|
2000
|
|
|
Ohar gaitezen Sud Ouestek ez duela departamentuko argitalpenik sortu, honelaPirinio Atlantikoetako departamenduko dikotomia kulturala (euskalduna, biarnesa) kontuan hartuz. Ez du bere banaketa lurraldearen banaketa politiko administratiboarenarabera egin; horrela egin ordez, gaur egun abertzaleek ez eze Euskal departamenduaren alde dauden
|
lagun
guztiek ere azaleratu duten errealitate historiko kulturalabereganatu du.
|
|
|
Ezberdina izan daiteke, ordea, Iparraldeko albistegiaren kasua: Iparralderako deskonexiorik egiten ez denez, Iparraldeko
|
lagunek
Gipuzkoako albistegia ikusten dute deskonexioen orduan. Era berean, Iparraldearen berri Euskal Herri osora hedatzen daIparraldearen Orena saioaren bitartez.
|
|
|
Munduaren zati eder batek betetzen du pantaila: Afrika Eurasiak zelanbait esatearren.Horixe du abiapuntu esatariak eguraldiari buruzko informazioa eskaintzerakoan, Meteosat satelitea du
|
lagun
.
|
|
|
Besteekiko harremanetan, denboraren joan etorrian, gizakiak garatu egin du beretzat duen territorioaren errepresentazio ulerkorra izan daitekeen irudi bidimentsionala, non marrazten ikasi baitu bereak diren errekak eta mendiak, herriak eta bideak; batetik, kideak eta
|
lagunak
non bizi diren irudikatzeko; eta, bestetik, besteek, etxezkanpokoek, lurralde hori errespeta dezaten.
|
|
|
aldarrikatzeabera problema dela erakustea baizik. Jakinik, gainera, zenbait?
|
lagunek
–ez dutelaokasiorik alferrik galtzen, horixe berori beste intentzio batzuekin aurpegiratzeko.
|
|
|
Hitzaurrea, zuzeneko mintzaldiak eragindako atsegina aipatuz amaitu nahi dut.Eta, bide batez, atsegin hori banatzeko gogoz gaudenez, datorren urteko ikastarorako gonbitea luzatuz. Gainera, aurten etorri izan bazina, aparteko
|
lagun
giroa ezagutzeaz gain, ez zenuke orain liburua irakurri beharrik izango.
|
|
|
Gure libertate txikiarekin.(...) Geure miseriekin, pertsona libreak izan, pertsonalki ere, horixe dugubeharrena. Zu, ni, beste
|
laguna
, ez dugu oso perfektuak ematen, inguruotako hankabikook. Ez gara zaldunak.
|
|
|
pertsona horrek eskubide linguistiko batzukdituen bezala, zergatik ez dituen izan behar eskubide politikoak. Egia da, guk planteatzen dugun proiektuan, Nafarroan, laurogei mila
|
lagunek
parte har dezaketela.Baina pertsona horiek beren eskubideak dituzte, Gipuzkoan, Bizkaian edo IparEuskal Herrian beste batzuk dituzten bezala, eta eskubide politiko horiek era praktikoan jarri behar ditugu martxan.
|
|
|
Badirudiakatsen bat dagoela gorputzaren esperientziak era psikikoaz, funtzioimajinarioaren bidez? lantzeko gaitasunean, haiei esanahi bat ezin emandakiekeelarik, hartara, hurrengo esperientzietarako erreferentziak eraikitzeko.Irudikapen psikikoak gidatu ez dituen bulkadak ezin dira behar den bezalakanporantz bideratu harreman edo erlazio baten bidez; aitzitik, bulkadek gorputza, haren organo eta funtzioak hartzen dituzte
|
lagun
, sintomak eta gaixotasunaksortzeko. Sintoma horiek ez dira tentsio muskular neurotikoen laztasunakeragindako bestelako sintoma somatikoekin nahasi behar.
|
|
|
eta sistemarenantolaketaren bi maila horien arteko harremanak erabakitzen dute patologia.Familia bakoitzak, edozein giza erakundek bezala, taldearekiko partaidetzaarautzen duen leialtasun sistema berezkoa du. Taldean, bikotekidearekin, neba arrebekin edo
|
lagunekin
ezarritako leialtasuneko konpromiso horizontalez gain, aurretiko edo ondorengo belaunaldiak biltzen dituzten konpromiso bertikalak erebadaude. Bi konpromiso mota hauek sarritan gatazkan jartzen dira, eta gatazka guneak antolatzen dira.
|
|
|
Moreno haurtzarotik erakarri zuen dramatizazioak, eta gogokoa zuen
|
lagunekin
eszenifikazioak egitea. Beraren eta bere biografia aztertu duten egileen iritziz, lehen dramatizazioa lau urte t, erdirekin egin zuen etxeko sotoan.
|
|
|
Han, lagunakzeruan zeudeneko eszena bat antzeztera gonbidatu zituen:
|
lagunak
aingeruak zireneta bera Jaungoikoa. Zerua antzezteko, aulkiak mahai gainean jarri zituzten, beraaulkien gainean jarririk.
|
|
|
Ez dut uste, daukan suharra ezaguturik, Txillardegi inoiz jubilatuko denik. Halaere, pozik etorri naiz hitz xume batzuk esatera,
|
lagunek
gaur egin nahi dioten gorazarrehonetara, unibertsitatetik jubilatu behar duela eta. Nemesio Etxanizen gutunetan osogauza bitxia irakurtzen ahal dugu.
|
|
|
Horra beste intelektual bat, bere langaiak bizitza pribatua ezertan ere aldadiezaion utziko ez duena. Bestelakoa da gaur omentzen dugun euskaltzain ez osoa.Aste bi ez dira euskaltzain ohorezko baten hiletan egokitu nintzela,
|
lagun
bati laguntzen. Harrituta gelditu nintzen.
|
|
|
Elizkizun osoa gaztelaniaz izan zen (beharbada horregatik ez zegoen han Euskaltzaindiko inor). Gero,
|
lagunak
argitu ninduen: seme alabaguztiak erdaldunak ditu.
|
|
|
Horiek guztiak eta zenbait gehiago esan genezake Txillardegiri buruz. Ezagutzenez dutenek, etsaiak izan zein
|
lagunak
izan, txarrerako aurrenek eta onerako hurrenek, handiesten dute. Etsaien ustez Txillardegi borroka armatuaren Txerren Handia da: ETAren sortzaileetarikoa eta abertzaletasun garaikidearen aitabitxia.
|
|
|
Txillardegi
|
lagun
giroan
|
|
|
Duela zenbait hilabete
|
lagun
batzuek beren asmoaren berri ematera hurbilduzitzaizkidanean, besterik gabe, baietz esan nien segidan, ezertxo ere pentsatu barik, ezezkoak berak lotsaraziko ninduen beldurrez edo. Nola ezetzik esan, gero etazorpetuago bizi nahi ez banuen, orain arteko zorra kitatzeko gaitasunik ez nuelajakinik ere?
|
|
|
Txillardegi adiskidearekiko lotura ez zen atzo goizean sortu nigan. iritsi baino lehentxoago izan genuen geure belaunaldikoek haren izenarenlehen erreferentzia, mitiko samarra zena, zer esanik ez, gure
|
lagunak
ordurako eginazuena nahikoa eta sobera baitzen bere izena betikotzeko, ez baitzuen alferrik parte hartuizan Euskal Herriaren historiako bidegurutze nagusienetakoan, ene ustez, nagusienaedo erabakiorrena izan dena?, alegia, XX. mendeko erdialdean abiatu zen euskalmugimendu askatzaile berriaren ekimen sortzailean. Ekintzaile gutxi batzuk izan zirenlurrikara hura eragin zutenak; han egon zen bera.
|
|
|
Ihardukizale baino, ez lerrokatu bat bezala iruditzen zitzaidan Txillardegibereziki. ETAren sorrera haragitu zuen jauzi nazionalaren parte hartzaile, harenganikusi dut berak deitzen zuen bere gudu
|
lagunen
aldaratze marxistari buruzko grinahanditzen. Eiki, borroka sozialaren eta borroka nazionalaren ikuspen burubidun honenbarne zen.
|
|
|
ETAren lerro politikoa armadaren boterepean kudeatzen zensozietate batean parte ez hartzeagatik zegoen. Txillardegik eta
|
lagun
batzuek eztabaidademokratikoaren arte hertsian sartzea hautatu zuten ESB euskal mugimendu sozialistaeta Garai aldizkaria sortuz. Beraiek izan ziren aitzindari, hein batean, bi urte berantagoTelesforo Monzonekin aitzinean atzerriratuen itzulera erabakiorraren esker, HerriBatasuna izango zenarena.
|
|
|
Oroitzen naiz, 1971koAberri Egun hartaz, Enbatak antolaturik Donibanen, non debekuagatik eta nire deiarierantzunez, Txillardegi eta Telesforo elkarrekin igo ziren musika kioskora, nondikpolizia komisarioak eta bere polizia gizonek, manu militari, haizatu gintuzten. Horrek, gure bi
|
lagunak
bi hilabeteko egoitza zaindu batean ezarri zituen Gers-en. Etsaia da, batzuetan, gure etorkizuneko borroken prestaketarako laguntzaile hoberena, berejokalari handienetako bi elkarretaratzen.
|
|
|
Otsailaren bian Guardia ZibilakDantxarinean atxilotu zuen eta Iruñean kartzelaratu gure ikastetxeko bigarren irakaslebat, Kristiana Etxalus, ETA laguntzen zuelakoan. Egun zenbait lehen, istripu batenondorioz, beribila Elizondoko garaje batean utzia baitzuen antolatzeko, haren bilajoana zen
|
lagun
batekin, eta itzultzean mugan geldiarazi zuten. Lehergai ttiki bataurkitu omen zioten:
|
|
|
Azkenean amore eman zuen gobernuak, hargatik aurpegia salbatuz hautsi mautsi baten bitartez: denbora batez Gersdepartamenduko Nogaron egonaldi bat egin behar zuten Monzonek eta Txillardegik.Abuztu hondarrerantz han bisita bat egin genien nire familiak eta Baionako XanHiriart enak(
|
lagun
hau jaiotzez saratarra, nahiko ezagutua). Laster itzultzekotanzeuden bi adiskideak.
|
|
|
Lehenengo eta behin, zorionak! Liburu hau ez da behin adin baterahelduta gizon publiko bati zor zaion omenaldi derrigorrezkoa, baizik eta, honezkeroohartuko zinenez, urtetan jo eta su ibili ondoren
|
lagun
batzuek egin nahi izan dizutenurtebetetze oparia. Badago aldea!
|
|
|
Adiskide edota
|
lagun
bati buruz zerbait idaztea, zinez, ekintza zaila eta delikatuaohi da oso. Zentzu horretan ez dakit, benetan, ondo egin nuenentz mandatua onartuz.
|
|
|
Erranikoaren arabera, Jose Luisen aldeko liburu omenaldi honetan, deliberatu dutene parte hartzea honako hau izanen dela: gure ibilbide komunean (bertzesortzaileekin batera) gertatu zitzaizkigun zenbait egitate eta episodio aipatzea; bai etazelakoa izan zen gure
|
lagunaren
jokaera ere haiei dagokienez.
|
|
|
izanzen gure lehen harremana eta lotura. Garai hartan Xabierrek, Jose Luisek eta bertzeadiskide batzuk, hala nola, Enparantzatar bat edo bi, Rafa Albizu Ezenarro...?,
|
lagun
arteko elkarte bat antolatua zuten Donostiako Antigua auzoan. –Eup Pelissier!, zuen izena.
|
|
|
Bukaera gisa erranen nuke, betidanik pentsatu eta uste izan dugula ETArensortzaileok, gure lankide eta
|
lagun
min Jose Luisekiko, gizon hauta izan dela (eta dabeti) Euskararen eta kultur esparruan, XX. mendeko hoberena menturaz ez bada, baihoberenetako bat, zalantzarik gabe. Politikagintzan, ordea, ez bada hori bezain egokiaritu, aitortu beharrekoa dut argi eta garbi hauxe:
|
|
|
Askotan kontatzen da katu bilakaturik lapurretanibiltzen direla, edo jendeak izuarazteko haien bidera irteten, edo tximiniatik jausten, laminak legez, janari eske. Hola xifritua izan denak katuari kolpe bat ematen dio etazauritu; eta biharamunean herriko
|
lagun
bat, komunzki atso bat, hilik edo kolpatuaagertzen da katua zauritua izan den leku berean, zango edo beso batean gehienetan.Horrela jakiten da lagun hori sorgina dela eta katu bihurtzen dela. Gerta liteke horrenondorioz sorgina errea izatea.
|
|
|
Askotan kontatzen da katu bilakaturik lapurretanibiltzen direla, edo jendeak izuarazteko haien bidera irteten, edo tximiniatik jausten, laminak legez, janari eske. Hola xifritua izan denak katuari kolpe bat ematen dio etazauritu; eta biharamunean herriko lagun bat, komunzki atso bat, hilik edo kolpatuaagertzen da katua zauritua izan den leku berean, zango edo beso batean gehienetan.Horrela jakiten da
|
lagun
hori sorgina dela eta katu bihurtzen dela. Gerta liteke horrenondorioz sorgina errea izatea.
|
|
|
Oroituko gara baiAranen berean eta bai hilaren semearen komentuan, zarata itzelak entzun zirelamemento hartan. Horrelako fenomenoak ezagutzen ditugu kinka antzekoetan agiturik, haien bidez jakiten ahal da urrun dagoen norbaiten heriotzaren berri; Marcaida kjasotako erreferentzian (1923, 31), eri bat hil zela igarri zuten,
|
lagunen
etxean entzunziren zaratengatik.
|
|
|
Orozkon berean (Arana 1996, 226) eta Bizkaiko beste lekuetan Laminaren amorantea ren istorioa kontatzen dute. «Mutilbat neska eder eder bategaz ibilten zan eta ezkontzekotan ziren;
|
lagunek
senargaiariesa ten eutsien, hain galanta izateko, lamina izan behar euala neska harek, etahanketara begiratzeko ea, ahateek legez, uger egiteko oihaldunak baeudiezan. Begiratueutsezan bai mutilak, eta ahate oina ikusi.
|
|
|
Zentzu desberdina atzematen diogu motiboari istorio bereko beste bertsio batean, Etxebarriak Zeberion bildurikoan (1995, 181). Hasiera Orozkokoa bezalakoa da; lamina eta mutila maiteminduak dira eta ezkontzeko,
|
lagunek
bultzaturik mutilakneskatilaren ahate zangoak ikusi arte: «laminagaz, pertsona txar bategaz dabilela... desgustutik hil zen mutila.
|
|
|
Euskararen aldeko herri mugimenduko erakunde eta
|
lagunen artean
jarrera ezberdinakazaldu izan dira azken urteotan hizkuntzaren berreskurapenaren eta normalkuntzarenlan eta ahaleginaren autonomiaz eta izaera politikoaz. Pentsaera ezberdinen arabera, iritzi emateak eta eztabaidak, kritikak eta kontra kritikak ez dira gutxi izan.
|
|
|
Sinesmenak eta
|
lagunak
|
|
|
Sinesmen eta
|
lagunen
atal honetan, euskaldunekin kasu. Ematen du harro sentitzen garela, gu eta gutarrak ingurukoak baino zuhurragoak izan omen garelako, baina, egia berdadero?
|
|
|
Logikak ez du ezer aukeratzen. Aukeratu eta gero bakarrik
|
lagun
diezaguke11 Ondorioz, gizakiaren egia oro subjektiboa da.Existentzia ez dago ezein egia objektibotan oinarrituta. Kierkegaard-en hitzetan, egiazko existentziaren baldintza da, nahitaez abentura bat izatea.
|
|
|
Zer egingo duzu gaur? Pentsatzen dutarratsaldean
|
lagunekin
aterako naizela: noiz edo noiz oihu egingo dut, hitz egingo dut, aspaldian ikusi gabeko norbaiti diosala irribarrez egingo diot, helmuga ezagun gabekoohiko bidaiez arituko naiz emakume batekin, gizaseme bati berriz, lanaren nondiknorakoaz galdetuko diot.
|
|
|
[txomiñen][
|
lagunen
etze bamñ] [egonas]
|
|
|
[txomiñen][
|
lagunen
etze barriñ] [egonas]
|
|
|
[txomiñen][
|
lagunen
etze barriñ] [egonas]
|
|
|
Egia esan, agian ez zen Probintzi Kontseilu hori auzi gaia erabiltzeko lekurikonena, zeren bertako
|
lagunak
holatsu defini bailitezke: bost euskaldun diplomatiko (Apraiz, Egiluz, Bikuña, Zelaia, S. Larrañaga), abertzale isildu bat (B.
|
|
|
Eta hegoaldeko euskaldunek ere, ba ote dakigu benetan zer egin nahi dugun geurehizkuntzarekin? Etxean, eskolan,
|
lagunen artean
eta, kasurik onenean, kalean ereeuskara erabiltzeko prest gaude; baina guretariko zenbatek irakurtzen du eguneroEgunkaria. Zenbatek jatetxeari edo dendari edota enpresari izena euskaraz ezartzen. Zein jatetxetan eskaintzen digute karta euskaraz?
|
|
|
Idazki hau musikari batek egin du; ez du egin hizkuntzalari edo euskaran aditua denbatek. Jose Luis Alvarez Enparantza. Txillardegi, ren
|
lagun
guztiak ez dira hizkuntzalariak edo politikariak, musikariak ere badira haien artean, bera bezala. Hau da nirekasua, Jose Luisekin bizitzaren une beti interesgarriak konpartitzeko aukera izaten duenmusikari horrena.
|
|
|
Eta, oker ez banagobehintzat, adigai teorikoen eta eskarmentu enpirikoen arteko elkar osatze hori, berebilakaera soziolinguistikoan barrena, ez da gehiago desagertuko. Arrazoibideareneuskarri, gertakari soziolinguistikoen informazio zehatza
|
lagun
izango du beti.Datuaren argibidea, gertaeraren egiaztapena, gure antzera munduan egon diren etadauden herri menderatuetan jazotakoa euskalgintzaren eta aberrigintzaren zerbitzuetanjartzeko.
|
|
|
< Sozial multzoan, hauedozein dalarik eta bere hedadura nolanahikoa dalarik ere, lehenengo maillakoeragiña du hizkuntzak. Hizkuntza da multzoko
|
lagunak
alkarganatzen dituen lotkiarikzaillena: bera da batera giza-taldearen bai irudi eta bai habe nagusi>?
|
|
|
Alta, azken bolada honetan, batez ere Montrealdik 1986an etorrinintzenetik, hamaika bileratan, eta makina bat ekitalditan kontaezinezko hitz aspertuak egiteko aukeraizan dugu biok. Zenbaitetan beste
|
lagun
batzuekin batera; askotan,, eta gehienetan, high politics, delakoaz patxadaz hitz egin nahi izan dugunean, biok bakarrik.
|
|
|
Ez dut uste hola denik. Dena den, orain arte arlo horretan eginditudan lanetarako sarrera gisa edo, oraingo hau opa nahi diot
|
lagun
, adiskide, abertzale, euskal tzale, etaidazle on den Txillardegiri. Moneta, eta ekonomia oro har, garrantzi handiegiko arazoa da,, adituen?
|
|
|
–Aita Morlans?
|
Laguna
ez zenuen ba?
|
|
|
Irratiak hedabide pobrea izaten dirau, hedabide pobrea telebista eta prentsa izkiriatuarekin erkatuz gero; eta honek eragiten du ikerkuntza bazterturik egotea. Salbuespen modura, irrati estatal pribatuek noiz behinka egiten dituzten saioak aipa ditzakegu, nahiz eta sarritan irratilariak kasu horietan interes politikoen
|
lagun
agertzen diren, benetako ikerkuntza landu ordean.
|
|
|
–Australiaz hitz egiten didazunez, kapitain, esango dizut bertara igorritako mezu bat New York tik emititzeaz batera helduko dela?. . Gutaz trufatzen ari al zara,
|
lagun
–Eta Lurraren itxura biribila, zer?
|
|
|
Gure Irratiak 5 langile zituen nominan 1990 urtean, eta 60 bat
|
lagun
biltzen zituen kolaboratzaile sarean; azken hauen artean 30 bat berriketari eta egunero gai jakinez jarduten zuten (Oiz, 1990). Gainera, informazio biziagoa emateko asmoz, elkarlana bultzatzeko prest egon da sortu zenez geroztik.
|
|
|
Makina bat urte pasatu dira, irratia gainerako hedabideekin elkarrekiko lehian hasi zenetik gaur egun arte. Irratia, pertsona bakartien
|
lagun
eta berrikitan gertatu denaz jabetu nahi dutenen erreferentzia aparatua, irudien alorretik lekora dago, soinuen munduari erabat lotuta egon delarik. Eta irratiak audioaren errealitatetik lau alor hartu ditu osagai, erakutsi nahi duena gureganatzeko ekintza baldintzatuko dutenak:
|
|
|
Eta laburkina lexikalizatuz joan zen, harik eta herri xeheak tezef hitza bere egin zuen arte. Ipar Euskal Herriko
|
lagunek
ongisko dakite oraindik zer izkutatzen duen hitz laburtzapen horrek.
|
|
|
Gutun gehienetan entzuleek beren kexak agertzen dituzte irratilarien lengoaia iraingarri eta kaskarra dela-eta, baita gai eztabaidatsuen tratamenduagatik ere. Suitzako
|
lagunek
edo hiritarrek bide demokratiko bat dute bertako telebista eta irrati federalen aurka joateko. Helvetiar herrian, botere politikoaren menean ez dagoen Epaimahai bat dago, non jendearen protestak entzun eta aztertzen diren.
|
|
|
13.787 hektareako haran hau Bizkaiko udalerri handiena eta Euskal Autonomia Erkidegoko handienetakoa da. Hala ere, Bizkaiko hamaseirena hartzen duen eremu menditsu honetan oso jende gutxi bizi da, gaur egun, 3.030
|
lagun
soilik (2000 urtean).
|
|
2001
|
|
|
8 jartzeagatik nik e:: / alabak dituzten
|
lagunak
e: baditut (galdetuz) ez
|
|
|
67 bueno/ komentatzen zuen bere
|
lagunak
dutenean:: / alabak12 SM13 JR14 MZ14.15.16.17.
|
|
|
15 edoooo beste gai batetik ehhh jorratuko genuke adibidez hementxe bi
|
lagun
baditut
|
|
|
– Datuek argi erakusten dute, gutxiago izan direla euskaltegietan lortutakomailari eutsi diotenak edo berau hobetu dutenak, galdu dutenak baino.Euskara maila apaldu edo galtzeko arrazoi nagusi modura, ikasleen inguruerdalduna aipatzen da, alde handiarekin gainera (%55); euskara mailarieusteko edo berau hobetzeko erabili dituzten bideen artean,
|
lagunena
etafamilia barruko komunikazioa izan dira bide nagusiak.
|
|
|
–
|
Lagun
bati etxebizitza erosi dugula esaten diogun eskutitzean.
|
|
|
Zigarrotxoa erretzeko geldiuneetan, saioen arteko atsedenaldietan eta horrelakoetan ohikoak diren. Aspaldiko!?,. Zerbait nahi??,. Nik tortilla pintxo bat? eta antzeko esaeren artean, ataza, mikrotrebetasuna, ikas estiloa, psikolinguistika eta glotodidaktika hiztegiaz kanpo beste inon aurkitu ezin direnterminoez ondo apaindutako adierazpen sakonak ere edozein bazterretan entzundaitezke, eta Zanon, Willis, Krashen, Vygotsky eta abarren esan eginei buruz, gurepoteo
|
lagunak
izango balira bezala mintzatzen gara, etxekotasunez.
|
|
|
–Edozein testu edozein ikaslerekin erabil daiteke. Zelan erabili da kontua, zereskatzen zaion ikasleari?,. Testuak
|
lagun
, edozein helbururi ekin dakioke: trebetasunen lanketari, hizkuntz formen lanketari, ikasleen autonomiari, ikas estrategien garapenari... edozeini?,. Testu errealek, eskoletarako bereziki sortuez direnek, hizkuntza ikasteko input ezin hobea eskaintzen digute, eta antzekobaieztapenek ahoz aho ibiltzen dira solaskideen onespen eta erabateko adostasunkeinuak sorraraziz.
|
|
|
Ez ote da egongo teoriakerakusten digun lur emankorretara hurbiltzeko biderik? Galdera horiei erantzunnahian, irakasle batzuekin bildu eta haiek
|
lagun
hartuta, jarraian azalduko dugunesperientzia burutu dugu Bizkaiko AEKn.
|
|
|
– Hipotesi sorta bat zerrendatu dugu (testuen lanketa
|
lagun
lor daitezkeenhelburuak, testuen eskolaratze egokirako irizpideak...).
|
|
|
Istripua izan nuen egunean, etxebateko seigarren solairuan nengoen lanean. Une horretan bi
|
lagunekin
nengoeneta horma batean adreiluak jartzen ari nintzen. Lana amaituta, 100 bat adreilusoberan geratu ziren.
|
|
|
Barkatu, badakizu Arrigorriagarako autobusa irten den. Edo horrelako zerbait. Bestea
|
laguna
edo ezaguna bada, normalean ez diogubarkatu edo horrelakorik esango.
|
|
|
Bai ia edonoiz, ezta?
|
Lagun
giroan, giro formalagoetan, idatziz, ahoz... ez dakit, askotan erabil daiteke. Adibide bat ipintzeko, bi lagun berbetan:
|
|
|
Lagun giroan, giro formalagoetan, idatziz, ahoz... ez dakit, askotan erabil daiteke. Adibide bat ipintzeko, bi
|
lagun
berbetan:
|
|
|
Azken testu hauen transkripzioa euskara batu estandarrean egin dugun arren, bideoan
|
lagun
bakoitzak bere euskalkiz egin ditu. Eta ohar bat:
|
|
|
Istripua izan nuen egunean, etxe batekoseigarren solairuan nengoen lanean. Une horretan bi
|
lagunekin
nengoen eta hormabatean adreiluak jartzen ari nintzen. Lana amaituta, 100 bat adreilu soberan geratu ziren.Nabarmendu nahi nuke adreilu bakoitzak kilo bi eta erdi inguruko pisua duela.Kaleraino eskuz eramatea lan handia zen.
|
|
|
Istripua izan nuen egunean, lau solairuko etxebateko teilatuan ari nintzen lanean. Une horretan bi
|
lagunekin
nengoen eta horma bateanadreiluak jartzen ari nintzen. Lana amaituta, 100 bat adreilu soberan geratu ziren.
|
|
|
Eta zelan erabiltzen dugun?
|
Lagun
giroan, giro formalean ere bai, idatziz, ahoz,... Eta hau hobeto ikusteko adibide bat jarriko dut, ez?
|
|
|
Imajinatu
|
lagun
bi daudela berbetan eta batek esaten dio besteari: –Jo, Athletik nahiko txartodoa, ezta??
|
|
|
Eta hona hemen, testuak hartuta eta aipatu dugun galdetegia
|
lagun
, taldebakoitzarentzat programatu genuen saioa:
|
|
|
Testu bat
|
lagun
hartuta eskola antolatu nahi dugunean, derrigorrezkoa duguaurrean dugun ikastaldearen ezaugarriei erreparatzea. Ikastaldeak, ikasleak bezala, ez dira, zorionez, hainbat irakaslek nahiko luketen bezala, izaki erabat homogeneoak, ia klonikoak.
|
|
|
Arestian aipatu dugu argudioarenezaugarria dela mezu igorleak jasotzailearengan eragin nahi izatea, ikuspuntu edopentsamolde bat onarrarazteko. Beraz, bi
|
lagunen artean
oporretara nora joanerabakitzen ari direnean, helburu hori lortzeko deskribapen bat erabiltzea oso eraginkorra izan daiteke, mezu jasotzailea leku jakin batera joan dadin konbentzitzeko, hau da, mezu emailearen ikuspuntua onarrarazteko. Beraz, deskribapenakargudio lana betetzen du.
|
|
|
Eskualde erdaldunen kasuan ikasleen lana ez da izaten euskara erabiltzea, euskara zabaltzea baizik, ikastera jende gehiago hurbil dadin, edo zertxobaitikasteko?. Herriko dendaria, mendigoizale taldeko
|
lagunak
, lagun taldea, familia, ikaskideak... den denek osatzen dute gure ingurunea; horiekin burutzen dugukomunikazioa, eta aurrerantzean ere horrela izango da. Beraz, lehen momentutikzubiak luzatu behar ditugu, inguruneko euskaldunak ikaslearen prozesuan inplikatzeko, eta ikasitakoa erabiltzen hasteko.
|
|
|
Eskualde erdaldunen kasuan ikasleen lana ez da izaten euskara erabiltzea, euskara zabaltzea baizik, ikastera jende gehiago hurbil dadin, edo zertxobaitikasteko?. Herriko dendaria, mendigoizale taldeko lagunak,
|
lagun
taldea, familia, ikaskideak... den denek osatzen dute gure ingurunea; horiekin burutzen dugukomunikazioa, eta aurrerantzean ere horrela izango da. Beraz, lehen momentutikzubiak luzatu behar ditugu, inguruneko euskaldunak ikaslearen prozesuan inplikatzeko, eta ikasitakoa erabiltzen hasteko.
|
|
|
|
LAGUNEN ARTEAN
JAI GIROKO NARRAZIOAK ETA AZALPENAK
|
|
|
Ikasle bakoitzaren
|
lagun
bat
|
|
|
Ikasleen
|
lagunak
gonbidatu eta, narrazio afaria, egingo dugu, non bakoitzak istorio bat kontatubeharko duen.
|
|
|
Narrazioak eta azalpenak dira komunikatzendirenak. Jai giroan dela esaten da, eta gainera,
|
lagunen artean
; horregatik informaltasunaren aipamena. Konturatzen bazarete, honek guztiak komunikazioa nolakoaizan daitekeen adierazten du.
|
|
|
Anbulantzia batean zihoazen bost gaixo eta beste
|
lagun
bat hil dira auto istripuz Toledon
|
|
|
Sei
|
lagun
hil ziren atzo goizean Esquivias (Toledo) herriaren parean anbulantzia batek eta autobatek elkarrekin talka egin ondoren. Antza denez, euriaren ondorioz, anbulantziak irrist egin zueneta bere atzeko aldeak kontrako norabidetik zihoan auto bat bete betean harrapatu zuen.
|
|
|
Beste gaixo bat ospitalean hil zen. Anbulantziako gidaria onikdago, baina beste hiru
|
lagun
larri daude. Anbulantziak Toledoko Virgen de la Salud ospitaleraerrehabilitazioa egitera zihoazen gaixoak garraiatzen zituen.
|
|
|
2.2 Ikasleek ikasi al dezakete eraginkorragoak izaten, eta irakasleek
|
lagun
aldiezaiekete horretan?
|
|
|
Porrot akademikoaren atzeansarritan ikusi da, orientazio lan txukunak porrota uxatu edo gutxitu egin lezakeela, norberaren ikas estiloa sakondu edo osa balezake, batik bat. Nola
|
lagun
lezakeorientabideak ikas estiloen eremuan?
|
|
|
– Koadrilako
|
lagun
euskaldunekin (gehienak ikasleak hauek ere) txikiteoan eta euskaraz egiten hastea.
|
|
|
Kasu batzuetan gaur egun arte ailegatu diren jarduera erritualetan, eta PedroI.arengan Jaun Done Mikelen bitartekotzari esker gauzatutako mirakulua bezalakotestigantza historikoetan oinarrituz, kristautasunaren aurretiko aracellitaniengurtzak ugalkortasunarekiko kultuaren ezaugarriak izan zitzakeela aditzera eman duJose Maria Satrustegik57 Arruazuko antropologo eta
|
lagun
minaren teoriarekin eznator bat. Dedukzio metodologia hau praktika erritual taumaturgikoetako gurtzapaganoa izan zuten lekuetan kokatzen diren beste santutegietara estrapolatuz gero, kristautasunaren aurretiko medikuntza herrikoia sakonki ezagutzeko bidean egongo ginateke.
|
|
|
Bistan da, erran berri dudana hiperbole bat da, eta zuek ere horrela hartzeagustatuko litzaidake. Berria sortuko da noizbait ere, Jainkoa, zortea, adurra etabatez ere lana
|
lagun
. Zaharra, berriz, erran nahi baita, orain arte egina, ez dutzakarrontzira botako, ez, bederen, irakurle berri baten irrika pizteko balio izatensegitzen duen neurrian.
|
|
|
Halatan, ene Iparraldeko idazle
|
lagunentzat
eta neronentzat halaber, oharpenbat luzatzekoa nuke: Hegoaldeko ahozko zein idatzizko prentsan, salbuespenaksalbu, Iparraldean berdin?
|
|
|
Euskal literatur esparruan ere bada zentsura ezagutu duen obrarik. Noski, Estatuak inposaturikoa, kanpo zentsura beraz, Saizarbitoriaren kasuan? 100metro, kasu, idatzi eta bi urte geroago baizik ezin izan zen argitaratu?; bainabatez ere barne zentsura, oroit bedi Jean Etxepare mirikuak bere Buruxkakargitaratu orduko erretiratu behar izan zituela, inguruko
|
lagunek
eskaturik, eta bestehainbat gertatu zela Miranderen Haur besoetakoarekin?.
|
|
|
Edurnezuri erregina leiala izangozen, beti senarrari behar zuena emateko prest. Printzeak bazekien neska eder harklagako ziola
|
lagunak
gaztelura ekartzen. (...) Herritarren aurrean erregina onarenpapera egingo zuen.
|
|
|
Gizon pertsonaien estereotipoak alde batera utziz, oso interesgarria daMurielen pertsonaiaren eraikuntza psikologikoa, jatorria bere amarengan duena.Jean Daniel mutil
|
lagunaren
berririk jaso ez duelarik, abandonaturik sentitzen da, eta bere egoera hori amarenarekin parekatzen du:
|
|
|
Baina, azpiandagoena heriotza da, negu giroan deskribatzen den denbora geldituaren azkenesanahi gisa. Denbora eta giro hotz eta mantsoa, heriotzaren adierazleak dira, neskak hildako
|
lagunarentzat
koroa erostera baitoaz hurrengo herrira.
|
|
|
Saizarbitoriak berak 1991n Iruñean egin zen VIII. Galeuzcan adierazizuenez, bere belaunaldiak aurrekoen literatura berritzeko asmoarekin idatzi zuen.Besteren artean R. Saizarbitoria, X. Kintana, I. Sarasola, A. Urretabizkaia, R.Arregi eta X. Lete biltzen zituen
|
lagun
talde hau, ez zen soziologikoki euskalduna, hau da, euskara ez zen beren eguneroko jardunaren oinarria. Frankismoarendebekuak eta zapalkuntza politikaren ondorioak jasaten zituen belaunaldiaz mintzogarela esan behar da.
|
|
|
ik. HIHNeko. Zakur fatua? eta HOko?
|
Laguna
–; gogoratu, halaber,, europak eranztea, ren hitz jokoa, kasu: HIHN, 86 or. eta Hnuy, 184 or).
|
|
|
Gure egunetako marinelentzat ere halabeharrezkoa da kondatzea eta kantatzea, soinuarekin, edo soinurik gabe,
|
lagun
artean edo ia bakardadean (MZ, 8 or.).
|