|
2001
|
|
|
Naturaltasun osoz batzuek, borondate zehatz adierazi batez beste hainbatek... Hizkuntzak" ez du deus barrenen" dionean,
|
hizkuntzari buruzko
pentsamendu totemikoa, fetitxe gisakoa ukatzen du. " Zernahi izan dezake" dioenean, berriz, hiztunok gure hizkuntzari atera diezaiokegun etekinaz konbentzitu nahi gaitu.
|
|
2002
|
|
|
Lev Vigotsky k eta Luria k, bitartean, Uzbekistan sobietarrean egindako ikerketen ostean,
|
hizkuntzak
pentsamendua sortzen eta garatzen lagun tzen duela esan zuten. Ildo horretatik, abstrakzio eta orokortze prozesuak garapen ekonomiko eta kulturalen menpe daudelarik, hizkuntzak berebiziko rola du pentsamenduaren garapenean.
|
|
|
Hizkuntza ikasteak pentsamenduaren estrukturazioa dakar.
|
Hizkuntzak
pentsamenduan du bere eragina, baina eragin hori norainokoa den ez dago argi gaur egun.
|
|
2004
|
|
|
Esku luzea du bai, Josu Amezagak ondo asko dioskun legez: . Izan ere,
|
hizkuntza
pentsamendurako tresna funtsezkoa izateaz gain, gizarteko praktika askoren euskarria, gure bizitzaren arlo gehienetara zabaltzen baita. Argi dago hizkuntza ez dela sistema adierazle bakarra; baina hori bezain argi dago gainerako sistemak iristen ez diren egoeretaraino iristen dela bera.
|
|
|
Harrigarria, zinez, hizkuntzari buruzko ikuspegi formalista huts horretan sostengaturik pentsatzeko agertzen duten joera hori, ikergaitzat daukaten zientziaren izaera paradigma konplexuak taxutzeko horren egokia izanda. Batez ere, euskaldun alemanaren iritziak harritu gaitu,
|
hizkuntzari buruzko
pentsamenduan tradizio alemaniarrak gutxik bezalako joritasuna ondo erakutsia duelako.
|
|
2005
|
|
|
Azalduko dugun kontzepzio linguistiko berri honen hurrengo ideiak, bigarrenak," pentsamendu eta hizkuntzaren" arteko sakoneko erlazioa azpimarratzen du: Humboldten arabera"
|
hizkuntza
pentsamenduaren organo konfiguratzailea da" eta, zentzu honetan, ez da soilik gizakien arteko komunikazio tresna bat, baizik eta baita ere" bakarrik dagoen gizabanakoaren pentsatzearen ezinbesteko baldintza" 84 Pentsatzea, beste gauza askoren artean, kontzeptuak osatzea eta irudiak ekoiztea da, alegia, subjektuari objektu bezala itzultzen zaizkion adigaiak sortzea, eta hau ez da po... Azken finean, gizakia bere izaeran eta bere humanitatean zehazten du hizkuntzak, hau da," hizkuntzak gizatasunaren naturan bertan hartzen du parte" eta, honengatik," bere ekoizpenak gizatasun horren barne behar bati erantzuten dio" 85 Honek ez du esan nahi, ordea, hizkuntzak pertsonen arteko harremanetan jokatzen duen papera bigarren mailakoa denik; alderantziz, pentsatze eta hitz egitearen arteko korrelazioak berak agerian uzten du, garbi gainera, gizakiaren barne izaera berez dela komunikatiboa.
|
|
|
Searle...). Humboldtek, azken finean, ez zion"
|
hizkuntzari buruzko
pentsamenduari aurrerapen nabarmen" bat bakarrik ekarri, baizik eta, E. Cassirer-ek adierazten duen bezala," garai berria ireki zuen hizkuntzaren filosofiaren historian" 191 Hau guztia kontuan hartuta, beraz, zalantzarik gabe esan dezakegu bere ikerketa linguistiko antropologikoak ez direla antzuak izan; alderantziz, haien aztarna egungo hizkuntz zientzietan eta hizkuntz filosofian...
|
|
|
179 Ikus Lafont & Peña, 1999: 191, in Dascal, 1999 Humboldten
|
hizkuntz
pentsamenduarekin erlaziona daitezkeen tradizioei buruz, bai aurrekoak bai ondorengoak, ikus Trabant, 1990.
|
|
|
191: "
|
Hizkuntzari buruzko
pentsamenduaren aurrerapen nabarmena baino gehiago izan zen Humboldt-en obra; garai berria ireki zuen hizkuntzaren filosofiaren historian" [Itzulpena: Paulo Agirrebaltzategi].
|
|
2007
|
|
|
Euskal pentsalari edo intelektuala definitzeko orduan, hizkuntzaren galbaheaerabili dut batez ere horretarako. Euskaraz ekoitzi den pentsamendua bakarrik izandaiteke nire ustez euskal pentsamendua,
|
hizkuntzarik gabeko
pentsamendurik ezdagoelako, eta hizkuntza, pentsamenduarekiko, tresna ez ezik, mezua bera ere badelako auzi honetan. Bigarrenik, identitateaz ari gara, baina ez edozein identitatemotaz, giza portaera gehien determinatzen duen identitate hegemonikoaz baizik.Nazio identitatearen determinazio sozialaren alorrean erabakitzen baitira gizasubjektuaren hizkuntza, kultura, ideologia nazionalista eta abar.
|
|
|
zenbateraino bereiz daiteke zer den hizkuntzazkotasunak ipinia, edo hizkuntza baten honelakotasunak, edo hezkuntzak, edo historiak, kulturak? 1382 Ezar daiteke elementu ezberdinon elkarreraginean zerk zeri daragion hierarkia bat eta neurketasistema bat finkoa? Ala, Piaget-ek sostengatu bezala, ez
|
hizkuntzak
pentsamenduan eta ez pentsamenduak hizkuntzan du eragin aipagarrizkorik, ezpada adimenaren garapenetik dago menpe bion garabide paraleloa (adimenaren garapenean zientziarena, etab., ulertuz)?
|
|
|
Wundt entzat pentsamendua «lehenago» da hizkuntza baino;
|
hizkuntzak
pentsamendua «analisatu» eta, zatitua, ordena batean birrantolatua, adierazi egiten du.
|
|
|
Hizkuntza eta pentsamendua bakoitza bere aldetikoak direla, esango dizu besteak. Izan ere, lehenbizikoan zentzu komunekoa ematen du, estreina mundua hor aurrean berbaitan dagoela, gizakiarekin zerikusgabeki; gero, giza pentsamenduak hori ikasi eta ispilatu egiten duela; eta geroenean bakarrik
|
hizkuntzak
pentsamendua adierazi eta komunikatu egiten duela. Alabaina, hiru momentu horien erlazioa, zentzu komunak egiten duena baino kritikoago zulatzen hasi eta, behiala Platon aurkitu zen bezalatsu, jarraitzen dela gaur egun ere ematen du.
|
|
|
1800 urteko irailean Humboldt-ek Schiller-i Parisetik idatzi dion gutuna meditazio bat da hizkuntzaz eta poesiaz, baina oraindik berritasunik oxta sumatzen da, hizkuntzaren meditazioan barnatu izana bera ez bada behintzat. Hizkuntzak «gure pentsamenduaren zati batzuk («Portionen unsres Denkens») batasunetan» biltzen dituelako ideia (1795) hitzez hitz agertzen da berriro188
|
Hizkuntza
pentsamenduaren bitartekoa da halaber («Mittel») 189 Beharbada, testuinguruak eraginda, horizonte berriak apur bat iragartzen dira, hizkuntzaren kontsiderazioa poesiarekin lotzeak, eta pintura eta musikarekin konparatzeak190, bide ematen baitute haren sormen modu baten ideia iradokitzeko: hala, bitarteko sentigarri bat baino ez izan arren hizkuntza, «horren bitartez du gizakiak berdenboran bere burua eta mundua irudikatzen («bildet»), edo hobe, beregandik mundu bat apartatzen duelakoaren bitartez, kontziente bilakatzen da bere buruaz»191.
|
|
|
Humboldt-en eboluzioaren ikerketa xehean J. Trabant ek baiesten du, haren ikusbide aldakuntza, hizkuntzaren zerizanaz? euskararen estudioagaz eta Euskal Herria ezagutzearekin batera gauzatu dela192 «Lehenbiziko kontrajarpena espreso hitzaren eta zeinu arbitrarioaren artean euskaldunei buruzko monografiaren fragmentoan (1801/ 02) aurkitzen da»193 1806ko Latium und Hellas fragmentoan hizkuntzaren izaeraren gogarte sistematiko bat entseatzen du, hitzetan zeinuak baino ez eta
|
hizkuntzan
pentsamenduaren tresna hutsa daudela uste duen ikusmolde tradizionalarekin polemizatuz194 1810ean, «Einleitung in das gesammte Sprachstudium», aspaldian gainditutzat ematen da hizkuntza zeinu soil gisa kontsideratzeko makurra195; baina hain aspaldi eta hain gainditua ez du egon behar, orri batzuk geroago, gehiengoak oraindik hizkuntza bitarteko soil gisa juzgatzen duela,
|
|
|
«On a pu remarquer, idatzi du L. de Bonald ek? que dans les orages de la révolution la langue française elle même perdait de son naturel et que les inversions forcées, les constructions barbares prenaient la place de sa belle et noble régularité»943 Hori horrela, Condillac-en eta Ideologoen herentzia jaso eta aitzinarazi duena, sentsista izateke (kantiarra baizik), Humboldt izan da,
|
hizkuntzarik gabe
pentsamendua (ideiak) posible ez delako oinarrizko onarpenetik hasi944, eta hizkuntzaren mundu ikuskeraren tesira.
|
|
|
ko tuaregek elur izen asko edukitzeak sortuko zukeen harridura, eta filosofia).
|
Hizkuntzaren
pentsamenduan eraginaren ebidentzia eta ebidentzia artean, ez da dudarik, mundu ikuskera exotiko irribarregarri anitz amestu dela. Eta horrela hizkuntzaren mundu ikuskeraren tesiak sinesgarritasuna galdu dizu.
|
|
|
pentsamenduan, maila (edo pentsaera) intuitiboa eta maila hausnarketakoa; eta hizkuntzan, hizkuntza bera halakoa bezainbatean, eta hizkuntza hausnarketaz erdietsiriko ezagupen ez hizkuntzazkoen gordeleku gisa.
|
Hizkuntza
pentsamendua da bera denaz bezainbatean ere: pentsamendu intuitiboa («das intuitive Denken»), zerkien mugaketa egin duena, gauzak halako gisa agerrarazi edo «sortuz».
|
|
|
Pentsamendua ala hizkuntza kontsideratu behar da lehenagokoa? Ez omen dago
|
hizkuntzarik
pentsamendu gabe, eta ez pentsamendurik hizkuntza gabe: «Pensamiento y lengua son inseparables»1192 Baina zeinek daragi zeinengan (hots, zeinek egiten du zein «azken finean»)?
|
|
|
[Tamalez hastapen polit hau berehalaxe berak apurtzen du!]. Un conflicto en el que el elemento motor, dinámico, creador, es el pensamiento, y el molde en que se plasma y se actualiza el pensamiento es la lengua[
|
hizkuntza
pentsamenduaren ontzi edo tresna pasibo soil beraz!] 1193 Pensamiento y lenguaje son inseparables, pues el pensamiento jamás puede actualizarse sin el lenguaje1194.
|
|
|
J. R. Searle k ere
|
hizkuntzarik gabeko
pentsamendu bat badagoela uste du, eta abereek ere badutela pentsamendua.
|
|
|
Language (1921) liburuan sarrerako kapituluan (Hizkuntzaren definizioa) planteatzen da hizkuntza eta pentsamenduaren arteko harremanen auzia1495 «El lenguaje y el pensamiento, en sentido estricto, no son coexistentes», ebazten du autoreak1496 Hala, Sapir-ek
|
hizkuntza
pentsamendua baino lehenago sorturikotzat dauka, eta eguneroko solasean gure hizketa arrunt gehiena ere «pentsamendu gabekoa» omen da.
|
|
|
Sapir-en iritziz
|
hizkuntza
pentsamendurik gabe badago, pentsamendua hizkuntzarik gabe ez. Hizkuntza, beraz, pentsamendua baino lehenagoko espresabide bat izango genuke, bere jatorrian.
|
|
|
|
Hizkuntzak
pentsamendua moldatzeak, edo pentsamenduan eta portaeran eragina izateak, maila eta esanahi ezberdinak izan ditzake, epistemikotik hasi eta poetiko edo soziologiko arrunteraino. Pinker ek inolako interesik ez du erakusten horien artean bereizkuntzarik egiteko.
|
|
|
Pinker ek gauza asko eta historia asko juntatzen ditu, erraldoi buztinezko hankadun hori, estreina berak eraiki etsaia, gero berak kolpe batekin aisa zerraldotzeko. Azkenean
|
hizkuntzak
pentsamenduan eragina duelako uste ororen oinarriak edo arrazoiak oro Sapir Whorf-en teoriara murrizten dira, eta teoria hori ke hutsera:
|
|
|
Guri ez zaigu axola, Pinker ek ez omen dituela irakurri ere egin Whorf-en idazlanak berak, eta haren eskuizkribu argitaragabeez ideiarik ere ez omen duela1546 Aldiz,
|
hizkuntzak
pentsamenduan eragina duelako tesiari aurkatzen dizkion objekzioak, gehienak isekak badira ere beste ezer baino gehiago, ez da ganorabakoa hizkuntza eta pentsamendua gaiaren inguruan berak popularizatu duen tratamendua (Sapir Whorf-en ukoa izateke nahitaez). Aiko pasarte bat, hor objekzioa eta kontrapropo sapena eskutik baitoaz:
|
|
|
«La lengua es un medio del que no se pueden separar la poesía, la literatura y la música de una cultura»1559 Hizkuntzak ematen dizkio poesia eta musika gizajendeari, kulturari:
|
hizkuntzak
pentsamenduari kolorea ematen diola esaten zuten Humboldt eta Whorf-ek.
|
|
|
|
Hizkuntzak
pentsamendua ez bezala, pentsamenduak hizkuntza bai, galdatzen du (gutxienez maila goretan). Hala ere bion arteko berezko loturak ez dirudi axalekoa baino:
|
|
|
Gure hizkuntzaren jopuak ote gara? I. Werlen ekin berriro enfatizatzea da, arazoak ez dauden tokian ez eztabaidatzeko, a) Whorf beti
|
hizkuntzazko
pentsamenduaz ari dela, linguistikoki formulatuaz?, ez pentsamenduaz beste gabe; eta b) hizketa korriente ohikoaz eta ekanduen errutinaz ari dela1514 A eta B mintzo direnean, mintzo diren hizkuntzaren gramatikak (lexikoa, etab.) grabitatearen legearen antzeko erakarpen indar inkontziente batek daragi haien pentsamenduan1515 Eragin hori datza, hizkuntzak mundua aurretik ordena jakin batean ordenat...
|
|
|
1) gogorra:
|
hizkuntzak
pentsamendua moldatzen eta lotzen du; 2) biguna: hizkuntzak hautemapena bidatzen du; beraz, pentsaera batzuk errazten, baina ez agintzen; 3) bigunena:
|
|
|
kontzeptuei herri bakoitzaren barne hautemapen eta sentsazioen, fantasiaren, sentimenduen kerua itsatsi zaiela, Humboldt-ek ez du izango bere konklusioak atera beste erremediorik. Errore bat da
|
hizkuntza
pentsamenduaren gehigarri bigarrentiar eta kanpotarra kontsideratzea. Kontzeptuak ez daude hizkuntzatik at, beregain eta oso, gero hizkuntzazko zeinuen bidez komunikazioan agertuak izateko.
|
|
|
hori eragiten ari den sinesmen irmoa da, pentsamendu huts kantiar berba gabekoa gainditu beharrarena, batetik, eta gainditu beharra, bestetik, balioespen tradizionala ere
|
hizkuntza
pentsamenduaren zeinu huts bezala, baizik ere hizkuntzaren eta pentsamenduaren arteko lotkiaren kontzepzio berri baten bila: aparte jadaneko eta ohidanekotik, «orientazio propio bat hizkuntza ikerketan» proposatzen du Humboldt ek174.
|
|
|
«Comment les langues influent sur notre façon de penser, et notre façon de penser sur les langues»863 (beharbada ohartarazi beharrekoa da, autoreok guztiok hizkuntzaren eta pentsamenduaren arteko eragina norabide bietakoa bezala tratatzen dutela beti, bien bata bestearekikoa, de facto lantzenago dutena, kuestioa hor dagoelako?
|
hizkuntzarena
pentsamenduaren gainean bada ere). Condillac-en aburuz, «Logika»n, hizkuntzak lorrinduz joan dira historian zehar, eta filosofia eta zientzietako hizkera ez da juzgatzen hobea864; hizkuntzaren gainean esku hartzekotan, trataera positibo zuzen bakarra Akademia Erregetiarraren «hizkuntza garbitzeko» programak dirudi.
|
|
|
Hori bistan da. Besterik da esatea
|
hizkuntzak
pentsamendua determinatzen duela. Hipotesi hori, Johann Georg Hamann() Prusiako filosofoaren garaitik zenbait girotan bide egin duena, ez da oraindik frogatu.
|
|
2009
|
|
|
Alta, bere kezka iturri izan diren gai nagusien lekuko izan, badira: hizkuntzalaritza, euskararen batasuna,
|
hizkuntza
pentsamendua, hizkuntza herria, gainerako herrietako esperientziak, konpromisoa... Hautaketa hau produkzio osoaren lekuko izan dadila irakurlearentzat.
|
|
2010
|
|
|
2. "
|
Hizkuntzak
Pentsamendua erlazioa": horren inguruan, eta muturreko jarrerei begiratuz, batzuek pentsamenduaren hizkuntzekiko independentzia aldarrikatuko dute, eta besteek aldiz haiekiko horren menpekotasuna.
|
|
|
Horixe da bien izena daraman" Sapir Whorf hipotesia".
|
Hizkuntzak
pentsamendua baldintzatuko luke, hartara, hizkuntza desberdinak hitz egiten dituzten pertsonek mundua ikusteko era desberdina izango lukete. Hizkuntza, hiztun duen herriaren kulturaren eta memoriaren biltegia litzateke.
|
|
|
Jendeak pospoloak errazago pizten zituen bigarren kasuan, gasolina ontzi huts zarratuetako lurrun lehergarria arriskutsuagoa zen arren. " Hutsik" hitzak arriskurik eza iradokitzen zuela konturatu zen, beraz,
|
hizkuntzak
pentsamenduan eta portaeran eragina zuela.
|
|
2011
|
|
|
. Pentsamenduaren eta hizkuntzaren artean etena dagoela baiesten duen tesiak hori dio. Egin dezagun gogoeta ariketa txiki eta sinple bat gure aldetik,
|
hizkuntzak
pentsamenduan eraginik baduen edo ez jakite aldera.
|
|
|
Bistakoa denez, ez naiz hizkuntz filosofiaren ur handitan sartu hizkuntzaren eta pentsamenduaren arteko dialektikan
|
hizkuntzak
pentsamendua baldintzatzen duela baiesteko. Aski izan zait hizkuntza bera giza kezken artean kokatzea hizkuntzaren zoriak gure pentsaeran eragin zuzena duela egiaztatzeko.
|
|
|
Loriatzen nintzen (ikasleek zer zioten?) analisi horiek egiten, nihaurek ere, gauza esplikatu nahi arau, eta erranez, nuelarik testua ulertzen hasten. Hots, zioen filosofoak,
|
hizkuntzatik kanpo
pentsamendurik ez.
|
|
|
Eta guk beste edozeren izate berdina egozten diogunean, bortxatu egiten dugu, ez diogu uzten bera izaten, edozeren izatetara biluzten dugu eta biluztasun horretan lotzen dugu... Hots, guk erantzunik ez ukan arren, eta azkenean ez jakin arren izateak bereizten(
|
hizkuntza
pentsamenduaren posibilitatea da, eta muga!), izatearen galderak gutxienez problemaren kontziente itzultzen gaitu, gizakiak mundua" ezagutzeko" zer bihurtzen duen lehenik mundua.
|
|
2012
|
|
|
hizkuntza ez da tresna bat. Baliabidea izan behar du, bizibeharrez egiten baitugu berba, baina
|
hizkuntza
pentsamendu eta errealitatearen matrizea da, bizipenen edota esperientzien konfigurazioa, antolamendua, hitz batean. Alabaina, zentzu zabal batean" sinbolismoa" erabili ahal dugu hizkuntzaren dohaina adierazteko.
|
|
|
Psikologiaren eta antropologiaren eremuetan behin eta berriz agertzen da hizkuntzak hiztunaren pertzepzio eta pentsamenduan duen eragin motari buruzko kezka (Whorf, 1956). Whorfen ustez,
|
hizkuntzaren araberako
pentsamendua du hein handi batean gizakiak, eta guztiok ez dugu mundua modu berberean pertzibitzen, hizkuntza bakoitzak eta haren erabilerak mundua antolatu duten moduaren arabera interpretatzen dugulako (Hoegg eta Alba, 2007). Hipotesi polemiko horren inguruan, mutur bateko teoriek diote operazio mental guztietan parte hartzen dutela kodifikazio linguistikoek, eta hizkuntzak pentsamendua erabat baldintzatzen duela20 Beste muturrean, aldiz, hizkuntzak pertzepzioan eta pentsamenduan ia eraginik batere ez duela uste dutenak daude.
|
|
|
Whorfen ustez, hizkuntzaren araberako pentsamendua du hein handi batean gizakiak, eta guztiok ez dugu mundua modu berberean pertzibitzen, hizkuntza bakoitzak eta haren erabilerak mundua antolatu duten moduaren arabera interpretatzen dugulako (Hoegg eta Alba, 2007). Hipotesi polemiko horren inguruan, mutur bateko teoriek diote operazio mental guztietan parte hartzen dutela kodifikazio linguistikoek, eta
|
hizkuntzak
pentsamendua erabat baldintzatzen duela20 Beste muturrean, aldiz, hizkuntzak pertzepzioan eta pentsamenduan ia eraginik batere ez duela uste dutenak daude. Hauen ustez, hizkuntza baten eragin bakarra da hiztunek gauza batzuk errazago kodifikatzen dituztela eta, ondorioz, errazago pertzibitu eta gogoratzen.
|
|
|
Batetik, arrisku moduan; izan ere, testu gehienak ingelesez sortzen ziren, eta gero itzultzen ziren frantsesera. Xede
|
hizkuntza
pentsamendu arrotzaren elementu eta espresioz kutsatzeko arriskua ikusten zen, beraz, eta xede kulturaren akulturazioaren beldurra zegoen. Benetako kultura, librea, autentikoa, jatorrizko sorkuntzarekin baizik ezin zela lortu uste zen, frantsesez idatziz, alegia.
|
|
2013
|
|
|
Ez da hori Prinzek pentsatzen duena. Hizkuntzaren eta pentsamenduaren arteko harremana hain estua balitz, onartu genuke
|
hizkuntzarik gabeko
pentsamendurik ez legokeela. Orduan, zer esango genuke animaliei (edo animalia espezie batzuei) buruz?
|
|
|
Orduan, zer esango genuke animaliei (edo animalia espezie batzuei) buruz? Prinzek berak uste du litekeena dela
|
hizkuntzarik gabeko
pentsamendua. Esaterako, animaliek ez al dituzte, besteak beste, usteak, zeinen arabera jokatzen baitute?
|
|
|
Prinz ez dator bat arestian aipatu ditugun pentsalariekin (176 ork.). Zehatzago, neurri batean ados dago haiekin,
|
hizkuntza
pentsamenduaren adierazpidea dela onartzen baitu. Pentsamenduaren gainean, nolabait esatearren, garatzen da hizkuntzaren eginkizuna.
|
|
|
Uste dut natura/ kultura eztabaida, hizkuntzari dagokionez, ez dagoela inola ere itxita. Nik, printzipioz, begi onez ikusten dut pentsamenduaren eta hizkuntzaren arteko bereizketa, hau da, uste dut
|
hizkuntzarik gabeko
pentsamendua posible dela (nahiz eta baieztapen hori behar bezala ulertzeko," pentsamendu" hitzaren esanahia behar bezala zehaztu behar den). Uste dut hizkuntza, besteak beste, pentsamendu horren adierazpidea dela; baina hizkuntzak ere, nolabait esatearren, gauzak egiten ditu, besteak beste, pentsamenduaren baitan eragin dezake.
|
|
2015
|
|
|
Eleberrian, anarkismoa eta iraultza soziala, kapitalismoa, kolektibismoa, indibidualismoa aztertzen ditu. Aldi berean,
|
hizkuntzak
pentsamendua egituratzeko duen gaitasunaz ere hausnartzen da.
|
|
2018
|
|
|
Horregatik, gaur egun, GIBaren kontrako borrokan jarraitzea egoera bidegabe honen kontra egitea da.
|
Hizkuntzak
pentsamendua sortzeko orduan duen garrantzia ikusita, GIBaren errealitatera hurbiltzeko erabiltzen dugun hizkuntza egokitzea beldur horren aurka irabazitako borroka da.GIBarekiko estigma orokorra infekzioaren inguruko beldurrean oinarritzen da.
|
|
|
Fabrek sekulako eragina izan zuen Benjamin Lee Whorf() hizkuntza erlatibismoaren bultzatzaile nagusiarengan. Whorf-ek uste zuen
|
hizkuntzak
pentsamendua determinatzen duela. Denok dakigunez, hipotesi hori, nire ustez inolako funtsik ez daukana, nazionalismo guztien oinarrietako bat da.
|
|
2020
|
|
|
Hizkuntza ez baita komunikazio tresna aseptiko hutsa, askok hala sinetsarazi nahi duten arren.
|
Hizkuntza
pentsamendua da, berben bitartez baino ezin baitira eratu pentsamendu konplexuak. Eta hizkuntza, batez ere, sentimenduak dira.
|
|
2021
|
|
|
Baina, kode soziokultural eta linguistiko komunikatibo horiei helduz,
|
hizkuntza
pentsamendua eraikitzeko eta adierazteko bidea izateaz gain, ikuspegi transakzional batetik, errealitate soziokulturalaren parte diren unitate desberdinak eta prozesuak partekatzeko eta imajinario soziokultural komunean interkonektatzeko ere bada (Pyysiäinen, 2021) 43 Hau da, dialogoak edo elkarrizketak ezagutza eraikitzeko balio duen heinean (Wells, 2015), jardun linguistiko komunikatiboa modu ... Bakarrik egonda ere, helduak sozialki pentsatzen duela esan daitekeela dio Vygotskyk (op.), ezagutza barneratzea besteekiko elkarrekintzaren menpe dagoela dio Bruner ek (in Elboj eta besteak, 2006), ekinbide komunitarioari dagozkion kategorien zein eraldatzeen menpe, hain zuzen ere:
|
|
|
Hirugarren adierazpenak
|
hizkuntza
pentsamenduaren oinarri ote den itauntzen zuen. Adostasun maila, aurreko adierazpenekin alderatuz, aldatu egin zen.
|