|
2000
|
|
|
orriaren ertzean aho malmutz bat
|
ikusten
dut barreka.
|
|
|
Arre
|
ikusten
zaitut,
|
|
|
Armiarma sarean zehar ostadarra
|
ikusten
nuen
|
|
|
Ezarian ezarian indartzen zihoan erakundea zen. Halako zerbait amestu izan nuen beti; halako zerbaiten premia gorria
|
ikusten
nuen; baina etsiak jotzen ninduen Donostiako giroak. Gerora, ETA lortzen ari zen oihartzuna ikusirik, apur bat ilusionatzen hasi nintzen, nahiz eta itxaropen berezirik ez izan, EAJrekiko nuen mesfidantzarengatik batik bat.
|
|
|
Ni beti izan naiz baikorra, baina garai hartan ilun
|
ikusten
genuen dena, oso goibel eta triste. Hala eta guztiz, bistakoa zen diktadoreak ez zuela luzaroan iraungo, azkenetan zela tiranoa.
|
|
|
Modu horretan jaikitzen eta kaleratzen denean, indar izugarria da gizartea, geldiezina. Txakurrak eta indar publikoak inpotente
|
ikusten
dituzu, ezgauza; batez ere, autoritaterik gabe. Horrelako une erabakigarrian zuzen eta zintzo gidatuz gero, amarru eta tranpak zapuzten jakinez gero, aldaketa handia eragin dezake mugimendu indartsu baten bultzadak gizartean.
|
|
|
Halaxe da. Kartzela honetan ez da
|
ikusten
jendea azken gabeko eske negartian, zigarro ziztrin bat bi hiruren artean erretzen... Dirudienez, ez dago eskasiarik.
|
|
|
Dirudienez, ez dago eskasiarik. Gehienak espainiarrak ez direnez, ez da
|
ikusten
drogarik ia batere; dauzkaten diru pixarrak ez dituzte papelinetan ahitzen, beste presondegietan bezala.
|
|
|
Ezin nuen atseden hartu; ez eseri ez etzan ez ezer. Nire aurrean eserita egoten zen txakur bat, eta begiak ixten edo lokartzen
|
ikusten
ninduen bakoitzean ostikadaz esnatzen ninduen. Egunak joan ahala, nekea eta suntsipena gailendu ahala, aluzinazioak izaten ere hasi nintzen.
|
|
|
Egunak joan ahala, nekea eta suntsipena gailendu ahala, aluzinazioak izaten ere hasi nintzen. Zomorrotegi bihurtzen zen ziega haietan
|
ikusten
nuen itzal oro: harrak, zomorro higuingarriak... xehetasun eta zehaztasunez ikusten nituen, handitzen eta neuregana hurbiltzen, ugaltzen eta soinean gora igotzen...
|
|
|
Zomorrotegi bihurtzen zen ziega haietan ikusten nuen itzal oro: harrak, zomorro higuingarriak... xehetasun eta zehaztasunez
|
ikusten
nituen, handitzen eta neuregana hurbiltzen, ugaltzen eta soinean gora igotzen... Ahoraino heltzen zitzaizkidan, eta sekulako itolarria izaten nuen.
|
|
|
Antxon gaztea zenean, urruti baino urrutiago
|
ikusten
omen zuen 2000 urtea, eta milurte hasiera horretan non eta nola egongo ote zen galdetzen omen zion bere buruari, etorkizun asmaezinari begira galdetzen den moduan, ia fantasia denari begira aritzen garen bezala. Duela hemezortzi urte ere, atxilotu zutenean, artean urrun eta ia harrapaezin ikusiko zuen seguru asko 2000.aren muga hori; baina iritsi zaigu, eta hemen gaude, muga horren atarian, muga askoren atarian beharbada.
|
|
|
Nik esan nion: " Kalean jendeak gogor jarraitzen badio, gazteek batez ere, guk eutsiko diogu hemen!" Eta eutsi egin diogu, eta emaitzak
|
ikusten
ari gara.
|
|
|
Baldintza tamalgarriak ziren Puertokoak, inhumanoak ziren, batere exageratu gabe. Norbera gaizki egon, baina txartoago
|
ikusten
zenituen lagunak. Oso latza zen hango kontua.
|
|
|
Jokin izan ezik, gazteak iruditzen zaizkit besteak; Antxonen ondoan zer esanik ez. Antxon gazteekin ondo konpontzen dela
|
ikusten
dut. Ezin dut irudikatu herriko plazan eserita, eguzki izpi bila, jubilatu mordoskaren inguruan, penak kontatzen edo zer esanak amaituta, denbora joan zain egon ohi diren aitona aspertuen moduan.
|
|
|
Bisitarik ezin egin arren, astero etortzen ziren lagunak eta ahaideak. Leihoetatik
|
ikusten
genituen autobusetan joandakoak kanpoan, kartzelaren inguruan. Oihuka eta garrasika zerbait hitz egin ahal izaten genuen eurekin.
|
|
|
Argi zegoen preso sozialekin nahastu eta haiekin parekatu nahi gintuztela, haien artean urtu, nolabait esateko. Baina, aldi berean, gurekin harremanetan edo lagunartean
|
ikusten
zutena begitan hartuko zuten berehala; laster hasiko ziren kartzeleroak hari jarraipen berezia egiten. Gurekin mintzatzearren bakarrik sartzen zizkieten parteak eta zigorrak.
|
|
|
Balkoi lerro handia zeukan etxeak; handik begiratzen nion ikuskizunari: itsasoan barratik atzerago zegoen itsasontzi bat
|
ikusten
nuen bonbak jaurtitzen. Cervera zen.
|
|
|
Ni haurra nintzen artean, eta, entzuten nuenaz aparte, ezer gutxi nekien gertatzen zenaz eta han zebiltzan gerra tresnez. Kontua da balkoitik
|
ikusten
nuela itsasontzia, Loiolako kuartelera bonbak jaurtitzen, Aldakonea gainetik. Aldakoneako maternidadean erori zen bonba haietako bat.
|
|
|
Aldakoneako maternidadean erori zen bonba haietako bat. Nik sua eta kea
|
ikusten
nituen itsasontzian, tiro egiten zuten bakoitzean, eta ondoren egundoko zarata, oihuaren oihartzuna entzuten den moduan. Baina ez pelikuletan eta bezala, ez.
|
|
|
Esan dezaket balkoietan igaro nuela gerra haren zati handi bat. Nik ez nekien hura benetako gerra zela, balkoitik
|
ikusten
nuen zer drama zegoen argazkiaren atzean. Eskolarik gabe, ezer egin beharrik gabe, opor luzeak ziren niretzat.
|
|
|
Donostian ez zen hori hainbeste nabaritzen, hiria bera handia zelako beharbada. Baina Zumaian
|
ikusten
zen iheslari asko ginela. Esango nuke orduantxe hasi zela ihesa, lekuak huste hura; jendeak orduan hartu zuela atarramentuaren kontzientzia.
|
|
|
Leonen gaua pasa eta hurrengo goizean, Gerbaxio hartu ondoren, Valdemorora abiatu ginen. Urteak ziren Gerbaxio
|
ikusten
ez nuela; duela hamar hamaika urteko berbera begitandu zait... baina hark ere halaxe ikusiko nau agian. Zenbat kontu ez ote dauka kontatzeko.
|
|
|
Eskutitza idazten ari naizen lekutik antzeman dut Antxon, txapela buruan. Ez diot aurpegi osoa
|
ikusten
, baina txapelagatik ezagutu dut bera dela, eta begiratzeko moduagatik seguru asko.
|
|
|
Hil egin zirela, alegia. Egun batetik bestera hiltzen eta desagertzen
|
ikusten
genuen jendea. Urte haietako miseria eta lazeriaren ispilu garbia zen leku hura.
|
|
|
Oso animatua egoten zen Alde Zaharra igande goizetan batez ere. Gazte eta zahar, nahasian
|
ikusten
zen jendea han. Hala ere, bazen nahasmen hartan murgildu gabe Alde Zaharrean, Bulebarrean eta inguruetan beti elkarrekin ibili ohi zen bikote bat, anaia bi.
|
|
|
Tartetxo bat daukanean eskutitzei erantzuten
|
ikusten
dut Antxon. Duela egun batzuk Frantziako espetxeren batetik heldu zitzaion eskutitza.
|
|
|
Antonio Novais zen Le Monde ren Madrilgo korrespontsala. Kazetari horren albisteez jarraitzen nituen Euskal Herriari buruzkoak, batez ere europarrek zelan
|
ikusten
gintuzten jakiteko. Egunkari espainiarrak, esan beharrik ez dago, patetikoak ziren orduan ere.
|
|
|
Noizean behin
|
ikusten
ziren izartxo batzuk gris hartan, hori egia da. Agirre lehendakaria hil zenean, esate baterako, Artzain Onaren katedraleko hileta elizkizunean izan nintzen.
|
|
|
" Ez du meritu makala gizonak", esan dio Karlosi hezitzaileak. Urrutitik ezagutu gaituztenak, prentsatik edo irratitik edo telebistatik ezagutzen gaituztenak, aldez aurretik trokelatuta daukaten irudia lotu ezinik aritzen dira aurrez aurre ezagutzean
|
ikusten
duten irudiarekin. Gironako plaza hartan Antxonek txapel gorriei begiratzen zien moduan begiratzen digute kaletik etortzen diren irakasle, monitore, hezitzaile eta gainerakoek:
|
|
|
Gure eusteak ekarriko du etsaiaren hertsitasuna haustea. Denbora lekuko,
|
ikusten
ari garenez.
|
|
|
Beti dauka egitekoren bat. Unetxoren bat beretzat hartzen duenean ere, eskutitzei erantzuten
|
ikusten
dut, edo patioan paseatzen.
|
|
|
– Begiraiozu ondo gizon honi, andereño –esan zion Lauaxetak, eskuarekin ni seinalatuz– Ertzain itxura
|
ikusten
deutsozu. Tira, tira...
|
|
|
Ipuliño, Baztarla, Eguzkiko Muinoa eta abar iparrean, Malloak hegoan... Irurtzun eta Andoain arteko autobidearen puska bat eta Leitzako parke eolikoa ere oso ondo
|
ikusten
ziren. Parke eolikoko aerosorgailuak bezperan Otsabiotik baino askoz handiago ikusi genituen.
|
|
|
Albisteen parekoak dituk autobideko autoak, eta albisteen protagonisten parekoak autoetako txoferrak eta gainerako bidaiariak. Oso gertu ditiat, bertatik bertara
|
ikusten
eta entzuten ditiat erosotasun osoz; baina neuregandik gero eta urrunago sentitzen ditiat, neurekin gero eta lotura gutxiago dutela iruditzen zaidak. Wim Wendersen film bateko izenburuak dioena:
|
|
|
Ilbete zen. Hotz zegoen baina garbi
|
ikusten
ziren izarrak zeruan, edo inguratzen gintuzten pagoek agerian uzten zizkiguten zeru tarteetan bederen. sartu aurretik, su txiki bat piztu eta haren ondoan eserita zerbait jan, zahatotik edan eta Goizederrek prestatutako porro batzuk erre genituen.
|
|
|
Baso sarri eta itxian zehar Ezkurrako mendatetik Goizuetarantz gindoazelarik, gero eta ilunago
|
ikusten
eta gero eta itogarriago sentitzen genuen zeru sabaia, geuregandik gero eta gertuago, gain gainean, ia ia buruarekin ukitzeko moduan. Ez zegoen meteorologian aditu handia izan beharrik aurki euriaren eskuek igurtziko gintuztela igartzeko.
|
|
|
Normala zen, beraz, ezagutzen ez nituen iragarkiak ikustea. Iragarki batean etxe baten eraikuntzan lanean ari ziren neska gazte batzuk
|
ikusten
ziren, aldameneko kaletik pasatzen zen mutil lerden bati sexu irrikaz begira. Beste batean, kale batean exekutibo pila bat ikusten zen, gizonezkoak nahiz emakumezkoak, guztiak dotore jantzita eta karteratxo bana aldean, alde batetik bestera lasterka eta elkar trebetasun handiz zangotrabatzen, horretan futbolarien neurriko teknika bikaina zutela erakutsiz.
|
|
|
Iragarki batean etxe baten eraikuntzan lanean ari ziren neska gazte batzuk ikusten ziren, aldameneko kaletik pasatzen zen mutil lerden bati sexu irrikaz begira. Beste batean, kale batean exekutibo pila bat
|
ikusten
zen, gizonezkoak nahiz emakumezkoak, guztiak dotore jantzita eta karteratxo bana aldean, alde batetik bestera lasterka eta elkar trebetasun handiz zangotrabatzen, horretan futbolarien neurriko teknika bikaina zutela erakutsiz. Ez nintzen iragarki haiek zer iragartzen zuten jabetu.
|
|
|
– Itsasertzean gagozak –esan zidan, leihotik
|
ikusten
zen itsaso zatia seinalatuz– Zer jagoku orain?
|
|
|
Eguzkia nagusitzen hasia zenez, bazen jende pixka bat. Lauaxetak esan zidan ohitua zegoela jendea" ia soinutsik"
|
ikusten
hondartzetan, baina nire iritziz ez zen oso lasai sentitu. Zorionez, hondartzaren alderdi nudistan sartu baino lehen mendi aldeko bidea hartu genuen.
|
|
|
Jende pixka bat bazebilen inguruan, bazterrak
|
ikusten
edota belar gainean eserita. Bikoteak eta familiak ziren gehienak, baina belar gainean eseritakoen artean bakarrik zegoen neska gazte bat ere aurkitu genuen guk ezustean:
|
|
|
– Bai. Han Orixeren omenezko monolitoa dago eta berpiztu nintzanetik ez naz oraindino ha
|
ikusten
joan.
|
|
|
Gosaria amaitu, ordaindu eta kalera irtetear ginela ikusi nuen Martxelo aurreko kalean. Erakusleihoko beiratik zehar
|
ikusten
genuen gizon hura nor zen adierazi nionean, niri aurrea harturik, irten eta harengana zuzendu zen berehala Lauaxeta, bostekoa eman eta bere burua aurkezteko prest, baina Martxelok ez zion jaramonik egin. Lauaxetak Martxeloren gorputza nola zeharkatzen zuen ikusi ahal izan nuen neure begiekin.
|
|
|
– Halan da, bai –berretsi zuen Lauaxetak ere– Oraingoak autoak
|
ikusten
guztiz ohituta dagoz, lehengoak ez legez.
|
|
|
Inor izateko aukera duzun bakoitzean fantasma bihurtzen zara, arima bakartua, espiritisten espirituak bezala ibildaun eta eragingabe. Aintzat har zaitzakeen inork ez zaitu ez
|
ikusten
, ez entzuten, ez ukitzen.
|
|
|
– Hara, nik ez dakit zergatik zauden nirekin. Ez dakit zergatik
|
ikusten
eta entzuten zaitudan, ez dakit zergatik nire aurrean ez zaren espiritu hutsal bihurtzen. Baina etsitako pertsona batekin egin duzu topo.
|
|
|
Jan eta gero ere luzaz geratu ginen han, ikusmira ederraz gozatzen. Auzo eta mendi asko
|
ikusten
zen handik, Orexa horien artean, baina Leitzako parke eolikoko aerosorgailuek ernetu zuten Lauaxetaren arreta. Urrun eta txiki ikusten ziren eta neuk azaldu arte ez zuen jakin zer ziren.
|
|
|
Auzo eta mendi asko ikusten zen handik, Orexa horien artean, baina Leitzako parke eolikoko aerosorgailuek ernetu zuten Lauaxetaren arreta. Urrun eta txiki
|
ikusten
ziren eta neuk azaldu arte ez zuen jakin zer ziren.
|
|
|
– Bai,
|
ikusten
dot. Dotorea da.
|
|
|
Oraingo senarrarekin egin da Sorkunde ama. Esana zidaten jaioa zela, baina hauxe da umea
|
ikusten
dudan lehen aldia.
|
|
|
Haiek ere, ordea, idazkariak bezala, ez zuten ez
|
ikusten
ez entzuten Lauaxeta.
|
|
|
– Bai, ez dakit nola, ez dakit noz arte, ez dakit zertarako, baina orain bizien artean nago barriro. Saiatu naz nitaz idatzi daben beste gizon argi batzuekaz berba egiten baina ez nabe
|
ikusten
, ez nabe aditzen, ez nabe sentitzen. Zuk ikusi egiten nozu, eta bostekoa emon deustazu, ez da halan?
|
|
|
Andazarratera heltzeko kilometro bat baino gutxiago falta zitzaidala, polizia auto baten uluak entzun nituen. Nengoen tokitik ederki
|
ikusten
zen errepidea. Auto zuri dotore bat pasatu zen ziztu bizian mendate gainetik, eta haren atzetik ertzain auto ulukaria, goiko argi urdin birakariak piztuta.
|
|
|
Bergarako kartzela zaharra izandako etxea
|
ikusten
izan nintzen biharamunean, Angiolilloz oroiturik, Cánovas del Castillo hiltzeagatik garrotez exekutatu zuten anarkistaz, kartzela hartako ziega batean eman baitzituen hark azken egunak. Angiolillo Ernioko bileran parte hartu zutenetako bat izan zitekeela otu zitzadan, eta horrek, inolako oinarri logikorik gabe, kartzela zaharraren inguruetan Lauaxetaren berri izan nezakeela pentsatzera eraman ninduen.
|
|
|
" Hildakoa izatera heltzean beste modu batez
|
ikusten
du batek bizitza", esan zion Fernando Pessoak Ricardo Reisi, José Saramagoren O ano da morte de Ricardo Reis nobelan, Prazeresko hilerritik irtenik egiten zizkion bisitaldi haietako batean. Baina denbora behar izaten du batzuetan hildakoak horretarako.
|
|
|
Nahi bazuen bizkar zorroa han uzteko esan nion arren, neuk zainduko nuela, nahiago izan zuen berarekin eraman. Harri eta zur geratu nintzen, ezin erreakzionatuta, hiru gizonak Erniora igotzen
|
ikusten
nituen bitartean. Otaegiren oinetakoez pentsatu nuen.
|
|
|
Jende askorekin egiten dugu topo hala ere. Bigarren mailako errepide batera edo herri txiki bateko plaza ingurura jaisten garelarik maiz
|
ikusten
dugu Goizeder, ihesean beti, polizia autoen uluak eta argi urdin birakariak orpoz orpo; batzuetan, haatik, mendian ere ikusten dugu, herri batetik besterako bidea oinez egiten, eta horrelakoetan gurekin solasaldi labur bat egiteko astia hartzeko moduan izaten da. Mateo Txistu noiznahi ikusten dugu basoan, baina hark ez du sekula guregan erreparatu ere egiten, hain dago bere etenik gabeko ehizean tematua.
|
|
|
Jende askorekin egiten dugu topo hala ere. Bigarren mailako errepide batera edo herri txiki bateko plaza ingurura jaisten garelarik maiz ikusten dugu Goizeder, ihesean beti, polizia autoen uluak eta argi urdin birakariak orpoz orpo; batzuetan, haatik, mendian ere
|
ikusten
dugu, herri batetik besterako bidea oinez egiten, eta horrelakoetan gurekin solasaldi labur bat egiteko astia hartzeko moduan izaten da. Mateo Txistu noiznahi ikusten dugu basoan, baina hark ez du sekula guregan erreparatu ere egiten, hain dago bere etenik gabeko ehizean tematua.
|
|
|
Bigarren mailako errepide batera edo herri txiki bateko plaza ingurura jaisten garelarik maiz ikusten dugu Goizeder, ihesean beti, polizia autoen uluak eta argi urdin birakariak orpoz orpo; batzuetan, haatik, mendian ere ikusten dugu, herri batetik besterako bidea oinez egiten, eta horrelakoetan gurekin solasaldi labur bat egiteko astia hartzeko moduan izaten da. Mateo Txistu noiznahi
|
ikusten
dugu basoan, baina hark ez du sekula guregan erreparatu ere egiten, hain dago bere etenik gabeko ehizean tematua. Gutxiagotan izaten ditugu begien aurrean Anjel Lertxundiren Azkenaz beste nobelako Nora eta haren aita, haien kalesaren ibilbideen esparrua askoz ere zabalagoa baita.
|
|
|
" Autobide ondotik, une batez neuregandik oso gertu igarotzen
|
ikusten
ditiat autoen txoferrak eta gainerako bidaiariak", esan nuen neure artean," baina oso urrun ditiat, erabatekoa duk haien eta nire arteko inkomunikazioa, haiek beste dimentsio batean daudelako, autobidearen dimentsioan. Egungo hedabideak ‘informazioaren autobideak’ direla esaten ditek.
|
|
|
Munduaren zilbortzat zuten gehienek nork bere burua, eta gizadiaren historiako monumentu garrantzitsu eta funtsezkotzat nork bere lana; apalenak, berriz, gizajo hutsak ziren, edo hipokrita handinahi errukarriak. Horrela
|
ikusten
nituen nik behintzat, horrelaxe ikusarazten zizkidan horrenbeste urtetako errutinak. Bizi izan ez duenak ez daki:
|
|
|
" Henrirena?", esan zuen Lazarok; Xan kale erdira eraman eta: " han kale kantoian
|
ikusten
duk ba, leiho gorri ilunekiko bat. Hura zuan Henriren etxea".
|
|
|
Hainbesterekin, legea hala zenez, orobat egin zuen Xanek. Telebistan une hartan, irudi latz batzuk
|
ikusten
ziren. Film bat izan behar zuen, non ez ziren albisteak, edo erreportaia bat.
|
|
|
Ivanek txokoren batean atzemandako giltzarekin atea zabaldu, lasterka sartu zen korridore ilunean. Xanek ez zuen deus
|
ikusten
. Egongo al zen amatxi zaharra etxean?
|
|
|
Bestalde, buru gainean ari zitzaiola, hanka bat Xanen hanka bien artean ezarri zuen, eta bere sabela Xanen besoaren kontra pixka bat estutu. Xanek, begiak ertirekian, haren eskuen jesto, era batera inozenteak
|
ikusten
zituen; eta, usain hura aditu...
|
|
|
" Huelga?", esan zuen emakume gazteak;" ez dut ezer aditu". Xanek, haraxeago zeozer
|
ikusten
ote zuen, musua kristalaren kontra paratu zuelarik: " Zerbait ikusten al da?", galdetu zuen emakume sendoak.
|
|
|
Xanek, haraxeago zeozer ikusten ote zuen, musua kristalaren kontra paratu zuelarik: " Zerbait
|
ikusten
al da?", galdetu zuen emakume sendoak. " Ez", esan zuen Xanek.
|
|
|
Ez duk hire afera"; Xan zalantzan gelditu zen; egia zen, hura bere afera ez zela; hala ere, bere balizko inserzioari begira, zerbait egin zezan lagungarria zitekeen. Hori ordea ez zuen Garik
|
ikusten
; hark dudagabe problema garratzagoak zituen; izan ere: " situazioa", xuxurlatu zuen," oso gaiztotuta zagok"; prezisatu zuenez:
|
|
|
Etxeetan balkoiak itxi eta, kortinen atzetik pertsona bat edo beste zelatan zegoen. Kale nagusian, goian, poliziak
|
ikusten
ziren: aho zabaleko eskopetekin armatuak, parke alderantza tiro tiraka.
|
|
|
Azkeneko behintzat, Xan irten egin zen, baldarki zutundu. Bere aurrean neska lodixko bat zeukan, ohean beste neska bat zegoen eserita, haren aldamenean, manten artean burua
|
ikusten
zitzaiola, mutil bat itxuraz. Hura, berriz, lo gogortuta zegoen.
|
|
|
Xan alditxartzen ari zen. Eta, rock musika hura; eta kanpoan, ezer
|
ikusten
ez zuela; une hartan, bere nahikeria bakarra Olabera lehenbailehen iristea zuen. Ernegatuta zegoen, ikusten baitzuen bidea luzatu egiten zela.
|
|
|
Eta, rock musika hura; eta kanpoan, ezer ikusten ez zuela; une hartan, bere nahikeria bakarra Olabera lehenbailehen iristea zuen. Ernegatuta zegoen,
|
ikusten
baitzuen bidea luzatu egiten zela. Momentu batean, arestian izandako toki berean zirela iruditu zitzaion; bueltaka ote zebiltzan; eta hala ere Lupo, bideak ederki ezagutuko balitu bezala, abailan zihoan.
|
|
|
Larri larri zegoen. Bide gurutzeetako paneletan izen ezezagunak
|
ikusten
zituen. Hasperen handi bat egin zuen.
|
|
|
" Gero? Bai; aldi batez
|
ikusten
segitu nian. Orduan lana ere utzi egin zian baina, auzoko etxe batean gordeta egon zuan".
|
|
|
Berak esaten zian, egurra ematen segitu behar zela, eta aldi berean gure aldera indarrak bildu. Nik kristoren kontradikzioa
|
ikusten
nian horretan". Xan izu larri zegoen.
|
|
|
horixe gauza seguru bakarra. Orain hik, beharra baduk, hura atzematea behintzat, gatxa
|
ikusten
diat... Anaiarekin hitz eginda, igual...
|
|
|
‘Henri’, esan zian. Ez zian
|
ikusten
, uste zian joan egin zela eta hots egin zioan. Henri aulkiño batean jarri zuan ohearen ondoan, ama besoetan hartu zian, kulunkatu zian, hura berriro lokartu zen arte.
|
|
|
Gero, Xanen alboantsu zen emakume gazte baten atzean jarri eta haren mugimenduak baldarki irudikatzen hasi zen. Emakumeak berriz, eta harekin ziren gizonek ere, ez bide zuten hura
|
ikusten
, ez zuten erreparatzen. Burlak haatik ezin ez ikusizkoak ziren.
|
|
|
Hura ebitatzearren enborra saihetserantz okertu, lepoa luzatu zuen: Eli
|
ikusten
ote zuen sukaldean. Hantxe zen, bai, neska, kortinaren zirrikitu batetik ikusi zuen, aulki altu batean eserita, telefonoz ari.
|
|
|
Elik bere baitako jaso zuen irribarrea. " Hala ere", esan zuen," ez dut askotan
|
ikusten
"; Xan begira zuela ta: " kanpoan da", esplikatu zuen.
|
|
|
Guztiaz ere, ez zuen Benta Zaharretik oso urruti behar. Izan ere, bere ezkerrean, han goian, mendi hegiko etxeetako argiak
|
ikusten
ziren, eta Benta Zaharra, hain zuzen, hiriaren beheko aldean izan.
|
|
|
Hor dago bat". " Non?", galdetu zuen Xanek, espaloiaz bestaldeko etxe hartan, ate leihoak itxita zeudela, ez baitzen argirik
|
ikusten
. " Hor; hori da sarrera".
|
|
|
" Xan? Bien"; ez zuen komentariorik egin, ez ziren besteak ere itxuraz harritu; gerra izentzat hartu zuketen;" denbora batean", ekin zion begibeltzak," egunero ez zakiat, askotan behintzat
|
ikusten
genian. Hura bere kuadrilarekin ostatuz ostatu ibiltzen zuan... gu bezalaxe".
|
|
|
" Denekin ez", esan zuen lepamotzak, zerbait sujerituz. " Ja ja", konprenituz bezala, sudurmakoak," batzu batzuekin beharbada ez, baina jende korrientearekin, berdin bateko edo besteko, gaztea izan edo zaharra izan, edozeinekin
|
ikusten
zuan hura". Une batez isilik geratu ziren.
|
|
|
" Paketeak ekarri eta eraman; hori egiten zian. Askotan kanpoan, hemen ez zuan askotan
|
ikusten
". " Ez zen ba... mezularia izango?", galdetu zuen Xanek.
|
|
|
Gero begiak Eliren bizkarrean atxiki zituen; haren gorputzaren parte harekin konformatu behar zuen; bizkar hura, pentsatu zuen, oraindik pixka bat berea zukeen; neskaren bularrak, berriz, konkorrarenak izan. Alabaina Xanek, Eli
|
ikusten
segitu nahi izanez gero, handik goiti, nolabait, konkorrarekin konpartitu zuen, neskaren oniritziz. Sobra ere konkorra tipo berezia zen.
|
|
|
Euria bestalde, biziago ari zuen. Xanek alde guztietara ura besterik ez zuen
|
ikusten
; kalea, handik antzeman zitekeenez, aintzira bat zen. Tximista bat izan zen, oso segidan trumoi bat, Xanek dardar egin zuen.
|
|
2001
|
|
|
begiak mugarik
|
ikusten
ez duenean.
|
|
|
Autobidean sartzean, bitxiki, behin erakustetxe batean kuriositatez hazkaokatu mugarri elektronikoetako dokumentu laburrak jin zitzaizkidan buru zokoaren kilikatzera: ardi saldo galantaren sintesi potretak
|
ikusten
ziren han, malkarretan gora elurraren auzuneko alhagietara igotzen, mantso mantso, artzainak atzetik malin, zakur labrita ondoan punpaka, zeruan hegalak zabalik zirurika urrian zebiltzan ilhainen kidegoan. Egun iheslarien itzalak haztatzean, negarra jaitsi zitzaidan matelan behera.
|
|
|
Hogei urte aitzineko esperientziaz Joanesek katalogoa hertsi arte isilik geratu nintzen: ez nuen argi
|
ikusten
klase politikoaren eta enpresarien zerbitzu bekaitzean zegokeen departamendu baten beharrik. Baina ez nuen jujatzeko kapazitaterik, Joanes bezala, politikari edo enpresari ez nintzelako.
|
|
|
Angustiak kateztatzen nau eta horixe zitzaidan gau hartan gertatu, antsiak hondarrean abandonatu ninduen arte. Mirail baten aitzinean plantatu nintzen,
|
ikusten
nuenaz gohain, galdezka hargatik: zergatik ez zen Roslin Institutuko laborategian, ardiaren ordez, behi bat klonatu?
|
|
|
Saiatu nintzen ahalik eta agudoena lanak akabatzen. Egunaz bezain argi zegoen, eta edozeinek
|
ikusten
ahal ninduen modu hartan.
|
|
|
Herriko jende guzia iratzarriko zen musika madarikatu harekin. Etxean ere kezkatuko ziren, nire ohatzea hutsik
|
ikusten
bazuten. Sadabak txoil uste zuen jo nindutela.
|
|
|
Zubia pasatzean Urrabiara begira gelditu nintzen. Ur ttikia ekarki zuen, baina amuarrain batzuk
|
ikusten
ahal ziren, eulitxa zozoren bat harrapatzeko esperantzan. Tximista urdin batek gurutzatu zuen ibaia aldetik aldera.
|
|
|
Zer zen hura! Harekin Larun jo eta etxe ondoko aran arbola bezain hurbil
|
ikusten
zen! Harekin begiratzen genuen ilargian jenderik bizi ote zen edo gure ardiak zerrakura gainetik salto egin eta belartegitik atera ote ziren, eta herriko parrokiako erloju handiak zer ordu markatzen zuen!
|
|
|
Atearen ondora joan ginen. Ez zen argirik
|
ikusten
zirrituetatik, baina tak tak tak hark segitzen zuen gelditu gabe. Aitak oihu egitea erabaki zuen.
|
|
|
Ondoko baserrietan zakurrek uluka ematen zuten gau osoa eta jendea erotzen zen animalien negar doinu hura jasan ezinik. Baserritarren gurdien gainean, behar lukeen belar edo iratzearen partez, denetik
|
ikusten
ahal zen: fusilak, ogiak, arropak, gizon hautsiak...
|
|
|
" Hor zoaiek Martin Gose, ardoa eta hazia partitzera!", oihu egiten zuen Migel eroak irri ajarika, Zubiko Bentako nagusia zaldi karroan pasatzen
|
ikusten
zuenean. Herriko jendearentzat, Barrentxeko zezenak adinako fama irabazia zuen.
|
|
|
Oiloen artoa jatera hurbiltzen ziren arratoiei. Berak ez bertze inork
|
ikusten
ez zituenei.
|