|
2000
|
|
|
Euskal Herriko hiriak mundu osoko besteek bezala hasiak dira kotxeak sortutako arazoak aztertzen eta hauei irtenbideak bilatzen. Kopuruen ikuspegitik aztertu
|
dugu
hemen arazoa: zenbat auto, zenbat aparkaleku, zenbat isun eta pezeta, eta zenbat minutu galtzen den hirian luxuzko biztanle hau dela-eta.
|
|
|
Ez da plan txarra, ez jauna! Bestalde, gaelikoa entzuteko aukera bikaina izango
|
dugu
hemen, eta baita konderri honetako beste zenbait bazterretan ere, Donegal delako gaelikozko hiztun komunitaterik handiena duen konderria. Bide batez (eta gomendio honek Irlandako edozein tokitarako balio du), sartu zaitezte herri txikietako pubetan, jendearekin berba egin eta parrandarako prest egon.
|
|
|
Esapide batzuetako forma hartuak, berriz, sarri darabiltza. Egia esan, maiz darabilen goxeric arrats ere halakotzat har genezake, baina euskaraz oso zabal dabiltzan gizaldirik gizaldi, herririk herri eta antzekoak esan nahi
|
dugu
hemen. Horrelakoetan, bizkaierazko joerari jarraituz, ric erabiliko du eta ez instrumentala.
|
|
|
Ez
|
dugu
hemen jardungo euskal nortasuna zertan datzan definitzen. Esku artean dugun gaia norbanakoaren atxikimenduen ingurukoa izaki, norberak bere burua euskal herritartzat jotzea izango dajorratutakoaren hari nagusia.
|
|
|
Izenok, gainera, berez ez dute zerikusirik bertan gauzatzen den adierarekin. Halatan, adieramorfeman gauzatzen den ekintza
|
dugu
hemen, gizatiarra ezinbestean.
|
|
|
duen lotura zertxobait argitzeko baliagarria izan badaiteke ere, Estaturik ez duten nazioen kasuan bere zeregina zein izan daitekeen argitzeke dago oraindik. Dena dela, ezinbestean, Estatu nazioaren erreferentzia nagusitzat jo
|
dugu
hemen ere. Horrela,. Nation building?
|
|
|
Ez litzateke ezinezkoa izango gauzak nola gertatu ziren zehatz mehatz adieraztea, kronologia deitzen den hori eskrupulosoki errespetatuz, saihesbideak ekidinez, oroimenak eskaintzen dizkizun hutsuneak eta babesak alde batera utziz; ez litzateke, ez, batere zaila izango, eta agian horrela jokatu litza  teke, erarik zuhurrenean ez ezik ortodoxoenean ere. Baina honako istorio hau ez da kronika poliziako bat edo biografia baten kontatze soil hotza, eta narrazio honek halako intentziorik ez duenez eta benetako intentzioaz ez
|
dugu
hemen ezer esango, irakurle zolia ez iraintzearren batik bat, barkatuko zaigu xehetasun kronologikoetan ezen ez oroimenak agintzen dizkigun pasarteetan nahiz gertakarietan, edota istorioaren garapenarekin (eta egiarekin, beraz) zerikusirik izan zezakeen txikikerietan estuegi ibili ez bagara; eta ez, esan bezala, estu ibiltzea bereziki nekosoa gerta zitekeelako, baizik eta estutasun horretatik ask...
|
|
|
Kontenplazioa
|
dugu
hemen nagusi, eta zuhaitz baten ikusteak darama poeta beste ikustate batzuetara, sentimenduen mundu adierazgaitzera. Iratzederrek Beloken beneditarra sartzea erabaki zuenean halako gertakari historiko xume bat zen gertatu, bertan baitzegoen Aita Lertxundi musikaria kantika liburua osatu nahi eta ezinik.
|
|
|
Urrezko abarra, II bol., 290 orr.21 Zozketa baten azken aztarnaren antza duen zerbait ikusten
|
dugu
hemen. Eta, irudi honen bidez, sakontasuna lortzen du bat batean.
|
|
2001
|
|
|
Giza irudiei bularrean zein buruan egindako zuloek paisaia ikustea ahalbidetzen dute eta Venusen gorputza erdibiturik, arrautz bat ageri da erdian. Aretha Franklin buruz behera ikusiko
|
dugu
hemen, film batetarako afitxa aldamenean eta kolore biziko hamabi apostoluak aurrerago.
|
|
|
Estatu Batuetan adibidez, filmatuko den pelikularen aurrekontuaren zati garrantzitsu bat gidoiaren prestakuntzarako erabilten da. Eredu hori jarraitu behar
|
dugu
hemen.
|
|
|
Ez
|
dugu
hemen kontzeptuen inguruko eztabaida sakonik egingo, maila filosofiko edo etikoko eztabaidarik sortuko.
|
|
|
Testuak sailkatzeko irizpide batzuk zehaztu behar ditugu lehenengo; etahonetan ere irizpide desberdinak egon daitezke. Guk eginda daukagu geurea, bainaez
|
dugu
hemen azalduko, luze joko bailuke; gainera, interesa izanez gero, lasterargitaratuko dugu, eta orduan aukera izango da hura aztertzeko. Nolanahi dela, testuak zelan tratatuko ditugun azalduko dugu hemen.
|
|
|
Guk eginda daukagu geurea, bainaez dugu hemen azalduko, luze joko bailuke; gainera, interesa izanez gero, lasterargitaratuko dugu, eta orduan aukera izango da hura aztertzeko. Nolanahi dela, testuak zelan tratatuko ditugun azalduko
|
dugu
hemen.
|
|
|
urteen bitartean Nafarroako nekazari populamenduari buruz C.Jusue k buruturiko ikerlana jaso behar
|
dugu
hemen (1988). Urraul Beheko haranean kokatutako zenbait despopulamendutan. Aizpe, Apardues, Ascoz, Argiroz, Muro eta Puio n, hurrenez hurren?
|
|
|
Beraz, gaur egun Goi Erdi Aroko eliza bizkaitarrak indusketen bitartez bakarrik ezagut daitezke. Horietako biren berri emango
|
dugu
hemen:
|
|
|
Piarres Lafitteren lumatik XIX. mendean sartu zen erdarakada, ideologiko, baten berri jasotzen
|
dugu
hemen: izenen deklinatze femeninoa, izena bera ondoriozmaskulinoa delarik (artzaina, artzaintsa demagun).
|
|
|
‘Egin
|
dugu
hemen egitekoa! ’ esan zuen.
|
|
|
Nekez izango da gaur filosofiarik, filosofiaren izena merezi duenik, jakintza oinarri sendorik gabe. Ba ote
|
dugu
hemen horrelako oinarririk. Bestek erantzun beza.
|
|
|
Zergatik, bada, hasi behar
|
dugu
hemen Baroja eta Barojaren obra aipatzen. Ez da gaitz erantzuten.
|
|
|
Beste bideetan barrena ibili bada ere, ez ditu Barandiaranek, haa  tik, bertan behera utzi natur zientziak. Halabeharrez, dudarik gabe, eta hitz hori bitara hartu beharrekoa
|
dugu
hemen: " ezinbestean" eta" damurik" esan nahi du batera.
|
|
|
Euskara rekin eta euskararen normalizazioaren inguruko auzietan gurutzatzen diren zenbait gai aipatu nahi
|
dugu
hemen.
|
|
|
Irakurtzen jarraituz konturatzen da bat eskema orokor batekin funtzionatzen dutela kritikariek, eta salakuntzak ez zaizkigula euskaldunoi esklusiboki egiten. Kasu bat edo beste aipatuko
|
dugu
hemen:
|
|
|
Gure tesia gogoratu behar
|
dugu
hemen berriz ere: gizakia maitari dela, maitagogo dela, izatez; baina maitamen horrek beste bi aurpegiera ere dituela:
|
|
|
Lasai! Laborantzako kooperatiba herrikoia muntatuko
|
dugu
hemen zuen zerbitzuko. Gasna ontzen eta ausarki saltzen duzue.
|
|
2002
|
|
|
Gogoratu behar
|
dugu
hemen mugimendu sindikalak edo iraultzaileak ez zituen beste lekuetako ezaugarri berak nazionalismoarekiko, kutsu euskaltzalea izan arren. Gaur euskaltzale edo abertzale sentitzen garenok, garai hartan ez geneukan euskaltzaletasunarekin zerikusirik.
|
|
|
Kudeaketaren alorreko alderik garrantzitsuenetako bat komunikazioa da, ahozkoa nahiz idatzizkoa, zeren edozein erabakigintza prozesuren denbora etaenergiarik handiena hartzen baitu. Horregatik, unibertsitatean euskaraz zenbatahozko komunikazio egiten den jakin nahi
|
dugu
hemen.
|
|
|
Ezaugarri horiek guztiak lagungarri direnez hizkuntza, eta gainerako eskola diziplina guztiak? ikasteko, horrelako eredu baten aldegaude, eta, beraz, ikaslearengan ardaztutako kurrikuluaz hitz egingo
|
dugu
hemen.
|
|
|
Arabako Diputazioariburuzko doktoretza tesia argitaratu du Diaz Hernandez-ek (1995), eta KontzertuEkonomikoaren nondik norakoak arakatu ditu Alonso Olea-k (1995). Berrezarkuntzaren mugak gainditu arren, Agirreazkuenagaren lan bat sartu behar
|
dugu
hemen, Diputazioen batzarrak biltzen dituena (1995). Hipotesi erakargarri eta ausarta da, gaurko giro politikoan batik bat, zeren EHUko katedradunak bertan planteatubaitzuen, ezen euskal lurraldeen batasun politiko eta administratiboaren bilaketa ezdela abertzaletasunaren jardueraren ondorioa, askoz ere zaharragoa baizik.
|
|
|
Ez, aldiz, bizigabeek, mugatu pluralak beti eskatzen baitu genitiboa motibatiboaren aurretik (mendiengatik, ez* mendiegatik, nahiz mendiakatiko moduko osaeretan ez den genitiboa azaltzen, hain zuzen ere, mugatasuna eta numeroa absolutiboan bezala mantendu delako (ak)). Baina hau morfotaktikak kontrolatzen duenez, ez
|
dugu
hemen arazorik izango.
|
|
|
49 Jabego genitiboak ere elipsia hartzen du, baina honen parean motibatiboa ere onartu dugu (ume a en gatik), elipsirik gabea. Horregatik ez
|
dugu
hemen landuko, jarraitze klase desberdina hartzen du-eta.
|
|
|
Erregelen egitura ikusi dugu 3 atalean eta horixe erabiliko
|
dugu
hemen ere. Baina horien erabilera egokirako aurredefinizio batzuk zehaztu ditugu:
|
|
|
Artega zegoen– Nahi duzuena. Baina zer egiten
|
dugu
hemen, zehazki?
|
|
|
–Zergatik –proposatu zuen Julenek–, zergatik ez
|
dugu
hemen bertan afaltzen. Jatekoa badaukagu ja.
|
|
|
Harri Arokoak omen diren gure aizkorek, aitzurrek ez bezala, inguruko mendietako haitzekin baino gehiago latinarekin baitute zerikusia, latinarekin edo bereberrekin, hori esan nahi dizut, nahiz tematurik segitzen dugun klixe berbera behin eta berriz azpimarratzen, ustez, nonbait, zerbait gezurra izanik ere behin eta berriz baieztatzen baldin bada gezurraren egiatasuna, azkenean gezurra egia bihurtzen dela betiko erabilian. Kirol hori maite
|
dugu
hemen, ez nau durduzak hartuko horretan. Uste dut nik debeku garai hartan baziren uharte ttipi batzuk, isilik utzi izan ditugunak historia kontatu dizugun aldi bakoitzean.
|
|
|
Nazioartera hedatzeak berebiziko garrantzia du ikerkuntza jarduera rentzat. Batetik, jarduera horren maila edo kalitatea herri aurreratuenen parekoa izatea nahi badugu, ezinbestekoa
|
dugu
hemen egiten dena nazioarteko zientzia eta jakintza esparruetan balioztatua izatea. Horretarako, bide bakarra dago:
|
|
2003
|
|
|
M. GOIHENETXE. Estatuen afera ez
|
dugu
hemen trenkatuko, noski. Estatuaren beharra aipatu du Pierrek, nik bai eta ez, erranen nuke.
|
|
|
Beren bizitzako hainbat pasadizo ezagutu dugu. Solasaldiaren zati mamitsuena bildu
|
dugu
hemen. Zer dela-eta Pueblo Vasco y Soberania liburua?
|
|
|
Pertsonaia horren atzean dagoen adiskidea identifikatzeko asmorik ez
|
dugu
hemen. Posible da, dena dela, Gernikaldeko edo Markinaldeko aldi hartan Madrilen bizi zen bere lagun pelotariren bat izatea.
|
|
|
Artean esan dugun bezala, idazleak emaztearekin Oslo-ra 1982an egin zuen turismo bidaiaren ondokoa izan behar du, itsas bidaiaren erreferentzia argiak baitaude kontaketan. Argumentuaz, dena dela, ez
|
dugu
hemen jardungo. Alabaina, bai apuntatu, idazleak bizi izandako esperientzia munduarekin edo hurretik ezagututako gertaerekin lotura dutela hango zenbait sekuentziak.
|
|
|
Kontsumitzaileen artean biziki hedaturiko sentsazio bat adierazi
|
dugu
hemen: diruak patrikan lehen baino gutxiago irauten du gaur:
|
|
2004
|
|
|
Aurrera eginez, itsaso zabalera hurbilduko gara apurka apurka. Abra eta Ezker Ibarreko ikuspegi ederra
|
dugu
hemen. Oskarbi dagoenean, Santanderreko itsasertza ere ezin hobeto ikusten da.
|
|
|
Eleberria bera oso freskoa da, literatur eremuetan frankotan ibilitako idazlea
|
dugu
hemen, komunikazioari, baita irakurlearekikoari ere, garrantzia ematen jakin duena. Sorpresak ekartzen ditu, estiloan, forman, kokapenetan, sorpresa asko eskaintzen dizkio irakurleari hastapenetik bukaeraraino gelditu gabe irakurtzen diren liburu horietakoa dugu Skyroom.
|
|
|
Mendebaldean bertan beste horrenbeste gertatzen da, astungarri batekin: eskolaratzea derrigorrezkoa eta doakoa
|
dugu
hemen, alegia.
|
|
|
Alergia sor dezaketen produktuei alergeno derizte eta, makina bat diren arren, ohikoenen zerrenda labur bat baizik ez
|
dugu
hemen azalduko:
|
|
|
Hegemoniaren aldeko aukera, hortaz, azken buruan, herri orok bere nortasun jakinaren arabera bizi ahal izateko eskubidean datza, ez inori bere etxean berea ez duen nazio nortasuna zapuzteko jokabide doilorrean. Totalitarismoaren aurkako estrategia
|
dugu
hemen hegemoniaren auzi hau; nolabait esan, herrian herriko, lurraldean lurraldeko eta historian historiako izateko funtsezko giza eskubideak legitimatzen du gure hautuaren izaera etikoa eta politikoa. Diferentea313 izateko eskubidearen ideologiari dario hegemoniaren beharra; bestela esan, eskubide eta aukera berdinetan oinarrituriko legeriaren aterpea dugu aldarri.
|
|
|
Kultura bakarra omen
|
dugu
hemen bizi garen guztiok, baina ez bide ditugu eskubide eta aukera berberak.737 Hemen hori ez dakit non hasi eta non amaitzen den, egia esan. Bidasoa ibaia ibai hutsa ote da idazle erdaldun hauentzat?
|
|
|
Budisten ikasgaia, Euskaldunon Egunkaria, 2002/2/13 Manex Goihenetxe: . Egia da, Baionan edo Angelun edo Miarritzen bizi garelarik, inpresioa
|
dugu
hemen bizi garela beltzak bezala, euskaldunak oso minoria bat bihurtuak gara eta gehiengoa kanpotik etorritako jendea da, erdalduna edo deseuskaldundua?. Ni ez naiz Iparraldekoa, Euskal Herrikoa naiz, Argia, 1988/5/8.
|
|
|
Gogoan ditugu euskara kultura hizkuntzen mundutik kanpo, berezko keriak dituela-eta, ezarri duten gizaseme ohoretsuen izenak. Ez
|
dugu
hemen horien zerrendarik ipiniko. Gehienak kanpokoak, baina ez gutxi bertakoak; eta bertakoen artean, bakan batzuk, euskal kulturaren izaera jatorra gutxik bezala aditzera ematen dutenak dauzkagu.
|
|
|
nor hoberik, izan ere, hizkuntza ofizialaren etorkia ezagutzeko, Pierre Bourdieu baino? Frantsesez oratutako pentsamendua Hegoaldeko euskaldunen hizkuntza ofizial nagusian emango
|
dugu
hemen. Ikaragarria da, bai, ofizialtasunaren eraginindarra, honek lege formalismoaren muga gainditurik, bizitza soziolinguistikoaren izaera materiala bere logikapean moldatzen duenean.
|
|
|
Aizu, luzerako
|
dugu
hemen?
|
|
|
Pablo Neruda nor izan zen eta zer egin zuen hitz gutxitan azaltzea ezinezkoa da, hainbeste eta hainbeste idazlan argitaratu baitzituen eta hain eragin handia izan baitzuen hiritar aske izan nahi zutenen artean. Dena dela, oso laburki bada ere, zertzelada bat edo beste azalduko
|
dugu
hemen goi mailako idazle honen lanari eta bizitzari buruz.
|
|
|
Hirugarren ondorioa enpresaren nazioartekotasun berriak eskatutako informazio sistemari dagokio; eta enpresen arteko, intranet? komunikazio sistemaren erabilpena
|
dugu
hemen. Halaber, malgutasunean oinarritutako sistema honek, ezagutzaren kudeaketarako hain garrantzi handiko, kalitate totalerako?
|
|
|
Paradigma mekanizistaren atomismoa edo banagarritasunak zati konpaktuak eta bateraezinak postulatzen ditu; paradigma sistemikoak erlatiboaketa bateragarriak diren zatiak; eta paradigma holografikoak unibertsoa berebaitan barneratzen duten zatiak. Azken hau sistematizatzeko, batasun banatze dialektika bat proposatuko
|
dugu
hemen.
|
|
|
Ildo beretik, gaztelaniaz, Ensayo acerca de las leyes foneticasde la lengua vasca hizkuntz ikerketa eta Los origenes del pueblo euskaldun argitaratuzituen, eta Iberos, keitas y baskos ikerketa historikoa. Asko idatzi zuen, baina ez
|
dugu
hemen idatzitako guztia aipatuko. Bai, ordea, kultur eragile gisa izandako garrantzia:
|
|
|
Puntu bakar hau aztertuko
|
dugu
hemen bukatzeko, euskaltzaleentzako pozgarri eta gogoangarri izan ditekealako: nola nagusitu da suomiera erresuma libroan?
|
|
|
–Ezin
|
dugu
hemen kanpoan tirorik egin –ohartarazi nuen–, zaindari guztiak oldartuko zaizkigu!
|
|
|
Eta natura perfektua bada bere osotasunean eta baita bere zatietan ere, zer egiten du hor txertatuta gizabanako akastunak? Esan dugu gizakia inperfektua izateak ezin zuela Jainkoaren inperfekzioa ekarri, baina gizakia naturaren zati eginez, al
|
dugu
hemen esan gizakia akastuna bada, natura akastuna dela. Egia esan, Jainkoari dagokionez badago funtsezko ezberdintasun bat arazoa konponerrazagoa bihurtzen duena, gizakia ezin delako, inondik ere, Jainkoaren zatia izan.
|
|
|
" Ongi pasatu
|
dugu
hemen", Seanek. " Gaizki dago esatea, baina ongi pasatzen segituko dugu".
|
|
2005
|
|
|
Entzuten, ikusten, baina mutu. Beraz beherakada ikaragarria ukan
|
dugu
hemen. Baina denbora berean jende batzutan bederen agertu da kezka handi bat, eta Ikastolak sortu dira, Baionako kultur asteak egin dira, UEU... beste argi bat piztu da.
|
|
|
Beheranzko doinua eta isilune luzea, bestalde, puntu ezaugarriak izango dira gure lan honetan, edo osterantzean, puntua. Horrela, bestelakorik esan ezean, puntuazio ikur jakin bietako bakoitzak zuzen zuzenean proso dia ezaugarrien multzoetako bat adierazten duela onartuko
|
dugu
hemen.
|
|
|
Ondoko ataletan (V. 2 V. 10 §), kategoria bakoitzeko edukiak, sintetikoki, baina modu exhaustiboan, ikertu eta deskribatuko ditugu. Aipatuko diren artikuluen kokapena ez
|
dugu
hemen zehaztu, baina erraz topa daitezke RPEko aurkibidea baliatuz (cf. XI. 2 eranskina).
|
|
|
–Hara, hara! Zer
|
dugu
hemen?
|
|
|
Ene iritziz, euskal kulturan atzeratuxeak gelditu gara jesuitok. Sekulako indarra eduki izan
|
dugu
hemen: ikastetxeak, argitaldariak, irratiak...
|
|
|
Garai hauetako hasierei buruz hitz egiten denean, emakume idazleen tradizioaren hasierari buruz hitz egiten da, aurretik ezer egon ez balitz bezala, Bizenta Mogeli buruz, Sorne Unzuetari buruz, Amaia Lasari buruz... Horrela txatal guztiak batu eta soinekoa erakusten jarraituko
|
dugu
hemen.
|
|
|
4 Bi jarduera hauen artean ezberdintasunak baldin badaude ere —gaur egun lehenengoa" antropologia filosofikoaren" baitan kokatuko litzateke eta bigarrena berriz" pedagogiaren eta hezkuntza zientzien" baitan— gure autoreari jarraituko diogu eta ez
|
dugu
hemen horien arteko bereizketa zorrotzik egingo.
|
|
2006
|
|
|
Baxenabarre odolusten ari da sistemak ezarritako mekanismoen eraginez. Mundializazioa aipatzen da, baina ez da kanpoko arazoa, mundializazioaren eragina bizi bizirik
|
dugu
hemen.
|
|
|
" Per Catalunya il' Espanya gran". Hori ez
|
dugu
hemen inoiz izan eta ez dugu izango.
|
|
|
Paradoxa bat
|
dugu
hemen: Nokia 6103 laginak dauka txirrinik ozenena eta bibragailurik isilena; Sharp ek, aldiz, tonurik apalena baino bibrazio ozenenetako bat.
|
|
|
Identifikaturiko haurren testuinguruaren ebaluazioak haur supergaituen eta gaitasunhandikoen garapenean eragin dezaketen mikrosistema, mesosistema, exosistemaeta makrosistemako aldagaien garrantzia frogatzea inplikatzen du. Sistema horiendeskribapen laburra egingo
|
dugu
hemen.
|
|
|
eguzki sistemaz haraindikoak, hala nola izarrak, nebulosak, kumuluak eta galaxiak. Teleskopioz behatzean zer itxura aurkezten duten azalduko
|
dugu
hemen; astro bakoitzaren barruan gertatzen den fisikan ez gara murgilduko.
|
|
|
Eta egia da, biekin moldatu gara ondo. Begira, behin baino gehiagotan, zortzik ez, hamabi pertsonak ere bazkaldu edo afaldu izan
|
dugu
hemen, inolako arazorik gabe.
|
|
|
Azaldutako guztiari, hots, hizkuntza jardunak sortzen dizkigun egoera deseroso, xelebre eta korapilatsu horiei guztiei, ziur asko, alde ona ere bilatzen ahal zaie. Alde onen eta txarren inbentario osorik ez
|
dugu
hemen eginen, baina sail bakoitzetik bana aukeratuko dugu.
|
|
|
Aldizkariarekin batera edo aldizkaririk ezean, bestelako proiektuak bultzatu eta burutu izan ditu. Horietaz hitz egin nahi
|
dugu
hemen. 1971n" ‘Jakin Taldeari’ buruz konfiantzazko txostena" izeneko 10 folioko idazki programatiko luze eta trinkoa, geroago ere aipatu duguna, idatzi zuen Joseba Intxaustik;" taldea" kontzeptua nabarmendu nahi izan zuen titulutik bertatik, eta lehen paragrafotik hasita" Jakin Taldetzat" definitzen du aldizkariaren inguruan 1956tik aurrera Arantzazuko eta erlijioso etxe eta seminariotako ikasle gazteen artean eraturiko lankidetza.
|
|
|
Baina, begira, hemen beti eskertu dugu itsasoak gorpuak lehorreratzea, behintzat kanposantuan lur zati bat emateko. Ergelkeria irudituko zaizu, sineskeria merkea, nahi baduzu, baina horrela pentsatu eta sentitzen
|
dugu
hemen. Gizona, urte gehienak itsasoan emanda ere, lurtarra da, azkonarrak eta basurdeak bezalakoa.
|
|
2007
|
|
|
Bestalde, ezin dugu ahaztu bildutako informazioa lagin bidez bildutakoa denik. Hortaz, 2002an esaten genuena gogoraraziko
|
dugu
hemen:
|
|
|
Azterketa bukatu eta, nolabait, hizkuntza gaitasun erlatiboari buruz esandakoa osatze aldera, euskararen kale erabilera eta hizkuntza gaitasunaren arteko korrelazioa aztertu dugu, adin taldearen arabera aztertu ere. Erabilera eta hizkuntza gaitasun erlatiboaren arteko indizea kalkulatzeko erabili dugun sistema bera erabili
|
dugu
hemen ere. Ezin izan ditugu alderatu 2006ko erabilera datuak eta 2006ko zentsuko datuak, EUSTATek oraindik ez baitu kaleratu errolda horretako daturik.
|
|
|
Agoitzen bildutako datuak hartuta atentzioa ematen duena gazteen erabilera altua da, baina datu hori oso lagin murritzetik atera da (23 gazte baino ez ziren neurtu). Berriozarren eta Zizur Nagusian aipatu dugun zuhurtzia bera aipatuko
|
dugu
hemen, horietan hutsala izan zelakoz, hemen altua delakoz, baina funtsean, ezin dugula joerak ondorioztatu kasuan kasuko datu soiletatik.
|
|
|
Hortaz, arazoa
|
dugu
hemen.
|
|
|
Volksgeist edo herriaren gogo, edo izpiritu, edo arimaren kontzeptu, edo metafora, edo zer korapilatsu hori ikusiko
|
dugu
hemen.
|
|
|
Eta/ baina hori ez da ideia eta maxima abstraktu unibertsalez lantzen(, lugares comunes sobre lo justo y sobre el bien, así como los relativos a la filantropía y la sabiduría, a las perspectivas extraídas de todos los tiempos y de todos los pueblos para todos los tiempos y todos los pueblos?) 345 Are gutxiago haurrari ezagutza abstraktuak, modu finak, elesta dotorea eta sinominoak ikasaraziz. Eskolaren kritika, aroko izpirituaren kritikarekin begiztatzen dela ikusten
|
dugu
hemen.
|
|
|
Beraz toki bakartu honetara ekarri ditugu. Jaten dutenaren erabateko kontrola izango
|
dugu
hemen.
|
|
|
Azken finean herri ezletratu, ezjakin, boteregabearen hizkuntzaz eta kulturaz ari gara. Europar eliteen ulerpidea euskal herribehearen baitan sarrarazi zuen hezkuntza akulturazio luze bat baino ez da izan.Historialari askok dioenaren arabera, hau izan da herri xehearen historia Europaosoan, baina berezitasun bat
|
dugu
hemen: hizkuntzaz aldatu beharra, eremu etaharreman, modernoetara?
|
|
|
Ez
|
dugu
hemen azaldu, ezta azalduko, mendeetan zehar lurraldetasunariburuz izkiriatutako lege eta araudi multzo itzela. Besteak beste, paper bustita, direlako hasieratik bukaeraraino.
|
|
|
Gizarte ezagutzan eraginaduten beste aldagai batzuk sistema politiko ekonomikoa eta kultura (ikus I.kapitulua) dira (Furnham eta Stacey, 1991). Hala ere, uste
|
dugu
hemen aurkeztukodirenak direla gizarte ezagutzen sozializazioan eraginik handiena duten gizarteeragileak.
|
|
|
Batak ez du bestea ordezkatzen, are gutxiago gure lanbidean. Bien beharra
|
dugu
hemen, aurrera egiteko.
|
|
|
Erromatarrek asko zor diete greziarrei, baita arlo honetan ere. Erromatarren eredua garatuko
|
dugu
hemen.
|
|
|
8 Bibliografia modernoaz eta iturri zahar eta klasikoen zerrendaz gain, irakurgaien zerrenda ere eskaini
|
dugu
hemen, liburu horietatik hartu baitira adibide eta aipu gehienak. Aipu guztiak eman dira euskaraz; euskarazko itzulpena dagoenean, hori da bibliografian bildu duguna, eta hortik hartu ditugu aipuak; euskarazkorik ez dagoenean, geuk euskaratu dugu bibliografian bildu dugun bertsiotik.
|
|
|
tzialki berdintzat ematen ditu beste gabe Humboldt-en pentsamendua eta estrukturalismoa. M. Ereñok ez du auzikatuko berdinketa hori (aitzitik, ontzat emanez bezala arrazoituko du berak ere), eta guk ere pasa egingo
|
dugu
hemen. Auzi nagusia estrukturalismo versus marxismoa izango dute, Humboldt zeharka harrapatua aurkitzen da eztabaidan.
|
|
|
Azkenik Humboldt-en iritzi famatua
|
dugu
hemen. Teoria hau Whorf-en izenari gelditu da bereziki lotua, eta Sapir ere uste honetakoa zen, berdin ene ustez egungo egunean Weisgerber eta Alemaniako beste batzu ere.
|
|
|
Artikulu horietan, nahiko teoria agertzen da sarreretan, eta ez
|
dugu
hemen berrituko. Baina badira beste aipamen bi galdegai lekuaren gainean, jakingarriak.
|
|
|
Horrexegatik bereizten da, hain zuzen, eztabaida negoziaziotik (eta ezberdintasun hori argitzearren bakarrik kontsideratu
|
dugu
hemen eztabaida). Ze negoziazioak bere zentzua galduko luke, baldin eta berori emaitza batera zuzenduko ez balitz.
|
|
|
Bestela esanda, hizkuntzaren oinarrizko funtzio antropologikoa
|
dugu
hemen bereziki gogoan, hau da, gizakiari pertsona izaten eta berori gizatiarrago bihurtzen ahalbidetzen dion hizkuntzaren dimentsioa. Hain zuzen horregatik kokatzen du Loch ek" hizkuntza" pedagogiaren" beharrezko eta oinarrizko" kontzeptuen artean, bai eta hemendik abiarazten ere bere" hizkuntzaren teoria pedagogikoa":
|
|
|
Horregatik, eta euskal hezkuntzaren perspektibatik, oso esanguratsua da ikustea nola teoria pedagogikoak hizkuntzaren berezko funtzio humanizatzaile batez hitz egiten duen: hizkuntza bera, alabaina, ez da hizkuntza historikoetan baino existitzen —gizakia erreala, egiaz, gizataldeetan bizi diren gizabanakoengan bakarrik den bezala— eta, ondorioz, modu batean edo bestean hitz egin behar
|
dugu
hemen ere euskararen berezko funtzio hezitzaileaz. Hizkuntz pedagogiaren baitako kontsiderazio orokorrak, bestela esanda, hizkuntza konkretuetan bakarrik izan daitezke gauzatuak, eta, horrenbestez, aipatutako hizkuntzaren bidezko hezkuntza, gure kasuan, euskararen bidezko hezkuntza da.
|
|
|
Esan dizut esateko neukan ia guztia, soilik konta ditzaket harat honatean ezagutu ditudan gertaera alferrikakoak, bete lana baizik ez azalekorik behar ez duen zure liburu horrentzat. Utziko al
|
dugu
hemen bertan kontua?
|
|
|
Irri egiten didazu begien aurrean. Nahi duzun bezala, zeuk ikusi, nahi duzuna egingo
|
dugu
hemen, zeu zara journalista eta eskritorea, baina ez da oso samurra egiten ia ezagutzen ez den bati norberarenak kontatzea. Gainera, zeuk eskatu bezala, xehetasun guzti guztiekin,
|
|
2008
|
|
|
Orain, ikasketa planak egiterakoan ez ditugu Madrildik jarritako irakasgaiak egin behar (indarrean dauden ikasketetan gertatzen dena), autonomia izango
|
dugu
hemen eta hemengo beharrei erantzunez ikasketak egiteko. Ni, Gasteizko Irakasleen U. Eskolako irakaslea naiz eta nire inguruan ikusten dut orain aukera bat dugula euskal curriculumean sakontzeko, erdal lerroak desagertzen joateko, etorkizun hurbileko irakasleak hobetzeko prestatzeko... eta, horrez gain, unibertsitate guztian irakasleok izan beharrean ikaslea izango da dozentziaren gune nagusia.
|
|
|
ezkerreko abertzaletasunak" etsaiaren salda ez loditzeko beldurrez" kritikak isilarazi ditu. ETAk ekintza bat egiten duenean" duela 30 urte bezala segitzen
|
dugu
hemen" diote. Beno" ez dakit segitzen dugun edo zuek segitzen duzuen" pentsatzen dut nik.
|
|
|
Alabaina, oso laster mugitzen den teknologia oso astiro aldatzen den hizkuntzan zer eragin izaten ari den aztertu nahi
|
dugu
hemen. Arestian aipatu dudan artikuluan nioen ikuspegi apokaliptikoa duen bati horrek dinosauroak suntsitu zituen meteoritoa ekarriko diola burura eta beste batzuek, berriz, uste izan dezaketela ahaleginduz gero arriskuari arrakastaz erantzun dakiokeela.
|
|
|
Hori da Ipar Euskal Herrian gertatu dena ere. Euskararen eta euskarazko irakaskuntzaren historia ez
|
dugu
hemen eginen21 Asmoa horren ebaluapen labur bat egitea litzateke, bereziki hizkuntza politikaren helburuei begiratuz.
|