|
2000
|
|
|
Ez dakit zoin esaldi asmatu behar den aste huni biper pixka baten
|
emaiteko
euskal politika munduan, prentsak mamia ukan dezan hain maite dutelakotz, eta nire buruaz mintzarazteko.
|
|
|
azpiegituraz hornitu eta egin dituen diagnostikoak ezagutzera eman, aztertuak izan daitezen. Diagnosi horietatik ondorio nabarmena ateratzen da, marko honek ez duela
|
ematen
Euskal Herriak aurrera egin dezan. Horrez gain, asko gara euskaldun kontzientzia daukagunak eta horri erantzun praktiko bat eman behar zaio; zergatik behartu behar gaituzte geure burua espainiar edo frantziar gisa agertzen ez bata ez bestea ez garenean?
|
|
2001
|
|
|
1. Lehen galdera honi erantzun beharrekoa ez da, berez, izate samurrekoa. Izan ere, Eskal Herri honetan (Hegoaldean behinik behin) azken urteotan sumatzen da berebiziko eragina, indarkeria nahas mahasean
|
emateko
euskal kultura eta euskalgintzarekin eta orobat, iritzi publikoarenaurrean batera plazaratzeko, gauza horiek sustrai berekoak balira bezalaxe. Horretan, uzkur naiz, ea ez ote dugun jakin euskalgintza hori guztiona egiten.
|
|
2002
|
|
|
1995etik 2000 arteko zerrendak aztertu ondoren, argi ikusi dugu argitara
|
emandako
euskal literatur liburuen% 15 inguru dela emakumezkoek idatzia. Eleberriari dagokionez, I. Borda (2), Y.
|
|
|
Honetaz gain, bistan denez, Frantziako irakaskuntzaren egitura jakobinoak, eraketa politiko zentralistaren ondorioa bestalde, ez du biderik
|
ematen
Euskal Herriko ezagutza ezertan gauzatzeko.
|
|
2003
|
|
|
barruti euskalduna, ikasketa plan euskaldunak, titulazio euskaldunak,... egitura propio eta euskalduna. " Euskalgintzaren ikuspuntu batetik begiratuta, euskalduntze prozesuari bultzada
|
emateko
Euskal Unibertsitatea beharrezkoa dela72" askok uste dugu. Gure zerbitzura dagoela sentitu nahi dugu Unibertsitatea, euskaldunon zerbitzura.
|
|
2004
|
|
|
Diskoetxe eta musika promotoreen esanetan, musikak garai batean zuen kultur izaera galdu du eta barne merkatuan pisua galdu du. Horri buelta
|
emateko
euskal disketxeek eta promotoreek bi elkarte osatu dituzte: Euskal Herriko Diskoetxeen Elkartea (EHDE) eta Euskal Herriko Promotoreen Elkartea (EUPRE).
|
|
|
Argiago ikusiko dugu ordea beste tankera honetara aurkeztuta:
|
demagun
Euskal Herriaz ari garela, demagun hemen bizi den gizakiaren sozializazio eredua dugula aztergai. Zer nolako ezaugarriak agertuko litzaizkiguke gizaki horren nortasun taxueran gizarte eta nazio zeinuei dagokienez?
|
|
|
–Bigarren zehaztasunaren arabera, euskal esparru komunikatiboa, gure kasuan, ez du hizkuntzak soilik definituko. Hau da, baditugu faktore linguistiko eta soziolinguistikoak funtsezko elementuak direnak euskal esparru kultural eta komunikatibo horren konfigurazioan, baina ezin dira horren inguruan egituraturiko erreferentzia bakartzat hartu?. 382 Jakina, euskararen bazter izaerak ez du biderik
|
ematen
euskal herritar guztien komunikazio esparrutzat hartua izateko. Hizkuntza normalduetan ez da sortzen horrelako zalantzarik, baina euskaldungoak ez du nonbait komunitate autonomo baten kategoriarik erdietsi oraindik.
|
|
|
Hego Euskal Herrira mugatu ohi den lurraldetasun eredu bat antzematen da inplizitu, euskararekiko interes bat (baina Antzinaroan bukatzen dena), eta gainerakoan garai desberdinetako datu sozial, politiko, ekonomiko eta kulturalak daude, hobeki edo okerrago laburbilduta, baina aski modu neutralean aurkezten direnak. Beraz kontzeptu historikoak ez daude helburu finalista bat iradokitzeko antolatuta(
|
demagun
Euskal Herriaren historia askatasunaren aldeko borroka konstante bat izan dela frogatzeko, edo kontrara Euskal Herriaren historia betidanik Espainian kokatu dela adierazteko). Zentzu horretan lerrokatze ideologikoa saihesten jakin du egitarauak.
|
|
2005
|
|
|
" euskal idazleak kariño asko behar du"," telebistak, kirolak eta turismo masifikatuak ez diotela gure adimenari borroka irabazi frogatzeko"," euskal idazleak irakurle asko behar ditu"," batzuetan bere lana aintzat hartua izan dadin behar du euskal idazleak"... Literatura gure kontzientzien lasaigarri da (hori ere bai) etaes ke rrak
|
eman
euskal idazleei egindako lanagatik...
|
|
2007
|
|
|
Bitartean, Eusko Jaurlaritzaren Sailen arteko Batzordeak sorturiko Batzorde zientifiko teknikoa abenduaren 19an bildu zen lehen aldiz, bertan euskal administrazioetako, erakunde publiko zein pribatu eta talde ekologistetako ordezkariak egonik5 Marea beltzari aurre egiteko, haitz, kala eta estuario guneetan aritzeko jardunbide protokoloa lantzen hasi ziren, garrantzi handia
|
emanez
euskal kostaldeko ekosistema baliotsuenak fueletik babesteari (Urdaibai, Txingudi edota Gaztelugatxe, besteak beste).
|
|
|
Arrakasta hori, bistan da, fenomeno turistiko edo ekonomikoa da beste ezer baino gehiago. Ez du
|
ematen
euskal herritarrok arte garaikidearekiko ezagutza edo estimazio askoz gehiago dugunik, eta honetan oinarritzen dira kritikoak. " Eta zer?" erantzungo zaie beste aldetik seguru asko.
|
|
2008
|
|
|
Nassinoko jendeak, edo Casanovakoak, ez luke gaizki
|
emango
euskal ruralismo bati buruzko film batean, ez horixe. Eta kosta hiperurbanizatu eta turistikotik ordu laurdenera daude.
|
|
|
eguzki energia eta energia eolikoaren aukerak guztiz ustiatuko balira, gai lirateke biztanleriaren energia eskaria halako 15 betetzeko. Potentzial hidroelektrikoa, ordea, oso mugatua dela ondorioztatzen du txostenak, ez bailuke
|
emango
Euskal Herriko elektrizitate eskari osoaren% 5 betetzeko ere.
|
|
|
Euskara aldetik Eskualdunakoa aipamen handikoa bada ere, hark baino lehenago argitara zituen Réveilek laborantzako artikuluak, Frantziako histo riakoak, politikako bertso berriak. Bertzalde, berri larriak, bereziki politika mundukoak, laburki
|
ematean
euskal kazetaritzaren historian lehena izan dai teke. Horrek guztiak erakusten baitu euskal idazle edo kazetari gorriak edo errepublikanoak ere izan ditugula.
|
|
|
Zehazki Iruñean umeentzako ikastetxe pilotu bat sortu gura zuten, andereño erlijioso batzuen ardurapean. Probak emaitza ona
|
emanez gero
Euskal Herriko zati erdaldun guztian antzeko zentroak irekitzea zen asmoa239 artean Estanislao Arantzadi Azkuerekin harremanetan ibili zen, Iruñeko ikastetxea ere Plöermel anaiekin sortzeko aukera aztertuz. Baina tartean arazo ekonomiko larriak zeuden eta horri Nafarroako gobernadore zibilak euskaraz irakastea galarazi izana eransten zitzaion240.
|
|
|
1898 inguruko datu zehatzik ez badut ere, ildo berean doan garai hartako aipu bat azaldu zait: Pablo A ltzola bilbotar liberalak Sabino Arana kritikatzeko 1898an idatzi zuen artikulu batean, ez zion garrantzia handirik
|
ematen
euskal separatismo arriskuari bere baitan, ez bazen frantses hedapena erraztu zezakeen heinean: «riesgo de que este desafecto [jeltzaleena Espainiarekiko] pudiera transformarse, andando el tiempo, en la inclinación hacia Francia de varias regiones situadas en la orilla izquierda del Ebro».
|
|
2009
|
|
|
Madrazok EBk Bilbon duen egoitzan eman dio hasiera hauteskunde kanpainari. Bere alderdia ezkerreko aukera bakarra dela ziurtatu du, eta alderdiari botoa
|
ematea
euskal ezkerra alternatiboaren, federalistaren, errepublikarraren eta kapitalismoaren aurkakoari botoa ematea dela esan du.
|
|
|
Taste The Art lehiaketari amaiera
|
emateko
euskal sukaldariek afariko lehen platera prestatu zuten. Afariko gainerako platerak prestatzeko ardura Danimarkako Sukaldaritza Talde Nazionalak izan zuen.
|
|
|
3 Euskaltzaindiak uste du, Erakunde Akademikoa den aldetik ez dagokiola bere iritzirik
|
ematea
Euskal Legebiltzarrak berriki Autodeterminazioaz hartu duen erabakiaz.
|
|
|
Ez zuten ulertzen nola Afrikako 17 herrialdek independentzia lortu ahal izan zuten eta Euskal Herriak, aldiz, ez. Edota zergatik Aljeriatik ailegaturiko ehunka mila iheslari zuri diruz laguntzen zituzten erakunde publikoek eta Elizak, eta, aldiz, ez zuten dirurik
|
ematen
euskal preso eta iheslarien alde. Zalantza horiekin bat, mugaz bi aldeetako euskaldunen arteko harremanak ere aldatzen ari ziren.
|
|
|
Bestetik, Euskal Herri osoan euskara lehentasunezko hizkuntza eta ezagutu beharrekoa izendatuko luke. Egun, ordea, ezin diogu geurea den hizkuntzari horrelako estatusik
|
eman
euskal herritarrok. Egun euskararen herriak ukatua dauka berreuskalduntze prozesurako beharrezko diren lege zein hizkuntza politika propioak erabakitzeko eskubidea.
|
|
2010
|
|
|
Leire Pajin PSOEko Antolaketa idazkariak ez du onartuko PPko inork leziorik
|
ematea
euskal sozialista bati. Hori adierazi du, PSOEren jarrera Eguigurenek defendatzen duena ez dela azpimarratu ostean, baina bere alderdiak ez du PSEko presidentea zigortzeko asmorik, egindako adierazpenengatik.
|
|
|
Egun batzuk geroago Ruffier, Carlos Martinez eta Ander Herrera erori dira deialditik. Herreraren kasuan Zaragozako Agirre entrenatzaileak ez dio baimenik
|
eman
Euskal Selekzioarekin jokatzeko. Zurutuza eta Riesgo dira ordezkoak.
|
|
|
Erakunde publiko ofiziala denez, eta Euskara hizkuntza ofiziala izanik, Euskal Herriko kartzelek bermatu lukete presoen eskubide hori. Aldi berean hausnarketa honek
|
damaigu
euskal presoak Euskal Herriko kartzeletan behar dutela aldarrikatzeko arrazoi bat gehiago, euskaraz bizitzeko eskubidea ukatzea baita presoa Euskal Herriko espetxeetatik kanpo edukitzea. Bitartean, errealitateari bizkar eman ezin zaionez, edozein kartzelatan dagoela, eskubide hori bermatzeko ahalik eta baliabide eta erraztasun gehien eskaini behar zaio presoari.
|
|
|
Hau," iritzi apal denak apalean edo kajoian utzita" aritu zen. " Nik esango nuke, beharbada, bertsolaritzaren historian 40 edo 50 urtean Azpeitiak eman duen oparotasunik ez duela
|
eman
Euskal Herrian beste herri batek", esan zuen.
|
|
|
Eta beste batzuek, berriz, bai esaten diote biziari, nahiz giza eskubideen ikuspegi mugatua izan batzuetan; eta ez esaten diote ETAren indarkeriari. Baina ez dira gai baiezkoa
|
emateko
euskal gizartearen borondatea errespetatzeari. Areago, horietako batzuek ukatu egiten dute Euskal Herria badenik ere.
|
|
2011
|
|
|
Horrenbestez, Intxaustik hitzaldia amaitu zuen proposatuz, Euskaltzaindiaren ardurapean hizlari talde bat sor zitekeela, edozein jakintza arlotako adituekin, kulturahitzaldiak
|
emateko
Euskal Herriko herri eta hirietan. Halaber, aparteko aipamen bat egiten zuen unibertsitatearen gainean, askok nahi zutela, baina egonda ere, arazo latz biri aurre egin ziola seinalatuz:
|
|
|
Bueno, erretorika hori ere pixka bat bazterreratu nahiko nuke. Batzuetan nire buruari esan izan diot, zertan ari nauk beti esaten, aditzera
|
ematen
Euskal Herria maite dudala baina gorroto dudala, eta ezin dudala soportatu. Behin lagun batek esan zidan bezala," kontuan har ezak hi haizen guztia herri honek eman diala".
|
|
2012
|
|
|
Zergatik dira garrantzitsuak hedabideak hizkuntzen biziraupenerako? Zer du
|
emateko
Euskal Herriak eremu horretan. Galdera horiei erantzun asmoz idatzi du Barandiaranek (Garabide elkarteak eskatuta), Hedabideak liburua.
|
|
|
Kooperazioari dagokion bidaiaren zatiaren balantzea egiterakoan, lehendakariak azpimarratu egin du merkataritza misio batek kooperazio proiektuak bisitatzeko denbora ematen duen lehen aldia dela. Bere ustez, Jaurlaritzak kooperazioari dirua
|
ematea
euskal gizartearen elkartasunaren isla baino ez da.
|
|
|
Jose I.aren gobernu berrian, estatuburu nagusietariko bat izatera iritsi zen. 1800ean ere, hiru herrialdeen arteko batzarrak legeztatzeko bere eragina zuzen zuzena izan zen, konferentzien ildoari hauspoa eta indarra
|
emanda
euskal esparru politikoaren garapenean eragiten zuela.
|
|
|
Zorionez, ekintza mota hori ez da errepikatu, eta ez du
|
ematen
Euskal Herrian Korsikaren egoeran erortzeko arriskuan gaudenik; kate hori eteten ETAk erakutsi duen zuhurtzia bereganatuko lukete ahobero batzuek, zeren eta Ezker Abertzalean agertu diren ohitura batzuek parekatu baitaitezke estatu terrorismoarekin. Adibide bat, traidoreak izendatzeko eta arbuiatzeko dagoen erraztasuna.
|
|
2013
|
|
|
Geolodia honetan parte hartzea doan da eta lekuak mugatuak dira. Izena
|
emateko
Euskal Herriko Geologoen Elkargo Ofizialean eman da, 944431182 telefonora deituta edo paisvasco@icog.es helbidera idatzita.
|
|
|
Departamenduko 10.000 gizon hil zirela dio. Ez du
|
ematen
Euskal Herriko datu zehatzik, baina Eukeni Goyhenetxerenestimazioen arabera, 6.000ko bat hil zen gerla hartan. Joël RocafortekLapurdi kostaldeko hil kopurua eman du herriz herri.
|
|
|
Adinari dagokionez (ikus 3 taula), oro har gazteagoen artean gehiago irakurtzen bada ere, lanbideko eta ikasketetako liburuak kontuan hartzen ez baditugu, eta hori egingo dugu euskal literaturaren irakurlearen profila definitzeko, badirudi euskal literaturaren irakurle kopuru erlatibo handiena 25 eta 54 urte artekoetan legokeela (Conecta, 2010; Kulturaren Euskal Behatokia, 2008). ...aren Euskal Behatokia, 2008), baina kontuan hartu behar da zenbaki horietan ez dela aisialdikoa eta lanbidekoa/ ikasketetakoa bereizten, eta, beraz, aintzat hartuta 1424 artekoetan ikasketetarako irakurketen maiztasun handia, aisialdirako liburuen maiztasun txikiagoa eta liburuak irakurtzeko interes askoz txikiagoa, ondoriozta genezake euskarazko liburuei buruzko datuen soslaiak ez duela aukerarik
|
ematen
euskal literaturaren irakurleei buruzko datu doituegirik eratortzeko.
|
|
|
Izan ere, datu garrantzitsua da jakitea nazioarteko eragin horiek begi onez ikusiak direla Euskal Herrian. PPko bozeramaileen jarrera gotortuak alde batera utzirik, ez du
|
ematen
Euskal Herriko iritzi publikoak kontrako jarrera itxirik erakusten duenik abertzaleen eskaeren aurrean. Aitzitik, iritzi zabaldua da Irlandan eta beste leku batzuetan ituna adostu badute, ea zergatik ezin den Euskal Herrian berdin gertatu.
|
|
|
Hala ikusi du, intuitiboki eta praktikan, bertso munduak. Merkatuaren dinamikak gehi politika/ dirulaguntza publikoek osatzen duten binomioak ez du
|
ematen
euskal kulturgintzako alor batzuk biziarazteko, hazteko, janzteko. Zenbakiek ez dute ematen, demolinguistikak ez du ematen.
|
|
|
Oro har, bost hamarraldiotan euskararen inguruan egindako ahalegin kuantitatibo bipilak (euskaldunak eta euskarako zerbitzuak kopuruz gehitzeko ahaleginak) alde kualitatibotik egin du huts: kale egiten hasi da edo ez du espero izandako emaitza guztia
|
eman
euskal hiztun komunitatearen garapenean. Euskaraz bizitzeko hautua egitera garamatzaten elementu motibazional eta praktikoek herren egiten dute neurri batean, ez gara gai izan motibazioa, ezagutza eta erabilera elkar elikatuz orekatzen dituen garapen bat sortzeko.
|
|
2014
|
|
|
Datu horrek lasaitasuna ematen digu herritarroi, etorkizunarekiko eta indarkeriaren eraginkortasun politikorik eza adierazten du. Badakit gizartearen gehiengoa sinesmen horretan aspaldian zegoela, baina une honetan, presoek eta preso ohiek horren pauso kualitatiboa
|
emateak
euskal gizartearen azpimarratzeko lorpen handia da.
|
|
|
Baina, dohain horiek gorabehera, ba al zuen txalaparta delako hark inolako etorkizunik? Egoera hartan, sagardozaleen festarako aitzakia zela, inolakorik ez. iraungo ba dute, balio bat aitortu behar zaie ohiturei, tradizioei, gauzei, eta joan den mendeko urte haietan? 1950, 1960, 1970?, Espai niako diktadurak ez zion inolakorik
|
ematen
euskal kulturari; ezta hizkuntzari berari ere. txalaparta ahaztua izango zen luze gabe, eta, gehienera, txokoren bat lortuko zuen museo etnologiko ba tean.
|
|
|
Pentsatu nuen hau zela militante izatea. Ulertzen dut orain bertsolaria izatea zela, errotze lokia
|
ematea
euskal munduari edozein hertsaduran. Hautatzen du noiz mintza, zer erran eta bereziki nola erran, dena forma eta pindar baita erdal eta zozokeria itsasoan, orain biderkatu direlarik espresa, heda edo esamesabideak.
|
|
2015
|
|
|
–Erdal ikuspegiz moldatzen diren erdal aldizkariei indar
|
ematea
euskal politikagintza koxkorra izango litzateke. Euskal ikuspegiz egiten den aldizkariren bat eskatzen du une honetako politikagintza jatorrak, agian.
|
|
|
Errazago zen ere esplikatzea hautetsi eta giPragmatismoak eraman gaitu erradikaltasunera: inplikatu gara gureak ez ziren erabaki guneetan, eta horko esperientziak eman digu legitimitatea gune horietatik atera eta beste pauso bat
|
emateko
Euskal Herrian zarte osoari gure tresnak behar genituela Iparraldean gure laborantza berezia eta kalitatezkoa defenditzeko, laboraria, kontsumitzailea eta natura errespetatuko dituen laborantza iraunkorrari bultzada emateko. Esan liteke pragmatismoak eraman gaituela erradikaltasunera (azpimarratzen dut berriro:
|
|
|
bortizkeriarik gabeko erradikaltasunera!): inplikatu gara gureak ez ziren erabaki guneetan, besteek kontrolatzen zituzten erabaki guneetan, eta horko esperientziak eman digu legitimitatea gune horietatik ateratzeko eta beste pauso bat
|
emateko
Euskal Herrian. Hasieratik gureak ez ziren gune horiek boikotatu bagenitu, jende gutik ulertuko zuen gure estrategia...
|
|
|
Eskumenen ikuspegitik, sinatutako akordioa auzitegien mehatxupean onartu zuten euskal erakundeek: itunak Kontzertuaren ahalmen araugilea mugatzen zuen, ez zien ahalmenik
|
ematen
euskal erakundeei beren interesak Europar Batasunaren aurrean defendatzeko, eta ez zuen aurrera begira" bake fiskala" bermatzen, akordioak lotzen ez zituen administrazioak bazeudelako eta estatuko administrazioak berak ere auzitara jotzeko aukera ez zuelako baztertzen. ELAk bezala, EH eta LABek ere kritikatu egin zuten" itun fiskala"; hala ere, LABi gogorregia iruditu zitzaion ELAk Jaurlaritzari egindako kritika.
|
|
|
Hor bilduko dira kantariak," Etchemaite" jatekoen prestatzaileak artarekin zerbitzatuko duen bazkarian. " Benedika gure jatekoa" apuñatik denek eman ondoan, kantari segituko du egunak eta zertako ez bizpahiru dantza jauzi
|
emanez
Euskal Herriko ohiduren begirale leial!
|
|
2016
|
|
|
Izarrekok, buruenik, hirugarren tesi hau paratzen zuen: . Nazional arazoari lehentasuna
|
damaion
euskal ezkerra, zernahi delarik ere, erreformista da? 133.
|
|
|
Historikoki, euskal gizarteak ingurumenarekin sentsibilizazio handia erakutsi izan du. 1980ko hamarkadan hasi zen ingurumen hezkuntza lehen urratsak
|
ematen
Euskal Autonomia Erkidegoan. 1983an, ikastetxeetako lehen ingurumen jarduerak garatu ahala, ingurumen hezkuntzako lehen zentroa sortu zen:
|
|
|
Zenbatek ba ote dakite hor gaindi, gure banda bakoitzak atera dituela gutienez bizpahiru KD? Damu da ez baitiete bedera
|
eman
Euskal Irratiei. Entzun ginezazke datorren uztaila aitzin ere.
|
|
|
Gainerateko arratsaldea iragan da, nahas mahas, etorkinen herrialdetako dantza eta kantuekin, beti giro bero beroan, Arvin Saeidi etorkinak ere bere talendua agertuz arrabitarekin. Arrola taldeak
|
eman
euskal dantzekin bururatu da berotasunez eta emozioz bete eta segur ainitzek gogoan atxikiko duten egun hau.
|
|
|
Gaia zoin da denen buru? Behako sakon baten
|
emaitea
euskal kantu eta musikari, nolako bidea egin den 1960 ko hamarkadaz geroztik... Izan baita alabainan berrikuntza frango eta frango...
|
|
|
Hari eta Mixel Itzainari esker dira lehen aldikotz bertsulariak elizetan kantatzera gomitatuak izan. Emil Larrek zituen Bazkoz Aiherrara ekarrarazten eta gaiak
|
emaiten
Euskal Herri guziko bertsulari hoberenei (Xalbador, Mattin, Azpillaga, Lopategi...). Astekari huntako bere artikulu guzietan euskara garbia eta aberatsa erabiltzen zuen, halaber argitaratu zituen liburuetan.
|
|
2017
|
|
|
Ez dut pentsatzen Bartzelonan zera handirik izango dudanik, baina kontzertuak
|
ematera
Euskal Herrira joateko asmoa dut. Orain hemen bizi naiz, eta aterako dut kontzertu bat edo beste handik edo hemendik.
|
|
|
Kataluniako prozesu subiranistari babesa
|
emateko
Euskal Herriko hiriburuetan eta herrietan elkarretaratzeak deitu dituzte hainbat eragilek. Urola Kostan ere egingo dituzte kontzentrazioak, oraingoz honako herri hauetan egin dituzte deialdiak.
|
|
|
Historian zehar gure lurralde honek bizi izan dituen egoera sozio-politiko desberdinetan zehar, zorionez, euskaldun eta euskaltzale kopuru aipagarri batek, sasi guztien gainetik eta hodei guztien azpitik, bere hizkuntzari eutsi nahi izan diolako. Jon Sarasuaren eta Julen Arexolaleibaren iritziz hizkuntza gutxitua berreskuratu nahi izan duen beste inongo komunitateetan ez delako
|
eman
euskal komunitatean adinako herri ekimenik. Uste dugu etorkizunean ere bide beretik jarraitzea beste erremediorik ez dugula.
|
|
|
Aurretik, Joan Mari Torrealdai euskaltzainak EGUNA eta HEMEN astekarien aurretik egindako ahaleginak aletu ditu, 1976tik 1984ra bitartean egin zirenak. Ostean, Luis Alberto Aranberri Amatiñok kontatu du EGUNA berriaren ibilbidea, eta jardunaldiari amaiera
|
emateko
euskal hedabideen ahuleziak eta aukerak aztertu dira mahai inguru batean.
|
|
|
12:00etan Sabin Bikandik" Txistua euskal kulturan" hitzaldia eskainiko du Garate Aretoan, eta 12: 30etatik aurrera Erromeria izango da (jateko eta edatekoarekin, noski) Paraninfoko klaustroan Bilboko Udal Txistulari Bandarekin. Egunari amaiera
|
emateko
Euskal Quiz aren parte hartzaileen artean kindle liburu elektronikoak nortzuk irabazi dituzten jakingo dugu eta asteak eman duenaren bideoa ikusiko dugu Garate Aretoan.
|
|
|
Eguerdian Iratxe Ibarra eta Gorka Lazkanok bertsoz girotu zuten Sarean gunean egindako bazkaria. Bazkalostean ipuin kontalariak, kale antzerkia, berbalapikoa, zozketa eta herri kirolak izan ziren, eta Euskal jaiari amaiera
|
emateko
Euskal Dub Etxea Sound Systema, Aneguria eta Gorka Suaiak musikaz busti zituzten auzoko kaleak.
|
|
|
kontzeptu xinple bainan abila proposatu du Arno Daguinek: Aroztegitik pasatuz, Panpiren baratzekariak bildu eta (kazetalariak beti gibeletik) Haraneko sukaldean plantxan prestatu eta jastarazi ditu leka, biper, kuaitxo, miru belar, porru eta lur sagar(!!) hor ziren laborari eta kazetalarier ondoan
|
emanez
euskal xerriaren lukinka edo odolkia. Bixtan dena apairua bukatu dugu Saskiko esnekiekin (ardi gasna, iaurta, gaztanbera edo zemerona Itsasuko erreximentarekin nahasia), batzuk hautatuz, eta bertze batzuk deneri jastatuz!!
|
|
|
Haatik hori sargia baizik ez zen izan, egiazko besta eguna ibiakoitza baitzen. Ibiakoitzean, egitaraua goizeko 11etan hasi zen, aita Mike Lastirik
|
emaniko
euskal mezarekin. Mezaren edergarri, San Frantziskoko klika, Valerie Etcharren Arrechea eta Caroline Izoco Chiramberro txistulariak eta agurra dantzaria, Etchamendy anai arrebak kantari eta Donostia ondoko Errenteriatik jiniko Zaria Koru Eskolako
|
|
|
Saguek eta beste hainbeste abere ainitzek ere hortaz ainitz erakusten daukute, ez idurian hortaz guziaz.
|
Demagun
euskal gizartea bera aitzina doala hainbeste elkarte biziekin. Jakintzaren bidetik egin ahala.
|
|
|
Aipatu ere keinka huntan baita Bordelen erakusketa handi bat duela bi mende eta erdi han nunbait gertatu zen izigarrikeria baten oroitzapenetan. Nola guti aski mintzatu giren beraz Maurice ugarteaz goazen bada behako bat
|
eman
euskal hiztegi zonbaitetan Maurizio deitzen duten herrialde koxkor horri... Eremuz, 1865 kilometro karratu dauzka, heldu baita Gipuzkoaren heintsua, doidoia gutixago.
|
|
2018
|
|
|
Zergatik da onargarriagoa Parisetik datorrena? Eman dezagun Euskal Telebistak, Euskadi Irratiak edo Berria k ez diotela merezi bezainbat oihartzun
|
ematen
Euskal Herri kontinentalari, zer erran behar lukete Pariseko komunikabideez. Euskal komunikabide nazionalekiko aurreiritzi horrek berak erakusten du nazio sentimendua zein ahula den euskal jendearen artean.
|
|
|
Kulturaz ematen den irudiaz ere bada zer erran. Egunkari eta beste komunikabide hegemoniko horiek ez diote oihartzunik
|
ematen
euskal kulturari, ez zaie zinezko kultura iruditzen, azpi kultura bat asko jota. Erreferentzia kulturalak Espainiakoak edo Frantziakoak dira.
|
|
2019
|
|
|
Irudikatu, adibidez, euskara zerbitzuak antolatzen duen hitzaldi bat.
|
Demagun
euskal kulturan erreferentzia den sortzaile bat gonbidatzen dugula Urkabustaizko Kultur Etxera. Era horretako ekitaldi bat antolatzeak dakarren lanprozesua, gutxi gorabehera, honakoa da:
|
|
|
Arlo honetan egin dudan ekarpena hutsa edo hutsaren hurrengoa da: hauen artean, Lakarrak askotan aipatutako (beti begi onez, gainera) nire" Vasco Celtica", non tradizioan zeltatzat
|
emandako
euskal maileguak aztertu eta kritikatu nituen (urteak dira eta beste saio bat luke
|
|
|
1 Iliadako pertsona izen klasikoen, pertsonaia mitologikoen, leku izenen eta gainerako izakien zerrenda osoa.Bertan, lehenengo zutabean, euskara baturako proposatzen den forma azalduko da; bigarrenean, Gaizka Barandiaranek 1956 urteko itzulpenean erabilitako ordaina edo ordainak ageriko dira; hirugarren zutabean, aita Santi Onaindiak
|
emaniko
euskal ordainak emango dira, izaki horiek Odisean eta Iliadan dauden kasuetan (zutabe horri dagokionez, esan behar da 198 izaki ageri direla bai Iliadan, bai Odisean); laugarrenean, euskara baturako forma proposatzeko, oinarritzat hartutako Euskaltzaindiaren arauaren zenbakia ageriko da, halakoa dagoenean behinik behin; eta, bosgarren zutabean greziera klasikoko grafia azalduko da....
|
|
2020
|
|
|
Euskal Haziak ikastolako 4 DBH ko ikasleak kurtso bukaerako bidaia burutzen ari dira Pirinioetan barrena. Katalunian hasi ziren Bartzelona bisitatu ondoren, Aragoikoa egin berria daukate eta orain, txangoari amaiera
|
emateko
Euskal Herriko Pirinioetan dira. Erronkaritik Zuberoara pasa nahi dute Belagoako bidetik barrena.
|
|
|
Juduen kasuetan ez bezala, hemen ez zen dekreturik onartu jendea kanporatzeko.
|
Demagun
Euskal Herrian 30 urtean bizi izandako pertsona bat Espainiako jaioterrira itzuli dela. Demagun botoa eman nahi duela Hegoaldean.
|
|
|
Eta, era berean, Txillardegiri domina bat
|
ematea
euskal azentuaz gehien zekienari gorazarre egitea ere izan liteke. Edo, auskalo!, euskaraz idatzitako eleberrigintza modernoaren aitzindarietako bati gorazarre egitea ere izan liteke.
|
|
|
Sindikatuen ustez, gainera, egun deialdia jakinarazi zenean baino" are arrazoi gehiago daude" greba egiteko. Onarturiko Eusko Jaurlaritzaren aurrekontu proiektuak, Nafarroako Gobernukoaren proiektuari buruz jakin dena eta PSOE eta Podemos alderdiek Espainiako Gobernuek akordioek ez diete erantzunik
|
eman
Euskal Herriko Gutun Soziala deialdia egitera eraman dituen arrazoiei. Era berean, gogoratu dute Ipar Euskal Herriko langileek hilabetetik gora daramatela pentsio duinen aldeko «borrokan», eta horrek are garbiago erakusten duela Euskal Herriak pentsio sistema propioa behar duela.
|
|
|
Halaber, artzainak sasoiko gazta berria eskaini ezinean izan ditugu, sagardogileak sagardo berria ezin eskaini. Kostalde hezeko baserritarren zirkuituak zapuztu diren moduan, elikagaigintzara
|
emandako
euskal eskualdeez ez gara ohartu. Ez dira gainerakook baino gehiago, baina ezta gutxiago ere.
|
|
|
Ikusgarritasuna
|
emateko
euskal kulturgintzari. Gu klandestinitatetik gatoz.
|
|
|
Mahai gainean zabal ditut orain Siadecok eta Elkarrek egindako merkatu inkesta sonatuan ateratako zenbait zenbaki: laburrean, nola euskaldunen erdiek ez duten hartu
|
emanik
euskal kulturarekin (euskaldunak euskal herritarren %28 direla dio inkestak). Horri begira, badirudi harria gainera datorrela, eta, jendea egin eta egin aritu arren, badakigu koxka zein den, aurrekoek egindako eraikitze lan sendoaren osteko bide aldapatsua.
|
|
2021
|
|
|
Izan ere, teoria sistemikoen arabera, ingelesera itzulitako obra bat xede sistemaren parte bihurtuta, xede sistemako kritikak ez luke lekurik izango jatorrizko literaturaren historian. Eremuaren kontzeptua baliatuta, baina, euskal literaturaren nazioarteko espazioan ingelesez
|
emandako
euskal literatura litzateke obra hori, eta, hortaz, Olaziregik egin bezala, nazioarteko kritikak obra horretaz esandakoak ere lekua luke euskal literaturaren eremua aztertzen ari garelarik. Gainera, funtsezko legitimazio bide bihurtzen da gutxitasun ikuspegi batetik.
|
|
|
1976ko lan hori 1971n
|
emandako
Euskal literaturaren historia (Lur) lanaren gaztelaniazko bertsioa da, Jesús Antonio Cid ek gaztelaniaz jarria eta Sarasolak zuzendua eta gainbegiratua, erdal irakurleak ezagutuko ez dituen alderdiak argitzearren (1976: 11).
|
|
|
Plataformak ohartarazi du azken urtean ez dela «pauso esanguratsurik
|
eman
euskal preso eta iheslarien auziaren konpontze orokorraren alde»
|
|
|
«Gure ekarpen nagusia hori izango da: euskal kultura sortzea, garatzea, eta ikusgarritasuna
|
ematea
Euskal Herri osoan. Esan dezagun, zabalkunde nazional bat ematea».
|
|
|
Ameriketako Estatu Batuetan, non iberiar ikasketak lehen aldiz sustatu ziren, euskal literatura ez da curriculumaren parte (aipatzekotan, kuota sistema bati jarraituz izango da, hau da, idazle eta liburu jakin batzuk hautatuta, eta gaztelerazko itzulpenean; kurtso propiorik egotekotan, hautazko moduan eskainiko da), eta euskal literaturan plazarik sortzeko interesik ez dago (azken urteetan zabaldu diren irakurle plazak behin behinekoak dira eta gutxi ordaindutakoak). Predikatzen dutenaren eta errealitate materialaren arteko desadostasunei buruz galdetuta, iberiar ikasketen defendatzaile batzuen erantzuna da gobernu autonomikoak ez duela nahikoa diru
|
ematen
euskal literaturaren irakaskuntza indartzeko. Kontua zera da, ordea:
|
|
|
Beste batzuetan, ordea, ez daude euskaraturik eta jatorrizko izena jarri dut, parentesi astean
|
emanik
euskal ordaina, nik neronek itzulia.
|
|
2022
|
|
|
Ez horrenbeste preskripzioz, konbentzimenduz baino. Errazkerietan jausi gabe, eta bai, ordea, erraztasunak
|
ematen
euskal hiztunari, duintasunez eta gogoz, eta batik bat egoki erabil dezan bere hizkuntza.
|
|
|
Idazkari nagusiak gogoratu du Tubacexeko gatazkan Tapiak esan zuela grebek «ospe txarra» ematen ziotela Euskal Herriari, eta Lakuntzak galdera erretoriko batekin erantzun dio: «Tapia anderea, 60.000 langile publiko behin behinean egoteak ez al du ospe txarrik
|
ematen
Euskal Herriari. Langileen baldintza kaskarretan oinarrituriko zaintza sistema batek ez al dio ospe txarrik ematen?
|
|
|
ELAko idazkari nagusiak gogorarazi zuen Tubacexeko gatazkan Tapiak esan zuela grebek «ospe txarra» ematen ziotela Euskal Herriari, eta Lakuntzak galdera erretoriko batekin erantzun zion: «Tapia anderea, 60.000 langile publiko behin behinean egoteak ez al dio ospe txarrik
|
ematen
Euskal Herriari. Langileen baldintza kaskarretan oinarrituriko zaintza sistema batek ez al dio ospe txarrik ematen?
|
|
|
Nolanahi ere, badago beste datu enigmatiko bat, alegia, dioskunez liburua euskarara itzulita egonen zela hilabete batzuen buruan. Hilabete asko eta asko igaro dira harrezkero, urte mordoa, baina ez da argitara
|
eman
euskal bertsiorik: nork jardun zuen ataza horretan eta non galdu zen haren itzulpena?
|
|
|
Geroztik Hegoaldeko euskal kantari famatu batek ene testua bere ahaire batetan kantatzen du, bere izen handiaz, botz ederraz eta musika hunkigarriaz ospe bat
|
emanez
Euskal Herri guzian, haatik idazlerik izentatu gabe. Bestalde horren bertsionean" ohiltzeko" hitza" hiltzeko" bilakatu da, ez beita batere ber gauza..
|
|
2023
|
|
|
Bai, Diasporak ere badu bere Bertsu Eskola, eta txoko huntan ardura aipatua dugun Boiseko Todor Azurtzak eta lagun talde batek lan ederra egiten dute Estatu Batuetan, Boiseko Idahotik, euskaraz eta euskararekin jolasten, sortzen, ongi pasatzen, eta emaitza horiek Ipar Amerikako euskal komuniteari eta bertako Euskal Herriari eskaintzen. Joan den udan, NABOk bertsularitza sustatzeko erabakia hartu zuen, presentzia
|
ematea
euskal ekitaldietan. Teknologia berriak lagun,' Arnas Berri Bertso Eskolak', hala baitu izena taldeak, Estatu Batu osoko bertsuzale eta bertsulariak batzen ditu, guti, baina nahikaria eta engaiamendu handikoak, gazteak baitira.
|
|
|
Ezin ukatu, halaber, euskal alderdietako ordezkariak estatuko parlamentuetan agertzeak lagun dezakeela egoera hori ekiditen, batez ere eskuin espainiarraren aurrean jarrerarik irmoenak dituzten ordezkariak badira. Baina ezin da errepikatu azken legealdiko jokabidea, ezin da ontzat
|
eman
euskal alderdien jokabide politiko nagusia Madrileko parlamentu zein gobernuarekiko tratuetan kokatzea, estatua bera legitimatuta eta bitartean Euskal Herriaren eraikuntza baztertuta eta ahulduta. Azken hori baita gertatzen ari dena, jokabide erratu horren ondorioz.
|
|
|
Ahaztu gabe, jakina, Euskal Herrian sortutako indarkeria guztien biktima guztiei ere bidezko tratamendua eman beharra dagoela. Izan ere, bi arazo horiei irtenbidea
|
emateak
euskal gizarte gisa aurrera egiten lagunduko digu, finean hain behartuta gauden ezberdinen arteko akordioak lortzera eta eskubideen —Giza Eskubideen— urraketa ororen aurkako konpromisoak hartzera eramango baikaitu.
|
|
|
Iruñean egin dute —urriaren 19an— egitasmoaren barruko lehen saioa: helduek umeen hizkuntza sozializatzeko prozesuan betetzen duten rola aztertu dute jardunaldi batean, haurrei eta gazteei tresnak
|
emateko
euskal hiztun erosoak izan daitezen.
|
|
|
Beste batzuetan, ordea, izenak ez dira sekula itzuli, eta jatorrizko izena jarri dugu, parentesi astean
|
emanik
euskal ordaina, Fernando Reyk itzulia.
|