|
2008
|
|
|
Bertan, bi ideia garrantzitsu azpimarra daitezke. Batetik, Oteizak orduraino
|
eginiko
eskulturetan ikusi dugun ezaugarri espresiboa nabarmentzen zuen: «El artista busca la expresión de la realidad en que vive, del mundo al que pertenece y lucha, al mismo tiempo, por conquistar una realidad mejor».
|
|
|
Ikerketa horien emaitzak 1948an Bilbora itzuli ondoren plazaratu zituen, 1952an Madrilen argitaratu zen Interpretacion estetica de la estatuaria megalitica americana testuan, Oteizak argitaratutako lehen liburuan17 Liburu hori, Quousque tandem?! en modura, zati ezberdinez osatu arren, osotasun bat bezala uler daiteke. Perez de Barradas eta Konrad Preuss etnologoek
|
eginiko
ikerketetatik abiatuta, berauei estetikaren esparrutik korrekzioak egiten zizkien Oteizak. Korrekzio horietan oinarriturik, zenbait parekotasun ikusten zituen kultura primitibo horien garapenaren eta europar arteak izandako garapenaren artean.
|
|
|
Lehen aldiz, gainerako artistekin zituen zorrak alde batera uzten ditu eta bere ibilbidea garbi definitzen hasten da. Figura para regreso de la muerte eta Coreano lanen kasuan, giza figuraren erdian hutsune bat zabaltzen da, gorputzak sakrifikatu eta tripak husteko helburuarekin
|
eginiko
zauri handi bat balitz bezala, eta horri esker kanpoko espazioa eskulturaren osagai izaten hasten da. Horretarako materia kentzea da lehen pausoa, lehen beterik zegoena husten hastea, horrela eskultura osatzen duten formez gain, inguruko espazioak ere garrantzia hartzen baitu.
|
|
|
Esaldi batzuk aurrerago dioenez, 1929 eta 1959 urteen bitartean
|
eginiko
eskulturek haurtzaroko oroitzapen horien zentzua ulertzeko balio izan zioten, artearen helburua honako hau baita:
|
|
|
Oteizari buruz
|
eginiko
irakurketa hauek ezin dira ukatu, interpretazioen historiaren parte baitira, eta Quousque tandem?! argitaratu zenetik hurrengo urteetan euskal gizartean eta kulturan zer gertatu zen ongi islatzen dute.
|
|
|
Baionako astekarian aurkitu dugun Goienetxe medikuaren hurrengo berria izan da Santa Zezilia jaia dela-eta urtero udal txarangak
|
eginiko
ospakizunen kronika luzea43 Hauxe izan bide da 1893 urteko Goienetxe medikuaren azken agerpena.
|
|
|
Gero eta gehiago exijitzen da eraikuntzarako jasangarritasun baldintza minimo batzuk ezartzea, eta energia eraginkortasunaren irizpideak eraikuntzan barneratzea3 Funtsean, berrikuntza nagusiak honako helburu hauen inguruan kontzentratzen dira: energia alternatibo garbi eta berriztagarrien erabilera bultzatzea, energia eraginkortasunaren irizpideekin
|
eginiko
eraikuntza ematea eta arkitektura bioklimatikoaren garapena sustatzea. Azken hori, klima eta inguruko baldintzak aprobetxatuz diseinatzen duen arkitektura da4 Horrek, erabilitako material motak, beren zikloa eta berrerabilera, eta erabilitako eraikuntza sistema birplanteatzen ditu.
|
|
|
Hots, hiri garapenak bi multzotan sailkatzen dira: batetik, lur berrian
|
eginiko
hiri garapenak eta, bestetik, lur jadanik urbanoan eginikoak. Edo ingeles terminoetan erabiltzen den moduan, greenfields etan eginikoak eta brownfields etakoak.
|
|
|
Hain zuzen ere, Etxebizitza Bideratzeko Egitasmoa 2002 zortzigarren ardatzean, eraikuntzaren kalitate eta jasangarritasunari buruzkoak proposatzen ziren. Bertan, besteak beste, energia alternatibo garbi eta berriztagarrien erabilera, energia eraginkortasunaren irizpideekin
|
eginiko
eraikuntza eta arkitektura bioklimatikoaren helburuak aipatzen ziren, baita eraikitakoaren aprobetxamendua maximotzearekin lotutakoak ere.
|
|
|
Lan honen abiapuntu edo aurrekari gisa, Aurrekoetxea (2003, 2004, 2006 eta 2007 2008) eta Pérez Landa (2006) aipa ditzakegu. Aurrekoetxeak
|
eginiko
ikerketen ondorioek erakusten dute nolako eragina duten estandarrek hizkera jakin batzuetan. EUDIA ikerketa taldearen proiektuan aztertu nahi dena ere hori da, baina euskal eremu guztia aintzat harturik, hau da, estandarraren zantzuak hain nabari eta indartsuak ote diren Euskal Herriko gainerako herrietan ere.
|
|
|
Hiztegia aztertzeko
|
eginiko
120 galderen artetik 116tan(% 96,66) erantzun berdina eman dute herri bietako helduek, eta lautan(% 3,33) baino ez erantzun ezberdina.
|
|
|
1 Eskerrak eman nahi nizkioke Gotzon Aurrekoetxeari, honelako ikerketa batean parte hartzeko gonbita egiteagatik, eta
|
eginiko
zuzenketa guztiengatik. Berau izan da artikulu honen akuilu, aholkulari eta bideratzaile, beronen gidaritzapean sortu baita.
|
|
2009
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak berriki hainbat euskal hedabideren ordainsarien inguruan
|
eginiko
datu bilduma1 abiapuntu hartuta, euskal hedabideetan ari diren profesionalen iritzia jaso eta egoeraren deskribapena egitea du helburu analisi honek.
|
|
|
6 Europan eta Nazioartean
|
eginiko
ikerketak kontrastatu ditugu. Ikus:
|
|
|
1 Hemen aipatzen diren hainbat eta hainbat kontzeptu EIMA plangintzaren barruan azken bi urteotan
|
eginiko
mintegian eztabaidatu dira, eta bibliografian aipaturiko baina oraindik plazaratu gabeko liburuan argitaratuko dira.
|
|
|
Nafarroako Parlamentutik orain arte lorturiko emaitza bakarra, 1998tik hona 206 artikuluarekin
|
eginiko
immatrikulazioen zerrenda da. Eta hau beste sorpresa bat izan da:
|
|
|
Eraikin bikaina oso Gipuzkoarentzat, Euskal Herriko Eskorialtzat hartu izatera iritsi dena. Beste horrenbeste esan dezakegu iberotarrek, carreratarrek, ondategitarrek, Sagarvinagak, Capellastegik eta Beratuak
|
eginiko
kanpai dorreez edota lurralde guztietan eraikitako hainbat eta hainbat udaletxe barrokoz. Horiek guztiek Euskal Herriko udalerri eta hiriak monumentu ederrez jantzi zituzten.
|
|
|
1 ICOMek Londresen 1974an eta 1983an
|
eginiko
proposamenak.
|
|
2010
|
|
|
Emakumeen aurkako indarkeriaren aurrean izan beharreko prebentzio estrategiei buruzko proposamenak aztertzeko helburuarekin, aurreko aztergaiekin
|
eginiko
prozedurberdinaraijarraituzitzaion.Erantzunakhurrengogalderetatikeratorriziren:
|
|
|
Gainera, aurkitu izan da unibertsitate ikasketak dituztenen artean ere badaudela indarkeriaren aldeko irudikapenak. Adibidez, Lehen Hezkuntzako eta ospitaleetako profesionalekin
|
eginiko
lan batzuetan (Sugg, Thomposn, Thompson, Maiuro eta Rivara, 1999) erakutsi da ezagutza, kontzientzia eta entrenamendu maila baxuek lotura dutela pertzepzio okerren eta indarkeria honekiko aurreiritzi jarreren maila altuekin.
|
|
|
Hitzez hitzeko datuekin, errepresentazio sozialaren eremu semantikoa ezagutzeko analisi bat egin genuen. Edukien analisien bidez
|
eginiko
irudien azterketak bideratzen gaitu zenbait kategoria egitera non aldagai psikosozialak barne hartzen dituen eta pisu edo garrantziaren arabera, frekuentzien terminoetan, ordena ditzakegun. Kategorizazio sistema hiru epai «itsu» eta independenteren bidez egin zen kontuan izanda horietako batek formazio sendoa eta esperientzia zuela gaiarekin.
|
|
|
Emakumeen aurkako indarkeriaren zergatiei buruzko irudikapen eta usteak aztertzeko helburuarekin, aurreko estimuluarekin
|
eginiko
prozedura berdinari jarraitu zitzaion. Erantzunak hurrengo galderetatik eratorri ziren:
|
|
|
Ondoren azaltzen den ikerketa autore horiek
|
eginiko
lanaren jarraipena da. Oinarrizko helburua, beraz, berdina izango da:
|
|
|
Arratoiekin
|
eginiko
bi esperimentutan aldibereko aurre esposizioaren efektua baloratzen saiatu gara zapore abertsio baldintzatuaren teknika erabiliz, zeinean zapore berdina baina kontzentrazio ezberdinak jasotzen diren. Lehenengo esperimentuan, aurre esposizioa jarraitua eta luzea izan zen (24 ordukoa, 28 egunetan zehar); bigarren esperimentuan, aldiz, aurre esposizioa diskretua eta motza izan zen (30 minutu goizean eta 30 arratsean, 4 egunetan zehar).
|
|
|
Espero zen estimuluen eraginpeko aldibereko aurre esposizio batena ondorengo orokortzea txikiagoa izango zela, bloketako aurre esposizio baten eta aurre esposiziorik gabekoena baino. Ikerketa hau Alonso eta Hall ek (1999)
|
eginiko
ikerketen jarraipen bat izan zen, diseinu bera mantenduz, prozeduran zenbait aldaketa barneratuz. Horien artean, aldaketa garrantzitsu bat erabilitako estimuluen izaera izan zen.
|
|
|
Amak
|
eginiko
ikasketak
|
|
|
Aitak
|
eginiko
ikasketak Lehen Hezkuntza Bigarren Hezkuntza Unibertsitatea
|
|
2011
|
|
|
aldian euskaraz zein gaztelaniaz ekoitzi eta emititutako fikzio seriatua aztertu du; Aristik (2003), ostera, Goenkaleren kasua du mintzagai bere lanean, eta, anekdoten artean, produkzioari buruzko informazio interesgarria ematen du bertan; ez da ahaztekoa, azkenik, EHUko ikertzaile talde batek Goenkale hasi eta gutxira telesail honen inguruan
|
eginiko
azterketa (Azpillaga et al., 1996) 2.
|
|
|
Euskal Telebistak sorreratik daukan helburuetariko bat da euskararen sustapena, garapena eta normalizazioa (5/ 1982 Legea, in EiTBren Plan Estrategikoa, 2000). Ondoren, Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailak 1992an
|
eginiko
txosten batean garrantzia eman zion ETB1eko barne produkzioari, euskaraz arituko zen beste kanalik ez zegoelako (Arana, in Irazu, 2001).
|
|
|
Goenkaleren kasu azterketan ere sakoneko elkarrizketa izan da baliatutako teknika nagusia. Ez ausazko laginaren bidez hautatutako lau eragileri
|
eginiko
elkarrizketetan Juaristiren aholkuak jarraitu ditu ikertzaileak (2003). Elkarrizketatu guztiak telebistako profesionalak dira, eta Goenkaleren arlo batean egin dute edo egiten dute lan; horrela, lan prozesuko eremu garrantzitsuenak jorratu dira:
|
|
|
Jasotako informazioaren analisia ikerketa taldeak adostutako kategoria sistemaren bidez egin da. Edukien analisien bidez
|
eginiko
irudien azterketak bideratzen gaitu kategoria desberdinak egitera non aldagai psikosozialak barne hartzen dituen eta, garrantziaren arabera, literaturak jasotzen dituen azpi ideien terminoetan ordenatu ditzakegun. Kategorizazio sistema hiru epai «itsu» eta independenteren bidez burutu zen.
|
|
|
Usoaz gain, hegaztiekin, lumekin eta zerutarrak diren elementuekin erlazionatzen da ere. Filmaren bukaeran jakiten dugu bere lehenengo batean herrialde indigena batean bizi zela eta, bertako erregina zen arren, bere gizonak, El Hombre Emplumadok, lumaz
|
eginiko
jantzia daramanak, aizkorakadaz hil egiten duela. Horrek, berak ez dakien arren, markatu egiten du eta, hori delaeta, luma bat ikusitakoan sentsazio bereziak datozkio.
|
|
|
Ingelesezko jatorrizko bertsio laburraren emaitzek tresnaren fidagarritasuna eta aldibereko baliozkotasuna baietsi zituzten, baita diagnosietarako egokitasuna ere. Antzeko emaitza positiboak lortu dira tresnaren bertsio laburraren egokitzapenetan, hala nola suedierara
|
eginiko
egokitzapenean (Eriksson, Westerlund eta Berglund, 2002) zein galizierarakoan (Pérez Pereira y Reches, 2007).
|
|
2012
|
|
|
Enpresek hondakinak sortzeak (arriskutsuak izan edo ez) ingurumenean eragin negatiboa izateaz gain, Estatuentzat kostu ekonomiko handia suposatzen du. Europar Batasunak azpimarratu duenez, ingurumen politikak hondakinen artean
|
eginiko
hierarkiaren ikuspegitik garatu behar dira, hau da, hondakinak eragotzi lirateke, eta eragotzi ezean, ahal den neurrian berrerabili, birziklatu edo errekuperatu egin liratekeela adieraziz (Europar Komunitateetako Batzordearen Jakinarazpenak (COM (2005), 666) baliabideen kontsumo arduratsuan pauso bat aurrera eman du: hondakinen prebentzio eta birziklapenari buruzko estrategia zehatza sortzea, hain zuzen ere).
|
|
|
Eraikin itxurako saiakera horiek, mugimendu azkarrekoak direnek, gauaren paisaia urbanoak iradokitzen dituzte inongo zalantzarik gabe: bortizkeria lirikoz
|
eginiko
hiri abstrakzioa genuke. Lan horietan, dena den, normalean ez da Bilbori erreferentzia zuzena egiten dion ezer agertzen, metafora edo simulazioak ez badira behintzat.
|
|
|
Hiriaren ikuspegi oso pertsonala da, bitxia; joko bat sortzen du artistak, espazioen inguruan ironizatzea bilatzen da. Paper gainean gouachez eta koloretako arkatzez
|
eginiko
lana dugu, 41,5 X 49,5 cm dituena eta Bilboko Bilbao Bizkaia Kutxaren bilduman gordetzen da.
|
|
|
Historia hau gizarte forma, moda, aldaketa ekonomiko eta politiko, eta tradizio kultural eta sinboliko ezberdinez hornitua egongo da. Eduki eta formen aldagarritasunak, guri dagokigun Bilboren kasu honetan, burdina eta beiraz
|
eginiko
eraikinetara garamatza. Ezin ahatz dezakegu egin dugun garapenaren aipamenen harira, gizarte industrialak eta zibilizazio modernorantz emandako prozesuak ekarri zutela berehalako ondorio izan zena:
|
|
|
Paisaia horren garapena izan da El puente de Galindo y el Serantes lanean (1999 urtea, mihise gaineko akrilikoa, 130 X 195 cm-ko neurriak dituena eta Bilboko bilduma partikular batean gordea dagoena) ondorioztatu daitekeena, lehengo bortizkeriaren aurrean alde «baketsuagoa» erakusten diguna. Margolan hori artistak bere jaioterriko zubien inguruan
|
eginiko
serie baten parte dugu, Menorcatik gogoratzen dituen eta apunteetan dituen datuetan oinarrituz sortzen dituenak.
|
|
|
Argazkigintza da horietako bat. Adibide bezala, Anton Goirik 1993 urtean Rekalde erakusketa aretoan
|
eginiko
erakusketa bat aukeratu da, La ciudad dormida izenekoa. Bertan, 22 argazki egon ziren ikusgai, baina denetan errautsetatik oraindik berpiztu ez den gaueko Bilbo bat ageri zaigu, era oso ezberdinetan landuak, baina modu ezin ederragoan ageri zaizkigunak.
|
|
|
«Superar el realismo formal y plantear contenidos de calado espiritual»9 Alicia Fernandezek dioskuna, artistak izenburuen bitartez uzten du agerian, eta salbuespenak salbuespen, ez diete agertutako elementu fisikoei erreferentzia egiten, baizik eta hiriko objektuetan Urrutikoetxeak islatzen dituen denbora edo ezaugarri moralei. Horren adibide Soledad habitada (1998 urtean
|
eginiko
lana, taula gaineko oihalean akrilikoz egina eta bilduma partikular batean dagoena gaur egun) eta Realidad diferida (1998 urtekoa, aurrekoaren material berberak erabilita, 36 koadro ezberdinez osatzen dena eta horietako bakoitzak 20 X 30 cm-ko neurriak dituena. Hau ere bilduma partikular batean dago gordea gaur egun) lanak ditugu beste batzuen artean.
|
|
|
Bertan, artistaren azken lanen artean Bilbao Scraps [Anagram (A Pun)] lana zegoen, 1997 urtean egina, polilaminatu gaineko tinte begetalen transferentzia bidez sortua, 155,6 X 314 cm ditu eta gaur egun New Yorkeko VAGA bilduman dago. Bilbo hiriko leku ezberdinetako argazkien irudiekin
|
eginiko
collage moduan burutua dago, autoreak denboran gertu eginiko beste lan batzuk bezala.
|
|
|
Bertan, artistaren azken lanen artean Bilbao Scraps [Anagram (A Pun)] lana zegoen, 1997 urtean egina, polilaminatu gaineko tinte begetalen transferentzia bidez sortua, 155,6 X 314 cm ditu eta gaur egun New Yorkeko VAGA bilduman dago. Bilbo hiriko leku ezberdinetako argazkien irudiekin eginiko collage moduan burutua dago, autoreak denboran gertu
|
eginiko
beste lan batzuk bezala.
|
|
|
biek ematen dute despistatuta daudela, beste zerbaitetan pentsatzen egongo balira bezala, alde egin nahiko balute bezala, edo imajinazioarekin lotuta egongo balira bezala. ...ltzen ditu artistak, Bilboko Areatza kasu, Bilbao (la bilbaina) lanean (mihise gaineko olio pintura, 162 X 195 cm-ko neurriak dituena eta Bilboko bilduma partikular batean gordea dagoena gaur egun), edota El Arenal al fondon (mihise gaineko olio pintura, 162 X 262 cm-ko neurriak dituena eta kasu honetan Bilboko Arte Ederren Museoan gordea dagoena 2002 urtetik) agertzen dena, 1990 eta 1999 urteetan
|
eginiko
lanak direnak. Horietan espazioa airetiko fantasiaren lurreratze pista moduko bat dugu, fantasiaren hegaldiena, La Unión y el Fénix eskulturari mitologiak ematen zion funtzio poetikoa berreskuratzen duena, eta ez momentuan izan zen merkatu sinbolo hutsaren zentzua emanez.
|
|
|
Bilbo I lanean (urteen artean
|
eginiko
mihise gaineko olio pintura dugu, 300 X 170 cm ditu eta Bilboko Arte Ederren Museoan dago 2008 urtetik) ondo ikus daiteke nola giza irudiek paisaiarekin daukaten lotura bere pinturaren gai nagusia den, behin eta berriro agertuz. Horrez gain, jada aipatutako Bilbok laurogei eta laurogeita hamarreko hamarkadetan jasandako eraispen industrialaren lekukotasun dramatikoa agertzen digu.
|
|
|
Iraultza bolivartarra, «antineoliberala eta antiimperialista izatetik antikapitalista eta sozialista izatera pasatu zen» diskurtsoari dagokionez. Geroztik, Exekutiboaren eta mugimendu bolivartarraren «helburu estrategikotzat hartu zen sozialismoa» etaondorioz,, ildohorrekerakutsibeharzituenhartubeharreko neurri ekonomiko, politiko, sozial eta kultural guztiak (Lebowitz, 2006) 5 Garai horretan
|
eginiko
legegintzarako hauteskundeek chavismoaren hegemonia sendoa eta oposizioaren ahulezia islatu zituzten, Harneckerren aburuz (2007: 190).
|
|
|
1998ko abenduaren 6an
|
eginiko
hauteskundeak inflexio puntua izan ziren Venezuelako historia garaikidean, bi arrazoi nagusirengatik. Alde batetik, alderdibitasuna. ADren eta COPEIren artekoa?
|
|
|
Salbuespen egoera pean ere, Garmendia, Otaegi, Eva Forest eta Carreroren eta Rolando kafetegiaren aurkako atentatuengatik auzipeturik zeuden gainerako lagunak askatzeko eskatzeko eta zapalkuntzaren aurka egiteko mobilizazioak bata bertzearen gibeletik etorri ziren. Ekainaren 11n, errepresioaren aurkako borroka egunak jarraipen handi xamarra jaso zuen, Gipuzkoan batez ere12 Eta, uztailean, Pilar Careaga Bilboko alkatearen aurka auzokideek
|
eginiko
kanpaina luzearen ondoren, horrek dimisioa eman zuen. Udal frankisten kontra Euskal Herriko auzokideen mugimenduak zeraman borrokaren mugarri izan zen hori.
|
|
|
Horrek guztiak zera ekarri zuen: ekainaren 24ko Gorteetako osoko bilkuran «komunismoak gure herriari bota dion erronkari» buru egiteko Ariasek iragarririko legezko neurriak13 dekretu bidez ateratzea, agorrilaren 22an Ministroen Kontseiluak
|
eginiko
bilkuran. Arauaren xedeei dagokienez, biziki erranguratsua da VI. Eskualde Militarreko Kapitaintza Jeneralak biharamunean ematea ezagutzera Garmendiaren eta Otaegiren aurkako epaiketaren data (hilaren 28a).
|
|
|
Aste horretako manifestaziorik jendetsuena, baina, Kaleraturiko Langileen behin behineko Batzordeak deiturik egin zuten, Bilbon, hilaren 8an, lan amnistiaren alde. Biharamunean, amnistiaren alde Santurtzin (Bizkaia)
|
eginiko
manifestazioan kalez jantziriko polizia agenteek auzokide bat hil zuten, buruan tiro bat botarik. Hori salatzeko greba orokorra egin zuten Bizkaian, hilaren 12an.
|
|
|
Testuinguru horretan, herrietako besta nagusiek garrantzi berezia izan zuten, inguratu zituen politizazioarengatik, batzuetan bat batekoa zena. Hondarribiko (Gipuzkoa) besten baitan, Pertur askatzearen alde bat batean
|
eginiko
manifestazioa desegiten ari zenean, Jesús María Zabala CCOOeko kidea hil zuen tiroz Guardia Zibilak. Mobilizazioak areagotu egin zituen horrek, eta hurrengo egunetan batzarrak, lanuzteak eta manifestazioak ugaritu ziren.
|
|
|
auzokideen elkarteak, legearen arabera sorturikoak, eta auzoko batzordeak, klandestinoak zirenak. 1976ko udan alkate batzuek dimisioa eman zuten, tokiko erakundeak demokratizatzeko auzokideek
|
eginiko
kanpainaren ondorioz. Lurralde antolamenduaren eta plangintzaren aldeko borrokak ere garrantzitsuak izan ziren.
|
|
|
«Egiaztaturik dago, zeinahirengatik, erregimenaren aurkako erakundeek polizia eskualde honen bizitza geldiarazi nahi dutenean, erraz erdiesten dutela, estakuru egokiren bat argudiaturik, eta ez dagoela, lan eremuan, subertsio molde hori gelditzeko gai den indarrik. Horregatik, [grebara] joko dute zalantza egin gabe nazioaren gobernuaren aurkako indar kolpea eman nahi duten guztietan»31 Hein handi batean, gobernuaren agenda baldintzatzekotan, urteko lehendabiziko hiruhilekoan
|
eginiko
antzeko mobilizazio zikloa behar zuen oposizioak. Urriaren 11tik azaroaren 21era bitartean Bizkaiko eraikuntza sektorea ia erabat geldirik egon zen greba zela-eta (Ibarra, 1987:
|
|
|
Interpretazio arloan, zera ohartarazi zuten polizia iturriek: «1939tik nehoiz ez dute parte hartu Espainiako geografian zehar 500.000 lagunek baino gehiagok legez kanpoko erakundeek hain denbora gutian
|
eginiko
deialdian». Alta, ikuspegi politikotik, «gobernua, borroka egunaren helburua zena, indarturik atera» zela ondorioztatu zuten, ondokoa argudiaturik:
|
|
|
Espainiako demokrazia parlamentarioa ekarri zuen aldaketa politikoaren prozesuari buruzko ikerketak ezagutza eta sakontze maila handia erdietsi du hondar urteotan. Izan ere, aitzinetik
|
eginiko
ikerketaren babesik eta, batik bat, dokumentazio oinarririk gabeko ikuspegi orokorrek ardazturiko hasierako fasea gainditu egin da. Jauzi hori kopuruz zein kalitatez egin da, lan anitz plazaratu direlako, eta, kasu batzuetan, ikuspegi iradokitzaileak ekarri direlako.
|
|
|
antolatzaileek deialdia bertan beheiti uztea. Alta, Gipuzkoako Gobernu Zibilak berak ohartarazi bezala, «gobernu berriak bere ekinbideak hasi bezain fite, subertsioaren jardueren goraldi orokorra nabaritu zen, era progresiboan eta ia tai gabe igotzeari utzi ez ziona»5 1974ko lehen seihilekoan jazoriko gatazkarik nabarmenen artean, Tolosako eta Irurako (Gipuzkoa) zenbait enpresatan
|
eginiko
grebak aipatu behar ditugu. Eskualdeko lantegi nagusietako ordezkariek errebindikazio taula intersektoriala prestatu zuten, eta maiatzaren hondarrean lanuzteak hasi ziren.
|
|
|
Ordura arte ezein protestatan parte hartu ez zuten sektoreak ere lotu zitzaizkion grebari. Zenbait udalerritan erabatekoak izan ziren denda ixteak nahiz udal azokei
|
eginiko
boikotak ditugu horren lekuko. Gipuzkoako Gobernu Zibilak berak aitortu zuen borroka eguna «arrakastatsua» izan zela8 1947an Bizkaian eginiko greba orokorretik, ekonomian zein errepresioan jatorri zehatzik ez zuen horixe izan zen, menturaz, Espainiako Estatuko herrialderen batean oihartzuna jaso zuen lehendabiziko greba deialdia.
|
|
|
Zenbait udalerritan erabatekoak izan ziren denda ixteak nahiz udal azokei eginiko boikotak ditugu horren lekuko. Gipuzkoako Gobernu Zibilak berak aitortu zuen borroka eguna «arrakastatsua» izan zela8 1947an Bizkaian
|
eginiko
greba orokorretik, ekonomian zein errepresioan jatorri zehatzik ez zuen horixe izan zen, menturaz, Espainiako Estatuko herrialderen batean oihartzuna jaso zuen lehendabiziko greba deialdia. Izan ere, deialdiaren leloetan, bertzeak bertze, honako aldarrikapen hauek baziren:
|
|
|
1977a amnistiaren aldeko itxialdiekin, gose grebekin eta manifestazioekin hasi zen Euskal Herriko hainbat herritan. Errepresioaren aurka grebarako deialdiek zuten mobilizazio gaitasunak bere horretan zirauen, urtarrilaren 26an Bizkaiko 42.935 langile (herrialdeko lan erroldaren% 14 inguru) lanera ez joateak egiaztatu bezala, Madrilgo Atocha karrikako abokatu laboralisten kontrako atentatua salatzeko estatu esparruan
|
eginiko
deialdiari jarraiki40 Amnistiaren aldeko mobilizazio astearekin uztarturik, martxoaren 3ko gertaeren lehendabiziko urteurrena mobilizazioaren indarraren bertze erakusle bat izan zen. Guardia Zibilaren Informazio Zerbitzuaren arabera, Arabako 40.000 langilek (herrialdeko soldatapeko herritarren% 54k) hartu zuten parte greban41 Gobernu Zibilak Gasteiz «ia osorik» gerarazi zutela aitortu zuen urteko txostenean42.
|
|
|
Amnistiaren aldeko ekintza kanpaina antolatu zuen orduan Gipuzkoako Amnistiaren aldeko Batzordeak, hilaren 9tik 15era bitarteko asterako, Hegoaldeko lau hiriburuetan elkarretaratzeekin amaitzekoa zena. Tentsioa gero eta handiago bilakatu zen, ekitaldiak geldiarazteko poliziak
|
eginiko
bidegabekeriak bata bertzearen gibeletik etorri arau. Nafarroako Gobernu Zibilaren arabera, «orain arte ezagutu diren, greba orokorrik?
|
|
|
Irailaren 14an, Salvador Sánchez Terán UCDko diputatuak zera adierazi zuen Kongresuan: bezperan «amnistia orokorrari eta behin betikoari» buruz katalan eta euskal gutiengoak aurkezturiko mozioaren «espiritua» berea egiten zuela haren alderdiak49 Amnistiaren alde irailaren 17an Iruñean
|
eginiko
bertze manifestazio baten ostean, ondokoa nabarmendu zuen El Paísek, editorial adierazgarrian: «Askatasunaren Ibilaldiak eta iraileko manifestazio jendetsuek jasoriko herri oihartzun handiak txunditurik, menturaz, euskal auziari ausardiaz heltzea eragozten zuen paralisi bitxitik ateratzeko prest bide dago Suárezen gobernua»50.
|
|
|
Amnistiarako urriaren 15eko 46/ 1977 Legearen behin betiko testuak, urriaren 6an hitzartu zutenak, elkarri
|
eginiko
amore emateen jokoaren traza handiagoa izan zuen zinez adosturiko prozesuarena baino. Izan ere, testua ondokoaren emaitza izan zen:
|
|
|
PCE (r) Espainiako Alderdi Komunista (berrantolatua) rekin zein GRAPO Urriaren Leheneko Erresistentzia Talde Antifaxistekin, 36; MPAIAC Kanariar Uharteendako Autodeterminazioaren eta Independentziaren aldeko Mugimenduarekin, bederatzi; PCE (i) Espainiako Alderdi Komunista (internazionalista) rekin, hiru; eta ETA (m) Euskadi Ta Askatasuna (militarra) rekin, bat. Ikus El País,, 15 or. Giltzapeturik zegoen etakidea David Álvarez zen, Lemoizko zentral nuklearraren aurka abenduaren 18an
|
eginiko
ekintzan Guardia Zibilak zauritu eta atxilotu zuena. Abenduaren 9tik, Francisco Aldanondo 46/ 1977 Legeari men eginez askatu zuten hondar presoa karrikaratu zuten egunetik, abenduaren 18ra bitartean, beraz, ez zen euskal erakundeko presorik izan.
|
|
|
Lehenik, Franco artean bizi zelarik, grebak hedatu ziren, lurralde ikuspegitik: bai gatazkan ari ziren langileekin elkartasunez, baita erakunde armatuetako kideei
|
eginiko
gerla kontseiluen aurka ere. Gizarte gatazka isilaraztean bere legitimazioaren iturririk nagusietakoa zuen erregimena kinka larrian jarri zuen horrek guztiak.
|
|
|
Erakundeei beren finantza iturrien portzentajezko banaketa egitea eskatu zaie, hiru motatako iturrien araberako sailkapena ezarriz: jatorri publikoa dutenak (dela diru-laguntza publikoen bitartez, dela hitzarmen bidez, etab.), izaera pribatua dutenak (non sartzen baitira enpresa, fundazio zein pertsona fisikoek
|
eginiko
ekarpenak, dela dohaintza, dela publizitate zein kontratazio bidez), eta azkenik baliabide propioak liratekeenak (hots, produktu eta zerbitzuen salmentatik, bazkideen kuotetatik zein ondareak emaniko errentetatik eratorritako diru sarrerak).
|
|
|
iv. Erakundeen erdiek Parkean egoteak beren salerosketak ugaritzen lagundu diela aitortu dute, baina beste erdiek ez, hortaz, aipatu bezala azken horientzat Parkean
|
eginiko
salerosketak nahiko puntualak lirateke.
|
|
|
Horrela, Zurbanok (2008) berrikuntza sozialaren aipaturiko bi esparruok elkarri loturik hautematen ditu: komunitate garapenaren ikuspegitik berrikuntza sozialaren adiera hasteko, oinarrizko giza beharrak asebetetzearekin lotuta dago, merkatu ekonomiaren gidaritzapean
|
eginiko
hazkunde estrategiak ez direlako gauza izan giza beharren parte handi bat asetzeko, baina horrekin batera, merkatu esleipenak giza beharrak asetzeko duen ahalmena errenta eta aberastasunaren banaketa moduen araberakoa dela aldarrikatzen da. Beraz, zenbat eta berdinagoa izan merkatuak gidatutako ekonomia, orduan eta era egokiagoan estaliko ditu oinarrizko beharrak bere esleipen funtzioaren bitartez.
|
|
|
Bigarren kapitulu honetan, Martin Ugalde Kultur Parkeari buruz
|
eginiko
landa lanaren ondorio nagusiak aurkeztuko dira. Landa lan horren helburu nagusia baloratzea izan da lehen kapituluan abiapuntutzat jo ditugun teoria ekonomikoek zein puntutaraino azal dezaketen Parkearen errealitatea, esparruan bertan lanean diharduten zenbait pertsonaren esku lagaz teoria horien formulazio nagusien baliozkotasuna auzitan jartzea.
|
|
|
Egunkariek
|
eginiko
gatazka markoaren erabileran desberdintasun esanguratsuak topatu ziren egunkarien hedapen eremuaren arabera (F (1,80)= 12,34; p< 0,01), baita egunkarien posizio ideologikoaren eta hedapen eremuaren arteko interakzio efektuaren arabera ere (F (1,80)= 9,48; p< 0,05). Emaitzek azaldu zutenez, EAEko egunkariek Estatukoek baino gutxiago erabiltzen zuten marko hau, baina eskuineko ideologia duten egunkariek soilik.
|
|
|
Izan ere, EAEn eta Estatuan berdintasun legeak ideologia ezberdineko alderdi politikoek bultzatu zituzten, EAEkoak (EAJ PNV) Estatukoak (PSOE) baino izaera eskuinekoagoak izanik. Horrenbestez, estatu mailako egunkarietan
|
eginiko
legearen balorazioak eragin ideologikoa nahiz joko politikoa islatuko lituzke: ezkerreko egunkariek legearen oinarriekin bat egiten dute eta haren sustatzaile den gobernua babesten dute, eta kontrara eskuineko egunkariek, ez dute ez gobernua ezta legea ere begi onez ikusten.
|
|
|
Eduki analisia egiten duten ikerketetan markoak identifikatu dituzte albisteetan. Semetko eta Valkenburg (2000) autoreek Europako albiste politikoei buruz
|
eginiko
ikerketan landu zituzten bost markoek ikerkuntzarako adostasun zabala lortu dute: gatazka markoa, pertsonekiko interesaren markoa, ondorio ekonomikoen markoa, moraltasunaren markoa eta erantzukizuna egoztearen markoa.
|
|
|
1 Lan hau UPV/EHUk finantzatu duen EHU 10/ 19 Aditz unitateen bilketa eta deskripzioa, eta ere lokailudun unitate fraseologikoen deskripzioa izeneko ikerketa proiektuaren emaitzetariko bat da. Eskerrak eman nahi dizkiegu bereziki gure ikerketa taldeko kideak diren Xabier Altzibar eta Juan Carlos Odriozola irakasleei, artikuluaren gainean
|
eginiko
ohar eta ekarpenengatik.
|
|
2013
|
|
|
Legeen alderaketa ez da egin artikuluz artikulu; kooperatiben eraketarako eta garapenerako funtsezkoak diren elementuak zein diren aletu eta horiek konparatu dira. Azterketa juridiko konparatua osatu dugu esparru kooperatibo brasildarreko protagonistei
|
eginiko
elkarrizketa sakonekin; hala, sozietate forma kooperatiboa duten erakundeetako ordezkariekin; nola, oraindik kooperatiba izaera ez izan arren, euren balio eta izaerarekin koherenteena den sozietate izaera kooperatiboa duten erakundeetako protagonistekin. Elkarrizketak Brasilen egin ziren.
|
|
|
aldaketa garrantzitsuak izan ditu. Indartu egin da kooperatiben autonomia eta hori esplizitatu zen NAKek (Nazioarteko Aliantza Kooperatiboa)
|
eginiko
Manchesterreko Kongresuan. Bestalde, estatuek albo batera utzi dute entitate pribatuen eta kooperatiben fiskalizazioa.
|
|
|
NAKek
|
eginiko
txostenak dio kooperatibak direla organizazio ekonomikoak eta laguntzak jaso behar dituztela. Laguntza horiek inbertsio izaera izango dute eta ez beka edo karitate izaera.
|
|
|
1 Eusko Jaurlaritzaren finantza laguntzarekin
|
eginiko
artikulua, Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren Ikertzaileen Prestakuntzarako Programako laguntzaren bitartez.
|
|
|
Elitearen edo agintarien nazio eraikuntza ekimenaren eta herritarren arteko zubi bidea eginez hedabideak daude, eta horien ekoizpenaren erdigunean futbol emanaldiak daude, munduan ikus entzule gehien erakartzen dituzten emankizunak diren neurrian. Paul Dietschy historialariak dioen moduan, kirolak nazio taldeen bitartez, masek nazio izaera har zezaten,
|
eginiko
ekarpena antzua izango zatekeen sortzez egunkarien parte hartzerik gabe, eta 1920ko hamarkadako azken urteetatik hasita, irratiaren bultzada gabe (Dietschy, 2011: 38).
|
|
|
Alemaniako Gobernuak Gerhard Schröder lehen ministroa zela herritartasun kodea ireki izanaren ondorio zatekeen futbol taldearen itxura aldatzea. Alemaniak bezala, naziotasuna emateko kode edo irizpide zurruna duen Suitzak ere, selekzio nagusian, 21 urtez azpiko nazio selekzioan eta jokalarien haztegietan kanpoko jatorriko futbolarien gero eta onarpen zabalagoa du, eta gizarte integraziorantz
|
eginiko
urratsa adieraz lezake.
|
|
|
Futbol garaipenek Frantzian bezala nazio harrotasuna eta anaitasuna goratu zuten Brasilen, eta kanpora begira herrialdeaz eman nahi zuten irudian zuriak ez ezik, afrikar morroien ondorengoak ere onartzen zituztela ikusarazi zuten. Iraganekoak ziren Epitacio Pessoa presidenteak 1921ean
|
eginiko
beltzen aurkako adierazpenak eta debekua, herrialdea nazioarteko txapelketetan zuriak ez zirenek ordezkatzea komenigarria ez zela aditzera emanez (Natali, 2007: 269). Nazioarteko erakustokian nazioari buruz hausnartzea bultzatzen du futbolak, nazio taldea talde nortasunaren ordezkari adierazgarrienetakoa bilakatu baita.
|
|
|
FIFAk 2004an ezarritako baldintza gehigarriarekin, bi urtez gutxienez federazio horren eremuko herrialdean bizi izandakoa izan da. Qatarrek diruaz jokalari atzerritarrak bere nazio taldea indartzeko
|
eginiko
saioaren aurrean hartu zuen erabakimena kirol erakundeak, eta Afrikan ere, Togon zehatz esateko, hango taldeak 2004ko Afrikako Koparako sailkatzeko 13 jokalari brasildar erabili ostean (Poli, 2004). Selekzioaren ordezkaritza aurrerantzean ere mantentzea helburu argia zuen FIFAk, kluben alorrean haztegiak lagundu eta jokalari atzerritarren joan etorri askeari mugak ezarri nahi zizkion modu berean.
|
|
|
James Rachels ek esana da (1986) bere heriotzaren inguruko erabakiak hartu nahi dituen gero eta pertsona gehiago dagoela. Orain hogeita bost urtetik gora
|
eginiko
aipamen horrek balio du egungo euskal gizarterako, gero eta gehiago baitira, beren biziaz hausnartzean, beren heriotzaz ere zeresan handia daukatela uste duten pertsonak; beren nahia da, horrenbestez, hiltzeko prozesu propioaren parte izatea. Modu horretan, norberaren heriotzaren ezaugarriak ageri dira, aurreko garaietako besteren heriotzari kontrajarrita.
|
|
|
Txosten hori Informe verde izenez ezagutu zen (inprimatu ziren orriak berdeak ziren eta). Idatzitako testuari beste militante batzuek
|
eginiko
zuzenketak jaso eta gero, txostena berridatzi zen. Azken bertsio hori izan zen Informe verde revisado izenez ezagutu zena (Hordago, 1979, 7 liburukia:
|
|
|
Bruni k beste faktore bat azpimarratzen du. Haren iritziz, nahiz eta, berez, intelektualei zuzenduta zegoen, gutun hori ETAk burgesia txikiari zein klase ertaineko sektoreei nazio askapeneko mugimenduan parte hartzeko
|
eginiko
gonbidapena izan zen, EAJk sektore haiengan zuen hegemonia apurtzeko helburua zuena (1988: 59).
|
|
2014
|
|
|
GRIk (Global Reporting Initiative) (2002)
|
eginiko
iraunkortasun memoriak 11 printzipio gidatzaile identifikatzen ditu. Irizpide horien helburua da iraunkortasunaren gaineko txostenen kalitatea, zorroztasuna eta erabilgarritasuna fintzea.
|
|
|
Erakunde bakarrera bideratutako azterketa izanik, populazioa kooperatibako langile eta bazkide guztiak dira. Laginak, aldiz, populazioaren% 76,19 hartzen du4 Jarraitu den prozedurari dagokionez, esan behar da, galdetegiak 2013ko otsailaren 11tik 15era bitartean jaso zirela Arrasaten
|
eginiko
lau lankide bileretan eta Andoainen eginiko lankide bilera bakarrean. Ainhoa Larrañaga eta Onintza Belategi egon ziren bertan galdetegiaren inguruko azalpenak emateko eta zalantzak argitzeko.
|
|
|
Erakunde bakarrera bideratutako azterketa izanik, populazioa kooperatibako langile eta bazkide guztiak dira. Laginak, aldiz, populazioaren% 76,19 hartzen du4 Jarraitu den prozedurari dagokionez, esan behar da, galdetegiak 2013ko otsailaren 11tik 15era bitartean jaso zirela Arrasaten eginiko lau lankide bileretan eta Andoainen
|
eginiko
lankide bilera bakarrean. Ainhoa Larrañaga eta Onintza Belategi egon ziren bertan galdetegiaren inguruko azalpenak emateko eta zalantzak argitzeko.
|
|
|
Rawlinsek (2009) bere artikuluan dio, Edelman Trust Barometer tresnaren bidez
|
eginiko
azken neurketen arabera, inkestatuak euren maila berean dauden pertsonez fidatzen direla, hau da, lagun edo lankideez. Aldiz, gero eta gutxiago fidatzen direla erakunde eta gobernuetako bozeramaileez.
|
|
|
Rawlinsek dio konfiantza galeraren harira,
|
eginiko
ikerketetan langileek agerian utzi dutela konfiantza faltaren aurkako antidoto eraginkorrena komunikazio zintzoa eta irekia dela. Behin baino gehiagotan berretsi da gardentasuna dela interes taldeen konfiantza sendotzeko bide eraginkorrena.
|
|
|
Ondorengo adibidean ikusiko den moduan, interesatuen parte hartzea da gardentasunerako elementu garrantzitsua. Zeelanda Berriko elektrizitate konpainia batek
|
eginiko
azterketa batek agerian utzi zuen enpresak egina zuen informazio errebelazioa ez zela interesgarria eurek aztertu zuten interesguneentzat, eta, aldiz, haientzat interesgarria zena ez zela argitzen. Edo interesgarritzat jotzen zutenaren gaineko informaziorik ez zutela ematen.
|
|
|
Euskal nazionalismoak nazioaz
|
eginiko
definizio berriarekin batera, eta haren ondorioz ziurrenik, Euskal Herritik at jaiotako hainbat herritarrek abertzaleen planteamenduekin bat egin zuten. Gainera, aldaketa hori 1960ko eta 1970eko hamarkaden testuinguruan kokatu behar da, orduan Europako Mendebaldean gertatutako mugimendu iraultzaileen loratzearekin, eta Afrika nahiz Asiako nazio askapenerako mugimenduekin.
|
|
2015
|
|
|
Loturak estuagotu eta talde sentimenduaren garapenari dagokionez, kirol jardueran zein hortik kanpo elkarrekin
|
eginiko
bidaia, emaniko ordu eta lorturiko tratuaren inguruan, Walsethek (2008) azpimarratu du kirol esparruko hainbat gaitan antzekotasunak partekatzeak dakarren ondorioa, eta ohikoa dela norberaren antzeko jendearekin halako harremana lortzea, eta loturen sendotasunak gora egiten duela erlazioek gora egin ahala. Gainera, elkarrengana biltzea bera da azpimarratzekoa nagusiki.
|
|
|
Halaber, beharrezkoa da saio horiek aukeratu ahal izateko irizpide zehatzak erabiltzea. Hain justu, gaiei buruz
|
eginiko
azterketa bera izango dugu horretarako abiapuntu; izan ere, gaia bera izango da bertso saioak hautatzeko erabiliko dugun lehenengo irizpidea, batzuk beste batzuk baino esanguratsuagoak baitira genero ikuspuntutik aztertzeko. Bertsolariek harturiko rola beste irizpide bat izango da.
|
|
|
Horretarako, komunikazio ekintzaren testuingurua kontuan hartu behar da besteak beste, hala nola mezuaren jatorria, sortzaileen intentzioa, komunikazioak izandako eragina eta abar. Gure kasuan, genero ikuspuntutik
|
eginiko
ikerketa izango denez, garrantzitsua izango da testuinguruko elementu hauek kontuan hartzea ondorioak atera ahal izateko, esaterako, bertsolariak zein roletatik abesten duen, haren generoak eraginik ba ote duen edo bertsolariak erabilitako kodeak publikoari ezagunak edo arrotzak zaizkion.
|
|
|
Jarraian bertsolaritzaren historiari eta txapelketei erreparatuko diegu, baita horietan emakumeek izandako presentziari ere. Azken urteotan genero ikuspuntutik
|
eginiko
hausnarketak laburbiltzen ere saiatuko gara.
|
|
|
Politika gaietan, gaurkotasuna duten bi aldeetako biktimen errekonozimendua (Sarriegirena), epaiketa politikoak (Colinarena) edo presidentetza (Elortzarena) leudeke. Bikote harremanei buruz
|
eginiko
saioetan, berriz, bikote ohia, biktimaren alarguna, bisitara datorren bikotea... aipatzen dira. Horietan amaren figura errepikatzen da, baita semearena ere.
|
|
|
Umore maskulinoaren parten den lotura hori publikoak barneratuta dituen kodeen barnean sartzen da, eta ondorioz badaki bertso horren aurrean nola erreakzionatu, barrearekin alegia. Iturriagak
|
eginiko
sexuaren aipamen horrekin batera, ligatzeko ahaleginarena ere badago esaldi horren atzean, eta rol horretatik jardutera behartzen du bertsokidea.
|
|
|
Hori ere bertsolariaren erabakiak zehazten du gehienbat, hark eraikitako pertsonaiak eta testuak. Aipagarria da, salbuespen modura, eredu dominante horretatik ateraz, bikote harreman aske bati buruz Lujanbiok
|
eginiko
saioa.
|
|
|
Lege horrek lege testu bakarrean arautzen zituen fundazio erakundeen araubide juridikoa eta pertsona pribatuei, fisiko zein juridikoei (fundazio izaerara mugatu gabe), interes publiko edo sozialeko helburu zehatzen alde
|
eginiko
jarduerengatik edo ekarpen ekonomikoengatik ematen zitzaizkien zerga abantailak.
|
|
|
Lege honek 2006/ 123/ EE Zuzentaraura egokitzeko apirilaren 23ko 7/ 2012 Legeak Euskal Autonomia Erkidegoko Fundazioei buruzko ekainaren 17ko 12/ 1994 Legean
|
eginiko
honako aldaketa hauek mantentzen ditu:
|
|
|
Hasierako ondare zuzkidurak, nahikoa izateko, 30.000 eurora iritsi behar duela ezartzen du. Ondare zuzkidura hori txikiagoa bada, profesional independente batek
|
eginiko
azterlan ekonomiko bat aurkeztu da, fundazioaren bideragarritasun ekonomikoa bermatzen duena (lehenengo jarduketa programarekin batera).
|
|
|
Hala ere, Euskal Autonomia Erkidegoko Fundazioei buruzko etorkizuneko lege berrian ez dira mantentzen 2006/ 123 Zuzentaraura egokitzeko apirilaren 23ko 7/ 2012 Legeak Euskal Autonomia Erkidegoko Fundazioei buruzko ekainaren 17ko 12/ 1994 Legean
|
eginiko
zenbait aldaketa.
|