|
2000
|
|
|
Ez da ohiko euskal nazionalista, baina bere diskurtsoa euskalduna da. Madrilen
|
ezin
dute euskal nortasuna duen ezer jasan ordea; otzandua ez den euskalduna ez da ongi ikusia han. Madrilen ongi hartua izateko sekretua erregionalista zintzoa izatea da.
|
|
|
Preso horien eta gure artean enfrentamendua sortzen saiatu zen etsaia, baina gaizki atera zitzaien jokaldia. Bortxatzaileak, salatariak eta giza-lakasta modu guztiak izaten dira kartzeleroen konfiantza dutenak, inolako duintasunik ez dutenak gehienetan; kartzeleroak ere ohartuko ziren horiekin
|
ezin
zutela euskal presoon aurkako gerrarik egin espetxeetan. Dena dela, preso sozialak gure aurka erabiltzeko saiakerak inoiz ez dituzte amaitutzat eman.
|
|
2001
|
|
|
liburu baten gainean eztabaidatzen genuen, besterik ez.
|
Ezin
ditugu euskal kulturaren produkzioak betirako babesten jarraitu, haurtzaro eternal batean hormatuta egongo balira bezala. Edo alde guztietatik mehatxatuta daudenaren aitzakiarekin:
|
|
2002
|
|
|
Akordioa eta adostasuna bilatu behar ditugu atsedenik gabe, beti Euskal Herria ardatz hartuta;
|
ezin
dugu euskal gizartea denbora gehiagoz espainiar eta frantziar estatuen inguruko meteorito zatikatu izatera kondenatu, era horretan euskaldunon galera etorriko baita luza gabe. Oraingo egoeratik ez dute luzerako irabazpiderik izango, ez eta probintzia bakanetako administratzaile direnak, haraino ere helduko baitira zentroko agintariak leku hartzera.
|
|
2004
|
|
|
–Gaztelera ez da Euskal Herriaren izaeraren ezaugarria, sevillanak edota Marsellesa ez diren bezala. Euskal Herriaren naziokide sentitzen ez direnak, horiek ere ez dira euskal komunitatearen parte, eta
|
ezin
dute Euskal Herriaren borondate kolektiboa osatu?. 117
|
|
|
Hauta dezagun ideologiaren aldetik inolako susmorik piztu
|
ezin
duen euskal idazle bat euskal idazlearen definizioa finkatzeko. Gabriel Arestik goitik behera betetzen zuen baldintza hori.
|
|
2007
|
|
|
Estatuaren oniritzia ez baduzu, ez zara inor (ez zara legala), nahiz eta gureartean bizi. Hemen bizi diren ilegalak
|
ezin
ditugu euskal herritartzat jo, Espainiaketa Frantziak hala inposatzen digutelako. Gu ez gara euskal herritartasun subordinatua egozteko inor.
|
|
|
Euskaldun bizi behar da euskaldun sentitzeko, eta euskaldunsentitu, euskal prentsa zinez babesteko. Jaurlaritzak
|
ezin
du euskal prentsarikbabestu antzeko eraso bortitzetatik, Eusko Jaurlaritza ez delako euskaraz pentsatzen eta sentitzen duen erakundea. Jaurlaritza, kultura nortasunaz, erakundeespainola da, ez bakarrik erdalduna.
|
|
|
Boterearen eta politikaren arteko murrizkeria kontuak argituko bagenitu ere, gauzak ez genituzke erabat zuzen izango oraindik. Euskal nazio identitateareneraikuntzan, noski, indar abertzaleen asmoa dago eginkizun, baina abertzaleakeuskaldunak ez diren neurrian, botere nazionalak
|
ezin
du euskal izaera etaidentitatea duen herririk eraiki. Etnozidioaren ondorioz eraldatua izan den herrihau ezin da orain estrategia politiko hutsetik jaso, bere identitate dimentsioarenosagarriak erauziak izan direlako gehienbat.
|
|
|
Espainiak eta Frantziak
|
ezin
dute Euskal Herriarekin elkar bizi. Edonola desagerrarazi behar gaituzte.
|
|
2008
|
|
|
Testuinguru politikoaren alde guztiak aztertu behar dira.
|
Ezin
dugu Euskal Herriko gizartea idealizatu, ezin dugu desiratzen dugun testuingurura eraman errealitateari bizkar emanda. Urrutiegi joan nahi izateak aurkakotasun indartsuak piztu ditzake eta gibelera eraman.
|
|
|
hau da, euskarak egiten du Euskal Herria eta erdarak Erdal Herria. Erdarak, normala denez,
|
ezin
du Euskal Herririk egin; ez euskarak Erdal Herririk?.
|
|
|
Hizkuntzaren eskuak oratzen du herriaren nolakotasun berezia Kaltzadaren iritzian. Hori eta horrenbestez, erdarazko abertzaletasunaren jardunak
|
ezin
du Euskal Herririk sortu, ariketa horretan esku hartzen duen elementu bat, hizkuntza, berez kontrakoa duelako, antagonikoa.
|
|
|
Manifestuari erreparatuta ez dirudi, Patxi Lopezek eta PSE EEk neure modu berean ulertzen dutenik euskaraz askatasunez aritzea. Izan ere, «enplegu publikorako sarbideak euskal gizartearen izaera anitz eta elebiduna islatu behar du, hizkuntzaren gaiak
|
ezin
ditu euskal hiritarren aukera pertsonalak modu erabakigarrian baldintzatu» dio hitzez hitz dokumentuak. Ez nago ados.
|
|
2009
|
|
|
Hau da, nola eragin dezakegu Europan Ipar Euskal Herria hauteskunde barruti alimale batean egonda? Europako eraikuntza biziki inportantea da alderdi abertzaleentzat, ez bagara herrien Europako eskeman uztartzen
|
ezin
dugu euskal nortasuna agertu. Gu estatu nazio ereduaren kontra gaude, Europa Federala nahi dugu.
|
|
|
Ibarretxe: ETAk eta Espainiako Gobernuak
|
ezin
dute euskal herritarren etorkizuna ezkutuko bileretan erabaki
|
|
|
Lan horren garrantzia eta interesa inolaz ere gutxietsi gabe, esan beharra dago prentsaren tratamenduaren inguruan hutsune batzuk dituela gure ustez. Hutsune bat iturrietan azaltzen zaigu, Azconak dio egunkari ugari ikuskatu dituela, baina idazlanean bospasei bakarrik dira sakonki erabiltzen direnak, gainera, guztiak Bizkaiko egunkariak dira, honek
|
ezin
du Euskal Herri osorako edo behinik behin Hegoaldeko lau probintzietarako den ikerketa bat ordezkatu. Hutsune kronologikorik ere badago, 1864 eta 1883 arteko zuloa esaterako; baina Azconaren lanak herren egiten du, gure ustez, iritzi publikoaren ordezkagarri gisara prentsari ematen dion garrantziagatik.
|
|
|
Azconaren aurreko liburuan bezala, hutsune nabarmenena erabilitako iturriak dira; izan ere, Euskal Herri osoa ordezkatzeko, hiru egunkari erabili zituzten bakarrik: El Nervión, El Porvenir Vasco eta Euzkadi; gure aburuz, hiru egunkari horiek
|
ezin
dute Euskal Herri osoko prentsa guztia ordezkatu, garai haietako egunkari garrantzitsuenetakoak diren arren, herrialde eta ideologia zenbait ez baitira egunkari horiekin ordezkatzen.
|
|
|
Hortaz, Eusko Jaurlaritzako buruzagiak Euskadiren interesak tinko defendatzen jakin behar duela esan du, PSE EEko edo PPko lehendakaria ez litzatekeela egokiena izango iradokiz: Ekonomiaren, gizartearen eta politikaren arloan guk geuk geure erabakiak hartzeko gaitasuna apaldu eta ezabatu nahi duenak
|
ezin
du euskal buruzagi lana aurrera eraman.
|
|
|
Izan ere, ziur da bakea ez dela iritsiko orain arte egindako huts berberak egiten badira. ETAk eta Espainiako Gobernuak
|
ezin
dute euskal gizartearen etorkizunari buruz erabaki negoziazio sekretuekin, esan du. Lehendakariak argi dauka Euskal Herriak etorkizuna bide baketsu eta demokratikoak erabilita erabakiko duela.
|
|
|
Ene ustez, jende berek erosiko dute bonet gorria eta egiazko ardi gasna.
|
Ezin
duzu Euskal Herriaz duten irudia arrunt hautsi, nahiz eta aldatzen laguntzen ahal duzun. Nik erraiten diet lanekoa bonet beltza dela eta, gainera, ez dela euskalduna.
|
|
|
Beraz, ez dut ezer berririk ekarriko, adierazten badut gaur egun EITB Euskal Herriko mendebaldeko Autonomia Elkartean agintean dagoen PSOE PP koalizioaren legitimazio tresna bilakatu dela. Legitimazio tresna baino gehiago, ordezkatu
|
ezin
duten euskal errealitate abertzalea deslegitimatzen saiatzeko tresna estrategikoa.
|
|
2010
|
|
|
Euskararen aldeko jakin mina piztu nahi dugu.
|
Ezin
dugu euskal kultura zabaldu hizkuntza bat dugula eta hori zer den azaldu gabe.
|
|
|
Dirua egin ala ez, emigrantearenminak dira hauek, ez hangoak eta ez hemengoak ez direnen minak alegia.Erbesteratuarentzat, aldiz, Amerika demokraziaren herria da, eta proiektu etaborroka politikoak erbestean bizirik mantenduko du itzulerarekin beti ametsean.Emigrantea ez bezala, erbesteratua nekez da amerikarra, ez baitu amerikar izannahi eta euskal seme gisa borrokan dihardu atzerritik. Emigranteak ez bezala, erbesteratuak
|
ezin
du Euskal Herrira itzuli, ondorioz, ez du kulpa sentitzen, ez dueuskalerriratzearen ezintasuna bizi oso bateko porrot gisa sentitzen.
|
|
|
ETAk amaitzea zor du, ez besterik. Baina Espainiako Gobernuak ere ez du ordezkatzen Euskal Herriaren borondate demokratikoa, eta, beraz,
|
ezin
du euskal gizartearen izenean erabaki.
|
|
2012
|
|
|
«Eusko Legebiltzarrak gai hau sakon landu behar duen instituzioa izan behar du, baina ezin zaie indarra kendu halako arazoak nola konpondu badakiten nazioarteko pertsona eta fundazioek sustatutako beste egitasmoei», adierazi du. Gainera, ohartarazi du EAEk
|
ezin
dituela Euskal Herri osoari dagozkien gaiei buruzko erabakiak hartu, eta hori kontuan hartzeko eskatu dio EAJri. Bakartxo Tejeria Eusko Legebiltzarreko presidente berriak gaiari buruz egindako adierazpenek ere kezka eragin diote Urizarri.
|
|
|
Orduz geroztik adiskide onak gara soilik, edo konplizeak, berak esatea gustuko duen bezala. Gainera, Taylorrekin
|
ezin
dut euskal literaturaz hitz egin, ez Sebasekin bezainbesteko bihurrikeriaz bederen. Eta are gutxiago orain, Berlinen dagoela seihileko osorako.
|
|
|
Alde egin dutenean, ordea, negar egin dut. Gaur jabetu naiz guztiz, lagunak Euskal Herrirantz abiatu direnean, errefuxiatua naizela, erbesteratua,
|
ezin
dudala Euskal Herrira itzuli, muga alde honetara igaro nuenean ate bat hetsi zela nire atzean, berriro ere haranzko norabidean noiz gurutzatuko dudan ez dakidana.
|
|
2013
|
|
|
Euskal herrian hainbat hiztun komunitate daude. Erdal elebakarrek
|
ezin
dituzte Euskal Herriko erdal eta euskal hizkuntz komunitateak kohesionatu. Lan hori euskaldunok bakarrik egin dezakegu, kikilduta ezkutatzen eta desagertzen ez bagara, noski.
|
|
|
Momentu horretan argi azaltzen dena da, euskal literatura ilustratuaren egituraketa atlantikoa baita. Era berean,
|
ezin
dugu euskal literatura ulertu Katalina Erausoren biografia edota Lope de Agirrek Felipe II.ari bidalitako eskutitzak kontuan hartu gabe. Orobat, euskal Ilustrazioak Caracasen eta oro har Venezuelan gertatzen diren independentzia prozesuetan duen eragin ezkor baina funtsezkoa aztertu behar da, eta euskal literaturaren izaera atlantikoaren ondorio gisa azaldu.
|
|
2015
|
|
|
markatzen du muga. Integrazio politikoa eskatu behar da lehen lehenik, eta kultur aniztasuna errespetatu, baina argi utzi behar da euskal nazionalismo batek
|
ezin
duela euskal nazio markoa besterik onartu helburu estrategiko bezala; ez Espainia eta Frantziaren osotasunetan integratuta, alegia. Prozesu guztiak aldagarriak dira, eta euskal nazionalismoa espainiartasun edo frantziartasunarekin bateragarri bihurtzera berbidera liteke.
|
|
|
Fernando Aranburuk epaitu bai baina
|
ezin
du euskal literatura ezagutu; haatik, euskaraz gain gaztelaniaz ere urteak eta urteak zeramatzaten argitaraturik Ehun metro k zein Hamaika pauso k Aranburuk euskal literaturan ez dela indarkeriaz idatzi adierazi eta hedabideek ahal bezain ozenki biderkatu zutenerako.
|
|
2016
|
|
|
«Lehendabiziko urratsa da behar adinako komunikazio gaitasuna duten hiztunak sortzea. Eskolaren bidezko transmisioak
|
ezin
du euskal hiztun gaiturik sortu, ez du euskara erdararen pare erabiltzeko erraztasunik bermatzen». Hori lortzeko «transmisio naturala» indartu beharra dagoela ohartarazi du; herri euskaldunetan denboraldi bat pasatu lukete eskolan euskaldundutako gazteek, Odriozolaren esanetan.
|
|
2017
|
|
|
Espero dut urak euren bidera itzuliko direla eta aro zoragarri bat zabalduko dela murgildu nahi dutenentzat. Xabier, zuk
|
ezin
zenuen Euskal Herri zeurea maite, eta, hala ere, ezin zenuen bizi bertatik aparte. Nik ez dakit Euskal Herri gureak merezi adina maite izan zintuen.
|
|
|
hots, erdal elebidunaren hizkuntza nagusia hizkuntza hegemonikoa da, eta euskal elebidunaren hizkuntza nagusia hizkuntza minorizatu etnikoa da. Hizkuntzaren estatus errealak hiztunaren gaitasun komunikatiboan daukan eragina aintzat hartzen badugu, erraz jabetuko gara euskal elebidunaren hizkuntzak, erdal elebidunaren kasuan ez bezala,
|
ezin
duela euskal hiztuna erabat osatu: izan ere, euskararen funtzio defizitak ez dio aukerarik ematen hartarako.
|
|
|
Ni-aren eraikuntzan hizkuntzaren egitekoa azpimarratu nahi digu hemen Txepetxek. Kontua da hizkuntza minorizatu baten funtzioak oso murriztuak daudenez, euskara bezalako hizkuntza batek
|
ezin
duela euskal hiztunaren ni a partez baizik osatu. Izan ere, ni aren adierazpide osoa izateko, funtzio joko osoaren jabe izan luke euskarak.
|
|
2021
|
|
|
Patria ko aktore batek esan zuen telesail batek
|
ezin
duela euskal gatazka laburbildu. Gatazkaren ertz guztiak askatasunez jorra daitezke?
|
|
|
Gaur egun hiru euskal erkidego daude eta litekeena da luzaz horrela segitzea. Haietako batek ere
|
ezin
du Euskal Herri osoaren izenean hitz egin. Lurraldetasunaren, autodeterminazioaren eta independentziaren inguruko eztabaida bidezko baina alferrikakoek hiru erkidegoak bata bestetik urrundu eta haien arteko elkarlana oztopatzen dute.
|
|
|
" Ez gaude batere ados estrategia politiko armatuarekin, aspalditik uste baitugu estrategia armatu batek
|
ezin
gaituela Euskal Herrian bizi den gatazka politikoaren bukaerara eraman.
|
|
|
Helburu gisa, hiruen artean gehiengoak osatu dira, eta bestela, laurden bati (edo beharrezkoak direnei) sarrera eman.
|
Ezin
dugulako euskal erakundeen egonkortasuna eta kontrola esku ez abertzaleetan utzi.
|
|
2023
|
|
|
Hori da inkestaren beste ondorio bat. Baina delako inkestak ez digu esaten gizarte egitura eta indar sozial hegemoniko guztiak kontra dauzkan euskararen egoerak
|
ezin
dituela euskal hiztunak ahaldundu eta praktika antidiglosikoetan hezi eta zaildu. Euskararen egitura soziolinguistikoaren mekanismoak ez dira soilik hizkuntza minorizatu bati dagozkion estatus eta funtzio objektiboak, euskal hiztunen mekanismo subjektibo, ideologiko eta psikologikoak ere minorizazioak jota daude.
|