|
2000
|
|
|
Manual de confesores y penitentes liburu horretako tesi nagusian zioen: . Erresuma ez da erregerena, baizik komunitatearena, eta erregetzaren ahalmena komunitatearen eskubide naturala denez eta ez erregerena, horregatik
|
ezin
du botere hori komunitateak guztiz utzi?.
|
|
|
Rocío García de Mainuetaren aurpegia imajinatzen saiatu arren, soilik eskotea gogoratzen zitzaion, eta hori ere nekez. Baina
|
ezin
zuen etsi: ahalegina egin zuen gutxienez Rocíoren begiak irudikatzen.
|
|
|
Nigatik izango balitz, geratuko nintzateke. Baina
|
ezin
dut, hegazkineko txartela joan etorrikoa da –Txemaren erantzuna, Euskal Herrira bueltatzeko gogo izugarria ezkutatu nahian.
|
|
|
–Bai. Sei urte pasatu dira, eta oraindik
|
ezin
dut sinetsi mutilak egin zidana. Gertatutakoa gertatu eta gero Irlandara etorri nintzen bizitzera, eta gutxienez lantxo bat aurkitu dut aterpetxe honetan, eta horrek ematen dit aurrera segitzeko poza.
|
|
|
Gertatutakoa gertatu eta gero Irlandara etorri nintzen bizitzera, eta gutxienez lantxo bat aurkitu dut aterpetxe honetan, eta horrek ematen dit aurrera segitzeko poza. Baina hala ere
|
ezin
dut ihes egin lehengo oroipenetatik.
|
|
|
Pena bakarra daukat, gutxi gorabehera hilabetea izango baita gaitzen batek zentzumenak ukitu zizkionetik, eta geroztik ez du gaixoak ezer entenditzen, eta alferrik da berarekin berba egitea, alferrik da... Eta pena dut, azken urte honetan ez dudalako adorerik izan sekretu txiki bat kontatzeko, eta oraintxe esango nioke, baina zertarako,
|
ezin
badu ulertu... Eta kontua da zuoi ere ez dizuedala inoiz esan.
|
|
|
Lahincheko azken etapa hartan artxiboaren gakorik ez aurkitzeak eta, batez ere, hildako baten arrastoari segitzeak amildegitik behera serioski begiratzeko arrazoia ematen zion Txemari. Zergatik
|
ezin
zuen hildako normaltasunez maitatu. Oroitzapenetan finkaturik, alargun guztiek egiten duten bezala...
|
|
|
Gero, abiatu da ortziko marran zekusan argitxora eta konturatu da barkurik
|
ezin
duela jan, justu hegalarekin branka jo baino lehen.
|
|
|
Gero, abiatu da zeruko estalki beltzean zekusan argitxora eta iristean konturatuko da izar hura duela milioika urte desagertutakoaren arrastoa baino ez dela bera baino oraindik gutxiago, eta
|
ezin
duela ezereza jan.
|
|
|
Eta are gehiago, ez dugula furgonetan Ipar Irlandan sartzerik, guztiz ezinezkoa dela eta, mesedez Eider, kasu apur bat egiteko:
|
ezin
dugu muga traste horrekin zeharkatu.
|
|
|
Pinguinoez ari garela, beraz. Txemak
|
ezin
zuen sinetsi. Zer dela-eta, orain, konparazio hura?
|
|
|
Baietz esan diot guztiari, jakin arren arrazoi absurduak zirela, inork
|
ezin
duela horrelakorik sinetsi. Baina noski, neska bat naiz, harrapakin erraza beraz.
|
|
|
Berak ere inoiz izandako droga. Txemak
|
ezin
zuen begirik kendu. Bikote hura pertsona bakarra zen, esan daiteke burmuin edo bihotz bakarra zela.
|
|
|
Begiak itxi nituen nahiago izan nuelako sinestea, amestea, itxaropenari gogor oratzea... errealitate puta honi aurrez begiratzea baino. Eta orain, Irlandan eta disket hotz bati esker, G12 kalera eraman duzun egia osoa ari zait agertzen, eta nahi izan arren
|
ezin
dut burutik kendu zu zeu zarela kontatzen didana Rocío harekin enrollatu zinela, Jabirekin izandako aferak uste zenuena baino garrantzi handiagoa izan zuela azkenean, eta oraindik ere" Connemara" aipatzen duzu, eta toki horretara zeure bila joan nahi duzula. Oraindik ez duzu zure burua aurkitu ala?
|
|
|
Ez dut esan nahi negarrez hasten naizenik holakoetan; alderantziz, irribarretsu hurbiltzen natzaio gidariari, nire bide bera egingo duen galdezka. Baina segundo frakzio txiki batez iruditzen zait... ez dakit, hor dagoela, gidari horrek erabakiko duela nire bizitzak momentu horretatik aurrera nondik nora jo behar duen, guztia idatzita dagoela, ez dakit,
|
ezin
dudala patu horretatik alde egin. Zeren, hori egia da:
|
|
|
Autoan joateak duen abantaila paisaiaren kolore aldaketez ohartzeko ematen duen aukera aparta da, eta mapa geopolitiko baten gainean irristatzen ari zarela ematen du, autoak erraztasun berberarekin uzten baititu atzean hiriko grisak zein nire ametsetako esmeraldetara iritsi nahi eta
|
ezin
duten berde apalagoko zelaiak, edo garitza zabaletako hori gorriztak. Eta hemen miliatan neurtzen den abiadurak asfaltozko hariz josten ditu Irlandako mapa geopolitikoa osatzen duten kolore desberdinak.
|
|
|
Rocíok barre etsi bat eskaini dit. " Bizitza normalean ez du hainbeste makilaje erabiltzen", esan dit, eta madarikazio bat bota du ozen, astean behin baino
|
ezin
duelako bere amarekin aurrez aurre egon, eta orduan ere denbora laburrez.
|
|
|
Esan egin nioke. Honek guztiak ez du zentzurik,
|
ezin
dugu aurrera jarraitu.
|
|
|
Olinpiadetako aroak bezala, nolabait esateko. Eta
|
ezin
dut neure burua askatu, bederatzi urte bizipen asko direlako, lagun asko, elkarrekin eraikitako bizitza luze bat. Askatasuna ez da erraza, batez ere inori minik egin gabe.
|
|
|
Honek
|
ezin
du horrela jarraitu. Jabirekin asteburu hau pasatu eta gero, iruditzen zait mundu guztiak jakin behar duela hemen zerbait gertatzen ari dela.
|
|
|
Bestalde, Txemarena bada, inondik inora nahi ez dudan lotura bat izango da haurra. Eta azkenik,
|
ezin
dut denbora luzean isilik jarraitu, lehenago edo beranduago tripa lodia nabariegia izango da eta.
|
|
|
Ezin dut sinetsi. Barkatuko didazu, Bitakora, baina
|
ezin
dut oraindik ondo ulertu honek guztiak zer esan nahi duen. Galduta nago, baztertuta, ahaztuta, bakarrik, inoiz baino bakartiago.
|
|
|
Jabiren presentzia
|
ezin
dut gainetik kendu. Baserrian agertzen da ia arratsaldero, gelako leihotik begira orduak negarrez pasatzen ditudan guztietan.
|
|
|
Baserrian agertzen da ia arratsaldero, gelako leihotik begira orduak negarrez pasatzen ditudan guztietan. Laguntza nahi dudan galdetzen dit, eta nik
|
ezin
dut gehiago, baietz esaten diot eta ohera eramaten nau segituan. Korritzen denean hobeto sentitzen naizen galdetzen dit, eta hurrengo arratsaldean berdin, eta hurrengoan eta noiz ez.
|
|
|
–Baina mesedez, Txema, horrela ez zara inoiz zulo horretatik irtengo. Ez zaude ondo burutik, kauenzotz,
|
ezin
dut sinetsi gogoratzeko hain premia izugarria duzunik. Benetan, pentsatu pixka bat:
|
|
|
Baina ez gaitezen adarretatik joan: esan dut Dublin go jendea dela hemengo ikuskizunik handiena, euren begiratze iheskorrekin telepatiaz laguntzeko prest baleude bezala; edota ia nahi gabe zintzilikatzen duten irribarrearekin, zuregatik gehiago egingo luketela aditzera eman nahian, baina zoritxarrez
|
ezin
dutela, eskuak poltsaz beteta dituztelako. Hori da Dublingo jendea, hala pentsatu nahi dut gutxienez.
|
|
|
Baina hizki horien atzean dagoena, notizia hotzaren lerro artean ezkutatzen diren istorio pertsonalak, titularrik osatuko ez duten samin txikiak, unean uneko bihotz taupadak, lehergailua jartzea erabakitzen den momentuko izerdi hotza, hondakin bat altxatu eta aurki daitekeena... hori guztia usteldu egiten da orria pasatu eta ekonomia, kirolak eta abarrak iristean. Eta Eiderrek erabaki zuen ezetz, hizkien atzeko bizitzak
|
ezin
zituela usteltzen utzi, eta ordutik aurrera bere irlari buruz idatzita aurkitzen zuen guztia irakurtzen hasi zen. Eta pilatuz joan zitzaizkion ametsak Eiderri (benetako ametsak, zeren lehergailu hark Txemaren itsaso eta ilargiak ere betiko desegin baitzituen), bai pentsamenduan, bai logelako apaletan:
|
|
|
Baina, deusetan hasi aitzin, derradan, justuki eta zuzentki, bertze zerbait: izan ere, bertze nonbait kontatu dizut, jaun André, nola egin zuen ene arimak Felisak kontatzen zizkidan ipuinen aterbetik zientziaren aterberat; baina hirugarren aterbe bat ere izan nuen, bertze biak bezain inportanta, bederatzi hamalau urte bitartean bere babesa eman zidana eta alborat utzi
|
ezin
dudana, eta aterbe hura izan zen jaun Marcel Dibarsorok bere irakaspenekin eta bere bihotz liberaltasunarekin eskaini zidana. Zeren eta, bertzenaz, ez baitago endelegatzerik handik urte gutirat izan nuen haustura, ene nortasuna eta ene izatasuna bi partetan partitu zituena.
|
|
|
—Erromak
|
ezin
duena ez du Ubarnek eginen...
|
|
|
Harik eta bertze egun batean aitak aulki eta kakontzi berriak erosi, eta osabaren gabinetean paratu zituen arte. Eta, handik harat, kanporat joaiteko ohitura nagusiarekin segitu bazuen ere, aulkian jartzen ere hasi zen osaba noizik behin, behar larriren batek edo eraginik, egun batean beherakoa zuelako eta bertze batean eten
|
ezin
zuen pentsu ezin inportantago batean murgildurik zegoelako. Halarik ere, nola guztian berezia izan behar baitzuen, pentsu haien artean bazeukan bat, bere eskrementuen husteko ardura bere gain hartzerat bulkatzen zuena, sehiei deitu ere gabe, erraiten zuela:
|
|
|
—Baina Pedro Huizik ezetz erranen balik, bertze jaunen bati hitza emana diolako edo bertze arrazoin bategatik
|
ezin
duelako, orduan zer...?
|
|
|
Anitzetan gauza bat bertze batekin nahasten zuen, baina erdiesten ere zuen azkenean, gehienetan bai bederen, bidean sortzen zitzaizkion gaiztasunen eta zailtasunen xitzea eta garaitzea. Eta,
|
ezin
zuenean, erran komun batekin, edo bururat zetorkion lehen hitzekin jalgitzen zen, airos baino airosago. Eta, nola Mattinek eta biok laket baikenituen apezaren ateraldiak, hala, korapiloak eta trabak berez sortzen ez zirenean, edo berak sortzen ez, guk asmatzen genituen, ikasgai astun haiek arinago gerta zekizkigun amoreakatik.
|
|
|
Ez nuen gehiago ikusi, eta ez nuen gehiago entzun nahi izan. Zeren barrenaldeko boz batek erraiten baitzidan ezen gaizki eta bidegabeki ari nintzela eta
|
ezin
nuela berez ederra zena neure begiz lohitu eta zikindu. Eta ahalketu egin nintzen.
|
|
|
" Berriro hitz egin zenioke zeure anaiari, baina oraingoan gogorrago, zeren eta Emilianik hogeita bortz urte ditu jadaneko, eta, igurikitzearen igurikitzeaz, joan zaio ezkontzeko adina... Ala zure anaia horrek ez daki ezen emazteki batek
|
ezin
duela seme alabarik izan behin zahartuz gero, zeren Emiliani ez baita santa Isabel...?" Eta aitak ihardetsi zion: " Ez al duzu anaia ezagutzen?
|
|
|
Zeren, ez ote doaz irriak eta bertze keinu guztiak, anitzetan, hitzak baino haratago? Eta ez ote dira artezagoak eta xuxenagoak, baita erranahitsuagoak ere, hainbatetan, zeren eta keinuak, hitzak jaso
|
ezin
dituen ñabardurak izan baititzake, pertsonaren historiarekin eta haren izatasunarekin lotuak, pertsona bakoitzak bere keinuak dituelako eta bere keinuen adierazteko modua eta manera. Eta ez ote da horregatik keinua anitz koloretako fletxa, kolore bakoitzean arrazoin bat eraman lezakeena, eta ez ote du fletxa jaurtikitzaileak kolpean jotzen xedea eta helmuga, halako moldez, non keinua ikusten duenak ere kolpetik uler bailezake guztia, keinuaren azpian egon litezkeen ñabardurak eta bertze korapilo guztiak ere bat batean deskorapilatu balira bezala?
|
|
|
Eta, hala eta halatan, burutik kendu
|
ezin
zuen tratu hura, alde batetik, eta errege erreginen ezkontza hartan ikusi zuen luxua eta kirkileria, bertzetik, horditurik bezala etxeratu zitzaigun. Eta bazkalordua iritsi zen, eta batean honetaz eta bertzean hartaz aritu zitzaigun aita, isildu ere gabe, zozoak udaberrian baino kalakariago.
|
|
|
Are gehiago, inori paradisuaren atari iduritzen ahal zaizkio zaborrontzirik uzteko lekurik ez duten karrika estuak, aparkatzeko neurri murriztaileak, goizaldeko hirurak arte ixten ez den ostatuko bezeroen zalaparta etxe azpian, argirik eza eskaileretan, barrikadak asteburuan eta junki zoldazuak edo agure pitzatuak auzo etxeetan. Alabaina, horrek guztiak eskas du poesia 40ak jadanik gibelera utzi badituzu eta zortzi urtez zazpi eginahalak eginda pagatzen aritu zaren Zabalguneko zure etxe erosoari —oraindik guztiz ordaindu gabea, artetik errateko— uko egin behar izan badiozu, andreak zurekin gehiago burutu
|
ezin
duelako.
|
|
|
Gau gehienetan, berriz, auto bakarrik ere ez da izaten hirugarren solairuan. Hala ere, gauero erronda egin behar eta hara jaustean ikara bat baino gehiago hartuak gara Rosariorekin topo egitean, lorik egin
|
ezin
duenean mamu bat bezala ibiltzen baita, harat honat marmarika. Luze luze lo egiteko irrikitan dagoela erraten digu halakoetan.
|
|
2001
|
|
|
–Alferrik,
|
ezin
dut.
|
|
|
Hondar pinporta. Eta
|
ezin
zaitut burutik kendu, ez duzu orria askatu nahi, hurrengo kapituluan agertu nahi duzu, istorioa eraiki, liburua osatu. Ezin nauzu abandonatu.
|
|
|
Izugarri atsegin du hori. Nik, ordea,
|
ezin
dut jasan. Nire onetik ateratzen nau zarata alu horrek.
|
|
|
Ez, ez. Baina
|
ezin
ditu mugitu. Hankartean omen du mina.
|
|
|
Arrillagak kamilla ekarri du. Gure lanak izan ditugu hara pasatzen, izugarri pisatzen zuelako eta zangoak zuzen jarri
|
ezin
zituelako. Anbulantziara igo dugu.
|
|
|
–Zer esaten duk, ez haizela irtengo? –Unaik
|
ezin
du sinetsi. Txakolin pixka bat isuri zaio Kilometroetako kamiseta gainera ohartu gabe– Esaten diat, hi ez hago ondo, Tasio, hi maiteminduta habil!
|
|
|
Noski. Eta erantzuna horren garbia izanik,
|
ezin
du ulertu orain nola ez zen horretaz lehenago konturatu. Ze, gainera, koska hortxe dago, gogorarazi dio Tasiok bere buruari, apartamentua ez zutela bien artean erosi.
|
|
|
Lagunekin bertso txar batzuk botatzea. Baina dena
|
ezin
duk, txikito, dena ezin duk.
|
|
|
Lagunekin bertso txar batzuk botatzea. Baina dena ezin duk, txikito, dena
|
ezin
duk.
|
|
|
Gorri gorri eginda nengoen ni, eta berdin ziola adierazi nahi izan diet, lasai jarraitzeko, baina sorbaldak jasotzen baino ez dut asmatu, urduri, gaizki ulertuan eroriz berriro. Muxu bat aztoratu gabe ikusi
|
ezin
duen mutxurdin baten parekoa naizela pentsatuko zuten dudarik gabe. Moja bat.
|
|
|
Gorkak lan egiten duen aurrezki kutxa hondatu zutenetik ez dute jaten Herrikon ogitartekoa. Horrelako gauzak egitearen alde zeudenei dirua ematea
|
ezin
zuela jasan esan zuen Gorkak orduan, nazkatu zela abertzaletasunez mozorroturiko hainbeste astakeria euskalnaziz. Tasio ados dago.
|
|
|
Neurona hilketa maila kezkagarrira heldu dela hausnartu du Tasiok. Baina, duen mozkorra kontuan izanik, bere paranoien jatorria aztertzea eta etxerako bidea gogoratzen saiatzea, batera egin
|
ezin
dituen bi gauza dira. Eta une horietan, zalantzarik gabe, bere ohea harrapatzea da gehien erakartzen duena.
|
|
|
tonika bat, garagardoa, kopatxoren bat. Ez, ez, serio,
|
ezin
dut, lanean ari naiz. Ba orduan pasta batzuk edo nahiko dituzu, tematu da, salda berotzea ere ez zait batere kostatzen...
|
|
|
Berak ni maite ninduen, ari da marru batean orain, ni, baina hori
|
ezin
zuen eraman Arantxak. Isilune txiki bat.
|
|
|
Zer. Tasiok
|
ezin
du sinetsi aditu duena. Ez du sinetsi nahi.
|
|
|
Egin dugunaz konturatzeko, behin burutu ondoren. Jada ezer aldatu
|
ezin
dugunean.
|
|
|
Ustel kiratsa Danimarkan, beste hark esan zuen bezala. Ohituta gaudek ordea eta hori duk txarrena,
|
ezin
dugula bizi gure hileroko biolentzia faxista+ erantzun hipokrita+ kontraerantzun hipokrita+ debaldeko krispazio dosirik gabe. Bakoitza barrikada ezberdinetan eta denok eslogan igualtsuekin.
|
|
|
Inoiz ez zaio matematika gehiegi gustatu, baina zerbait egin beharra dago. Bere adinarekin eta langabezian egonik
|
ezin
du txorakerietan ibili.
|
|
|
Lagunaren arnasketa bizia sumatu eta zertan pentsatzen ari zen asmatu du, izan ere. Berak ere
|
ezin
baititu burutik kendu duela ordu laurden eskas anbulantzia barruan gertatutakoaren irudiak. Beretzat ere lehen hildakoa izan da.
|
|
|
Heu, itxoin, eskatu dio Arrillagak joaten ari den ertzainari, noiz iritsiko da epailea, hemen
|
ezin
dugu egun guztian egon. Ertzainak sorbaldak altxatu ditu, itxuraz berezkoa duen keinuan.
|
|
|
Toki berean tente egoteaz nazka nazka egina dago. Asko
|
ezin
dute urrutiratu baina. Anbulantziaren ondoan geratu behar dute.
|
|
|
Medikuren bat iritsi eta heriotza ziurtatu arte guretzat inor ez baitago hila. Guk
|
ezin
dugu hori esan. Ez dugu jakintza nahikorik heriotza ziur finkatzeko.
|
|
|
Baina ez, horrek
|
ezin
du horrela izan. Eraztuna erabilia baitago, ez baita berria oparitarako izaten diren moduan.
|
|
|
Inora ez daraman puntu batera iritsi da baina. Ikerketak
|
ezin
du aurrera jarraitu. Eta bere barnean, benetan, horrexek mintzen du gehien.
|
|
|
Begi karratuak ziren, munduko karratuenak igual. Ezequiel edo Zacarias edo Celerino zuen izena (Marcosek
|
ezin
zituen izen guztiak gogoratu. Romak ere ez).
|
|
|
Alfonbra gorri baten gainean, kamerek Txinako presidentea enfokatu zuten; txinatarra bera ere. Bertan bildutakoen artean ia inork
|
ezin
zuen presidentea ikusi, saguzar handi bat bezain txikia baitzen, baina ikusteko aukera zutenak txinatarrak ziren. Hala ere, Liechtenstein go erlojugile kroaziar bat ere bazebilen handik, ekitaldia ikusten; edo hori esan zuen behintzat presidenteak bere hitzaldian.
|
|
|
Izan ere, museo handi bateko pasilloetatik ibiltzean, hasieran ondo digeritzen dituzu ikusitakoak, baina, koadroak irentsi ahala, gorputzak
|
ezin
ditu guztiak asimilatu eta, bat batean, menina bat irteten zaizu belarri batetik edo Gioconda bera sudurretik.
|
|
|
Eta opariarekin egin zuen amets: zubi baten gainean zeuden biak (Parisekoan edo Lisboako luze hartan) eta Romak paper gorrian bildutako oparia eman zion eta berak ahaleginak egin zituen papera kentzeko baina ametsa lekuz aldatu zen orduan, zortzimilako mendi batean zeuden (Annapurna?) eta atzamarrak
|
ezin
zituen behar bezala mugitu; gutxika, baina, oparia zabaltzen joan zen baina ordurako ametsetan ari zela konturatu eta erabaki zuen ez zuela zabaltzea merezi, hura guztia buruaren jolasa baino ez zela.
|
|
|
Hil aurretxoan ere bai, gaixotu zenean. Zerbait zeukan ahoan Juanek gaixotu zenean eta hil ondoren ere
|
ezin
zuen behar bezala hitz egin.
|
|
|
Eta poliziari deitu zion, zarataka ari zirela goiko pisuko auzokoak,
|
ezin
zuela loak hartu, madarikazioak bota zizkiotela berari eta Eliza Amaordeari, eta kopa bat txanpain jaurti ziotela. Poliziak esan zion baietz, benetan auzoko gaiztoak zituela, beldurgarriak, baina momentu hartan lan handia zegoela komisarian eta ezin zirela joan; nahi izatera, hala ere, pozik lagunduko ziola kontraerasoa prestatzen:
|
|
|
Kontua da Japoniako espedizio bat zegoela zortzimilako mendi bateko kanpamentu nagusian. Eta igotzen hasi zirela eta nahiko goian beste espedizio bat aurkitu zutela, poloniarra edo suitzarra, eta espedizio horretako kide bat erdi hilda zegoela eta lagunek
|
ezin
zutela jaitsi eta japoniarrei eskatu zietela laguntza eta japoniarrek ezetz, ez zutela jaitsiko, mendia igotzera joan zirela, ez jaistera, eta ez zutela denborarik galduko.
|
|
|
Umezurtz etxeko ohe bigunean
|
ezin
du lorik egin. Ez omen dago horretara ohiturik.
|
|
|
Kanpoan katuek
|
ezin
dute zakurrekin eta basapiztiekin iharduki. Horregatik katurik bakan ikusiko duzu.
|
|
|
Hindutarrek
|
ezin
dute eraman sikh erlijioaren monoteismoa, politeismoari dioten herra eta brahman apaizei erakusten dieten begirune eza.
|
|
|
Horien jana arroza, azukrea, gatza, dilistak eta landare olioa da. Asko barazki jaleak dira; okelarik erosi
|
ezin
dutelako.
|
|
|
Hori ez badute egiten, lotsaturik geldituko lirateke. Beraz, dotea eman
|
ezin
duenak, alaba jaiotzean hilko du.
|
|
|
Halere, ez da inoren kontra arranguratzen. Badaki inork
|
ezin
zuela libratu. Ikustera, baina, ahaideetarik inor ez zaiolako etorri, oso minduta dago.
|
|
|
Batzuk neskatilak dira, besteak 30 urtera iritsi ez diren neskatxak. Buruan iltze bat bezala, oroimen gaizto bat sartua dute, ezein erramintaz atera
|
ezin
dutena: beraien lehengo aurpegia.
|
|
|
Vishnuk hamar urte zituen, eskolatik gelditu behar izan zenean. Amak
|
ezin
zituen bi ume eskolara bidali. Gastu gehiegi.
|
|
|
Baina hamaikagarrenean Joe Frazierrek lauzpabost kolpe azartatu ditu eta Cassius Clay balantzaka hasi da indarrak galdurik. Hamabigarren asaltoa gogorra da Cassius Clayrentzat, Joe Frazier besarkatu besterik
|
ezin
du egin, itsasgaleran ohol ilun bat besarkatuko lukeen bezala, naufragoaren moduan, eta Joe Frazierrek behin eta berriro jo du indar eta grina izugarriarekin.
|
|
|
Lagun zonbait arrestatu dituzte azken egun hautan eta beldur naiz guardia zibilek zerbait dakitela, zer xuxen kalkulatu
|
ezin
badut ere. Nere ustez hobe duzue, enkasian, berehala alde egitea.
|
|
|
‘Zuek
|
ezin
duzue ezer jakin, zuek ume demontreok! Hemen jaio zineten eta beste sasoi batean, bizitza osoa eman dut nik zuek osasunean hazi eta euskal legean hezteko.
|
|
|
‘Euskal Herrira itzultzeko proposamena egin nahi dut, kauenlaputadeharo! Azken berrehun urteotako euskaldun emigrante eta erbesteratuekin zazpi nazio egin daitezke eta, itzuli egin genuke, zazpi nazio osatu
|
ezin
baditugu, ea nazio bat behintzat antolatzen dugun... ’
|
|
|
Oroimen eskasekoak gara eta
|
ezin
dugulako munduak eginen diguna igarri.
|
|
|
‘Horiek presoak dira. Buenos Aires edo Patagoniako langile grebetan harrapatutako anarkistak eta komunistak ekartzen zituzten hona, Ushuaia lan bortxatuetarako kolonia zelako, eta famatua zen inork ihes egin
|
ezin
zuelako, iheslari gehienak iparraldeko mendien eta hegoaldeko itsasoaren artean hotzak harrapatuta geratu eta kartzelara itzultzen ziren aterpe bila. Argazki horretako hiru gizonak izoztuta daude, ihes egin zuten eta gero nahiago izan zuten glaziarrean izoztu presondegira itzuli baino.’
|
|
|
Goio inon agertu ez eta Juan Bautistaren guardia zibilek gogaitu arte jardun zuten denak harrapatu ezinik. Agustin ere
|
ezin
zuten harrapatu, hau ezkutatu ez eta presoak hainbat bider libratu zituen arren, eta borroka horretan jardun zuten harik eta euri zaparradak jokoa uzteko aitzakia eman zien arte.
|
|
|
Goio han egon zen, gurdiei begira, idiak ardilarrua buruan, aittitte painelua buruan, auzokoak eskuarez edo sardez ekinean. Loak hartu eta amets egin zuen zaku bat ekarri ziotela, giza edo abere gorputz zatitu bat, eta berak ez zekiela zer egin, eta
|
ezin
zuela zakua abandonatu, zakur edo piztiaren batek eramanen zuelakoan. Eta orduan beste zaku bat ekartzen ziotela, eta ez zuela irekitzeko ausardiarik, noren gorpua ote zen beldurrez, eta gero beste bat.
|
|
|
Lotuta zegoen eta
|
ezin
zuen indarrik egin. Baina ez zuen ezer esan.
|
|
|
Andres ia egunero etortzen zen, gainera. Armairu zaharrak, irratiaren hotsa, bazen etxean zerbait jasan
|
ezin
zuena, gauza guztien gainean egunero pausatzen zen hautsa edo lixiba usaina, eta kalera alde egiten zuen.
|
|
|
Hegazti umeok, hegazti babook, hegatsez
|
ezin
duten hegazti ohi potolook, urrats laburrez ibiliko dira, euren ibilera barregarriarekin, balantzaka, burutxoak makurtuz, maldak jaisteko bi oinak batu eta jauzi txikiak eginez, beren beso atrofiatu lako hegalak zabalduz. Eta elurra den lekuetan, oinez ibiltzea zaila denean, ahuspez etzanda lerratuko dira toboganean behera bezala.
|
|
|
‘Mikrobioak hil egiten dira ura izoztu eta igerian ja egin
|
ezin
dutenean, ’ esan zuen Lodiak.
|
|
|
‘Bai, ’ diot, eta gogoan dut Jairo Jaramillo, anamnesikoa, aurpegiak ezagutu
|
ezin
zituena, aurpegiei begira konortea ere galtzen zuena.
|
|
|
Goiorentzat eta, kanpoko itsasontziok erakargarriagoak ziren, handiagoak zirelako eta misteriozko zerbait zerielako, beharbada nondik zetozen eta zer zekarten ez zekitelako, ez nora joango ziren, beti urrun joaten baitziren. ...lehoriak begi argi argiekin, edo beltz beltzak begi berdeekin, hizkuntza arraro eta arinetan mintzo zirenak, gizaseme arruntak izango ziren igual, kalean paseatzen den edo lantegietan lan egiten duen jendea bezala, baina itsaso zabal, sakon eta amaigabetik zetozen, eskolako globomundia porturik portu korritua zuten eta, mintzaira haien hots harrigarriek frogatzen zutenez, lehorreko jendeak ezagutu
|
ezin
dituen ezkutu eta gertaeretara hurbiltzen ziren.
|
|
|
‘Logopedek kasu hauetan esaten dutenez, ’ dio Imanolek, ‘argi dago fisiologikoki
|
ezin
duela, intelektualki ez dakiela, psikologikoki ez duela nahi. Baina nahi balu, benetan gura izanez gero, ahal izango luke eta jakingo luke...
|
|
|
‘Ez, ez. Argi dago
|
ezin
duela hitz egin, ez dakiela zer esan, ez zelan adierazi.’
|
|
|
Argia amatatu eta
|
ezin
dut lorik egin, ukitu ere egin daitekeelako umeltasuna eta gazitasuna izaretan. Pasillora joan naiz, zapatak eskuan eta oin puntetan noa zaratarik ez egiteko, eta sanatorioaren aurrealdeko logela batera sartu naiz.
|
|
|
‘Aurpegiak ez ditut ezagutzen,
|
ezin
ditut bereizi. Bihar ikusiko zaitut eta igual ez zaitut ezagutuko... ’
|
|
|
‘Neskak problema bat dira, ’ esan nion. ‘Gustatzen zaizu neska bat eta haren atzetik zabiltza denbora guztian eta, kasurik egiten ez badizu,
|
ezin
duzu enpatxua gainetik kendu.’
|
|
|
Ohartu zen paper txatal berri bat zegoela. Ilunetan
|
ezin
zuen irakurri eta poltsikora sartu zuen, pentsatu gabe, hala ere atzamar mamietan letrak inurrien modukoak sentitu zituen. Plastikozko poltsa ohol zahar batzuen azpian sartu zuen eta zaborra pilatu zion gainean.
|
|
|
Eta horrela egon zen luzaroan, zeren zain zeuden ez zekien guardia zibilek noiz alde egingo zain. Enbarkazioaren tanbutxutik zuen ikuspegia estua zelako eta, burua guztiz atera gabe, zer gertatzen ari zen konprenitu
|
ezin
zuelako.
|
|
|
‘Zurekin joango nintzateke, baina
|
ezin
dut gauetik irten, ’ esango dizu Ametsen Maisuak tristurarekin. ‘Baina, galduta bazaude, joan zaitez ostertzean argitasun pixka bat ikusten den alde hartarantz... ’
|
|
|
Sagailoa eta guzti, istriborrean egonen zarete solasean. Inork ere
|
ezin
du egin uretan habiarik ez oinarridun etxerik, alde egite eta itzuleren espazioa baita. Eta balea bat erreparatuko duzue.
|