|
2021
|
|
|
Espero zenuen bezalakoa da? Zerk harritu zintuen. Zurichera iritsi nintzenean, 1980ko otsailean, hotz
|
handia
egiten zuen hiria iruditu zitzaidan eta ordura arte ezagutzen nituenen oso bestelakoa. Zorionez, frantsesez hitz egiten nuenez Parisen bi urtez bizi izan nintzelako, jende dezenterekin komunikatu nintekeen, suitzar gehienek zenbait hizkuntza hitz egiten dutenez.
|
|
|
Umeok gure jolasekin kalean geneukan askatasun hori, dantza klaseak Txaro Garaterekin eta txistuarenak bere anaia Jose Antoniorekin, biei ala biei izugarri eskertzen diet hainbeste oroitzapen on. Don Anastasio apaizarekin egiten genituen txangoak, hainbeste gozatu nituen San Roke jaiak…Suitzatik lanbide ikasketarako sistema ekarriko nuke, gaur egun munduko zati
|
handi
batean erreferente dena.
|
|
|
Debara bizitzera bueltatuko zarela uste duzu. Nire senarra eta biok Deban hilabete batzuk eta Suitzan, semeak eta lagunetako batzuk ditugun lekuan, beste batzuk bizitzeko konpromisoa hartua dugu. Bi kultura desberdin eta aldi berean osagarri aprobetxatu ahal izateko zorte
|
handia
daukagu.
|
|
2022
|
|
|
Nahiko galduta nenbilen eta, Brasilen bertan egonda, ezagutzeko gogoa neukan. Zati txiki bat besterik ez dut ezagutzen; oso herrialde
|
handia
da. Kanpora begira jende nahasketarekin eta herri tolerante bezala agertu arren, nik baino aurreiritzi gehiago zituztela eta beraien artean gu baino askoz elitistagoak direla iruditu zitzaidan; beharbada, horrek harritu ninduen gehien.
|
|
|
130 pertsonarentzako lana aurreikusten dugu, eszenatokian bertan eta kanpoan. Horrelako ikuskizun batek, obra bera berreskuratu eta orkestratzeaz gain, pertsonal gastu
|
handiak
dauzka; diru asko behar da aktore, musikari, orkestra, eszenografia, eszena langile, jantzi profesional, makillatzaile, argiztapen, soinu eta abarren behar guztiak finantzatzeko. Kasurik onenean, 120.000 euroko aurrekontua darabilgu esku artean, baina ziur nago gehiago ere izan daitekeela.
|
|
|
Obra berpizteko ahalegina
|
handia
izaten ari da, ezta. Zorionez, Barojaren libretoa osorik aurkitu da eta, bertan, obraren eszena bakoitzari zein melodia herrikoi eta testu dagokion azaltzen da. Santestebanek, gainera, pianorako akonpainamentuzko musika herrikoi asko eman zuen argitara.
|
|
|
Debako Odol Emaileen taldeak, bestalde, aitortza ekitaldia egin zuen igandean (azaroak 6). Urtero odol emate kopuru
|
handiak
egin dituzten herritarrak omentzen dituzte, eta aurten sei lagunek jaso dituzte intsigniak eta esker onak herrian, honakoek:
|
|
|
Aulki anfibioa ere asko erabili da aurten". Hondartzan jende asko egon izanak, aldiz, hondakin kopuru
|
handia
sortzea eragin du. " Ildo horretan, horiek biltzeko Ur (h) ondoa garden kanpaina gauzatu da".
|
|
|
" Aurreko astean, esaterako, Bukaresteko (Errumania) Animest nazioarteko animazio jaialdian parte hartu genuen. Goi mailako animazio jaialdia da Animest, eta sail nagusian izatea ohore
|
handia
izan da niretzat; ez da erraza izaten horrelako animazio zinemaldietan aukeratua izatea".
|
|
|
Pozik agertu da bere lana beste lau jaialditan parte hartzeko hautatua izan delako. " Oso gustura hartu dugu berria; badakigu gure film laburra mimo
|
handiz
programatu eta proiektatuko dutela".
|
|
|
Lana, gainera, laster Movistar Plus+ plataforman ikusteko aukera egongo dela aurreratu du Oñederrak; azarotik aurrera egongo da ikusgai. " Lorpen
|
handia
da guretzat. Ez da erraza izaten horrelako plataformek film labur independenteen emisio eskubideak erostea".
|
|
|
Egitaraua borobiltzeko, Lasturko Arruan
|
haundi
baserrira bisita antolatu dute. Ate ireki formatuan bertatik bertara etxaldekoen jarduna ezagutu eta bertako produktuak dastatzeko aukera egongo da.
|
|
|
Larunbata (urriak 8), 10:00etan. Lasturko Arruan
|
haundi
baserrira bisita; etxaldean bertan dastaketa ere egingo da. Bisitara joateko aurrez izena eman behar da.
|
|
|
2018ko eta 2019ko udan izan ziren aurreneko bi edizioak, EuskarAbentura izeneko eta irabazi asmorik gabeko elkarte euskaltzaleak bultzatuta. 2020an, aldiz, pandemiak galarazi zuen, eta iazkoa ere osasun larrialdiak baldintzatu zuen neurri
|
handi
batean.
|
|
|
Horrek guztiak zerutik eroritako irabaziak, irabazi estratosferikoak, ematen dizkie sektore elektrikoko korporazio
|
handiei
. Esaterako, Iberdrolak, 2021ean, 3.884 milioiko mozkinak izan zituen herritarrak txirotzearen kontura.
|
|
|
Eta zer egiten dute gobernuek egoera honen aurrean? Oinarrizko eskubide unibertsal izan lukeen argindarra merkatuaren esku utzi, marrazo
|
handi
horien interesen esklabu eta sistema ustel baten barruan. Ez dakit zuek, baina nik gaur argia piztu ere ez dut egingo.
|
|
|
Itziarko mikroklimaz ba omen dago zeresana.Kostaldeak du eraginik
|
handiena
, kosta dezente duelako Itziarko parteak. Diferentzia handia dago ipar isurialdea izan edo beste aldekoa.
|
|
|
Itziarko mikroklimaz ba omen dago zeresana.Kostaldeak du eraginik handiena, kosta dezente duelako Itziarko parteak. Diferentzia
|
handia
dago ipar isurialdea izan edo beste aldekoa. Mendiak ere ematen dio berezitasuna, haizeak hegotik jotzen badu aldapan gora doanean mendian freskura galtzen du eta beherakoan epeldu egiten da.
|
|
|
Irakurri dizugunez, Txankarta soinujoleak esan ohi zuen hego haizea Itziarko kasko inguruan sortzen zela.Txapasta gainean zabalgune
|
handia
dago eta hortik haizea Andutz eta Lizarreta mendien artean sartzean, estutzean, indarra hartu eta zakartu egiten da. Gainera, alde ikaragarria dago, Andutzen alde horretatik badator bete betean harrapatzen gaitu haizeak, baina ekialdetik baldin badator Andutzek traba egiten dio eta indarra kentzen dio.
|
|
|
Eta Debak ere izango du bere ingurunearen araberako mikroklima, ezta. Mendarotik Debara bitartean ibaiaren gorabeherengatik hezetasuna sortzen da. Itziarren baino hezetasun
|
handiagoa
dago Deban, Mendarora arte hori. Mendarotik gora ere, Eibar aldera, gutxiago dago hezetasuna, hori ondo neurtuta dago.
|
|
|
Bera tenporetan ere oinarritzen zen; nire ustez ezin da horretan sinistu, sineskeria da. Baina harreman
|
handi
eta ona genuen.
|
|
|
Nik ez dut aldaketa klimatiko orokor horretan sinesten, epe laburregia begiratzen da eta. Nire historia 1950aren aurretik hasten da eta 80 edo 40 urteko estatistika eginda alde
|
handia
dago. 1956an, esate baterako, otsailean, Kandelario Egunean hasita, hilabete osoan izotza izan zen, eta ezohiko beroaldiak ere beti izan dira.
|
|
|
Baserritik bizi den jende gutxi dago orain; horrek laguntza luke eta alderantziz dago, kontribuzio ederra! Herri txikietan ere inguruaren zaintza eta jakintza
|
handia
dago, baina hiriburuetarantz doa jendea, eta horrela akabo herri txikiak!
|
|
|
Politikak ere piztu izan du zure interesa, ezta. Pekatu
|
handia
daukagu gutasunarekin. Nikeria handia daukagu eta gero gukeria bihurtzen da hori, arrazonamendu horietan sakondu beharra daukagu, ez gara konturatzen elkarrekin daukagula indarra; bakarrik ez garela ezer.
|
|
|
Politikak ere piztu izan du zure interesa, ezta. Pekatu handia daukagu gutasunarekin. Nikeria
|
handia
daukagu eta gero gukeria bihurtzen da hori, arrazonamendu horietan sakondu beharra daukagu, ez gara konturatzen elkarrekin daukagula indarra; bakarrik ez garela ezer.
|
|
|
" Uda partean, Deban egoten ginenez, txotxekin eliza egitea okurritu zitzaion. Lan
|
handia
zela eta, armairuko txoko batean gorde eta 20 urtean ahaztuta izan zuen (nik ez). Etxean berrikuntza batzuk egin genituenean ikusi eta, jubilatuta zegoenez, elizarekin hasi zen".
|
|
|
" Osasun egoerak eta haren bueltan ezarritako neurriek ahalbidetzen duten heinean behintzat, dinamika berri honi helduko diogu. Neguan, adibidez, formatu txikiaren aldeko apustua egingo da, Kultur Elkarteko aretoa baliatuta; eta udan formatu
|
handiagoei
eman nahi zaie kabida, eraikinaren kanpoko plaza aprobetxatuz". Formatu eta diziplina ezberdineko ekintzak izango dira, hortaz, programazio nagusiaren ardatzak.
|
|
|
Azken egunetan bezala hotz
|
handia
egiten duenean, sei plaza gehiago jartzen dituzte eskuragarri. Gainera, egonaldi ertaineko beste lau plaza daude," baina plaza hauek lortzeko gizarte langileek erabiltzaileen txostena egin behar dute eta erabiltzaileek euren bizitza bideratzeko konpromisoa hartu behar dute", azaldu digu Sarasketak.
|
|
|
Aterpea zabaldu zutenean, abenduaren lehen astean, ez zuten erabiltzailerik jaso, baina
|
handik
aurrera jendea etortzen hasi zen. " Horrelako kasuetan ahoz ahokoak funtzionatzen du, jendeak horrela izan du batez ere zerbitzuaren berri", diosku Sarasketak.
|
|
|
Filmetan ikusten ditugun gauza asko benetakoak dira. Kotxe
|
handiak
, cowboy txapelak eta country musika, adibidez. Baina, bestalde, azken urteotan Google, Apple edo Tesla bezalako enpresa teknologiko asko San Frantziskotik Austinera mugitzen ari dira, eta horregatik jende gazte ugari ari da etortzen bertara bizitzera.
|
|
|
Dudarik gabe gehien harritu ninduena paisaia da. Uste nuen Texas osoa basamortua izango zela, baina estatuko zati
|
handi
batean, eta bereziki Austinen, euri dezente egiten du udaberrian, eta oso berdea da.
|
|
2023
|
|
|
Eskualdeko eraikinen antzinatasuna dela-eta (EAEko bataz bestekoa baino
|
handiagoa
da), degradatutako auzoen berroneratze integralaren alde egitea, irisgarriagoak eta energetikoki eraginkorragoak izan daitezen.
|
|
|
Oraindik ez dute jakinarazi euskararen aldeko kontzientzia suspertzea eta AEKren eguneroko lana indartzeko dirua biltzea helburu duen lasterketa erraldoiaren ibilbide osoa, baina abiapuntua eta helmuga non izango dituen ezagutzera eman dute: datorren urteko martxoaren 14an, Irunen abiatuko da euskararen aldeko mobilizaziorik
|
handiena
eta hamar gauren eta 11 egunen buruan, eta 2.500 kilometroren ostean, martxoaren 24an, Baionan egingo du eztanda Korrikaren amaierako festak. Lapurdiko hiriburuan batuko diren euskaltzaleek egun osoko egitarauaz gozatzeko eta, aldi berean, lekukoak eramango duen mezu sekretua ezagutzeko aukera izango dute.
|
|
|
" Nahitaez, garai berrietara eta unean uneko errealitatera egokitzen asmatu behar izan du aldizkariak. Lorpen txikiak eta
|
handiak
izan ditugu, baina zailtasunak ere ugari", laburbildu du 2009az geroztik aldizkariko koordinazio lanetan diharduen Izaro Aulestiartek.
|
|
|
Euskal Herriko beste hainbat tokitan bezala, Deban ere Marokora laguntza bidaltzeko antolatzen hasi dira herritarrak. Aurreko asteburuan izandako lurrikarak kalte
|
handiak
sortu ditu, hori dela eta, ezer gabe gelditutako pertsonei laguntzeko egitasmoa abiatu dute. Kanpainaren antolatzaileen arabera, oinarrizko beharrak asetzeko materiala batuko dute Deban.
|
|
|
Larunbatean (irailak 9) egingo dute Cardenas Fundazioarekin eta Haitz
|
Haundi
elkarte artistikoaren laguntzari esker udalak antolatzen duen lehiaketa. 16 urtetik gorako margolariek parte har dezakete bertan.
|
|
|
Geoparketik jakinarazi dutenez, azken kanpaina arkeologikoan garbiketa lanetan aritu behar izan du lantaldeak, ingurua txukunduz eta materiala ordenatuz, izan ere, espoliazio
|
handia
jasan duen kobazuloa baita Ermitia. Bi kata berri ere egin dituzte, eta Kristo aurreko 15.000 urte bitartean eman zen Madeleine aldiko (Mendebaldeko Europako Goi Paleolito amaierako kultura arkeologikoa) aztarnak aurkitu dituzte bertan.
|
|
|
Geoparkearen lurraldean aztarna arkeologikoak dituzten 20 haitzuloetako bat da Ermitia; Praileaitz, Langatxo eta Iruroin bezalaxe, Historiaurreko Bailaran kokatzen da. Kantauriar arkuko Paleolito garaiko aztarnategien kontzentrazio eta dentsitate
|
handiena
du Deba bailarak.
|
|
|
Herriko musikari talde bat 2006an hasi zen ekimenarekin, euskal kantak berpiztu eta jaiei beste ekarpen bat egin asmoz. Eta, dudarik gabe, herritarrek estimu
|
handian
dute haien parte hartzea jaietako egitarauan. Andima Egaña da antolatzaile eta partaideetako bat.
|
|
|
Pisu
|
handia
du Gure Kai Euskal Dantzari Taldeak herriko festetan eta, besteak beste, San Roke ezpata dantza plazaratuko du berriz ere abuztuaren 16an. Iera Larrañaga taldeko kideak azaldu dizkigu dantzaren berezitasunak.
|
|
|
1967 urteetan parte hartzea izan ondoren, 46 urte beranduago (2013an) hasi ziren emakumeak berriz ere herriko San Roke ezpata dantzan parte hartzen…Bai, taldeak eta bertan geunden emakumeok lanketa
|
handia
egin genuen emakumeek presentzia izan zezaten. Aurretik zeudenen eta orduan geundenon artean lantaldea sortu eta, adituen laguntzaz, lanketa egin ostean lortu genuen emakumeok berriz ere San Roke ezpata dantzan aritzea.
|
|
|
Proletariotzaren bizi bitartekoak garestitzen ari diren honetan, oinarrizko bizi bitartekoetara iristen ez direnen kopurua gero eta
|
handiagoa
da. Etxebizitza eskubidea sistematikoki ukatua zaio proletariotzari.
|
|
|
Auzo udaleko kideek adierazi bezala," Ekonomiaren Garapen, Jasangarritasun eta Ingurumeneko sailburuaren 2023ko apirilaren 27ko aginduan hasierako onespena ematen zaio Euskadiko Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektorialari. Bertan, Andutz mendiaren magalean eskala
|
handiko
instalazioak eraikitzeko aukera bideratzen da, bost aerosorgailu edo gehiago ezartzeko gune izendatuz Andutz Txobilar deituriko gunea".
|
|
|
norbere etxeko urte osoko gas, elektrizitate eta ur kontsumoa zenbatu eta erdira jaitsi. Euskadi tropikalean ez dugu hozketa
|
handirik
, Fagor Elektrogailuen kooperatiba itxi zen aspaldi eta astean bi aldiz dutxatzea nahikoa da elkarbizitza sanoa bermatzeko. Hil osoko jan edanen zerrenda egin eta erdiak ezabatu; ez gara gosez eta egarriz hilko, ez.
|
|
|
Errotazar zelaiko kirol instalazioek ere" kalitate
|
handia
" dutela esan du eta kirol arloari dagokionez ere, egoera onean dagoela kluba. " Kategoria askotan lurraldeko maila gorenean lehiatzen ari gara.
|
|
|
Emakume aitzindari haien ibilbidea XIX. amaieran hasi zen eta, sei hamarkadatan jarraian, kirola ez zela guztiz gizonen esparrua erakutsi zuten. Egileak aitortu duenez, erraketisten" gainbehera" horretan frankismoak eragin
|
handia
eduki zuen. " Gaur egun kirolaz dugun iruditegia osatzeko Bigarren Mundu Gerra oso garrantzitsua izan zen.
|
|
|
1998 urtean idatzi nuen artikulu hura, baina, garai hartan erraketista ohiek ez zuten gaiari buruz hitz egin nahi. Estigmak oraindik ere pisu
|
handia
zuen, eta beste gauza batzuekin hasi nintzen. Hori bai, beti eduki izan dut karpeta bat irekita, fenomeno honi buruz agertzen zen guztia jasotzeko".
|
|
|
Debegesaren esanetan," gazteak eta batez ere neskak STEAM bokazioetara erakartzeko gero eta ekimen gehiago jarri dira abian, bai eskola eremuan, bai
|
handik
kanpo. Horren adibide da Debegesa Garapen Agentziak orain dela pare bat urte abian jarri zuen BPTD Makers proiektua bera, eskualdean teknologia eta zientzia arloan egiten diren jarduerak eskualde mailan ezagutu eta ikusarazteko helburua duena.
|
|
|
Nahiz eta denboraldian partidetan lortu dituzten emaitzak ez diren izan onenak, umoreak eta giro onak beti izan du lekua taldean, eta, nola ez, denenganako errespetuak ere bai. Debasket Saskibaloi Klubetik harro esan dezakegu jokalariek aurrerapen
|
handia
egin dutela kirol mailan, are gehiago taldeko kideek orain arte saskibaloiarekin izan duten harremana kontuan hartuta.
|
|
|
Agian, neurriari dagokiona izango da aldaketarik nabarmenena irakurlearentzat; orain arte erabili duena baino txikiagoa da formatu berria, baina
|
handiagoa
da orrialde kopurua —20 orrialde izatetik 28 edo 32 izatera pasa da, eta hainbat kasutan gehigarri bereziak ere izango ditu bere baitan— Txikiagoa izateak abantailak eskainiko dizkie irakurleei zein banatzaileei; edonora eramateko eta postontzietan sartzeko erosoagoa da, adibidez.
|
|
|
Egungo prentsa idatziaren eta inguruko tokiko aldizkarien bilakaerari erreparatuta etorri da, hein
|
handi
batean, aldaketa egiteko erabakia
|
|
|
Diseinua bera ere bestelakoa da, landuagoa eta modernoagoa; pisu
|
handiagoa
dute, esate baterako, espazio zuriek eta irudiek, edukia erakargarriagoa izan dadin. Egungo prentsa idatziaren eta inguruko tokiko aldizkarien bilakaerari erreparatuta etorri da, hein handi batean, aldaketa egiteko erabakia.
|
|
|
Diseinua bera ere bestelakoa da, landuagoa eta modernoagoa; pisu handiagoa dute, esate baterako, espazio zuriek eta irudiek, edukia erakargarriagoa izan dadin. Egungo prentsa idatziaren eta inguruko tokiko aldizkarien bilakaerari erreparatuta etorri da, hein
|
handi
batean, aldaketa egiteko erabakia. Debabarreneko Komunikazio Taldea (DKT) osatzen dugun hedabideok elkarlanean dihardugu sektoreko joera berriei modu egokiagoan erantzun eta herritarrei euskarazko informazio eskaintza kalitatezkoagoa eta erakargarriagoa eskaini nahian.
|
|
|
Bularreko minbiziaren ikurra arrosa koloreko xingola izan arren, argi diote pink baino punk direla gehiago, minbizia, zerbait bada, marroia delako," marroi
|
handia
". Minbizia diagnostikatu zieten Mari Seara Eizagirreri (Deba, 1972) eta Jordina Arnau Roigi (Selva del Camp, Katalunia, 1991), eta askotan sentitu dira itolarrian beraiek ere, baina halakoetan, burua altxatu eta bizitza besarkatzea erabaki dute," hasierako desesperazioan ezin delako bizi".
|
|
|
Minbizia inguratzen duten tabuak uxatuko zizkion norbait nahi zuen, kontatuko ziona bazekiena, minbizia marroi
|
handia
dela, baina esango ziona, baita ere, sarri isiltzen dena: minbizia duen bitartean pertsona hori bizirik dagoela, eta beraz, bizitzan egin dezakegun dena egin dezakeela:
|
|
|
Julene Illarramendi, Miren Cuerdo eta Jone Zabala lasartearrek sortu zuten taldea, Illarramendiren ama [Eba Elexpuru] minbiziaz hil eta bi urtera, eta Elexpuruk gorputzean tatuatuak zituen" inurri langileei" zor die elkarteak izena. Sortzaileek aitortua dute pretentsio
|
handirik gabe
sortu zutela elkartea, minbizia dutenen alde zerbait egiteko, eta hala hasi zirela kamisetak eta zapi solidarioak josten eta saltzen, dirua bildu eta dohaintzan emateko.
|
|
|
Hala ere, beste asko baino hobeto nengoen, inguruan dudan sareak mantendu ninduelako ekonomikoki eta bestela. Minbiziak bizitzako arlo guztietan eragiten du eta laguntza terapeutiko
|
handia
behar izaten dugu urte askoan, hau ez baita urtebeteko kontua askotan entzun behar izan dugun bezala", dio Arnauk.
|
|
|
Landa eremuan garatzen den jardueraren erakusleiho
|
handi
bihurtu zen berriro Deba. Azoka eremua osatu zuten guneetan sakabanatuta (Foruen Plaza, Plaza Zaharra eta Pasealeku Estalia) 70 postu inguru ipini zituzten, eta horiez gain, ganadu erakusketa ere egin zuten kioskoaren inguruan.
|
|
|
Osasun larrialdiak eragindako bi urteetako etenaren ostean, bueltan da Debako Urte Berriko Azoka. Udal iturriek azpimarratu dutenez, ohiko moldera itzulita egingo dute aurtengo azoka
|
handia
. Azaldu dutenez, azokaren helburua da baserriko produktuen erakusketa, lehiaketa eta salmenta.
|