|
2009
|
|
|
“Bizkaieradunek eta zubereradunek
|
euskara
batua ikasteko egin beharreko esfortzua ez dugu ulertzen"
|
|
|
bereziki,
|
euskara
batua ikasteko egin behar duten esfortzuaz dihardu
|
|
|
|
Euskara
batua, bizkaiera eta zuberera
|
|
|
Erdiko euskalkiak (ez soilki erdialdekoa) hitz egiten ditugunok ez dugu ziur aski inoiz jakingo edo ulertuko bizkaieradunek (mendebaleko euskara berba egiten dutenek alegia, Gipuzkoa eta Araba aldekoak barne) eta zubereradunek (Zuberoatik kanpoko Eskuila aldeko frantsesak barne) egin behar izaten duten esfortzua
|
euskara
batua ikasteko. Lan bikoitza izaten dute.
|
|
|
Noski, badakit euskaldun batzuek uste duten baino urrunago daudela
|
euskara
batutik zenbait gipuzkera, nafarrera eta nafar lapurtera. Estatu Batuetan euskara batua ongi ikasi zuen euskaldun berri haren adibidea ekar genezake gogora, Goierrira etorrita bertako gipuzkera ia tutik ulertzen ez zuena.
|
|
|
Noski, badakit euskaldun batzuek uste duten baino urrunago daudela euskara batutik zenbait gipuzkera, nafarrera eta nafar lapurtera. Estatu Batuetan
|
euskara
batua ongi ikasi zuen euskaldun berri haren adibidea ekar genezake gogora, Goierrira etorrita bertako gipuzkera ia tutik ulertzen ez zuena. Baina ez dago erkatzerik, praxiak beti erakutsi digu euskara batuaren ikaskuntzan batzuk nahiko eroso mugitu diren bitartean, beste batzuk kexaka eta arranguraka aritu direla sarri, bizkaieradunak batez ere, eta ulergarria da.
|
|
|
Estatu Batuetan euskara batua ongi ikasi zuen euskaldun berri haren adibidea ekar genezake gogora, Goierrira etorrita bertako gipuzkera ia tutik ulertzen ez zuena. Baina ez dago erkatzerik, praxiak beti erakutsi digu
|
euskara
batuaren ikaskuntzan batzuk nahiko eroso mugitu diren bitartean, beste batzuk kexaka eta arranguraka aritu direla sarri, bizkaieradunak batez ere, eta ulergarria da. Kontraesana dirudien arren, egia da, halaber, azken hauek gipuzkera errazago onartzea maizago gertatu izan dela kontrakoa baino, Kardaberazek ere bere garaian jadanik idatzi zuen bezala, baina horrek ez die meriturik kentzen.
|
|
|
Esan behar dut, hala ere, bizkaiera beti iruditu zaidala gozoagoa, samurragoa eta musikalagoa gipuzkera baino eta beste horrenbeste erran nezake zubereraz den bezainbatean, euskalki guztien artean musikalena apika, eta ez dut sekula ulertu zergatik esaten zidaten askok txarto berba egiten zutela eta euren euskara zatarragoa zela nirea baino, begien bistakoa zenean beraiena askoz aberatsagoa, ederragoa eta naturalagoa zela. Beren seme alabei
|
euskara
batuaz hitz egiten zieten guraso bizkaieradun bat baino gehiago ezagutu dut tamalez. Aitzitik, eta zorionez, ez da harritzekoa bertako bizkaieraz idatzitako hainbat aldizkari sortu izana herri askotan.
|
|
|
Bizkaieradun askok
|
euskara
batuaz hitz egiten ongi ikasi duten arren, gipuzkeradunok eta gainerakook euskara batuaz idatzi bai baina askotan ia pedantea iruditzen zaigu euskara batuaz mintzatzea, eta okerragoa dena, batzuek hiztun txartzat jotzen dituzte zubereradunak eta bizkaieradunak euskara batuarekin oso iaioak ez direnean. Orain dela hainbat urte, oraino gazte eta berde nintzelarik harako hark esan zuen legez, denboratxoa behar izan nuen konturatzeko Euskal Telebistan askotan agertzen ziren hiztun baldar asko ez zirela euskaldun berri berriak, bizkaieradunak baizik, harik eta hiztun batek (alferrik eta absurdoki saiatzeaz aspertuta ziur aski) euskara batuaz totelka hitz egiteari utzi eta bizkaieraz zoragarri berba egiten hasi zen arte.
|
|
|
Bizkaieradun askok euskara batuaz hitz egiten ongi ikasi duten arren, gipuzkeradunok eta gainerakook
|
euskara
batuaz idatzi bai baina askotan ia pedantea iruditzen zaigu euskara batuaz mintzatzea, eta okerragoa dena, batzuek hiztun txartzat jotzen dituzte zubereradunak eta bizkaieradunak euskara batuarekin oso iaioak ez direnean. Orain dela hainbat urte, oraino gazte eta berde nintzelarik harako hark esan zuen legez, denboratxoa behar izan nuen konturatzeko Euskal Telebistan askotan agertzen ziren hiztun baldar asko ez zirela euskaldun berri berriak, bizkaieradunak baizik, harik eta hiztun batek (alferrik eta absurdoki saiatzeaz aspertuta ziur aski) euskara batuaz totelka hitz egiteari utzi eta bizkaieraz zoragarri berba egiten hasi zen arte.
|
|
|
Bizkaieradun askok euskara batuaz hitz egiten ongi ikasi duten arren, gipuzkeradunok eta gainerakook euskara batuaz idatzi bai baina askotan ia pedantea iruditzen zaigu
|
euskara
batuaz mintzatzea, eta okerragoa dena, batzuek hiztun txartzat jotzen dituzte zubereradunak eta bizkaieradunak euskara batuarekin oso iaioak ez direnean. Orain dela hainbat urte, oraino gazte eta berde nintzelarik harako hark esan zuen legez, denboratxoa behar izan nuen konturatzeko Euskal Telebistan askotan agertzen ziren hiztun baldar asko ez zirela euskaldun berri berriak, bizkaieradunak baizik, harik eta hiztun batek (alferrik eta absurdoki saiatzeaz aspertuta ziur aski) euskara batuaz totelka hitz egiteari utzi eta bizkaieraz zoragarri berba egiten hasi zen arte.
|
|
|
Bizkaieradun askok euskara batuaz hitz egiten ongi ikasi duten arren, gipuzkeradunok eta gainerakook euskara batuaz idatzi bai baina askotan ia pedantea iruditzen zaigu euskara batuaz mintzatzea, eta okerragoa dena, batzuek hiztun txartzat jotzen dituzte zubereradunak eta bizkaieradunak
|
euskara
batuarekin oso iaioak ez direnean. Orain dela hainbat urte, oraino gazte eta berde nintzelarik harako hark esan zuen legez, denboratxoa behar izan nuen konturatzeko Euskal Telebistan askotan agertzen ziren hiztun baldar asko ez zirela euskaldun berri berriak, bizkaieradunak baizik, harik eta hiztun batek (alferrik eta absurdoki saiatzeaz aspertuta ziur aski) euskara batuaz totelka hitz egiteari utzi eta bizkaieraz zoragarri berba egiten hasi zen arte.
|
|
|
Bizkaieradun askok euskara batuaz hitz egiten ongi ikasi duten arren, gipuzkeradunok eta gainerakook euskara batuaz idatzi bai baina askotan ia pedantea iruditzen zaigu euskara batuaz mintzatzea, eta okerragoa dena, batzuek hiztun txartzat jotzen dituzte zubereradunak eta bizkaieradunak euskara batuarekin oso iaioak ez direnean. Orain dela hainbat urte, oraino gazte eta berde nintzelarik harako hark esan zuen legez, denboratxoa behar izan nuen konturatzeko Euskal Telebistan askotan agertzen ziren hiztun baldar asko ez zirela euskaldun berri berriak, bizkaieradunak baizik, harik eta hiztun batek (alferrik eta absurdoki saiatzeaz aspertuta ziur aski)
|
euskara
batuaz totelka hitz egiteari utzi eta bizkaieraz zoragarri berba egiten hasi zen arte. Aitzitik, bizkaieradun batzuek ederki ikasi dituzte bi erregistroak, zeharo elebidunak diren pertsonen modura.
|
|
|
Oso txarto, begien bistakoa denez. Bada, antzeko zerbait da euskaldun askori eskatzen zaiona
|
euskara
batua ikasi behar duenean.
|
|
2013
|
|
|
Aresti poliedrikoa ageri da bertan, haurtzarotik euskara ikastea erabaki zuenera arte. Justizia soziala aldarrikatu zuen, hainbat lagunekin lan egin zuen eta
|
euskara
batuaren sorreraz kezkatu zen, eta horren ideologia ere agerian utzi dute lan honetan. (iturria:
|
|
2018
|
|
|
• Hitzaldia Euskaltzaindiaren biltzarreanEuskararekin zerikusia duten gaiekin jarraituz, DanobatGroupek Euskaltzaindiaren biltzarrean hartu zuen parte.
|
Euskara
batuak 50 urte bete ditu, eta urteotan egindako ibilbidea eta etorkizunerako erronkak aztertu zituzten hiru eguneko biltzarrean. Hainbat atalez osatuta zegoen biltzarra, eta lanbideen ingurukoan, DanobatGroupeko ingeniari Ibon Serranok hitzaldia eman zuen, “Euskara batuaren erronkak makina erremintan:
|
|
|
Horren adierazgarri dira, besteak beste, DanobatGroupek sortutako Makina Erreminta Hiztegia eta Tailerreko Eskuliburu Teknikoa.
|
Euskara
batuaren erabilerari eta prestigioari dagokionez, aurrerapauso handiak egin badira ere, etorkizunerako hainbat erronka planteatu ditu DanobatGroupek industria sektorerako.
|
|
|
Andres Alberdi Gorostiaga (Getaria, 1950). 2007tik Euskaltzaindiko Zientzia eta Teknika Hiztegian, Corpus batzordean eta
|
Euskara
Batuaren Eskuliburuan aritu da. Filosofian lizentziaduna eta Elgoibarko Institutuko euskara katedraduna izan da.
|
|
|
Hezkuntza Saileko EIMAko estilo liburuaren koordinatzaile eta egilekide ere izana. Gaur egun, Euskaltzaindiaren
|
Euskara
Batuaren Eskuliburua batzordearen koordinatzaile eta erredaktore. Azken idazlanak:
|
|
2022
|
|
|
Euskaraz zuzen idazteko arau horiek betetzera derrigortuta gaude ala zuzena izateko egon daitezke aukera bat baino gehiago. Lehen esan bezala, ez da arauemailea, nahiz arauak aipatzen diren.
|
Euskara
batuan ari garela, arauak errespetatu egin behar dira; baina euskaraz gauza asko ez daude araututa (hiztegiaz eta aditzaz aparte), eta hor sartzen dira estilo kontuak: beti daude aukerak ideia baten berri beste era batera emateko, eta zuzenak denak.
|
|
|
beti daude aukerak ideia baten berri beste era batera emateko, eta zuzenak denak. Inork ez gaitu derrigortzen nola idatzi behar dugun,
|
euskara
batuko arauetatik aparte, bai eta euskararen arauetatik aparte: egitura okerrak hobe litzateke ez erabiltzea, nahiz kalean entzuten ditugun.
|