|
2009
|
|
|
Umeak eskulturara igotzen dira, eta ematen du bertatik lurrera jausi daitezkeela.
|
Orain
arazoa beste leku batera eraman nahi dute udalekoek, besterik gabe. Horregatik, gu egoskorrak jarri ordez, proposamen ezberdin bat luzatu behar diegu, hots, tramankulua birziklatzea.
|
|
|
Hori baino, elementu txikiekin ahalik eta gauza gehien egitea bilatzen dugu. Adibidez,
|
orain
Ezkioko baserri baten zaharberritzea egiten ari gara, eta proposatu dugu terraza bat funtzio bikoitzarekin, ikuspegi ederrez gozatzeko leku bezala eta komunikazio gune gisa estalpean diseinatu dugun apartamentu txiki batera ailegatzeko.
|
|
|
Bozgorailuen orroen artetik, Martinen ahotsa leun eta xuabe aditzen da. Gure Artea, Eusko Jaurlaritzak
|
orain
dela 26 urte asmatutako tresna bat da euskal artistak ezagutarazteko. Artearen munduan, arkitekturan bezala, kritiko eta komisarioek esan behar diete hiritarrei, antza, zer den ona eta zer den txarra.
|
|
|
3 Nola ziren arkitekto baten hastapenak
|
orain
dela 30 urte?
|
|
|
Merkatuan lanean dabilen arkitekto orok du titulazio berbera, karrera luze eta bizi batetik pasatu eta gero jasoa. Baina egia da, era berean, ehuneko txiki batek baliatzen dituela bere tituluak dakartzan osagarri horiek guztiak, sinadura, aseguruak, erantzukizunak, etab. 300 kredituko (KAP barne) graduatu bat gai izango ote da merkatuan
|
orain
arteko arkitektoek bezala lanean jarduteko. Berme guztiekin?
|
|
|
Arquitectos Explotados erakundeak
|
orain
dela 30 urte pentsaezinak ziren aldarrikapenak ekartzen dizkigu. Autonomo, faltsuaren?
|
|
|
Horrek dakartzan ondorioak biziki larriak dira, langileen eskubideen aldetik behintzat; kontratudun batek izan ditzakeen desabantaila guztiei autonomoak dituenak gehitu behar zaizkie. Sarritan, oporrak ordaindu gabe gelditzen dira, langabeziako subsidiorik eza dago(
|
orain
, krisialdian, arkitekto asko langabezia ezin kobratuta aurkitzen dira), eta kaleratzearen aurrean ez dago inongo defentsarik. Bestalde, lanbidearen erroak erasotzen ditu praktika honek; autonomoak kontratatzen dituen enpresak besteen aurrean lehiakortasun handiagoa erakutsi dezake, eskaintzen dituen prezioak murriztuz.
|
|
|
Izatez, mundu osoko banku zentralek interes tasa ofizialak ia hutsera jaitsi dituzte. Halere, horrek, tipo ofizialen beherakada merkatuko tipoetara eramateko, zorpekoen gaineko presioa lasaitzeko (eta hortaz guztiaren oinarrian dagoen ordainketen etetea amaitu eta ordainketei berrekiteko joerarekin eta konfiantza berrezartzearekin ordeztu ahal izateko) eta mailegu berriei bide emateko
|
orain
zabal eta indartsu dagoen beldur eta mesfidantzarekin amaitu du, inork ez baitu mailegu merkerik ematen arriskua handia denean, hortaz merkatuko tipoak altu. Baliteke, horregatik, tipo ofizialak jaitsi arren, hipoteken kostua ez jaistea eta merkatuak behera jarraitzea.
|
|
|
Mazarredozumarkalean, Guggenheim museoariso, EuskalHerrikoArkitektoen ElkargoOfizialaren (EHAEO) egoitzabizkaitarradago, nahizeta,
|
orainarte
, munduak bereberrijasoez.Bertaratubehardenhorri,, kobazulo?,, harresi?,, gotorleku?,, murru, eta antzekohitzakdatozkioburura, batetikegoitzarentrinkotasunaetakanpoarekikoduen erlaziohutsagatik, bestetikarkitektoarenirudia sozialkiizandueniragazkortasunikezagatik.
|
|
2010
|
|
|
ematea eta etorkizunean barik
|
orain
bertan egoera nola alda daitekeen erakusteko ideia batzuk proposatzeko saiakera bat egitea da.
|
|
|
Hasierako zerbitzu eta ekipamendu publikoen gabezia konpondu egin zaie hein handi batean, baina etxe gehienek oraindik ez dute igogailurik. Horrenbestez, auzoon eraberritze prozesu luze eta garestiari ekin zaio
|
orain
.
|
|
|
Eztabaida hau zentzugabea da; ez dituzte-eta gogoan horrelako hiri plangintza baten lanak eta denbora eskakizuna. 25 urte izan gara gu borrokan,
|
orain
dena lurretik botatzeko!
|
|
2012
|
|
|
Birziklapena
|
orain
dela gutxi txertatu da botere publikoen agendan, eta nekez bilakatuko da, erabili eta bota, politikaren kontrako arerio erreala.
|
|
|
Adibidez, arkitektura industrialak ez du izan,
|
orain
dela urte batzuk arte, ondare izatearen errekonozimendurik, eta oso katalogazio gutxi egin dira. Deskontaminazioaren afera kenduta, industria eraikinak oso egokiak dira, benetako malgutasun bat erakusten baitute beste edozein erabilera sartze aldera.
|
|
|
Gaur egun, denbora epe luze batean eraikiko diren eraikinak baino gehiago dira jada eraikita daudenak (herrialde, garatuak? kontsideratzen direnetan aspaldi heldu ginen puntu horretara), horietako asko zaharkituta daude, eta beraz, beraien bizitza erabilgarriaren amaierari buruz
|
orain
arte egin dena baino gehiago erreflexionatzea behar beharrezkoa da hirigintzaren ikuspuntu batetik. Erabilitako materialak berriz ere erabiltzeko edo birziklatzeko moduak ikertu eta garatu ditugu, eraikuntza sektorearen kontsumo energetikoa eta giza aktibitateak ingurumenean duen inpaktua gutxitzea nahi badugu behintzat.
|
|
|
Kalte hauek ekiditea edo gutxienez gutxitzea beharrezkoa izango da, errekurtsoen agortzeak etorkizuneko hazkundea kolokan jar baitezake. Beste era batera esanda, ez dakigu noiz arte jarraitu dugun
|
orain
arteko etengabeko hazkundea. Ingurumena gero eta gehiago zaintzeko eraikuntza teknika berriak erabili dira, eraikinen bizitzaren zikloa era egokiagoan ixteko eta zergatik ez, eragindako kalteak gutxinaka konpontzen joateko.
|
|
|
Balorazio ekonomikoak egiteko orduan beraz,
|
orain
arte kontuan hartzen ez ziren faktoreak aintzakotzat hartzen hasi gara, esaterako proiektatze fasearen kostu gehigarria, eraikinaren exekuzio fasearen kostua, eraikinak erabilgarria den garaian dituen mantenu eta bestelako kostuak (soluzio desberdinen arteko aldeak konparatzea da komenigarriena, kostu energetikoei dagokienez batez ere), eta bizitza amaieraren kudeaketaren kostua, edo zergatik ez,...
|
|
|
Hortaz, erabiltzaileen inplikazioa ere behar beharrezkoa izango da eraikinen energia kontsumoa jaisteko eta ingurumena
|
orain
arte baino gehiago errespetatzeko. Azken finean beraiek dira eraikuntza sistemak eta ongizatea lortzeko gailuen erabilera optimizatuko dituztenak.
|
|
|
Egoera larri horren aurrean, Europar Batasuna (EB) diagnostikoa eta estrategia doituz eta finduz joan da azken hamarkadan zehar. Europako Kontseiluak, 2011ren hasieran, EBren konpromisoa berretsi zuen berotegi efektuko gasen isurketak (BEG) 2050ean% 80 eta% 95 artean murrizteko, 1990eko mailarekin konparatuta (Europako Batzordea, 2011a);
|
orain
dela ez hainbeste, isurketak 2050ean murrizteko helburua% 50ean gutxienez jartzen zuen EBk.
|
|
|
Europako Kontseiluak 2020rako ezarritako helburuen arabera, orduko energia kontsumoak% 20 jaitsi luke 2006koarekin alderatuta, nagusiki e, zientzia hobekuntzei esker. Batzordearen arabera,
|
orain
martxan dauden politikekin, kontsumo murrizketa% 10ean geratuko litzateke, eta horregatik Energia E, zientzia Plana 2011 ezarri berri du (2011c). Aldi berean, Batzordeak landu dituen eszenarioetan, 2050eko energia kontsumoa% 41 gutxituko dela aurreikusten da; are gehiago:
|
|
|
baita ere, mugikortasuna termino absolutuetan murriztea,
|
orain
dela hamarkada batzuetako mugikortasunaren eta jarduera ekonomikoaren arteko erlazioa berreskuratuz, egungo gizartea hipermugikortasunarena baita.
|
|
|
Mugikortasuna jaistea (garraioaren eta jarduera ekonomikoaren artekoratioak
|
orain
dela 40 urtekoaren maila berreskuratuz)
|
|
|
Eta, bestalde, zubiak eraiki eta aniztasunean akordioak erdiesteko ardura dugu guztiok ere. Euskal Hiria, izan ere, okerreko bidetik eramandako marka instituzional bat izan delako;
|
orain
aldiz, guztion artean bere lekuan kokatu behar dugu. Eta, dakigun bezala, hiria ez da inorren jabetza:
|
|
|
Iragana,
|
orain
artekoa: http://ttiki.com/42659
|
|
|
Fernando de Terán hirigileari irakurri genion behin (1) «hasieran hirigintza ingeniarien kontua zen, gerora arkitektoen eskutara pasatu zen, eta
|
orain
, geografoei soilik interesatzen zaien kontu bihurtu da». Ekologo moduan aurkezten duzu zeure burua.
|
|
|
Iraunkortasunerako 1992 urteko Rioko gailurra erreferentzia bat izan zen, nazioarteko akordio garrantzitsuak bultzatu zituelako; esate baterako, klima aldaketaren gaineko kontrola eta bioaniztasuna kontserbatzeko hitzarmena.
|
Orain
, akordio horiek berrikusi eta proposamen berriak garatu behar dira, nahi dugun etorkizunerako bidea egiteko. Hurrengo egunetan, gobernuen ordezkariek gai garrantzitsuak erabaki dituzte, eta gizarte erakundeek arretaz aztertuko dituzte.
|
|
|
Izendapena ezagutu eta gero, Green urtearen bezperan honelako adierazpen interesgarriak irakurri genizkion azken urteetan udaleko CEA (Ingurugiro Gaietarako Ikastegia Centro de Estudios Ambientales) elkartearen arduraduna izan den eta
|
orain
udaleko ingurumen arloko koordinatzaile orokorra den Luis Andrés Oriveri: «Este premio va a servir para ser más autocríticos, porque habrá muchas miradas exteriores puestas sobre la ciudad y se van a tener que hacer bien las cosas.
|
|
|
Los especuladores, uno de los mayores enemigos de la sostenibilidad en la actualidad, lo tienen más difícil». Tamalez, green urtearen lehen bederatzi hilabeteak pasatu eta gero, Udal Gobernuko politikarien mezua eta
|
orain
arte ikusitakoa ez dira inola ere bat etorri aurreko adierazpenekin. Orain artean, green marka saltzera zuzendutako marketin kanpaina izan da nagusitu dena.
|
|
|
Adibide aproposa hondakin eta zaborren kudeaketa izan daiteke. Aurrerapausoak eman dira,
|
orain
gehiago birziklatu eta askoz zabor gutxiago botatzen da Gardelegiko zabortegira, baina arazoa ez da konpondu eta kudeaketa daraman enpresak (FCC) utzikeria erakutsi du behin baino gehiagotan. Zaborren bilketan ere, pauso batzuk ondo eman badira ere, gutxi aurreratu da zabor bilketa selektiboan eta Jundizen ezarri zen biokonpostaren guneak ez ditu bete jarritako itxaropenak, batetik espero baino askoz hondakin gutxiago tratatzen duelako, eta bestetik, tratatzen den materialaren azken kalitatea ez delako espero bezain ona.
|
|
|
Zaborren bilketan ere, pauso batzuk ondo eman badira ere, gutxi aurreratu da zabor bilketa selektiboan eta Jundizen ezarri zen biokonpostaren guneak ez ditu bete jarritako itxaropenak, batetik espero baino askoz hondakin gutxiago tratatzen duelako, eta bestetik, tratatzen den materialaren azken kalitatea ez delako espero bezain ona. Beraz, zaborren sistemaren ingurukoa saltzen hasi baino lehenago, aitor dezagun asko dugula hobetzeko, betiere
|
orain
artean lortu dena onartuz eta hobetzeko falta zaigun horretan indarra jarriz.
|
|
|
Hirigintza honen aldeko apustua larriagoa da gainera Lakua auzoko aurrekaria zegoenean. Bertan, era espantsiboan diseinatutako auzo «moderno» paregabea eraiki behar zela saldu ziguten
|
orain
dela hiru hamarkada, baina geroko emaitza ez da inolaz ere hain zoragarria izan, eta haren dentsitate baxua kritikatu eta zuzendu behar izan zuten gerora.
|
|
|
Ekologiaren baldintza mahai gainean dela ere, funtsean
|
orain
arteko pentsamendu berdinak dirau, baina posible den heinean ingurumenari eragiten zaion gaitza gutxitzearen esperantzaz gauzatzen dira ekintzak, neurri zuzentzaileen bidez. Legediak sentsibilitate hori islatu nahi izan du eta hiri plangintzarekin batera Ingurumenaren gaineko Eraginaren Baterako Ebaluazioa egin behar da. Praktikak agerian utzi du ingurumen ebaluazio horrek hiri plangintzari legitimazioa emateko besterik ez duela balio, urritan eraldatzen du erroko helbururen bat, eta kontzientzia garbitzaile da kasu gehienetan, behin eraiki beharrekoa definiturik dagoenean gauzatzen den izapide hutsal bihurturik.
|
|
|
Gizakiak beharrezkoak dituen elementuak naturatik ustiatzen baditu, zeozer itzuli dio naturari trukean, zeozer hori osasun mailan defini litekeena. Gizakiak
|
orain
arte zor handiak sortu ditu naturarekin, beraz, giza aurrerapenei eskatu zaie orain arte egindako gaitzei erremedioa jartzea, hala nola etorkizuneko eraldaketak osasungarriak egitea. Batzuetan eraikitakoaren gainean hobekuntzak ezarri dira, beste batzuetan optimizatzeko estrategiak bultzatu edota eragile berriak proposatu, betiere lurraldearen ikuspegia galdu gabe.
|
|
|
Gizakiak beharrezkoak dituen elementuak naturatik ustiatzen baditu, zeozer itzuli dio naturari trukean, zeozer hori osasun mailan defini litekeena. Gizakiak orain arte zor handiak sortu ditu naturarekin, beraz, giza aurrerapenei eskatu zaie
|
orain
arte egindako gaitzei erremedioa jartzea, hala nola etorkizuneko eraldaketak osasungarriak egitea. Batzuetan eraikitakoaren gainean hobekuntzak ezarri dira, beste batzuetan optimizatzeko estrategiak bultzatu edota eragile berriak proposatu, betiere lurraldearen ikuspegia galdu gabe.
|
|
|
Eraztun Berdea Bilboko Udalak hiriko berdeguneak zaharberritzeko eta berriak sorrarazteko erabilitako estrategia izan da. Ahalegin horren ondorioz, 1999an pertsonako berdeguneen sei metro karratu egotetik
|
orain
gure hirian pertsonako 24 metro karratu egotera pasatu da.
|
|
2013
|
|
|
(2) Tellechea Idigoras, J.I. (1987): . Zarautz
|
orain
dela berrehun urte?, HAINBAT IDAZLE, Zarauzko gorabeherak historian zehar, III. lib., Zarautz.
|
|
|
Alkateak berak ere ez omen zuen botererik. Hiri zaharreko egoerak
|
orain
dela urte dezente egin zuen hiriaren eskuetatik ihesi.
|
|
|
M.M.: Nik neuk
|
orain
dela urte batzuk Aiguestortes eko goiko lakura igotzeko, oinak erabili nituen eta bide hura eginez asko disfrutatu nuen, bailara ikusiz, txorien kantuak entzunez eta paisaiaren zati ezberdinez ohartuz. Zoritxarrez nire gozamena apurtu egiten zuten arrapaladan ondotik pasatzen ziren menditaxiek altxatutako hauts eta egindako zaratarekin.
|
|
|
Era berean, berrerabilerak sustatzeko erraztasun bereziak eskainiz, berrerabilera eta, aldi berean, babesa potentziatuko lirateke. Beraz, ezagupena badugu, jolas arauak zuzenak eta garbiak badira, eta interes ekonomikoak sustatzeko erraztasunak ematen badira,
|
orain
ez bezala, Eibarko ondare industrialaren babesa eta berrerabilera lortzeko bide onean egongo gara.
|
|
|
Zergatik ez da
|
orain
arte hiri hazkundearen sistema kolokan jarri?
|
|
|
Delako estrategiak balio katalizatzailea eta estimulatzailea gaineratu du, baina hemen ere erabat formalizatu gabe; hau da, hutsuneak bete betean okupatu gabe (amaitzeke apropos lagatako «paisaiaren biologia» bitxia). Lurraldea betetzen duten elementuen artean harreman osasungarria ahalbidetu da, lehen periferikoak baina
|
orain
zentralak diren eremuak «parke pasibo» bilakatu ordez.
|
|
|
Badute utopikoaren ukitu hori. Ezohiko proiektuak dira, ez dira eraikinak, ez dira eskolak, ospitaleak edo zentro intermodalak,
|
orain
artean beti gertatzen zen bezala. Gehienak sistematzat uler daitezke; haietan parasitoa, esku hartzea, desmuntaketa, hitz gakoak dira.
|
|
|
Ezagunena seguruenik Fun Palace da. Londresen Lea ibaiaren ondoan kokatzekoa zen egitura erraldoia da,
|
orain
dela gutxi Joko Olinpikoak egin ziren lekutik oso hurbil. Eraikin horren elementu finko bakarra egitura da eta haren baitan kokatzen dira bestelako osagaiak (zoruak, estalkiak, kutxak, eskailera mekanikoak, eszenatokiak, harmailak, aretoak), denak mugikorrak, momentuko beharretara aldatu eta egokitzeko.
|
|
|
Kapitalismo berriaren eta gaur egungo mugitzeko erraztasunaren eta malgutasunaren laguntzarekin sortzen diren lan egiteko modu berriak kritikatuko ditu lehenik, gizartearengan dituzten ondorioengatik, gero arkitekturari eta bereziki hiri eta gizarteari dakarzkieten aldaketak zorrotz kritikatzeko. Berak kapitalismo berria (New Capitalism)
|
orain
arteko lan sistemaren paradigmaren aurka doala (hau da, ikasi/ praktiketan hasi/ pixkanaka igotzen joan/ erretiroa hartu sekuentzia) eta langileen mugimendu konstantea laguntzen duela argudiatuko du, lan zehatz eta denbora zehatz baterako kontratuak sortuz, alegia. Horren adibidetzat ematen du Silicon Valley ko kontratuen batez besteko iraupena 8 hilabetekoa izatea.
|
|
2014
|
|
|
Edozein diseinu ekintzatan diseinatzailea etengabe aurrera eta atzera doa, modeloaren atal zehatz batzuk edo antolaketa orokorra behin eta berriro berrantolatzen, eta hori da, Javier Monederok salatzen duen moduan, (Monedero, 2009)
|
orain
arte genituen modelizazio tresnen muga nagusia, behin sortu den modeloa interaktiboki aldatzeko ezintasuna. Gaur egun ez ditugu edonolako geometria modelatu eta grafikoki kontrolatzeko tresnak soilik, arkitektura prozesuan gertatzen diren aldaketen kontrola ere eduki dezakegu, sistema interaktibo baten bitartez eta denbora errealean.
|
|
|
Codex Coner bezalako obretan ikus daitekeenez, perspektiban egindako ebaketak kasu anitzetan topa daitezke eraikinen barnealdeak deskribatzeko orduan, nahiz eta neurtzeko agertzen zituen arazoak topatu. Perspektiba erabiltzen zuten arkitektoen asmoa, eta XIX. mendera arte luzatuko zen usadioari jarraituz, eraikina eraiki eta gero «nola» geldituko zen ikustea zen,
|
orain
dela bi mendeko «perspektibista» ingelesek nola.
|
|
|
Ordenagailua utzi eta, San Telmoko gangaren erreprodukzioaren kasu honetan, zurezko totxo batetik desiratutako emaitza lortzeko prozesua hasten da. Galdera ugari sortzen dira
|
orain
: zein fresa da egokiena?
|
|
|
Ardura tekniko gehiago hartzen ditu fisikoki arkitektoak eta proiektu ardura gehiago teknikariak. Automatizazioak ez ditu lanpostuak akabatzen, baina egia da formakuntza pluralagoa behar dela dena ongi irteteko, lehen dena eskuz egiten zuenak
|
orain
bere esparrutik at dauden ezagutzak jakin behar ditu, eta alderantziz.
|
|
|
Garai batean penintsulako portu garrantzitsua izan zena, gaur abandonaturik aurkitzen da, norabide zehatzik gabe, proiekturik gabe alegia. Handiegi direlako ez da barku handirik sartzen
|
orain
Pasaian (Bilbora doaz gehienak) eta burokraziak ezarritako kuotengatik askorik ere ez da gelditzen badian. Inguruan eraiki ziren industri eremuetan pabiloi eta fabrikak hutsik ari dira geratzen.
|
|
|
Bada Pasaian berezia den eremu bat. La Herrerako industrialdea izandakoa,
|
orain
hiriarekiko utzikeria nabarmen espresatzen duen hutsunea da. Alde osoa abandonatua sentitzen da, hutsik.
|
|
|
Luzuriagako eraikin zaharra
|
orain
arte bere bazterreko bakardadean ahantzita egon da; orain burumakur dago, apalduta; babes ofizialeko etxe pribatuak ezarri baitzaizkio mutur aurrean, txulo txulo, ponpox.
|
|
|
Luzuriagako eraikin zaharra orain arte bere bazterreko bakardadean ahantzita egon da;
|
orain
burumakur dago, apalduta; babes ofizialeko etxe pribatuak ezarri baitzaizkio mutur aurrean, txulo txulo, ponpox.
|
|
|
Gainera beti gertatzen dira ezustekoak eta espero ez zenituen egoerak. Hala ere, banketxearen laguntzarik ez dugu behar izan eta
|
orain
gure adineko bikote bakarrenetarikoa gara gure etxebizitza propioa duena eta ez duena Euribor eta antzekoen ezagutza zehatzik.
|
|
|
Lan munduan erremintak eta materialak erabiltzen ikasi dugu, horrela etorkizunean egin diren konponketak egiteko gai izango gara. Agian, zenbait pertsonarentzat hori ez da oso garrantzitsua, baina
|
orain
arte inoiz ez dugu geure burua trebetzat hartu, eta orain ere ez gara, baina igeltserotza, brikolaje edo arotzeria lanak egiteko baliabide gehiago izango ditugu.
|
|
|
Lan munduan erremintak eta materialak erabiltzen ikasi dugu, horrela etorkizunean egin diren konponketak egiteko gai izango gara. Agian, zenbait pertsonarentzat hori ez da oso garrantzitsua, baina orain arte inoiz ez dugu geure burua trebetzat hartu, eta
|
orain
ere ez gara, baina igeltserotza, brikolaje edo arotzeria lanak egiteko baliabide gehiago izango ditugu.
|
|
|
Baina Masustegikoak harro daude beren" errepublikaz", bertako auzokoak izateaz. Auzoa
|
orain
dela 50 urte euren eskuekin altxatu eta eraiki zuten askok eta askok oraino bertan diraute, eta auzoaren autoeraikuntza hurrengo belaunaldiak gertutik ikusi duen prozesua izanik, ulertzekoa da oraindik ere batzuen eta besteen artean duten harreman estua. Auzoa materialki eraiki ez ezik, Masustegira etorritakoek, auzoa bere osotasunean ere autoeraiki zuten, komunitatea, izaera.
|
|
|
Galegoz ari dira. " Hau bitxia,
|
orain
bai ez duela honek Bilbo ematen?" diotsozu zeure buruari.
|
|
|
Harea eta zementu zakuak han hemenka. Pentsa genezake urteetan egin ez diren hiri lanak,
|
orain
dabiltzala egiten, guztiak batera! Bada ez ginateke oso oker ibiliko?
|
|
|
Auzoa barrutik eta barrukoen eskutik ezagutzeko aukera paregabea. Baina zer du Masustegik modu horretan (eta
|
orain
) interesa pizteko, bada?
|
|
2015
|
|
|
«Egin behar izan genuen» esan duzu. Ikasleek ezin zuten besterik aukeratu,
|
orain
bezala?
|
|
|
Beste ohitura askok sorreratik
|
orain
arte egokitzapen nabariagoak jasan behar izan dituzte iraun ahal izateko. Nahiz eta aldaketa horien zergatiak asko izan, gizarte ongizateak eta kapitalismoak izan dute zerikusi zuzena jarduerak pribatizatzerakoan.
|
|
|
Espazio publikoa bainoago, kalea berreskuratzeko beharra sumatu zen
|
orain
urte batzuk, eta oraindik ere. «Kalea denona da!», «Kalea denona da!», «Kaleak aske!» edota «Kalea berreskuratu! »1 bezalako leloak entzun, oihukatu eta bultzatu izan dira/ ditugu gure auzo eta hirietako kaleetan.
|
|
|
Laburpena: Eraldatzen ari den jendarte honetan, espazio publikoan ere
|
orain
arte erreparatu gabeko errealitateak bistaratzen ari dira; gero eta gehiago pribatizatzen ari diren espazioak berreskuratu nahi dituzte herritarrek eta prozesu berri horretan parte hartuko duten teknikarien funtzioez hausnartu beharra dago.
|
|
|
Krisiak
|
orain
arteko politika publiko jasangaitzak azaleratu dizkigu; politikariek biztanleriaren ongizatea eta beharrizanak oinarritzat hartu beharrean, interes ekonomiko eta pribatuen alde jokatu dutela ikusi dugu. Espazio publikoan zehazki, pribatizazio eta oztopo fisikoak zein hiritartasun araudiak eta oztopo legalak hain nabarmen egin direnean, jendearen desadostasuna eta espazioen jabetza berreskuratzeko determinazioa areagotu dira, eta, horren aurrean, administrazioak espazio publikoa sortzeko dinamiketan parte hartze prozesuak barneratu ditu, herritarron iritzia ezagutu eta jasotzeko antza.
|
|
|
Administraziotik zein hiritarren erakunde alternatibo eta mugimendu sozialetatik datozen egitasmo eraldatzaileak asmo onez betetako ahaleginetan gelditzea nahi ez badugu, espazio horietan zer eta nola gertatzen den errotik aztertu dugu. Espazio publikoa jendartearen agertoki eta sortze gune bada, krisiak azaleratutako politika suntsitzaileei buelta emanez, berau diseinatzeko prozesuari ere buelta eman eta beste era batera aritu dugu Biztanleak prozesuaren hasieratik partaide aktibo izateak
|
orain
arte hirigintzan lan egin dugunon metodologian eraldaketa sakona eskatzen du. Teknikariok, zehazki, gure lan metodologia eta irizpideen inguruan hausnarketa sakona egin eta gaurko egoerari egokituko zaion norabide berria hartu beharra dugu, gaur egungo benetako errealitateari erantzunez beharrezkoa den ekarpena egingo duena.
|
|
|
Gizakiak hiriarekin edo inguruarekin duen erlazioa garrantzi handikoa da gizarte antolaketan. Gizakia
|
orain
dela 5.000 urte baino gehiago hasi zen eraikitzen, naturak eskaintzen zizkion gordelekuak alde batera utzi eta bere aterpea osatzeko esfortzua hartuta. Neolitikotik gizarteek sedentario bilakatzen ikasi zuten.
|
|
|
Berez, azken urteetan publikoaren eta pribatuaren arteko oreka hautsi egin da, eta, ongizate sistemaren beste hainbat arlotan gertatu den bezala, osasunean, hezkuntzan, edota segurtasunean, adibidez? arlo pribatua publikoaren eremuan sartu den neurrian haren esparruaren zati handi bat bereganatuz,
|
orain
badirudi egoera berdina espazio publikoaren eremuan ere gertatzen ari dela. Baina horrek ez du esan nahi espazio horien kudeaketa soilik erakunde publikoek egin behar dutenik eta, ondorioz, beraien lana beti ona eta egokia izango denik, tamalez, espazio horien kudeaketaren ardura soilik erakunde publikoena izan denean huts asko eta galantak egon baitira.
|
|
|
gizakiak bere jatorrian izan zuen erreakzio naturala izan da, eta, ziurrenik, arkitekturaren jatorria eta hastapenak ere hor aurkitzen dira. Eta horrela, gure aurreko belaunaldiek espazio publiko eta estalien beharra aurreikusten zuten neurrian, aurrena elizetako atariak erabiliz eta ondoren frontoiak estaliz, tamalez egun ez da bide horretatik jarraitu eta
|
orain
eskasak dira estaltzen diren espazio publikoak, eta, gainera, horrela egin izan denean, zenbait etxebizitza multzotako atarietan, adibidez, edota hainbat eraikin publikotako sotoetan?, tamalez leku arriskutsu bihurtu izan dira, bertatik gizakien arteko elkarbizitza eta gizatasuna uxatuz.
|
|
|
Horrela, espazio publikoen akatsak aprobetxatuz eta espazio mota horien beharra gizartean badagoela aztertu ondoren, arlo pribatuaren jabetzak eta zuzendaritzak gabezia horri aurre egiten saiatu dira. Eta espazio publikoaren gabeziak asko badira ere, gure artean bat bereziki zabalduta eta hedatuta dago, eta hori nagusiki
|
orain
ikusi den bezala klimarekin lotutako afera izan da edota, beste modu batean adierazita, arlo pribatua aisialdirako gune aproposak behar direla ohartu da, erakargarriak izan litezkeen baliabideekin eta horien artean garrantzi handikoa izanik espazio estalien eskaria.
|
|
|
Azken bi hamarkadetan erakunde publikoen aldetik espazio publikoaren defentsa kantitatearen aldetik egin bada ere? hirigintza plangintza orokorretan horrela jaso eta babestu da?,
|
orain
eskarmentuarekin ohartu behar dute kantitatea baino garrantzitsuagoa dela kalitatea, hots, espazio publikoak eraikitzerakoan hausnarketa handiagoa egin beharra dago alderdi bai funtzionalak bai estetikoak elkartuz eta uztartuz, askotan kantitateak, hots, espazio handiek gizatasuna barik kontrako sentimendua sortzen baitute, bakardadea, isolamendua. Eta uztarketa lan hori egiteko ezinbestekoa da espazio publikoetan edukiak lantzea, hau da, egon litezkeen aukerak eta gai posibleak aztertu ondoren eduki egokienak jorratu ahal izateko, baina argi izanik espazio publikoak funtzio zehatz batekin sortzen direla, nahiz eta gero egunerokotasunak eta praktikak beste bideak eta aukerak ere eskainiko dituzten.
|
|
|
Arauek arazoaren zati bat konpon dezakete, baina gehienbat egin dena da identifikatzen diren gauza onen aldeko erabilerak eta jarduerak bultzatzea, eta horientzat arriskutsuak diren jarduerak frenatzea. Frenatze horretan araudiak eta erregulazioak balio dute, baina sustatzean zuk ezin diozu inori esan «eta
|
orain
nik esan dudalako zuk jarraitu behar duzu zure larreak mantentzen, oso inportantea delako eta balio positibo asko dituelako».
|
|
|
Aurreko urteetan zehar pilatu diren balio negatiboak desplazatuko dituzten balio positibo nahikoak sortu ditugu? Bilbo batean, erreka ingurua zena eta
|
orain
dena, bada, guztiz ezberdina da. Paisaiaren ikuspegitik, zeuden balio negatibo asko konpentsatu dituzten balio positiboak sortu dira.
|
|
|
Lan asko egin da
|
orain
arte balio handiko INBGen erregulazioan, ezaugarri ekologiko berezidun eta mugatuak zein itxiak bezala ulertu daitezkeen eremu babestuen kasuan adibidez: Urdaibai, Aiako Harria, Valderejo eta abar. Beren hauskortasunagatik arriskuan dauden guneetan ere, edo hiri inguruko prozesuen bultzada edo neurrigabeko hiri hazkuntza jasan duten esparruak ere INBG bezala uler daitezke:
|
|
|
Urrats horien identifikazioak gizarteak berezkotzat dituen urratsak bertakotzea dakar (meatzaritzari dagozkionak) eta bere balioak izan arren uko egin eta ezkutatzen dituenak, orainetik urruti dagoen iraganeko sorkuntza batengatik (Poulios, 2010: 171), zerbait izan zena eta gustuko duguna,
|
orain
dena eta gustuko ez dugunaz aparte gogoratu dezakeguna.
|
|
|
izeneko proiektu batetik abiatutako esplorazio bat egiten ari nintzenean, espazio publikoaren eremu batzuk aurkitu nituen, non gizabanako batzuek haren erabilera eraldatzen baitzuten, aldaketa txikien bitartez, «bestelako» harreman sistema bat sortuz existitzen diren harreman sistemetatik kanpo.
|
Orain
aipatzen dugun espazioan, etorkin talde batek kokagune hori okupatzen du astean behin; hala, pertsona horiek igandero biltzen dira bertan, boleibol eta futbol partidak jokatzeko eta beraien jatorrizko herrialdeko janaria bazkaltzeko, jai giro ludikoan. Paisaia eraikitzearekin lotura daukaten hainbat seinale aurki ditzakegu espazio horretan, harremanetan eta rolen banaketan oinarritzen direnak:
|
|
|
Pertsona bakoitzak, bere buruarentzat lortu behar du», idatzi zuen Benjamin Franklin() zientzialari eta estadista amerikarrak. Antza,
|
orain
segurtasuna amestea besterik ez zaie geratzen, hori bai sakratua.
|
|
|
«Pilota Txuria, Hondo Txuriaren Gainean» izan zitekeen izenburu aproposa espazio haientzat. Baina
|
orain
, publizitate koloretsu zoroaren agindupean, espazioaren tolestura guztiak zipriztindu dituen honetan, pilotalekuaren ezkerreko paretak ia ia Times Square dirudi hainbat eslogan iragarriz, ikonikoki, hiru dimentsioko espazioa murriztu egin dela ematen du, zapala bilakatuz, bi dimentsiotan geratuz, urak hartu balu bezala: zentzugabekeria bada ere, berriz ikusmenak pilota galdu du neo barrokismo horretan, eta frontoiak zuriak zirenean baino zailagoa da pilota nondik nora dabilen sumatzea.
|
|
2016
|
|
|
Natura atzean utzirik, segurtasuna, arrazoia eta duintasuna ahalbidetuko zituen hiriak; demokrazia, alegia. Horrela kontzeptualizatu ziren,
|
orain
dela bizpahiru mende, hiritartasuna eta espazio publikoa. Baina kapitalismoak, herritartasuna hiritartasuna bilakatzen du, eta hiritartasuna hiritarkeria, zeinaren bidez kulturak komunitatearen itsasgarri izateari uzten dion eta herriaren desagerpenari ekiten dion.
|
|
|
Amaitzeko, Lefebvrek
|
orain
urte dezente hirirako, hiria izateko?
|
|
|
Lanari amaiera eman orduko oraindik beste hiru fase aurretik dituzuen arren, elkarrizketari amaiera emateko, zeintzuk lirateke
|
orain
arte gauzatutako azterketaren gaineko zuen hasierako intuiziok, edo ondorioa
|
|
|
Arkitektura balio aniztasunean oinarritzeak ezkutatuta dauden taldeen azaleratzea dakar; haien ezaugarriak aintzat hartuz eta gure imajinario kolektiboa aberastuz.Tabuek gizartean sortzen dituzten pertzepzioak estali beharrean azaleratu egin behar dira, kasu honetan zahartzaroarenak, horrek ekarriko baitu errepresentazio homogeneoen apurketa. Bestela, gure gizartea zahartu arren haren errepresentazioetan oinarritzen bagara, behin eta berriro sustatutako balioak izango ditugu erreferentziatzat, eta arkitektura berria sortu beharrean,
|
orain
arteko arkitektura bera sortuko dugu.
|
|
|
Populazioaren finkatze arauek unibertsalak izateari utzi diote, inoiz halakoak izan badira ere, eta tokiaren arabera aldatzen dira, bakoitzak bere orekak ezarriz. Ezin dugu
|
orain
arteko modeloen «klonazio» sistema erabili eta are gutxiago horiek arau edo dogma bihurtu, arkitektura lengoaiaren borondate estilistikoak alde batera utzi eta pentsamendua da landu behar duguna. Sistema aldakorra den heinean, ezin dugu forma soilik kontuan izan, sortzen diren erlazioak ulertu ditugu, hau da, erlazioak ere diseinatu ditugu.
|
|
|
Hiri plangintza tradizionalak eta arkitekturak ezin dute hiriakjasatenaridirenaldaketenabiadurabereganatu, ezin dioteaurreegin.Egungohiriakberenkabuzhasidira, askotan gure interbentziorik gabe eta
|
orain
dela hogei urte JeanNouvel ekaipatubezala, «garapenarenoparibatdira, lurrarengeruzaosagarribat.Aroberribatenhasiera: hirien aroa»3 delaesandezakegunez, aldatubeharkodituguegitekomoduak.
|
|
|
Jostailuak, tokiak (naturalak eta eraikitakoak), bideo-jokoen irudi zein marrazkiak... eta espazio ludiko horiek guztiek,
|
orain
daukagun gure kultura estetiko eta espazialaren oinarria garatu dutenak.
|
|
|
ikasturtean hasirik, ikasleek arkitektura proiektuak beti atzerriko unibertsitate bateko ikasle batekin edo birekin elkarlanean garatu behar dituzte, hau da, aurrez guztiz ezezaguna zaien kide batekin. Partaidetzak
|
orain
arte Brasil, Grezia, Uruguai, Taiwan, Korea, Puerto Rico eta Italiarekin gauzatu dira.
|
|
2017
|
|
|
Bestalde, jasangarritasuna eta ekologia izan ziren modu berean,
|
orain
, parte hartzea bihur daiteke bizi dugun mende hasierako opio berria. Emantzipazio zabal baten eremu bezala uler daitekeena, era berean despolitiza daiteke merkatu hiriaren kaptazio makinerien bitartez.
|
|
|
–Bistakoa da
|
orain
arte sexurako bakarrik ziren espazioek desagertzeko joera dutela?
|
|
|
XX. mendearen hasierako Europan, langileen hirian bizitzeko arazoari erantzuteko konponbide baten beharraren aurrean, etxebizitza espazio minimora txikitzen da. Baina lanaren banaketak irauten du (produktiboa gizonek, erreproduktiboa emakumeek), gainera emakumeek
|
orain
etxetik kanpo ere jardun behar dute lanean, etxeko ekonomian laguntzeko. Garai horretan, espazioen diseinuak efizientziaren aldetik joan ziren.
|
|
|
Lehenbiziko aldiz eta tresna hauei esker herritarrok gure ingurune fisiko eta objektualaren erabakitze prozesuan parte hartu dezakegu. dugu agian nahi dugun guztia egin edo moldatu, baina logika eta muga batzuei jarraituz gero, gure esku izango dugu
|
orain
arte «sortuak» ematen zitzaizkigun hainbat emaitza gure neurrira egiteko aukera. Ez gara eroriko ere, albistegi eta aldizkarietan dioten bezala, etorkizunean nahi ditugun produktuak sortu edo osatzeko denok 3D inpresora bat etxean izango dugula esateko tentazioan, dagoeneko badugulako nahikoa plastikozko zabor, baina izango ditugu bai, ziurrenik, gure inguruko gauzak konpondu edo moldatzeko gaur ez ditugun hainbat aukera.
|
|
|
Zentzu horretan,
|
orain
tresna parametrikoek objektu eta eraikinak sortzeko eta eraldatzeko moduan duten eraginak izan zituen aitzindariak lehenago ere kode eta ideien arloan, tresnen «demokratizazioa» esan ohi den horrek aspaldi lortu baitzituen erabiltzaile, amateur eta zaleen ekarpenak software eta kodearen esparruan nahastea. Baita objektuen irekitze eta deskodetzean ere, hackeo deitu ohi diogun prozesuarekin, adibidez.
|
|
2018
|
|
|
Burdinbideek, gurean, garapen industriala bideratu zuten, interes estrategikoak eta orografiak baldintzaturiko trenbide sare trinkoa hedatuz. Egungo burdinbide sarea XIX. mendeko hartan oinarritzen da, orduko taxuketa neurri handi batean oraindik
|
orain
bere horretan mantenduz (Eizmendi, 2010). Baina 1953 urtetik, errepide bidezko garraioaren errentagarritasun eta lehiakortasun handiagoaren aurrean, trenbideen azpiegitura horietariko askoren ixtea gauzatuko zen, garaiko mugikortasun modu horren gainbehera islatuz.
|
|
|
7 Urolako trenbidea da eraikitako elementu arkitektonikoak gaur arte baldintzarik egokienetan kontserbatu dituen Euskal Herriko erabilerarik gabeko burdinbide azpiegitura eta ia bere osotasunean mantentzen dituen trenbide bakarra, bai egun oraindik zutik dirauten eraikuntza eta azpiegiturako ondare elementuengatik bai eta agertzen duten mantentze egoeragatik ere. Ondare multzoaren osotasun hori oraindik
|
orain
mantendu izanak aukera aparta eskain dezake ondare hori balioan jartzeko eta gizarteratzeko1 estrategia sorta zabalagoak eta egokiagoak sustatzeko, baina osotasunaren egoeraren hauskortasunak areagotu egiten du ondare horrek duen babes beharra, batez ere hamarkada eskas batzuk lehenago erabileraz kanpo geraturiko alboko trenbideei gertatutakoa ikusirik.
|
|
|
Gure lurraldean erabilerarik gabe geraturiko burdinbideak desagertze prozesu azkar batean murgilduta daude, garai bateko gizarte baten nortasunaren lekuko isilak, paisaiaren eraldatzaile zein egituratzaile abilak, ondare honen osotasunean oinarrituriko ikuspegi batetik, gizartearentzat berriz berrerabilgarri izateko potentzialari oraindik
|
orain
eusten diotenak. Guregan dago ondorengoentzat ondare honen oinordetza eta oroimena erarik egokienean kudeatzea, gizarterako baliabide aktibagarri gisa dituen aukerei etekina ateraz.
|
|
|
Osabaren baratzean gorpuztu daitezke
|
orain
arte esandakoak. Osabaren baratzearen halako bat dago arkitekto ororen baitan, lur, harea aleen ehunduraz mintzo dena, belar, kresal usaina dariona eta noizean behin bederen, kontatu beharrekoa.
|
|
|
H28 ere Interneterako sortu zen.
|
Orain
, adibidez, proiektu handi batean nabil, nobela grafikoaren kontzeptuan oinarrituz, luzeagoa izan da, marrazkiek sinpleagoak izan behar dute, zuri beltzean, formatuak baldintzatzen du.
|
|
|
1 «1970 eta 1980 hamarkadetako astronomo amateur batek Messier objektuak eta Katalogo Orokor Berriko objektuak soilik esploratu zitzakeen bitartean, gaur egungo astronomo amateurrek Indize Katalogoko, Abell en Katalogoko, Minkowskiren Katalogoko eta zeru sakoneko beste objektu katalogo batzuetako objektuak ikusi ditzakete;
|
orain
arte eremu profesionalekoak kontsideratzen ziren objektuak. Hau, gehienbat, Dobson en teleskopioari esker izan da».
|
|
|
bideari arreta handia jarri nahi izan diogu, eta
|
orain
gure elkarbizitzarako espazio diren batzar eta lan eremuetan sakondu. Abaraskaren indargune nagusietako bat bertan bildu garen pertsonak baikara.
|
|
|
Nahiz eta kontzeptua akademia eta politikaren arloetan hainbat hamarkadatan erabili den arren, haren aplikazioa
|
orain
arte iraunkortasun adierazleen garapenean edo hiriko berotegi efektuko gasen (BEG) kontabilitatean kontzentratu da (Kennedy et al., 2010). Beraz, nahiko gutxi izan dira kontzeptu hau hiri diseinu eta plangintzarako tresna bezala erabili duten kasuak.
|
|
|
Bide honetan guretzat oso garrantzitsua da ekonomiaz birjabetu garen herritar eta eragileen sarea osatzea, eskualdeko eragile sozioekonomiko komunitarioa sortzeko eta aurrerantzean
|
orain
arte gure gainetik hartu dituzten lurraldearen eta ekonomiaren gaineko erabakiak, guk herritarrok hartzeko. (3 irudia)
|
|
|
Hiriak kontsumo produktu bilakatu ziren, ekonomian oinarri eta haren arabera antolatuz, eta
|
orain
, aldiz, gure gorputzak dira kontsumo produktu. Gorputzak katalizatzeko azpiegiturekin, event ekin, haiek hustu eta betetzen dituzte.
|