|
2000
|
|
|
Gerra ondorengo urteetan, indarkeriarik gabeko borroka politikoaren beharrek pixkanaka hobetuz zihoan ordenagailu sare baten eratzea eragin zuten. Hedapena eta funtzioak zabaltzen joan ziren harik eta muga fisikorik ez
|
zuen
mundu mailako komunikabidea bilakatu zen arte, hots, Internet jaio zen. Komunikabide hau mende amaierako negozioa bihurtu da eta berau da egungo eta etorkizuneko negozio handienen tresna.
|
|
|
Alde horretatik sofritzen dut, ikusiz nola erdi hilak garen eta halako urguilu handi batekin oldartzen garen bizitzan. Umiltasun gehiagoz joan behar
|
dugu
munduan, Zuberoan, Iparraldean eta Euskal Herrian orobat.
|
|
|
Iparraldean euskara ez dela ofiziala ezkutatu nahi dute. Guk, modu baketsu batez, Euskal Herriari ukatzen zaizkion eskubideak aldarrikatu nahi
|
ditugu
munduaren aitzinean.
|
|
|
Ezin naiteke bat etorri giza eskubideak errespetatzen ez dituen mundu batetik datorren ekimen batekin. Pertsonarekiko oinarrizko errespetuak kontuan ez hartzeak baliogabe tzen
|
du
mundu horrengandik etor daitekeen edozein ekimen.
|
|
|
ETAren zerbitzura eta honen laguntzarako lan egitearen akusazio generikoa da aipatzen den proba bakarra. Batzuk isilpean mantendu nahi dutenaz informatzeagatik, eta Espainiako eta Frantziako estatuek ezkutatu nahi
|
dutena
mundu zabalari azaltzeagatik edo Euskal Herriko herri mugimenduetan inplikatzeagatik besteak. Eta guztiak, menpekotasunean bizi nahi ez dutelako eta euskaldunak gure orain eta geroaren jabe izango garen Euskal Herria aske eta subirano baten alde egiten dutelako.
|
|
|
Kontuan hartu behar
|
dugu
munduaren zatirik inportanteena elebiduna dela edo hirueleduna. Niri, adibidez, pena izugarria ematen dit Hegoaldeko gure hezkuntza sisteman orain ingelesari hainbeste garrantzia eman eta frantsesa erabat baztertu izanak.
|
|
|
Eta hanka sartzeko arriskurik batere gabe esatea zegoen gure aldizkariak baieztatzen zuena: " Nornaik ba daki zergatik gertatu den ori, zerk banatuarazi
|
duan
mundura Burgosen izena". Jarraian, baina, han gertatzen ari zenaz astekariak zeukan iritzia zetorren:
|
|
2001
|
|
|
Poesiak ez
|
du
mundua errotik aldatzeko ahalmenik; ez du mundua aldatuko, baina lagun dezake munduan nagusi den giro inmorala aldatzen; lagun dezake mundua bizitzeko espazio hobea izan dadin; orain baino etikoagoa eta solidarioagoa alegia.
|
|
|
Poesiak ez du mundua errotik aldatzeko ahalmenik; ez
|
du
mundua aldatuko, baina lagun dezake munduan nagusi den giro inmorala aldatzen; lagun dezake mundua bizitzeko espazio hobea izan dadin; orain baino etikoagoa eta solidarioagoa alegia.
|
|
|
oso ondo ezagutzen duten munduak batu ditu bertakoak historikoki, itsasoa, behar adina ikertu gabeko gaia izan bada ere. Euskal Herriak hain berezko
|
duen
mundu horren urruntasunaz berbetan, Joserra Bilbao bermeotarrak eman zuen ikuspuntua aurtengo Mendebaldeko jardunaldietan. Noiz eta, Gotzon Garatek euskara zuzenaz eta hainbeste urtetan euskal baserrietan bildutakoaz ziharduela, itsasoko munduaz galdetu ziotelarik, Garatek baserrikoarekin bakarrik lan eskerga bazeukala esan zuela.
|
|
|
Dena den, eta irakurle argiaren mesedean, hor doa, testualki, editorial hartan eskaintzen zen mezuaren jarraia: " Komunismoaren aitak arrazoi du, gizonak burruka bat ari
|
duela
munduarekin esaten digunean. Eta egi da ere, burruka ortan gizona ari dela gallentzen, alde batera behintzat, berriro esanda.
|
|
|
EGUN, azken hogei urtetan kapitalismoa «Globalizatu» egin da, halaber, egokitu egin ditu estatu nagusien (G8) eta horretarako propio sorturiko instituzioen (BM, FMI...) zereginak. Olagarro asegaitz horrek, beretzako eta inongo oztoporik gabe nahi
|
du
mundu osoa. Horri merkatu librea deitzen dio.
|
|
|
Iritsi da urteko zesta punta ekitaldirik garrantzitsuena, Zesta Puntako XI. Munduko Txapelketa. Futbolak adina zaletasun pizten ez badu ere, nahi
|
duenak
munduko zesta punta jokalari hoberenak ikusteko aukera izango du irailaren 12tik 23ra bitartean Miarritzeko Jai Alai pilotalekuan.
|
|
|
Orain arte esan liteke idazle bakar baten obra oparitu diogula mundu zabalari, Atxagarena hain zuzen(...). Lehenik eta behin gogoan izan behar
|
dugu
munduan idazle asko dagoela, eta apur batzuek baizik ez dutela lortzen beren lanak itzuliak izatea. (...) Zaila da, beraz, merkatuaren inertziari kontra egitea, eta ez guretzat bakarrik(...).
|
|
2002
|
|
|
Dena den, ikusmira futurista batekin hemendik milaka urtera biziko diren antropologoak, gaurko publizitatearen bidez gaurko mundua nolakoa den azaltzeko trikimailua izango dutela pentsatzen dutenak, erabat oker dira, Alvaro Gurrearen hitzetan. Izan ere, «publizitatean agertzen zaigun mundua gure eguneroko munduarekin zerikusi gutxi
|
duen
mundua da»
|
|
|
Hizkuntza hegemoniko bakarra euskara izan da ahozko kulturan. Herri bakoitzak bere hizkuntza
|
du
munduan, neurri batean prozesu natural eta etniko kultural baten ondorioz. Erdarak, ordea, prozesu politiko baten ondorioz bihurtu dira hemengo hizkuntzak, baina ez prozesu demokratiko baten ondorioz.
|
|
|
Iraken kontrako gerraren espektatibek betiere laburra bada, horrela interesatzen baita erne jarrarazten ari
|
ditu
mundu osoko petrolio enpresak, putreak harrapakinaren atzetik bezala, petrolioaren banaketaz jabetzeko. Horrela, Italiako petrolioaren sektoreko iturriak adieraztera iritsi dira ezen," estatubatuarren eraso guztiz azkar baten ondoren, lehenbizi ebatziko dena da petrolio enpresek zenbateko partea izango duten Iraken".
|
|
|
Erakunde humanitarioek uste
|
dute
mundu osoan 300.000 haur erabiltzen dela gerrarako, bai gerrilleroen taldeetan edo baita gobernuen milizietan. Sierra Leonan 1992 eta 1996 artean Gobernuko indarren eta RUF (Revolutionary United Front) taldearen arteko borroka urte gogorrenetan 4.500 haur erabili zituzten batzuek eta besteek.
|
|
2003
|
|
|
Berea sortzeaz gain beste web gune batean hartzen du parte. Kickas.org izeneko web gunea foroz osatuta dago eta gaixotasun berbera
|
duten
mundu osoko partaideak aritzen dira berriketan, informazio trukaketan, elkar animatzen, gaixotasunaren esperientziak kontatzen. Web gune honetan apur bat nabigatzen baduzue igarriko duzue zein ongi ezagutzen duten beraien gaitza eta zenbat eta zenbat irakurri eta ikasi duten gaitz honi buruz.
|
|
|
Bada, agian, nire xumean izan dudan arrakastak. Uste
|
baitut
mundu honetan sartzea ni sartu naizen moduan sartzea baino zailagoa izan behar duela, hori zen behintzat nik nuen ideia.
|
|
|
" Zuk nola ikusten duzu hau guztia, Jackie?" Bat batean, xume eta lehor erantzun zuen: " Nik uste
|
dut
mundua askoz interesgarriagoa dela hemendik begiratuta". (Isiltasuna).
|
|
|
Euskarazko produkzioa ez da, bistan denez, merkatuko legeak adierazten duen konpetentziatik aparteko burbuila. Manera batean ez bada bertzean, bizi
|
dugun
mundu honetan konpetentziak baldintzatu egiten du kasik den dena, eta euskarazko kultur produkzioa zein euskara bera ere, ez dira fenomeno horretatik aparte gelditzen.
|
|
|
Baina ez omen da erabat egia, Carlak esan digunez: «Ezagutzen
|
dut
mundu hau eta neska askok esan dit oso gustura egon dela bezeroren batekin. Batzuetan oso guapoak diren tipoak datoz.
|
|
|
Bere arduraduna da Ann Pettifor, izenburuan ipini dugun igarpen latza haizatu duena: gainean
|
dugun
mundu zor krisia Mendebaldean lehertu daiteke, eta laster. Hori irakurtzen ahal da «Real World Economic Outlook» («Munduko Ekonomiaren Panorama») urtekarian.
|
|
|
Geroko bertsolari gizaldiari, etorkizun obea opa diogu. Ta Euskalerriak bere konturik kutunena bezela gorde ta geitu bear
|
du
munduan ain bakan agertzen dan bertsolari baratzea.
|
|
2004
|
|
|
Erraza da esatea kontrolik egiten ez den kirolean positiborik ez dela agertzen. Autopistan radarrik ez badago zer esan nahi
|
du
mundu guztia mantso edo legez dabilela. Ez.
|
|
|
Trilateralak existitzen eta funtzionatzen jarraitzen du, eta eragin erabakigarria
|
du
munduko gobernu nagusiengan oraindik ere, sortu eta handik hogeita hamar urtera. Ondorioz, baita planeta osoko milioika herritarren bizitzetan ere.
|
|
|
Nazioarteko PEN Kluba 1921ean sortu zen Ingalaterran, eta ordutik, adierazpen askatasuna, prentsa askea eta ordena politiko eta ekonomiko justua aldarrikatu ditu. Egun 130 talde
|
ditu
munduan nazioarteko klub honek eta milaka idazle eta kazetari biltzen ditu. 1951n PEN Euskal Bilkura abiatu zuten hainbat idazlek baina bizitza laburra izan zuen.
|
|
|
Thimphura iritsi garenean, ezin dugu burutik kendu munduko hiriburu txikienetako batean gaudenaren sentsazioa. Semafororik ez
|
duen
munduko hiriburu bakarra da. Egia esan, orain gutxi arte ez zegoen kotxe askorik eta, ondorioz, ez zuten inongo semafororen beharrik.
|
|
|
Izan ere, ezinbestean horrela izan da. Nik ez
|
nituen
munduan barrena korrespontsalak, ez ekonomian adituak. Baina, era berean, ez dut behin ere saio konbentzional bat egiteko asmorik izan.
|
|
|
Eta irudi hau aplikatzen badiogu munduaren antolaketari, emaitza litzateke milaka milioi puntu berdin, koadrikulan lotuta, abiada itzelak hutsean utzita distantzia, parean direla urrunekoa eta hurbilekoa. Oinarrian koadrikula
|
lukeen
munduak, azalean luke uniformetasuna.
|
|
|
mundua gureganatuz eta gu munduratuz. Behar
|
dugu
munduaren ikuspegi gurea, gure parametroekin eraikia. Eta behar dugu munduak jaso dezan gure berri zuzena, gutaz jakiteko aukera egon dadin bitartekaririk gabe.
|
|
|
Behar dugu munduaren ikuspegi gurea, gure parametroekin eraikia. Eta behar
|
dugu
munduak jaso dezan gure berri zuzena, gutaz jakiteko aukera egon dadin bitartekaririk gabe. Euskarazko hedabideak betetzen ariko dira dagokien zeregina lortzen duten heinean barneko nahiz kanpoko erreferentzialtasuna.
|
|
2005
|
|
|
Hasteko, printzipio bezala esan dezaket niretzat estatuetan oinarritutako nazioarteko erakunde bat ez dela akasduna, okerra edo arbuiagarria bakar bakarrik estatuetan oinarritutakoa delako. Nik uste dut estatuetan oinarritutako erakunde askok balio handia
|
dutela
munduan eta beharrezkoak direla, eta egongo ez balira, sortu egin liratekeela, Nazio Batuen Erakundea edo Europako Kontseilua, esate baterako. Europako Batasuna uste dut hor kokatzen dela.
|
|
|
Zer
|
du
Mundu zabalean honek berezirik?
|
|
|
Onartu digu ez dakiela zein den konponbidea, baina erakundetik proiektu konkretuetara jotzen dutela: «Ez
|
dugu
mundua salbatuko, baina gure ekintza txikiekin mesede egiten dugu». Bere ustez, jende asko munduaz kexatzen da, baina ez du arazoa konpontzeko ezer egiten:
|
|
|
Horren osagarri, eskulturen maketak eta artisten lan multimediak jarri dituzte Betarix Enea etxean. Bi urtero, kostaldea
|
duen
munduko herrialde bateko artista interesgarriak gonbidatuko dituzte euren lanak Angeluko kostaldean jartzera. Izan ere, antolatzaileen asmoa arte garaikidea eta herritarrak harremanetan jartzea da.
|
|
|
Ba... progresistak ginen, ezta? Beno, mundu guztia da progresista, denok
|
dugu
mundua apurka apurka baina hobera doala sinesteko joera hori, hobera zentzu ekonomikoan eta zentzu moralean, astiro eta atzera aurre askorekin, baina azken batean hobera, eta bai orduan eta bai orain ebidentzia asko azaltzen dira ideia nagusi horren kontra, ezta. Iraultza industrialak teknologian eta aberastasunean aurrerapen gehien ekarri zuenean 1914ko gerrako sarraskiak gertatu ziren.
|
|
|
Agintarien, gobernuen eta multinazionalen erantzukizun zuzenaz gain, aurki honen ifrentzua da gero eta garrantzi gehiago dugula kontsumitzaileok, garrantziarekin batean erantzukizuna. Informazio eskea eta erosteko orduan ardura, horra kontsumitzaileon egitekoak, salgaien alorrean behinik behin geroz eta globalizatuagoa
|
dugun
mundu honetan.
|
|
|
Praga eta Mosku. Garai bateko Europa ekialdeko herrialdeek behar handiak
|
dituzte
munduko" orden berrian" zein den bete behar duten rola jakiteko eta Europa erdialdean dagoen Praga hiriak turismo kulturalaren aldeko apustu gogorra egin du, ikuskizun handi baten beharra ikusi duen era berean.
|
|
|
Globalizazioaren aurka dagoela esatea asteazkenen aurka dagoela esatea bezala da. Prozesu globalizatzaile oso ezberdinak
|
ditugu
munduan, batzuk onak izan daitezke eta beste batzuk oso txarrak. Prozesu globalizatzaile batek bertako kultura kontuan hartzen badu, printzipioz ona izan daiteke, beraz, bereizi ditzagun prozesuak.
|
|
|
Egaña txapelketatik erretiratuko balitz, nik oso natural hartuko nuke. Gainera gizonak hori bakarrik ez, beste gauza asko ere egin behar
|
ditu
munduan!
|
|
2006
|
|
|
Ez dakit badagoen inor Tourra irabaztekorik, baina disputatzera pentsatzen dut joango garela. Ez lehenagoko lasaitasun harekin, lehenago irabazteko aukera gehien
|
zituena
mundu guztiak bazekien nor zen, orain nahiz eta irabazteko pentsamendua izan beste era batera jokatu da, taldeak eduki litzakeen esperantzak ez dakit zeinekin diren. Orain ez dago esaterik «honekin Tourra irabaz genezake», nahiz eta norbait hor aurrean joateko pentsamenduarekin ibili.
|
|
|
Manu Robles Arangiz institutuak euskaraz eta gaztelaniaz kaleratutako David Guillamon eta David Hoyosen lan honen helburua mugikortasunari buruzko gaurko irizpideen gaineko gogoeta egitea da. Egileen iritziz, bizilekutzat
|
dugun
mundua etorkizuneko belaunaldien mailegu gisa ulertu behar da. Horregatik, garapen jasangarria kontzeptua aztertu dute ezer baino lehen.
|
|
|
Tavexeko eta bat egitearen ondorengo konpainiaren presidente ere izango den Enrique Garranen ustez, bi enpresek produktu eta merkatu geografiko osagarriak dituzte, baita filosofia korporatibo antzekoa ere. Honek, bere ustez, «oinarrizko produktuen eta balio erantsi handiagoa
|
dutenen
munduko eskaerari eraginkortasunez, kalitatez eta berrikuntzaz aurre egitea bideratuko du».
|
|
|
Niaren kontzientzia nondik sortzen den, askatasunaren kontzientzia zerk ematen duen... guk gauza asko jakin genitzake baina sekula ez dugu jakingo beste pertsona bat zer ari den pentsatzen, zer ari den sentitzen, eta pentsamenduen gai hori definitzea eta argitzea nik uste ezinezkoa izango dela. ...eta atal espezializatu gehiago ari gara ezagutzen, non dagoen lengoaia musikala, non sortzen den lengoaia idatzia, epe laburreko memoria non jasotzen den, non epe luzekoa, inteligentzia artifizialari dagokionez ere asko aurreratu da, neurotransmisioari buruz eta burmuinaren funtzionamenduari buruz izugarri ari gara jakiten, baina pentsamenduaren eta sentimenduen alor osoa, pertsona bakoitzak berea
|
duen
mundu hori, uste dut oso zaila izango dela deskubritzen, eta ez dakit interesgarria izango ote litzatekeen ere dena jakitea.
|
|
|
Zuek haurrak zinetenean noraino iristen zen
|
zuen
mundua?
|
|
|
234 hektarea betetzen ditu, itsasoaren eta lehorraren arteko mugan. Sekula lanik egin ez
|
duen
munduko zentral nuklear bakarra da, oso osorik bisitatu litekeen bakarra beraz. Hala ere, erreaktoreetarako sarrerak orain gutxi itxi zituzten, hormak eraikiz bertan.
|
|
|
gaurko
|
zuen
munduan
|
|
|
Besteek sekulako publizitate eta barreiaketa ahalmena duten bitartean, guk oraindik ez dakigu nola egin hori. Beharbada marketin kontua da, baina inbertsio pribatuaren aldetik bakarrik begiratuta, ezin
|
dugu
mundu horretara iritsi, are gehiago salmentaren giltza telebistaren aldera doanean. Musikaren kasuan adibidez, irratietan lehiatzen gara Bob Dylanekin eta ez dago halako desberdintasun nabarmenik, baina telebistan bai, bideoklipean eta irudian bai.
|
|
2007
|
|
|
Eta ez daukagu bakar bat baizik. Gure ekonomiak eta bizitzeko erak bat egin behar
|
dute
mundu errealarekin, lehenago istripuz osorik irentsi baino lehen".
|
|
|
Esate baterako, harrigarria da frantziarrek zein atxikimendu duten beren hizkuntzarekiko, eta zein kezka ingelesaren aurrean, frantsesa atzera ari delako… Non uzten gaitu horrek gu, euskaldunok? Hori da bizi
|
dugun
mundua. Kontziente al gara?
|
|
|
lau gingil ditu, hostoaren alde banatan bina eta muturrik ez, hosto punta kamutsa da zeharo. Zuri antzeko zura du eta whitewood zur zuria izena bereganatua
|
du
mundu osoan. Lehendik zurzuri eder bat izaki (Populus alba), euskaldunok nola deitu behar ote dugu honoko zur hau?
|
|
2008
|
|
|
Irakaslea pentsatzen erakusteko dago. Jende askok uste
|
du
mundua ikasgelan bukatzen dela eta berez konpontzen dela. Ez!
|
|
|
Mezua: mundutarron osagarria zaindu behar
|
duen
Munduko Osasun Erakundeak (MOE) zentsuraturik eta ezkutuan dauzkala gorderik Txernobilgo leherketaren inguruko dokumentu garrantzizkoak, zergatik eta Energia Atomikoaren Nazioarteko Agentziak (EANA) horretara behartu duelako.
|
|
|
Nik irakurri nuena istorio surrealistek ehundutako istorioa zen. Neronek oso osorik hauteman ez
|
nuen
mundu surrealista hura, errealitatera ekarri du Aramaiok. Alegia, Unai Elorriagak eraiki zuen istorioa surrealistagoa zen Aramaiok zeluloidean eskaini diguna baino.
|
|
|
gai hau poliki poliki jorratu behar da, Europan bereziki Euskal Herriko auzia zertan den jakinarazteko. Urtetan eta urtetan gure ekimen politiko honi zenbat eragozpen jarri zaizkion ezagutarazi behar
|
dugu
munduan.
|
|
|
Baina integraziotik asimilaziora tarte txikia izaten da batzuetan. Nola lortu kulturen arteko bizikidetza zuen izaera,
|
zuen
mundu ikuskera galdu gabe?
|
|
|
Romaniera da ijitoen hizkuntza transnazionala. 20 milioi hiztun omen
|
ditu
mundu osoan. Distantziaren, mugen eta denboraren gainetik iraun du hizkuntzak.
|
|
|
Nik maite
|
dut
mundu osoko kultura baina… ai! euskara maitea, nire gurasoengandik jasotako altxorra hor dijoa.
|
|
2009
|
|
|
Erakutsi nahi
|
dugu
munduan badaudela beste musika asko, tartean bluesa. Horren jatorria, historia eta bilakaera irakasten dugu era ludiko eta jostagarrian, parte hartzea bultzatuz eta musika zuzenean jotzen.
|
|
|
Aresti aipatzen dudanean, Arestiren hitzak nire egin ditudalako izango da. " Nire zihorraz neurtu behar
|
dut
mundua". Zoritxarrez.
|
|
|
Nire ustez gezurra da. Inork ezin
|
du
munduaren sufrimendu guztia sufritu. Hori anitzak garela esatea bezalako Fernandoren egia bat da.
|
|
|
Musikaria ere bada. Xorrotxak taldea sustatu zuen behiala eta Pil Pil ean ari da egun. Bere eleen doinuei esker, joan badoan baina oraino gurekin
|
dugun
mundua irudikatu dugu.Domintxine herria Amikuzen dago, Zuberoarekiko muga mugan eta Biarnoko mugatik bi kilometrora. 550 bizilagun inguru bizi dira bertan, Mixel Thikoipe horien artean:
|
|
|
I. Esnaola: " Euskarak ezin du itzulpenaren zain egon, euskarak bere erritmoa
|
du
mundu fisikoan eta hala behar du birtualean ere. Hori Microsoften eskutik ezin da lortu, berak ezartzen baitu erritmoa".
|
|
|
Sailkatzeak etiketatzea dakar, eta zerbait gorroto
|
badut
munduan, etiketak dira. Onartzen dut iruzurrik gabeko etiketatzeak egosten ari denari buruzko informazioa eman dezakeela, baina bestela ez dit pito graziarik egiten.
|
|
|
Baina denak dira nere haurtxoak... Espero
|
dut
mundua ikusi dezatela eta belarri eta bihotz eta patrika askotatik pasa daitezela... Amen.
|
|
|
Gure eguneroko bizimoduaren leihoak oso estuak dira eta mundu honetako errealitatearen zati oso txiki bat baino ez dugu ikusten. Horregatik merezi
|
du
mundura ateratzeak. Horregatik laguntzen dizu gauzak bere lekuan jartzen bidaiatzeak.
|
|
|
Zuen aitona atzerrira joan ohi zen, sektoreak sei zazpi urtetik behin egin ohi
|
zituen
mundu mailako biltzarretara. Eta zu?
|
|
2010
|
|
|
Beste era batera egon. Beste modu batera partekatu behar
|
dugu
mundua gizon emakumeok. Hori da nire nahia, eta beste askorena; zenbait gizonena, besteak beste.
|
|
|
Abian da poeta berriro ere mundura. Herria berarekin darama, bazterrera laga ezin
|
dituen
munduko plaza guztietan kausitu nahi du herria. Harmoniaren xerka ibili dabil zeharbide desorekatuetan.
|
|
|
Aurrean daukatenaren eta sakonean sentitzen eta pentsatzen dutenaren arteko gatazka bizi dute. Kezka
|
dute
munduaz, miseriaz, injustiziaz, egoera politikoaz, baina, kezka zelan bideratu ez dakite. Kezka edo haserre hori formulatzeko edo azaleratzeko gai ez dira eta ez dakite bulkada hori nola bideratu eta biderkatu.
|
|
|
EGA
|
duen
munduko trabesti bakarra omen zara.
|
|
|
Niretzat, azken urteetako aldaketa nabarmenena ez da ekonomikoa, demografikoa baizik. Ni bizi izan naiz 2.000 milioi biztanle
|
zituen
mundu batean, eta orain 6.000 milioi baino gehiago ditu, hori berez negatiboa da gizarte orekatu eta garatu batean, batez ere gizarte horretako portzentaje altu bat hasten bada eskatzen gure kontsumo maila bera edo antzekoa. Unea iritsiko da, eta horregatik bilatzen da larriki iturri energetiko berri bat (fusio nuklearra, garbia eta merkea, adibidez).
|
|
|
Madame Tussaud 1850eko apirilean hil zen, 88 urte zituela. Haren izena daukan museoa Londresko gune turistiko nagusietakoa da gaur egun eta adarrak
|
ditu
munduko hiri askotan.
|
|
|
Eta zenbait aspektuk zilegi egiten dute konparazioa, esaterako, Wachowski anaien mundu birtual informatikoak eta Nolanen pelikuletako ametsek, biek paratzen digute galdera bera sudur aurrean: benetakoa al da bizi
|
dugun
mundu hau. Errepresentazio hutsa ez ote?
|
|
|
kapitalismoa. Sistema honek babes politiko handia
|
du
munduan: planetako gobernu gehienak.
|
|
|
" Gazteak ekintzara pasako balira, gatazkaren parametroak gogortu litezke. Marokok hori nahi
|
du
munduaren aurrean' horra terroristak' zilegitasunez esateko".
|
|
2011
|
|
|
Halere, Lertxundik ez dizkie kanpoko merkatuei ateak ixten, hasiera batean hemengoaren alde egiten badu ere: " Pertsonalki uste dut ez dagoela desberdintasun handirik, barietate ezberdinekoak izan arren, sagardo izaera
|
duten
munduko sagarren artean. Hemengoarekin ez da nahikoa eta sagardo izaera duen sagar gehiago behar dut, horregatik jo beharra daukat gertuko probintzietara edo urrutiagora".
|
|
|
Alderantziz, Europako instituzioek edo Nazio Batuek asko egin dezakete mundu hobe baten bidean, eta izatez baikorra naizenez, egun batean denak danimarkarrak Danimarkan bezala bizitzea nahi nuke. Ekonomia sozial eta solidarioa
|
duen
mundua behar dugu, eta gauza asko oker badoaz ere, ez dezagun ahantz ziaboga interesgarriak ematen ari direla, eta urratzeko bide eta aukera ederrak geratzen zaizkigula.
|
|
|
Ez, ideologia kontuengatik egiten dugu. Alegia, nik uste
|
dut
munduak horrelakoa izan behar duela, beraz, horrela begiratzen dut eta horrela eraikitzen dut.
|
|
2012
|
|
|
" Inoiz ezagutu ez
|
dugun
mundu bat hasi da. Edo bestela esanda guk ezagutu dugun moduan, mundua desagertu da".
|
|
|
Sinesten al ditugu guk? Alegia, ez dela Pyongyang kaleetan herritarrak zelatatzeko bideo-kamerak
|
dituen
munduko hiri bakarra.
|
|
|
Hein batean, sentipen horren atzean erru sentimendua dagoela esango nuke. Hemen jaio nintzen, ezin
|
dut
mundua aldatu, baina bai hura kontatu, hau da, nire urte berean jaio zen hari gertatu zaiona. Sentimendu hutsa da.
|
|
|
Mundua etengabe sartzen zaigu toki guztietatik eta leihoaren kristalaren kolorea guk erabaki dezakegu. Esan dezaket leiho hori nire kolorekoa izatea nahi dudala eta euskaraz jaso nahi
|
dudala
munduaren berri. Eta nire munduaren berri nire koloreen bidez eman nahi dut.
|
|
|
Gizarte zoriontsua da, zeinetik desagertu baitiren tragedia eta sentimendu bortitzak. Hori da guk bizi nahi
|
genukeen
mundua". Houellebecqek asmatu izana aitortzen dio Huxleyri; lerro artean atzeman daitekeen kritika da Huxleyk beldurgarritzat hartzea etorkizun hori.
|
|
|
Semea hil zidaten momentutik aurrera, herrialde honen egia iluna ikusi dut, nola erabiltzen den indarkeria, isiltasuna eta inpunitatea, komunikabide masiboen gezurrak politikari hiltzaileak babesteko... Bestelako mundua aurkitu du, egia gordin asko
|
dituen
mundua. Lehen, mundu guztia ahazten nuen.
|
|
|
" Zure arrakastarik handiena izan da satira areriotzat
|
duen
mundu konplexu horretan sartzea: eskolan, alegia", idatzi dio Tonuccik Fratori liburuaren hitzaurrean.
|
|
|
Euskal Herri lehiakor bat nazioartean. Europa baitan bihurtu behar
|
dugu
munduko ezagutzaren ekonomia lehiakorren eta dinamikoena. Zer aurkitzen da topikoari axala urratuta?
|
|
|
Zuzena da eta ez du ezer, ondasun materialari uko egiten baitio. Nahi
|
dugun
mundua eraikitzeko pertsona baliotsua da.
|
|
2013
|
|
|
Gaur egun iraultza industrialean izandako putzu antzeko batean gaude. Uste
|
dut
munduak aurrera egingo duela, baina hori bai, XIX. mendean bezala, jende pila joango dela langabeziara, industrializazio eredu berri bat ezarri arte. Aldaketa fase hori pasa egin behar da.
|
|
|
Horrekin batera, beharrezkoa da sistemak eskubide horiek bermatzea eta urratzen direnean neurriak hartzea, arazoa ez baita pertsonala, estrukturala baizik, egiturazkoa, eta egin beharreko bidean neurri bat da autodefentsa, baina azken buruan lortu behar duguna da jarrera matxistak eta biolentoak deslegitimatzea. Horretarako ere balio dute ikastarook, gure ingurua zalantzan jartzeko eta gogoetatzeko; emakumeek probokatzen dugula esaten denean zertaz ari garen, gizonek zer egin dezaketen… Honen guztiaren aurrean gizonak ez direlako besoak gurutzatuta geratu behar, baina emakumeari galdetzea eta erabakitzen uztea da lehenengo urratsa, ezin
|
du
mundu guztiak emakumeon izenean erabaki".
|
|
|
Iaz, Garbibai ekimena jarri zuen martxan klubak, eta urtero errepikatzea da asmoa. Stand Up Paddle modalitatea praktikatuz ohol baten gainean zutik arraun egitea, ibaia garbitzea helburu
|
duen
munduko lehen lasterketa da Garbigai. " Ideiaren oinarria lagun australiar batek esandakoari esker bururatu zitzaidan:
|
|
|
Aldiz, piztu ezazu kandela bat". Uste
|
dut
mundu honetan kandela asko piztu behar direla, zeinahi dela ere, baina kandelak piztu, argi txiki bat piztu. Horixe da nire pentsatzeko era, eta horrexek mugitu nau bizi honetan.
|
|
2014
|
|
|
Bonbardatu egin dituzte, herritar horiek kartzela fisiko batean egoteaz gain, kartzela mental batean daude". Ez daukate kanpoko emakumeekin harremanik, apenas
|
duten
mundua ulertzeko beste erarik ezagutzerik.
|
|
|
Besarkadaren indarra oso handia da. Tira, uste
|
dut
mundu guztiak behar duela besarkada, baina ez dugu esaten, eta, gero, larrutik ordaintzen dugu. Berba egin gura duenak, hor gaitu.
|
|
|
Zibechi jauna, zure ustez zein egoera bizi
|
du
Munduko Kopa jaso duen Brasilek?
|
|
2015
|
|
|
Hala ere, Afrikako iheslariek ez
|
dute
mundu aberatsaren arreta handirik pizten, ez behintzat ez badira iristen patera eta antzeko ontzietan itsasoz Europako itsas hegiraino. NBEk errefuxiatuak direlakoan proposatutako babes eskaeretatik oso gutxi lortzen ditu, %10 inguru.
|
|
|
Lehengai merkeak erabiliz, hilabete gutxian eguneko hiru milioi litro erregai ekoiztuko zituzten eta, hala, estatuak ez zuen petroliorik inportatu. Handik aurrera, austriarraren formula harrigarriari esker Espainiak aukera garbia
|
zuen
munduko potentzia nagusietakoa izateko.
|
|
|
" Ziur gaude hori guzia nahi dugula ikusi desagertzen? Hauta dezagun bizitzeko nahi
|
dugun
mundua". Herritarron erantzuna batekoa zein bestekoa izan, eguneroko gure hautu txikiak gidatuko dituen logikaren araberakoa izango da geure mundua, Barakaldon zein Baionan.
|