|
2000
|
|
|
Udazken bustiaren arratsalde morean fedea erantzi dio Lanbrok oharkabean sentimen busti tristez elkar besarkatzean.
|
Ezin
du konprenitu nire presa bidean
|
|
|
|
Ezin
du konprenitu nire presa bidean
|
|
2001
|
|
|
liburu baten gainean eztabaidatzen genuen, besterik ez.
|
Ezin
ditugu euskal kulturaren produkzioak betirako babesten jarraitu, haurtzaro eternal batean hormatuta egongo balira bezala. Edo alde guztietatik mehatxatuta daudenaren aitzakiarekin:
|
|
2002
|
|
|
" ez dakit, ez dit axola eta ez da nire ardura".
|
Ezin
baitu permititu irakurzaletasunaren gorabeherak berarenprodukzio literarioan eragin zuzen eta inposatzailea izan dezan, kontsumo testuak egiteko alegia. Merkatuaren arabera aldatuko du bere lana?
|
|
|
Zeren jokoan dagoena ez baita EU1 eredua, EUrenzentraltasuna Berrikuntza ren Euskal Sisteman baino, hau da, jakintza eta praktika sortze, hedatze eta erabiltze prozesuak ahalbidetzen duten edonolako ezagupenek, berr ikuntzek eta erakundek osatzen duten multzo konplexuan.
|
Ezin
dugu EUren egingarritasuna eta iraungikortasuna aztertu berau testuinguru horretatik isolatuz. Eta hemen irtenbideak eta erantzunak baino zalantzak areagotzen zaizkigu.
|
|
|
Hala ere, aurrera begira oraindik arantzaz jositako eginbide luze bezain latza dugula argi daukagu.
|
Ezin
dugu ahantzi zein kontestutan mugitzen garen, zein den gureUnibertsitateen errealitatea, bi Estatuko legedi arrotzen menpe, hiru Administraziotan zatikaturik, batzuk publikoak, besteak pribatuak, bi hizkuntza boteretsuen erdi erdian... Errealitate honek behetik gorako lan nekeza egitera eta, inertzia zein patxada direla medio, indar korrelazioaren eskasiagatik edo, etengabeko errebindikazioan murgiltzera eramaten gaitu.
|
|
|
Ildo honetatik esparru publikoan campus euskalduna, Ikasgu izan zenaren ildotik egon litezkeen mugimenduak, UEUk udazkenean egingo duen Biltzarra, Uniekimena, barruti bakarraren proposamenak... horren lekuko ditugu.
|
Ezin
dugu, ordea, horretan bakarrik geratu; horrek guztiak oskola du: hain zuzen, gizarte eragile, sindikatu, alderdi politiko eta, azken finean, instituzio publikoen oskola, sinesgarritasuna eta egingarritasuna izan dezan, bere marko juridiko eta guzti.
|
|
|
Beraz, ezin dugu hitz egin zibilizazioen arteko gatazkaz, baizik eta eredu totalitario baten inposaketak sortzen dituen eragin eta erreakzioez.
|
Ezin
dugu pentsatu kultura biren arteko gatazka (Islama vs Mendebalde anglofonoa) baliabide aztertzaile bakarra denik, kultura anitz eta ezberdinen osotasuna zehazten delako bi kontzeptu nagusi sinplifikatzaile horietan. Ezin dugu, azkenez, pentsatu gatazkaz ikuspegi horizontalean, argi dagoenean Ipar Hego kontzeptua dela nagusitzen dena, istilu guztien oinarrizko gako bezala.
|
|
|
Ezin dugu pentsatu kultura biren arteko gatazka (Islama vs Mendebalde anglofonoa) baliabide aztertzaile bakarra denik, kultura anitz eta ezberdinen osotasuna zehazten delako bi kontzeptu nagusi sinplifikatzaile horietan.
|
Ezin
dugu, azkenez, pentsatu gatazkaz ikuspegi horizontalean, argi dagoenean Ipar Hego kontzeptua dela nagusitzen dena, istilu guztien oinarrizko gako bezala.
|
|
2003
|
|
|
Testuinguru horretan, eta gizakiaren bilakaeraren bidegurutze honetara, azterketarako elementuak ekartzeko asmoz, pertsona ren aberastasuna aztertu dugu gizabanakoa den aldetik eta gizarte taldean partaidea den aldetik.
|
Ezin
dugu itxurarik egin pentsatuta guk mundu mailakoordena harmoniatsurako eredua dugunik —ezta Europa mailakorik ere—; baina, nire iritziz, baditugu elementuak geure izaeraren onena berritzeko, gizakiaren garapen indibidualaren eta sozialaren azterketa eguneratu batetik abiatuta.
|
|
|
Erlatibizatzen ikasi dugula ematen du.
|
Ezin
dugu ekoizten den guztia ezagutu, eta badakigu, jakin, betiko lau izen handitara joz gero, lan interesgarri asko galduko dugula. Elorriagarekin gertatutakoa lekuko.
|
|
2004
|
|
|
|
Ezin
dute kale nagusian ohi bezala, haiekbezala paseatu; ezin dute betiko koadrilarekin betiko itzulia egin; ezin dute ohiko dendetara lehengo konfiantzarekin joan. Ez zaie debekatu, noski, ez dago pankartarik edo agindu idatzirik, baina begiradak, esamesak, oihuren bat edo beste nahikoak izan dira.
|
|
|
|
Ezin
dugu ahaztu idazkera alfabetikoari esker Grezian, K.a. 800 urtea ren inguruan, eman zela pentsamenduarenlehenengoetariko iraultza. Horri esker, pentsalariak, ahozko kulturaz harago, idatzizko kulturan murgildu ziren batik bat, eta hor testuak gailentasun gorena irabazi zuen.
|
|
2005
|
|
|
|
Ezin
dugu ahaztu Europako herrialdeetan ezarri duen menpekotasuna ekonomia jardueran eta kultura hizkuntza azturetan.
|
|
|
[...] Putnamek ‘Jainko begiaren ikuspuntua’ deiturikoa eduki luke epaimahai horrek[...].
|
Ezin
dugu jarraitu epaimahaiaren ideia horri zentzurik ematen (Rorty 1999, 38 or.).
|
|
|
Horregatik hil zituzten Ellakuria eta bere lagunak El Salvadorren.
|
Ezin
dugu ahaztu sortu zuen erlijioan maitasuna dela nagusi. Hori behin eta berriz, nekatu gabe esan zigun.
|
|
|
Elizak tradizio bat du, gizaldi askotan barna kristauentzat arau izan dena.
|
Ezin
du goizetik gauera leihotik kanpora bota. Bestaldetik Eliza gaurkotu egin behar da.
|
|
|
Norat haize, harat aise!
|
Ezin
dute hori ulertu.
|
|
2006
|
|
|
erdarazkoan ez bezala euskal liburugintzaren oinarri ekonomiko nagusia testuliburua dela.
|
Ezin
du Hezkuntza Sailak liburugintza osoa auzitan jarri Eusko Jaurlaritzako beste Sailekin liburuari irtenbide adostua eman gabe.
|
|
|
Bestetik, ikastetxeetan antolaketa arazoak sortuko omen lirateke.
|
Ezin
dugu ahaztu, ordea, ikastetxeetan antolaketa maila altuagoa eskatzen duten bestelako lanak burutzen ditugula dagoeneko. Beraz, egin, egin daiteke, baina horretarako ere baliabide egokiak (batez ere giza baliabideak) genituzke.
|
|
2007
|
|
|
1956ko beste txosten batek, ordea, jeltzale militanteen eta katolikoen artean zegoen tartea nabarmendu zuen, langile katoliko asko kanpotik etorritako pertsonak zirelako.
|
Ezin
dugu ahaztu, dena den, komunisten txosten gehienak Bilboko eta Ezkerraldeko begiekin idatzitakoak zirela.
|
|
|
Eskuetatik ihes egiten ari zaielako pertzepzioa daukate.
|
Ezin
dute mugimendua kontrolatu. Kazetaritza parte hartzaileak areagotu egin du egun prentsak bizi duen krisialdia.
|
|
|
Diru finantzariek ezin dute hor muturra sartu.
|
Ezin
dute aurrezki gordailu lodi horiek nahi dituzten diru onurazko jokoetara (salerosketetara) bideratu, ezta ere irabazi ederrak eskuratzeko kudeatu ere. Ez dihardute eurok agintzen eta babesten duten merkatuko lege sakratu eta esanen arabera.
|
|
|
Nire gogoz kontra izango bada ere, aipatu beharrekoak dira, baita ere, joko hauetan ageri diren tentazioak.
|
Ezin
dugu ahaztu jokalari guruek enpresa handietan bereganatzen dituzten sari etekin itzelak. Badakigu zer moduzko apustu bitxiak egiten dituzten enpresa handi horietako kontseiluetan:
|
|
2008
|
|
|
Alegia, etorkinei bai eska diezaiekegu aurrera eramaten ari garen prozesuarekin errespetua.
|
Ezin
dugu ahaztu euskal gizartearen zati handi batek (hala kantitatez nola konbikzioz) erabat sinesten duela hizkuntzaren iraupena ardatz duen proiektu batean. Etorkinek prozesu hori ulertzeko informazioa behar dute.
|
|
|
|
Ezin
dugu ahaztu, dena den, identitatearekin erlazionatutako auzi horiek eztabaidatzerakoan gatazka uneak sor daitezkeela. Zentzu horretan, badakigu eztabaida hori ez dagoela agortuta estatalisten eta nazionalisten artean.
|
|
|
Eguneko 24 orduak ikasketei begira jarri behar ditu egungo unibertsitarioak.
|
Ezin
du bere kideekin solasean denborarik galdu, ezin du musika talde batean denbora galdu, ezin du bere diziplinakoa ez den bestelako jarduera batean denborarik galdu, ezin du museoetan denborarik galdu... eta, gainera, metodologia berriaren arabera, klasera derrigorrez joan behar du, bere burua nola formatu eta akademikoki nola antolatu jakingo ez balu bezala, institutuko ikaslea balitz bezala.... Garapen intelektual eta akademikoaren zentzua guztiz galtzen du horrela full time ikasleak, klasera joatearen beharrarekin nahasten baitu jarduera unibertsitarioa.
|
|
2009
|
|
|
Azken hiru erakusketa hauen ernamuina memoria da, minaren memoria, baina batez ere, izenburuak garbi uzten zuen bezala, denbora ez dela distantzia.
|
Ezin
ditugula ahaztu, nahita ere, lagunak; beti datorrela bueltan haien oroitzapena. Ezin dugula ahaztu mina, eta mamu horrekin emango dizkiogula gure hezurrak lurrari, edo gure errautsak haizeari.
|
|
|
Ezin ditugula ahaztu, nahita ere, lagunak; beti datorrela bueltan haien oroitzapena.
|
Ezin
dugula ahaztu mina, eta mamu horrekin emango dizkiogula gure hezurrak lurrari, edo gure errautsak haizeari.
|
|
|
Adibidez.
|
Ezin
zenuen gehiago, eta azkenean erabakia hartu duzu. Esaterako.
|
|
|
Oraintxe bertan beste erakunde askoren antzera larrialdi ekonomikoa bizi dugu.
|
Ezin
dugu esan diruz indartsuen gaudenik.
|
|
|
|
Ezin
dugu ahaztu, herritarrengandik gertuen dagoen administrazioa izanik, udalak herri batean euskararen normalizazioan duen garrantzia handia. Oso garrantzitsua da gure ustez administrazioetako arduradun politikoen eta euskalgintzaren eragile sozialen arteko elkarlana sustatzea.
|
|
2010
|
|
|
|
Ezin
dugu arazoaren konponbidea gurasoen eskuetan utzi. Gauzak horrela, posible al da umeen trebetasunak garatzea haien segurtasuna ziurtatzeko?
|
|
2011
|
|
|
Beraz, lurralde definizioa argia izan arren, ezin dugu pentsatu bertako jendea erabat homogeneoa zenik.
|
Ezin
ditugu gure gaurko mapa mentalak duela 1.000 urtera eraman. Euskaldunak eta erromantzez mintzatzen zirenak elkarren ondoan bizi ziren, eta Valpuestako kartularioan eta Donemiliaga Kukulan euskarazko lehen esaldiak ditugu:
|
|
|
Eta bi astean behin aldatu!
|
Ezin
dut imajinatu horiek guztiak gogoratzearen amesgaiztoaren tamaina!
|
|
|
Are gogaikarriagoa gertatzen zait erregistratu behar hori baten batek dokumentu bat helarazi nahi didanean agiriak konpartitzeko webgune horietako batean jartzen duenean.
|
Ezin
dut eraman! Gero eta sarriago jazotzen ari zait, ordea.
|
|
|
Baina ez da diru kontua bakarrik.
|
Ezin
dugu onartu gazteek beren urte onenak ezertarako balio ez duten alferrikako tramiteetan murgilduta ematea.
|
|
2012
|
|
|
"
|
Ezin
genuenez lortu justua indartsu izan zedin, indartsua justu izatea lortu genuen", idatzi du Pascalek7 Egia etsi horrek esan nahi duena ulertu beharra dago: gizakia politikarako gai egiten duena ez da bertutea, baizik eta bizikidetzak eragiten duen indarkeria.
|
|
2013
|
|
|
Gaur egungo Espainiako estatu ereduari amarratua izatea oso garestia da Euskal Herriarentzat.
|
Ezin
dugu Estatu horrekin segi. Bi alternatiba dauzkagu:
|
|
|
Aulki jokoa (Elkar, 2009) eleberria da kaleratu duen bigarren eta, oraingoz, azken lana, Joseba Jaka Literatur Bekarekin saritua. Haur literaturaren esparruan
|
Ezin
dut, eta zer? (Elkar, 2011) idatzi du.
|
|
|
Haren ustez," lubakitik idatzitako gutunak gerra dira; sukaldetik erantzundakoak, ez" (89 or.). Pentsamolde horrek darama, aldi berean, Teresaren izaera gizon batenarekin nahastera. "
|
Ezin
zuen Teresaren jarrera hura eraman: gizonezkoek bezala hitz egiten zuen.
|
|
2014
|
|
|
Marlene Dietrichek Errusiako tsarinaren rola egiten zuen pelikulan aritu zen [The Scarlet Empress, 1934].
|
Ezin
genuela esan genion. Gu ez ginen titiriteroak.
|
|
|
Eta hor bai badaukagu zer ikasi.
|
Ezin
dugu Via Catalana ikusi eta hurrengo goizean alderdi politiko batek Euskal Herrian horrelako ekitaldi bat antolatuko duela aldarrikatu.
|
|
|
|
Ezin
dugu aipatu gabe utzi aurtengo antzokietako ‘fenomenoa’ izan den Le Petit Theatre de Pain, Dejabu eta Artedramak muntatu Hamlet. Fenomenoa, publikoa saldoan bildu duen 45 emanaldikoa izan baita.
|
|
|
Langile, monje eta dirua jartzen zuten jabeek Guttenbergen asmakizunarekin ere moldatu behar izan zuten.
|
Ezin
dugu ahaztu inprentaren asmakizunak liburuen prezioa merkatu zuela; hasieran behintzat liburuen mundua hankaz gora jarri zuen.
|
|
2015
|
|
|
Niretzako larriena da egin nahi duzuna ezin duzula egin.
|
Ezin
duzula zure bizitzaren jabe izan. Ez zuk, ez zure familiak, ez zure ingurukoek.
|
|
|
" la terre et les morts"(" une patrie est fondee sur les morts et sur la terre"), hori bera Renanen nazio kontzeptua baino ez dena jatorrian.
|
Ezin
dugu gure pentsamendua eta sentimentua iraganaren jopu estekatu. Bozkatu guk egiten dugu, ez arbasoek guregatik.
|
|
|
Ez, ez, ez, ez zait burutik pasatu [tesia euskaraz egitea][...] Orain beste kontu batzuekin nabil. Nire plaza aterako da irakasle agregatu bezala[...]
|
Ezin
dut gauza guztiekin, kongresuetara joan behar gara, artikuluak idatzi behar ditugu, ponentziak, klaseak. Urtero ikasgai desberdinak dauzkat[...] Ezin ditut gauza guztiak ondo egin, ezinezkoa da.
|
|
|
Nire plaza aterako da irakasle agregatu bezala[...] Ezin dut gauza guztiekin, kongresuetara joan behar gara, artikuluak idatzi behar ditugu, ponentziak, klaseak. Urtero ikasgai desberdinak dauzkat[...]
|
Ezin
ditut gauza guztiak ondo egin, ezinezkoa da. Gainera euskaraz!
|
|
2016
|
|
|
Herritarrei harrera egiten die, zalantzak argitzen ditu, Astrako harreman sareak zaintzen ditu, interes komunak dituzten talde eta pertsonak harremanetan jartzen ditu eta baliabide komunak zaindu eta erabiltzen laguntzen du.
|
Ezin
du bere gain hartu lantaldeena den lanik, ez baita lantaldeei lana arintzeko pertsona bat. Barrako arduraduna, berriz, barrarekin lotutako kontuez arduratzen da, esate baterako, eskariak egiteaz; eta barra irekitzen du igandetik ostegunera, eta ostiral nahiz larunbatetan txanda bidez irekitzen da.
|
|
2017
|
|
|
|
Ezin
dugu ipini literatura heliozko atmosfera isolatu batean, eta galdetu, xalo, zergatik ez ote duten publikatzen bekarik gabe gazteek (ez da guztiz egia, bestalde); zergatik ez ote duten hainbeste idazten emakumeek, sektore batzuetako langileek. Barnean hartzen duen egoera historiko eta politikoarekin (zentzu zabalenean) lotu behar dugu literatura; begiratu zer dagien, zer nolako industria den, ez hainbeste zer darakutsan.
|
|
|
Hor ideia bikainak existitzen baitira.
|
Ezin
duzu Estatua kendu, bistan da, sobera eder liteke, baina horri buruz joan daiteke. Nola?
|
|
|
Ezin da bertzela egin.
|
Ezin
duzu amatur bati galdegin urte guzian errepiketara etortzea eta dantzatzea hari deus eman gabe. Sari bat behar da, eta hori afari on bat zen, eta ontsa irri egiten genuen.
|
|
|
Kapitalistek, europar edo ez, egoera eta aukera berriak kudeatzeko tresnak behar dituzte.
|
Ezin
dute hiri edo herri bat zuzenean gobernatu, ezta jendarte oso bat ere.
|
|
2018
|
|
|
Nondik etorriko dira baliabideak sortzaileentzat eta kultur sistema osoarentzat?
|
Ezin
dugu gaia pasatzen utzi, eta serio landu genuke denon artean.
|
|
|
Bistan da, ez nago inkestetako zenbakiez fidatzen ohituta.
|
Ezin
dut ukatu polit askoak direla zenbakiak, eta aitortzen dut txunditu egiten nautela beti. Baina zifrak eta digituak paseatzera ateratzen ditugun aldiro, merkatuaren lege tiranoetara bultzatzen dugu kultura.
|
|
2019
|
|
|
Gizarteak agentzia politikoa eduki behar du, eta espazioak, denborak eta proiektuak autogestionatzeko subiranotasuna.
|
Ezin
dugu beti eskema honen bidez jardun: ‘guk proposatu eta jendeari galdetu’, ‘guk lekua eman eta jendeari galdetu’, ‘guk esan nola egin behar diren gauzak eta jendeari galdetu’..
|
|
2020
|
|
|
Eta hizkuntza anitz ditugu bitartean Euskal Herrian, ez hiru bakarrik, horiek hain garrantzitsuak izan arren.
|
Ezin
dugu euskara defentsiboki berreskuratzean geratu; leihoak parez pare ireki eta aldi berean euskarari inoiz baino sendoago atxiki zaio.
|
|
|
|
Ezin
dugu gure burua engainatu euskaltzaleok. Herri txikia, bi estatu boteretsutan zatitua, hiru autonomia diferentetan, izaera linguistiko, kultural, sozial eta politiko oso desberdinez osatuak territorialki eta sozialki.
|
|
|
Baina, txikikeriengatik eta ergelkeriengatik egin ditugun borrokek txikiago eta ergelago bihurtu gaituzte.
|
Ezin
dugu jokabidea aldatu?
|
|
|
|
Ezin
dugu ahaztu Azurmendi gaztearen geografia. Zergatik kokatzen du bere burua abere hutsaren metaforan?
|
|
2021
|
|
|
|
Ezin
dugu hitzaldia ordaindu baina nire etxean geratu zaitezke lotan.
|
|
|
Eta, hain majoa izanda, bazkaria eta prestatzen zigunez, despedida egingo genuela erabaki genuen.
|
Ezin
genuen, baina... Xanpaina erosi, eta gau osoa kasik egon ginen berarekin, txisteak eta abar kontatzen.
|
|
|
Ikastolakoak EAJkoak zirela pentsatzen zuten batzuetan hala zen, baina ez zen beti, ez zen egia, Barakaldon bazeudelako bestelakoak, eta beraiek ezkertiarrak zirenez, ez zituzten haurrak ikastolara bidali nahi.
|
Ezin
zuten hori onartu. Horregatik, ezker eskuin bereizketa hori gehiago zegoela esango nuke, goi klasearen eta langileriaren arteko bereizketa baino.
|
|
|
Baina, euskararen aldetik, elkarrekin aritzearen joera hori gutxitzen ikusi genuen urte bi edo hirutan.
|
Ezin
dugu esan estrategia zehatz batengatik sustatu zituztela halako etxeak, ez daukagu hori zuzenean frogatzerik, baina gure bileretan aztertu genuen beherakada hori, eta ikusi genuen halako elkarteen igoerei lotuta zegoela.
|
|
|
|
Ezin
dugu pentsatu erakundeek izan behar dutenik gure planetaren etorkizunaren bermatzaile bakarrak. Gizarte zibilak parte hartze zuzena izan behar du natura eta horrekin batzen gaituzten loturak berreskuratzeko.
|
|
|
|
Ezin
dugu pentsatu erakundeek izan behar dutenik gure planetaren etorkizunaren bermatzaile bakarrak.
|
|
2022
|
|
|
Gorputzik biluziena ere, objekturik soilena, hizkuntzaz jantzita dago.
|
Ezin
dugu gizatasunaren aukera eta mugetatik harago ezer ezagutu.
|
|
|
Gizarte osoa dago hala antolatuta, eta nik hortik kanpo kokatu nahi dut nire burua.
|
Ezin
ditut indarrak galdu besteei irabazten, neure buruari indarra ematen eta hobetzen baizik. Hori printzipio bat da niretzat.
|
|
|
etxebizitza, kafetegia, plaza, garraioa, dendak, etxea, auzoa.
|
Ezin
dugu ahaztu espazio global kapitalista hori mikroespazio pribatizatuez taxutzen dela: desjabetzearen eta esplotazioaren espazio globala tokian tokikoa da.
|
|
|
Era berean, operatiboak izateko, errektore taldeen, fakultateen eta departamentuen arteko koordinazio egonkor batek egon luke.
|
Ezin
dugu ahaztu, bestalde, osagai politikoa; izan ere, EHUrentzat eta NUPentzat behintzat, helburu horretara bideratutako jarduera orok Eusko Jaurlaritzaren eta Nafarroako Gobernuaren babesa izan lukete, hurrenez hurren.
|
|
|
|
Ezin
dugu ukatu oraindik asko borrokatu behar dugula euskararen irakaskuntza benetan publikoa, doakoa eta kalitatezkoa izan dadin. Askok Euskal Herrian pairatzen duten esplotazio basatiagatik, ikasteko gogoa egon arren, askotan ez da aukera bat.
|
|
2023
|
|
|
Munduko aberastasunaren %90 %1en esku dago.
|
Ezin
du horrek iraun. Ginear baten urteko irabazia mila eurokoa da, eta gurea hogeita hamar milakoa, batez beste.
|
|
|
Ginear baten urteko irabazia mila eurokoa da, eta gurea hogeita hamar milakoa, batez beste.
|
Ezin
du iraun desberdintasun horrek.
|
|
|
Etxepare Institutuaren jardunak eta sozializazioak euskal kultura euskarazko jardunaz besteko eremuetara zabaltzeko hitzarmena indartu zuen, kultura hautuetan ere eraginez, eta kultura diskurtsoetan eraginez.
|
Ezin
dugu ahaztu Etxepare Institutua dela une honetan euskal kulturaren inguruko kultura politika iraunEtxepare Institutuaren jardunak eta sozializazioak euskal kultura euskarazko jardunaz besteko eremuetara zabaltzeko hitzarmena indartu zuen korrak izateko kultura erakunde publiko bakarrenetarikoa, Euskal Kultur Erakundearekin batera. xxi. mende hastapen hartako kultura ikuspegien tentsioa irudikatze... Mari Jose Olaziregik, Etxepare Institutua sortu baino urtebete lehenago, hauxe idatzi zuen:
|