|
2000
|
|
|
esaten dute, eta Mirrik esaten duen hitz horrek umeen artean beste esanahi
|
bat
hartzen du. Andu Lertxundiren «Gogoa Zubi» liburuan hainbat hausnarketa egiten dira eta nik adibide batzuk hartu ditut.
|
|
|
«Frontoiak, lagunen arteko lekuak dira, kolore mugimendu, sustenguzko edo ustegabeko oihu lekuak, alderdi
|
bat
hartzeko lekuak, irudi ehizin dabilenarentzat toki ezin hobeak»
|
|
|
Beste hitz batzuekin esanda, nazionala izenondoa dela eta eragozpenak jartzen dituenari, argi eta garbi hauxe gogoratu behar zaio: jarrera prekonstituzional
|
bat
hartzen ari dela. Zakarrago esaterik ere badago.
|
|
|
3 Uste al duzue Luca Cavalli Sforza munduko genetista omentsuenak neu bezalako Fernandez Gutierreztar
|
bat
hartuko lukeela aztergai baskoen gaineko ikerketa bat egin nahi balu. Eta badakit deiturek ez dutela guztietan etorkia islatzen.
|
|
|
Orain duela urte batzuetako Harkaitzen poema bat, Berasaluzeren poema bat eta Urtzi Urrutikoetxearen poema
|
bat
hartuz gero, ikusten da estiloz zein antzekoak ziren. Hitzekin jolasteko gogo hori... oso antzekoak ziren hirurak.
|
|
|
Baita ikusten ere hain elementu ona eduki eta pena zela alferrik galtzea. Horregatik, gero jende berria sartu ginen, kasualitatez maila pixka
|
bat
hartu genuen, talde giro bat sortu zen, eta azken finean gaur egun talde oso bat badago Hendaian ere, hamairu ikasle dituena.
|
|
|
Dozena bat pilotari bageunden, urtebeteko gorabeheran, belaunaldi berekoak. Gero, hutsune bat izan zen, nik hartu nuen gidaritza hori eta beharbada abantaila pixka
|
bat
hartu nien arerioei. Eta gero, tartean sartu ziren Galartza eta Tolosa.
|
|
|
Zaila zen, batez ere aztarnategi horiek oso handiak direlako. Koba bat oso mugatua dago, garbia dago, han erraz egiten duzu lana, baina halako aztarnategi
|
bat
hartzea ez da erraza. Hala ere nahikoa kemena izan zuen gazte honek horrekin hasteko.
|
|
|
Bestela ez da ulertzen nola egin nuen alde Oriotik, garai hartan denak irabazten baitzituen, eta egitura sendoa zuen... Castrori bi urtez egon nintzaion ezetz eta ezetz esaten, eta haiek xaxatzen ninduten" baina hik esaten duk klub
|
bat
hartu eta goienean gustura lagako hukela"... Eta azkenean zauri hori ireki zidaten, eta hori izan zen Castrora joateko arrazoia.
|
|
|
Sindikatuetako baseetan gaizki hartu da jarrera hau. Abertzaleekiko erabaki politiko
|
bat
hartu dutela jakitun dira militanteak eta mobilizazioetan eragina izango duenez langileak kexu dira.
|
|
|
Betiko gauzak saltzen dira eta gainontzekoa arriskua da. Nirekin Esan Ozenkik arrisku handi
|
bat
hartu zuen. Oso argi daukat zuzenean joz saldutako diskoa izan zela.
|
|
|
Gogoratzen naiz 90eko hamarkadan aparra gora zioanean, elkartekoak ginela lehenengoak erreflexioa egiten: kontuz, ea komeni ez zaigun neurri
|
bat
hartzen ari garen, hau faltsua da eta bereahala behera joango da. Dena den, ordua da errebindikatzeko sorkuntza inprobisatua (bai ahozkoa, bai musikazkoa, bai pinturazkoa) hor dagoela, eta beste estrategia bat dela, ez dituena lortzen landuaren emaitza berak, baina tira.
|
|
|
Alegia, Orhi aldean izana dela eta han berorik ez zuela ikusirik, bere habiara itzulia dela. Gerardo Markuletaren ustez, ordea, izenburuaren jatorria hori bada ere, izenburuan esaldiak beste esanahi
|
bat
hartzen du, hitz jolasa eginez, erbesteratuen paradoxa adieraziz, han egonik ere hemen daudela nolabait.
|
|
|
Hain zuzen ere, pertsonaia batek erabaki
|
bat
hartu aurretik izandako zalantzak eta beldurrak dira eleberri honen ardatza. Zehazki, umezurtz geratu den mutil baten gomutak aurki ditzakegu.
|
|
|
" Eskualde hori bilakatu da norberaren axioma existentzialak egiaztatzeko inguru egokiena. Naturaleza malkar eta elkor horretan beste nehon baino eskuera handiagoa du norbere ahalmenak oro, hala nola asmamena, adimena, jakin mina... erabiltzeko." (Habe 295) Horregatik, lurralde horretatik ezin izango du ihes egin eta erabaki
|
bat
hartu du. Irakurleoi erabakia zein izango den izenburutik bertatik adierazten zaigunez, idazleak erabakiari berari garrantzia eman baino, nahiago izan du patrimonioa salgai jartzeak pertsonaiari sortarazi dizkion sentimendu, oroitzapen eta gogoetak islatzen saiatzea.
|
|
|
Harremanen inguruko gaiak guztiz alde batera utzi ez dituen arren, oraingo honetan Montoiak hiri
|
bat
hartu du protagonista nagusitzat. Gasteizen kokaturiko hogeita bi ipuin eskaintzen dizkigu ipuin bilduma honetan:
|
|
|
Izendapen asko eta desberdinak bildu dira, gehienetan izendapen bakarrak izatendirelako. Zenbat eta lokalagoa izan, hainbat eta izendapen bakarragoa izango da.Horrela, herri izen
|
bat
hartzen dutenak 8 dira eta nazio baten izena (aleman, frantzi, gallegu, gaztela) hartzen dutenak 66; tartean lurralde baten izena hartzen dutenak (taulan agertzen den bezala) eta herria baino gune txikiagokoa hartzen dutenakaurkitzen dira.
|
|
|
Ezkontzea hautatu duenak, gaztaroa hil du. Are gehiago, gureaurrean zabalik zirudien etorkizunak, beharrezko bide itxi
|
bat
hartzen du(, hautatuondokoa?). Beraz, protagonistak ez hautatzea hautatzen du oraingoz.
|
|
|
Gogoetak (filosofiak) bere errealitate minenean atzeman ezin duen existentzia hori. Beraz, ulertzaileak ulertu behar du, egin behar duena ez dela inoren gogoetak ulertzea (existentzialismoa ulertzea, adibidez; edo marxismoa ikastea), bere baitatik bereexistentziari buruzko erabaki
|
bat
hartzea baizik. Aut aut.
|
|
|
Diruz urri bazebilen ere, mediku
|
bat
hartu eta harekintxe joan zen aita hurrena.Alferrik ordea: Aita Itxaso hil berria zen, eta komentuan bertan lurperatuko zuten, biharamunean.
|
|
|
Aditza, izen eta aditzondoak interjekzio modura erabiltzean, hitz horiek errealitate batekin duten lotura zuzenaz edota indarraz baliatzen da. Lengoaiak audio ikonizitatearen sesgo
|
bat
hartzen du, eta, beraz, baita naturalitate kutsua ere; ez ordea, konbentzionaltasunik.
|
|
|
Koktel motako irratia: musika, informazioa eta hizketa duten estazioak dira; irrati merkeak, esperimentaziokoak, eta estazio askorentzat bitarteko eredu modukoak izango direnak, azkenik beste motetariko
|
bat
hartzeko balioko dutelako.
|
|
|
Ibilbide hau Arreturasko gainaldean hasten da. Conchatik autoz abiatuz gero, Aldeacuevaraino asfaltatutako errepide
|
bat
hartu, eta hortik, La Calera del Pradoraino doan porlanezko pistatik jarraitu behar da. Auzo hartara iritsi aurretik, Arreturasko gainean utzi behar da autoa.
|
|
|
Harrobiaren ezkerraldean, Pozalaguako kobazulo ikusgarriaren atea dago; estalaktita eszentrikoak dituen kobazulo eder hau publikora irekitzen da asteburu eta jai-egunetan neguan, eta egunero udan. Kobazulo sarreraren gainetik doan bide zidor
|
bat
hartuz, ordu erdi eskasean Kantabriarekin muga egiten duen lepo bateraino hel daiteke, larre harritsuen artean.
|
|
|
Beste norbaitek agian eguzkia nahiko zuen, eta Tereren izena bururatzen zait orain, hain zuzen ere egiteaz batera kolore pittin
|
bat
hartzeko. Noski, Tereri inoiz ez litzaioke burutik pasatuko holako istorio batean murgiltzea.
|
|
|
Askatasunaren bila irtetearen beharra ez du inork ulertzen. Eta ez dute ulertzen norbera pozik egoteko beste batzuek min pixka
|
bat
hartu behar dutela. Nire kasua ez lukete inoiz ulertuko, ez onartuko:
|
|
|
Banekien gertatu behar zuela. Eskerrak bi oheko gela
|
bat
hartu genuen, bestela Rocío gauza baita hamabiko batean ere berdina egiteko.
|
|
|
Nik harri eta zur behatzen nion osabari, zeinak, deblauki, apal batetik labana luze
|
bat
hartu eta hala erran baitzidan:
|
|
|
Baina osaba Joanikotez eta haren astronomi eskolaz ari nintzaizun, oker ez banago. Eta erraiten ari nintzaizun ezen osabak uharri biribil
|
bat
hartu zuela eta mapamundiaren ondoan paratu zuela, neuri azaltzeko eta erakusteko nola argitzen zuen eguzkiak ilargia.
|
|
|
—Galileo hil zuan, baina bizi duk. Eta urte luzeetan biziko duk gizonon memorian —erran zidan osabak eta, haren jarraikian, zoruan zegoen harri tipi
|
bat
hartu, barandaren gainetik behatu, eta goiti beheiti jaurtiki zuen.
|
|
|
Kanta hura akabatu, entzuleen txaloak eta haien diru saria jaso, gitarra larruzko zaku batean gorde, hura bizkargaineratu, eta zorutik makila luze
|
bat
hartu zuen, pordoi bat ere izan zitekeena. Eta gu ere ostaturako bidean jarri ginen... baina, lauzpabortz urrats aitzina egin bezain fite, osaba ixtitu eta gibelatu egin zen, halako moldez, non, kantariaganat hurbildurik, besagainetik atxiki, eta erran baitzion, irritsu:
|
|
|
Halaxe erran nion, bai, eta esplikazionea ere eman dizut, baina badakit ezen nik eman esplikazionea motza eta laburra geratzen dela. ...arrean zeudenak, zeren sentitu bainuen, batetik, halako kezka bat, osabari modu hartan trufa egiteagatik eta zor nion begirunearen hausteagatik, berak napolitarrari zor ziona hautsi zuen bezala, bertzalde; baina baita halako alegrantzia eta halako satisfazionea ere, bertzetik, ene kezkaren gainetik zegoena mementu hartan, zeren bidaia oso hartan osabaren erranetarat egon bainintzen, sekula erabaki
|
bat
hartu gabe, eta zeren hura baitzen, hain zuzen ere, ene lehen deliberamendua, adierazten zidana ezen gizon egiten ari nintzela, zinez... eta zeren noiznahi den etortzen baitzitzaidan bururat osabaren iduri hura, hark Bolognan ukabila jaso zuenekoa eta nik mehatxu bat bezala sentitu nuena, nik irri egin niolako, lohitan blai ikusi nuenean; izan ere, hargatik atera ote zitzaizkidan hitz haiek, zere... Edo, ez al zen arrazoin printzipalena izanen ezen maisu ezin hobea nuela osaba, eta harenganik eta haren injeniotik gero eta gehiago ikasten ari nintzela, zeren eta nik osabari eman ihardespena, osabak berak egina izan baitzitekeen bertze zirkunstantzia batzuetan?
|
|
|
Halako berriak eta halako kontuak edonoiz zabaltzen ziren gure parte hartan eta aurkientza hartan, eta berri haiek batzuetan forma
|
bat
hartzen zuten, bertzeetan bertze bat. Ezaguna zen, konparazione, bertze ipuin edo bertze sineste hura:
|
|
|
Beheiti goiti zetorren orduko. Eta, noiz eta zuhaitzerat igan eta atseden apur
|
bat
hartu baitzuen, erran zidan:
|
|
|
—Zalgurdietarik
|
bat
hartu, eta etxerako bidean dira jada...
|
|
|
Ordea, anitzetan gertatzen den bezala, gure solas hark bertze bide
|
bat
hartu zuen. Izan ere, noiz eta igande goiz hartan osabak proposatu baitzidan ezen Pisako inguruetarat joan gintezkeela egunaren iragaiterat, larre landa zabal haietako hegazti eta loreen miatzeko eta obserbatzeko —hirian biltzerat zihoazen jendeenganik ihesi—, barren barrendik atera zitzaizkidan hitzak:
|
|
|
mailu, iltze eta ziri. Eta punta zorrotzeko ziri luze
|
bat
hartzekotan egon nintzen, sutan nengoelako artean, eta su hura ketsu zelako eta keak itsutzen ninduelako. Baina ez, ezin nuen halakorik egin.
|
|
|
—Zergatik ez duk hik ere bertze neska
|
bat
hartzen...?
|
|
|
Eta hurrengo egunean soka gakodun
|
bat
hartu eta zuhaitzetan goiti ibiliko ginen, gakoa adarren bati ongi lotu ondoren, zeren eta osabak zuhaitz gainetan behatoki ezkutu batzuk paratzeko ohitura baitzuen, oihanean barrena zebiltzan urtxintxak —zeren eta biziki maite baitzituen urtxintxak, eta hargatik deitzen zioten ere sehiek, beren arteko solasetan, Urtxintxa— edo hegazti habiak edo oi haneko bertze mila animalia bertatik ...
|
|
|
ATSEDENALDI
|
bat
hartu dut, jaun André, hainbat orriren berrirakurtzeko profitatu dudana, eta zer erranen dizut, bada. Gizonon kontuetan gertatu izan ohi den bezala, ene ametsa hagitzez ere urrunago doala ene ahala baino, eta halatan sentitzen naizela, bide erdian geratu banintz bezala.
|
|
|
Izan ere, hasteko, ba al dakizu ezen ez nuela Antonio bere Donostiako etxean aurkitu? Eta, galdetu nionean bere bizilagun bati non egon zitekeen, hark ihar detsi zidan ezen portuan egonen zela kasik segur, bainu
|
bat
hartzen, nola baitzen haren ohitura. " Bainu bat hartzen?", galdetu nion, hark errana sinetsi ezinik, zeren guri bederen beti irakatsi izan baitziguten ezen bainuetarik ez zitekeela gauza onik iguriki, ura azal xuloetarik iragan zitekeelako, gorputzean barrena, eta humoreen oreka hauts zitekeelako, ondorez.
|
|
|
Eta, galdetu nionean bere bizilagun bati non egon zitekeen, hark ihar detsi zidan ezen portuan egonen zela kasik segur, bainu bat hartzen, nola baitzen haren ohitura. " Bainu
|
bat
hartzen?", galdetu nion, hark errana sinetsi ezinik, zeren guri bederen beti irakatsi izan baitziguten ezen bainuetarik ez zitekeela gauza onik iguriki, ura azal xuloetarik iragan zitekeelako, gorputzean barrena, eta humoreen oreka hauts zitekeelako, ondorez.
|
|
|
Zeren eta zinez miresten baitzuen Antonio Ibarbiak Asisko Frantzisko. ...st batzuen seme bakarra, umetan eta gaztetan frantziskotarrekin ibilia, studioak utzi egin behar izan zituen aitzinago, bere aitak itsasoan izan zuen istripu baten karietarat, zeinak utzi baitzuen bizitza osorako hebaindurik, ezindurik eta erdi bentzuturik, aulki bati lotua; eta, hala, etxearen ardura bere gain hartzen zuela, Antonio ere, aita bezalaxe, itsas lanetan hasi zen, eta ez-ohiko ohitura
|
bat
hartu zuen: bere itsasaldietan libururen bat edo bertze eramaitekoa.
|
|
|
Eta oroitzen dut ezen Antoniok egin zuen lehen gauza, edo lehenetakoa — kortsario buruak hiru euskaldunok laxatu bezain fite—, bainu
|
bat
hartzea izan zela Tierra de Graciako golkoko ur gezetan, oihu eta irrintzien artean, haur bat iduri. Eta gorputzarekin zituen bertze hainbat betebehar ere bete zituen... eta, nola golkoko ur ezin gardenagoetan ez baitzegoen sekereturik gordetzerik, Joxe Aberasturik erran zion:
|
|
|
Eta, hainbat datuz fidaturik, golkoan aitzina gindoazen, Orinocoren ibai-adar
|
bat
hartzeko asmotan... Eta datu haietarik bat zen La Hispaniolarat eraman behar gintuèn galeoiko hainbat jende adituri aditu geniona, baita Alain Coup d’Œil i eta haren gizonei ere... zeren baitzirudien ezen bai kaputxinoak eta bai frantziskotarrak ere ibaia kolonizatu nahian zebiltzala, eta fundatu ere fundatu zituztela ur bazterrean, hartarakotz, hainbat misione eta asentamendu, zeinetarik Santo Tomásekoa baitzen zaharrena eta inportantena.
|
|
|
Erran behar ote dizut, jaun André, nola ibili zen osaba Joanikot hurrengo egunetan, mapa
|
bat
hartu hemendik, bertze bat handik, erregela eta angelu neurtzailea eskuan, sukarrak hartua bezala bere kalkuluak egiten, ni haren aldamenean.... Eta erraiten zidan:
|
|
|
Izan ere, nik uste nuen ezen, etxeko tigrearekin gertatuaren ondotik, ez zeudela etxekoak ezta Urbiaingo herritarrak ere ipuin berrietarako, baina ez, zeren baitzirudien ezen Lutheroren baitan piztu zela piztitzarra, aita Bartolomeren aburuz bai bederen. ...jesuitari hurrengo igandeetako sermoietan, erraiten eta errepikatzen zuelarik behin eta berriro ezen mastin zuri handi haren baitan inkarnatu eta mozorrotu zela Eislebengo heresea, zeina deabruen printze izendatu baitzuten han infernuan, Pagabasoko leizean, alegia, eta kalte eta gaitz izugarriak ekarri zizkiela urbiaindarrei, izurri hura lekuko, eta are gehiago ekarriko zizkiela, baldin neurriren
|
bat
hartzen ez bazuten. Eta gauza haiek guztiak Urbiaingo parrokiako pulpitutik erraiten zituen igande oroz, Urbiango elizako erretore don Laureano, gizon ezin koldarragoa zena, haren erranetarat zegoenez gero.
|
|
|
Eta oinen ondoan zuen harri
|
bat
hartu, zeren toki harritsua baitzen hura, eta tigreari egotzi zion. Eta, haren etsenpluarekin adoreturik, leizetik hurbil zeuden morroiak ere harri jaurtikika hasi ziren, baita ihesi joan zirenak ere handik gutirat, eta ni ere bai...
|
|
|
—Lehenbizikoetan deseroso egoten nintzen, ezin kendurik jendaurrean ari nintzelako sentipena. Baina horretara ere jarri naiz, baita aspaldi honetan halako plazer berezi
|
bat
hartu ere, bertze bikote baten ondoan gainka egiteari. Orgia tiki batean egotea bezala da.
|
|
|
Ez Charly ez Ximurra imajinatzen ahal nituen egunkari bat eskuetan zutela. Ostatu aunitzetan bezeroen eskura egoten diren horietariko
|
bat
hartu, eta kirol orrialdeak eta bukaerako komiki tira bistatu bai Charlyk. Baita noizean behinka burtsaren kotizazioen berri izateko aldizkari ekonomiko bat eskuratu ere —erosi ez, ezinbertzeko ez bazen—, Ximurrak.
|
|
|
Sukalde bazterretik esku bakar batez aulki
|
bat
hartu eta ageriko esfortzurik gabe haren gainean zutituz, arasa garai batean arakatu zuen, pipermin idor bat aurkitu arte. Jaustean, keinu tinko batez uxatu zituen nire eskuak, haren laguntzera helduki.
|
|
|
Abuztuko ortziral horretako goizean ere, telefonoa jotzen hastean, ordubete baino gehiago nuen atzarririk, ganberako paret biluziei begirik ireki nahi ez niela. Tabakoaren eta edariaren karga ohi baino handiagoa dudalarik, aspirina pare
|
bat
hartzen dut ohatzeratu aitzin. Alabaina, aurreko eguerdian, aski lan nuen neure buru naufragoa mihise arteko portura garraiatzen, aurreneurriez oroitzeko.
|
|
|
—Are, Eduardo, goazen kanpora —Patxi argazkilariak, eztiki— Komeni zaik haize pixka
|
bat
hartzea.
|
|
|
Potzolok azpiletik galleta
|
bat
hartu eta bere kafesnean busti zuen. Mintzatzeko parada, niretako.
|
|
|
—Artetik errateko —Potzolok, nire oinazeari soraio, bertze galleta
|
bat
hartu zuen azpiletik—, hik egun horietan autobideko lapurketez argitaratutako informazioak erabakigarriak izan omen zituan Ripodasek Soriaren errekerimenduei amore ematerakoan. Hire bidez, Urtxipia informazioa tantaka ematen ari zela uste zitean biek, Soriarenganako presiobide gisara.
|
|
|
Baita laneko aferekin ikustekorik ez badu ere. " Lisboan" kopa
|
bat
hartu nahi bazenu, edo...
|
|
|
Egun makurrari Anarekiko zitak ekarri zion zuzenbidea. Nire aurreikuspenik eroenak hobetuz," garagardoren
|
bat
hartzeko" ez, baizik eta" afaltzeko" elkartzekotan hitzartu ginen ortzegunerako, aste horretako bion egun libre bakarraren bezperan. Handik aitzina, dena aiseago joan zitzaidan.
|
|
|
Irribarrea bere lehengoan, Togasen mintzoak halako aire akademiko
|
bat
hartu zuen.
|
|
|
Itzuliak omen ziren herritik Unai ekarrita, baita gure etxea jo ere —nire lehengo etxea, bistan da— haurra uzteko asmoz, baina han ez omen zien inork atea ireki. Orain gure semea, jogurt
|
bat
hartuta, bere lehengusu baten ohatzean omen zetzan galtzontziloa eta kamiseta jantzita, lo seko. Noskixeago ere, Marixak, deitu, ni jakinaren gainean jartzeko baizik ez omen zuen deitzen, eta ez konturik eskatzeko, ongi baitzekien, ederki jakin ere, nik ez nuela eskurik egoera malerus horretan —bai," malerus" erran zuen—, nire andre ohiak baizik, ematxar alaena, senar gaixoa — bai," gaixoa" erran zuen— aski ez, eta semea ere abandonatzeko birikak zituena.
|
|
|
Nire emazteari gisa bereko lukainka irentsaraztea ameskeria zen: elkarrekin egindako urteak eginda, neketan sinetsiko zidan horrelako zaflako
|
bat
hartzeko moduko etxeko lanetan ari izana.
|
|
|
Zapatak ere ez zituen txikiagoak erosi behar izan berrogeikoak, hain zuzen ere, goiz batean, jaiki, armairura joan, eta hantxe aurkitu baitzituen, errenkada luze txukunean, bere oin berriari zegozkion sei zapata pare, denetarikoak, mokasinak, botak eta zapatilak. Bere betikoak ageri ez zirenez, bada, han zeudenetatik pare
|
bat
hartu, eta jantzi zituen, buruhauste alferrekoetan denbora galdu gabe. Gauza berdintsua gertatu zitzaion erlojuarekin:
|
|
|
Ezen, egia esatera, min handiena eragiten zidana oroimena hain berean atxikitzea baitzen, hain oso eta hain bertako, eta horrexegatik akordatu nintzen, programa amaiera aldi hartan, batik bat, Leteo ibaiaren urez, haiek baitute, esaten zenez, gauza iraganen memoria ahazteko dohaina. Ai, orduan han izatera, tragoxka
|
bat
hartuko nukeen gustura baino gusturago! Baina halakorik ezean, aurrerabidea nuen eginkizun bakarra, eta alferrikakoak nituen gainerako kontsolamendu ametsezkoak oro.
|
|
|
Liburutegira joan zen. Liburu
|
bat
hartu, lehendabiziko orria zabaldu, eta" nire lagun Anjeli" idatzi zuen; gero, eskura eman zidan. Apóstol de almas.
|
|
|
Isabel bidali genuen Zapelen baserrira zertan zen ikus zezan. Siestara joana zela, eta Migelek baloi
|
bat
hartu zuen etxetik. Siestara joanak ziren Ama eta Edurne ere, bazkariaren ondorenak lasaitzera.
|
|
|
Tranka atearen alboan zuen, baina berdin zitzaion. Hark hatz bat luzatu, eta banekien kopotar
|
bat
hartu eta eseri behar zuen tokira eraman behar niola nik. Nire aldamenean eserarazi nuen.
|
|
|
Sondikara joango naun hire bila. Gero etxera eraman, doi doia dutxa
|
bat
hartzeko denbora eskaini, eta El Portalón era joango gaitun afaltzera. Dena kontatu behar didan, den dena.
|
|
|
Eta Rubeni zer esan erabakitzen ari nintzela, mahaira hurbiltzearekin batera musu luze bat eman diot. Gero, luzamendutan ibili gabe, eta, kafe txepel
|
bat
hartu bitartean, dena laburbildu diot. Eta Rubenek amodio kontuetan sekulako eskarmentua duen norbaiti bezala begiratu dit, harridura aurpegian.
|
|
|
Dabidek egiaz tiro egin baino doi bat lehenago gertatu zen: larunbat batez Teresarekin telefonoz hitz egin eta gero, dutxa
|
bat
hartu, eta apain apain prestatu nin  tzen Dabidekin irteteko; baina Teresari zerbait esatea ahantzia nuelako, oraingoan Dabid dutxatzen ari zen bitartean, berriro ere telefonoa hartu eta, haren zenbaki guztia markatu beharrean, DE tekla sakatu nuen, alegia, aurreko zenbaki berera deia errepikatzeko. Eta deitu banuen, deitu nuen, zeren, nik hitz erditxorik esan aurretik ere, Teresaren ahots bihurriaren ordez, ahots sentsual eta jostarin bat entzun bainuen:
|
|
|
Bon, gaurkoz nahikoa da. Hemen arratsaldeko seiak dira eta orain bustialdi
|
bat
hartzera noa. Ez dakit bihar deituko dizudan.
|
|
|
Guztiarekin, sarrera bera baino harrigarriagoa irteera bera gertatu zen: dutxa
|
bat
hartu eta, hiria ezagutzeko geratu ginenean, denok oso bestelako itxura agertu genuen; Dan eta Tom salbu, denok dotore baino dotoreago azaldu ginen behingoz elastiko turistikoak alde batera utzita.
|
|
|
Polita litzateke bidaia honetatik halako opari batekin itzultzea. Baina bidean aurrera, burutazio hori hausnartu, eta txorakeria galanta dela ondorioztatu dut (halaxe ohartarazi dit urrunetik etorri zaidan Teresaren ahotsak ere), eta aski noragabetua nagoela nire bidaia nahasi honetan halako erabaki
|
bat
hartzeko.
|
|
|
Gure bidaiari behar bezalako amaiera emateko, the end zoriontsua, belaontzi
|
bat
hartzea proposatzen dizuet. Tomek ere birritan harrapatu gaitu ezustean, Dani poliziekin kontuz ibiltzeko gomendatu, eta esan dionean zorigaitza litzatekeela, halako bidaia luzearen ondotik, azken miliatan isunen bat jartzea...
|
|
|
Sentitzen dut, baina tamalez ezin dizut ezer gehiago adierazi. Bakar bakarrik esango dizut desira  tzen nagoela benetako dutxa
|
bat
hartzeko, eta ohea, eta, ça va de soi, Castro auzunea ikusteko. Zorionez, zuri mesede hau egiteak badu abantailatxorik ere.
|
|
|
Ezta Tomen atzetik ere. Ez, behin honaino etorrita, neure buruari gutiziatxo bat onartu gura izan diot eta, taxi
|
bat
harturik, Castrora jo dut. handia eragiten zidan auzune horrek eta primeran ibili naiz hango giroa, hango eta kafetegiak ikusten.
|
|
|
Orain dutxa eder
|
bat
hartu, eta, Rubenengana joan aurretik (2=?), Adela edo Estherren krema hura topatu, eta testu lasaigarria irakurriko dut: " Nekeak, estresak eta zahartzeak galarazi egiten dute loaldian azala behar bezala garbitu eta zaharberritzea.
|
|
|
Baina ukendu lasaigarria hotelera itzuli naizenean hartu dut. Gelakideak kanpoan zeudenez(" Zuk galtzen duzu, Rakel, zuk galtzen duzu"), lasai baino lasaiago, bainu
|
bat
hartu, frakak garbitu, eta, amaitzeko, ispilu aurrera agertzean, lardaskan ibili naiz gelakideen krema harrigarri ugarien artean (argi dago estetizistak direla). Haietako bat harturik, komunontzian eseri, eta, gorputza hustu bitartean, prospek  toa irakurtzeari ekin diot.
|
|
|
Gelakideak kanpoan zeudenez(" Zuk galtzen duzu, Rakel, zuk galtzen duzu"), lasai baino lasaiago, bainu bat hartu, frakak garbitu, eta, amaitzeko, ispilu aurrera agertzean, lardaskan ibili naiz gelakideen krema harrigarri ugarien artean (argi dago estetizistak direla). Haietako
|
bat
harturik, komunontzian eseri, eta, gorputza hustu bitartean, prospek  toa irakurtzeari ekin diot. Testua, batzuetan, ardo botiletan etortzen diren azalpenak bezain poetikoa egin zait, kantu gozo bat bezain erlaxagarria:
|
|
|
Gero, kanpinera baino lehen, Powell aintzira mirakulosoan harrigarria zirudien basamortu erdian halako urtegi bat egotea bustialdi
|
bat
hartu dugu eta, gure bidaian bigarrengoz, bainujantzian ikusi ahal izan dugu elkar. Nik Rubeni oraingoan desberdin begiratu diot, eta begiratu ez ezik, beraren inguruan lamia baten antzera jostatzen ere ibili naiz (beharbada nabarmenegi, banekielako norbait begirik kendu gabe nuela, berandu bada ere).
|
|
|
Eta ez zait damutu, ez zait damutu batez ere bartekoa eta gero (Rubeni ezin bada bururatu kondoiak edukitzea), batez ere nire ondoan zetzan mutila ikusirik, batez ere irrikaz nagoelako mutil hori gaur nire jauregira etor dadin. Denda haustu eta zikinak beste izaera
|
bat
hartzen du norbaiten bisita espero duzunean, eta gaur Ruben nirean espero dut, nirean eta, gaur kontzienteki, nire barnean.
|
|
|
Beharbada azken aukera izan daiteke. Desiratzen nago behar bezalako dutxa
|
bat
hartu, eta maindire zuriekiko ohe batean lo egiteko. Ã demain.
|
|
|
Bistan zegoen Colorado ibairaino ez jaistea berarentzat hutsa zela bere baitan gertatzen ari zenaren aldean. Irribarre bat (nik ongitxo ulertu dut irribarre hori) egiten saiatu zaigu, eta bera gabe aurrera jotzeko esan ahal izan digu; baina erabaki isil
|
bat
hartu izan bagenu bezala, berarekin batera jarraitu, eta, lehenengo iturrira heldutakoan, atseden ttiki bat hartu dugu (oraingoan HEAT KILLS seinaleek zentzu bete betea zutela).
|
|
|
Bistan zegoen Colorado ibairaino ez jaistea berarentzat hutsa zela bere baitan gertatzen ari zenaren aldean. Irribarre bat (nik ongitxo ulertu dut irribarre hori) egiten saiatu zaigu, eta bera gabe aurrera jotzeko esan ahal izan digu; baina erabaki isil bat hartu izan bagenu bezala, berarekin batera jarraitu, eta, lehenengo iturrira heldutakoan, atseden ttiki
|
bat
hartu dugu (oraingoan HEAT KILLS seinaleek zentzu bete betea zutela).
|
|
|
Haiek ere ez dira berandutu eta aparkalekura 15:30ak aldean agertu dira. Danekin lauretan geratuak ginenez, freskagarri
|
bat
hartzera joan gara (gehienek Grand Canyoneko jaitsialdia egin dutela adierazten duen elastikoa erostera: I hiked the Canyon).
|
|
|
Salaketa partikularrak Bill Clintonen kontra agertutako kasuan, epaimahai honek akusatuaren inozentzia aldarrikatzen du. D, ailleurs, epaimahai honek aholku bat ere badu Bill Clinton eta Hillaryrentzat, hau da, beharrak behar, egunero tartetxo bat eskain diezaiotela elkarri, dela txango bat egiteko, dela kafe
|
bat
hartzeko, eta bide batez berba egiteko, elkarrekin egoteko, zeresana ez zaie falta eta...
|
|
|
Lotsa doi bat ere ematen dit zein aldakor nagoen onartzeak... Ez dut uste gelakideei axola izango dienik donuts
|
bat
hartzeak.
|
|
|
esate baterako, behin Patxirekin Gasteizko Florida parkean izan nuen hitzordua: Patxik hango kristalezko tabernan zerbait hartzera gonbidatu ninduen, oso ederra bai  tzen, epeletan kafe
|
bat
hartu bitartean, kanpoan elurra nola ari zuen ikustea; eta, zer mila sorgin, ederra baitzen norbait zuregatik txora txora egina dagoela jakitea, eta emeki emeki lehen musua emateko nola makurtzen zaizun ohartzea, nahiz eta gero doi bat gogoz kontra zeure burua baztertuz erantzun (orduan nik ez nuen beste amodio baten beharrizanik sentitzen, baina atsegina gertatu zitzaidan Patxik nirekiko agertu ... Hala ere, gero ez nintzen ausartu Dabidi egia esatera; ez dakit, haren erreakzioaren beldur izan nintzen eta, bestalde, argi neukan ez zela ezer gertatu eta, halaber, ez nuela Patxiren laguntasuna galdu nahi.
|
|
|
Taldekoak gustura ibili dira, eta gero puska batean igarkizunka segitu dute (ni harritu egin naiz neure buruarekin, talde animatzaile izateko gaitasuna berreskuratu eskuratu dudala ikustean). Amaitutakoan, nor bere dendara erretiratu gara eta, denda barnean girorik ez bazegoen ere, azkenean tarte
|
bat
hartu dut hanketako ilea dekoloratzeko. Krema igurtzi ondoan zain nengoela, oroitu dut eskolan mutil baten gogokoa nintzela eta berarekin irtetea eskatu zidala; eta oroitu dut, ezezkoa eman eta, biharamunean, eskolako horma batean" Rakel, afeitate" grafiti mingarria agertu zela esan gabe doa hitz haiek han ez zutela luzaroan iraun.
|
|
|
Erosketak egindakoan, kanpineko igeritokian bustialdi
|
bat
hartu, eta afaria presta  tzeari ekin diogu: spagettiak haragiarekin eta, taldekoei besterik bururatzen ez zitzaienez, oraingoan ere nahi gabeko animatzaile gertatu naiz ezagutzen nuen postre xume bezain gozoarekin (yogur naturalak esne kondentsatuan nahasi, limoi ur doi bat gaineratu eta eragin, eta azkenik melokotoi eta anana zatiak erantsi), lehendabiziko aldiz dena ardoaren laguntzarekin, eta afaria ezin arrakastatsuago gertatu da.
|
|
|
Esan gabe doa Polikarpo noiz edo noiz desagertu egiten zela, baina halakoetan amonak haren ondorengo katu nabar
|
bat
hartzen zuen, izen bera ezartzen zion eta neke askorik gabe erakusten zion bere usadio bitxia. Behin batez, ordea, katua hil, eta amonak ezin izan zuen haren ordezkorik aurkitu.
|
|
|
(baleki gai hori kasik tabua zela horrela esaten baldin bazaio Dabid eta bion artean). Nik ezer erantzun ez, eta, Dabid kanpoan zela baliatuz, berehalakoan jo nuen etxera, bainu luze eta epel
|
bat
hartzera. Bertan, aintzat hartu nuen Teresaren aholkua:
|
|
|
pentsatu dut orain hiri bat behar nukeela, eta han gogoak ematen didana egin, esate baterako, fraka motzak behingoz erantzi, eta arropa txukunen bat jantzi; esate baterako, kafe espresso
|
bat
hartu; esate baterako, bakarrik, edo Rubenekin ibili, galdu, oheratu, askatu....., zeren jendea gain gainean izate hau sarritan ezin jasanezinago egiten baitzait.
|
|
|
Saiakera eta poesia berriro ere kaltetu. Jose Mari Sorsek Euskaldunon Egunka ri a n adierazten zuenez, Ingalaterran antzeko neurri
|
bat
hartu zuten duela lau urte eta liburu denden laurdenak itxi egin behar izan dituzte, argitaletxeen% 20 desagertu direlarik. Frantzian indarrean jarri zen prezioen liberalizazioa, baina azken unean atzera jo zuen bertako gobernuak.
|
|
|
Otto Pette eleberrian Anjel Lertxundik denok harritu (lehertxunditu, Joxerra Garziaren eran esateko) gintuen euskara berri bat sortu zuen eran sortu ei du Irigoienek berea nobela honetan. Idazleari askotan gertatzen zaio irudi
|
bat
hartu eta haren obsesioak bizi izatea: espirala omen da Irigoienen obsesioetako bat liburu honetan.
|
|
|
Erakunde jakin batek webgune bat egiteko agintzen dio diseinu edo komunikazio enpresa bati. Etxe horrek webgunea egiten dio, eta enkarguz domeinu
|
bat
hartu ere bai, baina, adi, domeinua ez du bezeroaren izenean erregistratzen, baizik eta bere izenean.
|
|
|
1 Hortik liberalek heziketa, adierazpen, prentsa eta abar bezalako askatasunei ematen dieten garrantzia, honako askatasun hauek posible egiten baitute gure bizitzan baliotsu eta desiragarri denaz deliberatzeko eta, horrela, ongi pentsaturiko, arduratsua den, norabide
|
bat
hartzeko.
|
|
|
Estatuak, bizimodu onei buruzko gizabanakoen ikuskera ezberdinen aurrean, neutrala izan behar duela defendatzeak ez du esan nahi, ordea, bere esparruan bizi diren hiritarren askatasun indibidual, segurtasun fisiko edota ongizateaz arduratu behar ez duenik. Alderantziz, aztergai ditugun liberal hauek, arlo horietan estatuak jarrera aktibo
|
bat
hartu behar duela diote2 Horrela bada, estatu liberal batek, neutraltasunaren agindua errespetatzen duen neurrian behintzat, politika antiperfekzionista bat izan behar du gidaritzat, ezin baitu bizimodu onaren ideia jakin bat edo beste bultzatu. Neutraltasunaren ideiaren arabera orduan, estatuak bere jokabidean ezin du bataren gailentasuna edota gutxiagotasuna aditzera eman bere baliabideak hara zuzenduz, horrela jokatuz gero gizabanakoen bizimodu onaren ikuskeren gain eragina izango bailuke.
|
|
|
Ikuspegi" atomista" (Taylor, 1997) honen arabera, isolaturik aurkitzen den, hots, aurresoziala den eta lotura komunitariorik ez duen gizabanakoak, giza harremanetan sartu aurretik, nortasun finko eta erabat osatua dauka. ...alio eta nahiak zeintzuk diren, bere bizitzan desiragarri eta arbuiagarri diren helburuak —galdera horien guztien erantzuna aldez aurretik ezagutzen du, gainerako gizartekideekin nortasun osatze horretaz" negoziatu" behar ez duelarik3 Liberalismoaren kritiko hauentzat, aldiz, ni a praktika sozial eta kultural jakin batzuetan" uztarturik" dago; bizitza onaren norabide jakin
|
bat
hartzerakoan, gizakiok kokatzen gareneko ingurune soziokulturala ezinbestekoa egiten zaigun datua da, ingurune horrek eskaintzen baitigu, azken finean, bizimodu onen zabalera eta horizontea, hala nola haietariko bakoitza perspektiban jartzeko irizpideak. Hauxe da, funtsean, zenbait autore komunitaristek defendatzen duten" tesi sozialaren" mamia (Taylor, 1997).
|
|
|
2) Horri erantzuteko Carnapen Aufbau ari eman zaion interpretazio fenomenalista inozoaren aurkako beste faktore
|
bat
hartu behar dugu kontuan: aniztasuna.
|
|
|
Estetikari buruzko eztabaida osoa hitzen esanahiari buruzko arazo
|
bat
hartuz ireki zuen —bere ustez, berak oraindik heldu gabeko arazo bat zen—. " Joko" hitzaren adibidearekin argitu zuen arazo hau.
|
|
|
20 Wittgensteinek Frazerren hurrengo paragrafoak kritikatzen ditu: " Eta jaten amaitu bezain laster, atsegin pixka
|
bat
hartzen zuten kantuan eta suaren inguruan dantzan. Atseginaldia amaitzerakoan, jaiaren buru egiten zuen pertsonak arrautzopil handia egiten zuen, ertzetan txigortua, am bonnach bela tine zeritzana —hots, Beltaneko opila— Puska asko egiten ziren, eta handikiro banatzen bildutako guztien artean.
|