2000
|
|
Eibartar honek joan den abenduaren 21ean espetxetik kalera libre atera zeneko
|
bere
lehen urtebetetzea ospatu zuen. Santo Tomas eguna izan zen.
|
|
Berriki kaleratu du Julen Gabiriak
|
bere
lehen nobela Elkarlanean etxearen eskutik. Igartza saria jasotako" Connemara gure bihotzetan" honetan, idazle galdakaoarrak bi pertsonaiek Irlandan zehar eginiko barne eta kanpo bidaia kontatzen du ironiaz.
|
|
Pixkanaka obsesio bilakatuko da. Euskaraz argitaratutako
|
bere
lehen liburua da hau, Ana Isabel Morales euskal filologoak itzulia
|
|
Exilioan hamazazpi urte daramatzan Gaizka Sopelana bilbotarrak
|
bere
lehen eleberria dakarkigu, Txalapartaren eskutik. Amaiaren istorioa kontatzen du sentimenduz beteriko" Los contrabandistas del Bidasoa" liburuak.
|
|
Bertako hamasei gazte abertzalek epaiketa militar bati aurre egin behar zioten eta beraietako batek baino gehiagok herio epaiketa jasan zezakeen. Gauzak horrela, mundu guztia zegoen zer gerta begira Burgoseko hiriari, eta ZERUKO ARGIAk ere" Epaiketa Burgosen" nabarmentzen zuen
|
bere
lehen orrialdean, Gaztelako hiri horretan zetzan kuartel militarraren argazkia eskainiz.
|
|
Itsaso gartzeleratua", Hegats, 1989, I. alea, 5 or.) liburu honetan sumatzen den bilakaera aipatzen du, haren ahotsa orain" ahots nekatu eta etsitua" dela, kartzelaren zama bere gain daramanarena. Bereziki azpimarratzen du
|
bere
lehen liburutik hautatzen dituen poemen artean egin duen selekzioa eta berridazketa," Ez du idazten itsaso zabaletan zehar nabigatzaile inkonszienteak egingo zukeen eran, sufrimenduak ernarazten duen kontzientzia argitik baizik, alegia, poetak bere gorputzean" munduaren epilogoa" deitzen duen torturaren urraduren kontzientziatik." (8 or.)
|
|
Mingel Anjel Mintegik urteko lau sasoietan oinarrituz, honako maitasun istorioa kontatzen digu
|
bere
lehen eleberri honetan: lagun minak izaniko Amaia eta Andoniren topaketa.
|
|
Gorrindok bere bigarren eleberri honetan berriro ere errealismoaren ildotik aritzea hautatu badu ere, ez du inguruko giroa xehetasunez azalduko. Izan ere,
|
bere
lehen eleberrian giroak eta inguruak bideratuko dituzte pertsonaien sentimendu eta bilakaerak; oraingo honetan, ordea, gertaera jakin batek sortaraziko du bereziki amaren oinazea. Gainera, Ni naizen hori eleberrian pertsonaien garapena zehazki irudikatzen du, bilakaera nabarmena izanik.
|
|
Ipuin hauek batez ere gai jakin batzuen inguruan hezurmamiturik daude:
|
bere
lehen ipuin bildumaren ildotik jarraituz, etsipena, heriotza, ezinegona, inguruarekiko gatazka,... Fikziozko kontakizunak dira, aurreko bildumaren antzera, gehienetan amaierak ustekabeak izanik.
|
|
Giroz batasuna izateaz gain, estiloz ere batasuna duen liburua da: hizkera landua darabil
|
bere
lehen liburu honetan. Metaforak, konparaketak, erregistro ezberdinak,... erabiliz hizkera aberatsa sortu du.
|
|
Bizitza pusketak (1996)
|
bere
lehen ipuin bilduman zortzi narrazio labur aurkeztu zizkigun Muguruzak. Honen izenburuak erakusten duen bezala, ipuin hauetan guztietan bizitzaren pusketak erakusten zaizkigu.
|
|
Ondorioz, ugariak dira naturaren aipuak: paisaien deskribapenak, animalien protagonismoa,...
|
bere
lehen eleberrian ikusten genuen bezalaxe. Antton Lukuren Botoiletan bilduma aintzat hartuz honela mintzatu zen Edorta Jimenez:
|
|
Hala ere, ipuin guztiek ez dute lorpen maila bera. Dena den,
|
bere
lehen liburuak zuen iparraldeko kutsua ez da hain nabarmena.
|
|
Antzerki munduan ezaguna den Antton Lukuk
|
bere
lehen ipuinbilduma argitaratu zuen 1998 urtean. Hamaika ipuin eskaini dizkigu Antton Lukuk liburu honetan.
|
|
Elgoibatar honek
|
bere
lehen liburuan hogeita bost narrazio eskaini dizkigu. Narrazio hauetan guztietan erotismo, sentsualitate eta gizon emakumeen arteko harremanekin topo egin dezakegu.
|
|
Bilbotarraren bigarren liburu hau,
|
bere
lehen eleberriarekin alderatuz guztiz bestelakoa da. Liburu honetan hamaika ipuinez osaturiko bilduma osatu du.
|
|
Felipe Rius kazetariak
|
bere
lehen liburuan argazkiak hartu ditu protagonistatzat. Honek Cortázar ek ipuingintzaz aritzean eginiko adierazpenak ekarri dizkigu gogora:
|
|
Esan bezala, itsasoarekin lotura duten luzera ezberdineko hamar ipuin bildu zituen Edorta Jimenezek
|
bere
lehen narrazio liburuan, Atoiuntzian. Beraz, portuak, arrantzaleak, itsasoa,... etengabe errepikatzen diren elementuak izango dira.
|
|
Hartara, hurrengo narrazioetan errepikatuko diren elementuak baturik agertzen dira
|
bere
lehen narrazio hauetan: itsasoa, droga, sexua, trenbideak, heriotza, desira,...
|
|
Bestalde, Jakin aldizkarian honakoa adierazi zen: " Joseph Conrad euskaldun bat deskubritzea,
|
bere
lehen liburuan halako indarrez gainezka egiten duena." (Jakin 101)
|
|
Urrezko triangelua deituriko
|
bere
lehen eleberrian, Bangkokera hurbilduko gaitu idazleak. Ibon Iribarrenek kokalekuaren deskribapen egokia egiten du:
|
|
Beraz, Aizuko iruzkingileak Mujikaren obraz hitz egitean aipatzen zituen ezaugarriak, jada
|
bere
lehen eleberrian bertan aurki ditzakegu: " bere obran alde kontraesankorrak, paisaien testuinguru magikoa eta bizitzaren ildo sakona dira ezaugarri nabarmenenak" (Aizu!
|
|
Jada 90 urterako poesia jorratu izanagatik ezaguna zen Iñigo Aranbarrik hizpide dugun hamarkada honetan
|
bere
lehen eleberria argitaratu zuen: Emon biar yako.
|
|
Eleberri hau hogeita bat kapitulu labur eta eranskin batek osatzen dute. Bertan, Jimenezek Atoiuntzia (1990) deituriko
|
bere
lehen narrazio liburuan aurkezturiko itsas mundutik urrundu, eta Bilbo hirian gertaturiko lapurketa baten nondik norakoak kontatzen dizkigu.
|
|
Ur Apalategik
|
bere
lehen eleberri honetan hiru gazteren arteko harremanen gazi gozoak kontatzen dizkigu: Felix, Antton eta Murielen artean eratzen den harreman sare horrek osatuko ditu eleberri honen gaiak:
|
|
Unai Iturriagak Bilbon kokaturiko istorio bat kontatzen digu
|
bere
lehen eleberrian. Izan ere, egileak aitortu zuen moduan," istorio urbanoa kontatzen dut eta Euskal Herriko hiri bat aukeratzerakoan ez nuen zalantzarik izan." (Argia 1716) Egileak eleberria hitz hauekin deskribatu zuen:
|
|
Mailuix Legorburuk
|
bere
lehen eleberri honetan nekazaritza giroan kokaturiko istorio bat du kontagai. Honela laburbildu zuen argumentua Jon Casenavek Maiatz aldizkariko iruzkin batean:
|
|
Izan ere, 90eko hamarkadaren hasieran ekin zioten narrazioak idazteari X. Montoiak, E. Jimenezek eta L.M. Mujikak. Iñigo Aranbarrik, berriz, 17 Ikus Grial 140 aldizkaria, 1998ko abendua. hamarkadaren erdialdean ekingo dio narratiba argitaratzeari; eta azkenik, hamarkadaren azken urtean, 1999 urtean, alegia, M. Erzillak eta J.L. Otamendik argitaratu zituzten
|
bere
lehen narratiba lanak. Hortaz, azkeneko bi idazle hauen kasuan, ikustear dago narratibaren bidetik jarraituko dutenentz.
|
|
1985ean, Radio France Pays Basquek
|
bere
lehen galdeketa egin zuen. Orduanbaturiko entzule kopuruaren emaitza %3, 2koa izan zen.
|
|
Frantziako ikus entzunezko sistemaren antolamendu oinarriak aipatutako komunikazio askatasunaren gaineko legearen lehen artikuluan bertan zehazten dira.Ikus entzunezko komunikazioa askea dela xedatzen da bertan,
|
bere
lehen esaldian.Hurrengo paragrafoan, ordea, askatasun hori interes orokorreko irizpideen araberamugatu beharra dagoela zehazten da, kontuan hartuz honako oinarri hauek hain zuzen: gizakien duintasuna, askatasuna eta jabegoarekiko errespetua; iritzi eta pentsamenduenaniztasuna; ordena publikoa; nazioaren defentsa; zerbitzu publikoko betebeharrak; ikus entzunezko industria nazionala antolatzeko beh... Eta horretara dator, hain justu ere, legea, ikus entzunezko jarduera askeari mugak ezarri eta joko arau orokor batzuk finkatzera.
|
|
Garai hartan Max Reinhart antzerki zuzendaria eta S.Friedlander filosofoa ezagutu zituen. Beraien eragina nabarmena da Gestalt Terapian.1926an Karen Horney rekin analisia burutu zuen, hau izan zelarik, Perls ekpsikoanalisiarekin izan zuen
|
bere
lehen kontaktu serioa. Hurrengo urtean K.Goldstein ekin Frankfurt-en laguntzaile gisa lan egin zuen.
|
|
1931an
|
bere
lehen alaba jaio zen, bere lan terapeutikoa O. Fenichel en gainbegiradapean egiten ari zen artean.
|
|
Fritz ek zuzenean onartu zuen,
|
bere
lehen terapeuta izan zen K. Horney reneragina: –Horney rengandik terminologiaz konplikatu gabeko giza konpromisoajaso nuen?. 6 Hala ere, nahiz eta Fritz ek inoiz ez aipatu, Horney ren bidez jasotakoeragina Alfred Adler-ena zela esan ohi da.
|
|
Andolfi k urte batzuk Estatu Batuetan prestakuntzan igaro ondoren, 1974eanbere Familia Terapiaren Institutua sortu zuen, eta 1977an
|
bere
lehen liburua, LaTerapia con la Famiglia (Andolfi, 1985) argitaratu zuen. Haley eta Minuchin engandik (honekin Philadelphia Child Guidance Clinic ospetsuan lanean arituzen) eragin berezia jaso izana aitortzen da, nahiz eta Whitaker en eraginarenaztarnak ere sumatu, bereziki bere probokazio eta erronka tekniken garapenean.Terapeuta aldakuntza eragile modura hartzen duen Minuchin en ideiaazpimarratzen du, baina familiak bere bidearen egile eta protagonista izan beharduela baieztatzen du, familiak bere baitan gorderik dituen ahalmen terapeutikoaksustatuz, Haley k egiten zuen modura.
|
|
Geroztik askotan Txillardegi aurkitu dut Donostian, beti
|
bere
lehen engaiamenduari fidel: %100 abertzale, baina espiritu argia eta kritikoa, hala ere.
|
|
Esan behar da, Gabriel Aresti-k ere Oargui ko sariketa horietxetan egin zituela
|
bere
lehen probak, dirudienez. Txillardegiren egun eta saio berberetan hortaz!?. Hirugarren batzaldira aurkezturiko lanenartean, Etxaide-k Aresti, tar Gabirelen. Pigmalion euskaraz?
|
|
Pedro Narbaitzak 1927an egin zuen
|
bere
lehen fraide profesa, eta 1935eko udanapaiztu zen. Bizkaitarra sortzez, ikasle gazte zela aukera izan zuen Errepublika urteetanfrantziskotarren orduko euskaltzaletze bizkorragoa Arantzazuko lagunarteanezagutzeko.
|
|
Eta bertze egun batean, ustekabean, lauta hartu, eta bere kanta hura kantatzen hasi zen, Oihenarten poema baten gainean sortu zuena, zeinak baitzioen
|
bere
lehen estrofan:
|
|
Ongi oroitzen dut nola hasi zuen aita Bartolomek
|
bere
lehen sermoia:
|
|
NOLA erran eta nola deskriba ostatutik atera aitzineko istant hura! Hura urduritasuna, eta hura bozkarioa!, habia uzterat zihoan txoriñoa banintz bezala,
|
bere
lehen hegaldiari —zeinak osin beltzean beherat eraman baitzezakeen eta heriotzarat, edo zeruaren jabe izaiterat— ekiteko puntuan... Eta ekin nion neure ibilaldiari, neure buruaren buruzagi, kapitain eta gidari; abiatu nintzen neure buruz Pisako kaleetan barrena, eta arraitasun oso batek hartu ninduen arras, goiti beheiti.
|
|
Eta, nola Rosak behin erran baitzidan ezen batzuetan
|
bere
lehen senarra oroitarazten niola, molde berean ihardetsi nion:
|
|
Zeren eta jaun Marcelek anitz kanta baitzekizkien buruz, eta bazuen konposizione bat edo bertze berak sortua eta asmatua, nola Oihenarten poema haren gainean sortu zuena, zeinak baitzioen
|
bere
lehen estrofan:
|
|
pentsamolde haren ondorez erosi zuen, hain zuzen ere, Olabeko ola, Irungo lurretan; eta hargatik ere eraman izan zituen umetan bere bi semeak —bata, gure aita, jaun Martin Etxegoien, eta bertzea, osaba Joanikot— batetik bertzerat, hainbat bidaiatan —Gipuzkoarat hiruzpalau aldiz eta Iruñarat bitan—, bere aitak berarekin egin zuen eredurat, biek Nafarroako erregeordeari eginikako bisitan; eta gu ere —Mattin eta biok, haren bilobok— berdintsu eta orobatsu ibili nahi izan gintuen, halako moldez, non ongi baino hobeki oroit baitezaket Mattinekin eta aitona Nikolasekin Gipuzkoarat egin bidaia, Irun Hondarrabirat, nik sei urte bertzerik ez nituela. Baina, negozioak
|
bere
lehen obligazionetzat bazituen ere —baita bere buruhauste gehienen iturri ere, derradan bide batez—, kultura zen aitona Nikolasen zaletasuna —artea, zientziak eta hizkuntzak—, eta alor horiekin loturikako gaiak zituen on, gozo eta ezti.
|
|
Baina jakin dezazun nola izan zen hura, derradan ezen bazkalorduan gertatu zela gertatzekoa, ez erlijioneaz mintzatzen ari ginela, baina ehizaz, noiz eta Mattinek galdegin baitzion aitonari ea zenbat urterekin ehizatu zuen
|
bere
lehen oilagorra, hamahiru edo hamalau urterekin, bertze noizbait erran ziola baina ez zela gogoratzen...
|
|
Felicitasek
|
bere
lehen irri murritza oparitu zidan, kukuka, bere ezpain artetik.
|
|
Hain segur ere, zakur zorrizu bati bezala eginen genion ihes, Charly hartaz gustatu ez balitz. Merkatu plazako arrain saltzaile larriagoarekin
|
bere
lehen esperientzia homerikoaren ondotik, ezin konpreniturik geunden zer ikus zezakeen Charlyk saindu jale motz estu horrengan. Hemezortzi urtetan adiskide baten alde zernahi egiteko gauza zarela frogatzen dute guk aldi hartan entzundako meza kantuz ederki luzaturiko guztiek.
|
|
Halako ugari ageri dira J.A. Artzeren lehen aroan, onustea eta zurrunkeria kolpatzeko probokazioak diren lizun zikin eginiko poemekin batera, egituraz oso sotilak diren zenbait testu laburretan isuritako lirikotasunarekin kontraste handia egiten dutenak. Horixe zekarren Artzek
|
bere
lehen liburuan, baina ez gintuen horrengatik hainbeste harrotu euskaldunok —literaturzaleok zein euskaltzaleok— Isturitzetik Tolosan barru hark. Estreinakoz, liburua objektu artistiko bezala ageri zitzaigun, alor anitzeko lanketa batean.
|
|
Lizardiren eragina luzea eta sakona izan zen, huraxe baitzen erreferentzia nagusi eta baliagarri bakarra gerraondoan hemen, barne exilioan, idazten hasi ziren poetentzat. Lekuona gazteak ere, gazteago zenean, Lizardiren eraginpean idatzi zituen
|
bere
lehen poemak. Sozial errealismoaren eragina ukan zuen gero, existentzialismoak kutsatu zigun ondoren... baina ez ziren, haatik, noraezean eginiko ibiliak.
|
|
Arantxa Urretabizkaiak aitortua du langintza lotsagarri bat balitz moduan idatzi zituela
|
bere
lehen poemak, ezkutuan, inori deus esan edo erakutsi gabe," poesia egitea" emeei —edo ez aski arrei— dagokien ahultasuna balitz bezala. Baina, zorionez, gizonen artean gizonezkoago azaldu behar zuen emakume gazte hark oso bestelako jarreraz idazten zituen poemak, defentsa artifizialik gabe, bere sena libre eta laxo isuriz.
|
2001
|
|
Haur txiki batek
|
bere
lehen oparia hartuko lukeen moduan. Alde batetik, pozik, oso pozik, haurrak erraz kontentatzen baitira; bestetik, harrituta, benetakoa ala gezurra ote den oso ondo ez jakinik.
|
|
Baina bibote kiribildu horren atzean, zazpi urterekin
|
bere
lehen urratsak eman zituen artista dago, bere lan handiak burutzeko hainbat eta hainbat zirriborro egindako artista, Josep Pla lagunari liburuak irudiz edertzen zizkiona. Eta horixe da, hain zuzen, Amarica aretoko erakusketak islatzen duena.
|
|
Kulturalki eta ekonomikoki familia probilegiatu batean hazia, 1882an Londresen, hamar urte besterik ez zituela, erosi zituen
|
bere
lehen piezak txanpon hispaniko batzuk eta bi urte beranduago, zurezko kaxekin eta aldizkarietatik moztutako koadroen erreprodukzioekin bere lehen museoa osatu zuen. Hemeretzi urterekin erabaki zuen" museo espainiar" bat egitea.
|
|
Kulturalki eta ekonomikoki familia probilegiatu batean hazia, 1882an Londresen, hamar urte besterik ez zituela, erosi zituen bere lehen piezak txanpon hispaniko batzuk eta bi urte beranduago, zurezko kaxekin eta aldizkarietatik moztutako koadroen erreprodukzioekin
|
bere
lehen museoa osatu zuen. Hemeretzi urterekin erabaki zuen" museo espainiar" bat egitea.
|
|
Are gehiago dio, Jon Mirandek akademiko bat dirudiela Manex Erdozaintzi Etxart frantzizkotarraren aldean. Gauza da, Erdozaintzi,
|
bere
lehen liburuan, 1956tik 1976 bitarteko poemen bilduma den horretan, Iparraldeko erlijio kutsuzko poesiaren eta Hegoaldean garai horretan idazten zen poesia sozialaren artean bide liriko desberdin bat bilatzen saiatu zela. Eta bere poemetan, paisaia bukolikoaren atzean zegoen giza-geografia hondatua erakutsi zuen.
|
|
Donostiako Miramongo Zientziaren Kutxaguneko planetarioak ere aurki zabalduko dizkie ateak bisitariei, baina bitartean,
|
bere
lehen hilabetetan, arrakasta handia izaten ari da. Teknologia berriak lagun, etorkizuneko zientzia museoen erakusle garbia da.
|
|
Arrangoitzen (Lapurdi) bizi da eta bertan jaio zen 1950ean. 16 urterekin hasi zen dantzaldietan euskal musika eskaintzen eta 1973an
|
bere
lehen singlea kaleratu zuen. Urte bete beranduago hasi zen Errobirekin eta hurrengo sei urtetan 5 disko kaleratu zituzten.
|
|
Igor Otxoa eta Harkaitz Martinez donostiarrek osatzen duten Oreka TX txalaparta taldeak
|
bere
lehen diskoan," Quercus endorphina" n jantzi berri eta aurrerakoia ekarri dio ttakun zaharrari. Baso zapore eta egur usaina duen lan honen ekoizlea Kepa Junkera izan da.
|
|
Baina ezjakintasuna aitatu dudanez, joka dezadan gizalegez eta ezer baino lehen neurea aitortu: izan ere, Jose Antonio Sistiagak egindako filmari eskaintzen zion Z. ARGIA hark
|
bere
lehen orrialdea. Film hori, Sistiagak eginiko lehena, oso interesgarria behar zuen izan" munduaren zehar, txalo eta sari ugari jaso ondoren Donostian ikusi berri" zuela ohartarazten zien irakurleei Luis Haranburu Altunak.
|
|
Hiru egunez Seattle guztiz harturik eduki zuten ehunka poliziak eta Guardia Nazionaleko soldaduk, kolkoa bete arma zutela, eta erantzun bortitza eman zieten ehunka pertsona atxilotuz eta beste hainbeste zaurituz. Aipatzekoa da hiriak
|
bere
lehen etxeratze agindua bizi izan zuela II. Mundu Gerraz geroztik.
|
|
Hain zuzen Peñafloridako konteak eskatuta hasi zen fabulak idazten. 1776an idatzi zuen
|
bere
lehen fabula eta urtebete geroago, Tomas Iriarte poeta eta fabulistari aholkua eskatu ondoren, berehala ospe handia emango zion lehen liburua argitaratu zuen. Iriarte eta biak izan ziren gaztelerazko fabularen aitzindari eta La Fontaine bezalako klasikoen eragina nabari da Biasteriko idazlearen idatzietan.
|
|
Ohikoa izaten da gidoilariak edota aktoreak zuzendaritzara jauzi egitea baina ez horrela ekoizleak. Thriller politikoa aukeratu du Connollyk
|
bere
lehen lanerako. ABC telebista kateko zenbait telesailetako zuzendari izandakoa," The bank» pelikula, Arenafilm ekoiztetxearen laguntzaz filmatzea lortu du Melbournen.
|
|
Udazkenean ondo sarturik jada, ikastaro berrian murgilduta, jende gaztearen arreta irabazteko garai egokia zen. Beharbada horregatik eskaini zion ZERUKO ARGIAk
|
bere
lehen orrialdea" Droga" gaiari. Nonbait beldurtzekoa zen haiek hedatzen ari ziren modua… etxetik kanpo.
|
|
Bere lehen koadroa bost urte zituela egin zuen eta 18 urterekin Madrilen bere lanak ikusgai ziren. 1967an egin zuen
|
bere
lehen bakarkako erakusketa.
|
|
1971ko Eguberrien atarian, ZERUKO ARGIAk ere bazekien janari edariak, etxebizitzak eta abar oso garesti egon arren, bere irakurleen gehiena etxeko txikienei zer edo zer oparitzekotan zebilela. Horregatik eskaintzen zion
|
bere
lehen orrialdea jostailuaren gaiari. Eta" Aurrari zer jostailu eman?" galdetzen zion Errialdek bere buruari.
|
|
1889 urteko Erakusketa Unibertsala Parisen ospatzen zen artean, Gauguin-ek
|
bere
lehen erakusketa garrantzitsua egin zuen Volpini kafetegian. Erakusketa zen bitartean Gauguin-ek Javako dantzak, Indiako Artea, Cambodiako argazkiak ikusteko aukera izan zuen.
|
|
Hemendik aurrera Sarrionandiaren eszenatokietan barrena abiatuko gara. Erraza da
|
bere
lehen poema liburuaren eszenatokiak seinalatzea: bidaia.
|
|
Maitasuna,
|
bere
lehen fase inpultsozko horretan, bizitzan egoteko era berri, argitsu eta desberdin bat da, gure zentzuaren oinarriak astindu eta beste perspektiba batetik bizi izatera eramaten gaituena.
|
|
25 urte zituen garai hartan, eta adin horretan Rossinik hogei bat opera estreinatuak zituen, eta Donizettik 20 urte egin baino lehen antzerki obra batzuk eginak. Lortu zuen azkenean La Scala mitikoan Oberto conte di San Bonifazio
|
bere
lehen opera estreinatzea, eta jendea oso pozik atera zen. Baina, hasieran gauzak ez dira askotan hain samurrak izaten, eta ustekabeak ere maiz gertatzen dira.
|
|
Alabaina, tradizioa onartzen denean, ez da tradizio horri gatibaturik geratzekoonartzen. Sarrionandiak betidanik defendatu duenez(
|
bere
lehen lanetik bertatik: ikuskera honen emaitza da-eta IGB), nork bere tradizioa bilatu eta eraiki behar du.Alegia, testu orok bere erroak aurreko testuetan dauzkala esaten entzun diogu, baina erroak, berak dioenez, ez dira lotuta geratzeko:
|
|
AEK herri mugimenduak 1978an hasi zituen
|
bere
lehen harremanak Gasteizko Euskal Kontseiluarekin instituzionaltzera iristeko bideak urratzeko asmoz.AEK k aurkeztutako alternatibak, ordea, ez zuen aldeko erantzunik jaso, eta 1981eanAdministrazioak Helduen Alfabetatze Berreuskalduntze Erakundea (HABE) organismoa sortu zuen, praktikan AEKren plataforma paraleloa eta alternatiboabilakatuz.
|
|
Rosak
|
bere
lehen alaba galdu zuenean erabaki zuen Mariak alferrekoa zela gauzak presaz egitea. Sosegua zen Maria.
|
|
Ur bila nator berriz ere iturri emankorrera: " Egia esan, dena(!!) esan behar baita, Txomin Agirrek
|
bere
lehen nobela bizkaieraz egin arren (Kresala), bigarrena gipuzkeraz egin zuen (Garoa); baina nolabait Agirre, karlista izanez, ez dut uste eredu egokiena denik, orduko, soziologia, nolakoxea zen antzemateko".
|
|
Nobel saria urrutitik ere ikusi gabe, ordea, zerbait ikusi dut, beste gehiegik ere betaurrekorik gabe ikusi dutena: haur batek, alegia, zeharo eta erabat gal dezakeela
|
bere
lehen hizkuntza, bestetan hazi dutelako gero. Zorigaiztoz, euskara da, hainbestek, aztarrenik ere gabe, galdu duen lehen hizkuntza.
|
|
liburuzaleen hizka mizkak, euskal ikerkuntzari, zabalean, eta, zehazkiago, euskal linguistikari dagozkionak, e.a., berauen balioa kolokan jarri gabe, gisa denez. Argibide bezala,
|
bere
lehen aldian, artean bizi ziren idazleen zatiak, Domingo Agirre adibidez, edo Etxeparerenak argitaratzen zituen RIEV bera aipa genezake. Ezin eten zitzakeen ere nahitaezko lokarri politikoak30, ez Bidasoaz ipar aldean hegoan bezain astuna zen integrismoaren morron  tzatik askatu ere.
|
|
Bi hizkuntzaz mintzatzen da: cree,
|
bere
lehen hizkuntza, eta ingeleW Xabier Erize Euskal Filologian doktorea da. Pilar Marin abokatua da. sa, bere bigarren hizkuntza.
|
|
Aurki izango dira 50 urte Antonio Zavala gazte hark Pello Saikolari
|
bere
lehen bertsopapera erosi ziola. Zavalak berak ezin pentsa zezakeen orduan, 1953an, ze r nolako langintzan sartzen zen.
|
|
Beraz, zientziaren oinarriak jartzeko espazio euklidearraren ereduarekin nahikoa zuen. Kantek berak
|
bere
lehen liburuan bestelako espazioen hipotesia onartzen zuen, dimentsio anitzeko geometria gorena ere aipatzen zuen, ez soilik idealki, baizik eta higiduraren legeak bestelakoak balira espazio fisikoa ere ezberdina izan litekeela onartzen zuen. Gero ideia hau ez zuen jaso, tamalgarria dena, zeren Fisika garaikideko ideiak aurreratzen baititu.
|
|
Hitzaurre berrian zientziaren ibilbide segurua aurkezten du eredu gisa. Kant
|
bere
lehen lanetan Natur Zientziaz interesatu zen gehienbat, eta zahartzaroan ere zientzien garapena arretaz jarraitu zuen. Zientzia modernoak oinarri seguruekin aurrerantz era emankorrean garatzeko zuen gaitasun hori bera zen harrigarria beretzat.
|
|
Alabaina, hamazazpigarren hilketa gertatzen denean ustekabe bat gertatzen da Pioletadun Hiltzailearen kasuan: antza, hiltzaileak
|
bere
lehen okerra egin du, oker potoloa, gainera; biktima idazle bat da, eta Popescu Popafrescu literatur kritikaria eta unibertsitate irakasleak, kasualitate hutsez idazle horri bisita egitera joandakoak, hiltzailearen aurpegia, edo silueta, edo traza orokorra atzeman du. Aurpegia, aurpegi zati edo silueta izan, poliziak uste du Popescu Popafrescuren laguntza erabakigarria izan daitekeela Pioletadun Hiltzailea, azkenik, identifikatu eta harrapatu ahal izateko.
|
2002
|
|
Iñakik ezin izan du etorri Aoizko fabrika batean lana topatu duelako. Gaur zuen
|
bere
lehen eguna. Ceciliak hilabete batzuk gehiago daramatza hemen eta bere senar Gonzalo, Argentinan ere sukaldari gisa aritzen zena, Europa jatetxean ari da lanean etorri zenetik.
|
|
Nola atzeman duzu «Lagun Izoztua»
|
bere
lehen eleberria?
|
|
Alderdi Politikoen Lege berri batek alderdi demokratiko guztien sostengua eta beren arteko adostasunaren ondorioa izan luke, hori izan luke
|
bere
lehen objektiboa. IU, EAJ, EA, CIUren aldetiko zuhurtzia ikusita azken honen zuhurtzia gutxiagorekin, ezin izango da lege on bat gauzatu.
|
|
Nerbioi Ezkerraldean eta 50eko hamarkadako urteetan kokatu du Josu Landak
|
bere
lehen nobela honen ekintza. 1936ko gerran galtzaile gertatu eta bizitzari nola edo hala aurre egiten saiatzen dira «Odolbildua»ko pertsonaiak, dagoeneko belaunaldi berriak beste nahi batzuk agertzen baditu ere.
|
|
Historialari eta saiogile bezala orain arte ezaguna zen Iñaki Egañak, XIX. mende amaierako Bizkaiko meatzetan ematen ziren bizi baldintza ankerrak jarri ditu agerian «Gallarta»n, benetazko gertakizunak eta fikziozkoak nahasturik
|
bere
lehen nobela honetan. Lehorte ikaragarri baten ondorioz, Nafarroako Erriberako nekazal bizimoduari agur esan behar izaten dion bikote ezkonberriaren ordura arteko bizimodua irudikatuz hasten da idazlea, eta etorkin gisa senar emazteak Bizkairantz eginiko bidaiaren bitartez, orduko Euskal Herriak zituen giza-geografia ezberdinak azaltzen ditu gero.
|
|
Errusian argindarra bestelakoa dela izango da, nonbait, arrazoia. Duela bost urte, zortzi mende eta erdiko biziaren urtemuga ospatu zuen Moskuk, 1147an Souzdaleko Printzeak plazaratu zuen agirian aurkitzen diren
|
bere
lehen arrasto idatzieri fidatuz. Hasieran hiria zazpi mendi tontorren inguruan eraiki zen, horietan gorenak berrehun metrorik ez duela, baina bai fama ezin handiagoa:
|
|
Rodriguez Ratori buruz «arroegia» zela esan du eta Mariano Rajoyri buruz ez du aipamenik egin. Calvo Sotelo, Landelino Lavilla, Alfonso Orio eta Martin Villa,
|
bere
lehen gobernuko ministroek ere Mayor Orejaren alde egin dute.
|
|
Soldadutza bukatu orduko maistra batekin maitemindu zen: Soledadekin;
|
bere
lehen emaztea izandakoa. Artean, irakasle plaza atera zitzaion EAEn eta itzuli zen.
|
|
Apurka apurka, euskara elkarteak, egindako lana medio,
|
bere
lehen fruituak jaso zituen, eta Zumarragako eta Urretxuko Udalekin proiektu konkretuak aurrera ateratzeko hainbat hitzarmen sinatu zituen. Hitzarmen horien atal bat Gazte Txokoari dagokiona da.
|
|
Horrelako izenburu esanguratsua zeraman 1972ko azaroaren 5ean plazaratu zen ZERUKO ARGIAk. Aipatu nahi zuen arazoa,
|
bere
lehen orrialdean agertzen zuen gaiarekin lotua zegoen. Han, hizki larritan, «Goierri ur billa» irakur zitekeen, eta baita ere «Gabirian egin nahi litzakeen' Urtegiari' ezezkoa» eta «Bertako baserritarrak eta Gabiria eta Ormaiztegiko Udaletxeak aserre».
|
|
Quim Monzo idazleak idatzia du egoera honi buruz. Bere ipuin bateko protagonistari sari handi bat ematen diote
|
bere
lehen liburuagatik. Ostean elkarrizketak, hitzaldiak, topaketak eta itzelezko lanak burutu behar ditu.
|
|
Zirrara sortzen du gerraz hitz egiteko erabiltzen duen tonuak:
|
bere
lehen komandante Ramboren aipamenak, Freetown erasotzeko erabili zituzten taktikak, gobernuko indarrekin eta hauei laguntzera Nigeriatik joandako tropekin izandako borrokak, bake prozesuaren ondorengo errendizioa... Seme alaba gaztetxoak dituen irakurle mendebaldarrak une batean duda ere egingo du egiazko lekukotasunekin ari ote den.
|
|
Horietako batzuk lehendik ere ezagutzen genituen beste genero edo arlo batzuetan argitara emandako lanengatik (I. Aranbarri, Y. Arrieta, M. A. Mintegi, M. Erzilla...), baina badira
|
bere
lehen lana eleberriaren arloan kaleratu duten idazle gazteak ere. Azken hauen artean, Ixiar Rozas (1972) eta Unai Elorriaga (1973) nabarmendu nahiko genituzke, lehenengoaren Edo zu, edo ni (Erein, 2000) eta bigarrenaren SPrako tranbia (Elkar, 2001) eleberriei guztiz aipagarriak baiteritzegu.
|
|
B. Atxaga gazteak 1971n argitaratua zuen
|
bere
lehen narrazioa," Lo que anhelamos escribir", El Norte de Castilla egunkarian, eta 1970eko hamarkadan sendotu zuen hasiera hura, abangoardismo osteko poetikak bere egiten zituzten testu esperimentalak argitaratuz. Ziutateaz eleberriaz eta Etiopia (1978) poemarioaz ari gara, lanotan modernitatearen amaiera ekarri zuen asperdura poetikoa iragazten baita.
|
|
Haizeaz bestaldetik. Bertan, autoreak ostera jorratu zuen
|
bere
lehen eleberrian agertu zuen problematika existentziala: gizakia absolututasunaren xerkan.
|
|
4 Platonen bertze anai bat, amaren aldetikako soilik, ordea, textoak erraiten duenez, Platonen ama Periccionak hirur seme ukhan zituen
|
bere
lehen ezkontzan; Platon, Adeimantos eta Glaukon. Bigarren ezkontzakoa zuen Anthiphon hau, Pyrilampesen seme.
|
|
horrelaxe sortu zen Mozilla (www.mozilla.org): software askearen proiektu distiratsuenetako bat izaki,
|
bere
lehen bertsio egonkorra ekainean sortu da.
|
|
Bartzelonako Unibertsitateak urte berean onartu zuen
|
bere
Lehen Hizkuntza Normalkuntzarako Plana.
|
|
Une horretatik aurrera, eztabaida publikoak alde batera geratu zireri. Datu batematearren, Jakin aldizkariak
|
bere
lehen zenbakia unibertsitateari eskaini baldinbazion, ehun zenbaki eta hogei urte pasatu ziren, 1997an berriro gaia jorratu arte.Santamaria bera sortu berria zen Euskal Kontseilu Orokorreko Hezkuntza Kontseilari izendatu zuten, baina Unibertsitatea ez zen egon bere gain hartu zitueneskumenen artean. Izan zituen, dena den, bilera bat baino gehiago unibertsitatekoagintariekin.
|
|
EuskalUnibertsitatearen aldarrikapena luzeagoa bada ere, euskararekin duen lotura1975/ 76an azaldu zen. Jakin aldizkariak
|
bere
lehen zenbakia eskaini zion gai horri1977ko urtarrilean eta ehungarrena, 1997an. Badakigu aukeraketa horrek urtebeteberanduago Deustuko Unibertsitateak onartutako Euskararen NormalizaziorakoPlana eta 1999an indarrean sartu zen Euskal Herriko Unibertsitatearen BigarrenPlana kanpoan uzten dituela.
|
|
Ahozko komunikazioaren aroan, komunikazioaren oinarria berba da, hitza, elea. Gizakiak
|
bere
lehen asentamenduak abian jarri ditu eta bizitza urbanoak kultura ekarri du. Berbak keinuari laguntzen dio harreman informatiboan eta garapen sozialean.
|