|
2001
|
|
|
Nola transferi
|
litzake
herrialde batek errenta errealak, horretarako inongo ordainketarik egin gabe. Errentaren transferrak inolako kopururik transferitu gabe gauzatzen direla esan nahiko luke horrek.
|
|
|
Duela hilabete batzuk, Espainiako herritarrei dei egin zieten euroa indarrean sartu aurretik beren azken pezetei elkartasunezko helburua emateko aukera ez galtzeko. Espainiar asko bankuetara aldatzera joatean gogaituko ez den galdaratxoak mirariak egin
|
ditzake
herrialde pobreetan, zioten. Kanpaina honetako arduradunek datu horiek eman dituzte herritarren lankidetza sustatzeko.
|
|
2002
|
|
|
Ildo horretatik, IDC’s Global Research Organisation, Carol Glasheen, programazioko lehendakariordeak dio Internet “hainbat geografia, kultura, ekonomia eta baldintza politikoren isla” bihurtu dela. Beraz, txostenaren egileek aholkatzen diete Internet erabiltzen duten enpresei ahalegina egin
|
dezatela
herrialde bakoitzean Sarearen erabileraren aldaketak eta konplexutasunak ulertzeko. Azterlan horrek nabarmentzen duen alderdietako bat Estatu Batuetan Internet gehiago erabiltzea aurreikusten dela da; hala, bost estatubatuarretik lauk gutxienez hilean behin sartu ahal izango du Sarean 2006an.
|
|
2003
|
|
|
Ahalmen handiko azpiegitura proiektuek (abiadura handiko trenak, autobideak, tamaina handiko aireportuak eta portuak...) lurralde eta erregio desorekengehikuntza ekar
|
dezakete
herrialde baten barnean eta baita herrialde desberdinenartean ere. Lurralde batzuk hazkunde ekonomikoko guneetatik, aberastasuna etaenplegua kontzentratzen diren horietatik, urruntzen doaz eta horrek dakarrenpixkanakako kohesio galerak espazioen marjinazioa eragin dezake, baita eremumetropolitar prosperoen barruan ere; halaber, pobreziara gerturatuko diren biztanlemultzo batzuen bazterketa soziala.
|
|
|
Aurkikuntza horrek lagundu
|
lezake
herrialdeak duen ur eskasiaren arazoak arintzen
|
|
|
Herrialde inportatzaileetako gobernuek elikagaiak sartzea ukatzen badute giza osasunari edo iruzurrari buruzko kontu larriak direla-eta, eta jakiak beste herrialde batzuetan saltzeko moduan daudela uste badute, eskura dituzten baliabide guztiak erabili dituzte beste herrialdeetako agintari eskudunei jakinarazteko. Era berean, herrialde esportatzaileen gobernuei gomendatzen zaie kontrol juridikoak edo administratiboak erabil ditzatela, Kode honen xedapenekin bat ez datozen janari bidalketak esportatzea galarazteko, eta ahalik eta azkarren jakinaraz
|
diezazkiotela
herrialde inportatzaileari Kodearekin bat ez datozen produktu esportatuen loteak, baita esportazioa debekatua ez dagoen kasuetan ere, edo inportatzen ari bada, Estatuak dituen baliabide juridiko edo administratiboak eragoztea. Bibliografía Elikagaien Nazioarteko Merkataritzarako Etika Kodea.
|
|
2004
|
|
|
Eta otordu azkar mota horrek lotzen ditu, oker ez bada ere, Ingalaterrako janari tipikoa. Kalitateko garagardoa Ingalaterra da garagardo gozoenak dasta
|
ditzakegun
herrialdeetako bat. Ospetsuak dira haren “Guiness” garagardoak, zapore mikatz eta oso freskagarria duen garagardo beltz mota bat, nahiz eta garagardo ilehoriak, nahiz eta ez hain originalak, zapore berekoak diren.
|
|
|
Horietako bat Garapen Garbiko Mekanismoa (GGM) da. Mekanismo horren bidez, garapen bidean dauden estatuei teknologia garbiak transferi
|
diezazkiekete
herrialdeek, eta, hala, beren kontuko emisio poluitzaileen aurrezkia deskontatu. Hori egin du Herbehereek Brasilekin proiektu hau garatzeko hitzarmena sinatzean.
|
|
2005
|
|
|
Bestalde, Luxenburgok ez die jaramon handirik egiten merkatu bateratuaren arauei, batik bat kapitalen zirkulazio gardenari dagokionez. Izan ere, edonork kapitalak inberti
|
ditzake
herrialde horretan, mozkinak lortu, atxikipenik gabe eta onuradunaren herrialdeko ogasun publikoa ez da enteratzen, ezkutuko kontuak baitira, opakoak deiturikoak. Beraz, Luxenburgoren politika hau dela eta, EBko beste kideetako sarrera publikoak kaltetzen dira.
|
|
|
Agian, oporretan egon garen tokiak inspirazio gisa balioko digu udazkeneko menuen denboraldi berria planifikatzeko, edo gutxiago lagunei jatordu tipikoa eskaintzea, atseginak gerta dakizkigukeena une gozatuak. Gainera, erraza da, handienetan merkataritza eremuak eta denda espezializatu batzuetan gure jaki, ongailu eta espezie atipikoak eskura
|
ditzakete
herrialde, eta munduko beste eskualde batzuetakoak, bidea irekitzen ari direnak gure gastronomiako plater tipikoen parte izan daitezke. Hego Amerikan zehar ibilaldia, babarrunak baino gehiago eta arroza Europako eta Afrikako sukaldaritzaren eraginak bat egiten du errezeta askotan Hego Amerikako herrialdeetan, bertako platerak egiteko jatorrizkoak, askotariko zapore, kolore eta testurekin.
|
|
2006
|
|
|
Oraindik ezagutzen ez diren arrazoiengatik, asmaren prebalentzia handitu egin da azken 30 urteetan. Adituek uste dute hazkunde horrek zerikusia izan
|
dezakeela
herrialde industrializatuetako haurren sistema immunologikoaren heltze asaldurarekin, infekzioen eraginpean ez egotearen ondorioz. Gehiegizko higiene neurriak izan daitezke igoera horren eragileetako bat.
|
|
|
Nik uste dut haurrak gure etorkizuna direla eta haiei lagundu behar diegula. Zer egin
|
dezakegu
herrialde aberatsetatik haur horien bizi kalitatea hobetzen laguntzeko. Modu batean edo bestean lagundu, bai denboralditik kanpo arropa bidalita, egoera onean eta garbi dagoenean, bai haur gaixoak hilabete batzuetan hartuta… Enpresa txikiei eskatu behar diegu saldu behar ez dituzten produktuak edo baztertu dituzten partidak bidaltzeko, mundu osoko ehunka komunitatetan besoak irekita jasotzen dituztelako.
|
|
|
Hegazti gripea zabaltzeko benetako arriskua eta munduko osasun agintarien kezka ez dira herrialde garatuetan soilik oinarritzen, baizik eta osasun krisi bati aurre egiteko arazoak izan
|
ditzaketen
herrialdeetan, animalia asko eta pertsona asko tartean direla. Nekazaritzarako eta Elikadurarako Nazio Batuen Erakundeak (FAO) gida bat argitaratu berri du Latinoamerikan, munduko eskorta hegaztien ekoizle nagusia, gaixotasunari aurrea hartzeko.
|
|
2007
|
|
|
2000 urtean hartutako konpromisoak bete
|
ditzaten
herrialdeei presioa egiteko eskatu du.
|
|
|
Jaio eta berehala, Espainiako herritar guztiek dituzte zenbait betebehar, hala nola Erregistro Zibilean edo bizi den udalerriko erroldan inskribatzea. Azken erregistro horri esker, Estatistika Institutu Nazionalak urtero egin
|
dezake
herrialde batean zenbat pertsona bizi diren adierazten duen txostena. 2006ko urtarrilean, datuak dauden azken egunekoa, Espainian 44.708.964 pertsona zeuden erroldatuta.
|
|
2008
|
|
|
Areago, erosketa ingurune seguru batean ari bagara ere, kontuan izan
|
dezagun
herrialde bakoitzak bete aduana politika daukala.
|
|
|
Mundua hondorarazten ari den sistema neoliberalaren zama erabat utzi behar dugu, Hugo Chavez Venezuelako presidenteak esan duenez. Horrez gain, ez dago AEBetan sortutako krisitik salbu dagoela esan
|
dezakeen
herrialderik, esandakoaren arabera.
|
|
|
Garrantzizkoa da herrialde bakoitzak bere egoera azter dezala crack hori gainditu ahal izateko, 1929 urtekoa baino latzagoa dela uste dut eta mundu guztian izango du eragina. Ez dago salbu dagoela esan
|
dezakeen
herrialde bat ere, munduko eredu finantzieroari lotuta dagoen bitartean, venezuelar presidentearen esanetan.Chavezentzat, babesteko egin dezakeen onena Hegoaldeko Bankua martxan jartzea da; arazo teknikoak eta burokratikoak direla eta, ez dabil".
|
|
|
Nazio Batuen Erakundeko idazkari nagusiaren arabera, krisiak arriskuan jar
|
lezake
herrialde pobreetan gosearen kontra egindako ekintzak.
|
|
|
Bozeramaile batek esan zuen Espainian haragi kutsatua “ez zela oso probablea” izango, gure herrialdeak “txerri haragia esportatzen duelako eta ez duelako inportatzen”. Ildo horretatik, Androulla Vassiliou Europako Osasun komisarioak baieztatu du Espainia ez dagoela dioxinaz kutsatutako Irlandako txerri haragia jaso
|
zezaketen
herrialdeen artean. Prentsaurrekoan, Europako komisarioak jakinarazi du 21 herrialdek, tartean EBko 12 herrialdek, “seguru asko kutsatuta” dagoen Irlandako txerri haragia inportatu dutela.
|
|
|
Beraz, ustiatu eta abusatzeko arriskua dute, eta arriskuan jarriko dituzte beren bizitzak. Are garrantzitsuagoa, horrek erreakzioak eragin
|
ditzake
herrialde horietan, migratzaileekiko banaketa sozial eta xenofobia handiagoa eragingo dutenak, eta, hala, betikotzen da nazionalei lanpostuak kentzeko mitoa”, esan du Lacy Swing ek. Ustiapena MEAk azpimarratzen du krisi ekonomikoak ez duela balio behar etorkinak esplotatzeko soldaten murrizketen bidez edo haien ordainketa etetearen bidez; abusu hori, eskuarki, “paperik gabeak” izaten da.
|
|
|
Epe horretan kolperik gogorrena Erresuma Batuko ekonomiak jasoko du, OCDEren eginiko aurreikuspenek diotenez. Izan ere, uztailetik abendura G7 osatzen duten herrialdeetan atzeraldia izan
|
dezakeen
herrialde bakarra izan daiteke: iazko hirugarren eta laugarren hiruhilabetekoekin alderatuta, %0, 3 eta %0, 4 jaitsi daiteke, hurrenez hurren.
|
|
2009
|
|
|
Ezegonkortasun horri esker pertsonak aukera gabe gelditzen dira eta lantegi horietan soldata minimoen truke lan egin behar dute, oinarrizko beharrak ere asetzen ez dituena. Planta horien aktibitate industrialen ondorio diren onura ekonomiko guztiak trasnazionalen esku gelditzen dira, beste herrialde batekoak direnak eta nekez lagundu
|
dezakeena
herrialde esplotatuaren garapenean.
|
|
|
Amerikar guztiak jakin
|
dezatela
herrialde honenganako apustu gogorra egiten dugula, hemen gertatzen dena eragin zuzena duelako gure bizitzan, adierazi du Obamak Tokioko Suntory may auditoriumean 1.500 lagunen aurrean eskainitako hitzaldian.
|
|
|
Tokiko komunitateetan eskala txikian ekoitzitako bioenergiak funtsezko zeregina izan
|
dezake
herrialde pobreen garapenean. Hala dio NBEren Nekazaritzarako eta Elikadurarako Erakundeak (FAO) eta Erresuma Batuko Nazioarteko Garapenerako Sailak (DFID, ingelesezko siglengatik) egindako azterlan batek.
|
|
|
Afganistango ekonomiaren garapena bultzatzen laguntzeko xedez, AEBek ehunka aditu eta ordezkari zabaldu
|
ditzake
herrialdean. Hango segurtasun indarrak sendotzea da, halaber, Obamaren aginteak bultzatu gura duen bide bat.
|
|
|
Bada, jakin
|
dezatela
Herrialde Katalanetatik, Euskal Herritik eta munduko beste herri asko eta askotatik ikasleon oihuak adituko direla. Gaur Herrialde Katalanetako ikasleak kalera irten diren bezala jarraituko dugula Euskal Herrian, edo Grezian, edo Zaragozan, eta Galizian, Norvegian edo Berlinen, bestelako unibertsitate baten alde borrokatzen.
|
|
|
bezala bere burua aurkeztu ohi duen Israeli ohar irmoa egin dio OHCHR Nazio Batuen Torturaren Aurkako Batzordeak. Genevan atzo plazaratutako agirian, OHCHRk galdegin dio Israelgo Gobernuari argibideak oro eman
|
ditzan
herrialdean egon litezkeen ezkutuko kartzelen kontura. Leku hauetan atxilo direnek tratu txar eta torturak jasaten dituztela susmatzen du Nazio Batuen Erakundeak.
|
|
2010
|
|
|
Berretsiz, arraza, larru kolore edo jatorri etnikoaren ondoriozko arrazoiengatik, gizakien arteko bereizkeria oztopo bat dela, nazioen arteko harremanak lagun artekoak eta baketsuak izan daitezen, eta bereizkeria horrek kalte egin
|
diezaiekeela
herrialdeen bakeari eta segurtasunari, bai eta pertsonen elkarbizitzari ere, nahiz eta estatu bateko mugak ez gainditu,
|
|
|
Mundu mailako arkitektura instituzionala ez ezik herrialdebakoitzeko merkataritza politikak ere erabakigarriak dira merkataritzaren dinamikaulertzeko. Horiekin batera ondasun eta zerbitzuen munduko merkatuen izaerak etaegiturak ere asko baldintza
|
dezakete
herrialde baten merkataritzarako aukera.
|
|
|
Azkenik, ikusi dugu ETNen jarduerak herrialde emaile zein hartzaileetan eraginakdituela. Oro har, bere presentziak baldintza desberdinen araberako eragin onuragarriakizan
|
ditzake
herrialdeko epe luzeko garapen ekonomikoan. Baina, helburuko herrialdeetan hainbat eragin kaltegarri ere izan ditzake ETNak bertan kokatzeak.
|
|
|
Izan ere, AIZak ez dira beti modu berean gauzatzen. ETN batek bidedesberdinei hel
|
diezaieke
herrialde batean ezartzeko:
|
|
|
Bestaldetik, akzioen jaulkipenaren bidez gauzatzen den pribatizazio politika batek eragin handia izan
|
dezake
herrialdeko kapital merkatuan, merkatu hori handituz eta sustatuz.
|
|
|
Pakistanen izandako uholdeen ondoren, Save the Childrenek gutxienez 7.820 eskola suntsitu ditu, eta 1,6 milioi haur baino gehiago joan dira eskolara. “Hezkuntza sisteman dagoen alde handi horrek” esan nahi du, erakundearen arabera, familia pobreenetako neskek eta seme alabek, batez ere, “betiko utzi behar izan dute eskola, eta ondorio lazgarriak izan
|
ditzake
herrialdearen etorkizunerako”. Hondamendi baten ondoren, erortzen ez diren eskolak behin behineko babesleku bihurtzen dira maiz.
|
|
|
Komeni da gogoratzea Bruselan 2004ko abenduaren 16 eta 17an izandako Europako Kontseiluak zera adierazi zuela: " Oraindik hasteko dauden atxikitze negoziazioak —garrantzi handiko ondorio finantzarioak ekar
|
litzaketen
herrialde atxikigaiekin— soilik gauzatu ahal izango dira behin 2014 urtetik aurrerako Finantza Esparrua ezarri ostean, egin beharreko finantza erreformekin batera". Batzordeko presidenteak, berriz, zera azaldu zuen Europako Parlamentuan:
|
|
|
Arteak ere lagun
|
dezake
herrialdeak elkarganatzen. Berrogei urtean bere baitan bildua egon zen Albania, Enver Hoxharen diktadurapean, eta inor ezin zen atzerrira joan.
|
|
|
Goazen harira. Nola kudeatu
|
dezake
herrialde batek finantza arlo garbi bat, gaur egungo aurreztaileen nahiak eta helburuak kontuan izanda. Zorrik gabeko ekonomia bat aurrezkirik gabeko ekonomia da, talde baten zorra beste talde baten aurrezkia baita.
|
|
|
Aldiz, botoen %10ekin, Vargas Llerasek hirugarren postua eskuratu zuen. Hala, Santosek erraz eskuratu
|
dezake
herrialdeko presidentetza. Errotiko Aldaketak ez ezik, izan ere, Kolonbiako Alderdi Kontserbadoreak eta Alderdi Liberalak ere haren alde egingo dute bigarren itzulian.
|
|
2011
|
|
|
Dirutza izugarriak ari dira horretan gastatzen, teknologia garbietan inbertitu beharrean». Laster, gainera, petrolio upelaren prezioa 140 dolar inguru kostatuko dela uste du Rodriguezek, eta horrek guztiz kolokan jar
|
dezakeela
herrialde baten ekonomia. «Garapen ereduaren aldaketaren oinarria energia ereduaren aldaketa da.
|
|
|
Hain zuzen ere, inork ezin izan du inortxorekin hitz egin inongo lekutan, inortxo ez baita agertu protesta egitera. Beraz, ezin ukatuzkoa da ez zela inolako albisterik; ez bazen huts egindako iraultzarako dei baten ingurukoa.Nolanahi ere, segurtasun indarren erantzuna dela eta, argi geratu da gizartearen atsekabearen edozein agerraldiren beldur dela erregimena, bai eta horren inguruko informazioek zer ondorio eragin
|
diezazkiokeen
herrialdearen mugez haraindiko irudian eta lurraldean dituen gobernarienean. Poliziak agertutako jokabideak ere mozorrorik gabe utzi du autoritarismoa, zeinak beti harro agertu baitu bere botere biguna.
|
|
|
lehen zeinuak eta sintomak ezagutzea eta ugatzen azterketa klinikoan oinarritutako bahetzea, frogatze eremuetan. “Mamografia oso garestia da, eta osasun azpiegitura ona duten eta epe luzeko programa bat ordain
|
dezaketen
herrialdeentzat gomendatzen da”, zehaztu dute.
|
|
|
Bai, harro nengoen neure semeaz. Emaztetzat har
|
zezakeen
herrialdeko emakumerik onena, eta neskame bat, ezdeus bat zen nire bilobaren ama. Berak haz zintzakeen nahi zuen bezala, zugandik egin zezakeen gogoak ematen ziona, horra!
|
|
2012
|
|
|
Eta, Europan gero eta pobretutako jende gehiago ere. Beraz, ahantz
|
ditzagun
herrialde kategoria horiek eta batu ditzagun indarrak bestelako mundu sostengarri baten alde.
|
|
|
Pertsona babestu bat inolaz ere da esku aldatu bere iritzi politiko edo erlijio iritziengatik jazarpena jasan
|
dezakeen
herrialde batera.
|
|
|
Kontuan harturik asilo eskubideak zama handia ekar
|
dezakeela
herrialde batzuentzat eta Nazio Batuek aitortu dituzten arazoen konponbide egokia ezin daitekeela lortu nazioarteko elkartasunik gabe, arazo horien irismena eta izaera nazioartekoak baitira,
|
|
|
5 Estatuek neurri egokiak aztertu dituzte, gutxiengoen partaide diren pertsonek bete betean parte har
|
dezaten
herrialdearen aurrerapen eta garapen ekonomikoan.
|
|
|
Nolanahi ere, aurreikuspenak betetzen badira eta sozietateak egokitzen ez badira, kostuak handitzen jarraituko dute. Gainera, klima aldaketaren ondorioek larriagotu egin
|
ditzakete
herrialdeen arteko desberdintasunak. Nola murriztu berotegi efektuko gasak NBIPren txostenak gomendio batzuk ematen ditu BEGen emisioak geldiarazteko hemendik 2020ra giltzarri izango diren sektoreetan, eta zenbatesten du murriztu daitekeen co2 kantitate baliokidea:
|
|
|
• Kanporaketa egunak eta xehetasunak, webgunean zehaztuko dira. Baina aurreratu
|
dezakegu
herrialdeetako kanporaketak 2013ko otsailaren 23an izango direla.
|
|
2013
|
|
|
–Barkatu nire gizonak izutu egin bazaitu, esan zion Ahmetek kus-kus ontzia irribarre zabal batekin pasatzen zion bitartean?; garai latzak bizi ditugu, eta arreta handiz ibili beharra dugu. Gutxien espero dugunean eztanda egin
|
dezake
herrialdeak, denak, eta gure presidentea atera daiteke kaltetua, nor eta bera, hainbeste egin duena gure oparotasunaren alde?
|
|
|
erosteko, xahutzeko edo kontsumitzeko joera neurrigabeari «kontsumismo» deritzo. Gaur egun, esan
|
dezakegu
herrialde garatuetako gizarteak, turistak igortzen dituzten herrialdeetakoak, gizarte kontsumistak direla; beraz, erosketak egitea aisialdiko jarduera bat da turista askorentzat.
|
|
|
Seneo Energia berriztagarria merkaturatzeko proiektu kooperatiboa da Seneo, 2014an Ontinyent eta Albaida haranean sortua (Valentziako Erkidegoa). Baimendutako saltzaile gisa, argia saldu
|
dezake
herrialdeko edozein lekutara. Bere bezeroen artean Ontinyenteko Udala eta inguruko hainbat institutu daude, Ximo Galiana arduradun baten arabera.
|
|
|
2001 eta 2010 urteen arteko bilakaera aztertzean, arduradunek ziurtatzen dute herrialde gehienek «aparteko ahaleginak» egin dituztela 2020rako HHSen erdia birziklatzeko gutxieneko helburua lortzeko. AEmaren arabera, Espainia da Europako birziklatze konpromisoan huts egin
|
dezakeen
herrialdeetako bat Espainia da Europako konpromisoan huts egin dezakeen herrialdeetako bat: AEmaren datuen arabera, Espainiak% 33 birziklatu zuen 2010ean, baina hobetu egin da 2001arekiko(% 21).
|
|
|
2001 eta 2010 urteen arteko bilakaera aztertzean, arduradunek ziurtatzen dute herrialde gehienek «aparteko ahaleginak» egin dituztela 2020rako HHSen erdia birziklatzeko gutxieneko helburua lortzeko. AEmaren arabera, Espainia da Europako birziklatze konpromisoan huts egin dezakeen herrialdeetako bat Espainia da Europako konpromisoan huts egin
|
dezakeen
herrialdeetako bat: AEmaren datuen arabera, Espainiak% 33 birziklatu zuen 2010ean, baina hobetu egin da 2001arekiko(% 21).
|
|
2014
|
|
|
Baina bi ahoko ezpata da petrolioa: iraultza sozial bat egiteko erregai ezin hobea da, baina harekiko gehiegizko morrontza izateak hari batean utz
|
dezake
herrialdeko ekonomia petrolioaren prezioaren inguruko edozein ekaitzek. Egungoak, adibidez, ekaitza gehiegi luzatzen baldin bada.
|
|
|
–Lan karga handia daramat aldean. Dirua eman
|
dezaketen
herrialdeak nire kargu daude orain.
|
|
|
Bera bakarrik al dago han?» «Bai, erantzun zuen zuzendariak?; bere laguntzailea ibaian behera bidali zuen, niretzako ohar bat ekarriz, honela zioena: . Bota
|
ezazu
herrialdetik gizagaixo hau, eta ez ezazu nekerik hartu honelakorik gehiago bidaltzen. Nahiago dut bakarrik egon, zuk eskura ditzakezun moduko gizonak aldamenean eduki baino?.
|
|
|
Giza Garapen Indizea herrialdeen garapena neurtzeko adierazle bat da. Adierazle horren bidez jakin
|
dezakegu
herrialde bat garatua den edo garapen bidean dagoen.
|
|
|
Egin
|
ezazue
herrialde horren gaur egungo egoeraren deskribapena, Durenori buruz dituzuen datuak eta egindako konparazioan oinarrituta. Zer nolako herria da jaiotza eta migrazioari dagokionez:
|
|
2015
|
|
|
Bat datoz denak, reggaetoieko mezu matxistak salatzetik harago, alternatibetan ipini behar dela indarra, mezu ez sexistak sustatzen dituzten abesti eta taldeak ezagutarazten. Hor dago, besteak beste, Chocolate Remix talde argentinarraren Empujalo (Bultza!) kanta, larru jotzeak gizonen plazeretik deszentralizatzeko argibideak ematen dituena, edo Torta Golosa txiletarrek abortu eskubide libre eta doakoaren alde idatzitako doinua, abortatzeko aukera izan
|
dezaten
herrialdeko andre guztiek, baita pobreek eta maputxeek ere. Baliabide gutxi behar dituela eta, estilo ezin aproposagoa da reggaetoia, hik heuk egiteko.
|
|
|
Jasan al
|
dezake
herrialde batek neurri horretako langabezia?
|
|
|
Latinoamerikako eta Karibeko Ikasleen Erakundeko (OCLAE) buru da FEU. Elkartasun eta anaitasun sentimenduek gidatzen gaituzte lan horretan, esperientziak eta ezagutzak trukatzeko, beste herrialdeetako gazteen borrokak sustengatzeko, egunen batean doako hezkuntza unibertsala izan
|
dezaten
herrialde haietan ere. Guk sentiberatasun handia dugu munduko arazoetan:
|
|
|
d) Ondoren, Google Maps erabil
|
dezakezu
herrialdeak koloreztatzeko. Gogoan izan hiru kolore erabili
|
|
|
Otavalo aldean eta zabalago Imbabura probintzian hizkuntzarekin egindako aurrerapenek eragin sinboliko berezia izan
|
dezakete
herrialde osorako. Imbaya udalerako lantzen ari den ordenantzak, zentzu horretan, garrantzia du.
|
|
2016
|
|
|
Banaketa xeheago horrek hobeto islatzen du gure mapa soziolinguistikoa, baina ez agian behar bezain xehe. Adibidez, EAEko herrialdeak zonalde bakartzat hartzen dira, baina espazio arras desberdinak aurki
|
ditzakegu
herrialde bakoitzaren barruan.
|
|
|
d) Ondoren, Google Maps erabil
|
dezakezu
herrialdeak koloreztatzeko. Gogoan izan hiru kolore erabili behar dituzula, herrialdeen sektore ekonomiko nagusiaren arabera.
|
|
|
Eta gure lehendakaria prest dago geldirik egoteko eta haiek kontrolatu
|
dezatela
herrialdea.
|
|
|
Estatuko zerbitzari guztiek elkar ditzatela bihotzak eta lagun
|
diezaiotela
herrialdeari.
|
|
2017
|
|
|
Horrez gain, espazio erradioelektrikoa ez da berbera izaten herrialde guztietan; hori dela eta, sistema jakin batzuk esparru nazionalean bakarrik erabili litezke (edo Europa barruan). Ondorioz, ezin
|
ditzakegu
herrialde batzuetara esportatu, edota inportatuta ekarri. Hori da, konparazio batera, telealarma banden kasua; Espainian 433 MHz, 868 MHz eta beste hainbat maiztasun erabil ditzakegu, eta Amerikako Estatu Batuetan, berriz, 315 MHz-ko banda erabiltzen da.
|
|
|
Eztabaidak eta kritikak beste irizpide batzuen inguruan sortzen dira, hala nola inpaktu sozioekonomikoa edo eragiten duten ekoizpen ereduak. Europako legeriak ere inkoherentzia batzuk ditu ildo horretan; izan ere, elikagai transgenikoen ekoizpena murriztu
|
dezaketen
herrialdeek, berriz, haien inportazioa eta merkaturatzea ahalbidetzen dute. Nola etiketatzen dira elikagai transgenikoak?
|
|
2018
|
|
|
Urte asko dira ez naizela orri pasan ibili bilduma horretako liburuetan, baina, azkenaldiko gertakariak direla medio, Devongo eta Kornuallesko liburukia apaletik atera dut berriro. Deskribapen eta irudi miresgarri horietan aztarrika aritu naiz atzera, eta, esan beharrik ez, irrika biziagotu zait jakinik bidaia bat egin
|
nezakeela
herrialdeko alderdi horretan barrena.
|
|
2019
|
|
|
Iaz, lehen aldiz, Ryanairreko herrialde askotako langileek greba koordinatu bat egin zuten. Helburua zen Irlandako konpainiak bete
|
zezala
herrialde bakoitzeko lan legedia, eta ez baliatzea baldintza murritzeneko barrutiak bere langileei ahalik eta gutxien ordaintzeko.Herrialde batzuetan Ryanairrek amore eman behar izan zuen, baina beste batzuetan ez. Azken horien artean dago Erresuma Batua, Ryanairren negozio eremu nagusia.
|
|
2020
|
|
|
Merkatua era batekoa edo bestekoa izateak herrialdeko egitura sozio-ekonomikoarekin du zerikusia, eta egitura sozio-ekonomikoa erabaki eta erakunde politikoen araberakoa da. Bestetik, estatuaren, merkatuaren eta familiaren arteko erlazioek baldintzatzen dute prekarizazioa; hortaz, Alemaniako prekarizazioa edo Finlandiakoa ez dira EAE eta NFEkoen parekoak, eta Iparraldekoarenak ere ez; tartean, merkatuak kanporatzen edo prekarizatzen dituen horiek etxebizitza, errenta edo ongizatea lortzeko erraztasun handiagoak izan
|
ditzaketelako
herrialde batean edo bestean, estatuak merkatuari jartzen dizkion mugen arabera eta estatuak merkatutik at bizitza duina izateko jartzen dituen baliabideen arabera.
|
|
|
Israel da Soleimaniren hilketak zuzenean eragin
|
diezaiekeen
herrialdeetako bat, eta albistea jakin bezain pronto hasi da badaezpada neurriak hartzen. Besteak beste, Siriako lurralde okupatuko Hermon mendia itxi du —iraganean Siriaren erasoak jasan izan ditu, eta Libanoko mugatik kilometro gutxira dago—, eta segurtasun neurriak areagotu ditu enbaxadetan.
|
|
|
Iranek Ekialde Hurbilean zuen geoestrategiaren benetako burua eta sortzailea zen, eta AEBek hura hil izanak ekar ditzakeen ondorioak ez dira aurreikusten errazak. Adil Abdul Mahdi Irakeko lehen ministroak berak aitortu du zortzi pertsona hil dituen erasoak jokalekurik okerrenera eraman
|
dezakeela
herrialdea: «Iraken gerra suntsitzaile bat eragin dezakeen metxa piztu du erasoak».
|
|
|
Egutegia, gainera, ez du aldeko: parlamentu berria osatu eta hurrengo egunean hasiko dute haren aurkako epaiketa, hilaren 17an —ustelkeriagatik inputatu dute— Horrek, zalantzarik gabe, zaildu egingo dio koalizioa osatzeko asmoa, eta, nork daki, are gehiago handitu
|
lezake
herrialdearen desegonkortasun politikoa.
|
|
|
Iranek Ekialde Hurbilean zuen geoestrategiaren benetako burua eta sortzailea zen, eta AEBek hura hil izanak sor ditzakeen ondorioak ez dira aurreikusteko errazak. Irakeko lehen ministroak aitortu du erasoak egoera okerrenera eraman
|
dezakeela
herrialdea, eta gerra bat sortzearen eragile izan. Soleimani hil izanaren oihartzuna Libanora, Siriara, Yemenera eta Afganistanera ere zabalduko da; AEBetako hauteskunde kanpainan eragingo du —demokratek jada kritikatu dute operatiboa—; eta Irango protestetatik arreta aldentzeko ere balioko du.
|
|
|
Hainbat herrialdetan desinformazio kanpainak zabaltzen ari direla azaldu du kazetariak. «Bada garaia prentsa askatasunak toki garrantzitsua har
|
dezan
herrialdeen agenda politikoetan».
|
|
|
Oraingoz ikusi denaren arabera, bide motza izan dezakete koronabonuek, hau da, EBko edo euroguneko kide guztien izenean jaulkitako bonuek. Aukera gehiago du, ordea, ESM erreskate funtsaren bitartez finantzatzea merkatuetan zailtasunak izan
|
ditzaketen
herrialdeak.
|
|
|
Baina ez
|
diezaiogun
herrialdea
|
|
|
Jarraitu
|
dezagun
herrialdeko etorkizunez hitz egiten.
|
|
2021
|
|
|
Egun NBEko estatuen erdiak gutxi gorabehera aitortzen du bere independentzia; nagusiki AEBen aliatu eta meneko herrialdeak. Halere, profil horretako estatuen artean badaude salbuespen batzuk, beraien mugetan mugimendu sezesionistak dituzten edo potentzialki izan
|
ditzaketen
herrialdeek ez dute aitortzen. Berriz, sezesioa aitortzearen kontra dauden NBEko kideen artean, Mendebaldeko blokearekin lerratu gabeko Latinoamerikako, Afrikako eta Asiako herrialdeen gehiengo oso zabala dago.
|
|
|
Asteon, Mateusz Morawiecki Poloniako lehen ministroak Auzitegi Konstituzionalari eskatu dio baiezta
|
dezala
herrialdeko legedia EBkoaren gainetik dagoela.
|
|
|
Bidaietan ere, diagnostiko proben eta berrogeialdien arauak berraztertzeko gomendatu die ECDCk gobernuei, kontuan izanda txertatutakoek ez dutela birusa lurraldean sartzeko arriskurik. AEBn, esaterako, guztiz txertatuta daudenek aske bidaiatu
|
dezakete
herrialde osoan.
|
|
|
Konstituzioa aldatzeak zer eragin izan
|
dezake
herrialdeko politika ekonomikoan?
|
|
|
Kontseiluaren prozedurak luzeak izan ohi dira, urte eta erdi ingurukoak, eta, Turkiak arauak urratu dituela ebatziko balute, boto eskubiderik gabe gera liteke kontseiluan —Giza Eskubideen Europako Auzitegiaren lana gainbegiratzea da kontseiluaren eginbehar nagusietako bat— Turkia 1950etik da Europako Kontseiluko kide, baina Kavalaren inguruko auziak erakundetik kanpo utz
|
dezake
herrialdea, eta horrek zaildu egingo luke Ankara Europako Batasunean sartzeko egiten ari den bidea.
|
|
|
Eleaniztasun autozentratu bateranzko bidea egitera gonbidatzen gaitu Vilak: " Berma
|
dezala
herrialdeko berezko hizkuntzen iraunkortasuna eta guztion hizkuntzen ezagutza". Ez zait bide orri txarrik iruditu.
|
|
|
Araban kantautoreen eragina txikiagoa izan arren, Gorka Knorr edo Patxi Villamor aipa
|
ditzakegu
herrialdearen ordezkari gisa. Biak euskaldun berriak ziren, eta beren burua Euskal Kantagintza Berriaren mugimenduan kokatu zuten.
|
|
2022
|
|
|
Garabideren formakuntza honetan, Boliviako, Ekuadorko eta Peruko kitxuak gaude, baina oso ongi ulertzen dugu elkar. Sekulakoa da perutarren artean borrokan aritzea edo bizilagunekin borrokan aritzea, egin
|
badezakegu
herrialde handi eta bikain bat kitxuan oinarrituta».
|
|
|
1990eko hamarkadan hasi zinen auzi hau ikertzen. Orduan sumatzen zen zer bilakabide izan
|
zezaketen
herrialde hauek?
|
|
|
Suediako Parlamentuak ondorioztatu du NATO Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundearekin bat egiteak Europa iparraldeko gatazka arriskua «murriztuko» lukeela. Ann Linde lehen ministroak Suedia aliantza militarrean sartzea bultza
|
dezakeen
herrialdeko segurtasunari buruzko txostena aurkeztu du gaur, eta, adierazi duenez, Suedia NATOn sartzeak gatazka militarren aurkako «hesi bat» altxatuko luke, baita Europa iparraldeko gatazkei «aurrea hartzeko» eragin ere. Dokumentu horren arabera, Eskandinaviako herrialdea «ahulagoa» izango da aliantzatik kanpo geratzen bada, eta ez luke segurtasun bermerik izango.
|
|
|
Erdoganen adierazpen horien aurretik, Suediako Parlamentuak ondorioztatu zuen NATOrekin bat egiteak Errusiaren eraso arriskua «murriztuko» lukeela. Ann Linde lehen ministroak Suedia aliantzan sartzea bultza
|
dezakeen
herrialdeko segurtasunari buruzko txostena aurkeztu zuen, eta, dokumentu horren arabera, Eskandinaviako herrialdea «ahulagoa» izango da aliantzatik at geratzen bada, eta ez luke segurtasun bermerik izango. Ondorio horiek kontuan hartuta, espero da datorren astean egingo dutela NATOra atxikitzeko eskaera.
|
|
|
Mediterraneoaren bazterrik bazter protestak piztu baino hil batzuk lehenago, oztopo handirik gabe bidaiatu
|
zenezakeen
herrialdeko punta batetik bestera, eta ez ziren turista gutxi ikusten Palmiran, Damaskon eta Zaldunen Krak gazteluan –jatorrian, kurduen gaztelu izena zuen–; baita Alepoko Zitadelan ere, noski.
|
|
|
Badirudi, biztanleria mugimenduen, klimaren, higieneeta osasun kalitatearen eta agronomia zein bestelako elikagai industrietan egindako antibiotiko kontsumoaren eraginak azal
|
dezakeela
herrialde zehatz hauetan erresistentzia tasak hain nabarmenak izatea.
|
|
|
Hori nahi ez baduzue, babestu pertsona guzti hauek eta onartu
|
ezazue
herrialde honetan geratzea, hiritar libre gisa, nahi duten denbora guztian zehar.
|
|
2023
|
|
|
Beste korronte desinformatzaile batzuen arabera, koalizio gobernuaren ustezko permisibitate honekin, konspiratzen ariko lirateke Espainia edozein pertsona zure etxean sartu eta kalean utz
|
zaitzakeen
herrialde bihurtzeko. Hala ere, gobernuaren ekintza ildoa oso desberdina da, eta martxoaren 31ko 11/ 2020 Errege Dekretuan agerian geratu zen etxegabetzeen moratoria bat indarrean jarri zela Covid pandemiaren eragina murrizteko.
|
|
|
Gustavo Petro Kolonbiako presidenteak, esaterako, «sarraskitzat» jo du Poliziak indarra erabili izana herritarren aurka. Horiek horrela, Petrok eskatu du «kautela neurriak» ezar
|
ditzatela
herrialdean, giza eskubideak errespetatzeko «ezinbestekoak» direla iritzita.
|
|
|
Boluartek mezu hori plazaratu baino ordu batzuk lehenago, ohar bat kaleratu zuen Peruko Arartekoak, eta eskatu zien gobernuari eta Kongresuari alda
|
dezatela
herrialdeak azkeneko asteetan hartu duen «norabide tragikoa». Gainera, «jendea hiltzen uztea» egotzi die.
|
|
|
Europako Batasunean eztabaida handien iturri izaten da estatu laguntzen gaia, gobernu guztiek ez dutelako gaitasun bera beren enpresak laguntzeko eta horrek desorekak sor
|
ditzakeelako
herrialdeen artean. Hori saihesteko, COVID pandemiarekin EBk Next Generation funtsa sortu zuen, eta orain antzera jokatu nahi du Batzordeak.
|
|
|
Persaudek uste du diru gehiago inbertitu
|
dezaketela
herrialde pobreetan, baina ez dutela egiten dibisen balio galtzearen aurkako babesa kontratatu behar dutelako. Izan ere, atzerriko enpresa batek herrialde pobre batean energia proiektu bat aurrera atera nahi duenean —eguzki parke bat, esaterako—, bere dolarrak edo euroak trukatu egin behar ditu herrialde horretako diruarekin —langileak edo materialak ordaintzeko behar baditu—; baina, etekina etxeratu nahi duenean, dibisa hori dolarrekin edo euroekin trukatu du berriro.
|
|
|
Taldea zabaltzeari buruzko zalantza gehiago agertu dituzte Hegoafrikak eta Indiak. Ekonomikoki India da, gaur egun, taldearen barruan Txinari itzal egin
|
diezaiokeen
herrialde nagusia.
|