|
2000
|
|
|
Komunikabide hau mende amaierako negozioa bihurtu da eta berau da egungo eta etorkizuneko negozio handienen tresna. Interneten jatorria pausoz pauso azaltzeko Jose Antonio Millanengana jo dugu; bera editore digitala da, teknologia
|
berrietan
aditu eta" El Pais" egunkari madrildarrak iaz kaleratutako" Protagonistas del siglo XX" bilduman honen inguruko lan batekin kolaboratu zuena.
|
|
|
Etorkinez gain, kapitala ere bildu zen inguru honetara eta meategietako akziodunak finantza ahalmen handiko oligarkia bilakatu ziren, Ibarra, Chavarri eta Rivas buru zituztela. Burdin erauzketaren etekinak industria eta enpresa
|
berrietan
inbertitu ziren (altzairutegi berrietan kasu).
|
|
|
Etorkinez gain, kapitala ere bildu zen inguru honetara eta meategietako akziodunak finantza ahalmen handiko oligarkia bilakatu ziren, Ibarra, Chavarri eta Rivas buru zituztela. Burdin erauzketaren etekinak industria eta enpresa berrietan inbertitu ziren (altzairutegi
|
berrietan
kasu).
|
|
|
Ikerlanek 652 milioi erabiliko ditu, horietako 382 ekipamendurako xedatuz. Inasmet ek, bestalde, Donostiako Teknologia Elkartegian eraikitako instalazio
|
berrietan
sendotuko du bere esparrua.
|
|
|
Joan den mendeko langile mugimenduko ereduak erabiltzea, etorkizuneko Europako gizarte mugimendua egituratzeko baliagarri gerta badaiteke ere, gaur egun ez litzateke oso komenigarria izango, Europako gizartearen egitura sozialak oso aldaketa sakonak izan baititu. Aldaketa garrantzitsuena, inolako zalantzarik gabe, industrian bertan eman den langile kopuruaren jaitsiera gaur egun" operadore" deitzen zaienekiko, eta kapital kulturalean aberatsago izanik, antolamendu modu berriak eta borrokarako arma berriak sortzeko eta lanbide arteko elkartasun
|
berrietan
sartzeko gai izan daitezke.
|
|
|
" Udarbe dugu tradizioa eta euskaltasuna adierazten dituen nekazal herria. Urtuellaren ardatza, berriz, meatzean dago, industrializazioan eta baita ideia
|
berrietan
ere." (Egan 48) Antza denez, gertu dauden bi herri hauen arteko urruntasuna deskribatzeko asmoz, bi mundu erabat ezberdin deskribatu dizkigu.
|
|
|
12 artikulua, kultur eraikuntzan eta laguntza eskaintzean oinarritzen da: biblioteka, akademia, antzerki, zinema, eta aldi berean literatur produkzioa, zinematografia eta abar, teknologia
|
berrietan
hornituak noski.
|
|
|
Euskarakberezkoadujatorrizkohizkuntzan, r, kontsonantezhastendirenhitzenmailegueibokalbataurretikezartzea.Hau, oraingoarauekdiotenez, mailegu zaharretaneginbeharda, ezberri
|
berrietan
... Joerahorrektradizioluzeadubere alde, B.EtxepareetabatezereJ.Leizarragarenzenbaitformaaldebaterauzten baditugu, idazlezaharrengandikhasitagaurartebeteizandena;, a, eta, e, izanohidira
|
|
|
Gaur arte sistema publikoaren presentzia oso mugatua izan da arlo berri hauetan eta TPS satelitebidezko zerbitzuan parte hartze minoritario batera mugatu da. Etorkizunean, baina, lurrazaleko telebistadigitalaren hedapenarekin eta France Television korporazioak hor jarduteko jaso duen filialak sortzekobaimenarekin, zabaldu egingo da ziurrenik ekimen publikoaren tokia teknologia
|
berrietan
.
|
|
|
Alabaina, dohaineko eskaintzari lehentasuna emango zaiola zehaztu da; aregehiago, lurrazaleko telebista digital publiko guztiak doakoak izango direla xedatu da.Halaber, mugatu egin da telebista publikoek eman dezaketen publizitate kopurua, gehienez jota ere orduko zortzi minututara irits daitekeela zehaztuz. Hortaz, kanona etabalizko ekarpen publiko bereziak izan dira etorkizunean sistemaren funts ekonomikoa, eta honek zalantzak sorrarazi ditu irrati telebista publikoen gaitasunaz, arloteknologiko
|
berrietan
bere presentzia ziurtatzeko. Azkenik, Estatuarekin hiruzpabosturtetarako kontratu programa sinatu beharra ezarri zaie elkarte publiko hauei, non tartehorretarako egitasmoak, kostuak eta finantzaketa moduak zehaztu diren.
|
|
|
Orientabide gisa, 2000 12arteko
|
berrietan
honako erabilera kopuruak agertzen dira (zenbakiak berri kopuruei dagozkie): hiritartasuna (750), nazionalitatea (145) eta herritartasuna (75). Edukiari dagokionez, esanguratsua da aipatzea kopuruz guztiz nagusitzen direla inmigrazioaridagozkien berriak, bai eta kirol mundukoak ere, kirolarien nazionalitate aldaketak aipatuz batezere?
|
|
|
Gerra ondoko urteetan Euskal Herrian izandako gertakizun
|
berrietan
, ETAren sorrerabarne, Txillardegik jokatu zuen papera zentrala izan zen. Ez berak bakarrik, noski; bainabere orduko lanak irakurtzea besterik ez dago, apurtzaile aparta izan zela ikusteko.
|
|
|
< e> eta < i> bokalen aurrean, beste bokalen aurrean bezalaxe, ahoskera zainduan behintzat (geologia). Mailegu
|
berrietan
banan banan markatuko dira salbuespenak (gin).
|
|
|
Irratiguneak izaera multimediatikoaz jabetzen dira; irudiak, datutegiak, animazioak, bideoa, testu dinamikoa? dena balia daiteke zibergune
|
berrietan
, irratia audiotik harantzago doalarik.
|
|
|
Mundu analogikoan soziologoek egiten ohi dituzten azterketak eta zundaketak ez daude faltan Interneten software edo programeriari esker. Horra hor Analog, Access Watch eta gainerako analisi erremintak gure berezoez informaturik egoteko, eta horrela estrategiak markatu ahal izateko, entzuleria fideltzeko edo norabide
|
berrietan
zundatzeko. Azken buruan, Sareak berak ematen digu aukera entzuleen gaineko datuak geure menean edukitzeko.
|
|
|
Ez da sobera bi asteko joan etorrien berri eman nahi duenarendako. Kazetaritzaren oparia omen da ahotzetik alea bereizteko ahalmena, baina gaitasun hori egunkariko
|
berrietan
ahitzen zait niri. Ahoz, xehetasun debaldekoetan galtzeko arriskuak irensten nau.
|
|
|
jakintza gunea, bildumak, kulturgune dinamikoa, bihurtu behar dira Bibliotekak, komunikazio sare guztietara loturik, eta hiriaren informazio gune garrantzitsuena bihurturik, iragana eta etorkizunaren arteko zubia, denborarik gabeko zentroa. Jakintzaren tenplu
|
berrietan
, espazio sakratua eta lan egiteko izango dira, norberaren lana eta hezkuntza hartzeko bidea ematen saiatu behar direlako. Gizarte berrietan informazioa egitasmo estrategikoa bihurtu da etengabeko hezkuntzan murgildurik gaudelako.
|
|
|
Jakintzaren tenplu berrietan, espazio sakratua eta lan egiteko izango dira, norberaren lana eta hezkuntza hartzeko bidea ematen saiatu behar direlako. Gizarte
|
berrietan
informazioa egitasmo estrategikoa bihurtu da etengabeko hezkuntzan murgildurik gaudelako. Beraz biblioteka publikoek informazioa ez ezik jakintza lortzeko bidean sakondu behar dute.
|
|
|
Noraezekoa da diruak salneurria izatea, salneurri hori munta txikikoa gertatzea premiazkoa den ber. Diruaren korritu zentzuzkoak enpresa jarduera guztiak bultzatzen ditu; ematen die —laborantza
|
berrietan
euren burua sartu nahi izanez gero—, salneurri arrazoizko baten barruan, xede horretarako laguntzak eskuratzeko itxaropen oinarriduna; merkatari eta ekoizleak antolatzen ditu, arrakasta osoz, atzerriko industriarekin lehian ibiltzeko.
|
|
|
Oinarri hori zalantzarik gabekoa da. Lege
|
berrietan
ezarri dugu oinarri hori eta ez, ordea, lege zaharrak berreskuratu eta osatzen dituztenetan. Tarteko okerrak edo abusuek ez dute zuzenbiderik sortzen.
|
|
2001
|
|
|
Espainiako Gobernuak ezarritako lan erreforma gauzatu aurretik, patronalaren eta CCOO eta UGT sindikatuen arteko negoziaketak egon ziren, baina azkenerako hautsi egin ziren. Gobernuak ezarritako neurriek indarrean jartzen dituzten eredu
|
berrietan
oinarrituz, kolektibo gehiagorekin sina daiteke enplegu sustapenerako kontratu finkoa (kanporatzeagatik urteko 33 eguneko), zertxobait garestitu egiten dira aldi baterako kontratuak, lanean aritutako urte bakoitzeko 8 eguneko ezartzen delako, eta malgutasun handiagoa ezartzen da lanaldi partzialeko kontratuan.
|
|
|
Mundu berri bat gainera eroriko bazitzaien, etsai arriskutsuena hiribilduetan indar gero eta handiagoz hedatzen kontzeju, egitura eta aktibitate ekonomiko
|
berrietan
bazen, zergatik erasotzen zioten elkarri Ahaide Nagusiek. Jon Andoni Fernandez de Larrea historialariak dionez, garrantzitsuena ez zen arerioa erabat garaitzea, borroka bera mantentzea baizik.
|
|
|
Automobilen sektoreak ere gogor ordaindu du urrats berri hau, eta beste 10 milioi langilek galduko dute lanpostua. Baina, arlo honetan ere, urte batzuen buruan, orain langabezian gera daitezkeen horiek atzerriko inbertsioarekin sortuko diren enpresa pribatu
|
berrietan
laneratzeko aukera izango dutela espero du Txinak.
|
|
|
Bidea ingurubila bat dela suposatzen du, gauza
|
berrietan
iragandakoen isladak somatzen dituelakotz.
|
|
|
Javier Martínez Plumé, irakaslea eta trafikora aplikaturiko teknologia
|
berrietan
aditua
|
|
|
Elkartearen Madrilgo bulego
|
berrietan
hartu gaitu Beyukik, etorkin askok paperak konpondu eta etorkizun hobearen bila sorterria utzirik etorkin gisa bizi duten egoerari buruz informazioa eskatzen duten lekuan.
|
|
|
Jakina denez, hizkuntzen irakaskuntzaren eredu
|
berrietan
badira hiru hitz, nolabait, berrikuntzaren gako egin ditugunak: –testua?,, kultura?
|
|
|
Gaiari heltzeko, ezinbestekoa dugu eredu
|
berrietan
ikasgelako jardunari egoztenzaion eginkizunaz hitz egiten hastea, izan ere, testuinguru horretan txertatzen baitajardunbide autonomoaren aldarrikapena. Horretarako, azken urteotan geure eginditugun hainbat irizpide bildu ditut:
|
|
|
02A mintegia: trebetasunak lantzen Barrene/ t/ Barrenkale ikas unitate
|
berrietan
.
|
|
|
harrera taldea/ etorkin taldea. Horrela, autore horien eredua, ukipen egoera
|
berrietan
(harrera taldea menperatzailea da) zein tradizionaletan (etorkin taldea menperatzailea da) aplikagarria gertatzen da.
|
|
|
Sailkapen honi, era sintetikoan lorturiko usain
|
berrietan
oinarrituriko notak dituzten perfume berriak erantsi genizkioke; baina, egia esan, urte gutxi iragan dira oraingoz iraunkorrak izango ote diren asmatu ahal izateko.
|
|
|
Horrek erakusten du herrialdeko enpresa talde handien erakarpena. Teknologia
|
berrietan
diharduten enpresen artean, hauek dira gehien kontsultatzen direnak: Terra, MyAlert.com, Mas Interactiva, Microsoft Ibérica eta Recol Networks.
|
|
|
‘Gure herritxoaren berri ez zen egunkarietan azaltzen, ez telebistan. Agertzekotan, Espainia iparraldean edo Frantzia gertatutako hilketen
|
berrietan
igarri behar zen gure geografiaren mamua... ’
|
|
|
Dudarik gabe, askoz handiagoa zen hedabide ez nazionalisten kopurua eta hedadura. Desoreka hori horren handia bazen ere, El Correo edo El Diario Vasco egunkarietan ere halako lerratzea sumatu zen kutsu erregionalistako jarrera batzuetarantz eta estatu mailako hedabide
|
berrietan
(RTVEren kontinuismo zentralista autoritarioa izan ezik) lehentasuna zuen" askatasun aireak" nortasun espainiarraren aldarrikapenaren aurretik.
|
|
|
Izan ere, Estatu propioa duten nazioetara doazen etorkinek, bertan gelditzeko asmoa dutenean behintzat, hartara moldatzeko eta integratzeko joera garbia erakusten dute eta hizkuntza, ohiturak etab. berenganatzen ahalegintzen dira eskuarki. Hori normala izaten da, adibidez, Estatu Batuetara, Erresuma Batura, Frantzia, Espainia edo Alemaniara joaten direnekin; baina estatu propiorik ez duten nazioetara doazen etorkinek, eta areago metropolitik helduak direnean, maiz bizileku
|
berrietan
beren jatorrizko hizkuntzak eta ohiturak mantentzen dituzte, eta sarritan estatuak berak erabiltzen dituzte bertako jendeen homogeneotasun nazionala desegiteko (Frantziak Aljerian eta Kaledonia Berrian, Errusiak estatu baltikoetan, Txinak Tibeten...). Toki horietako hizkuntzak eta kulturak babesik gabe egon direnean, gainera, anitzetan etorkinen kolono funtzioa sendoagoa izaten da, guztiok dakizkigun ondorioekin.
|
|
|
Politikaz, ekonomiaz, segurtasunaz, gizarte balioez... mendebalde munduak ikuspegiz aldatuko omen du. Aldaketa honen eragina edozenbat sektoretan islatuko omen da, teknologia
|
berrietan
oro har eta informatika zein telekoetan bereziki.
|
|
|
Gizarte Ezagutzaren nondik norakoa argitu nahirik edo, eta izenburu horren pean leudekeen ulertezinakumorez salatu gurarik, F. Javier Carrillo irakasle mexikarrak" lurralde
|
berrietan
" zehar egindako erreportajea burutu du (La evolucion de las especies de gestion de conocimien to. Un reporte expedicionario de los nuevos territorios, Monterrey, Nuevo Leon, Mexiko, 2001eko ekainaren 26an).
|
|
|
Un reporte expedicionario de los nuevos territorios, Monterrey, Nuevo Leon, Mexiko, 2001eko ekainaren 26an). Berorren ustez, hiru dira Ezagutza Gizartearen eremu
|
berrietan
loratu diren espezieak.
|
|
2002
|
|
|
Ordezkapen hori gainera ez da antzua izan, gauza berri asko ekarri ditu, horietako batzuk kritikagarriak izan arren. Azken hiru hamarkada hauetan nazionalismoa nahiko emankorra izan dela uste dut, bai bere formulazio zaharrean edo
|
berrietan
. Toki horietan ere liberalismo, sozialismo eta errepublikanismo haiek galdu ziren, aztarnak baizik ez dira gelditzen, baina nazionalismoak ordezkatu ditu.
|
|
|
1998an sortutako Euskara Kultur Elkargoa Fundazioak euskal kultura eta euskara ezagutzea eta garatzea du helburu. Sortzaileen artean Nafarroako Gobernuaren Hizkuntza Politikan aritutako zenbait lagun zeuden, tartean Estebe Petrizan eta Elkargoaren egungo presidente Jose Luis Mendoza, eta hasiera hasieratik argi izan zuten giza arloan eta esparru
|
berrietan
lan egin beharra zegoela.
|
|
|
Hizkuntza normalkuntzaren benetako martxa ezagutzeko hauxe proposatuko nuke: sortzen diren talde
|
berrietan
euskarak eta erdarak duten lekua aztertzea; erdarak gehiago balu, atzerapausoaren seinale litzateke.
|
|
|
Beharbada. ...eta, bidenabar, euskara orain arte nagusi izan den lurraldeetan euskaraz jardungo duen iturgin, hargin, tabernari, dendari, e.a., hots, orain arte euskaraz burutzen ziren jarduerak, erabilera eremuak, oharkabean etengabe galtzen baditugu, euskara nagusi izan den eta gainbeheran datozen garai bateko lanbide tradizionaletatik gaurkoetara igaro eta nonahi euskararen erabilera ahalbidetzeko lan poltsa
|
berrietan
tokia hartu eta indarberritu dadin egiatan ahalegintzen ez bagara?
|
|
|
U. Ecoren terminologia erabiliz, Irigoienen azken eleberri honen enciclopedia izugarri aberatsa dela azpimarratu behar dugu. Bertan aurkituko ditu irakurleak metodo esperimentalean eta behaketa tekniko
|
berrietan
oinarritu zen zientzia berriari egindako erreferentziak, kartesianismoaren eta arrazionalismoaren aitzindari izan ziren filosofoei egindakoak, erlijio gatazkak edo Barrokoaren ordezkari ezagunei egindako laudorioak. XVII. mendearen bigarren erdian kokatutako Joanes Etxegoien dugu protagonista nagusia eta narratzailea.
|
|
|
22 1980ko hamarkadako eztabaida literarioei dagokienez, bistakoa da lege baldintza
|
berrietan
sortuz zihoazen euskal unibertsitate gune berriek bultzada eman ziotela hausnarketa kritikoari. Gogora dezagun, 1981ekoa dela Euskal Filologiako lehenengo promozioa eta 1989an lortu zutela Iparraldean, Baionako fakultatean, ezagutza ofiziala euskal ikasketek.
|
|
|
Asun etxeruntzeko bidez ez zioan. Luzamenduko katramil
|
berrietan
sartuko ninduen, ziur asko.
|
|
|
Hala ere, ikasketa plan
|
berrietan
aldi berean etortzen dira Musika lengoaiaren ikasgaia eta musika tresna aukeratzea eta, horrela, oinarrizko ezagupenik izan gabe aukeratu behar izaten du haurrak instrumentua.
|
|
|
Egitura sozial
|
berrietan
aita eta ama dabiltza lanean: hor egiazko arazoa da umeaz nor arduratuko den erabakitzea.
|
|
|
NFEn Nafarroako Gobernuak 1984 urtean SODENA (Sociedad de Desarrollo de Navarra) sortu zuen, industria proiektu berriak bultzatzeko eta sortzeko. Garapenerako eskualde agentziak proiektu
|
berrietan
hartzen du parte, arrisku kapitalmodura. Era berean, enpresa berriak sortu edo daudenak erosi nahi dituzten inbertitzaileen eskariak jasotzen ditu.
|
|
|
Torres-i jarraituz, SPRIren mailegu sustatzaile horiek asko beheratu ziren1984an, Eusko Jaurlaritzak finantza entitateekin Convenio Pymes izenekoa sinatzean. 1984tik aurrera, SPRIren maileguak enpresa
|
berrietan
eta interes teknologiko bereziko enpresetan zentratu dira. 1987an SPRI bi arlo horietan berrantolatuzen (Torres, 1995:
|
|
|
Irakasle euskaldunen egoera ez da duela urte batzuk bezain zalantzazkoa.Doktore eta funtzionarioen proportzioak gora egin du, eta era berean, baitaunibertsitateko erabaki postuetan daudenen kopurua ere. Oraindik alde handiadago irakasle erdaldunen eta irakasle euskaldunen arteko adinean eta estatusean, baina kontratazio
|
berrietan
ez da horrelakorik antzematen.
|
|
|
b) Teknologia
|
berrietan
adituagoak dira.
|
|
|
Etorkizunean sartzeko, hezkuntza sistemak informazioaren etakomunikazioaren teknologia
|
berrietan
oinarritu du, eta, horrezgain, eskariaren etengabeko dibertsifikazioari erantzuteko gai izan beharkodu.
|
|
|
Aditu guztien iritzian, gaur egungo hezkuntza sistema informazioaren eta komunikazioaren teknologia
|
berrietan
oinarritu behar da etorkizunean sartzeko, eta, horrezgain, eskariaren etengabeko dibertsifikazioari erantzuteko gai izan du.
|
|
|
Alde batetik, giza eta gizarte zientziak Unibertsitate beraren antolaketa, kudeaketa, irakaskuntza eta ikerkuntza estrategien baitan daude (Eusko Ikaskuntza, 2001); bestetik, berriz, lehen esan dugun bezala, oro har, gaur egungo gizartearenparametro
|
berrietan
–eta espresuki euskal gizartearenean, gizabanakoak betetzenduen zeregina giza eta gizarte zientziak zientifikoki lantzean dagoela uste dugu.
|
|
|
Horrek gehiengoen eta gutxiengoen arteko testuinguruaezartzen du, eta, dakigunez, horrelakoetan bakoitzak egokitzat jotzen dituen eranzun, lehentasun eta premien bila abiatzen da. Garbiago esateko, euskara hizkuntzaminorizatua denez, aipatutako taldeetan ere minorizaturik dago, salbuespenak salbu.Eguneroko eszenategian euskal lerroa beste lehentasunen artean ezkutatuta eta zokoratuta dago, eta indar nagusiek inoiz ez dute agendaren lehenengo tokian ipintzen; gauza bera suertatu da aipatutako diseinu
|
berrietan
jarduten zuten taldeetan.
|
|
|
Ordutik gaur arte indusketakasko ugaritu dira, eta badirudi ohitura hori ez zegoela hain zabalduta K. a. II.milurtean. Gaur egungo ikertzaileek trikuharrien indusketa
|
berrietan
metalezkogauzaki okertuak aurkitzen dituztenean (Collado del Mallo, Errioxa), ez dute aipaturiko jarduera hori kontuan hartzen, kasualitate hutsa izan daiteekela uste baitute, hastapeneko arkeologoek ere uneren batean zioten bezala (gauzaki meheak direnezedozein harkoskok oker zitzakeen).
|
|
|
Babeshori era ezberdinetan agertzen zen: epaiketetan defenditzen zituen, haien aldekotestigantzak eginez; lantzeko eta abereak hazteko lursailak ematen zizkien; ezkontzak errazten zizkien; beren semeak eta senitartekoak promozionatzen zituen; zergak ordaintzen laguntzen zien; edota klienteei erlazio
|
berrietan
sartzen laguntzenzien. Aro Berrian ere erlazio klientelarrak mantendu ziren gizartean, baina garaihartako egitura berriarekin; eta menpeko erlazio pertsonalak indargabetuak izanarren, bizirik jarraitu zuten, eta egitura berriaren arabera moldatu ziren, bai administrazio zentralistan, baita gizartearen egitura politikoan ere.
|
|
|
Hori horrela mantentzen jarraituz gero, benetako arazoak pixkanaka azaleratzen hasiko dira. Belaunaldi
|
berrietan
, gero eta heziketa handiagoarekin, heziketaren araberako lanik ez egokitzeak, sexismoak aurrera begira zer nolako ondorioak izango dituen ikusteko dago. Bazterketa belaunaldi berrietan agerikoagoa izango da.
|
|
|
Belaunaldi berrietan, gero eta heziketa handiagoarekin, heziketaren araberako lanik ez egokitzeak, sexismoak aurrera begira zer nolako ondorioak izango dituen ikusteko dago. Bazterketa belaunaldi
|
berrietan
agerikoagoa izango da.
|
|
|
Orobat, modu honetako lanak komunikabideen bidez ezagutzen ditugun gertakariak ulertzeko giltzarri izan dakizkioke irakurleari. Nik neuk distantzia bat hartu ohi dut egunkarietako
|
berrietan
eta iritzi artikuluetan idazten denarekiko, eta nahi nuke zuek ere halaxe egitea liburu honek egingo dizkizuen ekarpenekin. Ez da nahikoa kritikatzea, eta kritika hori marko berrietatik egiten saiatu dugu, dimentsio, aukera eta proposamen kualitatibo berriak eskainiz.
|
|
|
Bai belaunaldi
|
berrietan
heziketak eta balio berriek demokrazia formalarekiko, eta erakundeetatik erakusten den jarrera itxiekiko eta ilunekiko duten gutxiespenak.
|
|
|
Denboraldi batez Radio Correo eta Radio Diario adierazleez tokiko programazioa emititu eta gero, COPECOPE katearekin akordio batera heldu ziren, katearen programazioa eskaintzeko. Hitzarmen hori 2002ko udan apurtu zen, eta berriz ere maiztasun
|
berrietan
kokatu behar izan ditu elizaren kateak bere bi programak: konbentzionala??
|
|
|
Teknologia
|
berrietan
izugarrizko eragina edukiko dute Estatu Batuetako eta Japoniako enpresen ekoizpen erraldoiek, gaur artekoa gaindituta.
|
|
|
Abenduko jaitsiera gertatu zen berritu gabeko domeinu izenen kopurua erregistro berriena baino handiagoa zelako, 1999ko espekulazio boladan onartutakoen balio epea bete zelako, eta orain bertan behera utzi direlako, jarduerarik ezagatik. Hala ere, Netcraftek ohartarazi zuen, ordurako, “.info” eta “.biz” bezalako domeinu berriak sartzeak eta Internet munduko eremu
|
berrietan
garatzeak egungo domeinuak bertan behera uztea konpentsatuko zutela. Gainera, urtarrilean “.name” eta “.coop” domeinuak abian jartzeak ezkortasuna areagotzen lagunduko luke.
|
|
|
Osasun Publikoko eta Kontsumoko zuzendari nagusiak, Dolores Floresek, Oscar Lópezek, eta orain UCEko lehendakari izan den Francisco Javier Angelinak hartu zuten parte kongresuan. Kontsumitzaileen Defentsarako Elkarteak, gaur zabaldutako prentsa ohar batean dioenez, elikagaien krisietan, zerbitzu publikoen liberalizazioan edo informazioaren teknologia
|
berrietan
izandako jarduerak aztertu zituen topaketan. Moneta bakarra indarrean sartu berria zelako arazoak ere aztertu ziren, baita kontsumitzaileen interesekin zerikusia duten beste gai batzuk ere.
|
|
|
Familia medikuek uste dute osasun sistemak gabezia ugari dituela emigratzaileari ematen zaion lehen mailako arretan. Horietatik guztietatik, “presakoena”, Guijo doktorearen arabera, medikuak trebetasun
|
berrietan
prestatzeko beharrari buruzkoa da. “Bide luze baten hasieran gaude”, dio Semfyc en txostenak.
|
|
|
Eguzki panelak nahitaezkoak izango dira Sevillako eraikin
|
berrietan
|
|
|
Ekimen horren helburu nagusia da energia kontsumoa murriztea, kostuak aurreztea, energia berriztagarriak bultzatzea eta emisio poluitzaileak murriztea. Hala, Sevilla Espainiako bigarren hiri handia izango da, Bartzelonaren atzetik, eta eraikin
|
berrietan
eguzki panelak jarri ditu, birgaitze sakon baten ondorioz sortzen direnak barne. Ekimenaren sustatzaileen arabera, hiri batean energia modu integralean kudeatzen lehena izango da.
|
|
|
Ekimenaren sustatzaileen arabera, hiri batean energia modu integralean kudeatzen lehena izango da. Proiektu hori abian jarrita, urtean 8.200 tona anhidrido karboniko (CO2)) gutxiago isurtzea, 2000 urtean eraikitako 5.500 etxebizitza
|
berrietan
jarriko ziren eguzki panelak erreferentzia gisa hartuta. Halaber, udal eraikinetan energia aurrezteko neurriek gastua 600.000 euro murriztea ahalbidetuko dute.
|
|
|
Instalazio berri bat eraikitzen hasi aurretik, energia arduradunen eta herriko arduradunen baimena behar du enpresak. Erakunde independente horretako lehendakariak esan zuen 10 urtean “enpresek asko pentsatuko dutela inbertsioak hasi aurretik” instalazio nuklear
|
berrietan
, “ulertezintasun handia” baitago. “Ez dakit zer gertatuko den gero”, gehitu zuen.
|
|
|
Ebko garraio ministroek atzo aldarrikatu zuten ekimen pribatuak konpromiso handiagoa hartu zuela Europako portuen jarduera sustatzeko. Helburua da sektore pribatuak «lehiakortasuna handitzen» laguntzea eta garraio intermodalean eta Batasunaren komunikazio sare
|
berrietan
oinarritutako sistema ekonomikoa sendotzea. Loyola de Palacio Europako Batasuneko Garraio eta Energia komisarioak, kudeaketa pribatuko portuen arteko produktibitate konparaziotik lortutako datuek eta ekimen pribatuak pisu gehien duten instalazioek% 200 edo% 300eko hazkundea dutela adierazi zuen, Ebk sektore horretan aktiboak inbertitu ahal izateko.
|
|
|
Bestalde, Benigno Pendás Gorte Nagusietako legelaria ere lege esparruaren alde agertu zen, baina «eraginkortasunaren eta bermeen arteko oreka, kontrol judizial zorrotzarekin» aurkitzearen garrantzia azpimarratu zuen. Carracedok «ikerketa eremu horietan teknologia
|
berrietan
inbertsio garrantzitsuagoak egiteko eta I+Gra diru gehiago bideratzeko» beharra aipatu zuen. Adibide gisa, Britainia Handiak auzitegiko medikuntza guztiaren aurrekontua eta Espainia ikertzen dituela gogorarazi zuen.
|
|
|
Jamie McCall Azken hamarkadan, telebistek benetako iraultza izan dute. Hodi aparatu zaharrek eta pantaila kurbatuek beren lekua utzi zieten masiboki teknologia
|
berrietan
oinarritutako ekipo modernoei: plasma, LCD, LED. Hori guztia kateetara eta emankizunetara (LTD, seinale digitalak, SmartTV, etab.) sartzeko aukera berriei gehitu behar zaie.
|
|
|
Mediterraneoko dieta ez da kaltegarria belaunaldi
|
berrietan
. Gehienak (%54 inguru), Espainiako haur, nerabe eta gazteek haragi gehiegi, hestebeteak, opilak eta freskagarriak jaten dituzte, eta ez dute lekale, fruta eta barazkirik jaten.
|
|
|
Haurren artean, leuzemia linfoide akutua da ohikoena (kasuen %28), eta pazienteen %90ek behin betiko sendatzen dute. Halaber, leuzemia kasu
|
berrietan
ez dago alde nabarmenik Europar Batasuneko herrialdeen artean. Europako intzidentzia tasak baino zertxobait beherago dago Espainia:
|
|
|
Hirugarren Munduan desnutrizioaren ondoriozko heriotza tasa %25etik %5era jaitsi da azken urteetan, 1950ean zeuden zifrekin alderatuta, ikertzaileek eta GKEek produktu terapeutiko
|
berrietan
egindako ikerketei eta horien administrazio protokoloei esker. Halaxe erakusten du Acción contra el Hambreren “Evaluación y tratamientos de la desnutrizen situación de crisis” liburuak.
|
|
|
Aurrerapen teknologikoei eta kontsumitzaileen eta gobernuen presioari esker, etxetresna elektrikoen fabrikatzaileek eraginkortasun energetiko handiko eredu
|
berrietan
lan egin dute. Kasu batzuetan, etxetresna elektrikoek modelo klasikoek baino %60 energia gutxiago kontsumitzen dute, eta horien prestazio berak edo gehiago dituzte.
|
|
|
Izan ere, etxebizitza gaizki mantentzeagatik izan daitezke. Ondo irekitzen ez diren ateak, doitzen ez dituzten leihoak, hondoak, hezetasunak, gaizki landutako pintura edo lurzoru desorekatuak eta bereizte junturak dituztenak dira etxe
|
berrietan
izaten diren akatsetako batzuk.
|
|
|
Gainera, arrisku onargarriei buruzko iritzia ez da aldatu. Hori dela eta, epaimahaiak uste du “sendagai baten eraginkortasuna balioesteko irizpide zientifiko baten bilakaera hutsak, medikuen artean adostuko denak, ez duela justifikatzen sendagai baten baimena kentzea, datu
|
berrietan
oinarritzen ez bada”.
|
|
|
Ekoizpen integratuaren oinarrizko helburua da sistema honetara bildutako nekazariek kalitatezko nekazaritzako produktuak eta kontsumitzailearentzako osasungarriak lortzea, ingurumena errespetatzen duten teknikak erabiliz. Helburua da nekazaritzako sistemak garai
|
berrietan
integratzea, erabilera integratuko tekniken bidez, gizartearen eskakizunen, laborearen errentagarritasunaren eta ingurumenaren babesaren arteko oreka egokia aurkitzeko gai direnak. Bestalde, Estatuko araudiak “saritzen” ditu ekoizpen integratuko sistemetara bildutako nekazaritza ekoizleak, nazio mailan lortzen dituzten produktuen bereizgarriak, etiketak edo berme markak erabiltzeko baimenaren bidez. Hala ere, autonomia erkidegoetan onartutako bereizgarriak edo berme markak erabil daitezke.
|
|
|
Bere alde dio ez duela etxebizitza hustu beharrik hura jartzeko. Parket flotatzailea asko erabiltzen da berritze eta birgaitze lanetan, bai eta obra
|
berrietan
ere; izan ere, aurreko zoladuren gainean jartzea onartzen du, baldin eta berdinduta, laua eta hezetasunik gabe badaude, alfonbrak, lauzak, parketak… Instalatu ondoren, ez da lixatu edo egokitu behar, fabrikatik behar bezala iristen baita. Lurzoru mota hau oso erresistentea da higadurarekiko eta narriadurarekiko; eguzki argiak ez du jatorrizko kolorea aldatzen, eta zaila da urratzea, kolpatzea eta/ edo erretzea.
|
|
|
Kezkak, agian zu sortu baino lehenago, orain dela hogeita hamar urte genituen ametsak uste bezain ongi bete ez direlako. Kezkak, beharbada belaunaldi
|
berrietan
, zuengan, genuen itxaropen hura uste desitxuratu gertatu delako zenbaitetan. Kezkak, orain, duela hogeita hamar baino euskaldun gehiago izanik gure artean, aldaketa handiak gertatu direlako eta ez bainaiz batere seguru hemendik hogeita hamar urteren buruan orain baino euskaldun gehiago izango den gure artean.
|
|
|
• Teknologia
|
berrietan
emandako garapenak aurrerapen garrantzitsuetarako aukera eskain dezake.
|
|
|
Nafarroako unibertsitate publikokoerrektoreak argi adierazi du, adibidez, euskaraarrotzadela bereun ibertsitatean. Ikusiko dugu UPV/EHUko estatutu
|
berrietan
euskara eta euskaldunei ematen zaien tratamenduaze rtan geratzen den. Legeria eta oraingo UPV/EHUren eraketa ezaguturik zaila izango da orain indarrean dauden estatutuei eustea.
|
|
|
Erdaraz sortzen dena euskarara" itzultzen" da. Aipatutako dibertsifikatzean, titulazio mapa
|
berrietan
titulazio batzuk euskaraz sor daitezke, kalitatez eskain daitezkeenak, eta gure errealitatera lotuta daudenak. Hori litzateke UPV/EHUko Euskarare n
|
|
|
Adibidez, ikasketa planen aldaketa zein irakasle berrien kontratazioak eta beste makina bat kontu, euskaraz diharduten irakasleen eraginpetik kanpo gelditzen dira, eta sarri askotan bestelako" optikak" dira garaile ateratzen direnak. Esate baterako, UPV EHUko kontratazio
|
berrietan
sarritan gertatzen da, euskararen interesak barik, departamentuint eresak lehenesten direla, lanpostu elebidunak plantilla handitzeko zirrikitu ia bakarra direnetik hona.
|
|
|
Joera hau segitzen dute Europako hainbat herri txikien estatuek eta fruituak onak dira. Gure kasuan gaur honelako zerbait egin dezakegu, euskaraz (eta ingelesez) irakasteko gai diren irakasleak baditugulako eta belaunaldi
|
berrietan
ikerketa serio egiteko gogoa ikusten delako. Bide batez, aipa ditzadan bi gauzok:
|
|
|
Era berean, SEI elkarteak landutako 2001 urteko euskararen kale erabileraren datu
|
berrietan
, baikortasun eta ezkortasunerako parada begiztatzen da; gertutik aztertuta, alabaina, erabileraren azken datuok ondoko ondorio borobilera garamatzate, duda izpirik gabe: erabileraren joerak ederki islatzen du urteetako jarduna.
|
|
|
Simmel eta Giddensen" egunerokotasuna ren etenik ga beko egituraketa" kontuan izanda eta hizkuntza, gizabanako gertakizuna ez ezik, batez ere gizarte mailako fenomenoa dela jakinda, zera bururatzen zaigu: egunero eta etenik gabe sortzen ari diren gizarte sare
|
berrietan
gauzatu litzatekeela hizkuntz normalkuntza. Izan ere, euskarak aurrera egingo badu, gune berri horietan izan behar du lekua (gutxienez, erdararen parekoa); eta ez esparru publikoan soilik, baizik eta gizartean horren aurretik dagoen eta bere osagarria den mundu pribatuan ere bai.
|
|
2003
|
|
|
Aditu horrek honela azaltzen du komenentziazko banderen afera: " Gaur egungo ontzi
|
berrietan
ere ohikoagoa da bandera komenentziazkoak ikustea, zeren, azken batean, onura fiskalen ondorio baitira. Baina, dena dela, hiru bandera mota bereizi behar dira komenentziazkoetan:
|
|
|
Kezkak eraman du Pello Salaburu" Euskararen etxea" idaztera. Barnean duen halako mintsura batek, duela hogeita hamar bat urte euskaltzaleek euskararekiko zituzten ametsak uste bezain ongi atera ez izanak sortutako kezkak, belaunaldi
|
berrietan
jarritako itxaropenak desitxuratu samar gertatu direlako zenbaitetan. Eta kezka horrexek bultzatuta jarri ditu kolokan eredua, ikastoletan zein unibertsitatean hainbatek erabili ohi duen euskara batua, Durangoko Azoka, Ikastolen Egunak, ETB, «Euskaldunon Egunkaria», UEU eta beste zenbait" lorpen", egungo gazte euskaldun kezkatuari zuzendu dion mezu guztiz polemikoan.
|
|
|
Urte asko iraun izana ospatzeaz gain, proiektu berritzaileak landuko dituzte, teknologia berrien hariari jarraiki. Garai bateko nabigatzaile handien modura, itsaso
|
berrietan
bustitzeko asmo biziarekin abiatu dira, Elkanotarren grina eta ilusioak jarraituz. Helburu garrantzitsuak dituzte esku artean.
|
|
|
Honela adieraziko genuke telefono mugikorren mezu laburren bitartez Kilometroak 2003 Lazkaon egingo dela eta horixe da, hain zuzen ere, ikastolen festak logoa eta leloa sortzeko erabilitako grafia. Euskarak teknologia
|
berrietan
duen gabeziari erantzutea eta gaurkotasun kutsua ematea izan dira horretarako erabilitako irizpideak. Aurtengo festa herriko San Benito ikastola laguntzeko izango da.
|
|
|
" Euskrz 2zi ny dt", (Euskaraz bizi nahi dut). Lelo hau euskara teknologia
|
berrietan
gehiago erabiltzeko deia da. Hain zuzen, horregatik, San Benito ikastolako Ikasleen Euskara Batzordeak pentsatu zuen interesgarria izan zitekeela liburuxka bat kaleratzea sakelako telefonoetako hizkera lantzeko.
|
|
|
Urriaren 22an eta 23an Bilboko Euskalduna Jauregian e Business Global Conference egingo da, merkataritza elektronikoari buruzko kongresua, alegia. Egun, edozer gauza Internet bidez erosteko aukera dugu eta enpresen arteko hainbat merkatal harreman teknologia
|
berrietan
oinarritzen dira. Testuinguru berri horren adierazle da hain zuzen ere, bigarren urtez Bilbon sektoreko adituak bilduko dituen jardunaldia.
|
|
|
Pierre Eyt Bordeleko kardinale zena gazterik hil zaigu eta, Larunseko semea bere sorterrian ehortzi dutelarik, gure ustez galtze handia izan da Ama Elizarentzat eta herriarentzat. Tarteka baitirudi, Heletako besta
|
berrietan
bezala gure dantza jauziek egiten dutela, urrats bat aitzina egin orduko, beste bi urrats gibelera.
|
|
|
Thabo Mbekiren gobernua, alderdi komunistako zortzi kiderekin, NEPADenaitzindari eta babesle nagusiena da (Afrikar Garapenerako Partzuergo berria); Afrikako garapenerako proiektua da, Afrikar gobernu zenbaitek babestua eta Hegoafrikako gizarte talde zabal batek gaitzetsia, uraren, elektrizitatearen, garraioaren etatelekomunikazioen zerbitzuen pribatizazioa bultzatzen duelako, baita kanpo zorraren ordainketa, eta nazioarteko merkatuen eta inbertsioen liberalizazio zabalagoaere. Halaber, ESKOM enpresa paraestatalak hornikuntza elektrikoaren pribatizazio proposamenak Swazilandia, Uganda, Namibia, Mozambike eta Lesothonurtegitzarren eraikuntzarekin eta egitasmo nuklear
|
berrietan
daukan parte hartzearekin konbinatzen ditu (Patric Bond, 2002).
|
|
|
–Beti egon izan dira desberdintasun sozialak, baina globalizazioak aukera berriak eskaintzen ditu, aprobetxatu egin behar direnak, bestela bazterrean geratukoginateke eta. Aurrera egiteko nahitaezkoa da dinamika ekonomiko
|
berrietan
sartueta horietara egokitzea?.
|
|
|
Martinezek berak onartzen duenez, diskurtso mota horrek globalizazioarenaldeko irakurketa positiboa egiten du, aurrerapen teknologikoan, teknologia
|
berrietan
eta informazioaren ugaltzean oinarritutako elkartrukatze onuragarria goraipatzen baitu.
|
|
|
Energia sortzeko modu guztiak ez dira berdin ateratzen egoera liberalizatuan.Hidroelektrikak eta nuklear zaharrak (Zorita, Garoña...) kostu aldakor txikiakdituztenez alde ederra hartzen diete adibidez lur azpiko ikatza erretzen dituztenei.Eta gauza bera esan daiteke inbertsioen aldetik instalakuntza
|
berrietan
, non ziklokonbinatuko zentralak adibidez merkeago ateratzen diren haize errota eolikoen parean, 50 milioi pzta/ MW lehengoetan eta 120 milioi/ MW azkenengoetan.
|