|
2013
|
|
|
5 Mireiari
|
adierazi
diozu azaldu beharrekoa, eta berak honela erantzun dizu: " Nik lehendik ere idatzi izan ditut deskribapenak, baina, tira, orain, hobeto egiten ikasiko dut.
|
|
|
3 Gaia zein den labur
|
adierazi
, hartzaileak jakin dezan zeri buruzkoa den mezua; esaterako," truke kidearen datuak".
|
|
|
Gelakide guztien artean, esapide horiek grabatu egingo dituzue. Kontuan hartu ondo ahoskatzea, erritmoa zaintzea, intonazioa& Grabazioan garbi
|
adierazi
behar dituzue honako datu hauek:
|
|
|
2 Birtualak badira ere, horiek elkarrizketak dira, ezezagunen artekoak. Nola
|
adierazi
diote begirunea elkarri. Erantzun galderari bakarka, eta, ondoren, eztabaidatu gelan denon artean.
|
|
|
galdera/ erantzun zuzenak
|
adierazi
baditut.
|
|
|
Dagoeneko azaldu dugun bezala, leku baten deskribapena egitean, espazio horretako elementuak modu ordenatu batean izendatu behar dira. Horrekin batera, elementu horien arteko erlazioa ongi
|
adierazi
behar da, irakurleak argi irudika dezan nolakoa den deskribatzen ari garen leku hori.
|
|
|
a) Gelakideei ahoz azalduko diezu nor den eta nolakoa den zure truke kidea: izaera, zaletasunak, gustuak& Horretarako, idatz ezazu lagunaren deskribapen labur bat; aurrez aurre ezagutzen ez baduzu ere,
|
adierazi
nola irudikatzen duzun, unitatean zehar jaso duzun informazioaren arabera.
|
|
|
Nola egituratuko duzu ahoz
|
adierazi
beharreko deskribapena, zure gelakideek ulertzeko modukoa izan dadin?
|
|
|
Galdera/ erantzun egokiak prestatu, eta egoki
|
adierazi
|
|
|
Herriko edo eskualdeko eguneroko albisteak elkarri
|
adierazi
|
|
|
Sentimendu berak
|
adierazi
al dituzue eraldatze guztietan?
|
|
|
gainerako taldekideek gehitutako hitzak erabili ditu horretarako. Kasu honetan ere, erlazioa ezartzeko zergatia
|
adierazi
behar du.
|
|
|
Bildumaren sarreran, bilduma zergatik, norentzat eta zertarako egin den
|
adierazi
da. Bildumaren sarreran, hautatutako testuak zergatik aukeratu diren adierazi da.
|
|
|
Bildumaren sarreran, bilduma zergatik, norentzat eta zertarako egin den adierazi da. Bildumaren sarreran, hautatutako testuak zergatik aukeratu diren
|
adierazi
da.
|
|
|
a) Sentimenduak
|
adierazi
edo iradokitzen dituzten izenak, adjektiboak, metaforak eta konparazioak identifikatu, eta ordezkatu eskatutako sentimendua edo jarrera adieraz ditzaten.
|
|
|
Literaturan ez ezik, gure eguneroko bizitzan ere presente daude sentimenduak: sentitu, ahotsez eta keinuz
|
adierazi
, eta sentiarazi.
|
|
|
aztertutako taldekideen sentimenduak hitzez
|
adierazi
baditut: sentimenduak adierazteko izenak, adjektiboak, aditzak, lokuzioak, metaforak edota konparazioak erabiliz.
|
|
|
Askotan, beharrezkoa ere ez da; nahikoa da sentimenduak bizitzea, onartzea eta, nahi izanez gero, partekatzea. Halere,
|
adierazi
nahi badugu testu bat zergatik gustatu zaigun edo ez zaigun gustatu, zer sentiarazi digun eta zergatik& baliagarria izango zaigu egitura jakin batzuk ikastea.
|
|
|
1 Honako bi zutabe hauetako hitzak lotuz,
|
adierazi
, ahoz, zerekin erlazionatzen duzuen eta zer esanahi ematen diozuen kolore bakoitzari. Kolore horiek hemen ez dauden beste elementu batzuekin erlazionatzen badituzue, adierazi zein diren.
|
|
|
1 Honako bi zutabe hauetako hitzak lotuz, adierazi, ahoz, zerekin erlazionatzen duzuen eta zer esanahi ematen diozuen kolore bakoitzari. Kolore horiek hemen ez dauden beste elementu batzuekin erlazionatzen badituzue,
|
adierazi
zein diren.
|
|
|
2 Sugearen buruan dagoenak sentimendu bat hautatuko du, ozenki esango du, eta, aurpegia eta gorputza erabiliz,
|
adierazi
egingo du.
|
|
|
Elkarri bizkarra ematen zioten, memento hartan ez zuten elkar ikusi ere egin nahi. Ez zeuden ados eta desadostasun betea
|
adierazi
nahi zioten elkarri. Batari iruditzen zitzaion besteak ez zuela ulertzen, eta alderantziz ere berdin.
|
|
|
2 Taldekide bakoitzak egokitu zaion irudiari buruzko testu labur bat idatziko du, aurreko zeregineko testuen antzekoa: deskribatu irudiko pertsonaien aurpegia, gorputza eta jarrera, eta
|
adierazi
zer sentimendu ezkutatzen duen.
|
|
|
Hala bada, zein? Zorroztu sudurra eta dastamenpapilak, eta
|
adierazi
zer usainek edo zaporek duen garrantzi berezia zuretzat, zer gogorarazten dizun, eta zer sentiarazten dizun.
|
|
|
1 Zer usain bidaliko zenioke honako sentimendu hauek eragiten dizkizun pertsonari? Idatzi esaldiak, eta
|
adierazi
zergatiak, ikasi dituzun egiturak erabiliz. Laguntza modura, usainekin erlazionatutako hainbat hitz eskaintzen dizkizugu.
|
|
|
1 Zer sentimendu
|
adierazi
ditu testuan artikuluaren egileak. Zein hitz, hitz multzo edo esaldi dira sentimendu horien adierazgarri?
|
|
|
3 Honaino iritsita, ez al zaizu iruditzen hautatu duzun testua eraldatzeko adina izen badituzula? Ausartu zaitez, eta
|
adierazi
, poetikoki, nolakoa den zure bihotz hori.
|
|
|
1 Irakurri honako informazio hau, eta
|
adierazi
:
|
|
|
Lagun batek" Hi ez hago ganbaratik ondo!" esaten badigu, ganbara hitzarekin ez du hiztegian irakurtzen dugun honako hau
|
adierazi
nahi:
|
|
|
2 Erabili al duzu metaforarik edo konparaziorik Joxantonio Ormazabalena eraldatuz sortu duzun olerki berrian? Hala bada, zer
|
adierazi
nahi izan duzu aukeratu dituzun hitzekin?
|
|
|
1 Adjektibo batekin
|
adierazi
behar bazenu, nola esango zenuke sentitzen dela poeta?
|
|
|
Testu poetiko bat idatzi nahi diozu erakartzen zaituen pertsonari. Nola
|
adierazi
ote daiteke erakarpena. Konparazioa erabiltzea izan daiteke bide bat.
|
|
|
1 Har ezazu 8 jardueran hasitako eta 20.ean osatutako sentimenduen inbentarioa. Metaforak eta konparazioak erabiliz,
|
adierazi
nolakoak diren han jaso dituzun hiru sentimendu.
|
|
|
1 Bana ezazu testua paragrafotan, eta
|
adierazi
zergatik erabaki duzun banaketa hori egitea.
|
|
|
Informazio testu bat idatzi behar denean, hartzaileak gaiari buruz eduki ditzakeen ezagutzak aurre ikusi behar dira. Gaiari buruzko ezagutza maila baxua duela pentsatzen bada, ideiak ahalik eta hiztegi arruntenarekin
|
adierazi
behar dira, eta ezinbestean aipatu beharreko hitz teknikoen esanahia esplikatzea edo argitzea da egokiena.
|
|
|
Hainbat testuren lanketak egiten aritu zara orain arte: ideiak lotzen, errepikapenak ordezkatzen& Alderdi garrantzitsuak dira horiek, testu bateko edukiak modu argi eta egokian
|
adierazi
nahi baditugu. Baina beste batek irakurri behar duen testu bat idazten dugunean, bada zaindu beharreko beste alderdi bat:
|
|
|
1 Horretaz gehiago jakiteko, irakur ezazu jarraian duzun informazio testua, eta
|
adierazi
honako baieztapen hauek zuzenak ala okerrak diren:
|
|
|
2 Norentzat da bloga eta, beraz, sarrera? Erabiltzaileek ulertzeko eta erakartzeko moduan
|
adierazi
behar da mezua. Haien interesa erakartzeko, erabil ezazu unitatean ikasitako baliabideren bat:
|
|
|
azpigai bakoitzeko ideiak ongi lotuta
|
adierazi
baditut.
|
|
|
bere ezagutzetara egokitu ideiak ondo
|
adierazi
|
|
|
|
adierazi
zer koloretan irudikatuta dauden adierazten diren erliebe elementuak.
|
|
|
Demagun, dagoeneko bizileku berrian bizi zarela eta zure lagun edo familiakoei hainbat informazio labur
|
adierazi
nahi diezula: non bizi zaren, non kokatzen den zure bizilekua, zer ordutan komunikatu zurekin, nolakoa den inguratzen zaituen erliebea...
|
|
|
3 Eguraldi mapetan hainbat ikur daudela ohartuko zineten. Horiek interpretatzen hasteko,
|
adierazi
honako ikur bakoitzaren esanahia.
|
|
|
1 Bikoteka,
|
adierazi
eguraldian eta kliman eragiten duten faktoreak honako diagrama honetan, eguraldi mapetan landutakoa eta zuen ezaguerak erabiliz.
|
|
|
Jarri taldekideok binaka, eta identifika itzazue leku horietako bakoitzak dituen alde onak eta txarrak. Ondoren,
|
adierazi
, bakarka, lurralde horien deskribapen fitxan leku hori programaren grabazioa egiteko egokia den edo ez. Taldekide guztion iritziak dituen maparen lotura telebistara bidali.
|
|
|
1 Aukeratu mapa honek adierazten duena, eta
|
adierazi
zer mapa mota den.
|
|
|
2 Aukeratu mapa honek adierazten duena, eta
|
adierazi
zer mapa mota den.
|
|
|
3 Aukeratu mapa honek adierazten duena, eta
|
adierazi
zer mapa mota den.
|
|
|
Munduko biomak hobeto ezagutzeko, klimekin egin duzuen moduan, munduko biomen ezaugarrien laburbiltze bat egingo duzue, eta hori ikaskideei
|
adierazi
.
|
|
|
Datu horrekin gutxi gorabeherako distantziak kalkula ditzakezue. Hori horrela,
|
adierazi
:
|
|
|
New Yorken longitudea, aldiz, 74 W da, Greenwich meridianotik mendebaldera 74 ra dago. Horren arabera, zer
|
adierazi
nahi du 60 S 30 E koordenatuak?
|
|
|
Munduko herrialde edo guneren baten kokapena norbaiti adierazteko modurik zehatzena koordenatuen bidez egiten da. Ezagutza hori ondo etor dakizuke zure bizilekuaren kokapen zehatza edonori
|
adierazi
behar diozunerako. Ikus dezagun!
|
|
|
1 Talde txikitan, bakoitzak lekukotza bat arretaz ikusi eta entzun. Ondoren, entzundakoa
|
adierazi
elkarri, eta erantzun galderei.
|
|
|
Atzealdean, aldiz, irudietan azaltzen diren sei objekturen garaien eta funtzioen deskribapen fitxak erantsiko dituzue. Dena amaitutakoan, txikiei
|
adierazi
diezue informazio hori guztia ahozko azalpenean.
|
|
|
1 Historia zer den zehazteko,
|
adierazi
zein diren, zure ustez, adierazpen zuzenak:
|
|
|
b) Taldeak puzzleen arabera antolatu behar dituzue; beraz, bideo animazioan agertzen den bezala, seiko taldetan antolatuko zarete. Horretarako, batak besteari zuen objektua zer izan daitekeen
|
adierazi
, komentatu zerez egina dagoen eta zer garaitakoa izan daitekeela uste duzuen. Ezer bururatzen ez bazaizue, laguntza eskatu diezaiekezu kideei.
|
|
|
2 Irakurri arretaz honako testu hau, eta
|
adierazi
testu hori idazteko zer iturri edo aztarna topatu zituzten; horretarako, jarraitu adibideari.
|
|
|
Zergatik uste duzu hipotesiak direla eta ez burutazioak? Hipotesiak ez diren bi hautatu, eta
|
adierazi
zertan oinarritu zaren hori esateko.
|
|
|
Batzuetan, irakasleak esango digu non bilatu; beste batzuetan, aldiz, guri dagokigu informazio iturriak non topatu bilatzea. Gure kasuan, irakasleak
|
adierazi
digu.
|
|
|
Paleontologoek artelan horien esanahiari buruzko hainbat teoria dituzte, baina ez dirudi gauza erraza denik irudi horiek
|
adierazi
nahi dutena asmatzea.
|
|
|
Argi
|
adierazi
arlo bakoitzeko ideia nagusiak. Kontzeptu esanguratsuen esanahia argitu.
|
|
|
Ideiak era ordenatuan
|
adierazi
, zehazki zein arloz (ekonomia...) eta zein azpiatalez (jarduerak...) ari zaren zehaztu.
|
|
|
Zalantzarik dagoen galdetu eta, hala balitz, azalpenak eman. Galderaren bat erantzuteko gai ez bazara, galdera jaso, eta beste une batean erantzungo dela
|
adierazi
.
|
|
|
Mapako ikurrak aztertu, eta
|
adierazi
munduko zer lekutan agertu ziren, lehenengo aldiz, nekazaritza eta abeltzaintza?
|
|
|
Gai bati buruz gure balioespena ematen dugunean (aztarna baten garrantziaz, adibidez), datuekin justifikatu behar dugu; hau da,
|
adierazi
egin behar dira balioespena eta arrazoiak.
|
|
|
1 Beha iezaiezue arretaz honako objektu hauei, eta
|
adierazi
, ematen dizkiguten pistekin, ea zer jakin dezakegun iraganari buruz. Horren arabera, balioetsi zenbaterainokoa den aztarnaren garrantzia.
|
|
|
b) Osa ezazu zure hipotesia eta
|
adierazi
zertan oinarritu zaren hori pentsatzeko. Horretarako, herritarrek aurkeztutako hipotesiez gain, unitatean arkeologiaz, informazio iturriez eta historian zehar izan diren bizilekuez ikasi duzunaz eta Ekigunean bila dezakezun informazioaz balia zaitezke.
|
|
|
Gure ikerketak Historiaurrean eta Antzinaroan oinarrituko direla
|
adierazi
bazaizu ere, ez dugu informazio gehiegi garai haiei buruz; beraz, lehenbizi, zertxobait gehiago ikasiko dugu aro haiei buruz.
|
|
|
Bete ezazue binaka taulako lehen zutabea, taldeetan hitz egindakoa kontuan hartuta. Ondoren, hirugarren zutabean, adostu eta
|
adierazi
gizartean horren isla izan litekeena, eta, ahal baduzue, adibideren bat jarri. Kontzepturen bat ezezaguna suertatzen bazaizue, ea lortzen duzuen gelakideon artean argitzea.JOLASEAN KONTZEPTUA GIZARTEANLiderra aukeratu da.
|
|
|
4 Emaitza unitate egokiarekin
|
adierazi
|
|
|
Eskala erabiliz kalkulatu gela bakoitzaren zabalera eta luzera. Ondoren,
|
adierazi
unitate egokiak erabiliz. Horretarako, taula osatzea lagungarri izango zaizu:
|
|
|
c) Kalkulu orria ireki eta formula egokiak txertatuz Donostia Bilbo eta Londres Cambridge arteko distantzia bi sistemetako unitateetan
|
adierazi
.
|
|
|
2 Irakur ezazu Adierazpen matematikoak irakurtzeko eta idazteko arauak testua eta
|
adierazi
bi moduetara:
|
|
|
2 Zenbat aldiz agertu da erdia hitza? Zenbat modutan
|
adierazi
duzu. Zein dira adierazpen horiek?
|
|
|
|
adierazi
hiru moduetara:
|
|
|
1 Zenbaki lehenak eta konposatuak informazio testua irakurri. Ondoren,
|
adierazi
, zenbaki hauetatik, zein dira lehenak. Eta, zein konposatuak?
|
|
|
1 Bila itzazue, talde txikitan, gutxienez zortzi zenbaki hainbat iturritan (Internet, egunkaria, aldizkariak, iragarkiak, publizitatea, argazkiak, irudiak&). Ondoren,
|
adierazi
zein funtzio duen bakoitzak.
|
|
|
problemaren azken emaitza esaldi osatu baten bidez
|
adierazi
badut.
|
|
|
Emaitzak lehen zehaztutako baldintzak betetzen dituen aztertu dugu. Azken emaitza esaldi osatu baten bidez
|
adierazi
dugu.
|
|
|
erantzuna unitate egokiarekin
|
adierazi
badut.
|
|
|
erantzuna esaldi oso baten bidez
|
adierazi
badut.
|
|
|
erantzuna unitate egokiarekin
|
adierazi
badut.
|
|
|
erantzuna esaldi oso baten bidez
|
adierazi
badut.
|
|
|
erantzuna unitate egokiarekin
|
adierazi
badut.
|
|
|
Taulak lagunduko dizu talde laneko dinamika baloratzen eta jarduera batetik bestera talde laneko funtzionamenduaren inguruan hartu beharreko erabakiak hartzen. Horretarako, bertan agertzen den adierazpen bakoitzarekin daukazun adostasun maila
|
adierazi
1etik 5era; 1 izango da ez nago batere ados eta 5 guztiz ados nago.
|
|
|
Adostasun maila
|
adierazi
1etik 5era; 1 izango da ez nago batere ados eta 5 guztiz ados nago.
|
|
|
1 Esan zein diren, ondorengo erlazioen artean, proportzionalak, erlazio proportzionalei eta proportzionaltasun konstanteari buruz ikasitakoa sendotzearren. Proportzionalak badira, proportzionaltasun konstantea kalkulatu eta
|
adierazi
modu egokian bakoitzaren unitatea. Tauletan hutsuneak agertzen badira, bete itzazu.
|
|
|
Hala ere, hor ez da amaitzen ikerketa, izan ere, informazioa ulergarriagoa izan dadin, datuak grafikoki
|
adierazi
ohi dira. Adi, lan hori ez baita txantxetakoa!
|
|
|
b) Aukeratu koordenatu sistema kartesiar bat eta
|
adierazi
bertan, honako puntuak: A (1, 0); B (3, 2); C (1, 4); D (0, 4); E (3, 5); F (4, 1); G (5, 5); H (0, 5)
|
|
|
b) Izenburua bat dator
|
adierazi
nahi den informazioarekin?
|
|
|
Harriazpi eta ikastetxeetako DBH 1eko kideei kirolik gustukoena zein duten galdetu zaie eta datuak grafiko honetan
|
adierazi
|
|
|
b) Zer
|
adierazi
eta neurtzen dute ardatzek. Zein dira erabiltzen diren unitateak?
|
|
|
Atal honetan, aldagai motaren arabera grafiko egokiena aukeratzen eta grafikoak egiten ikasi duzu. Horrez gain, grafikoen deskribapenak nola egin eta ondorioetan zer
|
adierazi
ere badakizu.
|
|
|
Bidea luzea izan da: diseinatu, datuak jaso, informazioa antolatu, grafikoki
|
adierazi
eta ondorioak atera. Horrekin guztiarekin, gogoratu unitatearen hasieran aurkeztutako egoerari aurre egin behar diozula.
|
|
|
Kalkulu orria zuzen erabili dugu eskakizunei erantzuteko (maiztasun taulak eta grafikoak) eta osagaiak egoki
|
adierazi
ditugu.
|
|
|
Grafikoak aztertu eta bertan adierazitako datuak konparatu ondoren, ikerketaren ondorioak
|
adierazi
ditugu.
|
|
|
Erantzunak unitate egokiarekin eta behar adinako zehaztasunarekin
|
adierazi
ditugu. Ikerketaren atal bakoitzaren erantzunak errealitatean kokatu ditugu.
|
|
|
b) Konparazio hori ikerketaren txostenean aurkeztu nahi denez, zure ikastetxeko datuak ere grafikoki
|
adierazi
.
|
|
|
fitxa teknikoaren kategoriak
|
adierazi
baditut eta bakoitzari dagokion informazioa egoki identifikatu badut.
|
|
|
erantzunak zereginaren eskakizunean kokatu, unitate egokiarekin
|
adierazi
eta behar denean biribildu baditut.
|