2001
|
|
Euskalkien eta lekuan lekuko hizkeren gainetik, badago Bermeo, Hondarribia edo Donibane Lohizune lotzen dituen soka: oso ondo ezagutzen
|
duten
munduak batu ditu bertakoak historikoki, itsasoa, behar adina ikertu gabeko gaia izan bada ere. Euskal Herriak hain berezko duen mundu horren urruntasunaz berbetan, Joserra Bilbao bermeotarrak eman zuen ikuspuntua aurtengo Mendebaldeko jardunaldietan.
|
|
derrotaren estetika maite duten euskaldunak bezalakoa da Juan Martin (177), hau da, melankoliko bat, eta Freudek esan bezala (ik. Dolua eta melankolia), melankolikoek maitatzeko gaitasuna galdu egiten dute, inguratzen
|
duten
munduarekiko interes oro galtzen duten moduan. Euren buruarekiko estimua gutxituz, egoera minbera bizi dute melankolikoek.
|
|
Sanger Institutuko zientzialariek, Cambridgetik gertu, Londresko iparraldean, hogeigarren kromosomaren kode genetikoa identifikatu zuten. Lorpen hori “zientzia biomedikoetarako altxor baten aurkikuntza” gisa deskribatu da, eta nahi
|
duten
munduko zientzialari guztiek eskuratu ahal izango dute. Giza genomaren proiektuan deszifratu den hirugarren kromosoma da, luzeena da bat baserekin – eta giza genomaren %2 du.
|
2002
|
|
Albistea bera, jakina, garrantzi handikoa da. Baina, albisteek eraikitzen
|
duten
mundua ez gutxiagokoa.
|
|
Hedabideek inguruko gertakari batzuk aukeratzen dituzte albiste izateko, hedabideek eredu sozial batzuen apologia egiten dute, hedabideek mundu bat erakusten dute. Hedabideek erakusten
|
duten
mundu horretan makrogaiek eta testuartekotasunek durunditasun semantikoak sortzen dituzte. Hedabideek erakusten duten mundu horrek birdefinitu egiten du Mundua, birsemantizatu egiten du, munduari esanahi jakin bat eransten dio.
|
|
Hedabideek erakusten duten mundu horretan makrogaiek eta testuartekotasunek durunditasun semantikoak sortzen dituzte. Hedabideek erakusten
|
duten
mundu horrek birdefinitu egiten du Mundua, birsemantizatu egiten du, munduari esanahi jakin bat eransten dio. Jardueran sortzen duten soberakin signifikatzailea dela medio, hedabideek imajinazio soziala kontrolatzen dute, eta, bide batez, ekintza soziala eta aldaketa soziala bera ere kontrola ditzakete.
|
|
Grezia eta Erromako zibilizazioak, zibilizazio klasikoa deitu denak, eragina izan duen neurrian, idazleek ere eragina izan dute. Axularrek Grezia eta Erromako idazleak irakurri zituen Salamankan, eta ez Txinakoak; Etxeberri Sarakoak ere grekozko eta latinezko idazlanak irakurri zituen Okzitaniako Tolosan, eta ez, adibidez, arabierazkoak; horiek dira, beraz, gero euren lanetan islatu direnak; eta haien lanetan irakurtzen
|
duten
mundua da, kristautasunarekin batera, euren lanetako mundua elikatzen dutenak.
|
2003
|
|
Berea sortzeaz gain beste web gune batean hartzen du parte. Kickas.org izeneko web gunea foroz osatuta dago eta gaixotasun berbera
|
duten
mundu osoko partaideak aritzen dira berriketan, informazio trukaketan, elkar animatzen, gaixotasunaren esperientziak kontatzen. Web gune honetan apur bat nabigatzen baduzue igarriko duzue zein ongi ezagutzen duten beraien gaitza eta zenbat eta zenbat irakurri eta ikasi duten gaitz honi buruz.
|
|
Ez ote gara ari giza harremanek garrantzirik ez
|
duten
mundua bultzatzen. Ez al da erakargarriagoa udare kilo bat erosterakoan saltzailearekin hitz egitea?
|
|
Gaur, kontsumoaren aroan gauden honetan, perfumeek diru kopuru izugarria mugitzen dute, ikerketan eta garapenean punta puntako industria marka handiei lotutakoa osatzen dute, eta modan dauden eta ospea
|
duten
munduko izen mitikoak erakartzen dituzte.
|
|
Baina geroztik gertatu zait, nortasun arazoek gero eta garrantzi gehiago hartu
|
duten
mundu honetan, Gizakiaren eta Pertsonaren arteko bereizketaz gogoratzea, bereziki Mixel Labégueriek zioen bezala askatasuna eta gizontasuna, edo Itxaroren hitzetan aniztasuna eta elkartasuna, ezin uztartuz, hain aspaldian euskaldunok lehiatzen garen euskal herrietan.
|
|
Positiboki eta zeharo kontra egiten dion gauza bakarra irizpide eta arau unibertsalak dira, lege unibertsalak, ideia unibertsalak, hala nola ‘Egia’, ‘Justizia’, ‘Zintzotasuna’, ‘Arrazoimena’ eta horiek sortzen duten jokabidea, nahiz eta ukatzen ez duen sarritan estrategia ona dela lege horiek (arau horiek, ideia horiek) existituko balira bezala edo horietan sinetsiko balu bezala jokatzea. Anarkista erlijiosoari hurbildu dakioke, zientziari, zentzunari eta biok aztertzen
|
duten
mundu materialari aurre egiterakoan; zientzi araztasunaren aldezte kementsuan edozein Nobel sariri gaina har diezaioke. Laido horien guztien atzean uste sendo hauxe dago:
|
2004
|
|
Aerostatoan egin behar
|
duten
munduaren birak porrot egingo du.
|
|
5.000 urtean. New Jerseyko Gazte Produktuen Fabrikatzaileen Elkarteak jakinarazpen batean adierazi zuenez, “ibiltariek ingurune segurua eskaintzen dute haurrek inguruan
|
duten
mundua jolas eta azter dezaten, eta kontsumitzaileek ibiltariak nahi eta atsegin dituzte, belaunaldi berrikoak bereziki”.
|
2005
|
|
Osatzen den gobernua osatuta ere, lasai esan liteke euskal gizarteak begi onez ikusiko lukeela bake prozesu baten irekiera eta, gainera, azken hilabeteetako giroak horretara bultzatzen duela. Lana, pazientzia handia eta borondatearekin badirudi EAJ EAk, PSE EEk eta ezker abertzaleak ordezkatzen
|
duten
mundu zabal horien arteko prozesurik ireki daitekeela zabaldu den ziklo berri honetan. PP eta bere ingurukoen jarrera ezaguna da eta, gainerako alderdi eta eragile sozialen artean, ez dirudi arazo handirik legokeenik aipatu hirukoaren gurdia bakearen norabidean bultzatzeko.
|
|
Arrakasta horren gakoak azaltzean arrazoi ezberdinak plazaratu izan dira. Batetik, iritzi nagusiaren ustez ipuinok azaltzen
|
duten
mundu literario liluragarria eta irakurlearekiko harreman modua izan dira azken hogei urteotan milaka irakurle erakarri izan dutenak. Bestetik, beste batzuen ustetan, berriz, idazlearen beraren inguruko arrazoi ez literarioek lagundu dute euskal irakurle askorentzat idazle erakargarri egiten, idazle konprometitua eta disidentea.
|
|
Solaris en irekierak programatzaileak erakartzea espero du konpainiak, eta programatzaileak beren “OpenSolaris” proiekturako aplikazioak garatzen hastea. Proiektu hori beren softwarearekin lan egiten
|
duten
munduko programatzaile komunitate bat da. Sunen erronka izango da metodologia eta hizkuntza desberdinetako programatzaile ugarik sortutako kodea integratzea.
|
|
Munduko finantza erakunde horrek adierazi du Afrika dela eskualderik kaltetuena, ondoren Asiako hego ekialdea, Mediterraneoaren ekialdea eta Mendebaldeko Pazifikoa. Bestalde, “The Lancet” mediku argitalpenaren arabera, malariak eragindako heriotzak murrizteko 90 erakunde eta herrialde baino gehiagok sinatu
|
duten
mundu akordioak ongien baino okerrago egin dezake. Argitalpen mediko horrek gehitu duenez, infekzioaren eta heriotzaren indizeak handitu egin ziren “Roll Back Malaria” (Malariara atzeraka, ingelesez) programak (BM eta Osasunaren Mundu Erakundea barne) 2000an murrizteko konpromisoa hartu zuenetik.
|
2006
|
|
Zinema Fantastikoaren Jaialdia, egun, harrigarria dena bereizgarri
|
duten
mundu zabaleko filmen erakusleiho handiena da.
|
|
Ostera, gizartea bizitzaren mundu gisa kontenplatzen badugu, gizarte horren balio, instituzio eta egitura normatiboez ariko gara. Aktoreek parte hartzen
|
duten
mundua da hori, beraien arteko elkar ulertzea oinarri duena. –Bizitzaren mundua?
|
|
Zentzu galeraren tesiari dagokionez, ondokoa da modernitateak dakarkiguna: balio esfera autonomoak bereiztearekin, zentzua igortzeko funtzioa
|
duten
munduaren irudi metafisiko erlijiosoen batasuna hautsiko da. Gizarte modernoek integraziorako gaitasuna galduko dute.
|
|
Izan ere, puritanismoak bizi jarrera oso bat sustatuko du: mundu materiala kontrolatzera eta itxuratzera zuzendutako jarrera, hain zuzen; jarrera hori urrun dago Ekialdeko hainbat erlijiok sustatzen
|
duten
mundu materialarekiko ihes gogotik17.
|
|
Izan ere, Industria, Turismo eta Merkataritza Ministerioan irrati maiztasun bidezko identifikazioko etiketatze elektronikoari buruzko jardunaldietan parte hartu zuen. Crespok azaldu zuen dokumentu elektronikoa martxan jartzea EBko, Kanadako eta Estatu Batuetako herrialdeek dagoeneko gauzatzen
|
duten
mundu mailako ekimena dela, eta, bere datuen arabera, azken horrek pasaporte elektronikoa edo bisatua eskatuko duela urriaren 26tik aurrera. Gainera, Poliziaren Zuzendaritza Nagusiak aurreikusten du 2007an pasaporte elektronikoa NAN elektronikoan sartzea.
|
|
Zuk ohartarazi zenidan matematikari puruontzat ekuazioak adierazpide abstraktuak zirela. Litekeena zela guretzat irudikatzea ekuazio matematikoek naturan gertatzen den egoerarik adierazten ez
|
duten
mundua; x= y+ 3 ekuazioan x eta y ez zirela errealitateko ezeren adierazpide guretzat, bi sinbolo abstraktu besterik ez. Nik banekien jakin azaldu zenidan hura guztia, baina ez nintzen ondorioez jabetzen zure azalpenak entzun nituen artean.
|
2007
|
|
XX. mendeko hondoratzeez arduratzen da bereziki. " Askotan Erdi Aroko gauzen bila joaten gara gauzen bila, baina XX. mendea jada historiaren parte da, egungo gazteek ezagutu ez
|
duten
mundu bat". Egin duen lanen bat nabarmentzekotan, Gulstav Trader merkatal ontzi daniarrarekin egindakoa aukeratuko luke.
|
|
Eta Creutzfeldt Jakob Gaixotasuna edo Esklerosi Anizkoitza dauzkaten pertsonek? Hala balitz, zorionekoak lirateke, Ebringerren ikerlan ia ezkutatuetan Espondilitis Ankilopoietikoa kontrolatzeko laguntza aurkitu
|
duten
mundu osoko ehunka edo milaka gaixoak bezainbat. Baina Espondilitisaren historia ezkutua, Argiaren hurrengo zenbakian bilatu.
|
|
Hala ere, estatuen konpromisoa ez da behar den bezainbestekoa. Lurraren hain zati handia estaltzen
|
duten
munduko ozeanoak nazio guztien ondarea dira. Ia herrialde guztiek dute aberatsa nahiz pobrea izan atmosferaren iragarpenak egiten dituen meteorologia agentzia nazional bat; oso gutxik dute, ordea, ozeanoak behatzeko ozeanografia agentzia bat, eta are gutxiagok munduko ozeanoak behatzeko agindua.
|
|
Orduan Aita Santuak berak larri larri hanka egin du espainolen aurrean (Erromako Zakua), eta hauek, católicos serán llamados todos/ sucesión digna de los godos?. (Denek erromatar berriak izan gura
|
duten
munduan, guztietan erromatarrena Erromaren garailea da). Eta Cervantes-en hori tragedia oso oso ona ez da, baina ez da garaiko Volksgeist espainol arranguratu bezain arrandiosaren azalketa txar txarra ere, jada urrunean Menéndez Pidal iragartzen.
|
|
Herriek eta zibilizazioek nola parte hartzen
|
duten
munduko historian, Herder-ek bere garaiko korronteen sintesi moduko bat lotu du: alde batetik, herriek faktore kanpotikoen eran jokatzen dute, hauek klimarekin laburbildu ohi baitira (Du Bos, Montesquieu, Hume, Kant); bestetik beren barne indar edo energia (Leibniz), h. d., karaktere edo, herri gogo?
|
|
Google lantzen ari den software berri bati esker, erabiltzaileek Internetera konektatuta egon gabe lan egin ahal izango dute ordenagailuarekin. Horri esker, hegazkinetan edo trenetan, konexio motelak dituzten lekuetan edo Sarerako sarbiderik ez
|
duten
munduko eremuetan ere erabil daiteke. Google Gears, teknologia honi deitzen zaion bezala, ordenagailuetan, telefonoetan eta beste gailu batzuetan erabil daiteke web zerbitzuak kontsultatzeko, konektatuta egon beharrik gabe.
|
|
. aplikazioak izarren eta nebulosen katalogoak ditu, baita planeten kokapena ere, asteroideak eta kometak. Aparteko kopuru handia dago bere webgunetik deskargatzen du, eta, gainera, lan egiten
|
duten
mundu osoko erabiltzaile komunitate zabalarekin etengabe funtzionaltasun eta kartografia berriak sartzeko gehigarria. Your Sky:
|
|
Oraindik egin ez
|
duten
munduko herrialde guztiek berretsi egin lukete ezgaitasuna duten pertsonen eskubideei buruzko NBEren hitzarmena, 2006ko abenduan onartu zena, Lanaren Nazioarteko Erakundeak (LANE) eskatu bezala; izan ere, Ezgaitasuna duten Pertsonen Nazioarteko Eguna ospatzeko baliatu zen. Orain arte, zazpi herrialdek bakarrik berretsi dute hitzarmena, eta indarrean sartzeko hogei berrespen behar ditu.
|
2008
|
|
Funtzionamendu egokia ziurtatzeko komunikatzen diren makina guztiek gutxienez helbide nahastezin bat eduki behar dute, IP helbidea. Horren arabera, Internet konexioa
|
duten
munduko makinetan ezin dira helbideak errepikatu, beraz, helbideen banaketa egokia funtsezko ezaugarria da. Horrek salbuespen bat du, geroago azalduko den intraneteko IP helbideen aukera.
|
|
Espainia da zinema bikoizketetan gehien gastatzen den Europako bigarren herrialdea, Alemaniak bakarrik gaindituta. Frantsesek edo italiarrek ere gustuko dute filmak beren hizkuntzetan ikustea, eta herrialde batzuek, hala nola Portugalek eta Holandak, filmak eta telesailak beren hizkuntzan ikustera ohituta egoteaz gain, aukera hori beste abantaila bat dela uste dute, aukera hori ez
|
duten
munduko beste leku batzuen aldean. Gaztelania neutrotik norberaren hizkuntzetara Bikoizketaren industria, berez, soinu zinema iristean sortu zen.
|
|
Hori da Oxfam Internacionalen txosten baten ondorioa. Txosten horren arabera, “jarduera politikorik ezak, zorigaiztoko erabakiek eta kudeaketa txarrak lagundu dute Asiako hegoaldea hondamendiek gehien eragiten
|
duten
munduko eremua bihurtzen”. Txosten horrek, “Hondamendiak berriz aztertzea” izenekoak, adierazten du “giza faktoreak bihurtzen duela muturreko fenomeno natural baten eragina, hala nola zikloi batena, magnitude hondamendi humanitario”.
|
|
Espainiako Baliabide Energetikoak Aztertzeko Elkarteak (AEREN) ASPO ordezkatzen du 2006az geroztik. Petrolio zenita aztertzen
|
duten
mundu osoko 20 herrialdetan baino gehiagotan dagoen erakunde sarea da ASPO, hau da, noiz izango den ekoizpen handieneko unea eta noiz gainbehera. Pedro Prieto presidenteordeak (Madril, 1950) ez du txotxongilo bururik uzten:
|
|
Gaur, urriak 15, Consumers International osatzen
|
duten
mundu osoko kontsumitzaile elkarteek Nazio Batuen Erakundeak (NBE) ikastetxeetan kontsumo iraunkorra sustatzeko emandako jarraibideak aplikatzeko eskatzen dute. Kontsumitzaileen mugimendu global horrek data hori aukeratu du, adin goiztiarretik kontsumo arduratsuko erabakiak hartzeko herritarrak kontzientziatzeko.
|
|
Garitaonaindiak dioenez," gazteenak mundu digitalean sartzen dira gurasoen edo anaia zaharraren bitartez, eta gero alderantzikatu egiten da harremana". Alegia, helduek hobeto erabiltzen
|
duten
mundu batean gidatu behar dituzte gero. Bestalde, adituek diotenez, adingabeek ondo hartzen dute gurasoen kontrola, eta, gainera, eskertu egiten dute, haienganako interesa erakusteko.
|
|
Liskarrak 2001ean gertatu ziren, Genoan. Han, G8a osatzen
|
duten
munduko zortzi herrialde boteretsuenak goi bilera bat egiteko bildu ziren. Globalizazioaren aurkako hainbat ekintzailek protestak egin zituzten.
|
|
Edo bai, errealitatea aldatzen denean hari buruzko dugun irudipena ez baita automatikoki aldatzen. Seguru aski, oraindik guraso batek baino gehiagok galdetuko die beste aukera hobetsi dutenei noiz demontre ekarri behar
|
duten
mundura lehen semea edo alaba. Gutxienez, bat.
|
|
Herri indigenen artean mendebaldeko zibilizazioarekin zerikusirik ez
|
duten
mundu ikuskerak eta bizimoldeak daude. Sherpa familia batzuetan, adibidez, emakume bakarrak senar bat baino gehiago izan ditzake.
|
|
Pentsatu dut, norbaitek atzetik ikusiko bagintu, elbarria eta laguntzailea garela irudituko litzaiokeela, edo zaharra eta laguntzaile ekuatoriarra, kuzkurturik, Barrutiak eskatu eta bizi nahiko lukeen tragedia bateko pertsonaiak. Ez dakit, elkarri kateaturik bizi beharra
|
duten
mundu ezberdinetako humano bi: bata, dena izanda zahartzaroa baino ez duena, istorio izugarri batetik ihesean hona etorritako emakume txiroa bestea.
|
|
Ezagutzen zuten mundua utzi dute: familia, lagunak, bizimodua, hizkuntza... eta ezagutzen ez
|
duten
mundu batean murgildu dira. Ez dituzte mundu horretako klabeak ezagutzen.
|
2009
|
|
Ba, Milton Friedman. Eta liburuan azaltzen zaigu azken 30 urteotan muturreko liberalismo ekonomikoa nola zabaldu
|
duten
munduan haren ikasle sutsuek The Chicago Boys shock traumatikoen bidez! Normalean jendeak inola ere onartuko ez lituzkeen neurriak, shock egoerak herrien gogoa eta nortasuna zeharo ahulduta uzten dituzten horiek baliatuz ezartzen dira.
|
|
Horrela hezurmamituko litzateke herri honetako nazionalistek amesten duten" Donostia Baiona euro hiri" ospetsua, euskal metropoli barreiatua. Amets harrigarria zinez, susmo bat sor dezakeena, alegia, ea euskal nazionalistek eta nazionalista Espainia zaleek ez ote
|
duten
mundu bertsua irrikatzen. Donsotia Baiona euro hiria izan da amets horren lehenengo proposamena5.
|
|
Paradoxikoki, gaur egun, energia berriztagarrien sektorean garatutako teknologiek ia kosturik gabeko argindarra lortzea ahalbideratzen dute. 1.800 milioi bizilagunek argindarrik ez
|
duten
mundu batean (Afrikan 500 milioi), energia iturri horiek pobreziatik irteteko aukera ederra eskaintzen dute. Arazoa, baina, instalatzeko diru kopuru handia behar dela da.
|
|
bat). Erlijioa ez da kausen zientzia, jada Galileik oso argi esplikatu dio hori Kristina Lorenakoari?, eta gutxien gutxiena zientzia enpirikoak baino zientziagoa, haiek ezin atzeman omen
|
duten
munduaren lehen edo azken kausa ezkutuaren atzemaile zientzigaindikoa, h. d., zientzia enpirikoen zimendu edo osagarri metafisikoa.
|
|
(Irudian: Alfabeto zirilikoa erabiltzen
|
duten
munduko estatuak. Berde ilunez ageri da alfabeto ofizial bakarra denean, eta berde argiz alfabeto ofizialetariko bat denean.
|
|
«Berez, ideia ekonomikoak beti dira garaiaren etalekuaren emaitza: interpretatzen
|
duten
mundutik aparte ezin dira ikusi. Eta munduhorrek eboluzioa du...».
|
|
Autismo kasuen detekzio goiztiarra da sintomak gutxitzeko metodorik eraginkorrena. Beraz, hasiera hasieratik ezagutzea funtsezkoa da, inguruan
|
duten
mundua ulertzeko modua ulertzea bezala.
|
|
Haren diseinua ez da aldatu sortu zenetik: ataria
|
duten
munduko hirien eta estatuen zerrenda (batez ere Estatu Batuetakoa eta Kanadakoa). Atzealdea gris argia da eta letra urdinak, duela 15 urte bezala.
|
|
Bizimodua merkatzen doala ikusi nahi dut, ez besterik, nire seme alabek eskolara joateko aukera izan dezaten, dio 27 urteko Titis Setiawatik. Arazoa da, ordea, Nazioarteko Gardentasuna erakundearen arabera, ustelkeria gehien
|
duten
munduko herrialdeetako bat dela Indonesia. Horiek hala, Yudhoyono presidenteak egoera hobetzeko hartutako neurriak bere mesedetan izan dira.
|
|
–Elkar ezagutzen ez
|
duten
munduak aurrez aurre jartzen saiatu naiz?
|
|
Honelako proiektuetan nahikoa esperientzia
|
duten
munduko beste eskualde batzuen egoera ere aztertu dugu. Adibidez, Italiako iparraldean, Bolonian, giltzadun edukiontzien sistema erabiltzen dute, eta konpostaren purutasuna %99koa da.
|
2010
|
|
Herrialde kideek mehatxua
|
duten
munduko edozein lekutan ekiteko kontzeptu estrategiko berria onartu zuen atzo, ostiralean, NATOK, Estatu kideen muga geografikoetatik at, Anders Fogh Rasmussen erakundeko idazkari nagusiak iragarri Zuenez.
|
|
Herrialde kideek mehatxua
|
duten
munduko edozein lekutan ekiteko kontzeptu estrategiko berria onartu du gaur NATOk, Estatu kideen muga geografikoetatik at, Anders Fogh Rasmussen erakundeko idazkari nagusiak iragarri duenez.
|
|
GISP nazioarteko aliantza bat da, irabazi asmorik gabea, Nekazaritzarako eta Biozientzietarako Nazioarteko Zentroaren (CABI), Natura Kontserbatzeko Nazioarteko Batasunaren (UICN) eta The Nature Conservancyren artekoa. Espezie inbaditzaileek planteatzen
|
duten
mundu mehatxuari erantzutea du helburu, hiru helburu nagusiren bidez: aholkularitza politikoa, gaitasunen garapena eta kontzientziazioa.
|
|
Hala ere, muga hori gainditu egin liteke hurrengo urteetan, eta, hala, nahi den energia biltegiratzeko bitarteko bihur liteke. Hala uste dute, gutxienez, hainbat eredutan lan egiten
|
duten
mundu osoko unibertsitate eta enpresetako zenbait ikerketa taldek. “Nano” metagailuak Espektatiba gehiago pizten dituen bide bat nanomaterialak erabiltzea izan daiteke (metro baten milmilioirena).
|
|
Mundu osoko erakundeen arteko komunikazioa errazten da, esperientziak beste GKE batzuei ezagutarazteko. Aurrerapenaren aldeko itzulpenak boluntarioez ere hornitzen dira, zerbitzu hori ordaintzeko baliabiderik ez
|
duten
mundu osoko erakundeen komunikazioa errazteko. Gainera, atzerriko hizkuntzetako ikasle edo profesionalei aukera eman nahi die “itzultzaile gisa duten esperientzia areagotzeko” eta “kausa on bati laguntzeko”.
|
|
Errusia gotortutako Kremlina da, eta Qatar, basamortu debekatua. GIB birusa
|
duten
munduko 34 milioi inguru biztanlek aipatu herrialdetara eta beste zortzitara sartzeko debekua dute, eta murrizketak pairatzen dituzte beste 46 herrialdetara sartzeko ere. Hiesa deskubritu zenetik 28 urte igaro direnean, orduan eraikitako ezjakintasunezko harresi askok zutik diraute.
|
|
Utopia hitz inportantea da. Menperatuek eraikitzeko imajinatzen
|
duten
munduari" utopikoa" deitzen zaio, errealitatean ez dagoena delako. Baina bizi garen mundua ere" utopikoa" da, eta ukronikoa, diskurtso ofizialetatik eta medioetatik, errealitatean ez dagoena sinestarazten zaigulako.
|
|
Jose Luis Alvarez Enparantzak, Wilhem von Humboldt, Ferdinand de Saussure eta Benjamin Lee Whorfen bidetik, hizkuntza bakoitzak herriaren pentsamolde eta izaera moldatzen duela azaldu zuen euskaraz Hizkuntza eta pentsakera liburuan.1037 Hizkuntza bakoitzak mundu ikuskera berezia ematen duelakoan, euskal gramatikagintza, euskal literatura eta euskaldunen proiektu politiko nazionala euskarri filosofikoz hornitzeko ahalegina zen agian. Handiek normala balitz bezala agintzen
|
duten
munduan, txikiek arrazoi sakonak bilatu behar hizkuntza hitz egiteko ere. Hizkuntza etapentsakera argitaratu zen egunetako euskaldun neska mutilei ama hizkuntza aspaldian kendua zieten ezpainetatik, Gerla Zibilarena eta legearen indarrarenaz beste arrazoi sakonik gabe.
|
2011
|
|
Halere, Lertxundik ez dizkie kanpoko merkatuei ateak ixten, hasiera batean hemengoaren alde egiten badu ere: " Pertsonalki uste dut ez dagoela desberdintasun handirik, barietate ezberdinekoak izan arren, sagardo izaera
|
duten
munduko sagarren artean. Hemengoarekin ez da nahikoa eta sagardo izaera duen sagar gehiago behar dut, horregatik jo beharra daukat gertuko probintzietara edo urrutiagora".
|
|
Ezker abertzale honek hartu duen erabakiak ez dauka atzera pausorik. Demokraziak, bakeak, giza eskubideek eta askatasunak osatzen
|
duten
mundua eta gizartea oso erakargarriak dira eta behin unibertso berri honetan sartuz gero, ezinezkoa bihurtzen da atzera egitea.
|
|
Gehienek igoera prezioaren aldakortasunari eta eskaera handiagoaren eta eskaintza txikiagoaren arteko desorekari egozten diote. Dena den, testuinguru honetan, elikadura krisiaren benetako arrazoia elikagaien urritasuna ala munduko" merkatu" nagusiek parte hartzen
|
duten
mundu osoko negozio honen oinarrian dagoen espekulazioa ote den hausnartzea komeni da. Ezin dugu esan Frantziako presidentea eta Europako Parlamentua ezkertiarrak direnik.
|
|
Terrorista horren ekintza odoltsuekin amaitu izanaalbiste ona da bakea eta askatasuna aldarrikatzen
|
duten
munduko hiritar guztientzat, adierazi du Westerwellek.
|
|
begiratzea. Politika makroekonomikoak sakralizaturik daude egun; ez dugu ukatuko haien beharra, nahiz eta gero eta gutxiago balio
|
duten
munduan diren desberdintasun estrategikoak ulertzeko, baina haien aurrean apustu argi eta indartsu bat egin behar dugu, autogobernuaren tresnak ahalik eta ondoen erabiliz, politika mikroekonomikoen alde, horiek baitira lurraren mailan eta jendearen parean jartzen gaituztenak, aurpegi eta begietara begira. Kontua ez da karitate politikak bultzatzea, Robert B. Reich ek dioenez horiek gutxitan laguntzen baitiete benetan pobreenei, baizik eta pertsonen eskubideak bermatzea.
|
|
Pena da?. Banatzaile eta aretoena, kontrolatzen ez
|
duten
mundua dela nabarmendu du Jonek: –Beraien arteko hartu emanak ez ditugu ezagutzen, zenbat film amerikar erakutsi behar dituzten, zenbat hemengo?
|
|
bat datoz neurri handiagoan mundua ulertzeko nik dudan irudiarekin, 27 ordu edo Historias del Kronen eko ikuspegiarekin baino. Baina azken horiek islatzen
|
duten
mundua ere existitzen da eta ezin dugu ezkutatu, aztertu egin behar dugu hain zuzen aldatzeko. Interesatzen ez zaigunaz ez hitz eginez desagertuko dela uste badugu, jai daukagu, orduan eta gehiago enkistatu daitekeelako.
|
|
Aste hau urtero antolatzen da, irailaren 8aren inguruan, eta 2006an Lankidearen Eguna da. Urte horretan, Ministroen Kontseiluak, Errege Dekretu bidez, data hori ospatzea onartu zuen, Milurtekoko Garapen Helburuak lortzeko lan egiten
|
duten
mundu osoko milaka lankideren lana aitortzeko, 2000ko irailaren 8an 189 estatuburuk eta gobernuburuk sinatu zituzten zortzi helburu. 2010ean, Lankidetzaren Asteak Haitik jasandako larrialdia izan zuen ardatz.
|
|
Beti kontuz Txosten britainiarra idatzi duten ikertzaileek ariketa edozein minbizi tratatzeko planean sartzearen alde daude. Bistan da erritmoa eta maiztasuna txikia izan behar dela, baina mailak pixkanaka handitzea gomendatzen dute, pertsona osasuntsuen kirolarekin zerikusia
|
duten
Munduko Osasun Erakundearen (OME) gomendioak bete arte. Entrenamendua eta haren intentsitatea zehazteko, kontuan hartu behar dira gaixoaren osasun egoera, duen minbizi mota, tratamendua eta adina.
|
|
Hala ere, familia osoarekin igandean erosketak egitera joan ahal izango balitz, familian egiteko gauza atsegina ere izango litzateke, non senarrak eta adin jakin bateko haurrek parte hartuko luketen. Espero dut noizbait gobernuek egoera horretaz ohartzea eta arau hau aplikatzen
|
duten
munduko beste herrialde batzuekin hobeto lehiatzea. Iruzurrik egin gabe publizitatea egitearen aldekoa zara.
|
|
Bartzelonan egingo
|
duten
munduko txapelketan snowboardeko sei modalitate izango dira, eta, big air proba kenduta, gainontzeko probak La Molina estazioan egingo dituzte (300 lagunek inguruk hartuko du parte). Hala, Azulak datorren urtean puntuak batzen baditu hitzordu horretan parte hartu ahal izango du.
|
2012
|
|
Batetik, Denis senarrak harengan izan zuen eragina eta bien arteko erlazioa dira istorioaren ardatz nagusietakoak. Horrekin batera, gizonezkoek bere egin
|
duten
mundu batean, politikarenean, emakumezko batek aurrera egiteko zer nolako arazo eta oztopo izan zituen jaso nahi izan du The Iron Lady k. THE IRON LADY Zuzendaria. Phyllida Lloyd.
|
|
Gehienok nahiko genuke eskolak ikasle kritikoak, parte hartzaileak, iniziatibadunak eta irizpidedunak heztea. Ezagutuko
|
duten
munduan ibiltzeko eskuetan jarri ahal izango dizkiegun tresnarik baliotsuenak izango dira, dudarik gabe. Eskolak eragin dezake, baina ezin diogu dena egiteko eskatu.
|
|
Txinparta izan daiteke». Estatuek gero eta subiranotasun gutxiago
|
duten
mundu globalizatuan halakoak amets anakronikoak direla diotenen kontra. «Independentistek ez dute besteek baino gehiago erabaki nahi; besteek bezain beste erabaki nahi dute».
|
|
Balio bakoitzarentzat pertsonaia bat sortu zuten, eta hala etorri ziren Tiritatxo medikua, Largabista basozaina, Mari Kalanbre eta amona Mari Txinparta, Martin Bertso, Ane Pirata eta Patakon. Orain arte egindako lanetan eta Pupu eta Lore hezteko balioen atzean pailazo taldeak munduaz duen ikuspegia dago, desiratzen
|
duten
mundu bat, eta hara iristeko bidea erraztu nahi dute. «Nahi genukeen mundu hori lortzeko bide bat da gurea», dio Pirritxek.
|
|
Elkarrizketa bat gauzatu ahal izateko oinarri oinarrizkoa da solaskideen artean halako, konplizitate? bat egotea; batean
|
duten
munduaren ezaupide pragmatikoak edo jakintza konpartituak emandako konplizitatea.
|
|
). Jakinada solaskideek batean
|
duten
mundu ezaupide horrek izango duela arrastorik diskurtsoan, edo, hobeto, bien arteko komunikazio trukean.
|
|
da berariaz nabarmendu nahi duena; solaskideak aurrez aurre baleude bezala, bien arteko feed-backa birsortu edo imitatu nahi du. Gainera, esatariaren hasierako intentzio xedea erdiesteko, eta norentzakoak mezua ongi aditu eta interpretatzeko, bien arteko kooperazioa edo elkarlana ezinbestekoa dela agerian uzten du, eta, horretarako, jakina, biek batean
|
duten
munduaren ezaupidea eta konplizitatea ezin saihestu.
|
|
ere. Biek batean
|
duten
munduaren ezaupide pragmatikoak bermatzen du esan gabe aditzera emandako informazio oro. Estarian dagoen baina inferi daitekeen informazioa ugaria da, interpretazio arazoak saihesteko bien arteko kooperazioa eskakizun duena.
|
|
adin horretan, haurrek modu globalean adierazten dituztela gauzak, izaten dituztela harremanak eta ikasten dutela. Beren adierazkortasunean, egoteko moduan eta inguruan
|
duten
munduarekin interakzioan jardutean erakusten dute haurrek beren izaeraren osotasuna eta, era berean, garatu ere egiten dute. Eta izaeraren alderdi afektibo emozionala, zentzu mugimenezkoa, harremanetarakoa eta soziala, eta kognitibo hizkuntzazkoa sakon loturik daude eta ezin dira bereizi.
|
|
Sozialki, haurrak isolatu nahi ditugu bere adinerako txartzat edo desegokitzat hartzen dugun guztiarengandik. Ahaztu egiten dugu haurra bere munduan bizi dela eta, heldu gisa, gure erantzukizuna ez dela haiei gezurrezko mundu bat sortzea; bizi
|
duten
mundua ulertzen, deskodetzen eta aldatzen erakustea baizik. Heriotzaren kasuan, agerian geratzen da haurrak eta nerabeak babesteko gaizki ulertutako jarrera hori:
|
|
Eskerrak adierazteaz gain Akademiari, Udalari, egileei, informazioa eman duten hiritar orori euren poza adierazi, eta egindako lanaren garrantzia azpimarratu dute bi erakundeotako ordezkariek. Hala, euskaltzainburuak goraipatu du toponimia normalizatzeko Euskaltzaindiak egiten duen lana eta Arruebarrenak adierazi du argitalpen honetan batzen direla izen guztiek, eta geroko lanek gure ezagutza aberasteko aterako dituzten beste batzuek ere, Leioak eta leioaztarrek, belaunaldietan, bizi izan
|
duten
mundua ulertzea ahalbidetzen digute. Azken berrogeita hamar urteetan aurreko mila urteetan baino aldaketa gehiago izan dituen mundua hain zuzen ere.
|
|
Labur beharrez ez dut hitzen eta haiek adierazten
|
duten
mundu ikuskerarenarteko harremanen gainean erreparatu, artikuluan barrena Orixek egiten duen bezala, humanismoaz ez ezik zibilizazio hitzaren eta kultura hitzaren jatorriaz eta esanahiazenplegatzen baita gagozkion artikuluan, eta horren jarraipenean ere bai. Eta espresukiadierazten denaren atzean betiere gerraondoan, euskal gizartean eta Mendebaldekogizartean ere oro har bizi zen giro makurra:
|
|
Bigarrenik, protagonista motak jendartean esanguratsuak diren eragileen mezuak agertu behar ditu. Azkenik, albisteek irudikatuko
|
duten
mundua eraikiko du sorlekuak. Horregatik, bertako kultura islatzeko ahalegin bereziarekin, euskalduntasun pluralaren berri eman dezakete hedabideek.
|
|
Horrenbestez, hiru hedabideek zabaltzen duten Euskal Herriaren irudia gero etarritik ikusten
|
duten
munduak bi kokagune ditu: AEB eta Espainia.
|
|
Raworth en dokumentuak erakusten du pobrezia desagerrarazteko ez dela beharrezkoa baliabide naturalen gaineko presioa areagotzea. Hala, elikadurari dagokionez, gosea
|
duten
munduko biztanleen %13k behar duen kaloria ekarpen gehigarria emateko, munduko elikagai ekoizpenaren %1 baino ez litzateke. Halaber, adierazi du elektrizitatea gaur egun elektrizitatea ez duen munduko populazioaren %19ra eraman daitekeela, munduko CO2 emisioak %1 baino gutxiago igota, eta egunean 1,25 dolar baino gutxiagorekin bizi den munduko populazioaren %21aren diru sarreren pobrezia desagerrarazteko munduko diru sarreren %0, 2 baino ez litzatekeela.
|
|
Baliteke, halaber, Alzheimerra duten pertsonek depresio sintomak izatea. Barne mundua desegituratzean, beren gaixotasunaren presoak aurkitzen dituzte, eta inguruan
|
duten
munduaren bakartasuna, isolamendua eta ulertezintasuna sentitzen dute. Zeinu horiek haien egoera eta bizi kalitatea okertzen laguntzen dute, eta “tratatu lirateke”, dio Sánchezek.
|
|
...ia eta lohitik izarrak jaliko eta maitasuna amaigabetuko zu gabe ez baititake ez zorionik ez Euskal Herririk mendien itzalean zaude hemen zaude enekin nolaz maitasun hitzak nahi nituzke erran baina gaur ezin dut benito lertxundi so egizu napalm khe beltzek ikatztu haurreri so egizu orroaz ari direnen nigar itsasoari so egizu odolak gorritu lur zabal idorreri nola erran basakeri tzarkeriek urratzen
|
duten
munduaren etorkizunak zuk dituzula, nolaz irri egiten ahal duzu?
|
|
Nola mintza ote lezaizkit Ama Maider eta Aita Erramun, orain, 70 utetara heldua naizen seme zahar huni? Holaxet naski: Ikusi duk ixtorian nor ziren eta zertsu egin
|
duten
munduaz arduratu direnek. Aipatuenen izenak baizik ez dituk gelditzen giza oroimenean.
|
2013
|
|
heldu ere helduko naun gailurrera, susmoa dinat? ea hurrengoan esaten
|
duten
munduan ez direla zortzi mila metrotik gorako hamalau mendi, baizik eta hamabost, hamabosgarrena Bisteizko Himalaian, EXPOSA sumendian?
|
|
Esfortzu hori egiten dutenen lana txalotzekoa da; eskertu egiten diegu benetan, eta beraiek asko alda dezakete; giltza dira beren seme alabek euskaraz egiteko. Eta euskarari esker, euskara jakin gabe ezagutzen ez
|
duten
mundu berri bat ezagutu dezaketela esanen nieke, etxe atarian dutena. Beraz, jarraitzeko horretan eta asko ikasiko dutela.
|
|
Espainiako zazpigarren herrialdea da Espainia, ekonomia berdea gehien garatzen
|
duten
munduko herrialdeak nabarmentzen dituena
|
|
Ekonomia berde onena duten herrialdeak Irudia: Mortena A. Mitchell Larød Ekonomia Berdearen Indize Globalak adierazten du beren ekonomietan ingurumen praktika iraunkorrak sartzeko ahalegin handiena egiten
|
duten
munduko herrialdeak. Dual Citizen Estatu Batuetako aholkularitza enpresak egin du, eta haren irizpideen arabera munduko ekonomia berdearen% 90 baino gehiago osatzen duten 27 herrialdeak ebaluatzen ditu.
|
|
Danimarka eta Alemania dira munduko ekonomia berde onenen top 10a Txostenak hainbat aldagai ekonomiko eta ingurumen aldagai aztertzen ditu, eta egoera horiei buruz mundu osoko adituak hautematearekin alderatzen dira. Irizpide horiekin, ekonomia berdea onena
|
duten
munduko hamar herrialdeen zerrenda lortu dute: 1 Danimarka:
|
|
Legeria nazionalek babestu ezin dituzten arren, kontua da zer egiten den datu horiekin. PRISM erakundeak legez kanpoko inongo jardueratan parte hartzen ez
|
duten
mundu osoko herritarren datu ugari biltzen ditu Estatu Batuetako Gobernuaren ordezkariek hau adierazi dute: ez dira legez kanpoko helburuetarako erabiltzen, baina ez dute esaten suntsitzen diren edo ez.
|
|
Horixe da Science aldizkarian argitaratutako artikulu zientifiko baten ondorio nagusia. Munduko landare guztien% 67 bakarrik dira, eta% 17 bakarrik dago gune babestuetan Lanaren egileek, Cambridgeko Microsoft Research eko talde batek eta Erresuma Batuko eta Ameriketako Estatu Batuetako beste ikertzaile batzuek, Lucas Joppa buru dutela, adierazi dute babes handiena behar
|
duten
munduko eskualdeak, Karibeko uharteetan eta Mediterraneoko ekosistemetan, ez datozela bat nahitaez parke nazionalekin eta bestelako eremu babestuekin. Ikertzaileek biodibertsitate handieneko planetaren zatia identifikatu zuten, planetako landare espezie guztien% 75 inguru, baita hegazti, ugaztun eta anfibioen espezie gehienak ere.
|
|
Beste nobela beltz bat osatu du Jon Arretxek. Bilboko San Frantzisko auzoan murgiltzen gaitu 19 kamera lanean, eta oinezkoek ikusten ez
|
duten
mundua erakutsiko digu Burkina Fasotik iritsitako protagonistaren eskutik: fruta dendek, prostitutek edo miaketek ezkutatzen dutena, hain zuzen.
|
|
Bueno, Pirinioetan ere ibilia naun, Alpeetan ere bai behin batean, baina hara: puntu honetara iritsita, zortzi mila metrotik gorako mendi bat igotzeko gogoa piztu zaidan... heldu ere helduko naun gailurrera, susmoa dinat... ea hurrengoan esaten
|
duten
munduan ez direla zortzi mila metrotik gorako hamalau mendi, baizik eta hamabost, hamabosgarrena Bisteizko Himalaian, EXPOSA sumendian...
|