|
2000
|
|
|
AHANTZI egin zait lehen erraitea ezen korridako ikusleen artean ez genuela aitona Nikolas izan. Izan ere, alde batetik, bere erreuma hura zuen, gero eta handiagotzen ari zitzaiona —zenbatenaz festatik hurbilago, hainbatenaz
|
handiago
eta jasanezinago, egia erran, jelosiaren eraginagatik edo—, baina bazuen, bertzetik, barrenean halako ezinegon bat, bertze mota batekoa, bere iraganarekin eta etxeko iraganarekin lotua zegoena, edo egon zitekeena, eta bakean uzten ez zuena, bertze nonbait ere aditzerat eman dizudan bezala eta aitzinago ere hobeki ikusi ahal izanen dugun bezala.
|
|
|
Ordea, gure guraso jaun Martin eta andere Grazianak ez zuten gogo onez hartu aitonak don Frantziskoren alde egin hautua: nola hartuko zuten, bada, erabaki hura gogo onez, baldin aitak handiki handi ezin
|
handiago
bat izaitearekin egiten bazuen amets, Parisko egonaldiaren ondotik. Eta amets hartarik halaxe mintzatu zitzaion aita aitona Nikolasi:
|
|
|
—Beti gabiltzak geure bekatuak estali nahian, baina ez zagok bekatu bat bekatu
|
handiago
batekin estaltzerik. Error non corrigitur per errorem!
|
|
|
Edo, bertzela erranik, ez zuen ontzat emaiten ezen pertsona bat salbatzeko estakuruarekin eta haren desenkusarekin —edo familiaren ohorea salbatzeko, hobeki—, bertze bi kanporat kondenatu behar izaitea. Baina, bertzalde, Mattinen eta aitaren bekatuetarik harat, osabaren hitz haiek guztiz biluztu ninduten, nihaur ere berdintsu eta orobatsu ari nintzenez, bekatu bat bekatu
|
handiago
batez estali nahian. Zeren nik ez bainuen anaia, bekatutik eta galbidetik salbatzeko asmotan, salatu, baina mendeku hutsagatik eta mendekuaren satisfatzeagatik... ohorearen estakuruaz baliaturik, hori bai, eta obligazino moral ustezko bat apaingarri harturik.
|
|
|
Eta hala ibili nintzen nihaur ere neure bortz amorio haiekin, bakoitzaren edertasunarekin edertasun
|
handiago
baten bila, nahasten nituelarik, konparazione, honen begiak haren kokotsarekin, edo honen biloa haren masailekin, harik eta ohartu nintzen arte, lehenik, ezen ezin nezakeela erretratu hura nehola ere osa, zeren Nenbo beltza baitzen eta bertze laurak zuriak, eta hautu hartan orin bat baino gehiagorako nahi bainuen nik Nenbo, eta zeren Laura haur bat baitzen eta Rosa de Osorio adinetara heldua, eta...
|
|
|
—Bada, has prestatzen kutxa
|
handiago
bat, zure gorputzaren bertze erlikia guztiak gorde ditzakeena, baldin oihan horietan barrena bazoazte...
|
|
|
Zer gertatuko litzaiguke, baldin gure arrazoinak edirenen balu ezen gure erremedioek ez dutela erremediorik, eta hori dela egiaren egia erremediorik gabea? Horregatik erran ote zuen amak ezen hobe zela egiarik ez jakitea, zeren superstizioneak zulo horiek estal baititzake, eta arrazoinak, aldiz, ez, eta arrazoinaren argiak zulo ilun
|
handiago
baterat garamatzala edo eraman gaitzakeela, azken finean?
|
|
|
—Ez izan inozent, Joanikot —ihardetsi zion aitak— Bai, jauntxo horietarik gehienak protestant dituk, baina berant baino lehen eginen dituk guztiak katoliko, nola egin baitzen Nafarroako Henrike III.a bere sasoinean, Frantziako Henrike IV. bihurtzeko, eta bere erabaki harekin
|
handiago
izaiteko, erraiten zuela, diotenez: Paris bien veaut une messe.
|
|
|
—Zeren eta, batzuetan, heriotzari ihes egitea heriotza
|
handiago
batean sartzea izan baitaiteke...
|
|
|
Ordea, mehatxu
|
handiago
batekin ihardetsi zidan amak, arestian ez bezala ezin hotzago, irri estrainio bat ezpainetan:
|
|
|
TRISTE nengoen eta arrai nengoen, baina kolerak eta hirak hartua nengoen bere batez, neure onetik aterea guztiz, arneguka eta juramentuka hasteko gogoz, nahiz eta ez zen hura ene ohitura, ez ene usantza. Eta sutan nengoen, eta su hark ez zuen egurrik eta ez aitzinatzailerik ere behar aitzina egiteko eta
|
handiago
egiteko, zeren eta sufrezko sua baitzen hura eta infernuko sua bera. Eta, suak eraginik eta su handi hark ere harturik, ene bihotzeko ezkutalekuetarik kanporat egin zuten, demonioak balira bezala, herrazko herrak eta korromioak, hegigoak eta mendeku nahiak, erraiten zidatelarik —guztiek ere oihuka— ezen amari erran beharrekoak erran behar nizkiola eta neure deliberamenduaren berri jakinarazi, berant baino lehen...
|
|
|
ezin izugarriagoa. Halako tailuz, non, haize haizetsuaren karietarat, baga eta olatu ezin
|
handiago
haiek sortu baitziren, olagarro jigant baten besoak ziruditenak eta untzia kupidagabeki astintzen eta inarrosten zutenak, ababorretik eta istriborretik, brankatik eta popatik. Bide hura hamaika bider egina zen kapitaina, eta ekaitz eta tenpesta bat baino gehiago ere bildua izanen zuen bere memoriaren itsas libururat...
|
|
|
Gero, min izugarri bat nabaritu nuen oinean. Handik harat, deus ere ez, hutsune ezin
|
handiago
batek hartu banindu bezala. Itzarri nintzenean, berriz, oinaze izugarri hura nabaritu nuen berriro han berean, oinean, berunezko sua zainetan.
|
|
|
—Ez kexatu, anaia, zeren zeure untzikideen aldean izan duzun zortea eta Jainkoak zuri isuri dizun garazia ez dira tipiagoak izan. Izan ere, zure galerak handiagoa dirudien arren, iduriz da
|
handiago
, zeren galdu duzun behatzaz ez baituzu bekatu gehiagorik eginen, eta horrek ere alegeratu zintuzke...
|
|
|
Zeren eta haragian ere ez baita gozorik, haragiaz ase denean. Eta hala ohartu nintzen egun batean ezen ene ihesaldi haiek bakardade batetik bertze bakardade
|
handiago
baterat ninderamatela, eta hala iragan nintzen arestian aipatu dizkizudan Senekaren hitzetarik haren bertze hitz haietarat: Voluptati indulgere initium omnium malorum est, 24 zeren plazer hura desplazer iturri gertatzen ari baitzitzaidan, haragizko atseginaren janari haiek guztiak denborarekin urdinduz joan izan balitzaizkit bezala, edariak zurminduz, eta zeren libertatea ez baitago diruz erosterik, finean.
|
|
2001
|
|
|
Oso sarritan hindiz myna deritzan txoria ikusiko duzu. Zozoa baino pixka bat
|
handiago
, moko horia, buru arrea. Hegan egiten duenean hegoetan zerrenda zuria ikusten zaio.
|
|
|
Zoriona zeure alde duzu. Arratoia zurixka bada, are
|
handiago
zure onaldia.
|
|
|
Katurik ederrena baino berrogei aldiz
|
handiago
. Zoritxarrez, betiko galduko ote den beldur dira ekologistak.
|
|
|
Honelaxe esaten dute: " Gorpua erretzen ikusteak baino, min askoz
|
handiago
emango liguke lurpean sartu eta poliki poliki usteltzen ari dela jakiteak".
|
|
|
Etxe handi baten aurrean gelditu nintzen armarriari begira, sei zazpi arrantzaleren irudiak ikusten ziren balea harrapatzen, arpoilaria ontzian zutik oraindik arpoia jaurti ondoren. Balea batek arpoia bizkarrean sartua zuen, eta balea
|
handiago
bat ikusten zen alboan. Ozta ozta irakurri nuen ilunabarrean:
|
|
|
Mutil
|
handiago
batzuk han ari ziren dantzan, neskaren bati estu loturik, isilean, aurpegia gorrituta eta izerditurik itzalargietan.
|
|
|
Herriko etxeko armarria ikusi nuen berriro. Batela olatuaren gainean zegoen armarrian, sei gizon arraunetan eta arpoilaria zutik oraindik, arpoia jaurti eta balearen bizkarrean iltzatu ondoren, eta balea
|
handiago
bat ikusten zen alboan. Azpian letrak:
|
|
2002
|
|
|
Liskarra eta eztabaida gero eta
|
handiago
bihurtzen ari zenez, Izuikarak kendu begia bere kopetaren erditik eta, eskuan zuela, honela esan zien bi ahizpei:
|
|
|
Lodi lodi egoten dira akainok. Akainak, kapastak, kaparrak, lakastak... izen guztiok entzuten ditut baserrietan; askazi berekoak dira, batzuk besteak baino
|
handiago
badira ere.
|
|
|
Denbora luze gabe ama baino askoz
|
handiago
egin zen, aitaren aldera jo baitzuen. Askok ez zuen sinesten ama umeak zirenik.
|
|
2003
|
|
|
Bestela, gelak zituen ohe bat, harrizkoa, mahai txiki bat, mahai
|
handiago
bat," Matilde naiz ni", bi aulki, koadro batzuk," Matilde Malanda", hiru lanpara," afaldu nahi baduzu...", armairu bi eta leihate bat. Litekeena zen leihatearen gortinen atzean balkoi bat izatea.
|
|
2004
|
|
|
Apartamentu
|
handiago
bat hartu dugu, Suha ere gurekin bizi delako. Hau erizain izateko prestatzen ari da.
|
|
|
Mitxelenaren esanek duten eragina aipatu dugu arestian, maisuaren esanak, hori eta horrenbestez, izanak bailiren edo. Haatik, gai hauetan euskal maisuaren atzean, beharbada, beste maisu
|
handiago
bat idoro dezakegu: hots, soziolinguistikaren erreinuan distira aparta duen Fishman jauna.
|
|
|
Zenbat dira" haundi"? Zenbat gurea baiño"
|
handiago
", hiztunen kopuruari buruz?
|
|
|
Bai, bere bihozkadek gutxitan huts egiten zuten: zerbait
|
handiago
egosten ari zen han.
|
|
|
Bat batean izu
|
handiago
batek hartu zuen. Ez al zen txiripa handiegia?
|
|
|
gero ta
|
handiago
eginez baitzoaz.
|
|
2005
|
|
|
–Hik nahi duana esan, baina Aitorren aita kapitalista bada, kapitalista izango duk Aitor ere, edo aukera
|
handiago
izango dik behintzat; eta Ikerren aita langilea bada, langileen aldeko izango duk Iker ere, desklasatzen ez bada, Leninek ez dezala nahi.
|
|
|
Beste ontzi ñimiño bitan soja saltsa eta washabi. Azkenik, azpil
|
handiago
batean, zein bere platertxoan, zatitan prestaturiko arrain gordina (sashimi), tofu frijitua barazkiekin, kinpira lekak eta barazki tenpura. Aulkietariko bat eskatu eta beste aldean geratu da, beretzako zopa eta arroza ere barran jarrita.
|
|
|
Intsektuak. Larrutan ari diren bitartean,
|
handiago
eta indartsuagoa den mantis emeak besarkada trinko batean heltzen du arra. Gero, burua jaten dio, eta baita, azkar baino lehen, bular aldea jaten hasi ere.
|
|
|
Esan zigun, gainera, alkateak ordainduko ez ziola esan baino lehenago ere pentsatuta zeukala aitite Julianek inskripzio hori jartzea, Olokok Adnas. Baina Sandaren gutuna hartu eta gero, lau zentimetro
|
handiago
egin zituela letrak eta egur ilunagoa sartu ziola, atean nabarmenago ikusteko. Izeko batek kontatu zigun guri hori guztia.
|
|
2006
|
|
|
Herriak ere, Spencer-en historiaren filosofian, hasieran bereiziz doaz, bakoitza bere diferentzian garatu eta handituz, gero atzera elkartu eta handiagotuz, azkenean herri guztiek herri bakar bat zabalanditzeraino mundu guztian. Euskal Herria orain herri
|
handiago
eta modernoagoekin bat egiteko unean dago apika gizadi geroz handi eta goragoa egiteko eboluzioan? " Los latinos nos sacaron de la barbarie –pentsatzen du Unamuno k–, ellos nos han civilizado, ellos nos arrastran consigo a fundirnos en la gran familia latina hija del pueblo más grande, más robusto y más fecundo" 328 Entzuleak, noski, esaldi hauetan ez du Spencer entzun, baizik esaldiak dioena; eta, esan bezala, Bilbon polemika sortu da, Unamuno-k bere burua gaizki ulertua sentitu du.
|
|
|
Telefonoa eskegi duenean, usain ezagun bat hartu du eta iruditu zaio Karlosen irribarrea ikusi duela. Mendian daude, Beltzari adarrak urrunera botaz, eta barrezka ari da Karlos, bota dion adarra baino beste
|
handiago
bat dakarrelako Beltzak hagin tartean. Airea hartu du sakon.
|
|
|
Maritxuren gauza gehienak alabak eraman zituela, baina belarritako haiek berak gordeta zeuzkala, eta nireak izatea nahi zuela. Gustura egingo zidala opari
|
handiago
bat, baina ulertuko nuela zergatik ez zidan egin.
|
|
|
Gutunak batere ez zabaltzea pentsatu nuen hurrena. Edo beste kartazal
|
handiago
batean sartuta zeuri itzultzea, ireki ere gabe. Horixe izango zen seguru asko jaramon ezaren erakusgarri beteena.
|
|
|
Kafearen kontsumoa hedatu eta salmenta eta komertzioa
|
handiago
egiten joan ziren neurrian, lurralde urrunetatik kafea ekartzea eta saltzea gero eta negozio erakargarriagoa bihurtu zen, negozio on horietakoa.
|
|
|
Horixe da Marie Émiliek utzitako altxorra. Hitzaurrea izan zitekeena gauzatzeko oharrak dirudite, oraindik zeharo mamitu gabeko ideia baterako apunteak, hau da, hainbat adabaki oihal
|
handiago
bat egiteko, denak lotuko dituen hari sendo bat gabe.
|
|
2007
|
|
|
1996 urtean bertan, Marcy eta Butler astronomoek beste bi exoplanetaren berri eman zuten. Batetik 47 Ursa Maior izarraren inguruan, gugandik 46 argi urtera, Lurra baino askoz
|
handiago
bat dago: Lurra baino 890 aldiz masa handiagokoa.
|
|
|
Ikusia dago, berbak, Volksgeist a suprapertsona gisa irudikaraziz edo, ekibokoetarako bide eman lezakeela, eman; batez ere kritikoak horixe bilatzen badu (hala ere ekiboko batzuk ez dauka zergatik sekula sortu, autore aleman poskantiar batez ari bagara!) 208. Ce mot n, est il pas une grande preuve de l, imperfection des langues, du chaos où elles sont encore, et du hasard qui a dirigé presque toutes nos conceptions??, Voltaire-k berak itauntzen zuen ja. Hala ere, kontzeptu edo metafora heuristiko gisa hartuta bederen, bere desabantailekin, abantaila
|
handiago
bat ikusten dio: –ce n, est point un défaut de la langue, c, est au contraire un avantage d, avoir ainsi des racines qui se ramifient en plusieurs branches? 209 Beste hainbeste dagi Humboldt-ek, gogoaren (< Geist>) kontzeptu/ metafora eztabaidatu eta, erosotzat emanez.
|
|
|
mugaz gaindikora igortzen gaitu: gertakari ikertua ez da osotasun
|
handiago
baten zati bat baino (eta isilpean historia unibertsal bat suposatuz mintzo gara horretaz); agenteak ez, gizadiaren zati bat baino (eta horietaz antropologia bat suposatuz bakarrik mintzo ahal gara). A priori ezerk ez gaitu legitimatzen historian ekonomiari inportantzia gehiago ematera musikari baino, zeren eta batere ez dakigu, denboren buruan gizadiaren aldia ez al den kontzertu unibertsal fantastiko batean amaituko.
|
|
|
Kandidak kartoizko elefante urdina oparitu zigun, Ana Isabelen gelarako. Baina sarrerako atea baino
|
handiago
eta zabalagoa zenez, kanpoan utzi behar izan genuen, barrura gabe. Esan behar da bere lana bete zuela animaliak.
|
|
2008
|
|
|
sutegi txiki bat zuèn errementaria. Bixente Orbe bera? sutegi
|
handiago
bat zutèn olagizonak baino handiagoa zela, berak bere lan apalarekin bizitzan aurrera jarraitzen zuen bitartean, bizitzeko lain ateratzen zuen behintzat?, oletako olagizonek ez, olak ixten ari zirèn garaiak baitziren haiek, bata bestearen atzetik. Horregatik zen osaba, ausaz, konformista bat, txikiaren handitasuna laburbiltzen zuèn paraxoda hartan bere harrotasunaren bermea aurkitu balu bezala; Nazario, aldiz, ausarta zen, eta ausartasunaren bidetik erantzun zion:
|
|
|
Beñardok, gainera, bere mihia zuen, eta mihiak galtzen zuen, beste mihidunak baino maizago: Beñardok, izan ere, bazuen barne jario ezin oparoago bat, edo hitzez eta irudiz osatutako ibai bat, bestela esanda, etorri handikoa, hitzek eta irudiek
|
handiago
egin zezaketena eta bidean harrapatzen zituèn guztiak, gogoa eta borondatea, adibidez, arrastatzen zituena, uholde batek bezala, eta orduan esan behar ez zituenak esaten zituen, nahi gabe.
|
|
|
Gerardok eta Nataliak bi erpin elkartzen zituèn aldearen aldetasuna, maitasuna eta batasuna?, eta Natividadek aldetik kanpo geratzen zèn puntuaren bakardadea, bakardade hura oinazetsua ere izan zitekeen, bai, baina ez al zion aita kalonjeak esan ezen Natividaden sublimazioa beharrezkoa zela, Gerardo eta Nataliaren arteko balizko maitasunak zuzeneko bidetik egin zezan??, Gerardo eta Nataliaren mugimenduak zelatatzeaz gain; amarentzat ustez aukerarik onena zena, ordea, esan ere, halaxe esan zion esandakoa Nataliari, asmorik onenarekin, itxurarik egin gabe, itxuraz?, txarrena gertatu zitzaion, antza, alabari, halako eran, non, aurpegia zurbildu ere zurbildu baitzitzaion beroni, bat bateko mintxuriak harrapatu balu bezala; edo sekulako sustoak hartuta ote zegoen Natalia, baita izotzak hartuta ere, ondorioz, gorputz arimen geografia multiformean sustoa izotz eragile sinbolikoa den neurrian? Izotzak ez zuen, baina, Natalia paralizatu; edo paralizatu egin zuen, bai, bizpahiru segundoko tartean ordea; gero, izotzaren eremutik irten gabe, mihia zorroztu eta halaxe esan zion amari, hoztasun ezin
|
handiago
batez:
|
|
|
Bi urtekoa, ordea, izango duzue proba! , su
|
handiago
batekin ihardetsi zion amak alabaren suari, gehiegizko suak neurririk ez.
|
|
|
Bukatu zuen, bada, irkurketa, gero eta tentsio
|
handiago
batean, orri hura aire kirastuaren berezko espazioa balitz bezala, eta letrak eta hitzak kiratsaren atomoak eta molekulak, biriketan sartzen zitzaizkionak, bronkioetan eta albeoloetan, arnasa zailtzeko eta eragozteko. Eta, harekin batera, hantxe igartzen zuen, arimaren alderik ilunenean, hondamen gosearen munstroa, errege eguna zen eta hara oparia!?, kanpora ezin atera zezakeena, Gerardori bere aukera eman gabe.
|
|
|
–Askotan begiratzen dizut, eta gero eta seguruago nago zuk nire antz
|
handiago
duzula nire alabek baino?
|
|
|
Zosimo Sukunzak osaba Bixenteren jarduna moztu zuen: Zosimok hitz egiten zuèn neurrian, baina, are moztuago gelditu zen, osaba Bixentek ez zuen hitz erdirik ere egin behintzat; eta orduan, lauzpababost segundoko isilunea gauzatu zen; atzera aurrera gabeko egoera hartan, gehienak osaba Bixenteri begira zeuden, baina Ismaelek. Nazariorekin gero eta konfiantza
|
handiago
zuelako, beharbada, are handiagoa honek Dobainen eskopeta bat erosi eta oparitu zionetik, Ismaelek hamabost urte bete zituenean: –Askotan esan izan duk, Ismael, ez haizela basurde bat akabatu arte gizon sentituko, eta hemen daukak eskopeta??
|
|
|
Izan ere, hizkuntzaren logika hutsetik begiratuta, ez du iduri. Nafarroa, Nafarroa da eta, ondorioz, Espainia ere bada? errateak zentzu
|
handiago
(edo gutiago) duenik,. Nafarroa, Nafarroa da eta, ondorioz, Euskal Herria ere bada, errateak baino.
|
|
|
Baina ez gaitezen tronpa: bakoitza bere ezaugarriekin, guziak Espainia izeneko batasun
|
handiago
baten puskak bertzerik ez dira, eta Espainiarik gabe maingu daude. Izan ere, dio Praderak, nortasun txiki horiek soil soilik Espainian bete dezakete beren patua osoki.
|
|
|
Mekauendios pare bat atera zaizkigu, tailerrekoaz eta Mohamedez apurtxo bat akordatu gara eta atzera lasaitutakoan pentsatu dugu: berriz hiri itsusi horretara itzuli, kontrolean gelditu eta susmoak piztu, ala tira aurrerantz geroz eta
|
handiago
eta mehatxuzkoago datozen duna uhinei ezaxola. Zalantza gutxi.
|
|
|
–Hivernagean da hori, eurite sasoian. Ibaia orain baino askoz
|
handiago
etortzen da, eta gauez inguru honetara irteten dira hipopotamoak bazkatzera; oso oso arriskutsuak dira, uretan baino askoz gehiago. Uretan, aski da ibaiaren beste aldean apal ibiltzea, mehatxuei adi eta haserre zantzurik igarriz gero urrunduz!
|
|
|
Zosimo Sukunzak osaba Bixenteren jarduna moztu zuen: Zosimok hitz egiten zuèn neurrian, baina, are moztuago gelditu zen, osaba Bixentek ez zuen hitz erdirik ere egin behintzat; eta orduan, lauzpababost segundoko isilunea gauzatu zen; atzera aurrera gabeko egoera hartan, gehienak osaba Bixenteri begira zeuden, baina Ismaelek –Nazariorekin gero eta konfiantza
|
handiago
zuelako, beharbada, are handiagoa honek Dobainen eskopeta bat erosi eta oparitu zionetik, Ismaelek hamabost urte bete zituenean: " Askotan esan izan duk, Ismael, ez haizela basurde bat akabatu arte gizon sentituko, eta hemen daukak eskopeta" – egin zuen aurrera, ezustean:
|
|
|
Gerardok eta Nataliak bi erpin elkartzen zituèn aldearen aldetasuna –maitasuna eta batasuna–, eta Natividadek aldetik kanpo geratzen zèn puntuaren bakardadea –bakardade hura oinazetsua ere izan zitekeen, bai, baina ez al zion aita kalonjeak esan ezen Natividaden sublimazioa beharrezkoa zela, Gerardo eta Nataliaren arteko balizko maitasunak zuzeneko bidetik egin zezan? –, Gerardo eta Nataliaren mugimenduak zelatatzeaz gain; amarentzat ustez aukerarik onena zena, ordea –esan ere, halaxe esan zion esandakoa Nataliari, asmorik onenarekin, itxurarik egin gabe, itxuraz–, txarrena gertatu zitzaion, antza, alabari, halako eran, non, aurpegia zurbildu ere zurbildu baitzitzaion beroni, bat bateko mintxuriak harrapatu balu bezala; edo sekulako sustoak hartuta ote zegoen Natalia, baita izotzak hartuta ere, ondorioz, gorputz arimen geografia multiformean sustoa izotz eragile sinbolikoa den neurrian? Izotzak ez zuen, baina, Natalia paralizatu; edo paralizatu egin zuen, bai, bizpahiru segundoko tartean ordea; gero, izotzaren eremutik irten gabe, mihia zorroztu eta halaxe esan zion amari, hoztasun ezin
|
handiago
batez:
|
|
|
Bi urtekoa, ordea, izango duzue proba! –su
|
handiago
batekin ihardetsi zion amak alabaren suari, gehiegizko suak neurririk ez.
|
|
|
–Askotan begiratzen dizut, eta gero eta seguruago nago zuk nire antz
|
handiago
duzula nire alabek baino...
|
|
|
Bukatu zuen, bada, irkurketa, gero eta tentsio
|
handiago
batean, orri hura aire kirastuaren berezko espazioa balitz bezala, eta letrak eta hitzak kiratsaren atomoak eta molekulak, biriketan sartzen zitzaizkionak, bronkioetan eta albeoloetan, arnasa zailtzeko eta eragozteko. Eta, harekin batera, hantxe igartzen zuen, arimaren alderik ilunenean, hondamen gosearen munstroa –errege eguna zen eta hara oparia! –, kanpora ezin atera zezakeena, Gerardori bere aukera eman gabe.
|
|
|
Beñardok, gainera, bere mihia zuen, eta mihiak galtzen zuen, beste mihidunak baino maizago: Beñardok, izan ere, bazuen barne jario ezin oparoago bat, edo hitzez eta irudiz osatutako ibai bat, bestela esanda, etorri handikoa, hitzek eta irudiek
|
handiago
egin zezaketena eta bidean harrapatzen zituèn guztiak –gogoa eta borondatea, adibidez– arrastatzen zituena, uholde batek bezala, eta orduan esan behar ez zituenak esaten zituen, nahi gabe.
|
|
|
Osabak bai baitzuen pertzepzio hura, antza: sutegi txiki bat zuèn errementaria –Bixente Orbe bera– sutegi
|
handiago
bat zutèn olagizonak baino handiagoa zela, berak bere lan apalarekin bizitzan aurrera jarraitzen zuen bitartean –bizitzeko lain ateratzen zuen behintzat–, oletako olagizonek ez, olak ixten ari zirèn garaiak baitziren haiek, bata bestearen atzetik. Horregatik zen osaba, ausaz, konformista bat, txikiaren handitasuna laburbiltzen zuèn paraxoda hartan bere harrotasunaren bermea aurkitu balu bezala; Nazario, aldiz, ausarta zen, eta ausartasunaren bidetik erantzun zion:
|
|
2009
|
|
|
bai/ ez?). Lesio batzuek zati honetan, konparazio edo oposizioak egiteko gaitasuna, zera baino
|
handiago
, baino hobe, baino zuriago, ezaba lezakete.
|
|
|
Bere begiengatik, esango nuke. Orduan Arantzazuko Ama Birjina zilarrezko ganbarin rokoko batean esibitzen zen, pitxi eta zilarrezko koroez koroatua eta distirazko mantu dotorez estalia, bera zen baino tamaina
|
handiago
faltsua ematen ziotenak, ispilu eta dekorazio artean. –Zu etzara zeu?, protestatu dio Gandiagak.
|
|
|
Irakurle adiarentzat, Nietzsche, Jainkoaren heriotzaren aldarrikatzaile ozenena, bera da XIX. mendeko ateismoaren kritikorik suntsigarriena ere. Ateista moderno ikonoklasta hori, haizejo, progresista, libre usteko, Eliza zahar (botere gabeko) batetik askatu delako bere burua askea uste duena, ez da Eliza bera izan zena baino bere buruaren engainatzaile
|
handiago
bat besterik. Razionalista eta kritikoa itxuraz, egiaz fededun metafisiko demokrata bat, inoiz egon den fedetsurik sublimatuena.
|
|
|
ematen dio. Baina gero, osotasun hau bera osotasun
|
handiago
baten barruan tegiratu beharra dago, berak ere zentzurik izan dezan: suposatzen da, gizadia herri eta hizkuntza anitzen ederrak edertzen eta aberasten duela; eta suposatzen da, denbora kulturen eta herrien ugaritasun eta askatasunaren oholtza dela, edo izan behar duela.
|
|
|
Honek berdin balio du torturarentzat: haren zentzu posiblea testuinguru
|
handiago
batean datza (Espainiaren batasuna, etc.), edo ez datza ezertan.
|
|
|
Amos, Tekoako artzain profetak, K. a. VIII. mendean, Jainkoaren orroa iragartzen du Siria, Filistea, Tiro eta abarren aurka ez ezik, Israelen beraren aurka ere, gizarte aberastuberri injustua bilakatu delako: . Israelgo herriak/ gaiztakeriarik asko egin du,/ zein baino zein
|
handiago
./ Eta beraz zigortu egingo dut!/ Gizon zuzena/ dirutan saltzen baitute/ eta behartsua/ oinetako pare baten truke;/ jende xehea/ lurreko hautsaren kontra/ zapaltzen dute,/ eta jende errukarriaren eskubidea/ baztertzen? (2, 6).
|
|
|
Lisboako lurrikararen ondoren unibertsoa Jainkoaren kausalitatea bazter utzirik ikusten ikasi da, hots, ezer esplikatzen ez duten esplikazioak bilatu gabe(, les sages me trompaient, et Dieu seul a raison?, erabaki du Voltairek). Lurrikarak asko egon dira gero ere
|
handiago
ala txikiagoak, baina ematen du honezkero Jainkoa ez dutela konprometitzen. Dexente geroago bakarrik utzi da bazterrera Jainkoaren kausalitatea historian.
|
|
|
Intuye maravillosamente Basterra este rasgo que distingue Madrid de todas las grandes ciudades del mundo, porque Madrid no es un producto mesocrático, mercantil y «burgués», sino la coyuntura en que se cruza un fondo desgarrado y popular con una superestructura exquisita?, hots, natura gaztelau eta kultura habsburgo borbondarren sinbiosia. Bilboren eta Pirinoen egiteko handia Madril berri
|
handiago
hori jasotzea da, Madrilekin Espainia eta Sobrespainia.
|
|
|
bekatu hori ezabatzeko, Jainko ahalguztidunak ez du beste biderik topatzen, bere semea mundura bidali eta gizakiek hil dezatela eragitea baino. H. d., bekatu txiki bat, bekatu hagitz
|
handiago
batekin erredimitzen du. –C, est comme si on disait qu, un Dieu infiniment sage et infiniment bon se serait offensé contre les hommes et qu, il se serait rigoureusement irrité contre eux pour un rien (croquer dans un fruit) et pour une bagatelle, et qu, il se serait miséricordieusement apaisé et réconcilié avec eux par le plus grand de tous les crimes?.
|
|
|
Uste honetan ez naiz oker ibili, hemengo eragozpenak hangoak baino
|
handiago
badira ere.
|
|
|
Gregory gerrako beste istorio bat kontatzen hasi zen baina, bihar esanen dizut? batekin isildu zen eta beste korrokada
|
handiago
bat egin zuen. Hotelera iristean bi eskuez baliatuz zabaldu zuen atea Josebak.
|
|
|
Ia mende osoa duten eskuekin oratzen die neureei. Umea nintzenean munduko beste edonor baino sendoago ikusten nuen, beste edozer baino
|
handiago
. Batzuetan badoala sentitzen dut eta haren usaina gordetzen ahalegintzen naiz, ia konturatu gabe.
|
|
|
Pixka bat aurrerago, neska ezagun bat gurutzatu genuen kontrako norantzan eta agur egin nion buruarekin. Txakur txiki bat zeraman berarekin alboan eta beste
|
handiago
bat atzetik. Rottweiller arrazakoa.
|
|
|
Gizonak ahoa eta begiak zabaldu zituen?
|
handiago
batekin erantzuteko puntuan egon zitekeen, hain zirudien nahigabetua?, baina, Gabinoren begirada xalo bezain minduak desarmatu zuelako edo, haserre ziruditèn hainbat bidaiariren begirada iheskorren zama ere argudio bikaina izan zitekeen gizonak atzera egiteko?, buruan zituèn hitzak irentsi eta ez zion ezer esan.
|
|
|
burua hautsiko ziola, halakoa ere baitzen? edo halakoa ikusi baitzuen Adak amaren begirada, begiak bere lekutik irtenda; esan nahi baita arrisku handi batean sartua zegoena arrisku
|
handiago
batean sartu zela, zeinari, logika guztien arabera, oihu are lazgarriago bat baitzegokion, baina orduantxe isildu zen, hain zuzen ere, Ada, isiltasuna oihuaren adierazpiderik zinezkoena, baita beldurgarriena ere, balitz bezala; bizpahiru segundo luze izan ziren, beste egoera batera eraman zutenak:
|
|
|
–Betaurrekoak hautsi zaizkio!?,. Hasi kontatzen, Txato!??, baina haiek entzungo ez balitu bezala, erreakzionatu ere gabe; gero, baina. Txatok hamarrerainoko zenbaketa bideratu zuenean doi: bat, bi, hiru??, bat batean, bi lagun zaharrak bildu zitzaizkion, itxuraz, beldurra eta errabia; beldur hura beldur
|
handiago
bat zen, ordea, izuikararen parekoa, baina are handiagoa zuen, beharbada, errabia, errabiazko errabia, ikusi ere apenas ikusten baitzuen Damasok betaurrekorik gabe?, gorputza ere halaxe sentitu baitzuen deblauki, suak hartuta; Txatok zenbatzen segitzen zuen, lau, bost, sei??, eta Damaso kinka larri hartan zebilen, altxatu ez altxatu, Teofilo Mariaren oihua entzun zuenean: –Gelditu, Txato!?; orduan, baina, bere beldur izugarri hura errabiaren arragoan itxuraldatu balitz bezala, beste mota bateko beldurra bihurtzeko, aurrerarazi egiten zuena balaztatu eta atzerarazi beharrean, Damaso altxatu eta honela mintzatu zen:
|
|
|
Nola ez dizue, bada, Jainkoak edozein mesede egingo, gozo eta ezti eskatzen badiozue? Eta egiten ez badizue, zaudete ziur mesede
|
handiago
baten truke dela, zuek memento horretan ohartzen ez bazarete ere, zeren, nola Jainkoak guztia baitaki, komeni zaiguna ematen baitigu beti??: hura zen kontua, beraz, bai baitzirudien ezen Jainkoak mesede hura ukatu ziola, bai, baina mesede handiago baten truke; Domingori, baina, ez zitzaion otu ere egiten zer beste mesede izan zitekeen hura, hegan egitea mesederik eta miraririk handientzat zuenez gero;?, otoitza bera ere hegaldia baita, nondik begiratzen den??:
|
|
|
Eta egiten ez badizue, zaudete ziur mesede handiago baten truke dela, zuek memento horretan ohartzen ez bazarete ere, zeren, nola Jainkoak guztia baitaki, komeni zaiguna ematen baitigu beti??: hura zen kontua, beraz, bai baitzirudien ezen Jainkoak mesede hura ukatu ziola, bai, baina mesede
|
handiago
baten truke; Domingori, baina, ez zitzaion otu ere egiten zer beste mesede izan zitekeen hura, hegan egitea mesederik eta miraririk handientzat zuenez gero;?, otoitza bera ere hegaldia baita, nondik begiratzen den??: hantxe zegoen koxka, beharbada, berak bere ikuspegia baitzuen, eta ikuspegi hartatik ez baitzen esaldi harekin konformatzen, hegaldi fisikora eramango zuèn otoitza nahi baitzuen, ez hegaldi metaforiko bat?
|
|
|
hautsi behar izan bazuen ere; semearen ezpainetatik hitz hura entzun zuenean, berriz. Euzkadi?, barrua irauli zitzaion, ikusi besterik ez zegoen zer aurpegi jarri zuen, erabateko aztoramendu batek hartu balu bezala; Reginak, izan ere, Espainia maite zuen, Espainia Handi bat, berak, hain zuzen ere, Madrilen ezagutu zuena, markes jaun andereen eta Espainiako beste handiki batzuen bidez: ...ain ziezaiokeen, bada, mundu txikiak mundu zabalari?), kontrastez 7; esan nahi baita auzi hari buruz Reginak izan zezakeèn iritzia haragian errotutako iritzi bat zela, aberetasunetik gizatasunetik baino hurbilago behar zuena, zer besterik da usaimena, bada, arnasaren erdiguneraino eta haragiaren muineraino sartzen den zentzumena baizik??, eta logikan oinarritutako edozein pentsamenduk baino indar
|
handiago
zuena, ondorioz; hala, bada, Gabinok muga haiek hautsi zituen, Reginaren usaimenak egituratutako orbetarren espazioarenak, eta garaia zen Gabino orbetarren espaziora itzularazteko; buruak zuhurtasunera bultza zezakeen Regina, baina hura ez zen buruak agindutako hoztasunean hartu beharreko erabakia, ausaz, aberetasunaren beroan baizik, haragiaren arnasan eta arnasaren haragian, erabakiak ere hala ... berriro ahoka zitezen; horregatik, beharbada, kontua ezin serioagoa zelako, Regina zelatan egon zen egun haietan, Felipe noiz etorriko
|
|
|
bekatutzat ez zuen arren, artean ez bederen. Huraxe izan zezakeen, beraz, Gabinok, arrebarekiko harremanetan urrats bat gehiago egiteko aukera, biluztasunaren eta egiazkotasunaren aldera, maiteminaren nondik norakoak kontatuz, baina, beste indar
|
handiago
baten menera zegoelako edo, sexuen arteko harremanetan jokatzen da, azken batean, espeziearen biziraupena, gizona zuhur izatera eta harremanen sekretua gordetzera bultzatzen duena egoera jakin batzuetan, espeziearen inkontziente kolektiboan aspaldidanik errotutako joerak edo baldintzatuta?, oroimenaren artxiboetara jo eta artxibotik aspaldi asaldatu zuèn amets bat atera zuen:
|
|
|
Nola ez dizue, bada, Jainkoak edozein mesede egingo, gozo eta ezti eskatzen badiozue? Eta egiten ez badizue, zaudete ziur mesede
|
handiago
baten truke dela, zuek memento horretan ohartzen ez bazarete ere, zeren, nola Jainkoak guztia baitaki, komeni zaiguna ematen baitigu beti. Otoitza bera ere hegaldia baita, nondik begiratzen den, nork bere baitatik Jainkoaren baitaraino egiten duen hegaldia.
|
|
|
baita erosoa ere, beste ikuspuntu batetik: nork zekien, izan ere, bere balizko galderak ez ote zuen jasoko Maria Bibianak imajinatu ere nahi ez zuèn erantzuna, zoritxar
|
handiago
baten kutxa zabalduz. Zer, izan ere, izebak horrelako zerbait erantzungo balio:
|
|
|
Hala zebilen, bada, Domingo, bere izaera urduriaren baitan lasai, harik eta, hiriko festetako egun batean, itsasertzeko paseotik zihoala, hogei hogeita bi urteko emakume gazte bat ikusi zuen arte, polita, deigarria ere egin zitzaiona honako bi arrazoi hauengatik: ...pahiru urratsera zuela?, baina, ezer esan aitzin, buruan Adaren irudia tartekatu zitzaiolako, edo herabetasuna, besterik gabe, adoreari gailendu zitzaiolako, aurrera egin zuen; aurrera egin baino lehen, baina, emakume gaztearen paretik pasatzerakoan doi, Domingok beste arrazoi batengatik aurkitu zuen emakume gazte hura deigarria, hain ziren ezohikoak haren begi berde handiak, errimelaren arrastoek
|
handiago
egiten zituztenak; jarraian, haren paretik pasatuta gero, Domingok atzetik so egin zion hiruzpalau segundoko tartean: emakumea arina zen, zinez, eta arina zuen ibilera, grazia handikoa, txori gangardun bat iduri:
|
|
|
bai, egia zen berak. Domingok? mutil ezin txikiago edo ezin
|
handiago
bat izatearekin amets egiten zuela, batarekin edo bestearekin, baina egia zen, halaber, osabaren kontatzeko modu nabarmenari halako ukitu bat aurkitu ziola, ezin izan zitekeena mespretxuzkoa baizik, osabak harekin esan nahi balio bezala: –Hi ipotx hutsa haiz, eta Tibidabora joan duk, heure gaixotasun horretaz sendatu nahi baduk?, halako moldez, non Domingori are txikiagoa izateko sentimendua piztu baitzitzaion; osaba Ismael, bestalde, orbetarrek Regina eneko mahai inguru hartan egin zutèn bilkurako protagonista zen?
|
|
|
huraxe baitzen galdera indiskretua, munduan galdera indiskreturik izatekotan; puru bat erreta gero, zigarreta bat erretzen ari zen Txopitea jauna une hartan: ...tu zion beste bat, begiak kezko forma apetatsuen artean galtzen zituen bitartean, jakin ez galderari erantzun nahi ez ziolako, edo bere denbora hartzen ari zelako, etendako elkarrizketan oldarka sartzeko asmoz, ostots bihurtutako ahotsez?; esan nahi baita Damasoren galderak halako tentsio bat sortu zuela bi solaskideen artean, ordura arte ez bezala, zenbat eta isilunea luzeago, orduan eta tentsioa
|
handiago
, harik eta, tentsioa jasanezina egiten ari zitzaiolako edo, Damasok bere buruari erantzutea erabaki zuen arte, don Juliori aurrea hartuz:
|
|
|
etortzen zitzaizkion behin eta berriz burura, beste lurrik ez balego bezala; edo bai, baziren beste lur batzuk, inoiz urratu ez zituenak: goizean goiz itzarri eta ontziaren bizkarrera joaten zenean, adibidez, itsas haizearen laztana sentitu eta, laztanarekin batera, askatasun sentimendu handi bat bereganatzen zuen, are
|
handiago
egiten zitzaiona ohartzen zenean ezen alde guztietatik, ipar eta hego, eki eta mendebalde, urak inguratuta zegoela, fabrikatik eta aitaren proiektuetatik urrun?, zeru biribila muga; Ianua Coelli, zeruko atea?:
|
|
|
urrun zegoen Domingo, itxuraz, belarriak zabalik zituèn pertsona bakarra izateaz gain, taldetik apur bat bereiz baitzegoen, besteengandik bospasei urratsera; mutilak, izan ere, betean bizi nahi zituen, su txinparta haiek, haren begiei zerizkienak?!? hegaldiaren xehetasun guztiak, pilotuaren mugimenduak eta motorraren harrabots, helizearen jirabirak eta aparatuaren aireratzea; hasteko, azantz burrunbatsuak inguratua zegoen, hots erasoaren menera guztiz deseroso, hots haiek urduritasuna eta segurtasun eza transmititu balizkiote bezala, zenbat eta hotsaldia luzeago, orduan eta ezegonkortasuna
|
handiago
; buruan sartu zitzaion orduantxe, gainera, aurretik ere buruan zeukalako, beharbada?, hots haiek beste hots handiago baten iragarpenak izan zitezkeela, eztanda ikaragarri batenak, adibidez, zeinak pilotuaren, abioiaren eta hegaldiaren hondamena izan baitzezakeen ondorio, hirurak ere zapart eginak eta mila puskatan zatikatuak; entzun eta irudikatzen zituèn hotsen artean, beraz, bihotza ere galdu ... esan nahi baita tentsioa metatuz eta metatuz joan zitzaiola Domingori, haren aurpegierak ez zuen zalantzarako tarterik uzten?, giharrak eta zelula guztiak elektrizatuz, gorputzaren berezko erresistentzia gutxiagotuz?
|
|
|
urrun zegoen Domingo, itxuraz, belarriak zabalik zituèn pertsona bakarra izateaz gain, taldetik apur bat bereiz baitzegoen, besteengandik bospasei urratsera; mutilak, izan ere, betean bizi nahi zituen, su txinparta haiek, haren begiei zerizkienak?!? ...raren harrabots, helizearen jirabirak eta aparatuaren aireratzea; hasteko, azantz burrunbatsuak inguratua zegoen, hots erasoaren menera guztiz deseroso, hots haiek urduritasuna eta segurtasun eza transmititu balizkiote bezala, zenbat eta hotsaldia luzeago, orduan eta ezegonkortasuna handiago; buruan sartu zitzaion orduantxe, gainera, aurretik ere buruan zeukalako, beharbada?, hots haiek beste hots
|
handiago
baten iragarpenak izan zitezkeela, eztanda ikaragarri batenak, adibidez, zeinak pilotuaren, abioiaren eta hegaldiaren hondamena izan baitzezakeen ondorio, hirurak ere zapart eginak eta mila puskatan zatikatuak; entzun eta irudikatzen zituèn hotsen artean, beraz, bihotza ere galdu egin zitzaion, beharbada, Domingori, bere taupadarik ere ez baitzuen entzuten, ausaz, azantzaren eta harrabotsaren it... esan nahi baita tentsioa metatuz eta metatuz joan zitzaiola Domingori, haren aurpegierak ez zuen zalantzarako tarterik uzten?, giharrak eta zelula guztiak elektrizatuz, gorputzaren berezko erresistentzia gutxiagotuz?
|
|
|
–Ez diogu uzten!?: hiru hitz, hiru mailukada bortitz bezala, buruan jotakoak eta lur jota utzi zutenak; Domingok, beraz, ez zuen ezer sentitzen, edo, ezer sentitzekotan, ez zuela ezer sentitzen sentitzen zuen, auskalo; lehen burtzoraldiaren ondotik, baina, tristura handi batekin batera, ezintasun
|
handiago
bat bereganatu zuen, etsitzera eraman zezakeena, bai, baina erreboltatzera eraman zuena, bizinahiaren haizeak bihotzean hazi bat utzi balio bezala, amorruaren eta errabiaren hazia?, istantean hazi eta loratu zitzaiona, bihotzaren neurrikoa egin arte: lur jota zegoen, bai, baina, etsipenak gonga jo aurretik altxatuko zen, bai horixe, bihotza altxatu zuen bezala altxatuko baizituen zangoak, altxatuko zituen begiak, bere begi heze itzalietan izar bat piztua zen jada?
|
|
|
Biek ala biek zituzten, sakoneko tristura batek eraginda edo, begiak heze, baina ez zeuden etsita; aitzitik: bazegoen hezetasunaren erdian gorrotoak piztutako su txiki bizi bat, bat batean
|
handiago
eta biziago egin zena, amorruaren amorruz; amorru hark, baina, leiho bat behar zuen, edo tximinia bat behar zuen, suzkoa ere bazen neurrian, bere bidea behar bezala egin zezan?
|
|
|
Eta hormak eta harresiak kanpotik ezarriak datozkigunean ere, Teofilo Mariaren kasuan bezala, nik ez dakit zer egiten dugun barrutik beste bat eransten diegula: barruko horma hori, bai, kanpoko horma guztiak baino
|
handiago
dena eta bakea lortzea eragozten diguna, apurtu ezean. Honen harira, zenbat bider etortzen zaidan burura behin batean entzun nizùn esaldia:
|
|
|
Inoiz baino gorputz tikiago, inoiz baino buru
|
handiago
, kokotsa goiti eta beheiti higitu zuen Frantziskak. Iduri zuen denbora osoan istant horren esperoan egona zela.
|
|
|
Biek ala biek zituzten, sakoneko tristura batek eraginda edo, begiak heze, baina ez zeuden etsita; aitzitik: bazegoen hezetasunaren erdian gorrotoak piztutako su txiki bizi bat, bat batean
|
handiago
eta biziago egin zena, amorruaren amorruz; amorru hark, baina, leiho bat behar zuen, edo tximinia bat behar zuen, suzkoa ere bazen neurrian, bere bidea behar bezala egin zezan...
|
|
|
Domingo bezalako hamar urteko mutil bat nekez ohar zitekeen hartaz, baina hura berera zihoan; Domingok, gainera, barruan behar zuen zerbait osaba Ismalen aurka... muturra ere okertu zuen, egia esan, osabak ispiluen iruzkin hura egin zionean: bai, egia zen berak –Domingok– mutil ezin txikiago edo ezin
|
handiago
bat izatearekin amets egiten zuela, batarekin edo bestearekin, baina egia zen, halaber, osabaren kontatzeko modu nabarmenari halako ukitu bat aurkitu ziola, ezin izan zitekeena mespretxuzkoa baizik, osabak harekin esan nahi balio bezala: " Hi ipotx hutsa haiz, eta Tibidabora joan duk, heure gaixotasun horretaz sendatu nahi baduk", halako moldez, non Domingori are txikiagoa izateko sentimendua piztu baitzitzaion; osaba Ismael, bestalde, orbetarrek Regina eneko mahai inguru hartan egin zutèn bilkurako protagonista zen... eta protagonistago sentitzen zen une hartan, ausaz, kontalari gisa erakusten zuèn jarrera hanpatuak ez zuen besterik adierazten behinik behin; esan nahi baita Domingok oso bigarren mailan sentitu behar zuela, osaba Ismaelek esaldi hura erabili zuenean batez ere:
|
|
|
Etxeko airea ere, kontu hari zegokionez, berunez egina balego bezala baitzen, hain zen isiltasun itun hura astuna... baita erosoa ere, beste ikuspuntu batetik: nork zekien, izan ere, bere balizko galderak ez ote zuen jasoko Maria Bibianak imajinatu ere nahi ez zuèn erantzuna, zoritxar
|
handiago
baten kutxa zabalduz. Zer, izan ere, izebak horrelako zerbait erantzungo balio:
|
|
|
Eta hormak eta harresiak kanpotik ezarriak datozkigunean ere, Teofilo Mariaren kasuan bezala, nik ez dakit zer egiten dugun barrutik beste bat eransten diegula: barruko horma hori, bai, kanpoko horma guztiak baino
|
handiago
dena eta bakea lortzea eragozten diguna, apurtu ezean. Honen harira, zenbat bider etortzen zaidan burura behin batean entzun nizùn esaldia:
|