|
2008
|
|
|
Guk, ordea, ez
|
dugu
hemen horietan sakonduko, batetik, konplexutasuna han diegia delako corpus errealen analisia bideratzeko, eta, bestetik, guk une honetan dauzkagun baliabide automatikoak baliatzeko bideak mugatzen dituelako. Horren ordez, Levin ek bere English> Verb> Classes> and> Alternations> (1993) liburuan planteat zen duen antzeko bidea jorratuko dugu, autore honek planteatzen duen ikuspegiak metodologia interesgarri aurkezten duelako, eta metodologia horretan guk eskuraga rri ditugun baliabideak erabiltzea posible egiten duelako.
|
|
|
Lehenengo izena, hots Sesenco, Antistius en cognomen> gisa hartu behar dena, edozein euskaldunentzat Lergako Ummesahar> hura bezain ulergarria da. Bai akitaniar onomastikan eta baita Erdi Arokoan ere oso normala den co> atzizkia aurkitzen
|
dugu
hemen zezen> animalia izenari loturik diminutiboa eratzeko asmoz.
|
|
|
Horrelakoetan, euskararen arau propioen arabera egin gabe, hizkuntzetan zehar suma daitezkeen arau komunen arabera egiten bide dira gauzak, eta horretan, tandem elkarteak ere ez dira salbuespen. Bestalde, alde batera utziko
|
dugu
hemen beste gogoeta interesgarri bat egiteko aukera: Gramatika sortzailea bezalako teori esparruen inguruan sortu izan direnak ikusi adibidez testuko 3.1.1 ataleko (40b?) nazioarteko arauei dagozkie ala euskararen araua propioen arabera (erabilera mota jakin baterako) sortu ote dira?
|
|
|
6 Berbaldiaren eraginkortasuna Larringanen (1998: 72) definizioaren arabera erabili
|
dugu
hemen, alegia, berbaldiaren xede helburuekiko egokitasuna adierazteko.
|
|
|
itzulpen memoriaren teknologiaren erabilpena. Teknologia horren inplikazioak ere bete betean aztertzekoak dira lokalizazio prozesuetan, baina interfazeen testuen gaiari eutsi diogunez, ez
|
dugu
hemen ukituko.
|
|
|
–Aurreko atalean azaldu dugun atzizkiaren, ekintza? adierari buruzko zalantza bera izan
|
dugu
hemen ere: eskaintze> eta eskaintza> bereizten ditugun heinean behintzat, tza> atzizkiak
|
|
2010
|
|
|
Esanarazi egiten dizkio gauzak. Erreparatu behar
|
dugu
hemen oso fenomeno desberdinez ari garela hitz egiten: alegia, gauza bat da norbaiten hitzak erabiltzea zitazio gisa, eta besterik norbait honako edo halako hitzak esatera behartzea, eta, ondoren, esandakoa harena balitz bezala, aipu gisa?
|
|
2012
|
|
|
5 Episteme kontzeptua Michel Foucault-ek definitu zuen moduan erabiliko
|
dugu
hemen. Izan ere, Pier Pascale Boulanger ek bere doktore tesian (Théories postmodernes de la traduction 2002) erakusten digun bezala, Foucaulten kontzeptua oso baliagarria gertatzen da itzulpenaren
|
|
2013
|
|
|
Zendako den etsaia hoin zorrozki oldartu holako eremu hertsian eta gure armada hainbertze nekhatu hor, ez
|
dugu
hemen atherako hitzik. Badakizue deputatuak bildu izan direla ichilik, Verduneko guduaz beren artean elhatzeko; halaber zenaturrak.
|
|
2016
|
|
|
Eta bigarren aldiko dibortzioaren salaketa
|
dugu
hemen, aldi honetan alabaren eskutik. Ez da berriz ere dibortzioa bera salatzen, baizik eta haurrengan horrek duen ondorioa:
|
|
|
Adelak ez du lehen senarra onartzen, eri baita, elizatik kanpo lotutako ezkontzak egoera larriak heldu direlarik, ez ditu ezkontzako lokarriak lehenesten. Salatzeko beste era bat
|
dugu
hemen:
|
|
|
Alta, egoera gogorrak ere gertatuko dira. Krimen basa
|
dugu
hemen, horrelako egoeretatik kanpo euskaldunak ez direla bizi uler daiteke:
|
|
|
Oso antzerki jostagarria
|
dugu
hemen, hitz joko eta eritasunen zaintzeko teoria desberdinak, ikuspuntu desberdinetatik argituak entzuten baitira, senarra erdian dagoelarik. Horren iritzia ez da kontuan hartzen.
|
|
|
Duela hogei bat urteko elkarrizketa
|
dugu
hemen. Umorearen kultura aipatzen du Olasagastik eta Lukuk alfabetatze eskasak.
|
|
|
Interpretatzeko askatasuna aipatzen du, konparazioa egiten du Frantzia eta Belgikako antzerkiarekin. Kanpokoari irekiduraren froga
|
dugu
hemen.
|
|
|
Antzerkiak herrietan zuen garrantziaren oihartzuna eman zuen, eta gai horretaz interesa eta proiektuak zituztenei hitza eman zien oso berezia zen garai batean gerla garaian, euskal idazle eta sortzaile asko noraezean ibilki zirelarik. Larzabal aurkitzen dugu zuzendaritzan, arlo sozialaz arduratzeko, idazlearen interesaren araberako gaia
|
dugu
hemen, eta, bestalde, antzerkian murgildu zena, aldizkarian toki osoa zeukan.
|
|
|
Mixel Labèguerieren garaia
|
dugu
hemen, euskal kantariak kantatzen zituen lema berak aurkitzen ditugu artikulu honetan. Hemen aipatutako helburua antzerkigintzan finka zezaketela erraten dute:
|
|
|
P. Urkizuren erreferentzia ematen
|
dugu
hemen, berak ekartzen baitizkigu garai hartako lehen erreferentziak. Ez da gure helburuetan garai hartako ikerketa sakonik eramatea baizik eta interesatzen garaiera heltzeko, antzerkiaren jatorri nagusien ulertzea eta haien aipamenik egitea.
|
|
|
Pertsonaiari indarra eman dio, baina publikoari erakusten dio gehiegitan emazteak erraten duena, egoera horren aitzinean erakusten duen onarpena. Edariaren arazoaren aipamena familien kezka bazitekeen
|
dugu
hemen aipatua. Ez da antzerki honekin urrunago joaten, salaketa mota bezala ikus daiteke.
|
|
|
Erran nahi baita sailkapenek askoz eta zehaztasun gehiago behar dituztela. Argi adierazi nahi
|
dugu
hemen dagoela aurkezpen sinple bat, Larzabalen antzerkien aurkezpen orokor bat, bereziki zer gairen inguruan lan egiten zuen erakusteko, horren berri emateko gisan. Horrela, hemen aurkezten ditugu hiru adar nagusi, dramak, tragediak eta komediak.
|
|
|
Herri txiki baten bizimodua
|
dugu
hemen, berri guziak jakiten dira eta berehala aipatzen.
|
|
|
Ez dakigu zer garaiko antzerkia den, baina gerla bukatu eta berehalako giroa agertzen zaigu. Piarres Larzabal preso egon baitzen, presondegiko mundua ongi ezagutzen zuen eta zinezko lekukotasun bat
|
dugu
hemen. Bestalde, gerla ondotik borrokatu ziren jendeen arteko tirabirak aipatuak zaizkigu, nor zigortu, nola?
|
|
|
Gerlak basakeria franko ekarri dituela ikusten
|
dugu
hemen, familien barneraino, jendeak nahasi ditu.
|
|
|
Herri txikietako arduradunen kezken lekukotasun bat
|
dugu
hemen, jauntto bilakatzen diren horiek zer nolako kalapitan sartzen diren, ezin trinkatuzko arazoen aitzinean jende guziari plazer egin nahian.
|
|
|
Herritarrek duten iritzia jakiten dugu. Bozen kritika
|
dugu
hemen. Populismo hunki bat ikus daiteke gaiaren hautatzeko unean.
|
|
|
Komedia bat da, nonbait egoera larri bat erakusten duena, Manezek bere medaila irabazi baitu, baina ingurumen publikoaren aitzinean galdua agertzen da, bizi publikoa ez baita bere hizkuntzan iragaten. Garai batean jende askok Euskal Herrian bizi izan duen egoera larri bat
|
dugu
hemen.
|
|
|
Antolatuak ziren Gazte aldizkarian horren froga aurkitu dugu. Komedia
|
dugu
hemen non sehi berriei ez zaiela zernahi eginaraziko. Antzerki oso laburra da.
|
|
|
Euskal Herrian neskek nolako portaera behar duten behar bezalako senarra aurkitzearen ikasgaia
|
dugu
hemen. Euskal Herrian neskak dantzan ibiltzen baldin baziren herriko plazan fama txarra biltzen zuten.
|
|
|
Azkenean parioa galtzen du eta zor franko ditu berinak pagatu baititu. Parioen gaia
|
dugu
hemen tratatua, askotan egiten baitziren eta oraindik egiten dira. Tokia ostatua da.
|
|
|
Berantagokoa da antzerkia, 1955ekoa, baina berriz ere ahozko literaturako pertsonaia
|
dugu
hemen. Jaunttoek herriko nesken hautatzeko eskubidea da gai nagusia eta, jaunttoak nahikeriaren helburura eramateko eginen dituen bidegabekeriak.
|
|
|
Bide hori nolakoa zen azalduko
|
dugu
hemen, antzerki honek zein ezaugarri zeuzkan. Antzerki identitarioa erranen diogu antzerki berri honi.
|
|
|
Argitaratu duen liburu bakarra
|
dugu
hemen. Ordura arte asko idatzi zuen, aldizkari askotan, aukera politikoa da hemen egiten duena.
|
|
2017
|
|
|
Nahitaez, gai bat behar
|
dugu
hemen aipatu; alderdi franko badauzka, ideologikoak, juridikoak, politikoak, administratiboak, psikologikoak, funtsean baztertzen ahal ez ditugunak. Puntu hau euskararen ofizialtasuna> da:
|
|
2021
|
|
|
ondorioa, dedukzioa, konklusioa... Inferentziazko birformulazioa deitu
|
dugu
hemen. Zenbaitetan —testuingurua lagun— aipatutakoez bestelako balioak bereganatu ditzakete birformulatzaile esplikatiboek.
|
|
|
Oinarriaren kategoria eta atzizkiaren adiera kontuan hartuaz, bi atzizkiren aurrean gaudela ohartzen gara; nahiz agian bien arteko nahasketa gertatu izan goiztar/ goiztiar, zerutar/ zerutiar eta abarren kasuan. Jatorri adierako (t) ar aztertuko
|
dugu
hemen eta aurrerago tiar/ liar (§ 5.4.7).
|
|
|
Formaren zuzenketa ikusten
|
dugu
hemen:
|
|
|
42.23.3d Adibide guztiotan ikusten denez, zergatik beti perpausaren buruan doa, batere salbuespenik gabe, eta adizkia soilik eta hutsik ageri da, baitez en hartu gabe, alegia. Aurrizki atzizki horiek hartzen dituenean, menderagailua da; beraz, ez
|
dugu
hemen aztertuko (esan bezala, Hegoaldeko autoreek erabiltzen dute molde hori).
|
|
|
esapide batzuk finkatuago eta gramatikalizatuago daude beste batzuk baino, eta oso zaila da bereizten noiz gauden sintaxian eta noiz lexikalizatzeedo gramatikalizatze bidean dagoen esapide baten aurrean. Alde horretatik, eskuzabal jokatzen
|
dugu
hemen eta sintaxitik hurbilago dauden esapideak ere jaso ditugu birformulatzaileen artean.
|
|
|
Iraganeko adizki sintetikoa ere ager daiteke baldintzazko perpausetan( (baldin) bazetorren, (baldin) bazekarren), eta denboraren aldetik, [t (z) en+ izan/* edun] molde analitikoaren egoera bertsua aurkituko
|
dugu
hemen ere. Batzuetan, zuzeneko solasean iraganaldian kokatuak garelarik, ondore perpausean era desberdinetako adizkerak aurkituko ditugu.
|
|
|
1 ‘Osagarri adberbial’ deitura zentzu zabalean erabiltzen
|
dugu
hemen, predikatuari denborazko esanahia eransten dioten sintagmak izendatzeko. Gramatiketan ‘osagarri zirkunstantzial’ ere deitu izan dira.
|
|
|
Ez da pentsatu behar, ordea, ezezko eta galderazko perpaus guztietan erabiltzen denik menderagailu hori. (e) na menderagailuaz esana errepikatu behar
|
dugu
hemen ere: joerak, jokabide nagusiak ikus ditzakegu (e) nik eta (e) la menderagailuen artean; baina ezin eman daiteke arau zehatzik.
|
|
|
Berdin gertatzen da juntadura hautakarian; eta oro har, ia guztian hango jokabide bera azaltzen da. Gaia ez
|
dugu
hemen han adinako sakontasunez azalduko, kasuistika bera juntagailu desberdinekin errepikatzen ez aritzearren.
|
|
|
‘Miren irakaslea da, (eta gainera) atsegina da’ Autore gehienek diote, ordea, izaera semantikoaren aldetiko desberdintasun horrek egitura sintaktikoan ere baduela isla, eta aurreko bi juntagaiak ez genituzkeela maila berekoak izango. Auzia berez konplexua da, eta gai honen inguruan egin diren proposamenetan ez
|
dugu
hemen sakonduko. Baina berdin gertatuko litzateke, adibidez, zenbait izenlagunekin:
|
|
|
noiz erabiltzen den (markatua denez, ezin da nolanahi eta nonahi erabili) eta nolakoak diren adizkiak (hauek ere euskalki batetik bestera bereizten direnez gero). Nola horretaz esango
|
dugu
hemen zerbait, alde batera utzirik oraingoz adizkiak nolakoak diren. Hemen hitanora mugatuko gara, hori baita alokutiborik erabiliena.
|
|
|
3 Ohikoa denez, bizidun terminoa erabiltzen
|
dugu
hemen, ez zalantzarik gabe (kontuan izan, adibidez, landareak ere bizidunak direla). Izan da animatu proposatu izan duenik ere.
|
|
|
Egia da hemen perpaus sinpleez ari garela, eta gauzak ez direla hain garbi perpausak luzatu eta mendeko perpausak ere erabiltzen ditugunean: Hemen dauden guztiek Jaunak ez duela ezpatarik ez lantzarik behar gu salbatzeko jakingo dute esaldia baino naturalago erabiltzen
|
dugu
Hemen dauden guztiek jakingo dute Jaunak ez duela ezpatarik ez lantzarik behar gu salbatzeko esaldia (J. A. Mujika), osagarri luzea aditzaren eskuinaldera eramanez.
|
|
|
[tze+ ko+ tan] moldeak, besteak beste, baldintzazko, denborazko eta helburuzko balioa har dezake. Nolanahi ere, badirudi zenbait kasutan modu kutsua ere izan dezakeela, eta horregatik jaso
|
dugu
hemen. Ezin uka honako bi adibide hauek badutela moduzko kutsua, helburuzkoaz gain:
|
|
|
Solas mailan perpaus horrek aurrekoarekin nolako lotura duen adieraziko digu, hortaz, diskurtso markatzaileak. Horregatik hautatu dugu diskurtso markatzaile (zenbaitetan DM ere deituko
|
dugu
hemen) izena bera ere, testu batek behar duen lotura, koherentzia, bideratzeko tresnak baitira.
|
|
2023
|
|
|
Benetako maitasunak debozio osoa eskatzen du maitatua denarekiko, maitaleak bere burua ahantzi behar du maitasunaren kezka horretan murgiltzeko. Erreginaren maitasunarekiko erretorika aurkitzen
|
dugu
hemen.
|
|
|
Orduan, Jainkoaren mezulari bat da, Paraclesis, heldu da kontatzera Pan mundutik joana dela, presentzia fi sikoa desagertu dela, baina uros bizi dela paradisuan, harengatik sufritzea debekatzen duela. Erretorika handiko auhena
|
dugu
hemen, hats ebanjelikoak bultzatua, komedia hau bukolikoa dela erran daiteke baina Saulnierrek ez zion egloga izena jarri nahi31.
|
|
|
Ondoren, Margaritaren Miroir de l' ame pécheresse justiziaren esku utzia izan zela eta erregearen babesa lortu zuela. Antzerki lanak berantagokoak dira, baina erreginaren ospearen isla
|
dugu
hemen alde batetik eta bestetik satirak goi mailako arduradunak ere hunkitzen zituenaren froga.
|
|
|
Antzerki hauetan autoreak zioen neska umilak erakusten ziola andere handiari eta zerbitzariak nagusiari. Jende xumeari aitortza
|
dugu
hemen, Eliza gehienetan aberats eta handien alde jarria zegoen garai horietan, eta horregatik kritiken pean zegoenez, beste bide bat erakusten zuen Margaritak. Bestalde, Margaritak bazekien egoerak oso aldakorrak zirela.
|