|
2003
|
|
|
Erakunde ofizialetatik kanpo eman behar ziren euskarazko klaseak eta euskara egokitu egin behar zen garaiko kulturak eta teknikak eskatzen zuten mailara. Heziketa prozesuko garaiaren arabera, euskalkien alde edo
|
euskara
batuaren erabileraren alde agertzen zen orduko ETA; eta lurraldea, aldi baterako, eremu euskaldun eta erdaldunean banatzen zuen. Ez zen zuzenean aipatzen euskara irakaskuntzako hizkuntza izan zitekeenik unibertsitatean.
|
|
2008
|
|
|
Baina kasu aunitzetan esanahi gurutzatuak, nahasiak eta, ia beti, hizkeren arabera balio pro pioak edo bereziak hartzen dituzte. Lexikologoen eta semantikoen lana da, nire ustez dialektologoekin batera, euskara batuan txertatu izan daitezkeen hitz horien balioa ongi biltzea gero
|
euskara
batuan erabilera egokia izan dezaten.
|
|
2009
|
|
|
Euskara batuaren egonkortasuna: 1989an
|
euskara
batuaren erabilera zabala eta ohikoa zen zenbait arlotan; bereziki hezkuntzan eta administrazioan. Komunikabideetan ere lekua egiten hasi zen.
|
|
2011
|
|
|
597 UPV/EHUko estatutuek zehazten dutenaren arabera, «Euskararako Kabinete Teknikoak ondoko betekizunok izango ditu: / a) Literatur
|
euskara
batuaren erabilera zuzena bermatzea, eta, honetarako, Unibertsitate osoko idazki, inprimaki, kartelak, etab. Gainbegiratu egingo ditu. / b) Beragana jotzen duten Unibertsitateko organo guztiei euskarari doakionez argibide eta aholku ematea.
|
|
2014
|
|
|
Nolakoa da
|
euskara
batuaren erabilera?
|
|
|
– Nolakoa da
|
euskara
batuaren erabilera?
|
|
2016
|
|
|
|
Euskara
batuaren erabilera
|
|
2017
|
|
|
Hamarkadaren amaieran (1988) Arrasate Press aldizkariaren agerpenak tokiko aldizkariak modernitatera ekarri zituen. Fokatze berria, diseinu aukera berriak,
|
euskara
batuaren erabilera izan ziren aldizkari berri horren ezaugarriak. Eredua laster zabaldu zen eta tokiko prentsaren hazkundea hasi zen, Mailope, Karkara, eta kitto?
|
|
2018
|
|
|
Harridura eragin du parte hartzaileen artean Luis Luziano Bonapartek egin izana, 1863an, euskalkien lehen mapa. Halaber,
|
euskara
batuaren erabilera nabarmendu du gidak; herriko bizilagunak ere badirenez parte hartzaileen artean, hainbestetan gertatzen den iritzi trukaketaren lekuko izan dira bisitariak.
|
|
|
Eta u soinua, sekulan ez zaio ahotik engoitik jalgiko".
|
Euskara
batuaren erabilerak bestelako gaitasun edo konpetentzia linguistikoak garatzea ekarri du belaunaldi berriengan. Haur ikastoletan hasi, lehen eta bigarren mailan ikasi eta Lizeoan ikasketak finitzen dituzten ikasleek soinu eta azentu berriak bereganatzen dituzte.
|
|
|
Zortzigarren puntuak
|
euskara
batuaren erabilera sozialari laguntza eman behar zaiola berresten zuen, eta horren haritik, erabilerari bidea erraztu behar zaiola nabarmentzen zuen. Euskaltzaindia bere jarduna eraberritzen ari dela zekarren bederatzigarrenak; erabilera soziala xede eta helmuga izanik, gizarte moderno baten beharrei aurre egitea lehentasunezko jotzen duela.
|
|
|
Horren adierazgarri dira, besteak beste, DanobatGroupek sortutako Makina Erreminta Hiztegia eta Tailerreko Eskuliburu Teknikoa.
|
Euskara
batuaren erabilerari eta prestigioari dagokionez, aurrerapauso handiak egin badira ere, etorkizunerako hainbat erronka planteatu ditu DanobatGroupek industria sektorerako.
|
|
2019
|
|
|
8
|
Euskara
batuaren erabilera sozialari laguntza eman behar zaio, eta begien bistakoa da erabilera horri bidea erraztu behar zaiola, gaur egun gero eta zabalagoa baita euskara batuaren presentzia Euskal Herriko herrialde guztietan. Horretan ere, artez uztartu behar dira Euskaltzaindiaren betiko zereginak, alegia, euskara batuari buruzko formulazio linguistikoa eta sustatze lana, Akademiaren sortzaileek jarri zituzten Iker eta Jagon sailetan, hurrenez hurren.
|
|
|
Esames handiak eman zituen erabaki horrek. Orain bai,
|
euskara
batuaren erabilera sozializatu egin da eta ez dago halako arazorik. Bestetik, itzulpenak taldean egiteko erabakia hartu zen; erabaki zuzena, gerora ikusi den legez?.
|
|
|
Euskarazko itzulpenak ere ez daude hortik libre, eta, tamalez, erantsi behar zaio
|
euskara
batuaren erabilera zurrun uniformearen arriskua ere, irakaskuntzaren transmisio akademikotik datorrena nagusiki, eta ez etxetik edo kaletik eta euskarazko irakurketa literarioetatik (fortunaz, badaude salbuespen ederrak, eta ez gutxi).
|
|
|
4 grafikoa. Ondarroako hizkeraren eta
|
euskara
batuaren erabileraren batez besteko ehunekoa, erabilera eremuaren arabera. Ondarroako DBHko 3 mailako ikasleak, 2019(%)
|
|
|
Gauza bera gertatzen da erabilera eremuekin ere: nerabeek izan dezaketen
|
euskara
batuaren erabilerari buruzko ikerketarik ez dugu aurkitu.
|
|
|
Bestalde, tokiko euskararen eta euskara batuaren arteko harremanari dagokionez, nerabeak tokiko hizkeran aritzen direla eta
|
euskara
batuaren erabileraren ehunekorik altuenak eremu formaletan daudela ikusi dugu. Endodiglosia egoera baten hasiera izan liteke agian.
|
|
2022
|
|
|
Ipeñarrietarrak, austriarren zerbitzupeko leinua idazlanean, itzultzaileak" Villarealgo Udala" euskaratu du gaztelaniazko" la villa (le envió)". Bertan, Villareal izena garaikidea izango litzateke, baina ez" Udala", egungo
|
euskara
batuko erabilera bat dena.
|
|
2023
|
|
|
|
Euskara
batuaren erabilerak prestigio gehieneko eta maila goreneko aldaera bihurtzen lagundu zion. Prestigioa jarreretan eragiteko faktore garrantzitsua da hizkuntzen biziberritzean:
|