|
2000
|
|
|
Gastu horiek atzerapenen ondoriozko galera bezala eskatu zaizkio sustatzaileari, zenbatekoa faktura eta ordainagiri bidez egiaztatuz. Kaltea eta atzerapena larriak direnean edo etxebizitza bukatu gabe geratuko ote denaren funtsezko susmoa dagoenean, saltzaileak agindutakoa
|
ez
betetzeagatik kontratua deuseztatutzat emateko asmoa notario bidez jakinaraziko da. Aldi berean, ordura arte emandako diru kopuruak itzultzeko eta eragindako kalte eta galerak ordaintzeko eskatuko da, betiere kalteak eta galerak ondo egiaztatuz.
|
|
|
Esleipenean, ordea, Gobernuak Kontseilu honi agindutakoa
|
ez
betetzeaz gainera, alderantzizkoa egin zuen, eta hori izan zen, hain zuzen ere, 1998ko azaroaren 20ko prentsaurrekoan salatu zuena. Eta horrekin batera, jakitera eman zuen Kontseiluaren gehiengoak 1998ko urrian beste bilera bat egitea eskatu zuela eta Gobernuaren erantzuna ezezkoa izan zela.
|
|
|
Egoeraren salaketa gogorra egin ondoren, batasun printzipioaren koherentziakbultzaturik, enuntziatu apurtzailea bota zuen Txillardegik, baina berehala, horreksortutako hutsunea zerbait objektiboz, edo zerbait objektibatuz bete beharra sentituzuen. Zeren, hutsunea
|
ez
betetzeak, inkontsistentzian eusteak, larridura edo angustiaexistentziala probokatzen baitu2 Enuntziatu politikoek gizartearen alor objektibagarrian aldaketak agindu edo, preskribitu, egiten dituzte, baina ez da komeniberaiekin josi eta gero elkar nahastea.
|
|
|
goi mailako irakaskuntzaren antolaketa eta irakasleei eskatuko zitzaien eta Estatuak eman zien agiria. Nahiz eta azken puntu hau oinarrizko irakaskuntzan materialki
|
ez
bete, irakasle corpusaren helburua90 gauzatuko zen? École normale supérieure, ren sorrerarekin, hezkuntza sistemaren eraikuntza prozesua funtsezko zutabeaz hornituko zelarik.
|
|
|
Estatuak bere polizia aurpegia erakusten zuen, autoritatea erabiltzeko prest agertuz. Baina boterearen eraginkortasuna, legea
|
ez
betetzea ezinezko ahal den neurrian bederen bihurtzean datza (Estatuak herritarra legea apurtzeko ezinean jarri behar du). Alde horretatik, azpimarratu egin litzateke, doako irakaskuntzaren alde egin zen nolabaiteko ahalegina.
|
|
|
Zure osabak arrazoin zuen, eta lezione ona eman dit: hutsa enea izan da, kortesiaren arauen
|
ez
betetzeagatik, eta nihaurk ordaindu dut neure hutsa. Nola meneratuko dut neure urguilua, neure hutsak ordaintzetik ez bada...?
|
|
|
...baitzigun ezen, alargundu ondoren, hiru gizonek eskatu ziotela eskua, baina haiek guztiak gibelat bihurtu zitzaizkiola, noiz eta jakin baitzuten ezen etxea eta etxeko errentak miserikordietako obrentzat zituela, zeren hura izan baitzen haren senarraren —zeinari jaun Ricardo Meneses baitzeritzan— azken nahia, eta berak zin egin baitzion bai bere buruari eta bai bere senar izan zenari ere
|
ezen
bete eginen zuela haren hitza. Eta gero, txantxetan eta irria ezpainetan, solasaldi haietan biltzen ginenoi beha, erraiten zigun:
|
|
|
"... Ni, berriz, ez ninduzuen inoiz halakotzat onartu". Mintza doinuan erreparatuta, gisa bertsukoren bat erantsiko zuela iduri zuen, eta horrexegatik, erran ez zuelako, ez osotasun kutsua txertatu zion esaldiari, zerbait falta balitz bezala eta huts hori sekula guztian
|
ez
betetzera kondenaturik balego bezala.
|
|
2001
|
|
|
Jesus Posada, Espainiako Gobernuko Administrazio Publikoetarako ministroak esan berri du «Deia» egunkariari emandako elkarrizketa batean: «Estatutua nazionalistek nahi duten moduan betetzea Konstituzioa
|
ez
betetzea litzateke».
|
|
|
Bidai agentzien zerbitzua ere arazo iturri izaten da, urtero milaka erreklamazio egiten baita horien aurka iruzurrezko publizitatea, zerbitzuak
|
ez
betetzea etab.
|
|
|
Hala diote Espainiako estatuan kontratua
|
ez
betetzeagatiko erantzukizunagatik emandako epai gehienek.
|
|
|
atalak ezartzen duenez, lotura
|
ez
betetzearen edo akatsez betetzearen ondorioz kontsumitzaileak jasaten dituen kalteen aurrean erantzun egin dute, epaitutako kasuan gertatzen den bezala, inondik ere ez baita aurreikusi ezina edo aipatu Legeak aurreikusten dituen kasuetako batean ere ez baitago.
|
|
|
Arautegi horrek dio bidaia konbinatuen antolatzaile eta xehekariek erantzun egin dutela kontratua
|
ez
betetzearen eta edo akatsez betetzearen ondorioz kontsumitzaileek jasaten duten kalteagatik.
|
|
|
Kalte ordaina, eraikuntza materialen entrega epea
|
ez
betetzeagatik
|
|
|
Entrega epeak
|
ez
betetzeak enpresari egozteko moduko kalte galerak eragin ditu, eta horrek zilegi egiten du gutxienez enkofratzaileen faktura ordain dezaten galdatzea.
|
|
|
Kode Zibileko 1.101 artikulu horrek ezartzen du dolu, utzikeria edo berankortasunagatik egindako kalte eta galerak ordaindu egin behar direla eta baita hitzartutako edozein obligazio
|
ez
betetzearen ondoriozkoak ere.
|
|
|
Ingurukoek euren ordenaren kanon konpultsiboak
|
ez
betetzea ere ezin dute jasan eta etxean bizi diren pertsonek helduak izan edo ez zorrotz bete dituzte mania hau duen pertsonak ezarritako ordena eta garbitasunari buruzko arauak.
|
|
|
Obligazio hori
|
ez
betetzeagatik, 100.000 eta 500.000 pezeta bitarteko zigorra (601 3.005 euro) izan dezakezu.
|
|
|
Hasieran, zerbitzuaren truke jasoa zen jaurgoa edo feudoa; gero, feudoa jasotzearen trukeeskaintzen zuen basailuak bere fideltasun eta zerbitzua (garai honetan sortu zenhori). Heriotzak edo bakoitzak bere betebeharrak
|
ez
betetzeak zekarten apurketa.
|
|
|
5 Hizkuntz politikan eragiten duten mehatxuak hauek dira (47 or.): «Euskaldun berrien behar funtzionalak eta sinboliko afektiboak
|
ez
betetzeak agerian jar dezake euskara ikasteko ahaleginak ez direla nahikoa atsegingarri»; «erdararen aldeko arau sozialpean jarraitzeko inertziaren zama. Honekinbatera,... oinarrizko kalitate irizpidetzat ez hartzea»; «erdarazko komunikabideek duten eragin erdaltzale gero eta handiagoa» izatea; «elebakartasunaren aldeko diskurtsoa»; «helburuen eta bideen arteko adostasun falta».
|
|
|
–Urrezko arauaren?
|
ez
betetzeak ondorio zuzena dakar. Ikus dezagun zein den.
|
|
|
Irudi hori ez da okerra,
|
ez
betea baizik.
|
|
|
Kanpo zorraren zerbitzuari dagozkion herrialdearen barneko eta kanpoko errentaren aldibereko galerak baztertzeko, beharrezkoa da nazio kontabilitatean sartzea, eta herrialdearen kanpo zorraren gutxitzetik datorren irabaziarekin kreditatzea. Nazioarteko mailan, inongo monetak azken ondasunaren eginkizuna
|
ez
betetzea inplikatzen du neutraltasun monetarioak; eta dirua objektu modura daukaten merkataritza transakzio guztiak baztertzeko, nahikoa da nazioarteko zirkuitu monetarioaren eta zirkuitu monetario nazionalaren arteko erabateko bereizketa babestea. Nazioarteko ordainketen benetako sistemarik ezean, Hegoaren kanpo transakzioak erakunde espezifiko batek eskuratu dituela esan nahi du horrek (Altxorra, Hazienda edo Banku Zentralaren departamentu espezifikoa izan daitekeena); eta erakunde horrek kanpo ordainketa guztiak kanpo monetatan eskuratu eta gauzatu behar ditu.
|
|
|
Komuneko paretak azulejuz alikatatuta egon ohi dira altuera jakin bateraino eta goialdean pintatuta. Gela honetako pareta guztiak azulejuz
|
ez
betetzeko aukera bat altuera jakin bateraino alikatatzea da, eta goiko aldea beste estaldura mota batez estalita uztea. Oro har, aukera hori hautatzen denean, lurzorutik 1,70 metroko altueraraino alikatatzen da, baina hori aldatu egin daiteke etxeko biztanleen batez besteko altueraren arabera.
|
|
|
Maionesa gehienez ere 8 °C ko tenperaturan kontserbatu behar da kontsumitu arte, eta gehienez ere hogeita lau orduz egin behar da. Neurriak
|
ez
betetzea administrazio bidean zehatu daiteke, espediente bat instruitu ondoren; baina erantzukizun zibil edo penalak ere izan ditzake. Administrazioak erruduntasun testigantza jurisdikzio penalari pasatuko dio egitatea delitua izan badaiteke, eta ez du zehapen prozedura jarraituko agintaritza judizialak epai irmoa ematen ez duen bitartean.
|
|
|
Segurtasun handiagorantz Aurreko araudiak ez zituen kontuan hartzen elikagaien segurtasunaren alderdi batzuk, eta ez zituen kontuan hartzen produktu eta elaborazio berriak agertzean ezartzen ziren elikadura ohitura berriak. Lehendik zegoen araudiaren sakabanatzeak eta prestatutako janarien elaborazioarekin, banaketarekin eta merkataritzarekin lotutako alderdi bakoitzaren erregulazio espezifikoak, batzuetan, sektore jakin batzuek
|
ez
betetzea edo ez betetzea eragiten zuen. Hala ere, Espainiako legegileak aitortzen duenez, araudi horrek oso zeregin garrantzitsua izan du, bai jatetxe sektoreko establezimenduen higiene eta osasun baldintzak hobetzeko (bereziki, sortu berrienak), bai elikagaiak manipulatzeko praktika egokiak garatzeko eta arduradun eta manipulatzaileen elikadura higieneari buruzko prestakuntza egokia garatzeko.
|
|
|
Segurtasun handiagorantz Aurreko araudiak ez zituen kontuan hartzen elikagaien segurtasunaren alderdi batzuk, eta ez zituen kontuan hartzen produktu eta elaborazio berriak agertzean ezartzen ziren elikadura ohitura berriak. Lehendik zegoen araudiaren sakabanatzeak eta prestatutako janarien elaborazioarekin, banaketarekin eta merkataritzarekin lotutako alderdi bakoitzaren erregulazio espezifikoak, batzuetan, sektore jakin batzuek ez betetzea edo
|
ez
betetzea eragiten zuen. Hala ere, Espainiako legegileak aitortzen duenez, araudi horrek oso zeregin garrantzitsua izan du, bai jatetxe sektoreko establezimenduen higiene eta osasun baldintzak hobetzeko (bereziki, sortu berrienak), bai elikagaiak manipulatzeko praktika egokiak garatzeko eta arduradun eta manipulatzaileen elikadura higieneari buruzko prestakuntza egokia garatzeko.
|
|
|
Defentsa mekanismo hori sarritan galtzen da zaharren artean, eta, beraz, nahitaez edan behar da. Gure organismoak ongi funtziona dezan, funtsezkoa da ura edatea eta
|
ez
betetzea. Gernu sistema arduratzen da hori, odoleko hondakinak eta toxinak gorputzetik ateratzeko.
|
|
|
Adibidez, Kanti ezagumenaren eta adimenaren ilunak argitzearenak, lehenbizi berarentzat eta gero, baliteke, besteentzat, gu denontzat. Eta guk maitasunak ematen dizkigun eginbeharrak bete ala
|
ez
bete egin ditzakegu. Kanten jokoa, bere filosofian, morala izan zen, ongiaren, ederraren, egiaren bila jardun zuenez.
|
|
|
Gauza bat da nondik datorkion bizitzeko gogorik ez hori: fosforo faltatik, muineko zelulak gaixotzetik, maite —edo sasimaite— zituen asmoak
|
ez
betetzetik, gizartearen eraketek eragindako desbideratzetik. Hau da, zer moduzko gaixotasun mota bakan edo askotarikotik datorkion.
|
|
|
Absolutu eta erlatibo hitzek ez dute zentzurik gure ezagumenaren arazoan. Ezaguera osoaren (inoiz
|
ez
bete betea) eta mugatuaren berri hitz egin behar dugu.
|
|
2002
|
|
|
enpresaburuen %50ek hausten dute prebentzioko legedia, nahiz eta dagoeneko sei urte izan indarrean. Sindikatuek diotenez, oraingoz egundo ez dute ikusi ohartarazpenik, zigorrik edo enpresa ixterik, prebentzioaren gaineko arauak
|
ez
betetzeagatik. Kontuak horrela, gehiengo sindikalak lan komuna egiteko eskatu die lan departamentuei, Gizarte Segurantzari, OSALANi, Laneko Ikuskaritzari eta Nafarroako Lan Osasuneko Institutuari, laneko istripuak ahalik eta gehien murrizteko.
|
|
|
Beraz, zer ikusten da pasarela edo ibiltokietan eta zer onura aterako ote die kontsumitzaileak glamour
|
ez
beteriko eszenifikazio horiei?
|
|
|
Garrantzitsuena, gehiegi
|
ez
betetzea eta tenperatura egokian erabiltzea
|
|
|
|
Ez
bete larregi, aireak elikagaien artean libre zirkula dezan eta azkar eta ongi hoztu daitezen.
|
|
|
Fakturak egitea berez den legezko obligazioa
|
ez
betetzea eta, era berean, faktura bat BEZ gabe ordaintzea iruzurrak dira, legez ezarritako zerga horrela ordaintzen ez delako.
|
|
|
Akatsak bizio huts gisa ez, baina kontratua
|
ez
betetzeko funtsezko akats gisa katalogatzeak epaitegietara jotzeko aukera ematen du eta kontratua bertan behera uztea eska daiteke; hau da, ordaindutako prezioa itzultzea, produktu akastuna berriro saltzailearen esku utzita.
|
|
|
Arrazionaltasunak bere hitza
|
ez
betetzeak (arrazionaltasun burokratikoa arrazoiaren aurka) eta kontrolerako gaitasun ezak (edo, Beck en hitzetan, modernizazioen arrakastek) modernitate arrunteko kategorien bidez garatutako pentsamenduekiko eta ekintzekiko ezinegona sortu du jendearengan. Arrazionaltasunaren arau sistemak, autoritaterako eta ezarpenerako botereekin, bere euskarriak leherrarazi ditu modu sistemikoan eta sistematikoan.
|
|
|
Alde horretatik, CNSk Ascori buruz egin zuen eta zigorrik gabe amaitu zuen lanperatze txostena aipatu zuten. Txosten horretan adierazten zen zentraleko I. eta II. taldeek ez zutela ikuskatzaile laguntzailerik txanda batzuetan, eta horrek Barneko Larrialdi Plana
|
ez
betetzea zekarren. Energia Zuzendaritza Nagusiak hutsegite hori arintzat jo zuen eta ez zion enpresari isuna jarri, bete gabeko lanpostuen eginkizunak txandako buruak har zitzakeela uste baitzuen.
|
|
|
Zaharraren “zahartasunaren makulu” tradizionaletik harago, era guztietako laguntza paperak hartzen ditu bere gain, eta horrek higadura handia eragiten dio maiz. Maite dugun pertsonaren gainbehera behatzen duenaren sufrimenduari etengabeko zainketaren antsietatea, porrotaren beldurra, erru edo
|
ez
betetze sentsazioa gehitzen zaizkio, eta sarritan suminkortasuna, estresa eta ezinegona. Higaduraren ondorio psikologikoak dira, baina zaintzaileak kontzientzia eskrupulu batez oharkabean uzten ditu:
|
|
|
Liburuxkaren edukia kontratuaren zati bat da; beraz, informazioa zehatza eta egiazkoa izango da. Liburuxka bidaia amaitu arte gorde behar da,
|
ez
betetze bat gerta daitekeela frogatzeko. Bidaia agentziek kontratu mota hauek eskaintzen dituzte:
|
|
|
Estatu kideek zaindu egin behar dute betebehar horiek kontrol ofizialen sistema baten bidez betetzen direla. Elikagaien segurtasunaren arloko arauak
|
ez
betetzearen aurkako neurriek zehapen sistema eraginkorra eta disuasio sistema izan behar dute operadore arau hausleentzat, bai eta neurrizkoa ere, konpondu beharreko inguruabarrak kontuan hartuta: larritasuna, kaltetuak, osasun publikorako arriskua, produktua merkatuan sartzeko maila eta eragile ekonomikoaren gaitasun ekonomiko eta teknologikoa, besteak beste.
|
|
|
Tokiko epaileak Europako Auzitegira bidali zuen kasua, eta galdetu zion ea bidaia, opor eta zirkuituei buruzko 1990eko zuzentarauak, dena barne, kontratuaren exekuzioan kalte moralen interpretazioa barne hartu behar zuen. Estatuak behartuta daude, Europar Batasuneko arauaren arabera, beren antolamendu juridikoetan turistei kontratua
|
ez
betetzeak eragindako kalteak konpontzeko bermeak jartzera; hala ere, ez da beharrezkoa ekintza horien ondoriozko erantzukizunik. EBko Auzitegiak uste du, bazkideen artean irizpide desberdintasunik balego, lehiaren distortsio kasuak gertatuko liratekeela, eta, zuzentaraua kontsumitzaileak babestekoa denez, hura idazteak kalte moralei ere eragiten diela.
|
|
|
EBko Auzitegiak uste du, bazkideen artean irizpide desberdintasunik balego, lehiaren distortsio kasuak gertatuko liratekeela, eta, zuzentaraua kontsumitzaileak babestekoa denez, hura idazteak kalte moralei ere eragiten diela. Europako zuzentarauak kontsumitzaileari ematen dio konponketa eskubide hori, bidaietan zerbitzuak
|
ez
betetzearen edo behar bezala ez betetzearen ondorioz, dena barne, epaiak.
|
|
|
EBko Auzitegiak uste du, bazkideen artean irizpide desberdintasunik balego, lehiaren distortsio kasuak gertatuko liratekeela, eta, zuzentaraua kontsumitzaileak babestekoa denez, hura idazteak kalte moralei ere eragiten diela. Europako zuzentarauak kontsumitzaileari ematen dio konponketa eskubide hori, bidaietan zerbitzuak ez betetzearen edo behar bezala
|
ez
betetzearen ondorioz, dena barne, epaiak.
|
|
|
Ondare kaudimenari eta kredituari buruzko informazio zerbitzuak ematea 1 Ondare kaudimenari eta kredituari buruzko informazio zerbitzuak ematen dituztenek, horretarako ezarritako erregistroetatik eta jendearen eskura dauden iturrietatik lortutako datu pertsonalak soilik tratatu ahal izango dituzte, edo interesdunak emandako informazioetatik edo bere baimenaz emandakoak. 2 Sortzaileak edo bere kontura edo interesaren alde diharduenak emandako diruzko betebeharrak bete edo
|
ez
betetzeari buruzko datu pertsonalak ere izaten dira. Kasu horietan, fitxategietan datu pertsonalak erregistratu dituzten interesdunei datu horien erreferentzia jakinaraziko zaie erregistro hori egin eta hogeita hamar eguneko epean, eta datu horiei buruzko informazioa biltzeko eskubidea dutela jakinaraziko zaie, lege honetan ezarritako moduan.
|
|
|
Irregulartasun larriak saihesteko edo 806 zerbitzuak arautzen dituen araudia
|
ez
betetzeko, kontsumitzaileak kontuan izan behar ditu telefono linea horien gainean duen jarrera juridikoa babesten duten zenbait inguruabar. Datu hauek ez dira inoiz alde batera utzi behar:
|
|
|
Jokabide kodearen 3.3.3 puntuan ezarritakoaren arabera, nahitaezkoa da iragarkiak diseinatzea eta aurkeztea, edonork ikus dezan tarifa bereziko telefono zerbitzu baten iragarkia dela. Oso iragarki gutxik egiten dute, eta
|
ez
betetze hori larria da 806 zenbakiaren bidez Interneteko konexioen desbideratzeetan, erabiltzaileari ohartarazi gabe. Zerbitzua eskaintzen duen enpresa identifikatzea.
|
|
|
Ekologistak Martxan taldeak Espainia salatu du EBren aurrean, zoologikoei buruzko zuzentaraua
|
ez
betetzeagatik
|
|
|
Kontratuaren amaiera betebeharrak
|
ez
betetzeagatik
|
|
|
Kasu horiez gain (legeak zehazten dituenak), jabeak kontratuan ezar dezake etxebizitzari eman behar zaion erabilera zehatza edo arau jakin batzuk bete beharra, adibidez, etxean animaliarik ez izatea. Baldintza horiek
|
ez
betetzeak ere kontratua amaitzea ekarriko luke. Bestalde, maizterrak kontratua bukatutzat eman dezake inguruabar hauetakoren bat gertatzen bada:
|
|
|
Langabezia asegurua kobratzeko, eskatzaileak gutxienez 360 egun kotizatu dizkio Gizarte Segurantzari, jarraian edo ez, azken sei urteetan. Lana beren borondatez utzi dutenek ezin izanen dute langabezian egon, non eta ez dagoen justifikatutako arrazoirik lan baldintzetan aldaketak egiteko, soldatak atzeratzeko edo enpresaburuaren
|
ez
betetze larriak egiteko. Pertsona batek gehienez ere bi urteko prestazioa jaso dezake, langabeziagatik Gizarte Segurantzako kotizazio aldia sei urtetik gorakoa izan arren.
|
|
|
Berdeen salaketa Bestalde, gaur Biodibertsitatearen Nazioarteko Eguna dela eta, Verdes Izquierda Verdek salatu dute Gobernuak ez duela bete 1998ko abenduan onartutako Biodibertsitatearen Estrategia Nazionala. Eta esan dute Jaume Matas Ingurumen ministroaren
|
ez
betetzeak larriagoak direla kontuan hartzen bada Espainiak Europar Batasuneko lehendakaritza duela, eta hiru hilabete baino ez direla falta Johannesburg en (Hegoafrika) egingo den Garapen Jasangarriaren Munduko Goi bilerarako. Horregatik, Aniztasun Biologikoa Kontserbatzeko eta Modu Iraunkorrean Erabiltzeko Espainiako Estrategiaren plan sektorialak onartzeko eta garatzeko eskatzen dute.
|
|
|
Idazkariordeen Batzordeak ontzat eman zuen atzo Alkoholaren Kontsumoa Prebenitzeko Legearen aurreproiektua, eta bihar Ministroen Kontseiluari aurkeztuko zaio. Lehen zirriborroari dagokionez, duela hiru aste amaiturik, alderdi polemikoenetako batzuk zehaztu ziren, hala nola zehapen erregimena arau hauste arinei dagokienez, eta publizitate debekua edo muga
|
ez
betetzea, eta 18 urtetik beherakoei alkohola kontsumitzea debekatzea. Lehenik eta behin, Gobernuak hedabideen eskaerei erantzun die, eta alkoholdun edarien iragarkietarako murrizketak neurtu ditu, bai prentsan, bai irratian eta telebistan, eta argi eta garbi bereizten ditu 20 gradu baino gutxiagoko graduazioko alkoholdun edariak eta graduazio handiagoa.
|
|
|
Beste neurri batzuk ere proposatu dira: bi urtean behin nahitaezko azterketa teknikoa egiteko eskaera; legezko alkoholemia muga 0,0 izatea,
|
ez
betetze kasuetan zigor handiak jartzea; ziklomotorren parkea berritzeko plana egitea; ziklomotorren parkea berritzeko plana egitea, 1998 urtera arte, eta motorrek potentzia handiagoa izan dezaten motorren aldaketak egitea.
|
|
|
Hala ere, Europako, Mexikoko eta Ameriketako Estatu Batuetako zientzialariek egindako ikerketa baten arabera, planetako kapital naturala ustiatzea hain da handia, ekosistemen urteko berritze ahalmena% 20 baino handiagoa baita. Ikerketa horren ondorioek argi islatzen dute gizakiak garapen iraunkorraren kontzeptua
|
ez
betetzea, Osasunaren Mundu Erakundeko (OME) egungo arduradunak eta Norvegiako Harlem Gros Brundtland lehen ministroak 1992ko Rio de Janeiron egindako Lurraren goi bileraren prestaketan. Ez betetze hori nabarmena da 80ko hamarkadatik aurrera, baliabideen eskaera biosferaren birsorkuntza mugak gainditzera lehen aldiz iristen denean.
|
|
|
Ikerketa horren ondorioek argi islatzen dute gizakiak garapen iraunkorraren kontzeptua ez betetzea, Osasunaren Mundu Erakundeko (OME) egungo arduradunak eta Norvegiako Harlem Gros Brundtland lehen ministroak 1992ko Rio de Janeiron egindako Lurraren goi bileraren prestaketan.
|
Ez
betetze hori nabarmena da 80ko hamarkadatik aurrera, baliabideen eskaera biosferaren birsorkuntza mugak gainditzera lehen aldiz iristen denean. Ikerlanak «arazoaren egoera» adierazten du bereziki egokia den une batean; izan ere, bi hilabete baino gutxiago falta dira Garapen Iraunkorrari buruzko Nazio Batuen Goi bilerako Johannesburg en (Hegoafrika), Rio de Janeiron egin eta hamar urtera.
|
|
|
70eko hamarkadaren erdialdean, eskaria izugarri igo zen, eta ekosistemak berreskuratzeko ahalmena berdindu egin zen lehen aldiz. Ordutik aurrera, garapen iraunkorra
|
ez
betetzea agerikoa da, eta balantzea oso negatiboa izan da 1999an: baliabide naturalen ustiapenak biosferaren birsorkuntza ahalmena% 20 gainditzen du.
|
|
|
Baina, gaur egun, eta Osasun Sailaren iturrien arabera, seguruena da 750 pertsona baino gehiago, batzuk pronostiko erreserbatuarekin, gastroenteritisarekin gaixotu direla, eta duten gauza bakarra establezimendu jakin batetik Sant Joan koka kontsumitu dutela. Gironan, iaz 4.300 ikuskapen baino gehiago egin ziren establezimendu eta jantoki kolektiboetan, eta, azkenean, 11 establezimendu itxi ziren, eta beste 19 establezimendu zigortu egin ziren ikuskatzaileek ezarritako arauak
|
ez
betetzeagatik. Oraindik ez da legezko ekintzen garaia Eragilea ezagutzen ez den bitartean, elikagaiaren kutsadura gertatu zen uneari buruzko espekulazioek bere horretan diraute; izan ere, baliteke koka ondo ateratzea ekoizpenetik, baina merkaturatu zuen pertsonak ez egitea baldintza egokietan.
|
|
|
Guztira, 32 haurrek salatu zuten nazioarteko E.F. atzerriko udako ikastaroen enpresa, kontratua
|
ez
betetzeagatik eta seme alaben babesgabetasuna zela eta, Madril Barajasko aireportura iristea aurreikusita zutela. Arratsalde erdian, familiak ikastaroan irregulartasunak onartu eta dirua itzultzeko konpromisoa hartu zuen familiak, eta Ingalaterrako hegoaldera, Hastings herrian ostatu hartu zuten ikasleen itzulera bidaiaz arduratzeko konpromisoa hartu zuten.
|
|
|
Agian, haragiaren prezioa liberalizatuko balitz bakarrik konpon liteke arazoa; beraz, kalitate eta segurtasun baldintza hoberenen arabera ekoizten duenak kostu handiagoak izango ditu, eta, beraz, garestiagoa izango da. Gainkostu hori azken prezioan jasanarazi ezin bada, merkatzeak araua
|
ez
betetzea ekarriko duela esan nahi du, eta, beraz, gure osasunarekin ordaintzeko arriskua izango dugu. Bestela, sektoreari dagozkion laguntzak eman dira, eta, beraz, berdin ordainduko dugu, baina zergen bidez. Osasunerako arriskuak?
|
|
|
Gainera, ez zuen betetzen araudiak ezarritako prebentzio betebeharretako bat ere. CCOO eragindako sektoreetako enpresek araudia
|
ez
betetzea eta ez betetzea «larria» dela adierazi zuen. Eraikuntza, nekazaritza, merkataritza eta lurreko garraioa dira minbiziaren eraginpean dauden langileen indizerik handiena.
|
|
|
Gainera, ez zuen betetzen araudiak ezarritako prebentzio betebeharretako bat ere. CCOO eragindako sektoreetako enpresek araudia ez betetzea eta
|
ez
betetzea «larria» dela adierazi zuen. Eraikuntza, nekazaritza, merkataritza eta lurreko garraioa dira minbiziaren eraginpean dauden langileen indizerik handiena.
|
|
|
Legionella prebenitzeko eta kontrolatzeko neurriak zabaltzeko dekretua onartu zuen Generalitateak maiatzaren 28an. Testuak sei hilean behin, batez ere, erabilera kolektiboko instalazioetan ikuskapenak egitea aurreikusten du, eta 3.000 eta 6.000 euro arteko isunak aurreikusten ditu araudia
|
ez
betetzeagatik. Lluís Salleras Generalitateko Osasun Publikoko zuzendari nagusiak atzo bisitatu zuen Mataró, eta iragarri zuen gaur gailu bat jarriko dela martxan Cerdanyola auzoko lehen mailako arreta zentroan herritarrei informazioa emateko.
|
|
|
Era berean, ENACek kalitate sistemak ziurtatzeko erakundeei ekintza azkarrak eta eraginkorrak eskatuko dizkie, beren markak gaizki erabiltzea saihesteko. Hala, ziurtapen erakundeek dagokien presioa bidaliko diete enpresei, detektatu daitezkeen
|
ez
betetzeak konpontzeko. Ziurtagiria, normalean, ziurtagiriak enpresaren esku jartzen duen marka baten bidez egiten da, eta «ISO 9000 ziurtagiria» gisa identifikatzen du.
|
|
|
Halaber, ezin da onartu kontratuan entrega epea edo data besterik ez ezartzea. 3 Kontratua
|
ez
betetzeari eta kontratua suntsiarazteari dagokienez, ez da onargarritzat jotzen erosleari kontratuari baldintzarik gabe lotzeko eskatzea, nahiz eta sustatzaileak bere betebeharrak bete ez. Halaber, ez da onartuko erosleari uko egiteagatiko kalte ordain gisa kopuruak atxikitzea, ez bada kalte ordain baliokiderik jasotzen sustatzaileak hitzartutako prestazioa betetzen ez badu.
|
|
|
Garrantzitsuena da pertsonen osasunerako arriskurik ez izatea. Arau hori
|
ez
betetzeak mota guztietako erantzukizunak ekar diezazkieke arau hausleei (penala, zibila eta administratiboa). Uraren kaltegabetasuna kontrolatzeko erantzukizuna udalei dagokie, eta, hala badagokio, kontsumo publikoko edateko ura hornitzen edo banatzen duten enpresei.
|
|
|
Gainazalak eta materialak garbitu eta desinfektatzea, egiaztatuta Garbitu ontzi eta baxera guztiak 55 °C tik gorako ontzi garbigailuan Zenbait ikerketak erakutsi dutenez, jarraibide horietako asko ez dira betetzen establezimendu batzuetan, bereziki tamaina txikikoetan. Behin eta berriz
|
ez
betetzea Unibertsitateko jantokietatik hartutako 1.200 lagin inguru aztertu ziren hainbat urtetan egindako bi azterketa osagarrik erakusten dute zenbateraino ez diren behin eta berriz betetzen oinarrizko higiene arauak sukaldaritza zerbitzuetan eta plater prestatuetan. Azterlanetako batean aztertutako lagin guztietatik, bosturtekoan ateratako laginekin, %56k bakarrik betetzen zuen araudia.
|
|
|
Plateretatik bereizi egin behar dira hotzean kontsumitzen direnak eta beroan kontsumitzen direnak. Lehenengoen artean,
|
ez
betetze maila %80koa izan zen, eta laginen %7an patogenoak hauteman ziren. Datu horiek eta beroan kontsumitzeko platerak oso desberdinak dira; izan ere, %81ek araudia bete zuten, eta aztertutako laginen %1ek ahalmen patogenoren bat hauteman zuten.
|
|
|
Beraz, Opening en aurkako demanda jarri zuten. Konpromisoa
|
ez
betetzea Alderdi demandatua ez zen agertu hitzezko epaiketara. Epaileak uste du ziur dagoela ikastetxea demandatzaileekin konprometitu zela beren harremana konpondutzat emateko haiek hala proposatu zutenean, eta ez zuen hala egin.
|
|
|
Baina elikagaiak etiketatzean sortzen dira arazoak. Erabiltzaile elkarteek arauak
|
ez
betetzeari, ontziratutakoen irregulartasunei edo substantzia toxikoak sartzeari buruz egindako salaketak etengabeak dira. Identifikazio kodeak Calvok uste du gaur egungo gehigarrien identifikazio sistema nahiko argia dela, “nahiz eta kontsumitzailearentzat arazo bat izan:
|
|
|
Hala ezartzen du 1998ko Zuzentarauak, 2000ko abenduan estatu kide guztietako legerietara egokitu zena. Espainiak oraindik ez du bere legeria egokitu, eta, beraz, Europako Batzordeak salaketa bat aurkeztu behar izan du
|
ez
betetzeagatik. Espainiako legedia betetzen ez duten arren eta zuzentaraua oraindik derrigorrezkoa ez den arren, Bartzelona eta Madril bezalako hirietan horrelako adituak daude.
|
|
|
Dastatzearen emaitzak ez du berez ekarriko neurri zuzentzaileak hartzea, parametro organoleptikoak “bigarren mailakoak” baitira osasungarritasun parametroei dagokienez (mikrobiologikoak edo kimikoak). Ezarritako balio parametrikoak
|
ez
betetzeaz gain giza osasuna babestu behar bada soilik hartuko dira neurri zuzentzaileak. Horrek ez du esan nahi, ezta gutxiago ere, lortutako emaitzak garrantzirik gabeak direnik; izan ere, datuek aldez aurretik azterketa egiteko eta parametro mikrobiologiko eta kimikoekin alderatzeko aukera emango dute, eta, hala badagokio, onargarritasunik ezagatik edo usaina, zaporea eta kolorea direla eta uretan gertatzen diren ohiz kanpoko aldaketengatik gerta daitezkeen ez betetzeak atzematea, bai eta giza osasunerako arriskua ere.
|
|
|
Ezarritako balio parametrikoak ez betetzeaz gain giza osasuna babestu behar bada soilik hartuko dira neurri zuzentzaileak. Horrek ez du esan nahi, ezta gutxiago ere, lortutako emaitzak garrantzirik gabeak direnik; izan ere, datuek aldez aurretik azterketa egiteko eta parametro mikrobiologiko eta kimikoekin alderatzeko aukera emango dute, eta, hala badagokio, onargarritasunik ezagatik edo usaina, zaporea eta kolorea direla eta uretan gertatzen diren ohiz kanpoko aldaketengatik gerta daitezkeen
|
ez
betetzeak atzematea, bai eta giza osasunerako arriskua ere. Agintari eskudunek neurri zuzentzaileren bat hartzen badute, kontsumitzaileei jakinarazi zaie, parametroa ez betetzea hutsala dela uste dutenean izan ezik.
|
|
|
Horrek ez du esan nahi, ezta gutxiago ere, lortutako emaitzak garrantzirik gabeak direnik; izan ere, datuek aldez aurretik azterketa egiteko eta parametro mikrobiologiko eta kimikoekin alderatzeko aukera emango dute, eta, hala badagokio, onargarritasunik ezagatik edo usaina, zaporea eta kolorea direla eta uretan gertatzen diren ohiz kanpoko aldaketengatik gerta daitezkeen ez betetzeak atzematea, bai eta giza osasunerako arriskua ere. Agintari eskudunek neurri zuzentzaileren bat hartzen badute, kontsumitzaileei jakinarazi zaie, parametroa
|
ez
betetzea hutsala dela uste dutenean izan ezik. Bibliografía 1998ko azaroaren 3ko 98/ 83/ EE Zuzentaraua, giza kontsumorako uren kalitateari buruzkoa.
|
|
|
Gainera, ur hotzeko arrain horiek ezin hobeak dira, ez baitute zainketa gehiegirik behar, baina arau batzuk betetzea komeni da: ur garbia beti izatea, oxigeno nahikoa (hau da, uretako loreek eta landareek urmael guztia
|
ez
betetzea) eta igeri egiteko behar adina leku izatea. Arrainen tamainaren arabera, sakonera jakin bateko urmaela dute.
|
|
|
Enpresa horrek medikamentuak eta aitzindariak ekoizteko teknikak garatzen zituen landareen alterazio genetikoaren bidez. Agintariek oraindik ez dute identifikatu atzemandako proteina, baina ziurtatu dute substantzia hori ez dela giza kontsumorako egokia, eta sorta txiki bat giza elikadurarako sojarekin nahasten dela, eta, ondoren, kendu egiten dela. Bigarren gorabeherak, USDAk joan den azaroaren 14an iragarri zuenak, aipatu enpresari egozten dio USDAren agindu bat
|
ez
betetzea, enpresak Iowan 46 hektarea arto erre behar baitzituen arto polen transgenikoa kutsatu zelako. Iowako ordezkari batzuek jada adierazi zuten ez zutela nahi, urrian, industria bioteknologikoak iragarri zuen bezala, laborantza transgeniko horiei buruzko luzamendu bat borondatez ezarri izana.
|
|
|
Aldaketa nagusien artean, honako hauek azpimarratu behar dira: aparkalekuak egiaztagiri edo gordekin bat eman behar du, ibilgailua aparkalekuan zein egun eta ordutan sartu zen zehazteko, eta bere betebeharrak
|
ez
betetzearen ondorioz sortutako kalte galeren erantzule izateko. Era berean, enpresak egoera berean itzuli behar ditu ibilgailua eta haren osagai finko eta banaezinak, eta atera daitezkeen objektuez (irrati kaseteak, telefono mugikorrak…) arduratu behar du, berariaz eta prezio osagarri bat aplikatu ondoren ibilgailua zaintzea onartu denean.
|
|
2003
|
|
|
«Bai, guk geurean jarraitu behar dugu. Herria bota digute baina orain kontua urtegia
|
ez
betetzea da».
|
|
|
Legeak
|
ez
betetzeagatik arazorik sortzean, lehenik liskartutako familiak saiatzen dira elkarrizketen bidez adostasun batera iristen. Baina euren artean konpontzen ez badira, komunitateko Botere Judizialak esku hartzen du.
|
|
|
Inspekzio Fiskalaren ikerketa eragoztea eta kontabilitateko agiriak bidaltzeko Justiziak egindako errekerimendua
|
ez
betetzea dira Botinen, Echeniqueren, Jose Ignacio Uclesen eta Ricardo Alonso Clavelen aurkako bi akusazio nagusiak. Epaileak dioenez, Ogasunak Santander bankuaren" kreditu lagapenei" buruzko ikerketa hasi zuenetik, bankuak nahita eman zituen identitate okerrak 1988 eta 1989 artean eginiko 9.896 inbertsiori buruz.
|
|
|
Dan dana eukita be, bakerik ez dogunean, gure bihotzak zulo handi bat eukiten dau, inok ez
|
ezek
bete ezindako zuloa.
|
|
|
Pazienteak azken txertoa noiz hartu zuen gogoratzea komeni da, baliozkotasun epeak
|
ez
betetzekotan erreakzio alergikoak sor daitezke eta.
|
|
|
Aurreikusia dugun ibilbideari eta datei egokitu behar: kontratua
|
ez
betetzekotan, dena izango dugu zigor
|
|
|
Horrezaz gainera, ibili beharreko kilometroak eta datak ahalik eta zorrotzen betetzea komeni izaten da, kontratua
|
ez
betetzekotan, dena baita zigor eta isun.
|
|
|
Saiatu hozkailua
|
ez
betetzen:
|
|
|
Prokuradoreak erabaki zezakeen ordenantzetan ezarritako neurrien arabera egin behar zirela34 jalea kaxak, kontserbak eta beste; eta kalitatea ez bazuten betetzen zeuden egileek, kalitatea eusten zuen lantegi edo fabrika bat sorraraz zezakeen. Dena den, prokuradoreak kalitate inposatu horiek
|
ez
betetzeko lizentziak ere eman zitzakeen.
|
|
|
Edozein kasutan, hurbilketa horren bidez azter dezakegu garraioak sortutakoingurumen eta gizarte narriadura, baita gizarte jakin bat narriadura horri zenbaterainoko mugak jartzeko prest dagoen ere. Muga horiek ezartzeko orduan, kolektibitate bakoitzak kontuan izango ditu bere erreferentzia soziokulturalak, ingurumen narriadurari dagokionez onartzeko prest dagoen maila maximoa zehaztuz eta, halaber, sor litezkeen
|
ez
betetzeak kontrolatzeko jarriko dituen mekanismoak.
|
|
|
Tantekiko mendekotasunak gaixoen bizi kalitatea murrizten du eta, kasurik okerrenean, pronostikoa zailtzen du. Glaukoma askok amaierako fasera arte eboluzionatzen jarraitzen dute, tratamendua erabat edo partzialki
|
ez
betetzeagatik. Beste gaixo batzuek arnasketako eta bihotzeko arazoak izaten dituzte medikazioagatik, eta, beraz, begi globoa ireki gabe glaukoma tratatzen duten teknika kirurgiko berriak aukera gehiago dira.
|
|
|
Kontua da araudia nahiko zorrotza dela bai Espainian bai Europan; izan ere, 1992ko zuzentarau baten arabera, argitalpen medikoen editoreak testuen egiazkotasuna bermatzera eta argitaratutako iragarki guztien kopiak osasun agintariei bidaltzera behartzen ditu. Izan ere, arau hauek
|
ez
betetzeak zehapenak izan ditzake. Hala ere, azterketa hau egin duten zientzialari espainiarrek oso zaila da publizitatea eraginkortasunez kontrolatzea, zenbait faktoreren eragin konbinatuari esker, hala nola, publizitate materialaren bolumen handia, ikuskapen prozeduren ahultasuna, zehapen mekanismo burokratiko konplexuak edo laborategi batzuek beren iragarkiak faltsutzea ez leporatzeko irudimen nahikoarekin idazteko duten gaitasuna.
|
|
|
Legeria betetzen ez duten ugazabei 450 eurotik 1.000 eurora bitarteko isuna jartzen ahal zaie. Azken hamarkadan, auzitegi nazional askok partikularren, enpresen eta ikus entzunezko talde handien aurkako epaiak eman dituzte tabakoaren aurkako legea
|
ez
betetzeagatik. Italia Italiako tabakoaren aurkako legeak debekatu egiten du edozein leku publikotan erretzea, 250 eurorainoko zigorrarekin arau hauslearentzat eta 2.000 eurorainoko zigorrarekin lokalaren arduradunarentzat, jatetxe, bulego edo banku agentzia batean.
|
|
|
Zehapen hori bereziki gogorra da eragozpena agiriak, liburuak, fitxategiak, fakturak, programa informatikoak eta abar ez aurkeztea denean. Zergei buruzko datuak ematera behartuta dauden pertsonek
|
ez
betetzea, zehapena 300 eurokoa da lehen errekerimenduan eta 1.500 eurokoa bigarrenean. Hirugarren errekerimenduaren kasuan, isuna enpresaren fakturazioaren %3koa izango da, gutxienez ere 10.000 eurokoa, eta, oro har, fakturazioaren %5ekoa, gutxienez 15.000 eurokoa, baldin eta oztopoa arauak ezartzen dituen informazioko betebehar orokorrei buruzkoa bada eta bankuei nahiz enpresa atxikitzaileei eragiten badie.
|
|
|
Zehapenak Bestalde, hasierako testuan aurreikusitako isunak gogortzen ditu proiektuak. Hala, antenetako emisio mugak
|
ez
betetzeagatiko arau hausteak sartzen dira. Zigor ekonomikoez gain, arau hauste bat egiten duen operadorea desgaitzea eta funtsezko baldintzak betetzen ez dituzten ekipo eta aparatuak merkatutik kentzea aurreikusten du legeak.
|
|
|
Era berean, operadoreei eska dakizkiekeen zehapenak gehitu dira. Zehazki, Telekomunikazioen Merkatuko Batzordearen (CMT) erreferentziazko merkatuetarako eta merkatuan botere nabarmena duten operadoreetarako jarraibideak
|
ez
betetzeari buruzko arau hauste oso larrien kasuan, 20 milioi eurorainoko isunak jarriko dira; gainerako arau hauste oso larrien kasuan, berriz, 2 milioi eurokoak izango dira zehapenak. Arau hauste larriek 500.000 euro arteko zehapena ekarriko dute.
|
|
|
Espainia osoko 45.000 ikasle ingururi eragiten die. Bestalde, Andaluziako Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Elkarteen Federazioak (FACUA) boikotera deitu du Santander Central Hispano (SCH), BBVA eta Banco Pastor erakundeen aurka, Sevillako Lehen Auzialdiko 8 Epaitegiko titularrak emandako kautelazko neurriak
|
ez
betetzeagatik, Carmen Pérez Guijo kreditu nazionalak kobratzera behartzen baitute. Opening ek Espainian zituen 74 hizkuntza akademiek irailean iragarri zuten ateak behin betiko itxiko zituztela, finantza erakundeek enpresari sei milioi euroko kreditua ukatu eta gero, funtzionatzen jarrai zezan.
|
|
|
“Ez dute arrazoirik” Bestalde, César Sastre abokatuak, Finanzia BBVA ordezkatzen duenak, adierazi zuen elkarteek “ez dutela arrazoirik”, eta demanda “inkongruentea” dela, kasu asko planteatu baititu Openingeko Espainia osoko 45.000 ikasle aipatzen, bere ustez, “tiradera berean sartu ezin diren kasu partikularrak baitira”. Bestalde, Sastre-k ez zuen onartu FACUAren salaketa, Carmen Pérez Guijo epaileak bere garaian hartutako kautelazko neurriak
|
ez
betetzeagatik. Neurri horiek kredituak kobratzea geldiaraztea eta ikasleak berankorren erregistroetan inskribatzea bertan behera uztea ezartzen zuten.
|
|
|
Azken hamarkadan, elikagaien higieneari, janari prestatuei eta janarien manipulazioari buruzko araudia ez da asko bete, batez ere elikagaien sektore turistikoan. Onartu diren azken arauek lortu dute
|
ez
betetze horiek nabarmen jaistea.
|
|
|
lortu ziren laginen laurdenak baino gehiagok (%27, 6k, zehazki) legeriak onartzen dituenak baino mikrobio karga handiagoak zituen, gehienbat enterobakterioen ondorioz. Ostatuak (%31, 2) eta jatetxeak (%29, 7) izan ziren
|
ez
betetze maila handiena izan zuten establezimenduak, hotelen aldean (%21, 2), elikagaien higienerako seguruenak. Kontsumitzeko ohiko modua kontuan hartuta, plater hotzak, kasuen %32, 3an, higienerik txikienekoak izan ziren elaborazioari edo kontserbazioari dagokionez; plater beroak, berriz, %26, 5 izan ziren, nahiz eta ikertutako plater guztietatik 257 plater beroak ziren, eta gainerakoak, 62, plater hotzak.
|
|
|
«manipulatzaileek elikagaien higieneari buruz duten prestakuntza eskasa, jankideen kopuru handiak, janari multzo handiak aldez aurretik prestatzera behartzen dutenak, eta lokalek produktu horiek manipulatzeko eta kontserbatzeko duten espazio txikia». Nahiz eta emaitzak ez diren guztiz positiboak, 2001 urtera arte egindako beste azterketa batzuek
|
ez
betetze maila askoz handiagoa adierazten dute. Hala, MASSAk 1994an Kataluniako zenbait udalerritako tapa zerbitzua duten establezimenduetan egindako azterketa baten arabera, aztertutako plateren %62 «mikrobiologikoki okerrak» ziren; Arranzek, berriz, %80raino igo du kopuru hori uda garaiko tabernetako tapen kalitateari buruzko azterlanean.
|
|
|
Horrela: aldeen identifikazioa (erosleak eta saltzaileak); etxebizitzaren identifikazio zehatza, erregistroko finkaren zenbakia edo arkitektoaren proiektuaren zenbakia, eraikitako m2 erabilgarriak, etab. prezioa eta ordaintzeko modua, kontura emandako kopuruengatiko abalaren beharra; entregatzeko epea eta
|
ez
betetzeagatiko kalte ordainak; kalitateak… Kontuan hartu behar da dokumentu hau sinatzean oraindik ez dela etxebizitzaren jabea. Saltzaileak jabari erreserba bat hitzartu ohi du erosleak osorik ordaindu arte eta eskritura publikoa sinatu arte.
|