2000
|
|
Bidaiaren hasieran, Bitakora honetan idatzi nuen distantzia apur bat nahi nuela, herrira bueltatzerakoan nire eguneroko gauzak gehiago apreziatzeko. Agian distantzia
|
handiegia
hartu dut, eta perspektiba zabalegia beraz. Ametsetik esnatzea beti izaten da gogorra.
|
|
Ralph oso urduri zegoen, gero eta gehiago mugara hurbiltzen ari ginen heinean. Esan diot lasaitzeko, furgoneta osteagatik ez digutela isun
|
handiegia
jarriko. Eta gainera, aukera geneukala esateko beste bostei egindako txantxa bat baino ez zela hura guztia.
|
|
Ezinezkoa da. Pertsona bat asko maitatu arren jauzi
|
handiegia
da, bizitza osoan eraikitako mundua goitik behera haustea ez da filmetan bezain erraza. Eta gainera, nork esaten dit Ralphengana sentitzen dudana ez dela amodio zoro bat baino?
|
|
Uste nuena baino hobeto. Baina oraindik denbora behar dut; kontraste
|
handiegia
izan da, eta gauza askotara ohitu behar izan dut. Eta oraindik falta zaidana.
|
|
Gorpua aztertu zutenek ez zuten dudarako lekurik utzi: Eiderrek abiadura
|
handiegia
zeraman eta barianteko bihurgune hori txarto peraltaturik dago. Burdinazko hesiaren kontra amildurik, horrela hil zen Eider.
|
|
Emaztekia ospakizunaren xehetasun guztiak xehatzen ari zen —non, noiz, nola, zenbat... — eta bere mintzo taigabeari tartekatzen zitzaizkion berarekin zegoen neska gaztearen iritzi ozenak: " ez, ama, eskote
|
handiegia
"," faborez, zera baino lodiago egiten zaitu-eta"," tira, tira, honekin amautxi beharrean, senar berriaren izeba monja emanen duzu"... Gisa bertsuko agurra hartu zuten, hurrenez hurren, Kristinak bien juzkura atera zituen modelo guztiek.
|
2001
|
|
Bere argazkiak puskatu egin nituen. Oparitu zidan Marokoko ispilu hura amari eman, nire apartamentuan jartzeko
|
handiegia
zela esanda. Eta azkenean, nire amorruak idatzi zuen eskutitz hura ere mesanotxetik hartu eta zakarrontzira bota nuen.
|
|
Irribarretsu eta alai. Eta pixka bat aurrerago, okindegiaren parean, beste tipoa elkartzen zaie, zaharragoa dena, buru
|
handiegia
edo duena. Pauso pare bat eman eta atzera begiratzen du beti honek, etxeko balkoira, ama agurtzeko seguruena.
|
|
Jende gutxi zebilen kaletik. Marcos zuen Romak buruan, eta pentsatu zuen ez zela ordurako Abenidan egongo, hotz
|
handiegia
egiten zuela gitarra jotzeko. Hutsunea sentitu zuen saihets artean:
|
|
Hala ere, Liechtenstein go erlojugile kroaziar bat ere bazebilen handik, ekitaldia ikusten; edo hori esan zuen behintzat presidenteak bere hitzaldian. Jendeak ez zuen erlojugilearena ulertu, baina pentsatu zuten parabolaren bat izango zela, edo, agian, ez zuela presidenteak halakorik esan; izan ere, presidentearen hizkerak ikutu dialektal
|
handiegia
zuen txinatarren %73rentzat.
|
|
Azaltzen diot gauza itzelak daudela kanpoan, tangoa, esaterako, edo zortzimilako mendiak. Hotz
|
handiegia
dago Himalayan sits batentzat, hori bai. Elkarrekin dantzatzen genuen, Rosak eta biok.
|
|
Leihoa zabaldu zuen Lucasek entzun ahal izateko, harik eta eztulka hasi zen arte. Hotz
|
handiegia
. Leihatea berriro itxi zenean joan zen Marcos estaziorantz.
|
2002
|
|
Agian horixe zen kontua: hiru atso haiek ohitura
|
handiegia
zuten elkarren artean liskarrean aritzeko (begi bakar hura zela bide), eta eginahalak eginda ere ezin ondo konpondu elkarren artean. Ez zen batere itxurazkoa, garbi baitzegoen elkarren laguntza behar zutela hirurek ikusi eta bizi ahal izateko, baina horrelaxe ziren kontuak.
|
|
Edo haren presentzia hutsa. Min
|
handiegia
egiten zion.
|
|
Txiki goian zulo ertzean zain, erabat urduri, intzirika, zuloaren inguru minguruei usainka. Zuloan sartzeko, baina, jauzi
|
handiegia
egin behar.
|
2003
|
|
Horra zergatik, beste aldi batez, giza eskubideen bermatzekotz Europaren batasunaren garrantziaz mintzo zelarik, gure herritar ospetsuak erran zuen: Estatuen botere
|
handiegia
behar da murriztu eta herrialdeen boterea indartu. Baina ikusten dut estatu nazioen boterea indarrean dagoela:
|
|
Berriz sartu zuen pilota patrikan eta berriz sentitu zuen barre egiten ari zela; ez zuen, ordea, berriro atera. Izan ere, pilotarekin jolasean hasteko tentazioa
|
handiegia
zen portal hartan, txoko asko zituelako eta ertz asko eta kristalak. Baina ezin zion tentazioari amore eman, eskaileretatik agertu zitekeelako, halako batean, gizon argal bat, biboteduna eta asmatikoa, edo emakume lodi bat, biboteduna hura ere; eta halako tipologia duten pertsonei ez zaizkie gustatzen barruan sugeak dauzkaten pilotak.
|
|
Gero fuuf esan zuen. Gero okurritu zitzaion hilarri hori erre egin lukeela, berriro estropezu ez egiteko eta
|
handiegia
zelako. Baina berehala desestimatu zuen ideia hori, harria erretzea beti izan delako prozesu nekagarria; eta errentagarritasun gutxikoa, edozelan ere.
|
|
Ez zitzaidan erantzun egokirik bururatu. Hartan gelditu ziren haiek ere, beharbada seriotasun
|
handiegia
sumatu zutelako nire begiratuan.
|
2004
|
|
Orduan ere ez zuen eman entzun zuenik. Izan ere, edozeri eta edonori tiroka zebiltzan soldaduak eta zarata
|
handiegia
ateratzen zuten. Ez dakit benetan Nathan ote zen.
|
|
Eta erantzun on bat eman nahi izan zion, esan nahi zion" Bidanian ikusgarri egon zinen, gogoratzen?". Holako zeozer esan nahi zion, baina hori justu justu ere ez, kutsu sexual
|
handiegia
zuelako. Esango zion" Ziklista izan baino lehen boxeolaria izan zinen, Gino?", baina horren ordez isilik geratu zen, eta ez zuen jakin Gino Bartaliri aurpegira begiratu behar zion, edo esan behar ote zion" Gerrak ez dit uzten etxera joaten", edo barkamena eskatu behar zion atzamar batekin eskua ari zitzaiolako ukitzen, edo zer.
|
|
–Atzokoa kolpe latza izan da niretzat. Poz handia hartu nuen zu berriz ere nirekin zeundela ikusita, poz
|
handiegia
beste ezer susmatzeko. Orain konturatzen naiz sobera ona zela hura egia izateko.
|
|
Del Vallek beldur
|
handiegia
zuen.
|
|
Zaindariek takoiak zaratatsuki elkartuz agurtu zuten. Ematen zuen urte luzeak igaro zirela bi soldadu haiekin hitz egin genuenetik... eta egiaz ez zen ordu erdia ere pasatuko! – Tira, uste diat hotz
|
handiegia
egiten duela paseatzeko –erran zien aitak, eskuak igurtziz. Hurbil aparkaturik genuen autorantz jo genuen– Bagoaz.
|
|
Alemanian kontu handiz ibili nuen, seguru, baina oraingoz lasai samar egoten ahal nintzen. Paris
|
handiegia
zen, erraldoiegia inork ni bezalako etorri berri bati erreparatzeko. Egin beharreko lanaren izaerak, ordea, kezka lauso bat eragiten zidan.
|
|
bilatzeko bai, baina hortik aurrera... Merezi duen zerbait izango balitz ere, jakiterako berandu iristeko arrisku
|
handiegia
egongo litzateke. Gogoratu gainera Donostiako hau ez dela arazo bakarra gai honetan.
|
|
Gehien barneratu zitzaion bikotekidea izan zen Joseba. Fisikak eta kazetaritzak, ordea, indar
|
handiegia
zeukaten norberaren ametsetan. Joseba kazetaritzarekin zegoen ezkondua; Mireia fisikarekin zegoen modu berean.
|
|
Bat batean izu handiago batek hartu zuen. Ez al zen txiripa
|
handiegia
–Baina ez zen posible.
|
|
Zorionez, ez dute esaten nola lortu. Kontua da Pandora altxor
|
handiegia
dela, eta Estatu Batuetako Defentsa idazkarientzat hipotesi hutsa bada ere, jo eta su dabiltza haren atzetik. Zer gerta ere.
|
|
Begiak igurtzi zituen, ezintasunez. Bihozmina
|
handiegia
egin zitzaion– Ni Antiprometeo naiz.
|
2005
|
|
Gela handia da, erdian mahai obalatuak inguruan dituen bost aulkietarako
|
handiegia
. Lehen beltza zen horma bakarra argitu egin da emakumearen atzean, honek aginte koadroan botoia sakatu orduko.
|
|
–Esku artean duguna
|
handiegia
izan daitekek guretzat, horregatik, bakoitzaren seguritateagatik, gutariko bakoitzak gutxi zakik. Informazioa izan ahala zer egin behar duan esango diagu, lanean hasteko prest bahago.
|
|
Ametsek sudurra apur bat gorrituta ikusi dio. Igogailutik irten aurretik, mugimendu inkontziente batez, bertako ispilu ilunean bere burua ikusi eta ilea txukundu du Naroak, ezpainak hortz artean estutuz karminak distira
|
handiegia
egiten duelakoan, eta berak ere atsekabez erreparatu dio sudur gorrituari. Bonarik ez, behintzat.
|
|
–Agian itxaropen
|
handiegia
jarri genuen herri honetan, ezta?
|
|
–Bai, berria zinen baina oraindik oso ume zeunden... jolasteko gogo
|
handiegia
zenuen...
|
|
–Ondo egin duzu, neska! –esan zion Gurendek– Ez da lapurreta
|
handiegia
gizonari egin diozuna! Zuk hori baino gehiago merezi duzu!
|
|
Zelaiko marrak egin zituzten gero. Baina ez zituzten belarrean pintatu; lan
|
handiegia
zen hori ordu erdirako. Modu errazagoa asmatu zuen Gurrek:
|
|
alaba bat, laguna, aita, lehengusina..., batzuk ezagunak, beste batzuk ez; denak hurbilak. Mireiak Indiori arazoen alde guztiak erakusten zizkion, askotan esaten zion gatazkak konpontzeko hitz egin behar dela, indarkeria ez dela irtenbide bakarra, ezta egokiena ere, baina mutilaren mina
|
handiegia
zen.
|
2006
|
|
Agureak ez zion polizia sendoari begiratu. Beldur
|
handiegia
zion, antza. Anerengana goratu zituen begiak.
|
|
Birao garratza botata, begiak zorroztu egin zituen, auto grisean inor ote zegoen ikusten saiatuz. Ibilgailua hutsik zegoela iruditu zitzaion, baina distantzia
|
handiegia
zen. Pentsatzen ahalegindu zen.
|
|
Anek ezin zuen arnasarik hartu. Bularreko pisua
|
handiegia
zen. Dena ilundu zen.
|
|
Nik ez nuen ahoa hara eraman nahi ordea. Nazka
|
handiegia
emango zidan. Hortaz, eskua askatu, neure ahora ekarri, bertan listua bota eta harekin segitu nuen.
|
|
Ahopean esanda ere ondo asko aditu zenituen nire hitzak, eta ezin hobeto ulertu esan nahi nuena, nik uste. Ulertu ez bazenu bezala jokatu zenuen, ordea, neurriz txikiegi edo
|
handiegia
ote nuen galdezka, modeloa gustatzen ez bazitzaidan aldatuko genuela, sorta zabala zegoela aukeran, zu ez zinela gauza haietan jantzia baina...
|
|
Ez dut uste neskatxak limurtzeko oso metodo gomendagarria denik; XIX. mendean akaso, baina gaur egun barregarri eta guzti gerta litezke eskutitzetako beroaldi erromantiko horiek; hala ere, ez dizut ezer aurpegiratzen; ez nuke esango estrategia zaharkitua aukeratu zenuenik ere; besterik gabe, halakoxea zinela ondorioztatu:
|
handiegia
bide zenuen ahalkea ausartago jokatzeko, eta handiegia halaber barruko jorana zeure baitan gordetzeko.
|
|
Ez dut uste neskatxak limurtzeko oso metodo gomendagarria denik; XIX. mendean akaso, baina gaur egun barregarri eta guzti gerta litezke eskutitzetako beroaldi erromantiko horiek; hala ere, ez dizut ezer aurpegiratzen; ez nuke esango estrategia zaharkitua aukeratu zenuenik ere; besterik gabe, halakoxea zinela ondorioztatu: handiegia bide zenuen ahalkea ausartago jokatzeko, eta
|
handiegia
halaber barruko jorana zeure baitan gordetzeko.
|
|
Jean Laffittek ontzi txiki bat besterik ez zuen –esklabo beltzez beteta, seguru asko–, eta itsasontzia eta ontziko karga kendu nahi zizkion kortsario batengandik –ingelesa, seguru asko– ihesi zebilen. Aurka egiteko etsai
|
handiegia
iritzita, lehorrera abiatu zen babes bila, eta –lehorrera gehiegi hurreratu zelako edo– espainolek harrapatu egin zuten, marinel, karga eta gainerakoekin.
|
|
Bi bastioik defendatzen dute bazter hori. Ni, bertze anitzekin batean, horietariko baten gainean nintzen, burdinazko kasko
|
handiegia
buruan eta Fedearen armadaren kolore zuriak soinean. Haien balek oraingoan ere hozka guti batzuk baizik ez zituzten egin harresi gotorretan.
|
|
Gurdiak geratu eta inguratu ginen:
|
handiegia
zen denon indarrez ere mugitzeko. Atzera egin herriraino eta beste bide bat hartzea izango ote zen gure irtenbide bakarra?
|
|
–Ezingo dugu; pisu
|
handiegia
guretzat. Atoian eramango dugu lehorrera, mantso mantso.
|
2007
|
|
Kirol lehiakortasunaren aurka dago. Gizarte honetan kirol lehiei garrantzi
|
handiegia
ematen zaiela dio, eta horrek oso eragin kaltegarria duela denongan. Egunkarietatik kirol orriak ezabatzearen aldekoa da.
|
|
Zinez: Kosmosa
|
handiegia
da. Izarrak urrunegi daude.
|
|
Baina ez dut nik Pippi alferrik miresten. Etxea hustu, aita, ahizpak, oroitzapen lizunduak eta horrelako gauzak atera eta bizikleta bat sartu dut bertan (zaldia
|
handiegia
zen egun etxebizitzek duten preziorako), eta tximua, aspalditik eduki nahi nuen tximua ere bai. Herr Nilsson izena du eta nirekin bizi da hemen.
|
|
Baina denbora gehiegi hartu zuen pentsatzeko, lan
|
handiegia
poz txikia disimulatzeko, eta lotsagorritu nahi ez duena biziago gorritzen den bezala, lausengu hari zegokiona baino irribarre dezente zabalagoak egin zion ihes. Listua irentsi zuen, izokinek ere hezurrak izaten baitituzte, eta beltzaranari ahaztu egin zitzaion aitak umetan esaten ziona:
|
|
Harrera mahaiaren atzetik, ez dakigu zehazki nondik, emakumetxo bat agertu da. Ile gorria eta kizkurtua, sudur
|
handiegia
.
|
|
Ulergaitza da emakumearen kexua, baina ez da isiltzen. Gizona, berriz, esfortzu
|
handiegia
ari da egiten ezer esateko. Maratoi korrikalari baten moduan hartzen du arnasa.
|
2008
|
|
Arraunean ari ginela, eztabaidaren bat izan zuten mapari buruz. Gurutze gorria
|
handiegia
zen, noski, gidari ona izateko; eta atzeko oharreko hitzek, segidan ikusiko duzuen bezala, nahasketa sor zezaketen. Horrela zioten, irakurleak gogoan izango duen bezala:
|
|
–Tira, Émilie, labana hori
|
handiegia
da Mon sieurren lepo meherako, erantzun zion begi bat itxiz.
|
|
Eta euskalgintzaren hainbat eta hainbat ekintza jarriko nituzke diodanaren erakusgarri. Borroka politikoaren oihartzuna handia izan da,
|
handiegia
beharbada, baina, nolanahi ere, borroka horren benetako uzta ebaluatzen hasita, uzta urri. Nahiz eta, nola uka, borroka politikoak gurean erakutsi duen giza gaitasun eta duintasun eredugarria ahantziezina izan.
|
|
Hile bitik gorako bidaia da hurrengo orrialdeetan daukazuna, hasierako abentura puntu horretatik hasita Afrikako konplexutasunak ulertzeko ahalegin xumeraino. Dozenaka hizkuntza, etnia, erlijio eta ohitura dituen kontinentea sinplifikatzea pretentsio
|
handiegia
litzateke, bost mendeko kolonialismoaren ondorioak laburbiltzea ere bai. Baina abenturaren aitzakian dena beltz ikusi ohi dugun errealitatean pixka bat sartzea lortu badugu, bada zerbait.
|
|
Txalupa koloretsu ezin ederragoak dituzte serere etniako biztanleek eta hantxe geratu gara eguzkia gorde arte, pozik hiriko bidaia apur bat atzeratu izanaz eta zorrotzarrak aldean eroanda ere txoko atsegin hau topatzeaz. Dakar kontraste
|
handiegia
izango zen Casamancetik artez joateko.
|
|
Eta, itsasorako debekua izanda atera egin zelako zigortu zuten osaba pare bat egunez ganbara zahar hartan egotera. Itsasorako grina
|
handiegia
zuen.
|
2009
|
|
Eta apostolutza direktoa nahi dute beti, beste gauzak ez dira fraide baten lanak. Baina hori trapu
|
handiegia
da edozein toreatzeko. Trapu handiegiarekin irtetzen baduzu, haren adarretan, apatxetan, gorputzeko mugimenduetan nahastu egiten da, ezin duzu toreatu, eta bai zezenak eta bai toreroak nazkatuta bukatzen dute, ezin ezer eginda?.
|
|
Baina ordurako masoiek botere
|
handiegia
zuten, eta burokrataz eta arribistaz betea zegoen masoneria. Baseak ez zeuden ados direkzioarekin:
|
|
Ezinezkoa zen Salustianok bi egun desberdinetan Beltza eta Zabaltza aurkitu izana. Kasualitate
|
handiegia
litzateke. Hasieratik hartu nion susmo txarra Salustianoren kontakizunari, baina ez nizuen ezer erran nahi seguru egon arte.
|
|
Oskarrek zailtasun handiak zituen bi aspektu haiek uztartzeko: pertsonaiek pisu
|
handiegia
hartuz gero, kontakizuna mantsotu egiten zen. Eta alderantziz, ekintza gehiegizkoak pertsonaien izaera bigarren maila batean uzten zuen.
|
|
–Hemen ez zen Nurenberg-ik izan. Beldur
|
handiegia
zegoen. Barkamena eta ahaztura ezarri zituzten demokraziaren izenean, baina izua zen benetako arrazoia.
|
|
–Bada, hemen egon zenak hil zuen Ana, deklaratu zuen Oskarrek?. Kasualitate
|
handiegia
da Ana hil zuten egunaren biharamunean bere langelara sartzea. Bi gertaerek elkarrekin konektaturik egon behar dute nahitaez.
|
|
Sarak min
|
handiegia
zuen joateko eta nebak ez zuen Sararik gabe ezer nahi.
|
|
Autoko giltzak bilatzen ditu
|
handiegia
den zorro madarikatuan.
|
|
Ez ama, Rosa. (teknika psikologikoa esango luke aditu batek, abandonatu zuenari ama deituko balio min
|
handiegia
sentituko lukeelako, eta Rosa, berriz, edonor izan litekeelako)
|
|
Ez dakit orain oso ondo noiz hasi nintzen konturatzen, bizitzak eta heriotzak, elkarren antz
|
handiegia
zutela, gauza onerako. Ez dut garbi gogoratzen une hura.
|
|
Saiakera egiten ausartu aurretik, Elias sartu zen tabernan. Profeta. Eskuak poltsikoetan, txapela buruan eta Aupa Real aldarrikatzen zuen kamiseta txuri urdin
|
handiegia
bere gorputz meharra estaltzen zuen artilezko jertsearen gainetik. Buruarekin kasu egin nion.
|
|
Perez eta Arantxa. Txorakeria zen beharbada, baina egiaren antz
|
handiegia
zuen gauza onerako. Eta gainera, nire gezurra jendearen zentzuzko epaia baino gehiago gustatzen zitzaidan.
|
|
Ardo ozpinduaren zaporea zuen trago hark ordea. Berriz ere nire ipuinek, nire gezurrek, egiaren antz
|
handiegia
hartzen zutela iruditu zitzaidan. Arantxaren etxea, Perez bizi izan zen etxea, Zarauzko Kontzejuaren egoitza.
|
|
Ugartek orrialdea pasa zuen poliki, ez entzunarena egin nahian. Irakaslea zen, ordea, eta zuzentzearen grina
|
handiegia
zen. Begirada liburuan mantentzea lortu zuen behintzat.
|
|
Goazen Ilargira. Hemen umedade
|
handiegia
zegok-eta gure hezurrentzat.
|
|
Domingok susmoa zuen fabrika ez zela bere neurriko lantegia: txikiegia zela, alegia, mapan galdutako puntu bat mundu zabalarekin konparatuta, edo
|
handiegia
, ezagutzen ez duenari ezezagun duen oro handiegi gertatzen zaion neurrian, hainbeste ziren Domingok ezagutzen ez zituèn gaiak eta kontuak garai hartan: teknologia berriak eta fabrikazio prozesuak, adibidez, edo langileen mundua, bere harreman korapilatsuekin; atzetik zetorkion susmo hura, aitak urte batzuk lehenago semeak. Gabino sendategian zegoèn garaian?
|
|
–Bai, arrazoiarekin esaten zidan zure amak konfiantza
|
handiegia
eman izan dizudala, baina bukatu dira konfiantzak!
|
|
Nurmi ziztuan irten zen, jakina, baina, sarjentuaren aginduan zentratuegi egon zelako, edo bere buruan konfiantza
|
handiegia
zuelako, hiru kopek hartarako eta gehiagorako eskubidea ematen zioten?, kontua da ez zuela ikusi edo ez zuela behar bezala neurtu lur eremu harritsu hartan lubakitik lauzpabost metrora zegoèn koska txiki bat, eta hala, bota puntaz harekin estropezu egin, inkili ankala bi pauso eman, eta lurrera erori zen, baita berehala jaiki eta lasterrari ekin ere, lehen harkaitzera iritsi arte; hara iritsi ahala, tiro arrastorik ere ez tarte hartan?, ezkerretara begiratu zuen, bigarren harkaitzera, eta gero, basora?, baita eskuinetara ere jarraian, sarjentua zegoèn norabidean, haren begitartea aztertu nahian zebilen, ausaz, hanka sartzearen ondorioz sutan zegoen ala ez jakiteko?, harik eta ikuseremuan zuèn objektu batek bere arreta osoa bereganatu zuen arte:
|
|
Domingok bazekien hotz jokatu behar zuela, baina anaiaren akusazio zuzenak, baita egi egiazkoak ere, ñabardurak ñabardura? karga
|
handiegia
zuen hoztasun gutxieneko bati eusteko, eta hala, Teofilo Mariak luzatu ziòn trapu engainuzkoan zezen bat bezala sartzen zela, anaiaren jarduna moztu eta ordura arteko tonu neurritsua hautsi zuen:
|
|
Zerbait bota zuen baten batek injekzioetan? Lan
|
handiegia
arrazoirik ez bada?
|
|
Hizkuntza. Eskualde honetan, hedaduraz
|
handiegia
ez bada ere, bi hizkuntza hitz egiten dituzte. Funtzionario batzuen arabera, hizkuntza beraren bi aldaera baino ez dira, elkarrekiko oso desberdintasun markatuak dituzten arren (agente batzuek hiru aldaera direla esaten dute).
|
|
Gurean 40 lagun inguru joaki ginen, baina guk baino leku gehiago betetzen zuten Margaritaren puska guztiek. Abiatu aitzin, ontzi-burua entseatu zen kutxa eta fardelen sarrera galaraztera, pisu
|
handiegia
zelakoan. Alferrik.
|
|
Haren hitzetan,, dama baten ohatzean sar atera eginik?, etxera itzultzen ari. Ustekabe
|
handiegia
, aukeran. Pessac ezagutzen nuen, maleruski.
|
|
Baina ez da ahaztu behar Frantziako Erresistentzian ibiltzen ziren gizon emakume ia guztiek izenordea, sasiko izengoitia erabili zutela. Eta Avestapan horrek antz
|
handiegia
zuen Higinia Luzen bigarren abizenarekin, Aiestaranekin alegia. Erraz ondoriozta zitekeen Avestapan izan zela Higinia Luzen senarrak, José Martosek alegia, erabili zuen klabe izena.
|
|
Ganoraz amaitzeko, ez ahaztu ariketa filosofiko garrantzitsuenetako bat lilura haustea dela, mitoa desakreditatzea, eta titiari dagokionez bistan da balio
|
handiegia
eman diogula, neurriz kanpo goraipatu dugula, azken batean ez baita gantza eta koipea baino.
|
|
Domingok bazekien hotz jokatu behar zuela, baina anaiaren akusazio zuzenak –baita egi egiazkoak ere, ñabardurak ñabardura– karga
|
handiegia
zuen hoztasun gutxieneko bati eusteko, eta hala, Teofilo Mariak luzatu ziòn trapu engainuzkoan zezen bat bezala sartzen zela, anaiaren jarduna moztu eta ordura arteko tonu neurritsua hautsi zuen:
|
|
–Bai, arrazoiarekin esaten zidan zure amak konfiantza
|
handiegia
eman izan dizudala... baina bukatu dira konfiantzak! Etxe honetan arreta osoz hazi eta hezi zaitugu, eta orain... odolkiak ordainean?
|
|
Nurmi ziztuan irten zen, jakina, baina, sarjentuaren aginduan zentratuegi egon zelako, edo bere buruan konfiantza
|
handiegia
zuelako –hiru kopek hartarako eta gehiagorako eskubidea ematen zioten–, kontua da ez zuela ikusi edo ez zuela behar bezala neurtu lur eremu harritsu hartan lubakitik lauzpabost metrora zegoèn koska txiki bat, eta hala, bota puntaz harekin estropezu egin, inkili ankala bi pauso eman, eta lurrera erori zen... baita berehala jaiki eta lasterrari ekin ere, lehen harkaitzera iritsi arte; ha... bere kopa haietako bat zen, estropezuaren ondorioz zakutik –korapilo askaerraz batez ixten zuen Nurmik zakua, kopak noiznahi ikusi erakutsi ahal izateko– erori zitzaiona; eta hala, ikusi zuenean ezen bere izatearen zati bat –izatearen herena, zehatzago esanda, izatea eta izateari buruzko kontzeptuak neurtzerik balego– atzean utzi zuela, atzera jo zuen koparen bila, hain fortuna gaiztoarekin –erabakiak gortuta behar zuen Nurmik, sarjentuaren haserrezko oihuak ez entzuteko:
|
|
Domingok susmoa zuen fabrika ez zela bere neurriko lantegia: txikiegia zela, alegia, mapan galdutako puntu bat mundu zabalarekin konparatuta, edo
|
handiegia
, ezagutzen ez duenari ezezagun duen oro handiegi gertatzen zaion neurrian, hainbeste ziren Domingok ezagutzen ez zituèn gaiak eta kontuak garai hartan: teknologia berriak eta fabrikazio prozesuak, adibidez, edo langileen mundua, bere harreman korapilatsuekin; atzetik zetorkion susmo hura, aitak urte batzuk lehenago semeak –Gabino sendategian zegoèn garaian– fabrika ikustera eraman zituenetik; bisita hartan –Nazariorena inguru osoko fabrika handiena zen, hirurehundik gora lagun biltzen zituena, ia laurehun! – aitak enkargatu bat zuen laguntzaile, aurretik zihoana eta mutilei –Teofilo Mariari, Damasori eta Domingori– esplikazio guztiak ematen zizkiena:
|
2010
|
|
galdetu ere galdetu zion gure aitari zer iruditzen zitzaion, eta honek ezin serioago ihardetsi zion: . Nazario
|
handiegia
gertatuko zaio, bai, eta jar iezaiozu Natalio?: gogoratzen al zara zu horretaz, Gabino?
|
|
nire lasaitasuna?!; aurkikuntzarekin adoretuta, Adaren akusazioa ukatzea bururatu zitzaidan, baina begi bistakoa ukatzea ez zen nik orduan behar nuena, zerbait burudunagoa baizik;. Arrazoi duzu?, amore eman nuen; artean, ordea, ez nuen Adaren keinuari zeriòn akusazioa ahaztu, eta defendatu egin nintzen: . Ez dugu ezer egiten??; nire hitzen eragina, baina, hutsaren hurrengokoa izan zen, Adaren kezka
|
handiegia
baitzen, antza, esaldi batean laburbildu zuena: –Haur bat izugarria izango litzateke??; Adak hura esan zidan, bai, baina esateko eran, ahotsak dar dar egin zion, beldurraren marka aurpegian?
|
|
azaldu zizkigun Teok bere asmoak: . Regina enea
|
handiegia
geratu zaigu, eta ni ez nago berriro ezkontzeko. Susana maite nuen, eta Susana izango dut emazte bizitza osoan.
|
|
batzuk, anaiak? direla, alegia, eta besteok, aitak?, haiek apaiztu gabeak eta gu apaiztuak; esan ere, esango dizut mailen arteko etena handia izan dela mendeetan,
|
handiegia
ere bai, baina azken urteotan berdindu dira mailak, estutu dira harremanak, eta hara non aurkitu dudan harribitxia?
|
|
baina ez. Egia esanda, hasieran iruditu zitzaigun hau guztia
|
handiegia
egiten zitzaiela Lurmenekoei. Baina tira, hasten ari ginen?.
|
|
ikusten dut pixka bat kontraesana. Garai haietako euskararen inguruan dakigunaren eta orain agertu denaren artean tarte
|
handiegia
dago?.
|
|
Baina etxera ere joan dut noizbait. Zuretzat zama
|
handiegia
da dena. Etxea, sukaldea, eskolako lanak, Lukax?
|
|
–Baliteke, baina kasualitate
|
handiegia
litzateke. Gainera, nola uler dezakegu bai Carlosek eta bai kazetariek telefono mota bera erabiltzea?
|
|
Erregina Gorriarekin interes
|
handiegia
|
|
Sakelako telefonoa zen baina nahiko bitxia:
|
handiegia
, pisutsuegia, eta antena luze bat zeukana. Zer sekretu gordeko zuen tramankulu horrek?
|