|
2013
|
|
|
Zergatik? Olerkari sentitzen diranen inspirazinoa popularkeri orrekin ito
|
dutelako
. Ikusiko zenuen egak libre utzitzekotan [sic] zenbat aurkeztuko ziren.
|
|
|
Zer dala ta bertsularien ariora egiñak? Batzaldia antolatu zuten iaunek euskera goi maillatara iñola ere ikusi nai ez
|
dutelako
. Aiek euskera gaur arkitzen dan eror zuloan geruago ta sakonago ikusi nai dute; usteltzen, iltzen.
|
|
|
272) aitortzen du seme alabak edukitzeari uko egin diola bere lanbidean aurrera egin ahal izateko eta askatasuna izateko. Laura Mintegik eta Arantxa Urretabizkaiak behin baino gehiagotan aitortu dute ama berantiarrak direla idaztea lehenetsi
|
dutelako
. Geraldine Nicholsek (Redondo Goicoechea, 2003:
|
|
|
Gure idazle garaikideetan, zahartzaroa gai inportantea bilakatzen ari da: batzuek, sasoi horretara iristen ari direlako eta horri buruz gogoeta egin beharra
|
dutelako
; beste batzuek, historiari begiratu bat emateko beharra sentitzen dutelako, historia hurbilari, Espainiako gerrari, eta, hartara, nahitaez adinean oso aurreratutako literatur pertsonaien premian aurkitzen direlako. Koldo Izagirrek, Ramon Saizarbitoriak, Xabier Montoiak, Karmele Jaiok eta Uxue Alberdik, batzuk aipatzearren, euren eleberrietan protagonista adindunak eta gerrarekin lotuak sortu dituzte azken urteetan.
|
|
|
Gure idazle garaikideetan, zahartzaroa gai inportantea bilakatzen ari da: batzuek, sasoi horretara iristen ari direlako eta horri buruz gogoeta egin beharra dutelako; beste batzuek, historiari begiratu bat emateko beharra sentitzen
|
dutelako
, historia hurbilari, Espainiako gerrari, eta, hartara, nahitaez adinean oso aurreratutako literatur pertsonaien premian aurkitzen direlako. Koldo Izagirrek, Ramon Saizarbitoriak, Xabier Montoiak, Karmele Jaiok eta Uxue Alberdik, batzuk aipatzearren, euren eleberrietan protagonista adindunak eta gerrarekin lotuak sortu dituzte azken urteetan.
|
|
|
Hurrengo atalean azalduko denez, diskurtso markatzailetzat jo behar ditugu birformulatzaileak (alegia, hots, hau da, erran nahi baita, bestela esanda?), kategoria funtzional horren bi ezaugarri bereizgarriak dituztelako: lehenengo eta behin, prozesatze esanahia
|
dutelako
eta haien eginkizuna hartzaileari diskurtsoaren interpretazioan eta inferentzietan laguntzea delako; bigarrenik, agertzen diren perpausean funtzio sintaktikorik betetzen ez dutelako. Zehatzago esanda, diskurtso markatzaileen artean bereizi ohi diren azpimultzoetako bat osatzen dute birformulatzaileek.
|
|
|
Hurrengo atalean azalduko denez, diskurtso markatzailetzat jo behar ditugu birformulatzaileak (alegia, hots, hau da, erran nahi baita, bestela esanda?), kategoria funtzional horren bi ezaugarri bereizgarriak dituztelako: lehenengo eta behin, prozesatze esanahia dutelako eta haien eginkizuna hartzaileari diskurtsoaren interpretazioan eta inferentzietan laguntzea delako; bigarrenik, agertzen diren perpausean funtzio sintaktikorik betetzen ez
|
dutelako
. Zehatzago esanda, diskurtso markatzaileen artean bereizi ohi diren azpimultzoetako bat osatzen dute birformulatzaileek.
|
|
|
Gure gorputzak ez du aukerarik: proteina hori egin egin behar du, geneek agintzen
|
dutelako
. Geneen haizeak mugiarazten dituen belaontziak gara.
|
|
|
Beraz, euskararen sistemak berbak antolatzean ematen digun askatasun zabala ez baliatzea euskararen estandarizazioaren une honetan, ezin barkatuzko hutsa litzateke, batez ere datozen belaunaldiei begira, tresna kamuts samarra izango
|
dutelako
lanabes, altxor estilistikoa handia ere handia den arren. Azken buruan, oinarri oinarrizko arau hautsiezinak oso gutxi dira, gainera, gauza igarria da arau gutxi horiek apurtuz gero euskara ez den beste berbeta batean jardungo dugula.
|
|
|
Historia egitea jomuga duenak ezinbesteko du datuak hautatzea. Nire ustez, iragan denboretako historia ezin osa daiteke letra profanoen esparru soiletik, batik bat, esparru horretakoak ez diren testuren batzuek berebiziko garrantzia izan
|
dutelako
euskara idatziaren eraketan eta historian. Murrizketa gogorregia litzateke asmo estetikoa nagusi duten idazlanetara mugatzea, besteak beste, inguruko literaturetako historiek ere bereganatzen dituztelako literatur genero tradizionaletatik kanpo geratzen diren testu tipoak:
|
|
|
Beren artean alderik izan baduten Etxepareren Linguae Vasconum Primitiaera, Oihenarten Oten gaztaroa neurtitzetanera eta Juan Antonio Mogelen Peru Abarkara (1881) joko da baieztapena azaltzeko. Ez dituzte osatzen adibide berdin berdinak, Etxepareren eta Oihenarten testuek ez
|
dutelako
Mogelenari darion batasun mailarik. Halere, badute kidetasunik:
|
|
|
Santi Onaindiak XVIII. mendeaz geroztik zetorren euskal literaturaren pobretasunaren eta euskal hizkuntzaren poesiarako ezgaitasunaren argudioez gain, guda aurretik, Miguel Unamunok gehituriko iritzi ezkorrak zituen akuilatzaile. Jose Manterolarena bezala, apologisten tradizio larramenditarrari lotzen zaio Onaindia, ezinbestez, eraso sinbolikoak hor zirauelako, hots, bai euskara eta bai euskal literatura kuestionatuta zeudelako eta gaur egun ere kuestionatuta jarraitzen
|
dutelako
, neurri handi batean.Horrela betetzen da Ikasketa Kulturalen ildoan jakina den irizpide nagusi bat, hots, boterean dagoenak beti egiten diola azpijana kategoria subalternoan daukan komunitatearen errepresentazioari (Van Dijk, 1999), hain zuzen ere boterean dagoenaren diskurtsoak badituelako baliabideak subalternoaren praktika diskurtsiboak neutralizatzeko eta ahultzeko. Alabaina, Ikasketa Subalternoak gai izan dira erresistentzia egiten duten diskurtsoek garaturiko dinamika askatzaileak agertzeko ere, zeren, Gayatri Spivak ek. Can the subaltern Speak??
|
|
|
Euskal literaturaren corpusa desorekaturik agertzen da. J.B. Orpustanek bere aukera historiografikoengatik aipatu zituen genero eta aurreko obra eta autore batzuk desagertzen dira edo, bigarren eta hirugarren mailakoak bilakatzen dira, garaikideen aurrean ez
|
dutelako
pisu handirik.
|
|
|
Bide batez, adostasunezko eredua da P. Bourdieuk «instituzioak» deitzen dituen instantziek (eskolak, akademiek, argitaletxeek, kritikak, etab.) onartu eta transmititu
|
dutelako
, eredu finko eta borobiltzat emanik.
|
|
2015
|
|
|
gabe gelditutakoak ere badira. Laguntza izan
|
dutelako
itzuli dira garaile pertsonaia nagusiak, baina artzainok izan duten babesa ez du nornahik erdiesten.
|
|
|
Dena den, Etxeitak Doroteri ezarritako zigorrak ez du zerikusirik ondorengoekin, bizibide mailarekin baino: gazten salerosketara bihurtu behar du berriro, lehengusu indianoaren zoritxarrak senarrik eta honen ondasunik gabe laga
|
dutelako
.
|
|
|
Sargune horien bidez iritsi daitekeen lurraren barneko tokirik sakonenak infernua eta hildakoen egoitza dira, tradizio zaharrean. Leku sakratuak dira, jainkozkoarekin harremanetan jartzen
|
dutelako
; izan ere, infernua, lurraren erdigunea eta zerurako atea ardatz beraren baitan daude, alde batetik besterako iraganbide. Antzinako jakituria hori hitzaren bidez helarazi du, belaunaldiz belaunaldi, memoria kolektiboak.
|
|
2016
|
|
|
Edonola ere, literatura konparatua literatura nazionalen esparru murritzaren gainditze moduan ulertu dela esan daiteke. Literatura nazionalek (Europakoek behinik behin) tradizio komun bat dutela edo haien artean sare konplexu bat osatzen
|
dutelako
ideian oinarritzen da. Haren aurrekari garbiena Goethe-k 1827an plazaratutako Weltliteraturkontzeptua jotzen da, zeina, munduko literatura?
|
|
|
Iztueta bat dator Kortazarrekin bi autoreek klasiko kontzeptua sophrosynegisara ulertzen
|
dutelako
iritzian, eta baita bien arteko diferentzia printzipio horren aplikazioan dagoelakoan ere. Lauaxetaren kontzeptua, Orixerena baino zabal eta eklektikoagoa (Iztueta, 2002, 68) da, eta horretan oinarritzen da desadostasuna.
|
|
|
Eta azkenez, baina ez garrantzirik ez
|
dutelako
, Kirmen Uriberi eta Alex Zuagazari alboan direlako maiz, eta maiz jakin gabe zein onura handia dakarkidaten.
|
|
|
Ezen jabetu behar dugun modu horretan bereizi gabe uzten ditugula, batetik, Espainiaz kanpo jaiotako etorkinek jada. Espainian?, zeinahi erkidegotan dela ere, eduki dituzten seme alaba denak edo gehienak, zeinak jada naziotasun espainolaren jabe bihurtu ohi diren, gurasoek, batek edo biek? jada naziotasun espainola eskuratu
|
dutelako
beraiek jaio ordurako, edota, arauak arau. Espainiako Erregistro Zibiletan urte askoan oro har egon den erraztasunagatik naziotasun espainola beste gabe tramitatzeko. Espainian?
|
|
|
Aipatu hiru gidalerroen azalpenean abiatu aurretik ordea, oinarrizko bi galdera egin nahi nituzke gure arterako eta hauen erantzuna ahalik eta garbien izan dadin saiatu, berez erantzun bat baino gehiago izan lezaketelako eta izan ohi
|
dutelako
gure artean:
|
|
|
Ordea 2011ko datuek diote (benetakoak baino datu baxuagoak seguru asko artean etorkinen pisua behar bezala neurtu gabea
|
dutelako
) 2017an 6 eta 10 urte artean dituzten belaunaldiko haur/ gazteek% 30,34 inguruan jaso dutela euskara ama/ lehen hizkuntza gisa eta% 29,43 inguruak darabilela etxeko hizkuntza bakar/ nagusi gisa. Eta hori mirari bat da.
|
|
|
– Hala egin dute Islandian, 300.000 herritarrak mintzo diren islandierarekin ezin
|
dutelako
munduan ibili, txapela jantzita edo txapelik gabe. Baina ingelesari helduta gainditu ahal izan dute beretzat benetako etsai lehiakidea zen daniera.
|
|
|
– Eta berdin, ingelesarekin borroka zuzen handiena duten askoz hizkuntza garrantzitsuagoek ere, beren hizkuntzaren lehentasuna jokoan
|
dutelako
munduan, ingelesa dute ezinbestean bigarren hizkuntza:
|
|
|
Eta horri egin diote orain aurre. Baina islandierak bere lurrean lortu duen indar posizio batetik egingo dio aurre, aurreko hamarkadetan ingelesa erabili ahal izan
|
dutelako
bere etsai glotofagiko zuzen zen danierari aurre egin ahal izateko. Aurreko hamarkadetan ingelesa ezin erabili izan balute danierari aurre egiteko, gaurko islandiera dagoeneko guztiz jota edukiko luke danieraren pipiak, eta ezinbesteko lukete mundura irteteko.
|
|
2017
|
|
|
(7) eta (8) aukerek, euskalkien araberakoak izanda, banaketa osagarria dute, baina erraz onar daiteke semantika balio berekoak direla, azken batean biek ala biek erakuslea
|
dutelako
buru. Ikus bedi, ordea, Artiagoitiak aipatu ez duen beste hau, bere erara aztertuta:
|
|
2018
|
|
|
71). Arte plastikoen zentsurari buruzko ikerketa faltaren aurrean eta ebidentzia batzuk kontuan hartuta, hurrengo lerrootan hipotesi bat aurkeztera ausartuko gara, jakinda behin behinekoa dela, etorkizunean egingo diren ikerketek zehaztuko
|
dutelako
.
|
|
|
Bainan bearbada Mitxelenak ene erabaki honen berri jadanik eman dizu? Ezen erabakiaren zioa izan da Egan en ez
|
dutelako
nai izan ene idazlan bat publikatu, aski konformista ez zelako noski. Ba dakit hori gauza txikia dela, eta ez lenengo aldiz agitzen zaidana, gainera.
|
|
|
87). Bestetik, Torrealdaik ederki nabarmentzen duenez, euskal irakurle zentsoreek izan duten erantzukizuna ikaragarria da, beren irakurketek behin betiko balio
|
dutelako
, hau da, bestelako agintariek euskararik ez dakiten heinean, euskal irakurle zentsorearen iritzia ezin da kontrastatu (gehienez ere, beste irakurle zentsore euskaldun batekin) eta euren irakurketak behin betikoak bilakatzen dira ezinbestean. Gainera, horri guztiari" zenbait irakurleren euskara maila apala gehitu behar zaio, egoera absurdu eta dramatiko bihurtzen duena.
|
|
|
Hori da bere babesa, han argitaratzea. Berak hala pentsatzen du, han idatziz gero erraztasun gehiago izango duela publikatu ahal izateko, haiek indarra daukatelako Madrilen eta haiek negoziatu egiten
|
dutelako
. Eta halaxe gertatu zen, baina, hala ere, gauza asko kendu behar izan zituen.
|
|
2019
|
|
|
‘barea’ bezalakoak, beste batzuek baino aldakortasun handiagoa erakusten dutela, lingua k hasieran lduelako, germanierazko tongue k* deskatzen duen bitartean, eta ossum, os hitzek (cf. skr. asthi, gr. osteon) beste inon gertatzen ez den* st> ssbilakaera
|
dutelako
, latinean bertan erregularki jasotakoetan gertatzen ez dena, cf. hostis: germ.
|
|
|
Datuok, alde batetik, Erdi Aroko euskararen ikuspegi garbiagoa ematen dute, orain arte egin diren proposamenek (Reguero, 2012; Salaberri Zaratiegi, 2018) kontuan hartu ez duten gramatikaren alderdia azaltzen
|
dutelako
. Bertze aldetik, euskararen historia argitzeari ekarpena egiten diote, bihurkaritasunaren garapena ere ez baita gramatika historikoetan (Trask, 1997; Gorrotxategi et al., 2018) aintzat eduki.
|
|
|
2 Azkeneko hauei de Rijkek (2008: 365) bihurkari ahulak deitzen die, buru egiturak (bihurkari indartsuak) ez bezala berariazko forma bihurkaririk ez
|
dutelako
.
|
|
|
Hizkuntzalaritza historikoaren eremuan nahiko hedatuta dago ukipen egoerek hizkuntza aldaketa bultzatzen eta azkartzen
|
dutelako
ustea (Thomason, 2001: 10; Aikhenvald & Dixon, 2007:
|
|
|
" Iduritzen zait arazorik handiena dela euskalkiak eta batuaren arteko nahasketa: gero eta gehiago jendek, aditzarentzat, erranaldi berean erabiltzen dute berdin lapurtar forma bat, eta segidan batuazko forma bat, gehienetan, ene iduriko, lapurtar forma ezagutzen ez
|
dutelako
... berdin nafartar ala xiberotarrarentzat". Ber ildoan beste horrek:
|
|
2020
|
|
|
Gazteek diotenaren arabera, eskola eta zehazki gela eremua da euskara erabiltzen duten leku bakarrenetarikoa, eta irakasleek horretara bultzatuta erabiltzen dute, eta ez haiek hautatzen
|
dutelako
; aldiz, jolastokira ateratzen direnean, gaztelaniaz hitz egiten hasten dira zuzenean.
|
|
|
Gazte guztiek erakutsi dute jarrera positiboa bai euskararekin eta baita gaztelaniarekin ere. Hizkuntza biak ikastea ikusten dute garrantzitsua, baina funtzionaltasun handiagoa ikusten diote gaztelaniari, euskara erabiltzeko aukera gutxiago ikusten
|
dutelako
. Neska batek adierazi du gaztelania ikasteak Espainiarako ateak zabaltzen dizkiola, baina oso argi du EAEn euskal hiztunekin euskaraz egin nahi duela eta ez gaztelaniaz.
|
|
|
Bestalde, ikusi dugun bezala, harrera herriko hizkuntzak erabiltzeko orduan, joera nabarmen altuagoa erakusten dute gaztelaniaz egiteko euskaraz egiteko baino. Lehenengo autoadskripzioa ateratzen zaie zuzenean galdetzen zaienean (agian elkarrizketatzailea euskaldun moduan identifikatzen
|
dutelako
); bigarrena, berriz, elkarrizketan zehar agertzen da.
|
|
|
Hizkuntza erabilerari dagokionez, argi ikusten da haien hautuetan harrera herriko hizkuntza nagusiak (gaztelania) hartzen duela protagonismoa (neba arrebekin eta lagunekin erabiltzen dute; beraz, etxean, eskolan eta lagunartean), eta euskara eta beraien lehen hizkuntza bigarren plano batean geratzen dira. Eskola eta, zehazki, gela da euskaraz hitz egiten duten leku bakarra, irakasleekin, eta ez ikaskideekin, eta irakasleek animatuta hitz egiten dute, ez haiek hautatzen
|
dutelako
. Euskara eskola munduko harreman formaletarako hizkuntza da; gaztelania, aldiz, lagunekin komunikatzeko erabiltzen duten hizkuntza da, etxean neba arreben artean hitz egiteko erabiltzen dutena eta baita kaleko hizkuntza ere.
|
|
|
500) arabera, (22) bezalako adibideak ezinezkoak dira, ohizko jokabidearen salbuespen bakarra eta harrigarria hain zuzen. Akademiaren ustez, egoera jakin batean bakarrik ager litezke ote eta a bere erabilera ezagutzen
|
dutelako
. Esate baterako, Arrangoitzeko hiztunek, Euskararen Herri Hizkeren Atlasaren datu batzuen arabera, a erabiltzen dute (edo, behintzat, onesten dute bere erabilera); hala ere, Maitena Duhaldek (a.k.) ez du horrelakorik jaso bere tesirako egindako elkarrizketetan.
|
|
|
Arestian bateraezintasun horren arrazoia (sintaktikoa edo semantikoa) zein izan ote litekeen galdera erantzun gabe utzi dut; orain, ordea, adibide hauek abiapuntu hartuta, auzia argitzeko moduan nagoela esango nuke. Adibide horietan ahal eta ote perpaus berean agertzeak argudio sintaktikoaren alde egiten du; hots, partikula modal bat baino gehiago ezin da azaldu gune bera okupatzen
|
dutelako
, ahal eta ote partikulen kasuan behintzat, izaera sintaktiko desberdina dutenean bateragarriak baitira. Izan ere, adibide horietan agertzen den ote mota ez da ohikoa, arestian argudiatu dudan bezala, ekialdeko hizkeretako bereizgarria baizik; horrelako kasuetan, ote ez da beste partikula modalek okupatzen duten gunean agertzen, eta, ondorioz, honek beste partikula modal bat azaltzea ahalbidetzen du.
|
|
|
Zorionez gero eta gehiago dira, testigantza horiek jaso nahian esperientzia horietara hurbiltzen ari diren ikerlariak. Balio handiko lanak dira, gazteak euskal hiztun bilakatzeko bidean izandako bizipenen berri ematen digutelako eta, ukazio, ezintasun edota erresistentzia horien atzean dagoen zenbait gako ematen
|
dutelako
.
|
|
2021
|
|
|
Izan ere, sei ikasletik batek eskola ibilbide elebiduna uzten du prestatzeko kurtsoaren eta lehen mailako bigarren kurtso ertainaren artean, abandonua% 15ekoa delarik bigarren mailako seigarrenaren eta hirugarrenaren artean. Konparatiboki, abandonuak txikiagoak dira Seaskan,% 1 ingurukoak baitira, batik bat gurasoen hizkuntza kontzientzia zein motibazioa handiagoagatik, benetan nahi
|
dutelako
beraien seme alabek bigarren mailako ikasketak euskaraz egin ditzaten eta hizkuntza hori ondo menperatu dezaten.
|
|
2022
|
|
|
Ardi galduan Leonen meza berria larunbatez Lasarteko komentuan egitea erabaki duenez bere izeba Isabelek, eta hor igandean izan ezik gaztelania erabiltzen delako, Azpeitiko apaizak ukatzen du aitabitxi izatea; Latsibin ele horrekin zipriztintzen dira liberalei egindako salaketak. Haatik, ez du ezartzen korapiloaren muinean, Ardi galduan Leonen saminaren eragilea ez delako aitabitxia ordezkatu izana, aita ardi galdua izatea baizik, horregatik galtzen du nahi zuen destinoa, eta Latsibin, hauteskundeetan aurrez aurre jartzen diren bi aldetakoek txertatzen
|
dutelako
gaztelania, karlistei politikaren gaian euskarara mugatuz.
|
|
|
Eremu semantikoko hitz batzuek, sarri edota akaso gehienetan, eremuko adigai edo prototipo nagusiarekin erlazio kognitiboa dute. Hauek hil ala bizikoak dira kontranimoetan, dakarten esanahien kontraesana gainditzen edo ulertzen laguntzen
|
dutelako
. Hedadura semantikoak, eremu semantikoak eta erabilera soziokulturalak hizkuntza batean adigai batek duen garrantzia baloratzeko lagungarriak dira, baina zubi kognitiboak dira, kontranimo batean, haren jatorria eta zentzua ulertzeko giltzak.
|
|
2023
|
|
|
Iñaki Caminok (2004: 72) gogorarazten digun moduan, hizkera bat aztertzeko ezaugarriak aukeratu egin behar dira, baina betekizun horrek arazoak eragin ohi ditu, guztiek ez
|
dutelako
garrantzi bera. Ikertzaile donostiarrak (2004:
|
|
|
Horrez gain, soziogrametan ikusi daitekeen gisan, ekosistemen bilakaera nolakoa den azaldu du: " Hasiera batean harreman inertzia gehiago zegoen, kaos handiagoa; eta bigarrenean, lagun ekosistema horiek txikitu egin direla ikus dezakegu, baina ez modu negatibo batean, baizik eta haur konkretu batzuek harreman hori sendotu egin
|
dutelako
".
|
|
|
Alde batetik, ikusi da, haurrek testuinguru emozionala egokia eta positiboa izan dela adierazi
|
dutelako
(oso ongi ikus daiteke hori A haurrak lehenengo saiora sartu ostean adierazi zuen beldurra eta irtetean adierazitako pozari erreparatzen bazaio). Bestetik, baieztatu da, iritsi berriak, egunez egun, ikasle talde berriarekin jolasean gehiago ibili direlako (batez ere A haurra), eta bai tutoreak, bai hezitzaileak eta bai orientatzaileak ere atxikimenduan programak izan duen eragina, aho batez 4 ipinita baloratu dutelako, ‘1 4’ eskalan.
|
|
|
Alde batetik, ikusi da, haurrek testuinguru emozionala egokia eta positiboa izan dela adierazi dutelako (oso ongi ikus daiteke hori A haurrak lehenengo saiora sartu ostean adierazi zuen beldurra eta irtetean adierazitako pozari erreparatzen bazaio). Bestetik, baieztatu da, iritsi berriak, egunez egun, ikasle talde berriarekin jolasean gehiago ibili direlako (batez ere A haurra), eta bai tutoreak, bai hezitzaileak eta bai orientatzaileak ere atxikimenduan programak izan duen eragina, aho batez 4 ipinita baloratu
|
dutelako
, ‘1 4’ eskalan. Eta azkenik, berretsi da, ekosistema horretan gertukoena zuten pertsonari (hezitzailea), duten hizkuntzaren ezagutza urria gorabehera, euskaraz zuzentzen zitzaizkiolako.
|
|
|
Molinak (2002) migrazioak migratzailearen bizitzan eragina duela azaldu du, baina baita helmugako herrian ere. Eta ezinbestekoa da eragin horri so egitea, besteak beste, euskararen kaleko neurketan neurtzeko egindako azken ikerketek erabilerak atzera egin duela erakusten
|
dutelako
.
|
|
|
– Inklusio prozesuak parte hartzeko eta ikasteko oztopoak identifikatu behar ditu, oztopo horiek hezkuntza eskubidea mugatu edota saihesten
|
dutelako
.
|