|
2000
|
|
|
Baina nortasun etnikoen eraikuntzan eta birsorkuntzan duen garrantziaz gain, hizkuntza lehen mailako osagaia da eremu publikoaren definizioan, eta alde horretatikere kontuan hartzeko eragilea nortasun nazionalen eraikuntzan eta birsorkuntzan. MikeCormack-ek ondo dioen legez,
|
hizkuntzarik gabe
ez litzateke existituko eremu publikorik8 Hartara, gizarte batean populazio osoak ezagutzen duen hizkuntza bat badago, hizkuntza hori estatuak era hegemonikoan erabiltzen duelarik, eta beste hizkuntza batbadago, populazioaren zati batek soilik (elebidunak) erabiltzen duena, gizarteko kideguztiek parte hartzen duten eremu publikoa aurkituko dugu, batetik, eta beste eremupubliko txikiago bat, non e... Beraz, euskalkasuan, hiru eremu publiko ezberdin bereiz ditzakegu gutxienez:
|
|
|
zer da, izan ere, hizkuntza bera baino gauza objektiboagorik, geure bizieran objektibitate ororenbitartekotza baldin badugu? Zer litzateke objektibitatea giza bizian
|
hizkuntzarik gabe
–Edota garai bateko eztabaida alfer hartara itzuli behar ote dugu gero, berriro ere, tamalez. Alegia, hizkuntzaren izaera gainegituraren mailako kontua dela, ez besterik, edozein ideologia eta kulturaren eredura.
|
|
2003
|
|
|
Euskarazko umoreak, euskararen eta euskal kulturaren ibilbide bera eraman du eta darama:
|
hizkuntzarik gabe
ez baitago umorerik eta umorerik gabe ez baitago hizkuntzarik.
|
|
2004
|
|
|
X. ALBIZU. Euskalduntasunaz ari bagara, bada, nik ez dut ezagutzen herri bat
|
hizkuntzarik gabe
. Euskal Herriak bere hizkuntza galtzen badu, ez da Euskal Herririk izango.
|
|
|
bidenabar esateko, baita bakarrizketaren eitea hartzen duenean ere. Azken funtsean, bakarrizketarik ez dago
|
hizkuntzarik gabe
eta hizkuntzarik ez dago herri-komunitaterik gabe.
|
|
|
Euskarazko gaitasun komunikatiboaren irizpide zorrotzek euskaldun berriaren irudia errukirik gabe astindu digute. Baina hizkuntzaren auzia hil edo biziko auzia denez,
|
hizkuntzarik gabe
ez baikara deus, bidezko da kritikaren zorrotzak bere lekua izatea. Hemen behintzat badu.
|
|
|
Egia esan, ez da harrigarria horrela jokatu izana, zerbait izan nahi duenak zerbaiterako baino gehiagorako balio duen hizkuntza eskueran behar izaten baitu. Noranahiko
|
hizkuntzarik gabe
, beraz, bitasunaren munduan, euskara makulu eta erdara goiburu bihurtu zaizkigu.
|
|
|
Hizkuntzaren mugak eta eskastasunak gorabehera, ezin uka daiteke hizkuntza eraginkor eta operatibo denik errealitatearen berri ematerakoan. Ezin burura ere daiteke mundua
|
hizkuntzarik gabe
; are gutxiago gizakirik hizkuntzarik gabe. Zertan datza, bada, hizkuntzaren gaitasun adierazle eta komunikatzailea?
|
|
|
Hizkuntzaren mugak eta eskastasunak gorabehera, ezin uka daiteke hizkuntza eraginkor eta operatibo denik errealitatearen berri ematerakoan. Ezin burura ere daiteke mundua hizkuntzarik gabe; are gutxiago gizakirik
|
hizkuntzarik gabe
. Zertan datza, bada, hizkuntzaren gaitasun adierazle eta komunikatzailea?
|
|
2005
|
|
|
hizkuntza, lehenengoarentzat, hots naturalen garapen baten emaitza da; bigarrenarentzat, berriz, komunikazio-tresna baten inguruko adostasunaren ondorioa. Dena den, ezberdintasunak ezberdintasun, biak bat datoz puntu garrantzitsu batean, alegia, hizkuntza giza-izakiarekiko bigarren mailako edo ez-funtsezko zerbait bezala kontsideratzerakoan edo, bestela esanda, gizakia
|
hizkuntzarik gabe
edota hizkuntzaren aurretik jada gizaki osatua dela aditzera ematerakoan. Hau da, hain zuzen, J. G. Herderrek onartzen ez duena eta aipatutako bere idatzian zorrotz kritikatzen duena.
|
|
2006
|
|
|
I. Otxoa. Hizkuntzaren mugak, eta horrekin bat
|
hizkuntzarik gabe
komunikatzeko gaitasunaren bideak. Mongoliako bidaiaren aurretik hizkuntza asko agertu dira, baina ez da egon beste era bateko komunikaziorik, komunikazio paralinguistikorik, berbala ez denik.
|
|
|
Ez baita hori kontua. Hemen ez da inor irteten ez plazara ez inora
|
hizkuntzarik gabe
. Kontua da, geurea bazter utzita, beste batzuekin atera gaitezkeela plazara eta noranahi, eta, hain zuzen ere, maiz eta sarritan halaxe egiten dugula.
|
|
2007
|
|
|
Hizkuntza, hala, bizitzaren munduan komunikazioa bideratzen etataxutzen duen oinarria eta bitartekoa denez gero, gizarte-identitate soziolinguistikokolektiboaren eraikitzailea da. Horregatik, nekez ulertuko dugu espainiar edo frantses baten nortasun espainiarra edo frantsesa espainierarik edo frantses
|
hizkuntzarik gabe
. Espainiarra edo frantsesa izatea hizkuntza horretan bizitzearekin lotzendugu guk nahigabe ere.
|
|
|
Nola gizakiak estreina hargatixe hitz egin baitzuen, bestela ezin zuelako pentsatu
|
hizkuntzarik gabe
, hala pentsatzeko legeen unibertsaltasunak zermugatu zuen, hark bere hitz egiteari eman zion forma498.
|
|
|
Gerora esperientzia enpirikoak Humboldt bera Kant-ekin alderatuko du, eta bere hastapen propioarekin horrela. Kant-ek eraiki duen ezagutzako aparailu logiko transzendentala, bere kategoria edo adimenaren kontzeptu hutsekin eta hautemaketaren apriorizko formekin, hizkuntza bakoa da goitik behera, hau da, hizkuntza suposatuz baino pentsaezinak diren, Kant-ek hor ezartzen dituen kontzeptu eta izenek batere zerikusirik ez dute hizkuntza errealarekin; pentsamenduari
|
hizkuntzarik gabe
funtzionarazi gura zaio. Esperientzia irakasten doakion neurrian, adigaiak hizkuntzan eta hizkuntzatik eta hizkuntzarekin bakarrik uler daitezkeela, hizkuntzatik at adigaiek inon ez dutela lekurik, eta egiazko hizkuntzan, mintzatuan?
|
|
|
Sapir-en iritziz hizkuntza pentsamendurik gabe badago, pentsamendua
|
hizkuntzarik gabe
ez. Hizkuntza, beraz, pentsamendua baino lehenagoko espresabide bat izango genuke, bere jatorrian.
|
|
|
hizkuntzari buruz buru: lehenbizi(
|
hizkuntzarik gabe
) pentsamenak pentsatutakoari, gero hizkuntzak izena ematen dio. Txillardegiren insistentziak pentsamendua eta hizkuntzaren printzipiozko diferentzia horretan irakurlea pixka bat txunditzen du, lehen alderantzizkoa irakurri diolakoan1175 Baina polemika bat irakurtzen ari garela oroitzen gara, ez protokolo ñabarti bat.
|
|
|
«On a pu remarquer, idatzi du L. de Bonald-ek? que dans les orages de la révolution la langue française elle-même perdait de son naturel et que les inversions forcées, les constructions barbares prenaient la place de sa belle et noble régularité»943 Hori horrela, Condillac-en eta Ideologoen herentzia jaso eta aitzinarazi duena, sentsista izateke (kantiarra baizik), Humboldt izan da,
|
hizkuntzarik gabe
pentsamendua (ideiak) posible ez delako oinarrizko onarpenetik hasi944, eta hizkuntzaren mundu-ikuskeraren tesira.
|
|
|
ikasiak eta hizkuntza ikasiak barne, salatzen baitu196 Hala ere, posizio be-rriak oinarrian konkistatua dirudien arren, «Über das vergleichende Sprachstudium» (1820) konferentzia akademiko goian aipatuan adibidez, oraindik borrokan, sekula bukatuko ez duen borrokan!? ...tarteko soil» («nur Mittel») bezala hitz egiten da hizkuntzaz, hizkuntza baino haragoko espazioak irabazteko hiztunak hizkuntzarekin egin behar izaten duen gatazkari erreparatuz, hizkuntzaren desegokitasun bat beraz pentsamenduarekin201 «Über die Buchstabenschrift» (1824) konferentzian berriro baiesten da («da das Denken ohne Sprache einmal unmöglich ist») 202, pentsamendua ezinezkoa dela
|
hizkuntzarik gabe
, baina geroxeago hizkuntzaz neurri eta modu ezberdinetan baliatzen diren jardun intelektual diferenteak aipatzen dira, hala nola artea eta matematika. Eskultura bat egiteko ekitaldia, esaterako, jarduera intelektuala baita ezbai gabe, baina apenas hizkuntzatik zuzenean menpekoa (nahiz eta arte-obra den bezainbatean ez den posible, orokorki hizkuntza suposatu gabe) 203 «Über den Dualis»en, halaber (1827), hizkuntzako dualaren erroak barnagoko kategoria edo «pentsamenduaren lege» apriorizkoren batzuetan sumatzen dira204?
|
|
|
3 Horien artean ez dago korrelazio jakin eta betibatik. 4 Pentsamenduaren eta hizkuntzaren filogenesian garbiki bereizi ahal dira fase bat aurreintelektuala hizkuntzaren garapenean, eta fase bat aurrelinguistikoa pentsamenduaren garapenean1392 Haur txikiengan, animaliengan bezalaxe, pentsamenduak
|
hizkuntzarik gabe
dihardu: zerbait oratu gura duenean, etab. Era berean, haurtxoaren estreinako «hizketak» funtzio sozial garbia du (arreta erakarri, larriak laketu), baina pentsatua ez da.
|
|
|
Beste hitzetan esan dezakegu, aurrekoa zehaztuz, gizakiaren humanizazio prozesuak suposatzen dituen —eta elkarren osagarri diren—" munduaren" zabaltzea (kanpora begira) eta" ni"-aren sakontzea (barrura begira) ezin daitezkeela kontsideratu ere egin
|
hizkuntzarik gabe
. Horregatik esan dezakegu" formazioa hizkuntzan eta formazio gizatiarra", Menzeren hitzak gure eginez," modu bereiztezinean datozela bat":
|
|
2009
|
|
|
Eta orduan problema gurea da, ez mitoarena, mitoarentzat ez daukagulako alternatibarik: zentzuaren galdera inolako
|
hizkuntzarik gabe
utzi dugu.
|
|
|
Baina zertarako, ez bada ofiziala? Egitura behar da, baina
|
hizkuntzarik gabe
, gainerakoa ez dabil.
|
|
2010
|
|
|
Helduaren lekukotasunik gabe ezin du hori ikasi umeak; hau da, umeek ezin dute bakardadean hizkuntza bat ikasi. Eta
|
hizkuntzarik gabe
, esaterako, ba al dago (deduktiboki, induktiboki edo abduktiboki) arrazoitzerik. Eztabaidak eztabaida, badirudi lekukotasuna ere zentzu komunaren ereduaren oinarrietan kokatu beharko genukeela.
|
|
|
Hezkuntzaren antropologiak, bestela esanda, gizabanakoen ezaugarri konkretuak eta baita ere gizabanakoen ahalmen potentzialak aztertu behar ditu, horrekin ere agerian geratzen delarik" norbait" heztea ez dela" zerbait" irakastera mugatzen. Kontua da, baina, hezkuntza prozesua bera ez dela posible
|
hizkuntzarik gabe
—gizakiaren izatea eta gizakiaren garapena, bestela, ezerezean geratuko lirateke—, eta, horregatik esan dezakegu halaber hizkuntza hezkuntzaren beraren posibilitate-baldintza dela. Hizkuntzaren pedagogiaz hitz egitea, bada, hizkuntzaren edo hizkuntzen irakaskuntza hutsaz hitz egitea baino askoz ere gehiago da, ze —dimentsio linguistiko-didaktiko hori ukatu gabe— ezin da ahaztu bere sakonean hizkuntzak funtzio antropologiko-pedagogiko propioa duela.
|
|
|
Azken batean, Radl eta Santosek aldarrikatu bezala, teoria eta praktika pedagogikoak berak du hizkuntzaren beharra: " Hezkuntza komunikazioa da eta, horregatik, nekez artikulatu ahal izango da
|
hizkuntzarik gabe
" 6 Horrekin batera gogora ekarri behar da, bestela, gizakia ez dela pertsona bezala osatzen —ez bere izaeran ez bere garapenean— baldin eta sozializazio eta enkulturazio prozesu batean murgiltzen ez bada, zein egiaz eta nagusiki interakzio linguistikoari esker gauzatzen den. Ez dugu ahaztu behar, hala ere, hezkuntza bera ez dela agortzen sozializazioan edo enkulturazioan.
|
|
|
Burgesia frantsesak Frantziako Errepublika fundatu zuenean, bere gisako estatua antolatu zuen, bere kultura eta hizkuntzarekin. Eredu idealeko errepublika demokratikoa plaza huts bat bezalakoa da, derrigorrezko kulturarik edo
|
hizkuntzarik gabe
, herritarren biltzarra egiten denekoa.846 Baina estatua ezin zen hutsik sortu, herria errepresentatzeko, eta nazioa sortu zen, burgesia frantsesaren ereduko berdinketa planifikatua aurrera eramanez.
|
|
2011
|
|
|
Iparraldeko probintzietan, aldiz, diagitek ketxua ikasi dute; haien berezko hizkuntza, kakan izenekoa, desagertua baita. Kulturaren ohitura zaharrak berreskuratu nahi dituzte, baina
|
hizkuntzarik gabe
oso zaila da. Henia herrikoak adibidez," santuchada" izeneko festan biltzen dira urtero-herri horretan santucho baita abizenik ohikoena-eta lumak jartzen dituzte buruan, indioen estereotiporik ezagunenari jarraiki, baina ez da inolako erreferentziarik herri horretakoek lumaz janzten zirela esaten duenik.
|
|
|
Hartara, gizarte-testuinguruari inolako erreferentziarik egin gabe iker litekeen objektu abstraktutzat hartu izan dute hizkuntzalariek mintzairaren auzia. Soziologoek, berriz, beren aldetik, gizartearen zerizana
|
hizkuntzarik gabe
taxutuko balitz bezala hautemateko joera izan dute? .
|
|
|
Soziologiaren begiradan ere ez dago, dirudienez, hizkuntzaren itzal luzerik, gizartearen harreman-sareak eta egiturak
|
hizkuntzarik gabe
moldatuko balira bezala. Arras adierazgarria da soziologiak daukan gabezia teorikoaren datua, zeren eta gizartearen zerizana ikertzerakoan hizkuntzaren bitartekaritzarik agertzen ez baldin bada, hortik ondoriozta dezakegu hizkuntzaren garrantzia ezabatu egiten dela gizarte-ikuspegietan.
|
|
|
–Joera handia dago gizakia eta hizkuntza elkarrengandik aparte ikusteko edo, hobeto esanda, hizkuntza gizakiarengandik aparteko izate abstraktu bat izango balitz bezala ikusteko. Oker daude hala uste dutenak,
|
hizkuntzarik gabe
gu ez baikara gu eta gu gabe hizkuntza ez baita hizkuntza?. Xabier Monasterio Torre, Mintzairaren miraria, 2007, Gaiak, 181 or.
|
|
|
–Ikasi behar zenukeen
|
hizkuntzarik gabe
jan bazeneza, hobeto bizitzeko balio ez badizu, zerk bultzatuko zaitu hizkuntza hori ikasteko egin behar duzun nekea hartzera??. Jesús Tusón, Patrimonio natural, 2009, 45 or.
|
|
|
–Herriak herri izaten segitzen du
|
hizkuntzarik gabe
ere. Irlandarrak eta eskoziarrak dira horren lekuko, herri horiek okupatzailearen hizkuntza bereganatu duten arren?.
|
|
|
Menpekotasun egoeretan, hizkuntza menpeko bihurtu nahi da, dominazioaren konstantea baita arerioa isilarazi nahi izatea. Hizkuntzarik gabe ez gara mutu;
|
hizkuntzarik gabe
, ez-gauza gara.
|
|
2012
|
|
|
kultur politiken eta euskal dimentsioaren arteko harremana argitzeke dagoen auzia da. Administrazio askotan (denetan ez esateagatik) kultur politikak, kultura sailak,"
|
hizkuntzarik gabe
" agertu izan zaizkigu. kultura da garrantzitsua, kultura da edukia. Baina non geratzen da hizkuntza?
|
|
|
Administrazio askotan (denetan ez esateagatik) kultur politikak, kultura sailak,"
|
hizkuntzarik gabe
" agertu izan zaizkigu. Kultura da garrantzitsua, kultura da edukia.
|
|
|
Euskararen egoerari begiratzen badiogu beste gauza bat da: hor argi gorri guztiak piztuak dira, baina naziotasuna
|
hizkuntzarik gabe
, hizkuntza sinboliko batekin osa daiteke, eta horren adibidea Irlanda, hor daukagu, independente.
|
|
2013
|
|
|
Beraz, aurrera egiteko asmotan, onar dezagun
|
hizkuntzarik gabe
badagoela pentsatzea, edo pentsamenduaren eta hizkuntzaren arteko bereizketa egitea badagoela.
|
|
2014
|
|
|
c, est la volonté? 1597 Nahimenak berak ez du aurretiazkorik, sustrairik, hizkuntzarekin zerikusirik? Nola dago nahimenik (nahimen soziala), espiriturik, deliberamendurik, hauturik,
|
hizkuntzarik gabe
–Berak lehenago eskuarki egiten zuen arrazaren eta hizkuntzaren berdinketa ere, laxa-laxatu egiten du orain1598 Alderantziz, lehen garrantzi handirik ematen ez zitzaion askatasun indibiduala (gogora lehenagoko, eta berriro geroagoko?
|
|
2015
|
|
|
zurekiko giltza eta
|
hizkuntzarik gabe
.
|
|
|
Sentimenduetatik eta emozioetatik azaltzen dute zeinen garrantzitsua den hizkuntza beraien bizitzetan. “Kultura bat
|
hizkuntzarik gabe
ez da ezer”; “hizkuntza bat ez da hobea edo txarragoa, besteak bezalakoa da”; “mundua ezagutu eta bizitzari osotasuna ematen dio hizkuntzak”; “hizkuntzarekin ni naiz, nire familia, nire herria” bezalako esaldiak entzun daitezke protagonisten ahotatik, behin eta berriro.Euskal Herria erreferente munduko hainbat tokitanEuskararen egoera beraien hizkuntzekin aldera... “D” ereduko ikastolak eta Korrika, esaterako, adibide oso interesgarriak iruditzen zaizkie.
|
|
|
Bere buruari konstituzioan" plurinacional" eta" intercultural" deitzen dion estatu batek ez du horrelako errealitaterik izango jatorrizko kulturarik gabe. Eta ez du jatorrizko kulturarik izango horien
|
hizkuntzarik gabe
.
|
|
2017
|
|
|
448; kasares 2014: 208 -209, 265 -269). euskararen eta euskal kulturaren arteko lotura agerikoa da eta kultur nortasuna
|
hizkuntzarik gabe
ez da ulertzen.
|
|
|
Hizkuntzaren estatus eta funtzioen zer-nolakoak zure ongizate sozial, kultural eta psikologikoa baldintzatuko du. Hizkuntzak bizi gaitu133, izan ere;
|
hizkuntzarik gabe
ez dagoelako gizarte bizitzarik, eta hizkuntzaren egoera sozialak eta politikoak gure egoera soziala eta nortasuna modu onuragarrian edo kaltegarrian era dezake. Lorea Agirre eta Idurre Eskisabelekin batera esateko,, hizkuntza batek edo besteak gizartean leku batean edo bestean kokatzen zaitu hiztun gisa, bazterretan edo erdiguneanjartzen zaitu.
|
|
|
Ez dira muin-muineko auziak57 Hizkuntzaren eskutik kultura nazional eta publiko oso bat sozializatzen da, eta kultura horren altzoan formazio sozial bat eratzen da bere ekonomia eta guzti. Hizkuntza ez baita soilik hiztunen arteko komunikazio tresna hutsa, hizkuntza gizartearen antolamendua ahalbidetzen duen egintza-katearen oinarria da,
|
hizkuntzarik gabe
ez dagoelako inolako antolamendu sozialik.
|
|
|
|
hizkuntzarik gabe
gelditu
|
|
2018
|
|
|
" Indigenak gara samiok, baina gure eremu naturaletik, tradiziozkotik kanpo bizi gara asko, gure kulturatik aparte, eta kultura eta hizkuntza batera datoz. Kulturarik gabe, ez duzu hizkuntza zeureganatuko, eta
|
hizkuntzarik gabe
, nekez jabetuko zara, osoki, kulturaz. Bata bestearekin datoz.
|
|
2019
|
|
|
Izan ere, alde batetik komunikazioa dugu. Komunikatzeko ez dago hitzen beharrik; espezie asko komunikatzen dira
|
hizkuntzarik gabe
. Eta beste alde batetik dugu hizkuntza".
|
|
|
aurrena Belgikara bidali zuten, baina geroago Paueko familia batek adoptatu zuen. Imajinatuko duzuenez, ni han sortu nintzen; gero, Euskal Herrira irakasle itzuli nintzen, baina birramaren
|
hizkuntzarik gabe
.
|
|
|
" Giza elkarlanaren zati handi bat,
|
hizkuntzarik gabe
burutzen da, keinuen bidez (adibidez, zerbait hatzaz erakutsiz), gauzakiaz erabiliaz (gauzaki bat norbaiten eskuetan jarriaz, gauzaki bat lurrera boteaz), ukituaz (besarkatu, laztandu), hizkuntzazkoak ez diren hotsez, bai ahozkoak ez direnez (hatzak gogor igurtziaz, txaloz), nola ahozkoez (barrea, negarra), eta abar. Bereziki aipatu beharra dago, azken horri dagokionez, bereizgarri ez diren hizkera hotsen ezaugarriak, hala nola kexuzko, haserrezko, aginduzko, totelkako" ahots doinuak"; hitz egiteko era, izan ere, hizkeraren hurrengo, dugun adierazpiderik eragingarriena da" (152 or.).
|
|
2021
|
|
|
" Munduan kokatzen nauelako pertsona gisa", esan du ahapeka, lurrean birrintzen diren euri tantei begira doala, ukabilak estutuz. " Ganteko Ferrerlaan kaleko langileen
|
hizkuntzarik gabe
ez nintzen ni neu izango".
|
|
|
Eta guri, hemengooi, zein mezu emango zeniguke? Ahalik eta gehien laguntzeko. Beste herri batetik zatozenean, hemen bakarrik bazaude, familiarik gabe,
|
hizkuntzarik gabe
, ezer gabe… Oso-oso bizimodu gogorra da. Horregatik laguntza eskatuko nuke hemen integratzeko, berba egiten ikasteko… Eta pazientzia ere eskatuko nuke, udalera, medikuarenera goazenean eta ez dakigunean berba egiten… Pentsatu gu kanpotik gatozela gure bizimodua hobetzeko.
|
|
|
Eta ba al dakizue zer pentsatu dudan oraintxe? Ba, hizkuntzarekin edo
|
hizkuntzarik gabe
, baina... ea nola esaten dudan, dexenteko ardo-putzua ere egin dugu-eta... bo, hauxe, zaila ere ezta, eta beharbada horrexegatik ari zait kostatzen hainbeste: ezin baldin bagara iritsi, egon eta kito.
|
|
|
Fenomeno hori ez da hizkuntzalarien afera soilik, ezta osasun-arretatik kanpo kokatzen den zerbait ere. Izan ere, osasun-arreta jendearen osasuna zaintzean datza, indibiduo gisa edo kolektiboki, eta jendea edota gizartea ezin uler daitezke
|
hizkuntzarik gabe
.
|
|
2022
|
|
|
Izan ere, gauza bat argi dauka Florezek: «Hizkuntza da gure identitatea, gure sustraiak transmititzen dituena;
|
hizkuntzarik gabe
, ez gara ezer. Eta horrelako ekinbideek ahaldundu egiten gaituzte:
|
|
|
«Hizkuntza da gure identitatea;
|
hizkuntzarik gabe
, ez gara ezer»
|
|
|
Ez dutela hizkuntza tresna nahikorik, ohartarazten diet nik orduan, hizkuntza mailarik gabe, sarritan gogoeta edo iritzia ere ezin dela menderatu berresten diet, ezin dugula eskuartean, buruan izan. Ez legoke iritzi sendorik
|
hizkuntzarik gabe
, esaten diet, ezin izango genukeelako iritzi hori antolatu, ezta zertxobait korapilatsu edo aberatsa izanez gero, egituratu eta ulergarri egin ere. Ahaztu egingo genuke ziur asko.
|
|
|
Arestiko ildoari jarraituz, ezinezkoa izango zaigu irakurketa
|
hizkuntzarik gabe
jakina, baina aldi berean irakurketari eskainiriko une orok mila aldiz biderkatuko du eta mila aldiz sarituko digu hizkuntzaren aberastasuna. Irakurketak iradokizunaren eta irudimenaren ataria zabaltzen badio geure bihotzari, hitz zaharberri eta harribitxien beharra erakutsiko dio geure buruari.
|
|
|
Teknikariaren ondoan nintzen emanaldian, eta gure aitzinean lizeoko hiru ikasle ttipi, ez nituen ezagutzen, euskara klaseetan ez ziren agertzen. Beti irriz ari ziren,
|
hizkuntzarik gabe
hobeki ulertzen ote zen. Eta une batez karkaila ihes egin zion bati testuko tilet batean punpaturik.
|
|
|
Eguzkiak sor lezake mailaka argi zuzi
|
hizkuntzarik gabe
gara hutsik eta biluzik ez dugu nahi Euskadirik euskaraz izan ezik esan baietz eta korri ez gero orain baizik.
|
|
2023
|
|
|
Larunbat huntan euskaltzale guziak karrikan izanen gira, euskarak behar dituen ahalbideak aldarrikatzeko. Gu bakoitzak euskaraz mintzatzeko ardura hartuz, lortuko dugu,
|
hizkuntzarik gabe
ez baita Euskal Herririk!
|
|
|
Are gehiago, lanaren bitartez, gramatika hitzari batzuetan erantsi zaion «kutsu negatiboa» kendu nahi izan diote. «Gramatikarik ez balitz, hizkuntzarik ere ez litzateke izango; eta, alderantziz,
|
hizkuntzarik gabe
, ez litzateke gramatikarik izango». Goenaga betidanik izan da gramatikaren «maitalea», eta aitortu du bere zaletasuna «areagotuz» doala.
|