|
2005
|
|
|
Adibide inozo batekargitzen ahaldigu kontua: esandaiteke zarauztar gazteek heinbatezZarauzko euskararen jarraipentzat jodezakegun hizkera egiten dutela; mintzatzendirenean arreta pixka batezartzea askidaegiten
|
dutena
euskara batua ezdela jabetzeko. Zarautzen, orain artean Nor Nori aditzsaileanoraineko aldaeretanlehenpertsonan zatzait&aukera izanda, horidadialektologia lanekdioskutena; egungogaztearizaitentzunen diozu eta«hai, gureaitakzatesatendu»erekontatukodizu.Bialdaerakherrikoak izaniketahorietarik batereduestandarrari dagokionez, ulertzekoa daegungo gaztezarauztarrenaukera; halazere, entzunen diozuzarauztar gaztearizakuzaigu rekin rik, hatera, bainabigarrena gehiago.Berebat, erten' irten', ostro
|
|
|
Edonola, Elorduik (1995) azpimarratu duenez, ikertzaile zenbaitek ohartarazi gaituzte zail samarra gertatzen dela askotan aipaturiko hiru mota horietako aldaketak bereiztea. Edozein aldaketa ez dugu a priori ahulgarritzat hartu behar; izan ere, aldaketa batzuek funtzio jakin bat
|
dukete
euskara garai berrietara egokitzeko saioetan eta ahulgarriak baino indargarriak dirateke orduan. Ezaugarri soziolin
|
|
|
Urruntze hori sakonkiago aztertu litzateke, ordea: alderdi batzuetan eredu berdintsuak behar
|
dituzte
euskararen erabilera horiek, baina beste alderdi batzuetan estilo desberdinak izan dituzte. ' 30 Ikus Elordui (1995). 500EVSKARA BATUA ETA EUSKARA TEKNIKO ZIENTIFIKOAgara hizkuntza menderatuak menderatzailearekin berdintzera jotzen duenean, eta hizkuntz bereizteaz, aldiz, hizkuntza menderatuak menderatzailearen eredutik urruntzera jotzen duenean.
|
|
|
den atzizki moduko zerbait aurkitzea espero dezakegu euskaraZ43? Esate baterako, pre aurrizkiak modifikatzaile modura jokatzen du prejuicio hitzean, beharrezko datuak izan aurretik egiten den juicio mota adierazten baitu hitz honek eta horren parean aurreiritzi
|
dugu
euskaraz. Prehistoria hitzean aldiz, pre aurrizkia da hitzaren burua, ez baitu historia mota bat adierazten historiaren aurreko garaia baizik.
|
|
|
ez zitezkeen haien haurrak maiz gertatzen ziren bezain gibelatuak. Frantsesa ere biziki garbiago
|
zuketen
euskararen bitartez ikasiz. Horra egia!
|
|
|
aipatu hiru uharte handietako dialektoak direla Bonapartek gehien ematen dizkigunak, ia erdia baino gehiago. Dena den, orduko hizkuntzalariek, eta bereziki dialektologoek, Italiako dialektoen argitalpenak lortzeko bide errazagoa
|
zuten
euskarazkoekin jabetzeko baino,
|
|
2019
|
|
|
I. M. Echaideren 1944ko liburuan, eta Herria, Gernika edota Euzko Gogoa aldizkarietan. rekin. A. Irigarayk argi utzi zuen Euskaltzaindiak ez
|
zuela
euskara estandarraz erabaki ofizialik, baina Akademiaren itzala baliatuz, bere aspaldiko asmoak agertu zituen aurkezpenean, gipuzkeraren aldekoei eta erbesteko idazleei keinu adeitsuak eginda:
|
|
|
Hitzaldian, ez
|
zuen
euskararen arazo horien irakurketa politikoa egin, baizik eta mende hasierako Frantziako protosoziolinguistikan oinarritu zen, Ch.
|
|
|
Bertan" kommissinoak" osatzeko Bizkaiko hainbat abertzale zerrendatzen dira: I. Berriatua, (OFM) eta Cirilo Arzubiaga elizgizonak edota Federico Zabala, Manuel Eguileor, J. M. Caballero Aldama eta Carlos Billalabeitia politikari jeltzaleak, besteak beste770 Argi dago F. Krutwigek EAJ PNVrekin elkarlana abiatu nahi
|
zuela
euskara gizartean sustatzeko.
|
|
|
Bartzelonan P. Fabraren Diccionari general de la llengua catalanaren bigarren edizioa (1954) argitaratzen zuten bitartean, L. Michelenak, gainetik zama astuna kentzen duenaren arinduarekin, baztertu egin zuen artean forma estandarrik ez
|
zuen
euskararen lexikografia normatiboa. Linboan geratu ziren Akademiaren Diccionario español vasco nahiz A. Irigarayren asmoak.
|
|
|
1931ko otsailean, EI SEVeko J. Oruetak ordezkari bat eskatu zionean R. M. Azkueri, GPDk sortu behar
|
zuen
euskararen aldeko batzorderako, R. Inzagaray izendatu zuen.27 Era berean, EI SEVek euskara gaitasuna epaitzeko ahalmena eman zion 1934an, Gipuzkoako toki administrazioan hizkuntza eskakizunak ezartzeko prozesu ahulean (Rodríguez Ranz & Unanue López 1994).
|
|
|
L. Eleizalde jeltzalea BPDko" Eŕi Irakaskuntza Batzorde"(" Junta de Instrucción Pública") berriaren ikuskaria zen. A. Campión eta J. Urquijo errentadunek, ordea, ezin
|
zuten
euskaraz normaltasunez egin, nahiz eta historia filologietan adituak izan. J. Urquijok, hain zuzen, Oñatiko biltzarraren hizkuntza saileko hitzaldi nagusia eman zuen:
|
|
|
Gutunaren kopia EBBko kideei edota C. Jemeini ere bidali zien.442 Erbesteko EJ GEk gorabehera horien guztien berri bazuen. 1949ko abenduan, Parisko Euzko Deyak bere posizioaren berri eman zuen artikulu baten bidez. Ez zen Euskaltzaindia berrituaren aurka agertu, baina argi utzi nahi
|
zuen
euskararekiko tolerantzia zenbait eremutan ez zela frankismoaren liberalizazio zantzua, baizik eta euskal gizarteak, erbestekoak barne, eragindako presioaren garaipen mugatua. Gerraosteko jazarpen faxistaren eta hamar urte ondoko euskararen egoera, funtsean ezberdinak ote ziren galdetzen zion bere buruari artikulugileak:
|
|
|
Lafon, J. B. Daranatz, J. A. de Donostia edota J. M. Barandiaran. ...zen Erlangen era aldatu, eta bertako unibertsitatean linguistika konparatiboko katedraduna izan zen.552 Mundu Gerraren ondoren baldintza material eskasetan bizi zen eta J. Garatek Argentinara erakarri nahi izan zuen alferrik, G. Bähr lokalizatzen saiatu ziren aldi berean.553 1949ko martxoan J. Urquijorekiko korrespondentzia berreskuratu eta hortik etorri zen urgazle izendapena.554 K. Boudak uste
|
zuen
euskara eta Kaukasoko hizkuntzen arteko lotura genetikoa frogatu egin zuela. Ildo horretako artikuluak argitaratu zituen Eusko Jakintzan.
|
|
|
Utz nazazu erran diezazudan xedetzat amesten duzularik, nahi
|
dutela
eskuara ezeztatu edo suntsitu. Laido handi hori, Azkue eta bertze langile zintzo guzientzat.
|
|
|
doi doia uzten gure eskuara lanetan. Bainan" oro ala deus" ka artzeak ez dut uste atherako
|
duen
eskuara lerra bidetik. Ahal den neurrian zerbaiten egitea, guti bada guti, nola diokezu hain gaizki dela?
|
|
|
Alemaniako linguistak distira politikoki orbangabea (seguru asko A. Tovarren bermearekin) ematen zion egitasmoari, Gipuzkoako agintarien ustez. SFVJUren ikerketa lana indartzeko prest agertu arren, GPDko agintariek ez
|
zuten
euskara ikastaroak baztertzeko asmorik, eta J. M. Urrutia SFVJUko euskara katedradun izendatu nahi zuten.985 J. M. Caballero eta M. Ciriquiainek adierazitako baldintzak gehituta, proposamen berria bidali zuen euskaltzainburuordeak, aurrekoa jaso gabekotzat jo baitzen.986 L. Michelenak ordurako aurreratuta zituen hainbat egitasmoren bidetik, hauek ziren SFVJUko ikerketa filologikoen zuzendariari e...
|
|
|
Ikerketa linguistikoak, ordea, ez
|
zuen
euskara biziaren zalantzaz beteriko etorkizunean eragin zuzenik. Diktadura frankistak ezartzen zituen mugak onartuta, L. Michelenak (ezin aipatu gabe utzi A. Irigarayk gerra zibil aurretik egin zuen bidegile lana) Donostiako Egan aldizkariaren zuzendaritza hartu eta, RSVAPen gehigarri literario xumea zena, kultura aldizkari duina bilakatu zuen.
|
|
2021
|
|
|
Apaizak, aundikiak, ezpañetan bizarra ta eskuetan makilla darabilten guizonik gueien gueienak erderaz ari dira elkarren artean. Au badakite nekazariak; eta guero uste
|
dute
euskera, mendiko belarrak kaleetako arritartean bizi ezin diran bezela, uri aundietan jende artean ezin bizi litekela. (Díaz Noci, 1993:
|
|
|
1986an hitzetatik ekintzetara pasatzea lortu zen Jaurlaritzaren dirulaguntzarekin Eginek Hemen eta Deiak Eguna martxan jarri zituztenean. Egunkari formatua
|
zuten
euskarazko astekariak ziren, egunkari baterako tarteko pauso gisa planteatu zirenak:
|
|
|
Frankismoak maite(?)
|
duen
euskara herri mailakoa da, tradizionala, antigoaleko kulturaren ekarlea. Horri deitzen dio jatorra[...] Borrokatzen duen euskara, aldiz, euskara jasoa da, kultua, kultur tresna gisa erabili nahi dena.
|