|
2000
|
|
|
Oso interesgarria da jakitea euskaldunek hartu zuten jarrera erbestealdian eta baita egiaztatzea ere politika munduan denek bi karta joko diferenterekin mugitzen direla batera eta bestera itxurazko baino ez den errealitate nahiko gezurrezko batean. Ez da harritzekoa, beraz, azkenerako etsita amaitzea nahiz eta, lehen esan bezala, Mario Salegi baikor samar azaltzen zen hemengo egoeraren aurrean;
|
orain
ez dakit zer esan dezakeen, izan ere, hori su etena eten baino lehen izan baitzen. Agian bere eszeptizismo sakonera murgildu bide da ostera ere!
|
|
|
Batez ere euskaltasunaren ezaugarri bereizi moduan erabili izan diren arteetan, beti egongo da politikoki zuzena ez den jarrera bat, eta polita da ikustea nola ez dugun ikasten: trikitixa munduan antzeko zerbait bizi izan dugu
|
orain
ez aspaldi. Denborak irribarre egitera behartzen gaitu.
|
|
|
Adibidez, ez dut ipuinik idatzi, askotan eskatu dizkidaten arren. Umeak 9 urte ditu, eta
|
orain
ez hainbeste, baina txikitan semeari ipuin piloa kontatzen nion, errepertorio bat genuen: «ama, kontatu tornilloarena», eta tornilloarena; edo «kontatu txakurtxoarena, edo arrai txiki gorriarena».
|
|
|
Neska koxkorra nintzenean eskolakideak izan zitezkeen Pili edo Loli.
|
Orain
ez dago ez Loli ez Pilirik. Orain dira Ainhoa, Aitziber... eta niri izen horiek ez zaizkit egiten berezkoak.
|
|
|
«Demagun bikoizlari batek Marlon Brandori ahotsa ongi jartzen diola; bada, saiatzen gara hori errespetatzen, hurrengoan ere berak jar diezaion. Hain zuzen, lehen ez bezala,
|
orain
ez ditugu bikoizlari finkoak bikoiztetxeetan. Bikoiztaile aktoreen artean aukeratu daitekeenez, gero eta errazagoa da.
|
|
|
Ez, andrea. Batek esango dit
|
orain
ez zela honako hau horretarako une egokia, oraingo honetan Madrilgo eserlekuak betetzeko izenak behar zirela, besterik gabe, han gure ahotsa entzun dadin. Eta egia da:
|
|
|
Azkeneko ezustekoa bilatu izan dut idazten hasi nintzenetik. Agian,
|
orain
ez hainbeste; konturatu naiz ez dela beharrezkoa ezusteko amaiera ematea. Oso ikusgarria da hori egitea, baina orain ez dut hain garbi ikusten.
|
|
|
Agian, orain ez hainbeste; konturatu naiz ez dela beharrezkoa ezusteko amaiera ematea. Oso ikusgarria da hori egitea, baina
|
orain
ez dut hain garbi ikusten.
|
|
|
Bestalde, bioklimatika deritzonean sakonduko dute, hau da, betiko eraikuntzan erabilitako irizpideak baliatzen dituzten eraikinetan. Adibidez,
|
orain
ez bezala, Euskal Herrian antzina erabiltzen ziren eraikuntza irizpideak ingurumena, eguraldia eta bertako baliabideekin zein psikologiarekin bat zetozen. Ikastaroan beraz, bioklimatikako zenbait kontzepturen oinarrizko azalpen fisikoa eta zenbait efekturen erabilera miatuko da.
|
|
|
Nik uste dut berritasunaren bila dabilela, berria denak pisu gehiago dauka beti. Argi dago
|
orain
ez daukadala berritasun horren faktorea baina espero dut nire abestiak entzutea eta taldearen lana kontuan hartzea. Komunikabideak asko mugitzen dira sorpresaren aldetik eta uste dut hor sartu nindutela ni.
|
|
|
Gertatuak gertatu, Nafarroako Gobernua entzungor egiten ari da eta
|
orain
ez dio baimenik eman nahi Iruñean aspalditik ari den euskarazko irratiari. Hortik ikus gaur egun nafar agintariek euskara den Lingua Navarrorum i zer opa dioten.
|
|
|
Ez dakit zenbat ekintza aipatu zizkidan. Hala ere,
|
orain
ez daude haurrekin; izan ere, eurak seiak duela gutxi sartu dira talde horretan, eta elkar ezagutze aldera pentsatu dute egun batzuk batera pasatzea.
|
|
|
Ez. Azken hilabetean argi ikusi zuen urdanga bat zela, hitz gogorregia ez erabiltzeagatik, eta
|
orain
ez zuen beste modu batean pentsatuko. Gainera, Txemak onar zezakeen (kostata, minduta edo nahi den bezala, baina onar zezakeen) Eiderrek ez maitatzea, baina amorru berri bat piztu zitzaion konturatzean lagun bezala ere ezin izan ziola bere arazoen berri eman.
|
|
|
Zeren boz batek erraiten baitzidan
|
orain
ezen, lehen manamenduak manatuaren arabera, lehenbailehen salatu behar zintudala jaun erretorearen aitzinean, Jainkoa guztiz ere zegoelako zure gainetik; bertzeak, berriz, ezetz, bertze judas bat izan nahi ez banuen bederen; buruak arrazoinik arrazointsuenak bilatzen zituen, salatzearen zuritzeko eta justifikatzeko; eta bihotzak, berriz, jakinarazten zidan ezen imajinazinoaren idurikeriak zirela ... Eta horrela ibili nintzen, harik eta egun batean neure deliberamenduaren hartzerat deliberatu nintzen arte:
|
|
|
—Zergatik bilatu, bada, oinazea, zergatik eta zertarako, baldin badakigu ezen oinazea gure bila dabilela dagoeneko eta, nahi badugu eta nahi ez badugu ere,
|
orain
ez bada gero, edozein kale kantoitan edirenen gaituela. Eta zergatik, bitartean, oinazearen beldur izan, baldin beldur horrek oinazea areagotzen badigu, alde batetik, eta baldin badakigu, bertzetik, zer errepuesta eman zion Kristok nekeari eta sufrimenduari, eta guk haren etsenplua atxiki behar dugula, eta ez dugula bertze aterabiderik?
|
|
|
—Bada, bertze noizbait mintza gaitezke hari buruz, baina
|
orain
ez, alde batetik, zeren luze joko bailiguke... eta, bertzetik, zeren Demostenesez ari baikinen, eta haren eta Laisen arteko pasartea irakurri nahi bainizuke orain, ongi baderitzozu.
|
|
|
Anaia salatzea bururatzen zitzaidan bigarren aldia zen hura, baina, lehenengoan ez bezala,
|
orain
ez nuen gibela eginen, zeren, aldeko eta aurkako argudioak balantzan jarri baino lehen, makurturik baitzegoen balantza orduko, neure zalantzarik gabeko deliberamendu haren alderat; eta zeren ezin barkatu bainion anaiari, haren falta eta hobena barkakizun ez zenean; eta zeren, falta haren ondorez, finean, zordun bainuen anaia, eta haren zorra ez zen nik kitatzekoa, baina lehenbailehen koberatzekoa... Eta hain ziren guztizkoak ene pentsu haiek eta hain gibelaezina ene deliberamendua, non berehala abiatu bainintzen aitaganantz, oinazturak hartua bezala, Mattin eta Elbira beren atsegin lohian utzirik.
|
|
|
Tacitum vivit sub pectore vulnus, 12 erraiten zuen Virgiliok, noiz eta erregina Didok Eneasi zion amorioaz ari baitzen, eta ni
|
orain
ez natzaizu bularpean nuen zauri hartan hatza sartzen ibiliko, ez gertaki hari buruzko atsekabeak eta aitzin gibelak argitzen hasiko, baina erranen dizut, iragaitzaz bada ere, ezen hain handia izan zela ene tormentua, non oinaze bihurturik sentitu bainuen neure bihotza ere, dolorezko dolorez. Eta erranen dizut, halaber, ezen iduri hura —anaia eta Elbira besarkaturik eta bat eginik erakusten zizkidana— haize bortitz bat bezala sartu zela ene ariman... halako suertez, non erdiz erdi harrapatu baitzituen neure ametsik gozoenak...
|
|
|
Hirurogei gizon eskas ditiat neure menean eta guztiak erabil zitzakeat, setiatu gaituzten tropei buru egiteko eta Urbiaingo gaztelu tipi hau Massada berri baten edo Numantzia berri baten bihurtzeko, baina ez ditiat erabiliko, zeren odolik onena beti ere baita isurtzen ez dena, noiz eta haren isurtzeko arrazoinik ez baitago. Eta
|
orain
ez zagok. Zeren, bat isurtzekotan, aski baita enea.
|
|
|
Zeren eta, Lutheroren kontuak aipagai genituela, ongi oroit baitezaket nola ihardetsi hidan hik, Eusebio, heure izenean eta Pedrorenean: " Orain dela zortzi bederatzi urte erran niana erranen diat berriro... zeren eta orduan zismatikoa hintzen, eta
|
orain
ez gutiago... Baina, zismatikoa haizen arren eta ni katolikoa, biok ere giristinoak gaituk, nola baita Pedro ere, eta hargatik gaituk hirurok ere anaiak, odolaren baitan ez ezik, Kristoren baitan ere".
|
|
|
Osabaren hitzak oroitzen nituen, ordea: " Zeren, ihes eginen banu, neure buruari eginen bainioke ihes, eta hori ere ez nikek nahi..." Baina
|
orain
ez zegoen bakarrik, Maddalenekin baizik, eta nola amorioak mirakuluak ere egin ditzakeen, bizi berri bati ekin ziezaioketen, han Lapurdin, Nafarroa Beherean, Zuberoan... edo haratago, Frantzian, Urbiaingo desterrutik ihesi...
|
|
|
Baina
|
orain
ez da haren kontatzeko trenpea eta sasoina, eta ekin diezaiodan aitzina.
|
|
|
Ez nekien nondik heldu zen erantzun hori, baina hala ere ez nintzen kikildu. Galdetzeko franko nuen, eta
|
orain
ez zen agituko lehengo larunbatekoa, hark oihu eta ni mutu. Orain adituko zidan, nahi ala ez.
|
|
|
Zauri zokoan zirika. Bederen,
|
orain
ez nuen gezurrari heldu behar izan neure burua ahal nolaka zuritzeko. Lagun hilari eskainitako omenaldi bakartia patrikan utzi nuen.
|
|
|
Eginen nuke ohiko kamiseta tiranteduna —zuria, nik uste— janzten zuela, baina
|
orain
ez nizkion beso inguru biluziak miresten ahal, estu loturik baitzeraman gaineko zamarra bakeroa. Ordainean, haren begi berdeak erredakzioan nirekin mintzatzerakoan bezainbat distiratzen ziren.
|
|
|
Pipatzeko gogoa izateaz gain, banekien traba eginen ziola. Eta
|
orain
ez ginen haren autoan.
|
|
|
azken bagoia ginen. Eta
|
orain
ez genuen inor aurretik. Eta leihatilak eta ateak hermetikoki itxita zeuden, ongiegi itxita egon ere, pentsatu nuen nire kabutan ikuskapen zehatz mehatz baten ondoren; ez mailurik ez tresna puntadunik zegoen, ez halakorik leukakeen bidaiaririk ere, guztiz ezinezkoa gertatzen zen, beraz, beirarik haustea handik irteteko edo laguntza eskatzeko.
|
|
|
Laugarren egun euritsuan, baina, gauzak gehixeago aldatzen hasi ziren. Egun hartantxe Brown jaunak gertakizun bitxiaz zuen iritzia arras aldatu zen; ez zuen dudarik egiten hura guztia berez etorriko zela bere onera, baina
|
orain
ez zuen uste itxuraldaketa hura garrantzirik gabeko zer bat zenik, haluzinazio bat baizik. Edo, okerrago oraindik:
|
|
|
" Kaixo, Rakel naiz.
|
Orain
ez nago etxean, baina zure izena eta telefono zenbakia utziz gero, neuk deituko dizut. Mila esker".)
|
|
|
Orain batekin harrapatu duzu baina, hainbeste ikastaro, hainbeste entrenamendu, eta halako gazte puskak, nork ziurtatzen dizu zurekin egon den bitartean ez dela beste norbaitekin ibili? Baina
|
orain
ez zaitez errebobinatzen hasi. Orain zure txanda da.
|
|
|
Egia esatera, dena nahasi oroitzen dut: biok musu eta laztan premia handia genuen, nonbait, eta izerdi, listu, hazi eta bestelako isurkinetan igerika ibili gara denda zaku berez beroan, eta jostaketaren ondotik loak hartzen bagintuen ere, ni berriro ere esnatzen nintzen Rubenen hatz mamiak nire larruazalean sentitzean, eta berehala iraulka hasten ginen; baina gaua liluragarria izan da, eta hordigarria, hain hordigarria non
|
orain
ez bainaiz gai Rubenen sexua neure baitan sartu den ala ez ziurtatzeko (beharbada nire lotsagatik edo beraren ezjakintasunagatik). Gero, nik ez dakit zergatik, gogoa berriro ere Gasteizeraino joan zait, baina oraingo honetan ez Dabid, ez Teresa edo Patxirengana, Estibalizengana baizik.
|
|
|
Ez dakit aitortu behar dizudan ala ez, baina horra: ni
|
orain
ez naiz gai sentitzen gutun txukun bat ere idazteko, auskalo noiz idatzi dudan azkena, seguru asko zu gabonetan zoriontzeko, eta akabuan onena telegrama bat idaztea izango zela bururatu zitzaidan. Baina hamaika bider saiatuagatik, azkenean nori eta Patxi putxi horri deitu nion.
|
|
|
Eta gaur batez ere pozik nago behingoz epaiketa hau amaitu egin delako eta gaur, harrigarria bada ere, ez dudalako Dabidekiko gorrotorik sentitzen; horrekin batera, pozik nago badakidalako leher egina nagoela eta lo egin ahal izateko neke fisikoa bezalakorik ez dagoela. Pena bakarra Olga eta Xavierrekiko sentitzen dut, baina
|
orain
ez dut adorerik ezertaz pentsatzen hasteko. Edo bai:
|
|
|
Teresari kasu egin nahi nioke, baina ez dut ukatuko Dabidi deitzeko gogoa ere etorri zaidala. Behinik behin ongi nagoela esateko deituko nioke eta niregatik ez arduratzeko (baldin eta arduratua badago; guztiarekin, New Yorken ez bezala,
|
orain
ez nuke nahi bera hemen nire bila azaltzea). Baina, esan bezala, ez diot deitu eta, beraz, ezin bada jakin bera zer moduz dagoen.
|
|
|
Allô, Dabid? Azkenean, Chicagoko hotelik urtetsu eta historikoenetako batetik deitzen dizut eta, ça va de soi, taldekoak
|
orain
ez dira batere kexu. Baina bref jardun beharra daukat hi  tzordura berandu iritsi gura ez badut.
|
|
|
Aldizkariak itxaronaldia eramangarriago egiten lagundu dit, baina hain zuzen ere infidelitatearen artikulua izan da, entretenitu baino gehiago, egonezina handitu didana. Guztiarekin, aldizkariarengatik ez balitz,
|
orain
ez nintzen lerro hauek idazten arituko, zeren, artikuluan aipatzen den oinaze afektiboa arin  tzearren (bai adierazpide hutsala nik senti  tzen dudana azaltzeko), biziki nabarmentzen baita eguneroko bat idaztearen balio terapeutikoa (horra beste adierazpide arranditsu bat). Eta horrexegatik itzuli naiz kioskora.
|
|
|
Kaixo, Dabid eta Rakel gara.
|
Orain
ez gaude etxean; baina, zure izena eta telefono zenbakia utziz gero, geuk deituko dizugu. Mila esker.
|
|
|
" Hegazkin bidaia horiek luzeegiak eta azkarregiak ditun, eta arima nekezago iristen dun helmugara gorputza baino". Teresari orduan barre egin nion, baina
|
orain
ez dakit bada arrazoia ez ote zuen, izan ere ni arrotz sentitzen bainaiz neure buruarekin zein ingurukoekin. Gainera, ni topatu ahal izateko, arimak bi eragozpen ditu:
|
|
|
Dâailleurs, orain  dik harrigarriagoa izan da Luisek, Rakel marrubizko izozki batekin konparatu zuenak, bidaia bertan behera uztea eta turista batekin alde egitea. Niri dagokidanez, azkenik, jakizu Adelak
|
orain
ez didala kasu zipitzik ere egiten eta, zorionez, begiak Danentzat baino ez dituela. Entre nous, haren jokabidea ulertuko duen ama semerik ez da jaio.
|
|
|
Castellonen utzi nituen, agentzia baten bitartez hona bidaltzeko, ezin naitekeelako ibili traste guztiekin hara eta hona. Ba,
|
orain
ez omen daude Castellonen, eta ez omen daude hemen ere. Zelako misterioa!
|
|
|
Pentsio diskretu bat zen, alde guztiz Henrirentzat egokia, bere semi klandestinitateko aldi hartan behinik behin. Geroztik han izan ote zen, esan zion Elik; noski,
|
orain
ez zen izango baina, emakume haiek, dudagabe gogoratuko ziren...
|
|
2001
|
|
|
Zergatik egiten diote jaramon eskariari eta urtegitzarrak eraiki? enpresa handien presioarengatik, baina baita gaur egun oraindik urari gatza kentzea lehiakorra ez delako,
|
orain
ez bezala nekazariek ura osorik ordaindu luketelako.
|
|
|
Baina hauteskundeetako lehian sartuta daudenak
|
orain
ez daude sakontasunetarako. Legebiltzarreko gehiengoen osatzeez urrunago ez du inork ezer ikusten, edo inork gu txik, eta horretara ausartzen denari hiritarraren arazoetatik urrun, estratosferan, ibiltzea leporatzen zaio.
|
|
|
Ikusten ez denak ez baitu existitzen. Franko garaian bagenekien ez zegoela informazio askatasunik eta informaziorik, baina
|
orain
ez dago hesi informatiboa apurtzeko modurik. Horrela ulertzen da azken hauteskundeetan gertatu dena.
|
|
|
(Sukaldaritzan bezala). Hasieran idazten genuena
|
orain
ez dugu atsegin, orain idazten duguna ere oraindik ez. Ezinbestekoa da eta osasungarria, hori da bide egokia (batzuetan ikasleak" asaldatu" egiten dira, nor bere buruari exijitzea, noski, errepikatzea baino zailagoa baita) eta gainera edozein emakumezko/ gizonezko idazleren eguneroko esperientzia da:
|
|
|
Pentsakizun barrokoan, mundua den irudi hau heriotzan askatzen da, egia zen Jaungoikoarengana heltzen zen unean.
|
Orain
ez dago federik. Heriotzan, zain dugu Ezereza.
|
|
|
Bertze batzuk ere hor ari gara, zirrika zarraka, buruaerakutsi nahian. Igarlearena egiten aritu naiz honaino, eta
|
orain
ez naiz ausartukoerratera, fenomeno berri samar honek segida izanen duen. Nolanahi ere, garbi dagogutxi batzuek baizik ez dutela gure hizkuntza mugetatik harago moduz eta maneranlehiatzeko adina kalitate, zorte edo jakitate izanen.
|
|
|
Zorionez,
|
orain
ez nago bakarrik, ezta gutxiagorik ere. Gainera, nire ondoandaudenak beste belaunaldi batekoak dira eta tarteka biltzeko asmoa dugu.
|
|
|
Igelak harrapatzera joaten zireneko putzu hura oraindik handik ote den ikustera joatea otu zaio bat batean Tasiori. Baina
|
orain
ez, pentsatu du. Berandu da.
|
|
|
Nagusiak bezeroentzako erosten dituen biak –Diario Vasco eta Gara– goitik behera aztertzen nituen. Baina
|
orain
ez. Ez didate ezer esaten jada.
|
|
|
Eta, bereziki, emakume titi lerdenekiko?... Ba,
|
orain
ez naitek pitorik ere erakartzen; gehiago oraindik: gorroto ditiat...
|
|
|
Eta orain amnesia propioan murgilduta bizi den gizon hori, bere mundu txiki itxi horretan, zoriontsu bizi omen da, ez lehenik ez
|
orainik
ez gerorik duela, izaki alderrai bat bailitzan, isiltasuna bezain aske.
|
|
|
Badakit, ongi jakin ere, elkarrizketa horretan euskaltzaleok, eta euskaldunok oro har, eraman handiko, zuhur, eta pragmatiko agertu dugula, galtzeko  baitugu irabazteko baino askoz gehiago: euskara hizkuntza ahula da, eta aldamenean dituen erdaren aldean ez du indar nahikorik izango, ez
|
orain
ez denbora luze batean, haiekin lehian sartzeko. Era berean, uste dut euskaldunok nahiko zilegitasunik badugula gaur egun euskararekin inolako  harremanik ez dutenei eskatzeko, behingoz, uler dezatela euskararen normalkuntza arrazoiz eta tinko defendatzea bateragarria dela, guztiz bateragarria, jarrera moderno, liberal, kosmopolita eta demokratiko batekin.
|
|
|
Azken finean, Albert Camus eta Jean Paul Sartrek Bigarren Mundu Gerraren amaieran sentitu zuten hura ez zen oso urruti egongo gaur egun iragartzen ari den Hirugarren Mundu Gerraren hasieran senti daitekeen honetatik. Orduan eta
|
orain
ez dira oso ezberdinak absurdoaren sentsazioa, galera sentimendua, gauza berberak berriz ere bizi beharraren fatalitatea eta, azkenik, norberaren errealitate sozial, politiko eta kulturalarekin, nola edo hala, konprometitzeko beharrizana.
|
|
|
Paper bat erosi nion. Baina ez nuen apuntatu eta
|
orain
ez dakit paper hori, nik neronek Tolosan erositako paper hori, zein den. Baina bertso saltzaile hura badakit nor zen:
|
|
|
Horretatik aparte, ez dugu ahaztu behar euskararengalera ez dela azkenengo diktaduraren ondorioa, ezpada duela 500 urte hasitako prozesua, eta gutxi aurreratu badugu ere, erdaldunak hasi direla sumatzen lehenago zeukaten erabateko botere eta kontrola
|
orain
ez daukatela. Dagoeneko ezin dutela, lehenago bezala, euskaldun jendea hain erraz iraindu eta mespretxatu, eta beharbada beraien boterea inoiz edo behin zalantzatan jarriko dela.
|
|
|
Esklabotza berrian, esklaboa ekoizpen prozesuari gehitzen zaion kontsumo objektu bat da. Kontsumo objektu hau gehitzen da beharrezkoa besterik ez denean, baina
|
orain
ez du koste handirik.
|
|
|
Hori gainditzeko irudimena behar du, hautemapenen katean lotura sortzeko erreprodukzioa beharrezkoa delako. Igaro dena eta
|
orain
ez dagoena berriro presente egiteko, denboran aurrera egitean atzean utzi dena jasotzeko, hautemapenen arteko elkarketa sortzeko, beraz, erreprodukzioa behar da. Jarraian, hautemapenen arteko elkarketa hori sortu ondoren, gero gainera irudimen produktiboak irudi batu bat osatuko du, sintesia egingo du eta bere emaitza objektua izango da.
|
|
|
|
orain
ez
|
|
|
|
orain
ez zela taberna beretan ibiltzen
|
|
|
|
orain
ez zekiela zeri heldu
|
|
|
– Niri bost zerk bultzatu zintuen mafioso baten semearekin maitakeriatan ibiltzera –bota nion brastakoan– Diru gosea ala egiazko maitasun xamurra izan
|
orain
ez dio batere axola. Kontua da dagoeneko Peter, mafiosokumea, jakitun dagoela bere aitatxoren azioaz, ulertzen?
|
|
|
Tipo hark jadanik ez du zer galdurik eta mendeku hartu nahiko du. Zera esan nahi dut... diru kontuak
|
orain
ez duela batere garrantzirik.
|
|
|
Bere presentzia ditxosozko formularekin lotu dut hasieratik. Baina
|
orain
ez dut formularik, ez du zentzurik bertan jarraitzeak. Zer nahi ote du niregandik?
|
|
|
|
orain
ez da agertu ere egiten.
|
|
2002
|
|
|
Guk galdetzen duguna da ea presoen eskubideak ez ote diren berdin bortxatzen beti. Edo orduan bai eta
|
orain
ez. Zergatik?
|
|
|
Oraingoz Euskal Herrian nabil eta pozik nago. Jateko adina ateratzen dut eta
|
orain
ez dut gehiago espero.
|
|
|
AB ez zegoen, baina, bai Zutik, Batzarre eta Aralar. Orduan ezker abertzalekoak ziren eta
|
orain
ez?
|
|
|
" Oraingo jendea euskal gaietara isuriagoa aurkitzen dut, besteak beste, gure sasoikoa baino. Egia ere da bazela orduan
|
orain
ez den beste lanbiderik. Eta, gezurra badirudi ere, hauxe da oraingoei aurkitzen diedan alderik onena:
|
|
|
Teileria garai batean oso modan egon zen, eta urte batetik bestera bukatu zen hura. Eta
|
orain
ez da, bada, orduan baino txarragoa! Jon Enbeita bertsolari ona da eta txapelketetan beti egin du ongi, eta herriz herri ez da asko ibili.
|
|
|
Nik ez dakit nola segi nuen bertsotan, hain gaizki pasatzen nuen eta. Bere kasa joan zen korapilo hori,
|
orain
ez dut horrela sufritzen.
|
|
|
OPEPek badaki
|
orain
ez dagoela petrolio gehiagoren beharrik merkatuan, eta, bestalde, krisi ekonomikoak kontsumoa galgatu egiten duela. Beraz, petrolio gordinaren prezio altuen errua mugimendu espekulatiboei egotzi behar zaie, bai eta petrolio enpresek erreserbak handitu izanari ere, Estatu Batuek Iraken kontra gerra egin lezaketela iragartzearen ondorioz
|
|
|
Leon,
|
orain
ez baina, laster alobera ipiniko deutsue; bizikaturea izango dozu.
|
|
|
Ama, ba dakizu. Aldian aldiko...
|
orain
ez dago leengo konturik.
|
|
|
Sormen alderdia eta alderdi industriala bereizten hasi dira,
|
orain
ez du jostunak erabakiko zer egin behar duen, moda sortzen duen diseinatzailearen lana horren aurretik dagoelako.
|
|
|
Ordutik aurrera, zure ohiko bizilekua izan du, gutxienez hiru urtez jarraian, berariazko inguruabarrak gertatzen ez badira, adibidez, ezkontza, ezkontza banantzea, lan lekualdatzea edo heriotza. Baina iraganean etxebizitza bat izan bazenuen eta
|
orain
ez baduzu, etxebizitza kontuko kenkariez balia zaitezke, zenuke egin, nahiz eta inoiz ez zenuen etxebizitza konturik izan.
|
|
|
Hasiera batean, ekimen hori Afrikan eta Sobietar Batasuneko errepublika zaharretan bakarrik gauzatuko zen. Plan hori Goi bilerako II. motako proiektuetako bat da, eta edateko ura, estolderia eta araztegiak munduko biztanleriaren erdira eramateko lortutako akordioa sendotzen saiatzen da,
|
orain
ez baitu halakorik, 2015 baino lehen. Gaur egun, 2.000 milioi pertsona inguru daude edateko urik gabe, eta 30.000 inguru hiltzen dira urtero, egoera txarrean dagoen uraren kontsumoarekin zerikusia duten gaixotasunengatik.
|
|
|
Oinetako beltzak ditu, lokarriek korapilo indartsu batekin estuki lotuak. Takoi motzak gazte denboretako modaren aztarna dira;
|
orain
ez luke takoirik gabe ibiltzen asmatuko ziurrenik. Hauen gainean oinak denboraren poderioz deformaturiko oinetakoetan bildurik daude eta gorputz osoaren euskarri nekatu diren orkatila puztuak agerian daramatza.
|
|
|
–Ez zaik gustatzen eta
|
orain
ez haiz atzera egiten ausartzen.
|
|
|
Sararen argialdiak eta ilunaldiak. Kontua ez zen, ordea, egun batean argi sentitzen zela eta hurrengoan ilun, baizik eta egun berean sentitzen zela, bere sorgortasunaren barnean, orain gaizki, eta orain okerrago;
|
orain
ez zidan kasurik egiten eta orain tuntun apetatsu bat bezala portatzen zitzaidan. Sigi saga zebilkidan Sara, tximeleta urduri bat bezala.
|
|
|
Zuena, horrela elkarrekin bizitzea eta ezkondu gabe, bekatu mortala da. Beraz,
|
orain
ez bada gero, noizbait ezkondu duzue, etxe honetan onartuak izan nahi baduzue behintzat.
|
|
|
Herriko plazatik irten gabe ere ederki joan zitzaidan konplexu hura, egun hartan bederen. Zeren eta kontu horiek,
|
orain
ez bada gero, itzuli egiten baitira. Ziklikoki.
|
|
|
–Berriro borrokatuko naiz, baina
|
orain
ez zuregatik ez niregatik, haurtxoagatik baizik.
|
|
|
Ez lidake sinetsiko. Eta gainera,
|
orain
ez zait aterako: konbentzituta nago, ez dut atzokoaren maila emango.
|
|
|
Ez, mesedez,
|
orain
ez!
|
|
|
Ez,
|
orain
ez! Ez dut berriro horretaz jardun nahi.
|
|
|
Kementsuarena egin beharra nuen: ondo nago, benetan, ez nago obsesionatuta, askotan gertatzen dira horrelakoak, niri tokatu zait, bale, ez du aparteko garrantzirik, istripu arrunt baten moduan hartu behar duzue nik hilketa ikusi izana,
|
orain
ez zaitezte pasa... Haurretatik, nik arazo txikiren bat izan orduko, gurasoek babes gehiegizko batez zaindu nahi izaten ninduten.
|
|
|
Halako batean, mutil bat ikusten dut niregana hurbiltzen. Ez, justu
|
orain
ez! Lotsa naiz, ez dakit zer egin.
|
|
|
Garai hartan, gure sentipena balio aniztuna zen, aurpegi eta desira anitzekoa: alde batetik uste baikenuen urte batzuen buruan euskararen kontua
|
orain
ez bezala hura zen guretzat, euskaldun batzuentzat esan nahi dut, ardura nagusietako bat egintxe izango zela, baina bestetik eta aldi berean egoera hori aski urrun ikusten baikenuen zinez eta benetan. Nola esaten ziguten elizetan Jesusek ogiak eta arrainak biderkatu zituela jendea goseak ikusi zuenean (istorio ederrak ebanjelioetan irakurtzen ahal direnak, bat etorriko zara nirekin), halatsu ikusten genuen guk ere kontu hura, urrunera begira.
|
|
|
Esan zuk"!", eta ulertzen badu, hori maila bat da, hutsetik goragokoa, soldadukoan esperientziarena bezalatsukoa. Baina zuk ez dakizu zer den soldaduko kontu hori,
|
orain
ez baitzaituztete etxetik adinik hoberenean ateratzen, kaki kolorean jantzi eta metraileta bat hartzera bortxatzen. Hori ez da oraingo kontua, eta amaitzen hasi zen guk gure beharrak bete genituenean armadako aitzindariekin, gure ondotik etorritako zu bezalako gazteak kuarteletara joan beharrean etxean gelditzen hasi zirelako.
|
|
|
Muturreko bat emango dizut, esaten zioten mutikoek elkarri, baina gero morea jarriko zaitut (edo dizut ere, beste bertsio batean). Joan aitzinetik irabaziko dizut ateratzen zitzaien, baina
|
orain
ez da modurik irabaziko zaitut ez dena esateko. Eta haserretzen direnean pesati deituko diote elkarri, astunak direlakoan.
|
|
|
Batzuetan ez du erantzungo, eta agian horrek haserrea sortuko dizu. Baina egoera hori nahiko berria da, lehenago normala baitzen, orain bezala, erdaraz egitea funtzionarioak, baina normala zen ere,
|
orain
ez bezala, beste aldeko inork ere euskaraz ez jakitea. Eta guri ere, zer esango dizut, ez zitzaigun burutik pasatzen euskaraz egitea.
|
|
|
– Ohartuko zinen,
|
orain
ez naiz hain konkortuta ibiltzen. Zuk esan baino lehenago hasi nintzen hobekuntza nabaritzen.
|
|
|
Eta bere ustez, orain bazegoen zer komentatu. Fernando Arangurenek
|
oraina
ez eze, iragana ere bazuen; zertaz idatzi bere testamentuan. Baina Emmak eraman bazuen haren etxera, hari bakarrik zegokion erabakitzea noiz argitu bien arteko harremana.
|
|
2003
|
|
|
Aski al da fabrikako ugazabek Ingalaterran bernizak saldu nahia, ingelesa ikasten hasteko? Shakespeare edo Sterne jatorriko hizkuntzan irakur ahal izateak ere animatuko zukeen gazteago zenean, baina
|
orain
ez: Ettore Schmitz ek bernizgileak hala du izena motiboak ditu motibazio hori ere ez sentitzeko.
|
|
|
Eta gure moduko herri txiki batentzat erakargarritasuna galtzea arrisku handi bat da. Horrek mantendu izan gaitu urte batzutan, beste estatuei begira nahiko kontsiderazio on batean eta
|
orain
ez da horrela. Mundu mailako baldintza denak kontra daude.
|
|
|
Dena den, mundu honek bere hautua egin du: batetik iragan urteko irailean esan zuten planak, euren minimo historikoak biltzen zituelarik, balio zezakeela nazio egituratzean sakontzeko eta, beraz, orain mundu horrek ezezkoa emango balio, bereei ondo azaldu lieke zergatik orduan bai eta
|
orain
ez. Eraman dezagun egoera hau Kataluniara eta demagun han norbaitek, posizio abertzaleenetik esatea halako plan bat ez dela bideragarria Ipar Kataluniatik eta Alacanteraino bozkatua izateko ahalmena egon arte, eta gainera beste norbait horren atzetik tiroka ari dela.
|
|
|
Lehenago, Aste Santuko berbaldiren bat emon neban; gero, gotzain egin ninduenetik hona, bai Gabonetan eta bai Pazkoetan, mezu laburren bat zuzendu ohi deutsat gure kristinau herriari, eta noizik behinean alkarrizketaren bat be eskatzen deuste irratitik, eguneroko eleiz gairen bat argitu behar danean. Irratiak, nire ustez, garrantzia handia dau fede arloan be; baina, zoritxarrez, nik neuk
|
orain
ez daukat arlo horretan lan askotzarik egiteko asti modurik.
|
|
|
Neska zaharrak be baeuken euren eguna, baina
|
orain
ez dot gogoan zein zan egun hori.
|
|
|
Euki dot pelikula on on bat, baina
|
orain
ez dakit... Zeozer grabatuta ete dago?
|