|
2008
|
|
|
Bestalde Txomin Agirrek Bilbori buruz idaztea deigarria da, ez baitzen bertan bizi ez handik ibiltzen ere (eta Azkue bai). Azkenik, Txomin Agirrek bere hurrengo nobeletan arras gaizki jarri zuen Bilbo185, nahiz egia den
|
bere
lehen testuetan ez zela horren hertsia186 Horregatik baliteke Txomin Agirreren egiletza hori aurkibideko nahasketa bat izatea. Edozein kasutan, testua Azkuerena izan zein Txomin Agirrerena izan, garaiko euskaltzaleentzat hiriek sortaraz zezaketen maitasun despit harremana ikusteko baliagarria da187 Zelanagura delarik, hiriak nekez onartzearen arazoak luzaz segitu zuen euskal letretan, Gabriel Arestik berak izateraino tentazio «mendizaleak»188.
|
|
|
Lurraldetasun proposamen desberdinak finkatu gabe zebiltzan garai hartan, agertu zen bada Azkue. Ezagutzen den
|
bere
lehen testu idatzian, 1888ko Grankantonarrantsaleak legendan, lurraldetasunaren inguruko honako erreferentzia aurkitu diot: «Ez da zetan esan ez egoanik iru probintzietan Eulearentzat bere lorentzo baño mutil ederragorik.» Beraz 1888ko Azkuerentzat bere erreferente territoriala «hiru probintziak» ziren.
|
|
|
Hau horrela izanda, nola jarraitu artea egiten? Ez al zuen dagoeneko esan 1935eko
|
bere
lehen testuan garai bakoitzeko arteak bere helburuak lortu ondoren arte hori garatzen jarraitzea idolatrian erortzea zela. Nola segi artelanak egiten, segituan beraien betebehar espirituala ahaztuta museoetako paretetan zintzilikatutako idolo bihurtzen badira, hau da, ikusleek gurtuko dituzten jainko faltsuak bihurtzen badira?
|
|
|
«Sine nomine» azalpenak iragartzen duena da, beraz, jarraituko zaion testua jatorrizko testuaren hatzaren hatzaren hatza baizik ez dela, jatorrizko hura nahasia delarik ahoz transmititu ipuinetan («entzun dut», 84 or.) eta erreferentzia literarioetan (Pline aipatua da 74, 92, 94 or.; Greziako mitologia anitz aipatua da, bai eta hango filosofoak eta Biblia). «Iohan Mandabillaren bidaia benturosak» idatzia izan den testuingurua kontatzen digun XVII. mendeko paratestu bat aurretik duela, paratestu horrek A. Arkotxaren bigarren paratestu batek iragartzen eta «itzultzen» duela, ez da
|
beraz
lehen testu lortezin baten itzulpenaren itzulpenaren itzulpena baizik, bortxaz traditua beraz, lehen testu hura bizitua izan zen esperientzia baten fikziozko itzulpena delarik: Terra incognita ren etengabeko bilaketarena, hau delarik menturazko abentura bat «utopia» (lehen zentzuan) bati buruz, Paradisu bati buruz (Ihoan Mandabillak aipatzen duen Bibliarena, Aloadin eta bere «Asesino»arena, edo Sevillako Isidororen mapak «Oriens»aren bidez seinalatzen duena), egiazki lilura (fikzio) bat baizik islatzen ez dena, literatura baizik ez dena («vague littérature»), «Ideia» mentala baizik ez dena, bilaketa metafisiko hutsa edo hitz «hesi» bat baizik ez dena.
|
|
2009
|
|
|
1923an izan zen lehen aldiz Hemingway Iru, ean sanferminetan. Orduan idatzi zuen hari buruzko
|
bere
lehen testua. Torontoko Star Weekly aldizkarian.
|
|
2015
|
|
|
Garai hartan Eguzkitza ere ez zen idazle gisa oso ezaguna, urte horretakoa baita bere opera prima, Lehen orenean nobela. Joanes Urkixoz ere antzera esan liteke; gerora batez ere gidoigile moduan egin bada ere ezagun, garai hartakoak ditu
|
bere
lehen testu publikatuak, aldizkarietan argitaratuak oro. Horietako bat dugu, bada, Prakako Oinetako diztiratsu batzuetarako gauetik itzulita gau honetan etorri dira.
|
|
2017
|
|
|
Nolanahi dela, ez da hain zaila poema txarrak eta kantu onak bereiztea.
|
Bere
lehen testuetatik erakarri zuen Xabier Letek kantarien interesa. Hainbat letra idatzi zuen besterentzat mikroaren aurrean hasi baino lehen, eta gerora ere jarraitu zuen harentzat eta honentzat.
|
|
2023
|
|
|
Gobernua sostengatzen duten hiru alderdiek —Renaissance, Horizons eta Modem— ez dute gehiengo osorik, eta horregatik LR Errepublikanoak eskuineko alderdiaren babesa jasotzea izan da lehentasuna gobernuarentzat. Lortu zuen,
|
bere
lehen testuan zenbait aldaketa egin ondoren: 62 urtetik 65 urtera ez, 64 urtera atzeratu da erretretaren adina eta gutxieneko pentsioa ehun euro handituko diete SMIC gutxieneko soldatan kotizatu dutenei.
|