|
2022
|
|
|
—Nola
|
eman
euskaraz ingelesezko hitz finkatu ezagun hori?
|
|
|
1) Gizonezkoarekin hasiko gara. Gizon hitza orokorregia eta xehea dugu, ingelesez" gentleman", aleman eta nederlanderaz" Herr" edo frantsesez" monsieur" izenek aditzera
|
ematen
duten goi estatusa zehatz markatzeko.
|
|
|
—Nondik datoz" vacuna" eta" vacunología" hitzak? Euskaraz nola
|
eman
–
|
|
|
" Sagarrondoai xerto ona
|
eman
diogu", jaso zuen Mariano Izetak Baztango hiz keratik. Eta Axularrek aspaldi beste hau utzi zigun idatzirik:
|
|
|
parte bi elkarlotu, birekin bat egin, nolabait esateko; gazt. ‘entrelazar’ Hori da fruitu arbolekin egiten dena: tronko edo enbor zaharrari, nahi diren fruitu klaseen adar berriak ondo txertatu, arnasarik har tzen utzi gabe, enborraren barruko ura hartu eta indarberritu daitezen, eta txertatu den motako fruituak, eder, handi eta gozoagoak
|
eman
ditzaten.
|
|
|
—Eta bide horretatik orduan, gaztelaniazko" vacunología" hitzari zer euskal ordain
|
eman
dakioke?
|
|
|
Amaitzeko hauxe esan dezadan. Urteberri egunaz hasiera
|
ematen
dion egun horrek ezarri dio lehenengo hil honi ere izena: urtarril izenaren azpian [urte+ berri+ hil] dugu.
|
|
|
Baina guztiok dakigu anitz hitzak asko adierazten duela oro har. Nola
|
eman
kontzeptu horiek euskaraz?
|
|
|
‘Dibertsoa’ eta ‘dibertsitatea’ zehaztasunez euskal ordainez
|
emateko
beste hitz hoberik finkatu ezak eraman ditu gaur egungo idazle eta erabiltzaileak anitza eta aniztasuna bultzatzera.
|
|
|
—Bost dosi zirenak sei dosi izatera heldu dira. Azken horri zer izen
|
eman
behar diogu: hondar edo kondar?
|
|
|
Baina KIN atzizkia erabiltzeak ez du ezinbestean esan nahi, izen eratorriari ‘sobra edo sobera, alferrik, ezertarako ez den’ adiera
|
eman
behar zaionik. Zeren pen tsa lezake, bestela, txertoa hartzera doanak, aurreko beste bostei isuri zaie na baino eskasagoa edo ezdeusagoa dela berari emango dioten azken hon dar hori.
|
|
|
Baina KIN atzizkia erabiltzeak ez du ezinbestean esan nahi, izen eratorriari ‘sobra edo sobera, alferrik, ezertarako ez den’ adiera eman behar zaionik. Zeren pen tsa lezake, bestela, txertoa hartzera doanak, aurreko beste bostei isuri zaie na baino eskasagoa edo ezdeusagoa dela berari
|
emango
dioten azken hon dar hori.
|
|
|
Eta horrelaxe garatu dugu albakoa eratorria ere. Lehenago goizetiko orduetan jotzen ziren kanpai hotsei izena
|
emateko
baliatu dugun izena: albakoa jotzen zen.
|
|
|
—Sexu erasoak direla-eta, gaztelaniaz finkatu zen" no es no" delakoa euskaraz
|
emateko
hainbeste aukera diferente opetsi dira. Orain baietzaren inguruan beste esamolde bat ezarri da:
|
|
|
Aukeran
|
ematen
ditut, erostunik balego...
|
|
|
Elurrari erauntsi diola, elurrari eraso diola, elurrari
|
eman
diola ere esaten da, egiten hasi dela edo ari dela aditzera emateko. Elurra edo euria ari duen bitartean, aditz joko trinkoaz erabiltzen da:
|
|
|
Elurrari erauntsi diola, elurrari eraso diola, elurrari eman diola ere esaten da, egiten hasi dela edo ari dela aditzera
|
emateko
. Elurra edo euria ari duen bitartean, aditz joko trinkoaz erabiltzen da:
|
|
|
" Soinekoa elu rra baino zuriago zan", idatzi zuen Lardizabalek. Eta irudiaz azkena
|
emateko
, ba da herri errefrau bat dioena: " Elurra, zuria dela, beltza da".
|
|
|
Lilura berezia duelako hiztun multzo baten tzat, bereziki hiztun gazteentzat. Mailegu hitza izateak berak
|
ematen
dio bizitasuna, adierazkortasuna, berniz berezia.
|
|
|
Euskaraz diren ordainek ez dute, hiztun horientzat, flipatu hitzak duen lilura. Diferentziak berak
|
ematen
dio indarra, moda berriekin gertatu ohi den antzera.
|
|
|
Izan ere, gaztelaniaz" temerario" esaten denean, gaitzesgarri den kualitatea
|
ematen
ari gara, eta EGI atzizki graduatzailea, gehiegizko konparagarria, egoki dator horrelakoetan.
|
|
|
ausarkeriak edo beldurgabekeriak, jarrera barik, jokabide horren ondorioz egiten diren ekintzak gehiago izan ohi direlako. Baina, ausarkeriazko egoera horri zer izen
|
eman
–Ausardia gehiegiz jokatu duten horien portaera nola izendatu?
|
|
|
jarrera batzuk" te merario" tankerakoak direla adierazteko, zergatik ez perifrasi ezagun batera jo? Bel durra ematekoak edo beldurra
|
emateko
modukoak, alegia?
|
|
|
– Hasiberri saria ere erabili izan da, modu ironikoz, halakoek jasan behar dituzten okerkeria edo bihurrikeriak izendatzeko. Izan ere, sariak, edo saritzat
|
ematen
direnak ez dira beti pozgarriak izaten...
|
|
|
(kolokial) markekin sartua den hitza da. Hala ere, Euskaltzaindiak oraindik bere Hiztegian ez dio sarrerarik
|
eman
.
|
|
|
Beste zein aukera
|
eman
daiteke, ordea, ezkutuko apuntea delako hori izendatzeko. Onar dezagun osagai biko hitza behar duela izan.
|
|
|
—Sanchezen gobernuak, alarma egoera luzatzeko, Kongresoan gehiengoa izateko, batari eta besteari hainbat kontzesio egin behar izan die. Gaztelaniaz" cesión" esaten denean, guk amore
|
eman
erabili izan dugu. Baina badira hori esateko beste era batzuk ere, ezta?
|
|
|
—Batari eta besteari amore
|
emateak
egin edo hainbat amore emate egin guztiz aiututzat daukat; adierazkortasun handiko esapidea eta esangura berekoa.
|
|
|
Hiztegi batzuek laga aditzari onura atera diote; jo dute, lagapen edo lagatze eratorriak bultzatuz. Badira utzi eta
|
eman
aditzetara jo dutenak ere. Utzi aditzari tenk eginez, utziera proposatu izan da esanahi horrentzat.
|
|
|
Baina hurrengo ikasturtea ri begira ere izango du itzala izurri honek. Eztabaida hortxe dago, eskolak nola
|
eman
eta hartu behar diren: presentzialak, ez presentzialak, erdiz erdi?
|
|
|
Eskola jarduna presentziala izango dela esan daiteke, mailegua bere ho rretan harturik. Hiztegi batzuek zuzenekoa
|
ematen
dute aukeran: zuzeneko ira kaskuntza.
|
|
|
Arnasarik hartu ezinik nagoela diogun moduan, hats egin ezinik edo hats (a) hartu ezinik nago ere esan dezakegu. Hats (a)
|
eman
lokuzioa ere ezaguna da. No lanahi ere, euskara zabalean, hats izena hitz elkartu barruan bizi da gehiago:
|
|
|
Arnastu aditza berri samarra dugu euskaran, eta erdal hizkuntzetan ditugun" respirar, respirer, breathe, atmen" aditzei hitz bakarreko ordaina
|
emateko
, hitz bakarreko aditza, garatu da hizkera landuan ordain egin egina izan dadin. Negar egin lokuzioaren ondoan ez da* negartu sortu, baina arnasa hartu lokuzioaren ondoan bai arnastu.
|
|
|
—Nola euskaraz
|
eman
esapide hori. Alerta egoera, edo?
|
|
|
Zerrendako guztiok, adierazkortasun indarra
|
emateko
, sinonimo gisa erabil daitezke guztiak, bata zein beste.
|
|
|
—Ez nioke aparteko garrantziarik
|
emango
auzi horri.
|
|
|
Hala, Benito Lertxundik kantatzen dituen Xalbadorren bertso ederrotan: " Ene deia amodioaren/ bidez zinuen entzun,/ eta gero oinazen erdian/ mundurat
|
eman
ninduzun;/ biziaren grazia le henik,/ gero hoin bertze maitasun,/ berant jakin dut, ama maitea,/ zendako eman dautazun".
|
|
|
Hala, Benito Lertxundik kantatzen dituen Xalbadorren bertso ederrotan: " Ene deia amodioaren/ bidez zinuen entzun,/ eta gero oinazen erdian/ mundurat eman ninduzun;/ biziaren grazia le henik,/ gero hoin bertze maitasun,/ berant jakin dut, ama maitea,/ zendako
|
eman
dautazun".
|
|
|
Era bat baino gehiago dago ‘pintza egin’ edo ‘pintzarena egin’ aditzera
|
emateko
. Aditz lokuziorik neutroenak, elkar hartu, bat egin edo bat hartu izan daitezke.
|
|
|
Datorren horren harira, analogiaz datozen erabiltzen ere aspaldi hasiak gara, denbora izenak pluralez
|
eman
nahi ditugunean. Hala garatu dira, hedabideetan berariaz, hiztunen berezko berba jarioan erabiltzen ez diren* dat ozen egunetan,* datozen hileetan | hilabeetan,* datozen urteetan eta gainerako guz tiak, gaztelaniaz ere" próximo, siguiente..." adjektiboekin egiten denaren txutxuan.
|
|
|
Egu notan, asteotan, hileotan edo urteotan diogunean, testuinguruaren arabera izan dai tezke oraintxe momentuon bizi ditugunak, edo hurren ditugun gerokoak. Den bora erreferentzia laburren
|
emateko
modu arin eta erosoa.
|
|
|
—Erresuma Batuaren brexit delakoaren negoziazioetan indarberritu den hitza dugu, Ipar Irlandaren berezitasuna, merkataritza arlokoa, aditzera
|
emateko
. " Backstop" hitzak, berez, ‘barrera’, ‘langa’ edo ‘hesia’ adierazten du.
|
|
|
Mailegu hitza, ingelesetik hartua. Nola
|
eman
euskaraz. Hortxe gakoa.
|
|
|
Gutxiago, ordea, mintzoa, hizketan, berbetan darabilgun hizkera. Kontua da, gaur egun, ahoz darabilgun estiloari gehiago erreparatzen hasita gaudela, bal io handiagoa
|
ematen
, hori ere euskararen harrobitzat hartuta gaudelako. Joe ra hau albiste ona da neure ustez, zeren azken batean ezpainetan darabilguna da bizi dugun hizkuntza, eta berdin dio euskara, gaztelania edo galego hiz kuntza izan.
|
|
|
Ordain ezagun eta soil batekin
|
emango
nuke euskaraz, hor adierazi nahi den hori: behartua izan edo behartua egon.
|
|
|
Bada, hala ere, beste modurik, desafekzio kontzeptuak ingurune horretan duen esanahia euskaraz zehatz
|
emateko
. Hitz bi hautatu ditut lehenik, beste gehiagoren artean aukerako ikusten ditudanak.
|
|
|
Euskara hiztegietan hitz honi
|
eman
zaizkion ordainak, ia guztiak, ez datoz bat hemen adierazi nahi den kontzeptuaz.
|
|
|
Tradizioz ingurumen beste adiera batzuekin erabili izan da, eta Iparraldean du sustraia. Batetik, zenbaki bat gutxi gorabehera
|
emateko
: Berrogeita ha mar urteren ingurumena; hau da, gutxi gorabehera berrogeita hamar urte ditu.
|
|
|
—Eta errematean, zuk esaldi batean sententzia
|
emateko
galdetuko dizugu ondo asmatu ote dugun aste honetan" impertinente" hitza itzultzen... Josu Erkoreka politikariak esan zuen ezen, Puigdemontek 155 artikulua eta Euskadiko iragana lotuz egin zituen adierazpenak" desafortunadas e impertinentes" izan zirela.
|
|
|
—" Biolentziaren zauskada", lehendakariaren ahoan entzundako hitzak dira. Zauskada hitz horrek atentzioa
|
eman
digu. Zer dugu hitz hori?
|
|
|
Euskaltzaindiaren Hiztegiak ere sarrera
|
eman
dio hitzari: " Ikusi zuenak eta en tzun zuenak zauskada handia egin zioten Txanton gizon ahul erkinaren biho tzari".
|
|
|
" Ikusi zuenak eta en tzun zuenak zauskada handia egin zioten Txanton gizon ahul erkinaren biho tzari". La bayru Hiztegiak ere esanahi beretsuaz dakar, zirrara eta bihotzon do koa zen tzuki detzat
|
ematen
dituela, eta gaztelaniaz ‘vuelco, conmoción’ itzulpenarekin. Ho rixe da funtsean zauskada, baina adierazkortasun handiagoko si nonimoa du gu bihotz hitzarekin elkartuta.
|
|
|
—Zaust, edo dsaust, zirkin edo mugimendu bizkor, bat batekoa adierazteko erabili izan da. Domingo Agirrek Kresalan darabilen esaldi bat, Kitolisen txalupa itsasoan nola bat batean irauli zen aditzera
|
emateko
: " Brast, joten gaitu haize bunbada gogor batek, eta dsaust, danok itxasora".
|
|
|
Nola
|
eman
euskaraz reincidir kontzeptua. Berrerori edo birjausi izan daitezke ordain labur zuzenak.
|
|
|
—Aditz partizipioari agatik eransten diogunean, eginagatik, esanagatik, emanaga tik, ikusiagatik..., gaur egun batez ere balio kontseziboa adierazten dugu, hau da, egin arren, esan arren,
|
eman arren
, ikusi arren marken bidez adierazten du gun berbera. " Sugea hilagatik, sugakumeak bizi", dio atsotitz zahar batek; gaz telaniaz:
|
|
|
Gure hizkera joerekin bat ez datorrelakoa, bestetik. Eta gaztelaniazko aditzaren aspektu burutuari ordain zehatza
|
emateko
ahalegina, hirugarrenik. Gramatikaz zuzentzat jo daiteke, baina estiloaren al detik ez gomendagarritzat.
|
|
|
—Balio kontzesiboa duenean esaldiak, gaztelaniazko" aunque" delakoaren kidea, ekarriagatik, esanagatik,
|
emanagatik
soilik erabiliko nituzke. Edota euron ordez, aukeran, hurrengo hauek nahi izanez gero:
|
|
|
Edota euron ordez, aukeran, hurrengo hauek nahi izanez gero: ekarri arren, esan arren,
|
eman arren
.
|
|
|
Kausa balioa duenean, zergatik | zegaitik, zeren marken baliokide denean, bel durrik gabe erabiliko nituzke: ekartzeagatik, esateagatik,
|
emateagatik
bezalako aditz egiturak, aspektu perfektiboa gorabehera, nahiz gaztelaniaz" por haber traído" edo" por haber dicho" erabili ohi diren. Edota euron lekuan berdin erabil daitezke:
|
|
|
Edota euron lekuan berdin erabil daitezke: ekartzearren, esatearren,
|
ematearren
ere.
|
|
|
Baina gaurko kontzeptualizazio modernoan, gaztelaniazko" brecha di gital" delakoaren ordain gisa arrakala digitala bultzatu da. Hau da, zaharra eta erabilera mugatukoa den hitz bati bizi berria
|
eman
zaio, kontzeptu mo derno bat adierazteko.
|
|
|
Gaur atzera geratu diren berrezarpenak, nahiz aldi batez erabiliak izan, ba dira guztiz ezagun izan diren batzuk: berebila (berez ibili, berez dabilen gurpilduna; ‘autoa’ esateko), suburdia (behinolako suzko gurdia; ‘trena’ aditze ra
|
emateko
) eta abar.
|
|
|
Baina gaur egun, Kataluniako arazoa bitarte bereziki, konponbidea bilatzeko modaratu den figura adierazteko erabili izan da. Izateko diren elkarrizketak eta akordioak zehatz eta objektibotasunez jaso eta hal akoxeak direlako bermea
|
emango
duen figura izendatzeko, alegia.
|
|
|
Zer ordain
|
eman
dakioke errelato izenari, orduan. Kontakizun bera izan dai teke aukera bat.
|
|
|
kontaera. Iztueta zaldibiarrak bere euskarazko obra ospetsuetako bati izen hori, edo horren aldae ra,
|
eman
baitzion: Gipuzkoako Kondaira.
|
|
|
Aintzat hitza ointzat hartzen badugu, zerbait aintzat hartu dugula, edo zeozer aintzat
|
eman
dezakegula esan daiteke, edota aintzat eduki edo aintzat izan de zakegula beste hura. Baina hiru aditz elkartu eder eta natural horiek bazter tu eta aintzatetsi hitz bateratua sortzeari ez deritzagu bidezko.
|
|
|
—Errepidea mintzagai darabilgunez gero,
|
eman
dezagun errepide bat moztuta dagoela, uholdeak eta lur jausiak izan direla eta.
|
|
|
—Gaztelaniaz maiz entzuten den esamolde bat azaldu zaigu gaiaren harira, eta geure irrati jardunean euskaraz ordaina nola
|
eman
ez dakigula gelditu gara: " brindis al sol", gehienetan," hacer un brindis al sol" egituran.
|
|
|
Alferrik hiztegi corpusetan azterka, ez duzu-eta putzada de lako horren azterrenik topatuko. Putz egiten duzunean, putz egite horri izen des berdinak
|
ematen
zaizkio euskaraz: putzaldi, hatsaldi, ufaldi eta beste.
|
|
|
Beste bat huts
|
eman
aditz lokuzioa izan daiteke. Gerta daiteke norbaitek guri huts ematea, artean beregan asmo edo esperantza handiak eduki arren.
|
|
|
Beste bat huts eman aditz lokuzioa izan daiteke. Gerta daiteke norbaitek guri huts
|
ematea
, artean beregan asmo edo esperantza handiak eduki arren.
|
|
|
Eta izen abstraktua bera, dezepzioa, nola
|
eman
euskaraz. Aukera bat:
|
|
|
" Zorionak eta urte berri on!" formula horrekin, urte berriaren etorrerari
|
ematen
zaio lehentasuna, hots, estreinatu behar dugun urte berriari. Eu ropako bes te kultura batzuetan ere pisu handiagoa du urte berriari ongi etorria egite horrek.
|
|
|
Zorion
|
ematean
, edo egunari ematen zaio garrantzia, Eguberri on, edo egunziklo osoari. Bigarren kasuan, gabonak, halaxe pluralez erabiltzen baita gehiago.
|
|
|
Zorion ematean, edo egunari
|
ematen
zaio garrantzia, Eguberri on, edo egunziklo osoari. Bigarren kasuan, gabonak, halaxe pluralez erabiltzen baita gehiago.
|
|
|
Gabon hitzaz Gabon gauari
|
ematen
zaio lehentasuna, eta jai ziklo osoa izen datzeko ahalmena, pluralez erabilita: gabonak.
|
|
|
gabon zorionak eta eguberri zorionak. Eta kristau usainik hurrean nahi ez duenarentzat, olentzero zo rionak, edo subilaro zorionak, ere aukeran
|
emango
ditugu, letra xehez idatzita.
|
|
|
Halaxe da hizkuntza bizien ibilbidea: etengabe egokitzen eta gaurkotzen ekitea, sortzen zaizkigun fenomeno guz tiak, edo nagusiak, batez ere gizarte eragin handikoak direnak, euskal izenez ezagutzera
|
emateko
. Ahal dela, hizkuntzaren beraren senari eutsita, inguru hizkuntza nagusien morrontzan gehiegi obendu gabe.
|
|
|
Hitz hori sarri darabilgu, jende edo abere aldra handiak bat batean ihesari
|
ematen
dionean, beldur ikaraz, itsumustuan eta noraezean.
|
|
|
· Zer aukera
|
eman
–Kontzeptu hori hitz bakarraz adierazteko, hitz elkartu batera jo daiteke.
|
|
|
" Maite, nola esaten da gilipollas?", hain zuzen ere, akusatu batek besteari hala deitu omen ziolako. Horrek euskarazko biraoen zerrenda egiteko aitzakia
|
ematen
digula pentsatu dugu...
|
|
|
Euskara zaharretik datorkigun beste aditz lokuzio polit bat irudi egin dugu, itxurak
|
eman
esanahi berarekin. Gipuzkoako parte batzuetan alegia egin ere esanahi horrekin erabilia da.
|
|
|
Izen abstraktuari," postureo" delakoari zein ordain
|
eman
–
|
|
|
—Borroka politikoan aste honetan atera den kontzeptua dugu" carroñerismo político" delakoa, eta ez dugu asmatu euskaraz nola
|
eman
. Iñigo Iturrate EAJko parlamentarioak berak, gaztelaniaz" carroñerismo político" aipatu zuen, eta euskarazko adierazpenetan" joku zikina".
|
|
|
—" Carroña" eta" carroñero" hitzen sustraian duten esanahitik" carroñero", eta" carroñerismo", hitzek gaztelaniaz hartu duten esanahi figuratibora alde handia dago. Eta zail egiten da euskaraz jauzi bera
|
ematea
, oin hitzen adie ratik politika mailako irudizko esanahira.
|
|
|
Haragiari euskaraz
|
ematen
zaion izenaren inguruan dira gure oraingo kezkak. Nola deritza jaten dugun horri?
|
|
|
—Eta haurrei
|
ematen
zaien txitxi ere ez al da haragia?
|
|
|
Genero kontua izen bereiziaz
|
ematen
da euskaraz ere: anaia gizakumeentzat, ahizpa andrakumeentzat, orokorrean hartuta.
|
|
|
Beste bi izenak, arreba eta neba, beste generoaren aldetik datozen izendapenak dira: arreba gizonezkoaren aldetik denean, eta neba, sartalde euskarara mugatua,
|
emak
u meare netik denean.
|
|
|
Kuarentenatzera behartu gaituzte, nolabait esateko. Oraingoz hamabost egunerako agindua
|
eman
dute, baina garizumak adina iraungo duen beldurrago gara. Hitzak bere zentzu hertsian adierazten duen berrogeizarora ailegatuko ote garen.
|
|
|
Hitzak bere zentzu hertsian adierazten duen berrogeizarora ailegatuko ote garen. Baina nork bermea
|
eman
dezake, barrualdi hau, baraualdi egoeran izango ez bada ere, egiazko berrogeizaro bihur tuko ez ote den. Kuarentenari, denbora epeari dagokionez, eskusoinuaren gisa luzatu eta laburtzeko aukera emango diogu badaezpada ere.
|
|
|
Baina nork bermea eman dezake, barrualdi hau, baraualdi egoeran izango ez bada ere, egiazko berrogeizaro bihur tuko ez ote den. Kuarentenari, denbora epeari dagokionez, eskusoinuaren gisa luzatu eta laburtzeko aukera
|
emango
diogu badaezpada ere.
|
|
|
Aditz bihurturik, froga bidez frogatu egiten da egiatzat edo hala delakotzat
|
eman
nahi dena. Emandako hitza frogatu egin behar da, kasurako.
|
|
|
Aditz bihurturik, froga bidez frogatu egiten da egiatzat edo hala delakotzat eman nahi dena.
|
Emandako
hitza frogatu egin behar da, kasurako. Frogatzea, ez da besterik, egiaztatzea, on egitea, justifikatzea baino.
|
|
|
Eta proba egin aditz multzoak badu beste esanahi polit bat ere, sartaldean nahikotxo entzuten dena: txikia den ume, abere, landare batek proba egin duela esaten da, hazi egin dela, gora egin duela aditzera
|
emateko
. Udaberrian ere, apirilaren akabu eta maiatzaren sarreran, landetako belarrak igartzeke proba egin duela ohartzen gara, ia egunetik egunera.
|
|
|
Telelana da indarra hartu duen hitza; lehendik ere zetorrena, baina oraingoan geure bizikide izateko. Presentzial, aurrez aurreko ez diren zereginak, urrun dik egiten direnak aditzera
|
ematen
dizkigu telehorrek.
|
|
|
Euskaraz, hitz mordoaren sortzaile bihurtu da tele, lehen osagai gisa. Eta pandemia garaian, hark eragindako bakarraldi edo etxealdia bide dela, iru dimenari hats
|
emanez
, hainbat hitz berri sortu dira gurean eta beste hizkuntzetan. Aurrez aurre egin ezin den guztia, tele bidez egitera behartu du jendea.
|
|
|
—Handi samarrak diren batzuei
|
ematen
zaizkien izenen artean bi aipatuko ditut: ataloa [atalue] esaten diote Atxondo partean gaztaina ale handi samarrari.
|
|
|
Damaso Intzak Tolosa aldean bildu zuen esaera bat: " Morkotsetan hazia zera zu", biguintxo edo hazia izan dela aditzera
|
emateko
(Esaera Zaarrak, 150). Azkenik, baita konparantza esapide hau ere bildu zuen berorrek Nafarroako esaera zaharren artean:
|
|
|
Edo ipar haizea izan ohi da hotza, herri hizkera batzuetan norte haizea ere deritzana. Haize gorriaren izena ere
|
ematen
zaio leku batzuetan.
|