|
2000
|
|
|
Ikusi dut jendea mobilizatzen dela, gure eskualdeari hats berri baten
|
emaiteko
, borrokatzeko prest dela. Elkarlanean aritzeko prest dira berdin hautetsiak eta lantegietako nagusiak, nola sindikatetako edota elkarteetako partaideak
|
|
|
Ez dakit zoin esaldi asmatu behar den aste huni biper pixka baten
|
emaiteko
euskal politika munduan, prentsak mamia ukan dezan hain maite dutelakotz, eta nire buruaz mintzarazteko.
|
|
|
Zientziaren Eliza hura gehiago izan zen, beraz, gure isilpeko adiskidetasunari izena
|
emaiteko
modu bat, eta konplizitate keinu bat, etxeko bertze guztienganik bereizten gintuena, eta elkartzen... nahiz eta horrek ere ez zigun eragotzi egite guti batzuen aitzinatzea, zeinetarik pare bat bederen sonatuak baino sonatuagoak izan baitziren... zeren, komunionearen kontuan izan ezik, osaba Joanikot Lutheroren guragoa eta aldekoagoa baitzen Kalvinena baino eta, ondorez, gauzak gehiegi ez lotzeare... " Baldin satorren moduan ibili behar badugu, satorren moduan ibiliko gaituk, Joanes, lurpean, baina, haiek bezala, lurra ere jo diagu noizik behin, mutturraren erakusteko bertzerik ez bada ere".
|
|
|
HURRENGO urteko garizuman, osaba eta biok Italiarat joan aitzin, aita Bartolome Ziaurrizkoa predikari ezagunak bere misioneak eman zituen Urbiaingo elizan: prediku nagusiak hiru egunetan, ortzegunetik larunbaterat; igandean, berriz, egun haiei azkena
|
emaiteko
, meza saindua eta komunionea.
|
|
|
Pentsa dezakezun bezala, jaun Marcelen eta aita Bartolomeren eskola
|
emaiteko
moduak arras diferentak ziren: biak ziren katolikoak, eta biak hitz egiten trebeak, antzetsuak eta jasoak, baina jaun Marcel, buztina bezala, moldagarria zen, eta aita Bartolome, harria bezala, zurruna eta guztiz moldagaitza:
|
|
|
HOR nonbait erran dizut ezen osabak superstizionearen eta sineskeriaren landarea zimendutik eta erroetarik erauztea zuela amets eta, xede hari buruzkoan, egitekorik egitekotsuenetan sartu zela; eta erran dizut, halaber, ezen gure Zientziaren Eliza hura gure isilpeko adiskidetasunari izena
|
emaiteko
modu bat izan zela, bertze deus ere baino gehiago... nahiz eta horrek ere ez zigun eragotzi egite guti batzuen aitzinatzea, zeinetarik pare bat bederen sonatuak baino sonatuagoak izan baitziren: lehena, ondotik doakizuna duzu, jaun André.
|
|
|
Eta zer erranen dizuet...? Bada, batzuetan hain egiazkoa eta hain zinezkoa iduritzen zaidala txakurra, non tentaturik egoiten bainaiz hezur baten edo haragi puska baten
|
emaiteko
... Eta nik diotsuet:
|
|
|
Eta, hartan ari ginela, ohartu nintzen ezen osaba ere urduri zegoela, ez dakit zergatik... harik eta, halako batean, gurdia bere lekutik atera genuen arte, baina, hain fortuna gaixtoarekin, non, aldi berean, gurdiari eman genion bulkadarekin baterat, oinen gainean labaindu baitzen osaba eta ahozpez erori, bularra eta gorputzaren aitzinalde osoa lohitan blai. Hantxe ene urduritasunari eta neure ezinegonari leku
|
emaiteko
okasionea! Aitzinetik ere ikusia nuen nik osaba Joanikot, posizione are irrigarriagoan, noiz eta Urbiaingo jauregian erori baitzen eskaileretan beheiti, kakontzia eskuan zuela; jauregiko egun hartan, ordea, osabak min har zezakeelakoan edo, izutu egin nintzen hatsarrean, eta ez nuen, halatan, irririk egin, harik eta osaba bera irriz hasi zitzaidan arte; lohiaren gainerat erori zen bertze egun hartan, alabaina, nola urduritasunaren eraginagatik fintasun eta sentikortasun orotarik kanpoan bainengoen, istantean hasi nintzen irri karkaraka, gogo biziz eta neure ezinegonari leku emanez, osabari baimendurik eskatu gabe.
|
|
|
—Bai, seme, gu zaldunak gaituk, nobleak, eta ez didak halakorik oroitarazi behar; izan ere, alde batetik, handitasunaren mendi gaina galdu duenak, nola galdu baitzuen gure familiak eta gure leinuak, Gaztelaren aurkako gerla maradikatu haien ondotik, ez dik mendi gaina baizik oroitzen; eta, bertzetik, umetarik ez diat bertzerik erakutsi... Baina ez diat uste horrek zer ikusirik duenik herriko apeza honat ekartzeko eta gure mutilei eskola batzuen
|
emaiteko
deliberamenduarekin... Eta zaldi eta astoen kontu horretan, seme, alde batetik arrazoin emaiten badiat ere, zalduna, deus ere bada, zaldi duna delako, eta bistan delako ezen zaldia astoa baino abere ederragoa eta airosagoa dela, eta, halatan, jende printzipalarendako egokiagoa, jakin ezak, bertzalde, zaldiak irrintzi egiten duela, eta astoak arrantza, eta ez dagoela alde handirik irrintzitik arrantzarat.
|
|
|
—ihardetsi zion osabak, zeinak, ondotik, burua eneganat jiratu eta erran baitzidan—: Guk ere goizean goiz gosari arina egin diagu, eta sabel zorroan oilasko erdi banari aterbea
|
emaiteko
moduan gaudek, ezta, Joanes?
|
|
|
Baina, neure zelataldiaren berri
|
emaiteko
, kontuan izan genuke oraintsu jakinarazi dizudan datua: izan ere, egun haietan doi, Pedro Huizi azken ukituak emaiten ari zitzaion santa Klararen erretratuari, han bere studioan, osabaren dorretxean, zeren eta Pedro ez baitzen artean osabarekin etsaitu, nahiz eta haien arteko harremanek okerrera egin zuten orduko... eta are okerragora eginen zuten handik gutirat, haiek hautsi eta eten arteino, Ubarnekoa, santa Klararen erretratuaren ondotik, kaperako freskoaren lanetan murgildu zenean.
|
|
|
Zeren eta teleskopiotik izarrei beha gauak galtzea edo txakurrak horrela bataiatzen ibiltzea edo kakategiak asmatzea ez baitzitekeen bertzerik izan... Eta ez ote zen, bada, aitak osabari egin irri hura erranahi bikoitzekoa, izan zitekeelako, alde batetik, osabaren zorroztasunari eta haren buru-argitasunari ezagutza egiteko eta aitorra
|
emaiteko
modu bat, eta izan zitekeelako, bertzetik, osabari trufa egiteko modua ere...?
|
|
|
Eta, bide horretarik zoazela, ezkila edo kanpai baten hotsa adituko duzu halako batean, edo txori baten kanta, Birila izeneko Leireko abat hark edo bertze anitz lurraldetako monjeek bezala, edo bertze zernahi adituko duzu, eta oharkabean ohartuko zara orduan ezen oinpean duzula gailurra. Eta, eskerren
|
emaiteko
, begiak zerurat jasoko dituzu, eta ilargia ere ezin beteago ikusiko duzu... eta bihotz bihotzez erranen duzu aleluia eta aleluia! Zeren eta Jainkoa, luzakor bada ere, ez da ahanzkor...
|
|
|
Baina ez nengoen amore
|
emaiteko
prest eta, hankaz gora dagoen basurde zaurituaren eredurat, defendatu egin nintzen:
|
|
|
Eta, ene hitzak aditu bezain fite, erresortak bulkaturik bezala, ukabila altxatu zidan, ez ordea Italiako hartan bezala goian geldi uzteko, baina muturreko baten
|
emaiteko
, muturreko beldurgarria... Eta muturrekoarekin batean iduritu zitzaidan ezen urteetan argitu izan ninduen eguzkia bat batean iraungi eta mila zatitan hautsi zitzaidala.
|
|
|
Eta, nola gipuzkoarra baitzen gizon ezin bihozberagoa eta ezin urrikaltsuagoa, guztia
|
emaiteko
disposizionean zegoena, erran zuen segidan:
|
|
|
Eta orduan erran nien: " Bada, hemen ez dago mirakulurik, jaun Lorenzoren alde behatz baten
|
emaiteko
disposizionean ez bazaudete". Eta, ene hitz haiek entzunik, kanpoan zegoen jendea saltokirat sartzen hasi zen, eta gizon hilaren lagun haietarik batek keinu bat egin zuen, eta guztiek beren ezpatak gorde zituzten, ez dakit ene solasak konbentzitu zituelako, edo ahalke zirelako, ustez hain maite zuten lagunaren alde behatz baten emaiteko ere gai izan ez zirelako, eta kendu egin nielako, ondorez, hilaren alde borroka egiteko zuten kausa eta arrazoina.
|
|
|
" Bada, hemen ez dago mirakulurik, jaun Lorenzoren alde behatz baten emaiteko disposizionean ez bazaudete". Eta, ene hitz haiek entzunik, kanpoan zegoen jendea saltokirat sartzen hasi zen, eta gizon hilaren lagun haietarik batek keinu bat egin zuen, eta guztiek beren ezpatak gorde zituzten, ez dakit ene solasak konbentzitu zituelako, edo ahalke zirelako, ustez hain maite zuten lagunaren alde behatz baten
|
emaiteko
ere gai izan ez zirelako, eta kendu egin nielako, ondorez, hilaren alde borroka egiteko zuten kausa eta arrazoina. Eta gero erran nien:
|
|
|
" Ordea, Indiak urrunegi daude ni harat joaiteko... eta hura ez da eneganat etorriko nehork erraiten ez badio, zeren zinez bainago harekin izan nuen jokabideaz damu, eta harekin mintzatu nahi bainuke, hil aitzin..." Haatik, bat batean argi bat piztu balitzaio bezala, erantsi zian: ...rgatik ez?, zeren haren eskua, bai, luzea baita, eta zeren dukea zorretan baitago etxegoiendarren leinuarekin"; eta, handik aitzina, hire amak kontatu zidaan nola prometatu zion dukeak zuen aitari ezen markes titulua emanen ziola eta Urbiaingo herria markeserri izendatuko zuela, hire aitak kanoi eta fusilen tratua bete ondoren, baina ezin izan zuela bere hitza bete, zeren, dukea azken urratsa
|
emaiteko
puntuan zenean, ahakartu baitzen aldi batez, bertze kontu batzuengatik, erregeren balidoarekin, zeinak ukatu baitzizkion, hartaraz gero, zor zizkion fabore, garazia eta abantail guztiak, aitaren markes titulua tartean. Eta hire amak hura guztia erran zidaan, eta bertze zerbait ere erraiterat zihoakidaan, baina nik ere hartua nian neure erabakia orduko, zeren, hasteko, itsasoa utzi nuenetik bortz hilabete baineramatzan lehorrean, gogait gaixto eginik, halako suertez, non itsasorat berriro itzultzeko asmotan bainengoen, eta zeren aitzakia ezin hobea izan baitzitekeen hura enetzat ere, Mundu Berria ezagutzeko eta obra on baten egiteko... eta zeren erakutsi nahi bainion neure buruari ezen ez nengoela artean ahiturik, adinean sartua egon arren; eta, hala, arrazoin haiek guztiak buruan nituela, erran nioan hire amari:
|
|
|
...atxikitzea haien puskei eta hondarrei baino; iritzirik, bertzalde, ezen, neure organoen eta neure menbroen alderakotzat, aspaldi ordaindu niola Jainko guztiahaldunari, giristino gisa, zor nion zerga, neure behatz ebakiaren sakrifizioarekin eta oblazinoarekin; eta deliberaturik, finean, ezen haiek guztiak arrazoin ezin arrazointsuagoak zirela aita Zacaríasen kontseiluari eta demandari baiezkoaren
|
emaiteko
, konformidadezko keinu bat egin nion gipuzkoarrari. Eta Antoniok, orduan, erran zuen:
|
|
|
—Zer bertzerik iguriki dezaket bizitzatik, bizitzaren iturria agorturik badakusat? Eta nola egon naiteke ni deus
|
emaiteko
gaietan, baldin bizitzak deus eman ez badiezadake jada...?
|
|
|
edo Ubarneko dama damatxoak erran behar ote dut, gure aitak deitzen zien bezala, nahiz eta anitz herritarrek erdi sorgintzat zituzten? Baina ez nuke festa hura oroitu nahi bertara hurbildu ziren jendeen berri
|
emaiteko
, ez haien solasen ez haien beztimenden, ez musikariek jo zuten musikaren, ez noten konpasean gonbidatuek dantzatu zituzten dantzen... zeren eta aitzinago ere izanen baitut festa distiratsuagorik deskribatzeko parada, Villagrandeko dukearen eta haren segizioaren etortzearekin zelebratu genuen bertze festa handios hura, konparazione. Zer darabilt, bada, buruan, arestian aipatu oroitzapen haien guztien gainetik?
|
|
|
skribatzaile gisa, munduan izan diren erretorika maisurik ederzaleenen pareko, etorri eta hitz jario handikoa, baina baita doia eta zuzena ere, ugaria bezain zehatza; pentsalari gisa, Trentoko kontzilioaren jarraitzaile ezin fidelagoa eta leialagoa, halako suertez, non beldurrik gabe afirma baitaiteke ezen deus guti berririk eransten eta eratxikitzen diela Trentotik hedatu ziren ideiei eta arau moralei... nahiz eta ezin zaion kendu, bertzalde, ezen, haien janzteko eta indartzeko, ezin hobeki erabili zituela bai bihotzaren eta arimaren jaidurei buruz zuen jakintasuna, zuhurra eta zorrotza, eta bai antzinateko eta elizako doktoreen aipu kontaezinak ere, guztiak ongi lotuak eta maisuki josiak, skribatzaile handien eredurat. Aineza nik ere haren trebezia, nahi dudana edo nahiko nukeena behar bezala adierazteko, eta neure burutazio eta ideiei gorputz
|
emaiteko
, gorputz sendo bat, zeinak harria den hitza eta hitza den harria bailituzke oin eta zimendu!
|
|
|
—Bai, lehenbailehen nahi nuke kanoia etxe aitzinean... apirilaren azken eguna baino lehen, zeren orduan akabatzen baita lehen bortz kanoien
|
emaiteko
epea... Eta uste dut badakidala nola laxa korapiloa, dukea mindu gabe:
|
|
|
Bai, halaxe da. Eta, nik, etsenpluaren
|
emaiteko
, bihardanik lagunduko diot —eta, eni beha paratzen zela, finatu zuen—: Eta hik ere bai, Joanes, Mattinen anaia haizenez gero...!
|
|
|
Eta hala joan ziren minutuak eta orduak, egunak eta asteak... eta joan zen urte bat eta bertze bat... harik eta egun batean amaren morroi bat etorri zitzaidan arte, erraiterat ezen amak jauregirat deitzen ninduela, berri baten
|
emaiteko
.
|
|
|
Baietz erran nion, burua goiti beheiti mugitzen nuela. Eta, hala, solasaldi labur hari azkena
|
emaiteko
, promes eginik ezen ez nuela bakarrik utziko, handik kanporat jalgi nintzen, non aiduru bainuen gurdizaina.
|
|
|
BIDEAN jarri nintzen, bada, Donibane Lohizunerantz, Piarres Oihartzabal kapitainarenganat, Jainkoari otoitzez nengokion bitartean eta zeruari galdegiten ezen etxean egon zedila, ez itsasoan, zeren babesik gabe bainengoen, ezkatarik gabeko arrain galdu bat bezala, munduan bakarrik, teilaturik gabe, eta zeren norbaiten beharra bainuen, neure barrenaren husteko eta neure asmoen berri
|
emaiteko
.
|
|
|
Eta garagarnoan itorik uste nuen harra berriro hasi zitzaidan hizketan kontzientziaren bazter batetik: " Merezia, merezia... zeren eta lohian sartua dabilenak ez baitu lohia baizik merezi!" Eta, harrari kontra egiteko, Mignonekin amestu nuen berriro, baina ez haren gorputza besarkatzeko asmoz, baina hari uzkitik ilentiaz
|
emaiteko
... Eta, neure aitzinean ez nuèn arren, haren iduria etorri zitzaidan bururat, erraiten niola:
|
|
|
Nola larritu nintzen hatsarrean Joanperitzen hitzekin...! Nehor ere ez zen, halarik ere, uroski, hartaz ohartu, zeren eta guztiak Joanperitzi beha baitzeuden; eta, burua beheititurik eta barrendik hats harturik neure burua apur bat baretzea erdiesten nuela, Joanperitzek hasiari azkena
|
emaiteko
, erran nuen ozentki:
|
|
|
Baina, akaba dezadan Mignoni buruzko kontakizuna bertze kontsiderazione batekin. Izan ere, arestian erran dizut nola piztu zitzaidan hari uzkitik ilentiaz
|
emaiteko
gogoa, jakin nuenean ezen ziria sartu zidala; baina joan dira urteak, baretu zait odola, zabaldu zait bihotza, eta, orain ikusiko banu, uste dut ezen eskerrak ere emanen nizkiokeela. Zeren, alde batetik, jainkosa baten gorputza baitzuen, eta jainkosen lurrak behin ukitzeko egin ziren, ez gehiagotan, eta nik behin ukitu nituen lur haiek; eta zeren, bertzetik, gertaki haiek oroitzen ditudalarik, irri egiteko gogoa baitatorkit... eta irri egiten dut orduan gertatuaz, eta irri egiten diot neure buruari, ez ankerki eta krudelki, baina urrikalki eta amoroski.
|
|
|
Neure orduko bizimoldearen berri
|
emaiteko
, ez dizut, ordea, portu haietan ezagutu nituen jendeen inventariuma eginen, zeren, bataz, luzaro luzatuko bainintzateke, eta zeren, berriz bertzea, zuhaurk imajina baitezakezu nolakoak izan zitezkeen ene egun haietako benturak eta desbenturak. Eta, imajina ez badezakezu, kontuan izan ezen, egia izanik Mignonekin gertatua ez zela egunoroz gertatzen zen gauza, egia zela, halaber, ezen gure egunorozkotasunaren erakusgarri izan zitekeela, gradu batean bai bederen, zeren egunorozkotasunak ere bere usainak baititu, eta gertaki hari zeriona zen, zalantzarik gabe, ene egunorozkotasunaren usainetarik bat.
|
|
|
Eta, azkena
|
emaiteko
historia ez dakit irrigarri edo nigargarri honi, zeina Boccaccioren lumarendako bertze ipuin baten egiteko gai ezin egokiagoa izan baitzitekeen, derradan ezen guardia buruak erran zigula, hasteko, bi hautabide genituela, gertatuak gertatu ondoren: edo ez genituen puta haiek salatzen, zeren ezein salatzailek ez baitzuen nehor salatzeko eskubiderik, baldin berak ere salatua izaitea merezi bazuen, nola izan baitzen gure kasuan, etxe galdu hartan fornikatzen harrapatu gintuztelako; edo, egitekotan, uko egin genion nork bere poltsaren jabetasunari, puta haiek ezin pobreagoak zirenez gero, beren seme alabei jaten emaiteko sos erdirik ere ez zutenak, eta hargatik ebatsi zizkigutenez gero, hain zuzen ere, diru poltsak, nezesitate handian zeudelako.
|
|
|
Eta, azkena emaiteko historia ez dakit irrigarri edo nigargarri honi, zeina Boccaccioren lumarendako bertze ipuin baten egiteko gai ezin egokiagoa izan baitzitekeen, derradan ezen guardia buruak erran zigula, hasteko, bi hautabide genituela, gertatuak gertatu ondoren: edo ez genituen puta haiek salatzen, zeren ezein salatzailek ez baitzuen nehor salatzeko eskubiderik, baldin berak ere salatua izaitea merezi bazuen, nola izan baitzen gure kasuan, etxe galdu hartan fornikatzen harrapatu gintuztelako; edo, egitekotan, uko egin genion nork bere poltsaren jabetasunari, puta haiek ezin pobreagoak zirenez gero, beren seme alabei jaten
|
emaiteko
sos erdirik ere ez zutenak, eta hargatik ebatsi zizkigutenez gero, hain zuzen ere, diru poltsak, nezesitate handian zeudelako. Eta, puntu hartarat iristen zela, guardia buruak erran zigun are boz sendoagoaz ezen kontent ere egon gintezkeela, zeren, alde batetik, hagitzez ere hobe baitzen gure diru haiek bide onetik bideratzea, nola egin baitzuten puta haiek, beren ohoinkeriaren fruitua karitatezko edo miserikordiazko obretan enplegatzen zutela, beren seme alaben mantenuan, gizalegeak eta Jainkoaren legeak manatuaren arabera; ezen ez bide gaixtotik, nola izan baitzen gure asmo ezin lizunagoa; eta zeren, bertzetik, puta haiei zorren ordaina barkatzea izan baitzitekeen gure bekatuaren kulpa eta hobena ordaintzeko modurik egokiena; eta akabatzeko erran zigun ezen, baldin, halarik ere, justiziak haiek harrapatzea nahi bagenuen, uste genuelako ezen gure eskubidea zela, lasai egon gintezkeela, zeren segur baitzegoen berant baino lehen harrapatuko zituztela putatzar haiek... nahiz eta ez zen, bertzalde, erraza izanen," zeren eta baitakizue nolakoak diren putak:
|
|
2001
|
|
|
Hogei urtez ELBk lan eta borroka egin du Euskal Herriko laborariei beren baitan konfiantza
|
emaiteko
lehenik; eta konfiantza bi mailetan: euskaldun bezala gai zirela eta ginela gure aferak guhaurek eskuetan hartzeko Paue inguruko notableen menpe egon gabe beti.
|
|
|
emazte idazleentzat, argira salbo eta sanoheltzearren, gizonen molde berdinean izkiriatzea helburu bilakatzen da. Halatanautorearen izena salbu, eta kritikaren komentarioen funtsezko injustiziaz aparte, historiaren tratamendu eta perspektiban berezitasun gutxi kausi daiteke JasoneOsororen eta, demagun, Xabier Mendiguren Elizegiren ipuinen artean, adibidebaten
|
emaiteko
. Hemen, hizkuntza ideologia dominantearen aitzinean, euskaldunakerdaraz hastean bere mintzoaren seinaleak oro ezabatzen saiatzen diren bezala, literaturaren merkatuan sartzeko, emazte idazleek liburu ahal bezain neutroak, kometitzera?
|
|
|
Halatan, antzinako feminismoaren teoriek emazte bakoitzaren gorputzaren eta espirituarenintegritate eta jabetasun propioaren aldarrikapenen oinarriak plantatzen zituztenean, munduaren ikuskera berezi baten marrazkia eskaintzen ziguten, bidenabaremazte idazleek olerki, ipuin edo nobeletan, kontinente beltzaren? mami ankerrak (eta atseginak) argitara
|
emaiteko
gisan. Idazten dudanean, idazle mekanikoa bainogehiago naizela seguru nago:
|
|
|
Eskerrak
|
emaiteko
denborarik ez genuen ukan, bakea ekarri zuen bere planetara itzuli behar baitzen. Erran nezake 20/ 20ko nota emango niokeela bere betekizunean.
|
|
2002
|
|
|
Aske bizitzeko sortu hintzen eta kateak jarri ditiate, baina azken aldi honetan familiari ere jarri zizkiotek hi ikustera etortzen ez utziz. Gizon horiek zer ditek hik baino gehiago hiri halako tratu txarra
|
emaiteko
... ezer ez! Ezin duk horrela segitu, ihes egin behar duk Begiak itxi eta ohe gogorrera bota zuen bere burua.
|
|
|
Eginahal guzia eginen dut zure laguntzeko eta bi egun barru deituko dizut berrien
|
emaiteko
.
|
|
2003
|
|
|
Ai, ai, ai, mutila! airean
|
emaiteko
, hona, zenbait lerro:
|
|
|
Orduko lapurreta hura, Pio XII.ak berretsi eta larritu baizik ez zuen, Baionako Albert Léon Terrier apezpikuari deus erran gabe, gure elizbarrutiari kendu ziolarik Ondarlako auzoa, Iruñekoari
|
emaiteko
Fanco jeneralaren gomendio.
|
|
|
Euskaldun Fededun, Jainkoak daki zenbat aldiz entzun ahal den, orobat frantsesen. Catholiques et Français? famatuari zor genion euskal herritarrek erramolde hori, eta ez naiz baitezpada esaldi hori berpiztu beharrez ariko, baina iduritzen zait hausnarketa hauek bururatzean, hitzaldiño hau ere, duela zenbait urte prestatu nuena, Donostiar apezlagun batek eskaturik, hemen berriz ager nezakeela, ene barneko berri jakin gura duenari
|
emaiteko
baizik ez balitz ere.
|
|
|
Bazirudien orduan memento ona zela, Québec en eta Euskal Herrian eta, menturaz, beste leku askotan, zenbaitek aipatzen zuten Askapen Teologiaren bidetik, beste itxura baten
|
emaiteko
, elizaren eta estatuen ohiko harreman hertsiegiei, Jainkoaren Herriaren eta Herrien beren onetan. Horra zergatik sartu nituen ene liburuan bi aipamen hauek:
|
|
|
alaba gehiena etxetik kanpo joana zen inori ezer erran gabe, eta bestea eritetxean zuten. Une horretan beren haurrentzat bizia
|
emaiteko
prest ziren, baina Xeleim eta Himra k ezin zuten gehiago mezua entzun. Alta, horren entzuteko parada ukaiteko, hogei urtez beha egon behar izan zuten...
|
|
2004
|
|
|
Amets triste da, edanarazten dut eta milioi bat pariatzen dugu joko batean, irabazten dut. Sos hori ezin du ordaindu, orduan erraiten diot milioi baten ordez bere semea
|
emaiteko
. Segur naiz ongi aterako dela!
|
|
2005
|
|
|
Hona fraile horren gogoeta: " Zertako ez da apez bat igaiten bortu hoietarat, mezaren
|
emaiteko
–Ez da hori naski ezin egina.
|
|
|
Tuba/ en haurrek berek eman ziotena, Eskuaraz
|
emaiteko
hori zen zuzena.
|
|
|
Eskuaraz
|
emaiteko
hori zen zuzena.
|
|
|
Sei urtetan zortzi urtekoekin segitzen zuen. Bere amak emaitza bikainei interesik gabeko begirada bat botatzen bazien, Cassandre beti hor zen bere kontsolatzeko, goxokien
|
emaiteko
edo bere bihurrikerien gordetzeko.
|
|
2007
|
|
|
Zer atsekabe guretzat eskualdunak ikustea, komunichtekin eskuz ikustea, tresna berak eskuetan, Francoren soldadoen kontra... Bazutena arrazoinik aski komunizteri laguntza
|
emaiteko
–Hori bertzerik da.
|
|
|
Manexen bertsuak beti asmatuak dira kantatzeko moduan
|
emaiteko
ohizko aire herritar batean.
|
|
|
Urrunean trenaren muturra ikusten zen. Igo baino lehen, denak lerroan
|
emaiteko
agindu digute eta gure izen deiturak eskatu dizkigute. Bagoiaren barnean berrogeita hamar bat judu gara.
|
|
|
...biltzerat ere uzten, beren eremua ebatsiko diotelako lotsarekin, goizetik arrats ate sahetsean etzanik baitagozte, denmendren hezur edo salda ondar baten esperoan, beren lana ongi egin dutelako sariaren beha, larruari lotu kadena lepoan ez baitira paretetarik hiru urhats baino gehiago urruntzen ahal, halere beti kontent jana loa eta pereka zonbait aski baitzaiote beren biziari zer erran nahi baten
|
emaiteko
...
|
|
|
Inkesta hau bururatua nuenez geroztik, Bordelen ezagutu nuen Kamila ixtudiante gazte lagun bateri errantzutera behartua nintzan eta bere galderari aterabide baten
|
emaiteko
, mahainean jarrita, idazten hasi nintzan:
|
|
|
— Ene ttipia, ene maitaxe ttipia,
|
emaiteko
banu bezala! Eta zer oraino?
|
|
2008
|
|
|
Ax 262: Lege zuzenean ordenatua dago, asko dela frogantzarik emazte baten gaixtotzat
|
emaiteko
, gizonarekin bakharrik, ez orenean, eta hartako lekhuan edireitea.
|
|
|
zer ere prestatu baitzuen, hura guztia gal zezala (Nicolaus de moribus gent.). Baiña nik uste dut ezen etzela halako sententziaren
|
emaiteko
premiarik, bera baitago emana. Zeren ezpaitu halakoei prestatzailleak, koberatzeko perilik.
|
|
|
Pelikanoak txistatzen dü, ümen, bere bulharra bere odoletik hümeer
|
emaiteko
|
|
|
lharra bere odoletik hümeer
|
emaiteko
.
|
|
|
(b), iraungo baleu denpora askotan, litzateala parte niri eriotzea laster
|
emaiteko
–(11v),. Urte askotan> bizi banax?
|
|
|
Berriz jiten datekienian botzen
|
emaiteko
turra.
|
|
|
(1) Bozkario handitan, kantatzen naiz hasi, Ohore
|
emaiteko
, gure jaun merari; Harrotz batzu nahi dute (bis) herrian ezarri, Promes ederrekilan gure buruzagi.
|
|
|
Mundu guzia mintzo da laborariez eta laborantzaz; frango gauza eder eta on asmatuak izan dire azken denbora hautan, bai laborarien laguntzeko, bai eta gure lur zaharreri behar den hazkurria
|
emaiteko
.
|
|
|
Bigarren aldikotz biltzen gare Donibaneko kantoinamendu huntan primen
|
emaiteko
eta atsegin handirekin ikhusten dugu gure herritar laborariek onhesten dituztela egiten ditugun entseiuak hekien onetan hunat agertzen direlarik joanden urthean baino nombre handiagoan.
|
|
|
Biok erabaki genuen mixteriozko jokotria bat egitea axurant tzar horri. Mikeleri zaio gogoratu oskietan dirdiragailua
|
emaiteko
orde, horren iduriko lotgailu bat dirdiratsua eta ezinago azkarraz oskiak emokatzea. Isopaz ferekatzea aski zen.
|
|
|
Pialle ile mozlea, gizon mehe luxe bat da. Erhi luxe xuri batzuk aintzinatzen ditu esku
|
emaiteko
.
|
|
|
Burua apalduz, guzieri agurka, itzali da aldeko ate batetik. Epai mahaikoek gogoak berotu dituzte, gazte kantari eder horri bakoitxak beren ohar negurriaren
|
emaiteko
.
|
|
2009
|
|
|
Beraz 2063 urtea Gotaine Irabarneko herriak etxeki nahi luke, bere pastoralaren
|
emaiteko
.
|
|
|
Oroitzen naiz nola goiz batez abiratu ginen sexoaren gainean. Ez dakit bertze neskek horren libroki aipatzen ahal zuten ero ez, baino gure etxean ez zen deus trabarik elkarreri gure sendimentuak
|
emaiteko
.
|
|
|
Alegia eta ez elkar izagutzen egiten dugu elkar kruzatzean eta badakit harentzat seko estranera naizela. Nik ez diot griñik atxikitzen, baino badakit haren solasek porrokatu nautela izaten ahal nuen kuraia ttikiena bertzeari nere konfintzia
|
emaiteko
. Badakit ez duela nahi eta egin, badakit ere, bertze emazteeri holakoak gertatzen zaiotela eta ez direla hortarako kexatzen, baino ni holakoa naiz.
|
|
|
Horren zaila ote da, behin bederen, atxemaitea norbait momentu batentzat bederen zuri eta zuri baizik pentsatzen duena? Denak horren okupatuak ote dire beren biziarekin ez tokirik izaiteko bertze bateri egiazko interes piska bat
|
emaiteko
–
|
|
|
Neri beldur emaiten zian gauz hura izagutzen zuen. Amodioa
|
emaiteko
argitua zuen behar dela amodioa errizibitua izan. Eta nahi zian klaratu azkarki nik izandu nuela apantzi hori, betitik, eta hura, betikotz.
|
|
2010
|
|
|
Ez dut botza sobera eder, ez pertsu
|
emaiteko
, ez kanturako. Familian bai, botza bazuten guziek!
|
|
|
Eta hola ninduzun abiatu lehen pastorala idazten. Geroztik baditut hamabi pastoral emanik bat batuaz, San Mixel Garikoitz, bestea frantsesez, Juan Martin Pueyrredon, eta bederatzi haboro,
|
emaiteko
! Emanen dituzue ni hil ondoan!
|
|
|
Pastoralaren gaiaEz dut pentsatzen pastoralen arauak direla gauza gogorrenak. Enetzat gogorrena gai baten atzematea da, aberats dena idazlearendako, bai eta jokolariei plazer
|
emaiteko
. Nik xantza ukan dut zeren ene herriari loturik gaiak beti atzeman baititut, lehen pastoralean 1998an Etxahun, Ithurburu eta Beñat Mardo aipatu baititut eta aldi honetan Attuli.
|
|
|
Halaber, ikerketaren emaitzek euskararen egoera eta etorkizunaz axolatzen diren eragile guziei interesa piztuko diela segur izan gaitezke. Helduen euskalduntze alfabetatzea tresna garrantzitsua da gibelatze prozesua gelditu eta hizkuntzaren zabaltzeari hasiera
|
emaiteko
eta hain zuzen, pasa den abenduan Euskararen Erakunde Publikoak aurkeztu duen heldu diren 4 urteetako norabideetan izaera estrategiko hori aitortu dio HEA arloari. Ondoko urteetan HEA arloak nundik nora joan behar duen galdera seriosa da.
|
|
|
Sartzen da Peio, bizkarreko pozoin
|
emaiteko
batekin, maska begitartean, kosmonautez bezti. Bedera bedera, oinetakoak" garbitzen" ditu.
|
|
|
Guhauren onetan zati baten lehen bai lehen hartzera lehiagiten, nun ere baitukegu hoberenik eta han! Sare bat bezala hala bedi gure jendakia, zerbeit oraino
|
emaiteko
duketen toki guzietan!". 621
|
|
2011
|
|
|
Ahalmen urriagoko haurren eskolatzearen alde egiten duen elkarteak, bertze sustenguak errezibitu ditu. Izan ere, aitzineko aleetan maiz aipatu dugun Oroitzapenetik bidaiarat ikusgarriaren antolatzaileek Euskal Herriko errugbi txapelketa aprobetxatu nahi izan dute elkarteko kide den Dominique Idiarti 6.700 euroko txekea
|
emaiteko
. Bultzatzaile eta antolatzaile izan den Zazpiak Bat elkarteak, Olhain ikastolaren eta Etxola gaztetxearen laguntza ukan du.
|
|
2012
|
|
|
Junesek ontsa badaki zertan ari den, bai teoriaz, bai pratikaz, ez beita jakitate hütsean baratü: hamar trajeria badütü emanarazirik eüskaraz, hamekagerren bat frantsesez, Biarno hüllaneko Landa (Lanne) herrian, eta beste zonbat orano eüskaraz idatzirik,
|
emaiteko
prestik? 1976ko üdan, Junes pastoral idazle berri agertü zen bere Urdatx/ Santa Grazi herrian, eta izen hortako antzerkia herritarrek antzeztü zeioen, arrakasta handi bat ardietsiz. Junesek trajeriari noblezia garbi bat ekarten zeion, bai krakan, bai mintzajean, eta molde berri hori zinez gustatü zeitan.
|
|
|
Bestela debeiatzea günüke, eta ondorioz arrazu gabeko berritzapenen bilatzea, testüaren kaltetan. Üsüan hirur orenez
|
emaiteko
gisan antolatzen dü idazleak: lüzapenak jokülarien harat honatetarik horra dira, gero eta haboro beitira tauladala igaiten direnak. Egiazko arazo edo problema berri bat agertü zaigü hor azken hogei urteetan:
|
|
|
Azken urte horietan, haatik, herri hanitxetakoak batetaratzen dira pastoral baten
|
emaiteko
. Hala hala ikusten dütügü alkarte batetako kideak.
|
|
|
Beste zonbait ezbaian egonen dira eta lüzatüko düe baiaren emaitea. Beste hanitxek ez badüe aritzeko nahia, halere gogo honez beren izena emanen düe, antoladüretan botzik parte hartzeko, saihetseko hainbeste lanetan eskü kaldü baten
|
emaiteko
.
|
|
|
Gero hasten diraantxerak. Antolatürik dira tauladaren gainen dantza jauzien
|
emaiteko
ohorearentako. Hara iganen da diharü haboroena eskentü düan herria.
|
|
|
Hortarako bi lagün mintzodirelarik, bata bestetik hürrüntzen dira berriz hüilantzeko. Bat, bere herrokatikelkitzen delarik, bere bertsetaren
|
emaiteko
, itxüra üngürükazko bat bezala ebilaldian marratzen dü.
|
|
|
Gizakiari beti berri hona ekarten düe, bai eta ere bürützen. Harentako neke bat sortzen bada, hor dira bihotz
|
emaiteko
; ezinbestean direnak zaintzen dütüe, hiler paradüsüa zabaltzen deie eta zelüalartino lagüntzen dütüe. Bena beren saila beti ixil ixila da.
|
|
|
Bena ogengabetarzüna ere, aingürüer doakien arabera. Aipatzekoa da aingürüak pastoraleanagertzen direla urdiner albidata
|
emaiteko
eta horier paradüsüko sargien idekitzeko.
|
|
|
Biak, ordüan, gaixtoalat bürüz ützülirik dira. Sü
|
emaiteko
indar handi biltzeko alkarri lotzen dira.
|
|
|
Müsikagailüak, ordüan, nolabait ararteko lansaila betatzen dü ixiltarzün orokorraren eta botzaren artean. Lehenik, ixiltarzüna mozten dü eta gero kantatü hitzer parte
|
emaiteko
, ixiltarzüna berriz jarten dü.
|
|
|
Bena so ttipi bat bera egiten badügü zer izan diren mentez mente pastoralak, erres da erraitea ezbardinak izan direla, bai geietan, bai jauntsietan eta
|
emaiteko
moldeetan. Gaüza hanitx bestelakatzen ahal da.
|
|
|
Martin Larraldek, Bordaxuri moduan ezaguna zenak, gutxienez esaldi on bat ere utzi du: " Kontseilu bat banikek hiri
|
emaiteko
". Harkaitz Canok ere esaldi gogoangarriak idatzi ditu.
|
|
|
Ruben Darioren altxor dibinoa doala ere higaduraren maldan behera lehengoen gisala bazituztela orduan Errepublikaren deiak norteko lubaki hotzetan odolaren
|
emaiteko
amodioa bezala sortzean heriotza berekin daukala leher egiten dutela amets ederrenek ondartzako mareak irentsi gaztelua bezala badira oraindik mende zaharren deiari jarraikiak arra eta emeen arteko tirriari bizitzeko graziari atxikiak hemen gaude gure mundu ttipian euri iguzkiei beha euria txarra dela iguzkia ona dela udatiar turista hiritarren leloak goitika hemen bozetan parte hartzen hexagonok...
|
|
|
Begitik, okerra zen aitatxiri malkoak zariozkan. Ikusirik haurra izialdurak joa, segitu zuen erranez ez dela sekulan lotsatu behar, Joikoak baduela beti eman duen bezainbat
|
emaiteko
.
|
|
|
Axtiko mediku gazteak berriz etorri eta areto ttipi bateko ohe mehar batean etzanarazi ninduen erranez Godel medikua etorriko zela ene ikustera. Hor, zerbait gisaz, gogoa indartu zitzaitan neure buruari edo neure bizi egoerari behako xorrotxagoko baten
|
emaiteko
. Gorputza ezindua izan arren zertako gogoak ere behar luke ezindu?
|
|
|
Eri dauka bere burua, kasik ezin ulertua da hunen gogo egoera hits hori. Claudine ene andreak aitortu zautan ez zuela kemenik aski bere aitak jasana zuen nahi gabe batez eni parte
|
emaiteko
!
|
|
|
Dendaletxe eta ostatuetarik frantses mintzoa entzuten bazen ere ulertzeko nekea zen. Place Royale horri behako baten
|
emaiteko
denborarik ez nuen, Europano arkitektura agerian zegoela baizik, lau bost estaietan harrizko eraikiekin.
|
|
|
Hau dela John Lesley? Atorra papoa zabalik eta irria ezpainetan, lau zehetako beso bat luzatu zuen guri esku
|
emaiteko
. Bere berriak eman zizkigun lehenik.
|
|
|
Bere behako urdina eni buruz hedan: Orain lurrean gaituk! Lurra baino beherago ere! ziloan gaitun! Zer aterabide dugu haurreri jatera
|
emaiteko
–Besteak beste, laugarren haurraren itxaropenean nagok!
|
|
|
Auzitegian agertuko naun, hor hortzez eta haginez defendituko dinat gure ohorea. Nehor ez dun aski azkarrik gu eragotziko gaituenik gure haurreri behar diren artamenduen
|
emaiteko
. Eskualde guzietarik ateak hetsiak ditiaguk! Ez ote huke hobe nagusigoa utzirik nagusi batentzat lan egitea. Nungo nagusi zintzoak hartuko din bere zerbitzuko, ni bezala desohoratua den langile bat?
|