|
2002
|
|
|
Gauza bera esan dezakegu Anjel Lertxundiren Azkenaz beste eleberriko Nora gogoangarriaz (1996). Eta horra hor, azkenik, Ramon Saizarbitoriaren azken lanak, Bihotz bi eta Gorde nazazu lurpean, non, tira, gizonaren irudi ilun eta batez ere patetikoaren ondoan,
|
emakumeaz
eskaintzen duen ikuspegi positiboagoa (ez naiz positiboa soilik jartzen ausartzen) bereziki esanguratsua iruditzen baitzait (eta ez dezagun ahantz zein izan zen lehenengoa: Egunero hasten delako).
|
|
2003
|
|
|
Eskertu egin du Lupek, azkenean, euren biez kanpoko gai berri bat agertu izana. Atean aurkitu duen
|
emakumeaz
hitz egin beharrik eza.
|
|
2005
|
|
|
Emakumeen kontrako biolentzia horren funtsean, indarrean dagoen sistema patriarkal eta matxistak lagundu duen eskema horretako pertsona ahulenaz
|
emakumeaz
, gehien gehienetan abusatzea eragin duen botere asimetria argi eta garbi agertzen denez, adituek behin eta berriro diote arazoa ez dela emakumeen aferatzat agertu behar: biktima emakumea ohi bada ere, zailtasun horretaz gizonezkoak kontziente izan behar du eta arazoa gainditzeko ahaleginak egin behar ditu.
|
|
|
Hortaz, testua tradizionalismoz kargaturik egon arren,
|
emakumeaz
, edo zehazkiago Euskal Herriko andreaz, irudi positiboa ematen da. Positiboa da halaber Revista n emakumeaz diharduen beste artikulu baten iritzia.
|
|
|
Hortaz, testua tradizionalismoz kargaturik egon arren, emakumeaz, edo zehazkiago Euskal Herriko andreaz, irudi positiboa ematen da. Positiboa da halaber Revista n
|
emakumeaz
diharduen beste artikulu baten iritzia. Baina aurrekoa ez bezala, hau gizonezko batek idatzia da eta oso abiapuntu desberdinetik.
|
|
|
Kasu honetan, Lacalleren testuan bezala, emakumeei lanbide berrietarako ateak ireki gura zaizkie, baina hartan ez bezala, altruismoa baino gehiago lan merkatuen eskaria da Alzolaren ideietan eragile. Edozein kasutan, dela idealizazio baserrizalearen ikuspegitik, dela perspektiba ilustratutik, edo dela utilitarismo kapitalistatik, Revista n
|
emakumeaz
irudi nahiko berdinzalea agertu zen.
|
|
|
Ohiturarik ez eta, eraztuna behatzeratzen dutenean, egun guztia ukitzen jarduten dute. Edo, maite dutela uste duten
|
emakumeaz
zalantza egiten dutenean, eraztuna behatzez aldatzen dute...
|
|
2006
|
|
|
Begira, nik kritika literario feminista egiten dut. Eta ezberdinak dira emakumearen eta euskal literaturaren inguruan aritzen diren tailerrak edo
|
emakumeaz
eta Asiako literaturaz aritzen direnak. Beste praktika modu bat daukat euskaraz, Euskal Herrian eta euskal literaturaz ari banaiz.
|
|
|
Era berean, erakunde horrek adierazten du oso garrantzitsua dela lepra kasu berri ugari dituzten eskualdeek gaixotasuna kontrolatzeko ekintzak sartzea beren osasun sisteman. Halaber, lehentasuna ematen zaio urruneko landa eremuetan eta gutxiengo etnikoekin eta hirigune degradatuetako taldeekin lan egiteari,
|
emakumeaz
eta haurtzaroaz gain. Osasunaren Mundu Erakundearen datuen arabera, gaur egun atzemandako kasu berrien %80 baino gehiago Indian, Brasilen, Madagaskarren, Angolan, Afrika Erdiko Errepublikan, Kongoko Errepublika Demokratikoan, Mozambiken, Nepalen eta Tanzanian daude.
|
|
2007
|
|
|
Herder-entzat, arraza? kontzeptu innoblea da gizon
|
emakumeaz
erabiltzeko(, unedel?) 311 Gainera berak uste du, arraza kontzeptuaren erabilzaleek (Buffon, Voltaire) horrekin aditzera eman gura dutela, beltzak eta zuriak Adan bat beraren haurrak ez direla (poligenismoa), eta ez direla elkarren anaiagoak tximuak eta gizakiak baino. Ondorioz, arraza horien esklaberia eta sakaila onesten dutela312 Horregatik berak arraza kontzeptuaren edozein erabilera gaitzesten du giza jendearentzat:
|
|
|
Jainkoz, gizonaz,
|
emakumeaz
,
|
|
2008
|
|
|
Hamaika lagunekin batera, gaztetako pasadizoak gogorarazi ditu Blanca Perezek (Gasteiz, 1918) dokumentalean. Gerraz, erlijioaz,
|
emakumeaz
. Gustuko du historian atzera egin eta bizitakoak kontatzea.
|
|
2009
|
|
|
Gatazka horren aurrean, maiz, emakumeakkirola uztearen aldeko apustua egin ohi du eta, bestetan, emakumezkoei dagozkienkirolak egiteari ekin dio (Garcia Ferrando, 1990). Ideia horrekin bat datoz Weinberg eta Gould (1996) adituak ere, eta emakume kirolariaren gatazka izena ematendiote fenomeno horri, zeren gizarteak
|
emakumeaz
dituen irudi, esanahi eta itxaropenek talka egiten baitute emakumeen feminitatearen kontzeptuarekin.
|
|
|
Jakina bazekiela. Wardesek zeraman eskandaluzko bizimodua zela-eta, denek igartzen zioten jasandako umilazio bakoitzari, denek zekiten hasperen bakoitza interpretatzen, ahapeka barre egiten,
|
emakumeaz
errukitzen.
|
|
2010
|
|
|
Maialen Lujanbiok, Uxue Alberdik eta Ainhoa Agirreazaldegik hitzaldia eskaini dute berriki Arrasaten
|
emakumeaz
eta bertsolaritzaz. Berbaldi horretako zatitxo bat emango dute programan.
|
|
|
Eta asteroko tarteetan gaurkotasunik galdu ez duten bitxia bi: zuri beltzekoan Jon Lopategi A8aren lanetaz kantuan eta artxiboko errepasoan
|
emakumeaz
eta bertsolaritzaz 1991ko martxoaren 8an egin zuten programa bereziko entresaka.
|
|
|
EGUN batzuk igaro dira Judithek deitu gabe. Bitartean,
|
emakumeaz
ez oroitzen, umeaz ez pentsatzen saiatu da Julen, baina ez da erraza, burua bere kasa baitabil, norberak besterik aginduta ere. Gorputza zailduz gogoa ere kontrolpean errazago izaten delakoan, giltzapeko ohitura bat berreskuratu du egun horietan, kirola gogor egitekoa; denbora ere errazago betetzen du hartara, eta sasoi onean egoten lagunduko diola pentsatzen du, itzalpeko aldian galdutako kiloak berriz ez hartzen.
|
|
|
–Hori al da bururatzen zaizun lehenengo galdera? Ez al didazu ezer esan behar nirekin dagoen
|
emakumeaz
–
|
|
2011
|
|
|
Erdi Aroan
|
emakumeaz
zuten irudia, Bilboko Arte Eder Museoan aztergai
|
|
|
Erakusketak 48 pieza biltzen ditu, artelanak eta eguneroko objektuak tartean. Erdi Aroan
|
emakumeaz
zuten ikuspuntu ona eta txarra islatzen dute lanok.
|
|
|
Emakumeari buruzko irudiak Erdi Aroan erakusketa ireki berri du Bilboko Arte Eder museoak. Bertan 48 lan bildu dituzte, tartean orduko artelanak eta emakume dirudunen eguneroko objektuak.Pieza hauek guztiak Erdi Aroko gizarteak
|
emakumeaz
zuen irudiaren lekuko eta isla dira, eta izaera kontrajarria duen papera egokitzen diote emakumeari: paper on zein txarra.Bildumaren aurkezpenean Corinne Charles erakusketako arduradunak azaldu duenez, emakumearen izaera bikoitz hori ulertzeko orduko ekoizpen ikonografikoaren jatorria izan behar da kontuan:
|
|
|
Nire inguruan bai behintzat, gehienak horrelakoak dira?. Garrantzitsua litzateke emakume zuzendariek soilik ez, gizon zuzendariek ere klixeetatik aske dagoen irudia ematea
|
emakumeaz
.
|
|
|
Aipatu ikerketa ez da soilik kopuruez mintzo. Aztertutako filmen edukiekin ere kritiko ageri da, pertsonaietan nahiz ikuspegian monopolio maskulinoa nabarmena dela ondorioztatuz, eta
|
emakumeaz
ematen den irudia aldiz, estereotipatua. Bestelakoak dira Tabernaren pertsonaiak:
|
|
|
Ba, bai. Quadrazaiseko lekukoei aipatu nien hori eta
|
emakumeaz
hitz egin zidaten. Gizon batez hitz egin zidaten, baina haren izena ez zen Antonio, Manolo baizik.
|
|
2012
|
|
|
haurtzaroa subjektu politiko eta sozial moduan erreklamatu ahal izateko eta haurren eskubideak adierazteko, elkarrekintzan eta haurraren gaitasun eta ahalmenetan oinarritutako haurraren irudia sortzea. Reggio Emilian haurraz hitz egiten denean, gizonaz eta
|
emakumeaz
hitz egiten da.
|
|
|
Etxera bueltan, hainbat tabernatan portu egin eta gero, aspaldi baztertuta zeuzkan pintatzeko trepetak eta oihal bat hartu ditu kemen handiz. Lehendabizi,
|
emakumeaz
gogoratzen duena hitzetan jartzen du. Haren itxura, keinuak, begirada deskribatzen ditu; hitz egin ahala, oihalera eramaten ditu adierazitako guztiak.
|
|
|
Baina nire asmoa ez da zaintzen dudan
|
emakumeaz
jardutea, egunero etortzen zaigun gizon onberaz baizik. Ni baino zaharxeagoa da eta nik zaindutako emakumea baino hogei bat urte gazteagoa.
|
|
|
Probintziako autobusen estazio zaharraren ondotik pasatu da, eta herriko autobusean txoferrari laguntzen zion jenio biziko
|
emakumeaz
oroitu. Nola agintzen zien makurtzeko guardia zibilek ez ikusteko, denentzat tokirik izan ez eta zutik joaki baldin baziren.
|
|
2013
|
|
|
Lur agindua begi bistan oihukatuko nukeen, noski, ez baita zaila irakurtzen dakusagun emakume batez zinez maitemintzea, bai
|
emakumeaz
bai berarengandik aldentzen zaigun distantzia gaindiezinaz maitemintzea; distantziarik gabe maitasuna ez baita posible. Begien aurrean daukan orrialdea irakurtzea andere horren bihotza irakurtzea dela gogatzen du batek halakoetan.
|
|
2014
|
|
|
Hausnartu behar dugu kategoriek egiten digutenari buruz, politika identitarioek egiten digutenaz hausnartu behar dugun bezala:
|
emakumeaz
pentsatzen dudanean, burura datorkit modeloa, eta ez neskatoak, edo elbarriak, edo transak; emakumeez pentsatzen dudanean, aniztasun hori datorkit burura; eta, femeninoaz pentsatzen dudanean, gizon femeninoak datozkit burura. Uste dut ikuspegi hori baliagarriagoa dela egungo beharrei erantzuteko:
|
|
2016
|
|
|
–Posible da oso, ihardetsi nion?, gizon bat gehiago pentsatzen ari denean
|
emakumeaz
beraren aholku onaz baino.
|
|
|
Sevigny etxeko aita semeak zituen, esate baterako, zerrendan. Gedoyn abadea 35 urte zituela maitemindu zen
|
emakumeaz
, baina honek hiru hilabete itxoiteko eskatu zion eta, denbora hori igarotakoan, atzerapenaren arrazoiaz galdetu ziolarik, Ninonek honela erantzun zion: –80 urte bete ditut eta ilusioa egiten zidan hamarkada berria maitale berri batekin inauguratzeak?.
|
|
|
Benetakotzat hartzen ditu irakurritako nobela guztiak, eta bat batean erabakitzen du bera ere zaldun egingo dela. On Kixote izendatzen du bere burua, Rozinante deitzen du bere zaldi iharra, Tobosoko Dultzinea izeneko fantasiazko
|
emakumeaz
maitemintzea erabakitzen du, eta abentura bila ateratzen da mundura Santxo Panza ezkutariarekin. Ezagunak dira gerokoak.
|
|
2017
|
|
|
Aditu zaharrak bezala, moxalik basatienen gain eseri eta ibiltzen zen. Eskularrutan bildutako eskutxoez baliatzen zuen beta116 Ez zekiten zer pentsa
|
emakumeaz
, bat bateko ateraldietan markatzeko burdina goria ferratzaileari eskuetatik kentzen zionean eta, belaunikaturik, hortzak karraskatuz eta, bere begi berdeak erdi ixten zituen bitartean, aberearen burdin goria hankari itsasten zionean eta, aberearen orro kolpe zakarra entzutean, hede artean ostikoka ari zen gorputza sentitzen zuenean.
|
|
|
Zurrumurruen arabera, Tajomaru izan zen hiltzailea. Hortaz, gizon hau hil bazuen, pentsatzekoa da zer egin zuen zaldiz zihoan
|
emakumeaz
.
|
|
|
Ez al zain iruditzen jendea harritu egingo litzatekeela? Ez al zain
|
emakumeaz
, gizon horretaz eta senarraren heriotzaz jendeak susmo txarrak hartuko lituzkeela burutik pasa?
|
|
|
Nork dauka, bestela, horrelako gorputza? Titi eta izter ederrak batera etor daitezke gorputz berean, ni ez naiz kexatuko sofa ondotik pasatzen den
|
emakumeaz
–, baina, aldi berean, aurpegian granorik ez edukitzea, edo belarri perfektuak izatea, ez hego modukoak edo handiegiak edo txikiegiak, perfektuak baizik, eta altuera egokia, ez luzeegia ez txikiegia, eta izaera, beti izaera zabalekoak, konplexurik gabe, bemak zabaltzeko prest, gizon guztien ametsaren antzera, baina errealitatean izan ohi ez dena. Egia aitortu behar dut:
|
|
|
Deserosoa, hipokrita eta nahasia: argazkiaz eta harengatik etorri zen
|
emakumeaz
ari baginen ere, azpian eta sakonean gutaz ari ginela ematen baitzuen: Mikelek bere irribarre lotsagabe horrekin begiratzen zidan, esanez bezala, badakit hau dena itxura hutsa dela nirekin egon ahal izateko?; Mirenek, berriz, niri eta Mikeli begiratzen zigun aldizka, erdi haserre eta erdi beldurtuta, Mikelen ideia bera buruan baina Mikelen intentzioekin batere fidatu gabe; eta ni, azkenik, Ormaiztegiko zubiaren historia kontatzen hasi nintzaien, Mikeli eta Mireni txandaka begira, zer pentsatzen zuten asmatu nahian baina neronek zer sentitzen nuen oso garbi jakin gabe.
|
|
|
Gaur goizeko
|
emakumeaz
akordatu da. Sarri etortzen da.
|
|
2018
|
|
|
Baina ezin dugu ahaztu lorpen hori Mugimendu Feministak historikoki egin duen lanaren uzta dela. Hau da, feminismoa borroka estigmatizatua zenean, ez zen berdintasun planez,
|
emakumeaz
edo indarkeria sexistaz hitz egiten, feminismoaren loraldi desberdinek gai hori erdigunera ekarri duten arte. Baina zer dago izozmendi horren oinarrian. Kontzentrazioak, argazkiak, paperak, izenburu luzeak, argazki gehiago... oso zaila egiten da benetako borondate politikoa eta errentagarritasun politikoa desberdintzea zirku mediatiko horretan.
|
|
|
Ez zait burutik pasa ere egin ohatilako neska bizirik ote dagoen, zer gertatu zaion, edo bestelako kazetaritzako galderarik egitea. Laukiak izan dituen
|
emakumeaz
ere ez dut galdetu.
|
|
2019
|
|
|
* Emakume izendapenak genero sistema bitarraz gaindiko gorputz eta identitate askotarikoak barne hartzeko orduan mugak jartzen baditu ere, erreportaje honetan aniztasun horri egiten diogu erreferentzia
|
emakumeaz
hitz egitean.
|
|
|
Lehen
|
emakumeaz
egiten zuten barre, orain emakumeok barre eginarazten diogu publikoari. Interesgarria da Maialen Lujanbiok hau nola azaltzen duen anekdota baten bidez. Andoaingo saio batean gai jartzaileak bazkaria egiteari buruzko gai bat proposatu zien bertsolariei, lentejak egiteari buruzko gai bat.
|
|
|
Ramon Saizarbitoriaren idazlanei buruzko harrera kritikoaren arreta memoria historikoa eta euskaldun identitatearen arlora zuzendu bada ere, azterlan honetan, beste alderdi hauxe erakutsi nahi dugu argitara: Saizarbitoriaren eleberrietako bikotekideen arteko inkomunikazioa, harremanetarako zailtasunak eta zeloak etengabe fokatzen badira ere, harrigarria dela egiaz zein arreta gutxi eskaini zaion azterketa kritikoetan
|
emakumeaz
emandako errepresentazioari eta harekiko tratuaren berezitasunei. Gehienetan haren nobelagintzaren hondoko oihalean trazaturiko marra errealistak besterik ez balira bezala tratatu dira, gure ustez egileak gai horiexek fokatzeko egindako ahaleginari erreparatu gabe.
|
|
|
Eraman dezagun. Boutati,
|
emakumeaz
arduratu zaitez. Ezer ez ukitu arren...
|
|
|
Emakumearen historia konplexuagoa da. Enbrioi bizitzatik aurrera, behin betiko osatua geratzen da obozitoen hornidura; obarioak berrogeita hamar mila obulu ditu, bakoitza folikulu batean gordea, eta haietatik laurehun bat helduko dira; espeziea
|
emakumeaz
jabetzen da hura jaio bezain laster, eta bere burua berresten saiatzen da: munduratzen denean, emakumeak lehenbiziko pubertaro halako bat izaten du; bat batean, obozitoak handitu egiten dira; gero, obulutegia bosten bat txikitzen da gutxi gorabehera:
|
|
|
sexu galdu bat], Dorothy Parkerrek idatzi du: . Ezin naiz justua izan
|
emakumeaz
emakume den aldetik mintzo diren liburuekin[...] Nik uste dut guztiok, gizon nahiz emakume, garena garela, gizaki gisa hartuak izan behar dugula?. Baina nominalismoa doktrina motz samarra da, eta feministen kontrakoei erraza zaie erakustea emakumeak ez direla gizon.
|
|
|
munduan zeren beldur izango da, bada, paradisu mahomatarreko orgia limurietan oraintxe bertan murgiltzeko prest dagoena? Gizona, hala, lasai goza daiteke
|
emakumeaz
, bere buruarengandik eta emakumearengandik defendatu beharrik izan gabe. Mila gau eta bat gehiagoko ipuinetan, emakumea atsegin eztien iturri gisa ageri da, fruituak, konfiturak, gozopil oparoak, olio lurrintsuak bezala.
|
|
|
Beraz, betiereko, gizonaz? mintzatzea bezain zentzugabea da?
|
emakumeaz
–mintzatzea oro har.
|
|
|
Amets egiten du berak merezi bezalako besarkada batzuekin, berdinen arteko besarkadekin, zeinetan indar menderatutik sortuko bailitzateke eztitasuna... Ekialdeko gizona boluptuositatez gozatzen da
|
emakumeaz
, eta, horren bitartez, haragizko erreziprozitate bat ezartzen da maitaleen artean: horixe adierazten dute Kantarik Ederreneko aipamen kartsuek, Mila gau eta bat gehiagoko kontakizunek eta emakume maitatuaren gorazarreko hainbat poesia arabiarrek; badira emakume gaiztoak, bai horixe, baina badira emakume goxoak ere, eta gizon sentsuala haien besoetara doa konfiantzaz, umiliaturik sentitu gabe.
|
|
|
Pitagorasek printzipio ona gizonarekin parekatzen zuen, eta printzipio txarra, emakumearekin. Gizonek
|
emakumeaz
jabetuz gainditu nahi izan dute gaizkia; neurri batean lortu dute, baina nola kristautasunak, erredentzioaren eta salbazioaren ideiak ekarriz, bere zentzu betea eman zion kondenazio hitzari, bada, halaxe ematxarrak bere esanahi guztia hartzen du emakume santutuaren kontrakarrean. Erdi Arotik gaur egun arte iritsi den, emakumeen auzian?, zenbait gizonek ez dute ikusi nahi amesten duten emakume bedeinkatua besterik, eta beste gizon batzuek, berriz, ametsak gezurtatzen dizkien emakume madarikatua besterik ez.
|
|
|
Gizonak bere oparotasunaren tresna bihurtzen ditu zaldi izuaren suharra, tximistaren eta ur jauzien bortitza. Orobat, bere aberastasun ukigabean jabetu nahi du
|
emakumeaz
. Jakina, badira motibo arrazionalak neska gazteari bertutea inposatzeko kontsignan:
|
|
|
Maiz esan ohi da halako konparazioek sublimazio sexual bat adierazten dutela; emakumearen eta elementuen arteko kidetasun bat seinalatzen dute nagusiki, sexualitatea bera bezain jatorrizkoa. Gizonak instintu bat asetze hutsa baino gehiago lortu nahi du
|
emakumeaz
gozaturik; emakumea da Natura menderatzeko erabiltzen duen objektu pribilegiatua. Baliteke beste objektu batzuek ere funtzio hori betetzea.
|
|
|
Hain zuzen, Emaztea bera ere harrapakin arriskutsua da. Uretatik, apar freskotik, uzta horailetik jaiotako Venus horren baitan Demeter bizi da oraindik;
|
emakumeaz
jabetzen denean harengandik erdiesten duen plazeragatik, gizonak ugalmenaren indar ilunak pizten ditu emakumearengan; penetratzen duen organo berak ekartzen du haurra. Horregatik babesten dute gizona gizarte guztietan, hainbat taburen bitartez, emakumeen sexuaren mehatxuetatik.
|
|
|
deitzen zien haietako bakoitzean; espero zuen emakume mesias batek mundu hobea ekarriko zuela, eta Emakumearen Kideak ontziratu eta Ekialdera abiatu ziren, emakumezko salbatzaile haren bila. Enfantinek, hain zuzen, Fourierren eragina zuen, eta harentzat bat zen emakumea askatzea eta haragiari izen ona itzultzea; Fourierrek, hain zuzen, pasiozko erakarpenari segitzeko askatasuna eskatzen zuen norbanako guztientzat; hala, amodioarekin ordezkatu nahi zuen ezkontza;
|
emakumeaz
ez zuen pentsatzen pertsona den aldetik, baizik haren amodio funtzioaren arabera. Cabetek, orobat, agindu zuen Ikariako komunismoak sexuen berdintasun erabatekoa ekarriko zuela, nahiz eta emakumeei leku mugatu bat baino ez zien ematen politikan parte hartzeko.
|
|
|
Hari egotzi zioten munduaren salbazioa, baita munduaren sorrera ere. Hor, emakumea ez da jadanik haragia, ezpada gorputz loriatsua; asmoa ez da
|
emakumeaz
jabetzea, baizik emakumea gurtzea bere edertasun betean; Edgar Poeren emakume hil zurbilak jario dira ura bezala, haizea bezala, oroitzapena bezala; gorte amodioarentzat, preziosentzat eta tradizio galai guztiarentzat, emakumea jadanik ez da kreatura aberezko bat, baizik izaki etereo bat, hats bat, argi bat. Hala, Gau femeninoaren iluntasuna gardentasun bihurtzen da, eta belztasuna araztasun, hala nola Novalisen testu hauetan:
|
|
|
Zeren, munduan, gizona subiranoa baita, eta bere desiren bortitza aldarrikatzen baitu bere subiranotasunaren seinale gisa; gaitasun erotiko handiak dituen gizona indartsua dela esaten da, ahaltsua dela: epiteto horiek jardueratzat eta transzendentziatzat jotzen dute gizona;
|
emakumeaz
, aldiz, objektua besterik ez denez, beroa edo hotza dela esaten da, hots, emakumeak ezin erakutsiko du sekula ezaugarri pasiboez bestelakorik.
|
|
|
Nolanahi ere,, iritsi bide da emakumeen ideiei balioa emateko garaia, gizonen ideien kalterako, gizonenak orain porrot eginda baitaude trumilka[...] Bai, emakume galdua da oraindik, gizonaren irudimenean kantatzen duen emakume galdu hori, baina emakume berriz aurkitua ere izan behar du proba batzuk egin ondoren emakumearentzat, gizonarentzat. Eta, lehenbizi, emakumeak bere burua aurkitu behar du, eta ikasi bere burua ezagutzen infernu horietan, zeinetara erremediorik gabe kondenatua baitago gizonak oro har
|
emakumeaz
duen ikuspegi txit arazotsuaren ondorioz?.
|
|
|
Emakumea poesia da berez, zuzenean, hau da, gizonarentzat; ez zaigu esaten hala ote den emakumearentzat berarentzat ere. Breton ez da mintzatzen
|
emakumeaz
subjektu den aldetik. Orobat, sekula ez du gogora ekartzen emakume gaiztoaren irudia.
|
|
|
Nahiz kastoa eta langilea izan, lohia zen, tabuz inguratua; haren testigantzak ez zuen balio epaimahai baten aurrean. Koheleten liburua erdeinurik gorrienaz mintzo da
|
emakumeaz
: –Aurkitu dut heriotza baino garratzagoa dela lakioa bezalakoa den emakumea, horren bihotza xedera, horren besoak lotura[...] Gizon bakarra aurkitu dut milaren artean, baina emakume bakar bat ere ez, denen artean?.
|
|
|
Emakume gehienentzat, gizon gehienentzat bezala?, kontua ez da nork bere desirak asebetetzea, baizik giza duintasunari eutsiz asebetetzea. Gizasemea subjektu bakar gisa agertzen da
|
emakumeaz
gozatzen duenean, emakumeari gozarazten dionean: konkistatzaile larderiatsua, emaile eskuzabala, edo biak aldi berean.
|
|
|
Itsua baino itsuagoa egon beharra dago, edo oso buruargia izan, halako porrot bati etekina ateratzeko. Eta seduzitzea lortzen denean ere, garaipena anbiguoa da; hain zuzen, iritzi publikoaren arabera, gizona da garailea, hura jabetzen da
|
emakumeaz
. Ez da onartzen emakumeak ere aintzat har ditzakeela bere desirak, gizonak bezalaxe:
|
|
|
Maria Sarak atzera egin zuen, gizonak eutsi nahi izan zion, baina emakumeak burua mugitu zuen, urrundu egin zen, gizonaren besoetatik atera zen zakarkeriarik gabe, Alde egin behar dut, esan zuen, emadazu nire jaka, bulegoan dago, eta poltsa ere bai, mesedez. Raimundo Silva itzuli zenean, emakumeak orria zuen eskuan, irribarre egiten zuen, Mundua hau bezalako zoroez beterik dago, esan zuen, eta Raimundok erantzun zuen, Mogueime, hor behean ikusten dut, Porta de Ferron, erasotzeko aginduaren zain, gero, gaua abailtzen denean Ouroana deituko dute Henrique zaldunaren dendara joan eta zalduna
|
emakumeaz
goza dadin, eta gu, gure aldetik, dorre gainetik patuaren aurreratzea zaintzen ahal dutela uste duten mairuak gara. Maria Sarak hartu zituen jaka, jantzi ez zuena, eta poltsa eta gelako aterantz egin zuen.
|
|
|
Edukiari dagokionez, artikuluan ez dugu soilik atsolorrari buruz hitz egingo, atsolorra gizarte konplexu baten adierazgarri bat besterik ez baita. Horregatik, besteak beste, nekazaritza munduaz, gizarte komunitarioaz, igarobide errituez,
|
emakumeaz
eta berorren sozializazioaz hitz egingo dugu. Ikusiko dugu emakumeek ongi ikasitako betebeharrak izaten zituztela eta betebehar horiek nolabaiteko errekonozimendua eta boterea ematen zietela.
|
|
|
Hitz egin dezagun
|
emakumeaz
–
|
|
2020
|
|
|
Apalki erregutzen diegu EHASeko gure anai arrebei hausnarketa sakona egin dezaten, erruki daitezen kartzelatuta daukaten
|
emakumeaz
eta, Jainkoaren izenean, gizadiaren izenean, Leyre Olcoz aska dezaten, inolako baldintzarik gabe.
|
|
|
Echeverriaren (2003) irudiko, hitanoa esangura jakin batzuekin lotzen da gizartean, izan bat batekotasuna, konfiantza, naturaltasuna, umorea edo zuzentasuna. Ezaugarri horiek gizontasunari hobeto legozkioke, eta ez hainbeste
|
emakumeaz
espero denari. Gainera, euskaldun petoarekin lotzen dugu hitanoa, eta euskaldunon iruditeria kolektiboan euskaldun petoa gizonezkoa izan ohi da, aurrez aipatu dugun testuliburuen kasuan ikusi dugun bezala (Echeverria, 2003).
|
|
|
Aurre egin nahi nion Brooke senatariak
|
emakumeaz
emandako irudiari.
|
|
2021
|
|
|
Ez, bederen, izenaren edo adjektiboaren morfologian. Inguruko hizkuntzetan (gazt.) venido eta venida ikusirik, edo (fr.) venu eta venue, badakigu zeinetan gizonaz ari den, eta zeinetan
|
emakumeaz
. Hobeki zehaztuz, gauzak puntu honetan nahasirik baitaude, generoaz ari garela esan behar dugu, eta ez sexuaz:
|
|
|
Egun, mugimendu transhumanistak jaso du Spencerren testigantza: transatlantikoek ozeanoz bestaldeko bidaia egiten duten moduan, transhumanismoak gizon
|
emakumeaz
haraindi joatea du helburu. Giza naturaren ideia hautsi eta gizakia beste modu batera definitu nahi dute.
|
|
|
Harik eta norbaitek beste norbaiti itzalaren jatorrizko
|
emakumeaz
hitz egin zion arte.
|
|
|
Aitor dut garai batean nahiago izango nukeela liburu hau emakumezko batek idatzi izan balu. Egin ere, ahaleginak egin nituen ideia zabaltzen, materialak sozializatzen,
|
emakumeaz
han eta hemen berba egiten. Alferrik.
|
|
|
Katolikoak ziren bezalaxe Sabinok liberaltzat jotzen zituen monarkikoak. Horietan guztietan
|
emakumeaz
nagusi ziren iritziak Sabino Aranarenak bezain misoginoak edo are misoginoagoak ziren.
|
|
|
Gainerako beste progreek telebista pizten ez badute, futbolaz ezer ez badakite eta bateko eta besteko katolikoek emakumeari buruz dituzten pentsaeren berri ez badute, hor konpon. Edozer esan lezakete Sabino Aranak
|
emakumeaz
zuen iritziaz. Kontesturik gabe.
|
|
|
Orduan, erromatarrek hara beren familiekin joandako neska gazteak bahitu zituzten. Liviok dioenez, ia gizon erromatar guztiak tarrapatan eta itsumustuan harrapatutako lehenbiziko
|
emakumeaz
jabetu ziren: aurrena zer emakume ikusi, huraxe harrapatu.
|
|
|
Zerbait kontatuko dizut giltzaperatu duzun
|
emakumeaz
.
|
|
|
Pentsatzen ari naiz duela lau urte hona etorri zen ikasle lotsagabeaz eta ziur dagoen
|
emakumeaz
afaltzera eramango dudana doktoretza ospatzera.
|
|
2022
|
|
|
Athleticek historian izan duen emakume presidente bakarra da Urkijo. Herenegun
|
emakumeaz
eta kirolaz egin zuen berba Iraia Iturregi jokalari ohi eta entrenatzailearekin, Bilbon, Sabino Arana fundazioak antolatutako mahai inguru batean.
|
|
|
Badoa Frantziara han iraultzaren parte izateko. Imlay beste batekin dabilela eta ez duela ezer jakin nahi
|
emakumeaz
eta alabaz. Hartu umea eta Eskandinaviara, zergatik ez?
|
|
|
...ezin dut irudikatu gizonezko bat eta emakumezko bat banku publiko batean edo geltoki batean elkar besarkaturik eta musuka, bata besteari heldu heldu eginik bizian besterik ez balego bezala, elkar maite duten jendearen klixe hori baizik, egiaz maitatzea gainerako guztia ahaztea da, da inguruko lekukoez futitzea, inork ezer eskatu ez badizu ere, da bere burua bakarrik ikusi duelako negarrez ari den
|
emakumeaz
trufatzea, etengabe kontrako espaloira aldatuz ibili behar duen emakume horri burla egitea, ez, bikoterik ez da, ez dira existitzen, bikoteak ezin dira izan zeren beti izango da putaren bat bikotekideak larrutan ari direnean tartean sartuko dena, gizonaren gogoaren tokiren batean sartuko da hari zakila zutiarazteko asmoz, beti izango da ezpain gorri batzuen arrastoa arropa zikinaren otarrera kont...
|
|
|
Haren usaina ere aditzen dut, hainbeste hitz egin didate
|
emakumeaz
eta haren gorputzaz.
|
|
|
Baina nola diren gauzak: orain  hogei bat urte narrazioren bat idatzi izan banu aldizkari hartako
|
emakumeaz
, seguru asko lanbrotsuago neukake haren irudia gaur daukadana baino.
|
|
|
Edo, euskaraz esanda, ez naiz larruaz ari. Ezta
|
emakumeaz
ere. Zer dakit nik horretaz?; zer dakit nik haietaz?
|
|
|
Gizonaren atzetik doa kaskagorria argiak piztuak dituen egongelaraino. Han, justu ordenagailu baten parean dauden jarlekuetako batean esertzeko keinua egiten dio etxejabeak eta izengoitiaren
|
emakumeaz
egiten dio galde. Orduan esertzen da gizona eta adi dago, erantzunaren zain, ipuin bat entzuteko zorian dagoen haurraren plantan.
|
|
2023
|
|
|
Baratza barruan Inaxio Rosari begira geratu da. Ez daki ia ezer aurrean duen
|
emakumeaz
, bere ohiko liburu saltzailea dela izan ezik, baina Rosak bai, Rosak asko daki Inaxiori buruz, txikitatik erosten dizkion liburuei esker.
|
|
|
Gustatu zait, baina etxean harrapatuta eta erotzen ari den
|
emakumeaz
irakurtzeko, nire egunkaria irakurriko nuke.
|