu nintzen arima erratuz zipriztindutako ingurunean, eta ni beste haietako bat nintzela aitortu beharrean gainera. Errutinaren olatuetatik alde egin nuela pentsatu nuen, baita nire bizitzako liburuaren orrialdeetan hitzen bat agertuko zela ere, maitale bat eduki nezakeela, etorkizun bat eduki nezakeela... bakardadetik ihes egin
|
nezakeela
! Baina ene kondena eternitateraino bakardadeari lotua egotea zen:
|
|
|
Banekielako edozein unetan haren zakil lodiak eztanda egin eta nire eztarrian behera tiro likinak botako zituela, espermaz josiriko hitzak. Baina banekielako, baita ere, nik hala erabakiz gero, senarraren zakil lodi eta tentea txikitu
|
nezakeela
. Kosk egin eta kitto!
|
|
|
Goio topa
|
nezakeela
uste nuen, Kaiondoko auzoan bizi zen, laguna besterik ez zitzaidan falta hango soseguan, baina ez nuen inon ikusi.
|
|
|
Taberna barrua nahiko ilun zegoen, futbolin makina bat ere sumatzen zen han bazter batean ilunpean. Ardo usaina oso fuertea zen, eta barrara heldutakoan handik kaialdea ikus
|
nezakeela
ohartu nintzen, piztu berri ziren argi ugariekin.
|
|
|
Pentsatzen dut arazoa patxada handiagoz hartzeko nahikoa denbora igaro ote den. Baina (hein batean behintzat) nire lan bat polemikaren iturburuan zegoela kontsideratuz, zer edo zer idatz
|
nezakeela
pentsatu dut. Hauxe da emaitza.
|
|
|
Gaitzitua erretzen nintzen eta bizpahiru egun pasa nitzakeen, mutu, inorekin mintzatu gabe. Aldamenean gizonik –normaltasunaren neurriak errespetatzekoak ziren– atxiki ez
|
nezakeela
konturatzen nintzen garaia ere zen eta hil nahikunde zilarrez kopeta hormetan kolpeka nenbilen. Bide ertzeko hontzaren garrasi apalak errealitatera ekarri ninduen.
|
|
|
Mende honetako pentsamenduaren zurrunbilotik ideia soil bat atxikitzekoa balitz, hauxe har
|
nezakeela
nioen behin bilkuratik etxerakoan, haizeak, euri bortitz zeharrak eta hotzak bazterrak kateztatzen zituela: Carl Saganen Ez Gaude Bakarrik Unibertsoan exobiologiako irakaspena tentsioz hantua gostaria gosta frogatu nuelako, kideetan kideena ardura etsairik zinezkoena zela marmaratzen nuen bitartean.
|
|
|
Gaurko haserre bultaren erreferentziarik ez nuelako aurkitzen europar literaturan etsitzen ari nintzen. Buruz banekien alta Etxepareren mende ahituko Desesperatuaren Eresia http://www.dubellay.com lekuan kausi
|
nezakeela
, baina denetarik urrun" Et qui lâchera la bride à la fureur que je sens?" errepikatuz nenbilen, birjinitate kulturala galdua ez zuen indigena baten eran. Bidean, alabaina, oker edo zuzen, denbora pasan idazle unibertsalen lumaren mihitik isurtzen ene sentimenduen mirailak mirestea laket zitzaidan.
|
|
2002
|
|
|
Zailagoa da gai bat jarri eta hiru bertso eder botatzea. Librean kantuan hasi, eta badakit jendea gustura uzteko moduko saio bat egin
|
nezakeela
, 30 bertso botaz gutxi gehiago. Pilotu automatikoak funtzionatzen du bertso afarietan, huts egiteko aukera handiagoa da.
|
|
|
Nik txikitan idazle izan nahi nuen, oso garbi neukan hori. Baina idazle izateko ikasketa unibertsitariorik ez zegoenez, kazetaritza egin
|
nezakeela
esan zidaten, idaztearekin loturarik izan zezakeelako edo. Kazetaritza ikasi, lizentziatu eta irratian hasi nintzen, baina ez kazetaritza lana egiten baizik magazin bat egiten, eta ez dakit zeregin horrek zenbat daukan literaturatik, kazetaritzatik edota bestetik.
|
|
|
Edo hurrengo kontsultaren zain egon behar ote nuen Sara ikusteko, aurreko pilulak agortuta gero? Batzuetan bururatzen zitzaidan nik neuk behartu
|
nezakeela
egoera, bera ez konturatzeko moduan. Esan nahi dut nik neuk mugi nitzakeela hariak, eta nik neuk bilatu aukera eta aitzakia, berak oharkabean aurki nintzan.
|
|
|
Nik, ahal izatera, jakina, berehala kenduko niokeen hiltzeko asmo guztia burutik. Baina, momentu hartan, ezer gutxi egin
|
nezakeela
sentitzen nuen.
|
|
|
Unibertsitatean tesiak egiten dira normalean, ongi dakizun bezala. Eta otu zait hau ere tesi multzo gisa jar
|
nezakeela
nik hemen, ikusteko zertan gelditu diren amets haiek. Orduan, apozauliak nola ibiltzen diren iturri hotzetan buztana mugituz bizitzaren indarra hartu nahian, hala baikenbiltzan gu ere haien tankeran alditik aldira igel egin nahian noizbait.
|
|
|
zer egin? Niri dagokidanez, hodeietatik salto egin
|
nezakeela
pentsatze hutsak korapilo desatsegina ezartzen zidan eztarrian, baina aldi berean izugarri erakartzen ninduen. Azken finean, abentura bila joanak ginen Estatu Batuetara, eta hegazkin batetik salto egin baino" abentura" kitzikagarriagorik nekez topa daiteke.
|
|
2003
|
|
|
Iduritzen zait, hogeita hamar urteren buruan, errepika
|
nezakeela
orduan eman hitzaldia: 36ko eta 66ko belaunaldi biek, helburu bera izanagatik, hots, Txillardegik zioen bezala, Euskal Herria Europako beste estatu nazioen lerroan kokatzea, helbideen gainean zuten beren arteko makurra.
|
|
|
Euskaldun Fededun, Jainkoak daki zenbat aldiz entzun ahal den, orobat frantsesen. Catholiques et Français? famatuari zor genion euskal herritarrek erramolde hori, eta ez naiz baitezpada esaldi hori berpiztu beharrez ariko, baina iduritzen zait hausnarketa hauek bururatzean, hitzaldiño hau ere, duela zenbait urte prestatu nuena, Donostiar apezlagun batek eskaturik, hemen berriz ager
|
nezakeela
, ene barneko berri jakin gura duenari emaiteko baizik ez balitz ere.
|
|
|
–Ez nuela amore emango ikusi zuenean, argitaratu gabeko lan guztiak desegiten hasi zen, egunerokoak, gutunak, eskuizkribu eta zirriborroak. Aztarna guztiak ezabatu eta oinatzak estaltzen aritu zen, nik bere biografiaren kopia bat izan
|
nezakeela
susmatzen hasi zen arte. Ukatu egin nion hasiera batean, baina ez zuen sinetsi.
|
|
|
–Eta izenik gabe argitaratzen hastea erabaki zenuen ondoren –bota nion kolpetik. Sophieren bizitza ezagutu egiten nuela iruditzen zitzaidan, haren obra ezagutzen nuelako, eta kontatuko zidanaren zati bat bederen aldez aurretik asmatu
|
nezakeela
sumatzen nuen. Gure literaturaren itsaso barean dezenteko olatuak harrotu zituen nobela bat jarri zuen kalean Igarlea izenarekin.
|
|
|
Gurasoak erretiratu egin ziren; Ixabelek zera esan zidan, irratia entzun eta goiz lotara  tzen zirela, seietan jaiki behar zutela eta; lasai egoteko, nik zazpiak arte(!) lo egin
|
nezakeela
.
|
|
2004
|
|
|
Hotelik ez nuela aurkituko erran zidan, baina karrika hartan bertan, lau zenbaki aurrerago, gelak alokatzen zituen etxe merke eta garbi bat ba omen zegoen. Eskerrak ematen ari nintzaiola, emakumeak, xuxurla batean, bere etxean ere ostatu har
|
nezakeela
jakinarazi zidan. Eta dohainik, gainera.
|
|
|
Mireia hil egin zutela. Areago, sinetsita nengoen zerbait egin
|
nezakeela
; hiltzaileak aurkitu; ordainarazi. Energiaz blai nengoen edozer egiteko.
|
|
2005
|
|
|
" Ostra, hainbeste urte bizkarrean eta beste bat edo beste irabaztea ez al duk nahikoa?". Horrela pixkanaka buelta ematen hasi nintzen, ohartu nintzen oraindik Galartzaren eta besteen mailan nengoela, eta indarra galduagatik aurrera segi
|
nezakeela
.
|
|
|
Delinkuentzia oso gertutik ezagutu nuen, ez lagunen bidez bakarrik, neroni ere ibili nintzen. Uste dut konta
|
nezakeela
, preskribitua egongo baita: nik ere parte hartu nuen hamar urterekin estanko bat lapurtzen.
|
|
|
Ordurako beste izen bat hartua nuen, bertsolaritzaz teorizazioak eginda nituen, Hiztegi Errimatua argitaratua... Gogoa neukan zerbait egin
|
nezakeela
erakusteko. Irabaztera joateko ez da izan behar lotsarik.
|
|
|
Behin bat eskatu zidan norbaitek. Erran nion, meza eman
|
nezakeela
bere etsaia hobetzeko bainan Jainkoak ez zuela madarikatuko. tziako erregeren konfesore izendatua izan behar zuenak, sorginen baitan sinesten zuen.
|
|
|
Giza gaixoa! Bistan da ez
|
nezakeela
igandeko meza nagusirik Baionako katedralean eman 30 jenderekin. Baina bai, bazterreko kaperatxo haietarik batetan.
|
|
|
Ikasketak amaitzeko ez nuen askorik falta; langabeziaren ordaina kobratuz iraun
|
nezakeela
pentsatu nuen, irakasle lanen bat topatu arte, baina, egia esateko, ez ninduen erakartzen lanbide hark, nahiz eta maistra bat izan nire bizitzako inspirazioa. Gau hartan bertan, paper batzuk erakutsi zizkidan amak.
|
|
|
orduantxe ikusi nuen, benetan ikusi, erreportaia. ...zirenak aurkituz gero, nor ziren kontatuz gero, zer egiten zuten han egun hartan, zergatik zeuden ikurrinaren inguruan, zer egin zuten hurrengo egunetan, hurrengo urteetan, zer egiten zuten orain, hogeita bost urte pasata..., hori guztia kontatuz gero, adierazpen handiekin eta egunkarietako titularretatik ateratako informazioarekin egindakoa baino lan askoz ere hurbilagoa eta interesgarriagoa egin
|
nezakeela
otu zitzaidan berehala, argazki txiki baten bidez, argazki handia egin nezakeela.
|
|
|
orduantxe ikusi nuen, benetan ikusi, erreportaia. ...zergatik zeuden ikurrinaren inguruan, zer egin zuten hurrengo egunetan, hurrengo urteetan, zer egiten zuten orain, hogeita bost urte pasata..., hori guztia kontatuz gero, adierazpen handiekin eta egunkarietako titularretatik ateratako informazioarekin egindakoa baino lan askoz ere hurbilagoa eta interesgarriagoa egin nezakeela otu zitzaidan berehala, argazki txiki baten bidez, argazki handia egin
|
nezakeela
.
|
|
|
Botatzeko azkar. Pena dela hiru presoak ez ateratzea, barraren kanpo aldean jarriko balira gehiago zabal
|
nezakeela
objektiboa... Ezetz.
|
|
2006
|
|
|
Giroaren" normaltasuna" dela eta, une batez armeniar brandy famatua hemen dasta
|
nezakeela
bururatu zait. Tamalez, zerbitzariaren irribarreak hautsi du nire ilusio inozoa.
|
|
|
«Ni polizia judizialeko agente soila nintzen. Atxilotu politikoak biltzen zituen detentzio gune bateko buruak jendea behar zuen(...) eta nire komisarioak pentsatu zuen nik balio
|
nezakeela
. Nire ardurapeko gaiztaginek oso azkar aitortzen zutela ohartuta zegoen, eta horregatik izendatu ninduen».
|
|
|
Minik ez nuen, baina hor, hestegorriaren parean, traba izugarria sentitzen nuen. Bolara bat pasa nuen minbizia eduki
|
nezakeela
pentsatuz. Argaltzen joan nintzen.
|
|
|
X.L. Irakurketarik gabe nire bizitza oso hutsa litzateke. Nik uste dut neroni agrafoa izatea eraman
|
nezakeela
; besteren hitz idatzietan bizitzea guztiz beharrezkoa dut, ordea. Gainera, liburuak fisikoki izugarri gustatzen zaizkit; alasetan begiratzea, eskuen artean erabiltzea.
|
|
|
Ameskeria besterik ez da: ez natzaizu ezer aurpegiratzen ari; gainera Sabina eta horiekin ibiltzen amaitu
|
nezakeela
pentsatze hutsak oilo ipurdia jartzen dit. Baina ezer gertatu izan ez balitz, agian ez nintzatekeen konturatuko nolakoak diren benetan, haietako bat izango bainintzen, ez al duzu uste?
|
|
|
Hasieran oso eraso gogorrak jotzen zituen Zezenkok, bat bateko indar basatia zuen dohain nagusi, baina nik lehendabiziko erasoei eustea lortu nuen, oinak ez zitzaizkidan batere mugitu hasierako posiziotik. Lehen erasoaldiari ondo erantzun eta gero, irabaz
|
nezakeela
pentsatu nuen, Zezenko egonarri gutxikoa baitzen. Lepoa sorbaldetan erdi hondoratu eta ahal nuen indarra bildurik, ordu arteko guztiak baino bultzada oldartsuagoa eman nion.
|
|
|
Hasieran ez nuen galdera ulertu, nahastuta eta beldurtuta egonik, nengoen bezala, baina kostata bazen ere azkenik ulertzeak, eta galdera egin zidanak zigarroa eskaintzeak pixkatxo bat lasaitu ninduen, uste izan nuen azalpen bat ematen asmatuko nuela, eta hori azaltzea posible balitz, gainerakoa ere azal
|
nezakeela
, ez baitzen inolako zalantzarik hura guztia erraldoi eta ikaragarria zela. Azken finean nik ez nuen deus egin.
|
|
2007
|
|
|
Batetik, amerikarrak nire herrialdea inbaditzen ari ziren. Bestetik, nire etengabeko ihesaldia bukatutzat eman
|
nezakeela
pentsatu nuen. Negar egin nuen, tristura edo pozagatik izan zen ez dakit.
|
|
|
Locke, J., loc. cit, bol. II, 108 (III, 9, 17): «Eta honen ondorioz hitz horren[, urre?] esanahiak oso zalantzagarria izan behar nahitaez, zeren substantzia berean pertsona ezberdinek propietate ezberdinak hautematen dituzte(?); eta gehitu
|
nezakeela
uste dut inork ez dituela guztiak hautematen». Ez da ulertu behar, urre hitzarekin ez dutela denek gauza bera pentsatzen, ezpada gauza bera da bakoitzak bere modura pentsatzen duena (gauzaren propietate diferenteak aintzat hartzen dituelako bakoitzak:
|
|
|
katu beltzak eta katu zuriak Underground dantzan zebiltzan, denak nahas. Funtsean, nioen, gure historiaren harpe misteriotsuenetik, gizonekin aspertzen zenean emazteekin ibiltzea laket zitzaion Erika maita
|
nezakeela
ohartzen nintzen. Baina Erika jeloskorregia zen.
|
|
2008
|
|
|
Eztabaida gogor baten ostean, ospa egin zuen etxetik atea bortizki itxita, eta nik paretari ukabilkada bat jo nion. Amorrua hatz koskorretako berotasunetik kanpora nola lurruntzen zen sentitu nuen, eta orduan ohartu nintzen min fisikoaren bidez min psikologikoa estali
|
nezakeela
.
|
|
|
Bazuen antzik etxean, Muino Beltz Itsasarteko harkaitz inguruetan, hain sarritan jolastu izan nuen jokoarekin; baina sekula ez nuen eduki, zaudete horretaz ziur, bihotza gisa hartan taupadaka. Hala eta guztiz, diodan bezala, ume jolasa zen, eta neuk ere zer edo zer egin
|
nezakeela
pentsatu nuen, izterra zaurituta zeukan marinel urtetsu haren kontra. Egia esan, nire adorea hainbeste ari zen hazten non neure buruari gogoeta azkar batzuk ere ametitu bainizkion auziaren amaieraz; eta denbora askoan luza nezakeela ikusi banuen ere, azkenean bizirik ateratzeko esperantzarik ez nuen batere ikusi.
|
|
|
Hala eta guztiz, diodan bezala, ume jolasa zen, eta neuk ere zer edo zer egin nezakeela pentsatu nuen, izterra zaurituta zeukan marinel urtetsu haren kontra. Egia esan, nire adorea hainbeste ari zen hazten non neure buruari gogoeta azkar batzuk ere ametitu bainizkion auziaren amaieraz; eta denbora askoan luza
|
nezakeela
ikusi banuen ere, azkenean bizirik ateratzeko esperantzarik ez nuen batere ikusi.
|
|
|
Nik neuk, zerbait esan behar banu, urterik onenak borrokari eman zizkion gazteria baten frisoa dela esango nuke, edo garai jakin baten kronika ere bai. Ez nuen pentsatu sekula lan horrek horrenbeste balioko zuenik, harik eta kopiaren bat izan
|
nezakeela
susmatuz ertzainak atzetik nituela ohartu nintzen arte. Geroztik segurtasun neurriak hartu behar izaten ditut, pentsatuko duzun bezala, txosten bat atera behar dudan bakoitzeko, esan zuen, eta inguruko mahaietan zeudenei zehar begiratu bat bota zien, esan zituenak eta seguru asko esan asmo zituenak entzuteko moduan inor ba ote zegoen jakiteko.
|
|
|
Doako aitormen batekin hasiko naiz; ez naiz sekula Vaya semanita zalea izan. Zer edo zer aitortzen hasiz gero, egin
|
nezakeela
inpaktu handiagoko adierazpenen bat pentsatuko duzue, ziurrenik. Tira, hala bada, ikusten dut ez zaletasuna uste baino gehiagorekin partekatzen dudala.
|
|
|
Ahots mota hori entzuten nuen aurreneko aldia izan zen, eta emozio fisiko nahiz barneko handi bat sentitu nuen. Hainbestekoa eze, nik neuk hori egin
|
nezakeela
pentsatu nuen.
|
|
|
Ni protagonista sentitzen nintzen. Pentsatu nuen, gainera, neu nintzela egokiena, neuk bakarrik egin
|
nezakeela
.
|
|
|
Esaterako, irakurri dut hainbat idazlek bat egin dutela euskal presoen eskubideen aldeko urtarrilaren 3ko deialdiarekin. Eta pentsatu dut, nahiz eta egun horretan Mexikon egon, nik ere dei horrekin bat egin
|
nezakeela
. Izan ere, preso horien borrokaz edozein delarik iritzia, iruditzen zait preso daudenez eskubide batzuk badituztela eta ez errespetatzeak giza eskubideak urratzeaz gain beren senideentzako izugarrizko kaltea sortzen duela.
|
|
|
Eta badira hitzetan jartzeko zailagoak diren esaldiak. Segundo batez imajinatu nuen Hermannen besoetan lur hartu
|
nezakeela
. Dagoeneko, telefonoz eskainia zidan berak aireportura nire bila etortzea, eta ezetz esan nion.
|
|
|
Tabernako sotoan nenbilen batean arratoientzako benenoa partitzen zulo batean eta bestean, burutik pasatu zitzaidanan benenoa nahastu
|
nezakeela
Tomasen janariarekin.
|
|
|
egunak pasa zitzakeen nigandik iheska. Paso egin
|
nezakeela
, eta gai nintzela nire lana betetzeko ertz arantzatsuenak saihestuta. Jakina, ez nintzateke lehenengoa izango, ezta azkenekoa ere.
|
|
|
Haren esaldiarekin zerbait egin
|
nezakeela
hausnartu nuen,
|
|
|
Koherentziaren kontrako bekatu osasungarri bat eginez, ez litzaidake gaizki etorriko inoizka neure espiritutxoa Zerbaitekin edo Norbaitekin betetzea, argitzea, engaiatzea eta engainatzea. Bestela, iruditzen zait arrisku izan
|
nezakeela
, luzaroko dieta extuaren hutsaldi batean, edozein jardun sakon dotrinatzat eta edozein txoropito intsentsatu jainkotzat hartzeko.
|
|
|
Kontua da erabil
|
nezakeela
Enara Fuhan etxera iritsi zeneko irudia liburu honi bukaera emateko. Bukaera polita litzateke, inondik ere, Madrildik Donostiarako bidaia kontatzea.
|
|
2009
|
|
|
Eta normalean ez dugu ordubete izaten kontatzeko... Idazten hasi nintzen hortan, pentsatu nuen akaso egin
|
nezakeela
gauzak ahoz kontatzen ditugunean bezala. Hor sortu da joko hori:
|
|
|
Masterraren eragin urruna izan daiteke, programazioarekin, zirkuito txikiekin eta sentsoreekin aritu bainintzen lanean. Erotu egin nintzen, baina ikasitakotik zer edo zer aprobetxagarria atera
|
nezakeela
iruditu zitzaidan. Eskulturak egiten ari naizenean neronek mugitzen lantzen ditudan einean, eta gustatzen zait eskultura beti berdin ez egotea, aldatzen joatea, eskulturak berak hainbat denbora eta egoera izatea.
|
|
|
Bakarrik nengoen etxebizitzan. Saltzekotan ziren, baina bitartean bertan jarraitu
|
nezakeela
esan zidaten eta, zer egin edo nora joan erabaki artean, hantxe gelditzeko asmo osoa nuen.
|
|
|
Uste dut gauzak beste modu batean egin banitu? hau guztia saihets
|
nezakeela
.
|
|
|
Nire beharra izango zuela sekula santako? Zer uste nuen, betiko jarrai
|
nezakeela
haren ama izatera jolasten. Pena ematen nion.
|
|
|
Intuizioa gehiago, agian. Hartara jarriz gero, gertatzen ari zitzaidan kaka hartatik guztitik probetxuzko zerbait atera
|
nezakeela
beharbada. Faoxeri botatako aitzakiari arrazoi trajea jantzi eta biltzen ari nintzen informazio guztiarekin eleberri historiko bat idatzi.
|
|
|
Taldekideekin sarri askotan hitz egiten nuen horrelako kontuen gainean. Ondo jokatzen ari nintzela eta mailaz igotzeko aukera izan
|
nezakeela
pentsatzen nuen. Baina pentsatzetik egia bihurtzera sekulako aldea dago.
|
|
|
Egon naizen talde guztietan ekarpen ona egin ahal izan dut, eta Osasunako zaleengan oroitzapen onik utzi gabe alde egin nuela ere pentsatu nuen. Talde honetan tokia izan
|
nezakeela
erakutsi nahi nuen.
|
|
|
Aurretik, uztailean, Sanfermin Torneoa irabazi izanak asko lagundu zidan txapel hura irabazten. Lau t' erdian joka
|
nezakeela
ikusi nuen, nahiz eta asko gustatzen ez zaidan modalitate bat izan?.
|
|
|
Kantuaren gaia hautatzean merezi duela uste dudalako hautatzen dut. Beste norbaitek egin duen testua zure egitean pentsatzen dudana da nik hori lehenago edo beranduago esan
|
nezakeela
. Niretzat balio duten gauzak igortzen ditut musikaren bidez, eta horretan asmatuko dut edo ez.
|
|
|
Horrela, agiria Zestoan eska
|
nezakeela
pentsatu nuen, idazkaria ezagutzen bainuen. Hark Erregistroko bi epaileekin hitz egin zuen, eta haiek esan zidaten Euskaltzaindiak uzten bazidan izan ere, Euskaltzaindiak agindu zorrotzak eman zizkien erregistro zibilei, baliozko hizki bakarra k zela berretsiz, haurra eta biok Zestoan erroldatu gintezkeela, eta horrela guztia konponduko zela.
|
|
|
Lasterketa handi bat irabazteko gogoa nuen. Banekien irabaz
|
nezakeela
. Kontzentrazio handiz aritu naiz, indarrak beharrezkoak ez ziren uneetan galdu gabe.
|
|
|
Ez dakit, baina nik beti esan izan dut oso harro nagoela egindakoarekin. Gehiago egin
|
nezakeela
–Seguruenik bai.
|
|
|
Argizaiolen marrazkiez osaturiko artxibadore bat eta haien erretratuen album bat atera zizkidan artisauak neuri gustatzen zitzaidana aukeratzeko. Argizaiola eredu berri bat ere egin
|
nezakeela
esan zidan, artxibadorekoen eta albumekoen ezaugarriak soltean kontuan hartuz. Bigarren horretara animatu ninduen hark.
|
|
2010
|
|
|
Lehen inpresioa izan zen mahai txiki samar batean unibertso oso bat landu
|
nezakeela
. Neurri txikiko animaziorako truko mahai bat zen, eta instalazio eta bideo tresneria astunetara ohitua nengoenez, oso soila iruditu zitzaidan.
|
|
|
Eta horrekin batera, lanbide gutxi batzuetan ogibide moduko honi inguruan jarri dioten" aura" lausotzeko. Argitu beharra dago, kasu honetan" jarri dioten" esaten dudanean," mantentzen dugu" ere esan
|
nezakeela
. Alegia, kopiatzaile garen heinean, azkenean gehienok erabakitzen dugula argazkian edo telebistan ateratzea.
|
|
|
Beti uste izan dut nire bizitza pertsonala bizitza publikoarengandik banandu
|
nezakeela
. Baina nire ekintzekin nire bizitza pertsonala publiko bihurtu dut, adierazi du.
|
|
|
Esan nahi dizudana da Damasorekin landu
|
nezakeela
neure zaletasun hura, baina nola ordurako arriskutsutzat bainituen Damasoren ideiak, ateotzat edo erdi ateotzat jotzen bainuen. Ama Birjina Pagoagan ustez agertu zèn egunetan izugarri sufritu nuen harekin?, haren konpainia saihestu eta neure kasa ibiltzea erabaki nuen.
|