|
2000
|
|
|
Anbotoko magalean
|
dagoen
eskualdean euskara hutsean jardungo duen herri telebista sortu gura dugu bertako euskara elkarteok. Eixu!, Gurien bai, Barriketan eta Berbaro euskara elkarteok Durangaldeko Herri Komunikabideak elkartearekin bat egin, eta komunikazio arloan dagoen hutsunea bete gura dugu ekimen honekin, izan ere, gure eskualdean aldizkarigintza" Eraz" baino ez dugu jorratu orain arte, eta uste dugu badela ordua komunikazio arloa sendotu eta osatzeko.
|
|
|
Korrespontsala, leku jakin batean dagoen informatzailea da, berari
|
dagokion
eskualde zein herri zein nazioan sortzen diren albisteak jasotzeaz arduratzen dena. Behin albisteak jasoz gero, irrati emandegira bidaltzen ditu bere ahots propioaz.
|
|
|
Esaterako, orain zenbait urte egindako ikerketa batean, Montecarlo Irratiak udaberrian %63ko indizea izan zuen, baina udazkenean indize hori %54era jaitsi zen. Hortaz, turismoa eta irrati estazioa
|
dagoen
eskualdea direla-eta, entzuleen kopuruek gorabeherak izaten dituzte.
|
|
|
8 Iturri lokala. Hedabidea
|
dagoen
eskualdean kokaturik, noizean behin zein maiztasunez informazio interesgarria eman dezaketenak. Besteak beste, polizia, ospitaleak, suhiltzaileak, erakunde zibikoak etab.
|
|
2001
|
|
|
2014ko Abenduak 12an itxi ditu Loiolako Santutegian kokaturik
|
dagoen
eskualdeko turismobulegoak. Iraurgi Berritzeneko Turismo Sailaren eskutik, 2014ko Apirilak 10ean zabaldu zituen ateak, eta harrera eta informazio turistiko zerbitzua abenduak 12 bitartean egon da martxan, asteartetik igandera bitartean astero. Denbora horretan, 27.287 bisitariri luzatu zaie era bateko edo besteko turismo jarduerarekinloturiko zerbitzuren bat. 2013 urtearekin alderatuz, %28ko igoe... Natur baliabideak (Izarraitz, Urolako Bide Berdea), Museoak, Ignaziotar Lurraldea, non jan, alojamenduak e.a.Turismo eta aisialdiko jarduerari lotuta eskualdeko ekonomia sustatu eta dinamizatzekotresna estrategikoa bilakatu da, aurtengo jardunean inoiz baino etekin handiago aterazaiona. Datorren urterako erronka nagusiak1 Turismo Bulegoaren funtzionamenduaren egonkortasuna eta jarraitasuna bermatu. 2 Turismo Bulegoari ikusgarritasuna eta irisgarritasuna eman Loiolako Santutegira datozen bisitarien ehuneko handiagorengana iritxi ahal izateko. 3 Sektoreko enpresen artean Turismo Bulegoa erabiltzeko ohitura ezarri.
|
|
2002
|
|
|
LAZP bakoitzak berari
|
dagokion
eskualdean zehaztasunez finkatu beharkoditu LAAen marko orokorrean aipatzen diren jarraibideak, honako hauek besteakbeste: a) azpiegitura handien kokapen espazial konkretua; b) ekipamendu garrantzitsuenen kokapena; d) hirigintza planek bete duten markoaren ezarpena; e) birmoldatu, birregokitu edo eraberritu beharreko guneen zehaztapena; f) babesofizialeko etxebizitzak eraikitzeko lurzoruaren izendapena eta zenbaketa; etag) sustapen publikoko lurzoru industrialen neurketa.
|
|
|
Pirinioei
|
dagokien
eskualdea ipar ekialdean dago. Biztanleriaren urritze etazahartze prozesu sakona jasan du.
|
|
|
IparEuskal Herriko hiru herrialdeek, ikuspuntu juridiko administratibotik,. Pays batosatu zuten 1997an. Baina horren izaera sinbolikoa da nagusiki (udalen mailareneta departamenduaren mailaren artean kokatuta, zenbait zerbitzu publiko estatal etalokal eskaintzeko eremu egokitzat jotzen dute). B) Lurraldearen Antolaketa eta Garapenerako Eskualdeko Eskemak (LAGEE) Hauek,
|
dagokien
eskualdean, ingurumenari, garapen jasangarriari, garraio azpiegitura handiei, ekipamendu handiei eta interes berezia duten zerbitzueiburuzko jarraibide nagusiak ezartzen dituzte.C) Lurraldearen Antolaketarako Artezpideak (LAA) LAAek aurreko bi tresnek esandakoa zehazten dute lurralde ezberdinenbaitan, denen artean garapen, oreka eta antolaketa egokia lortu nahian.1995eko LAGLren aurretik, eta ond... Horrela, 1992an,. Pays Basque 2010?
|
|
|
Egoera horren jatorria merkatuan dagoen arren, ondorioak ez. Horiek kafea lantzen den lekuetan daude, Ekuatoretik hurbil
|
dauden
eskualde tropikal eta subtropikaletan, non munduko herrialderik pobreenak baitaude, eta bertako laboreen %70 ekoizle txikien esku baitago. Horren ondorioz, herri pobreenak pobretu egin dira, kafe eremuetako goseteak, analfabetismoa, sendagaiak eskuratzeko aukerarik eza, langabezia, soldatak hondoratzea, nahitaezko emigrazioa eta nekazariak laborantza errentagarriagoetara desbideratzea, hala nola kokara.
|
|
2003
|
|
|
alde batetik, Algortako lekuak dira Iduseko guztiak (Arbidas Getxo da eta Arbidas barrukoak Getxoko auzoak, nobelan herriak diren arren). Bestetik, baina, bidaia egin du Matias Malandak eta etxetik zazpi zortzi ordura
|
dagoen
eskualde batera heldu da, ezezaguna baina erakargarria egiten zaion eskualde batera. Ezezaguna da baina hurbileko egiten zaio.
|
|
|
Funtsean, dagoeneko kalte hartuta
|
dauden
eskualdeetan giza jardueraren ondorioak kontrolatuko badira, baliabideen administrazioa hobetu beharra dago.
|
|
|
Hori garrantzitsua da, batez ere norbaitek dutxa edo bainu bat hartu ondoren. Behar hori, gainera, erabilitako uraren tenperaturarekiko proportzionala da; izan ere, zenbat eta beroago egon, orduan eta handiagoa da lurruntzea, baita etxea
|
dagoen
eskualdeko hezetasunere. Gelak kanpora ematen duen leihoa badu (beti da gomendagarria), dutxa edo bainua hartu eta minutu batzuetara behintzat ireki behar da.
|
|
|
Itsaski kontsumoari dagokionez, zientzialariek egiaztatu dute ez dagoela alde nabarmenik arrantza eremuetan bizi ziren amen eta ez arrantzan bizi ziren amen artean. Hau da, ez
|
dago
eskualdeen arteko alderik kontsumitutako produktuetan, egoera bereziren bat ez bada. Bibliografía Dabeka RW.
|
|
|
Birusa 40º N eta 35º S arteko herrialde batzuetan dago. Serologia bidez frogatu da mingain urdinaren birusa dagoela Culicoides bektorea
|
dagoen
eskualdeetan (adibidez, Afrikan, AEBetan, Erdialdeko Amerika, Hego Amerika eta Asiako eta Ozeaniako zenbait herrialde). Hala ere, herrialde gutxi batzuetan bakarrik ikusi da birusaren isolamenduagatik baieztatuta dagoen gaixotasun klinikoa.
|
|
2004
|
|
|
Bestetik, herri informazioa ari dira jorratzen. Gaur egun, Tolosaldeako Hitza, Oarsoaldeko Hitza eta Lea Artibai Mutrikuko Hitza egunero
|
daude
eskualde bakoitzeko irakurlearen etxean. Datorren otsailaren 20an Urola Kostako Hitza argitaratzen hasiko dira.
|
|
|
Hori lorpen handitzat jo du baina egoeraren larria ekarri du berriz ere argitara: " Ikastolarik ez
|
dago
eskualde horretan eta haurrak inguruko eskualdeetara eta Gasteizera joaten dira".
|
|
|
Argi ikusi nuen eskolarik ez
|
dagoen
eskualdeetan, munduko herrialde txiroenetan, estudiatzen ez duten pertsonen multzoa gizartearen osagai zigorgarriena dela.
|
|
|
Elizondoko ikastola Nafarroako euskaldun eskualdeko ikastola bakarra izan zen. Beste bi ikastola ireki zituzten nafar abertzaleek, Iruñean eta Lizarran, euskara ia galduta
|
zegoen
eskualdetan hain zuzen. Gerra hastean, hirurak amaiera berdintsua izan zuten:
|
|
|
Azken bost urteak jauzi kualitatibo handia izan dira mundu erdiko osasun sistemetan. Izan ere, Kanadan, esaterako, zibermedikuntza dagoeneko martxan
|
dagoen
eskualdean, pazienteen ospitalerako joan etorrien kopurua %40raino murriztu da. Espainian telemedikuntza ezartzeak komunitate medikoak lan burokratikoetarako ematen duen denboraren %40 inguru aurreztea ekarriko luke, eta hori, ezbairik gabe, laguntza medikoaren osagai humanoa izango litzateke, adituen arabera.
|
|
|
Gainera, Nazioarteko Moneta Funtsak (NMF) hazkunde ekonomiko handia aurreikusten du eskualdean. Hazkunde hori munduko handiena izango da aurten, eta %6, 5 finkatzen du garapen bidean
|
dauden
eskualdeetarako eta %4, 2 ekonomia industrializatuetarako, hala nola Singapurrerako. “Food and Hotel Asia 2004” azoka zazpi atal espezializatutan banatzen da:
|
|
|
SEAICek espero du 50.000 eta 60.000 bisita jasotzea egunero, eta, beraz, handitu egin da webgunea ostatatuta dagoen zerbitzariaren ahalmena. Interesdunek 20 polen baino gehiagori buruzko datuak kontsultatu ahal izango dituzte, ikuspegi klinikotik garrantzitsuenak direnak, eta Espainiako 23 estaziori buruzkoak, hau da, mota polinikoen ezagutzan eta datu bilketan adituak diren langileak
|
dauden
eskualdeei buruzkoak. Maiatzean eta ekainean, alergia gehien dutenek egunero eguneratuko dute orria.
|
|
|
Gainera, animalien eta landareen hondakinek biodibertsitate handiko enklabe edo babesleku bat dagoela adierazten dute. Bertan, landareak eta animaliak baldintza leun samarren bidez babestu ziren, Pleistozenoko glaziazio luzeetan nagusi zen hotzaren gogortasunaren mende
|
zegoen
eskualde baten barruan. Oraingoz, leizeak neurtzen dituen 18 metroen goiko bi metroak baino ez dira hondeatu, eta, hortik aurrera, fosil garrantzitsuenak aurkituko ditugu, duela 50.000 eta 135.000 urte Torre Pacheco ko eremu horretan bizi izan ziren hominidoen eta animalien hondakinak baititu.
|
|
|
4) Gañerantzean Mendiburu’k darabillen dekliñazioa arautzat artzean, Gipuzkoa, Nafarroa eta Lapurdi’n artean
|
dagoen
eskualdeko deklinazioa artu uste dut, ots, erdikoena eta jator xamarra.
|
|
|
Daukaguna garrantzitsua da, baina esparrua sendotzeak izan behar du apustua. Herri mailan, adibidez, desfase handia, itzela
|
dago
eskualde batzuetatik besteetara. Eta hiztun kopurua ez da zioa.
|
|
2005
|
|
|
Pasaiako eskualdea eta badia birgaitu eta biziberritu behar dira. Gipuzkoan baldin bada XIX. mendeko parametroetan
|
dagoen
eskualderik Pasaiako da. Batzuek Gipuzkoa AHT gabe, porturik gabe, aireporturik gabe nahi dute, baina ez dute esaten nola biziko diren, ezta bere seme alabak ere.
|
|
|
Csardas, Öreg zsidos, Kezes, Golyas, Kerekes... Irakasleen herritik gertu
|
dauden
eskualde bitan daukate jatorria: Felcsik eta Gyimes, biak Errumania erdi erdian, Transilvania eskualdearen hego ekialdean eta Hungariako mugatik urrun samar.
|
|
|
Guarani etniako dozenaka haur desnutrizio larrian bizi dira Mato Grosso do Suleko erreserba batean (Brasil), eta horietako batzuk hiltzeko arriskuan daude, bertako prentsan irudi batzuk argitaratu ondoren agintariek aitortu dutenez. Osasunaren Fundazio Nazionalaren arabera, bost urtetik beherako 1.773 haur
|
daude
eskualdeko hiru herrixketan erroldatuta, %14k desnutrizio larria dute, heriotza arriskua dakarrena, eta beste %19k desnutrizio ertaina. Mato Grosso do Sulen prentsak gogor kritikatu ditu agintariak, indigenen egoera muturreraino iristen utzi dutelako.
|
|
|
Aurkikuntza horrek zalantzan jartzen ditu fenomeno horiek nola sortzen diren azaltzen duten teoria konbentzionalak; izan ere, 2002ko uztaileko deiadarra “espero zitekeena baino askoz eremu zabalagoan gertatu zen”, azaldu zuen Louise Harrak, ikerketaren arduradunetako batek. “Datuek erakusten dute aldaketa magnetikoak eskala txikian erregistratu zirela jardunean
|
zegoen
eskualde nagusiaren inguruan, harik eta leherketa gertatu zen arte, eremu hori guztia estali baitzuen”, gehitu zuen. Harraren aburuz, azterketak zera dio:
|
|
|
Toliman, Andeetako eskualde batean, “lechona” plater nagusia da; arrozez betetako txerrikiarekin egina, energia iturri garrantzitsua. Baina, zalantzarik gabe, Santandereetan da, herrialdearen iparraldean
|
dagoen
eskualdea, non bat dagoen Kolonbiako gastronomiako platerik deigarrienak. Bai “hormiga culona” izenak ez du sekreturik ezkutatzen, plater hau osatzen duten elikagaiak inurri frijituak dira atzeko aldearekin handia, benetan, erronka handia turistarik handienarentzat abenturazaleak.
|
|
|
Egun hauen helburua hizkuntza zapalkuntza salatzea izanik, ildo horretan, zapalkuntzaren espresio ezberdinen aurrean erantzunerako ekimen andana egingo da herriz herri eta auzoz auzo, hilaren 19tik 26ra bitartean, molde ezberdinak erabiliz. Adi
|
egon
eskualdeko mobilizazioetara! Argazkia:
|
|
2006
|
|
|
Union Hidalgo izeneko herrira iritsi ziren Marcos eta kanpainan doazen zapatistak otsailaren 6an. Pazifiko ertzean
|
dago
eskualde hori, Istmo deituan. «Neoliberalismoaren martxa dio Bellinghausen kazetariak orain eskualde honetara iritsi da eta larrialdian jarri ditu Istmoaren hegoaldeko indigena zapotekoak eta aintziretatik bizi diren ikoot arrantzaleak, huave etniakoak.
|
|
|
orduan Peruren mende
|
zegoen
eskualde honi Ekuatorekolurrak deitu zion La Condaminek.
|
|
|
Gero, eurite handien bidez ikusiko dira haien ondorioak, Ekuadorren, Bolivian eta Mexikoko Golkoak bustitako estatu iparramerikarretan, besteak beste, eta lehorteen bidez Amerikako kontinentearen erdialdeko eta hegoaldeko zenbait eskualdetan. Latinoamerikako zenbait herrialde, “El Niño” delakoak 1997an eragin zituen ondorio suntsitzaileak gogorarazten dituztenak, euri jasetarako edo gerta daitezkeen lehorteetarako prestatzen ari dira
|
dagoen
eskualdearen arabera. Hala ere, NOAAk dio fenomenoak ez duela lortuko duela hamar urte erregistratutako intentsitatea.
|
|
|
–Herri mordoa
|
dago
eskualde honetan! –hots egin zuen.
|
|
2007
|
|
|
Ziordia, Olazti, Altsasu, Urdiain, Iturmendi, Bakaiku, Etxarri Aranatz, Arbizu, Lakuntza, Ergoiena, Arruazu, Uharte Arakil, Irañeta, Arakil eta Irurtzun. Sakana Nafarroako mendebaldean
|
dagoen
eskualdea da, Iruñeko merindadean. 305,5 km koadro ditu eta ia 20.000 biztanle bizi dira, horietako %37 euskaldunak erroldako datuen arabera.
|
|
|
Gerrarik ez
|
zegoen
eskualdetara iristea pagotxa galanta zen nerabe eta ume horientzat. Izan ere, harrera abegikorra izan zuten beti La Pallice, Pauillac eta antzeko portuetan.
|
|
|
Uda partean, postu denetan
|
daude
eskualdeko basozainak koordinatutako begiraleak.
|
|
|
Hormona horren gabeziak enanismoa eragiten du, saiakuntzaren egileen arabera, frogatu baitute saguaren hazkundearen hormonaren ondoan dauden SINEB2 asaldura batzuek gene horren adierazpena galtzea eragiten dutela, eta gene hori zelulen hazkundean, zahartzean eta mitosian inplikatzen dela. Aurkikuntza garrantzitsua da, izan ere, SINEB2 asaldura hori hazkunde genearen gorputzetik oso urrun
|
dauden
eskualdeetan kokatzen da, eta ondorio bera eragiten du: hormonaren beraren eremu kodifikatzailea zuzenean aldatuko balitz bezala, bi kasuetan genearen adierazpena galtzen baita.
|
|
|
Errusiak kalkulatu du 10.000 milioi tona hidrokarburo
|
daudela
eskualdean
|
|
|
«Ezin dituzu seme alabak ondo zaindu, gazteegia bazara» bezalako esaldiak jaso ziren kontsultan. Estimazio kulturalak Familia plangintzako estrategien beharra justifikatuta, kontsultatutako emakume etorkinek arrazoitu zuten ugalkortasun handiagoa
|
zegoela
eskualde pobreenetan eta landa inguruneetan. «Landan, seme alabak hirian baino askoz merkeagoak dira, eskolako eta arropako gastuei aurre egin behar baitzaie, besteak beste».
|
|
|
Burdin meatzearen belaunaldiak burdinaren eta altzairuaren belaunaldi berriari ireki zizkion ateak. Horrela, Bizkaian, 1950 urte inguruan, 244 enpresa zeuden eta 20 mila beharginetik gora enplegatzen ziren ekoizkin horien eraldaketa enpresatan; euskal enpresaburuek garai horretan defendatuko zuten, Madrilgo agintarien iritziaren aurka, mota horretako enpresek kontsumo guneetatik gertu egon behar zutela, ez ikatza
|
zegoen
eskualdeetan; jakina, Bizkaiak eta Gipuzkoak, adibidez, estatuko kontsumo osoaren ehuneko 35 zuten 1954an.
|
|
2008
|
|
|
Beraz, Espainiako egoera Kanadakoaren desberdina da; izan ere, Kanadan hizkuntza gutxiengo ofizialek frantses edo ingeles elebakar izaten jarraitzeko aukera dute, eta, Espainian, berriz, konstituzioak espainiera ezartzen du hizkuntza nazionaltzat eta hura ezagutzera derrigortzen ditu herritarrak, nahiz eta gero eskualde bakoitzari elebidun izateko aukera ematen dion. Gogorarazi behar da Francoren erregimenaren garaian debekatuta
|
zegoela
eskualdeetako hizkuntzak
|
|
|
guztiz asfaltatuta zegoelakoan, eta mundu guztiak esan zigulako, mugako tarte horrek ez dauka arazorik?. Bada, lehen bidegurutzean txarto hartu dugu, eta denek ohartarazten dizuten kontua da arretaz ibiltzeko minaz josita ei
|
dagoen
eskualde honetan edonondik agertzen diren gaztetxoekin. Bidea erakutsiko dizuten aitzakian are leku okerragora eroan eta hareatan sarrarazten zaituzten zurrumurruak entzun ditugu, gero sekulako dirutza eskatzeko.
|
|
|
ematen diren osagai bereziez beste artikulu batean ekarritakoei (Ikus Iker> art. c.) beste batzuk, kasuan kasu, aldaki fonetikoak eta euskara aspal dian itzalia
|
dagoen
eskualdean jazotako adulterazio, urradura eta bestelakoak kotuan hartuta erantsi nahi genituzke. Goiko zerrendari, laburpen gisa, lehen ez emaniko elementu lexikalak erantsi nahi genizkioke.
|
|
|
Enkarterriko euskararen aintzinakotasunaz, hedaduraz eta bestez, oso ikerketa sakon gutxi dago, bat ere ez esateagatik. Askoz hobe ikertuta dago Errioxakoa, Juan Bautista Merino Urrutiak eta bestek, Bizkaiaren Mendebaldean
|
dagoen
eskualde his torikoarena baino. Azkenengo euskara galdu zuena Gordexola zen, seguru asko, Kalahorrakoa zelako, lehen ikusi dugun bezala.
|
|
|
atzizkidun oikonimorik ez daudenez, alderantziz ugaritzen joan dira, XVIII. mendea geroztik. Gainera, harrigarria badirudi ere, mendebalderen
|
dagoen
eskualde euskaldunean, Jaurerriko Uribe merin dadean, aurkitzen ditugu gehien: Getxo, Leioa, Mungia, Erandio...
|
|
|
2004ko urtarrilean, “Spirit” eta “Opportunity” ibilgailu esploratzaileak iritsi ziren Martera. Globo indargetzaileak erabili zituzten, eta Marteren ekuatoretik hurbil
|
zeuden
eskualdeak aztertu zituzten. Ur eta lur laginak Gainazala ukitu aurretik, 01:53an (Espainiako ordua), Phoenixek armarri termikoa zabaldu zuen, eta radarra erabili zuen altuerari buruzko informazioa izateko eta jaitsiera abiadura bertikala eta horizontala kalkulatzeko, jaitsiera suziriak pizteko.
|
|
|
Ikerketa Ipar Carolinako Dukeko Unibertsitateko bi GKE estatubatuar eta zientzialarik egin dute, eta ohartarazi du denbora tarte laburrean petrolio plataformek eta gasbideek estal dezaketela eremu hori, non baitago biodibertsitate handiena eta planetako oihan zabalenak. Izan ere, dagoeneko 180 petrolio esplorazio eta gas esplorazio
|
daude
eskualdean. Bloke horiek 688.000 kilometro karratuko azalera betetzen dute Kolonbia, Ekuador, Peru eta Brasilgo lurraldeetan.
|
|
|
biztanleriaren ia %10 analfabetoa da (34 milioi pertsona) edo gazteen eta helduen %40k (110 milioi pertsona) ez dituzte amaitu lehen hezkuntzako ikasketak. Jakina, alde nabarmenak
|
daude
eskualdea osatzen duten herrialdeen artean, baita horien artean ere; adibidez, Uruguain analfabetismo tasa biztanleen %2, 2ra baino ez da iristen, eta Guatemalan, berriz, kopuru hori %25etik gorakoa da. Hala ere, atzerapen horren arrazoiak berberak dira herrialde guztietan, eskualdeko bi ezaugarri sakonenen ondorioz:
|
|
|
etxez etxeko zerbitzua, zaharren egoitza, pisu tutelatuak edo tutoretzapekoak, eguneko zentroa... Etxez etxeko zerbitzua ongi errotutako zerbitzua da inguruan; hiru zaharren egoitza
|
daude
eskualdean –Beran, Elizondon eta Lesakan–; Donezteben pisu tutelatuak daude. Baina eguneko zentroa?
|
|
|
Joan den urteko ilbeltzeko datuei erreparatzen badiegu, aurten kasik ehun langabetu gehiago
|
daude
eskualdean. Iaz 620 ziren, aurten 716 Beraz, ilbeltzeko malda langabezian ere somatu dela erraten ahal da.
|
|
|
Neurri hori dela medio, ikusi da oposizioak nola erreakzionatzen duen. Eta baita, beraz, Morales presidentearen kontra
|
dauden
eskualde autonomisten eta Boliviako Gobernuaren arteko negoziaketak aurrera jarraitzen duten ere. Igandean bildu ziren Alvaro Garcia Linera presidenteordeak gobernuaren ordezkari eta Mario Cossio Tarijako gobernadorea oposizioko gobernadore autonomoen bozeramaile gisa.
|
|
2009
|
|
|
AHTaren kontrako ekintzen ondorioz moztuta
|
daude
eskualdeko errepideak. N moztuta dago Abadiño eta Zaldibar artean; baita N errepidea ere, Atxondotik Durangora doan errepidea.
|
|
|
AHTaren kontrako ekintzen ondorioz moztuta
|
daude
eskualdeko errepideak. N moztuta dago Abadiño eta Zaldibar artean; baita N errepidea ere, Atxondotik Durangora doan errepidea.07: 40 inguruan hasi dira protesta ekitaldiak.
|
|
|
Niri Gipuzkoan dagoen mugikortasuna gustatzen zait, gure identitatearen ikurra da. Esan nahi dut orain
|
dauden
eskualdeak mantendu behar direla, industria sare guztia, herri txikiak... hori mantendu behar da. Mugikortasuna gutxitu daiteke, baina lurraldea antolatuz gero.
|
|
|
Garatzen ari diren nazioetan, kopurua bikoitzera hurbiltzen da, garuneko kalte iraunkorra eragin dezaketen kalteak jasateko arrisku handiagoa dagoelako. Munduko epilepsia kasuen %90 inguru garapen bidean
|
dauden
eskualdeetan gertatzen dira, OMEk dioenez. Osasun agentziak azaldu duenez, epilepsia herrialde guztietako pertsonei eragiten dien garuneko gaixotasun kronikoa da.
|
|
|
Batez beste, 2,6 haur jaio dira emakume bakoitzeko: 1,6 seme alaba herrialde garatuetan, 3,2 garapen bidean
|
dauden
eskualdeetan (Txina kontuan hartu gabe) eta 4,7 gutxien garatutako eskualdeetan. Ugalkortasun handiena Saharaz hegoaldeko Afrikan dago; eskualde pobreenetako bat izan arren, batez bestekoa 5,4 seme alaba da emakume bakoitzeko, eta populazioa %2, 5 hazten da urtero, Latinoamerikan eta Asian baino bi aldiz gehiago.
|
|
|
Horregatik, aditu horiek lagundutako migrazioen alde ere egiten zuten, eta esaten zuten egungo kontserbazio neurriak ez direla nahikoa espezieak babesteko, tenperatura 3 °C tik gora igotzen bada. Lagundutako migrazioen adibideak Orain arte egin diren birkolokazio ohikoenen ondorioz, espezieak lehendik
|
zeuden
eskualdeetara eraman dira. 1994an, AEBetako Arrantza eta Bizitza Basatiaren Zerbitzua.
|
|
|
Islamabad hiriburutik 130 kilometrora
|
dagoen
eskualdea ekintzaileen kontrolpean dago 2007az geroztik
|
|
|
Une hartan, Urdiaingo Udalak ez zien biztanleei proiektu horren berri eman publikoki; nahita ezkutatu zuten. ...eragingo dion, ezaugarri horiek dituen obrak nola eragingo duen okupatzen eta desokupatzen duen lurrean.Industria Departamentuak ez du Sakanako industria lurren behar errealen gaineko azterlanik, ezta industria lurren behar errealei buruzkorik ere, ezta dagoeneko eraikirik dauden industria poligonoak nola optimizatu jakitekorik eta hutsik dauden industria nabeen espekulazioarekin amaitzeko ere.Zer
|
dago
eskualde poligono honen atzean. Nafarroako Gobernuaren jarduteko modu bat:
|
|
|
Athletic baino ez
|
dago
eskualde osoan, pantaila erraldoian gainera
|
|
|
Gainera, oso zaila da oraindik desagerturik dauden lagunen kopurua zehaztea. Izan ere, inkomunikaturik
|
dauden
eskualdeetan asko dira lokatzaren azpian harrapatuta dauden herritarrak.
|
|
|
Azken finean, badakigu alkohola eta beste droga batzuk hartzea nahiko barneratuta
|
dagoela
eskualdean, eta parranda eta droga kontsumitzea bateratzen dela askotan.
|
|
|
Orain proiektu nazional bakar bat dago, eta funtsean hiru oinarri ditu: deszentralizatuak
|
dauden
eskualde, udalerri eta erkidego indigena autonomoak; ongizate estatua; eta berdintasuna estatu anitz honetako kulturen eta herrien artean. Luzaroan iraungo dute hiru oinarri horiek; herriaren garaipen hori hobekien ordezkatzen dugunak gara..
|
|
|
erabiliz interpretatzeko lotsarik eza horren adibide bat Gorka Knörrek Trebiñuri eskaintzen dion kanta da. Trebiñu Arabaren bihotzean dago, eta legez Burgosko probintziaren administraziopean
|
dagoen
eskualdea bada ere, hauteskundeetako emaitzak bertakoen euskalduntasuna erakusten tematzen dira behin eta berriz.
|
|
2010
|
|
|
Eskuin muturrak aspaldidanik erein zuen talde horien aurkako gorrotoa lege bilakatu zen. Hori zela eta, sarekadak eta atxiloketak ugaritu ziren errefuxiatuak
|
zeuden
eskualde orotan. Ipar Euskal Herrian, esate baterako, bertako diputatua zen Jean Ybarnegarayk indar handiz hauspotu zituen erbesteratuen aurkako neurriak.
|
|
|
Etxean erdaraz hitz egiten dugu, nire gurasoak euskara ez dakitelako. Euskara asko gustatzen zaidan hizkuntza bat da, baina azken urte hauetan asko galdu dudala nabaritu dut, bakarrik eskolan erabiltzen dudalako, eta hori aldatzea gustatuko litzaidake. euskararen egoera higatuago
|
dagoen
eskualde horietan euskaldunen dentsitatea %50etik behera dago (ultzaman [alkotz eta iraizotz] %50 inguru euskaldun eta altsasun %20). aurreko herrietako hiztunen bizipenekin antzekotasun handiak badira ere, ultzama eta altsasuko gazte horien adierazpenetan hasten dira sumatzen eremu erdalduneko gazteek maiz azalduko dituztenak: euskaraz egiteko ohitura falta dute, egitea kostatzen zaie, hizkuntza gaitasunari eusteko zailtasunak dituzte eta euskara galtzeari beldur diote. ikusi dugun bezala, Mendialdea —eremu euskalduna— ez da euskararako eremu homogeneoa. herri euskaldunak daude, familia euskaldunbeteak eta haurtzaroan etxe auzoko giro euskaldun petoa izan duten gazteak. baina familia euskaldun ez osoak ere badira, bertikalki —belaunez belaun— euskararen eten jarraipenaren haustura loturak izan dituztenak eta horizontalki —belaunaldi berekoen artean— euskara dakitenak eta ez dakitenak dituztenak (bikotekideen artean, adibidez). eremu euskaldunean aspaldian erdaldundutako herriak ere badira oraindik beren inguruan eragin erdalduntzailea dutenak (elizondo adibidez). oro har, azken 20 urteotan euskararen egoerak hobera egin du, belaunaldi gazteak aurrekoa hobetu du eta horretan familia ez ezik, ingurunea ere (eskola bereziki) funtsezko eragingarriak izan dira. gure gazteak bezalaxe, ipar mendebaldeko 25 urtetik beherakoen gehien gehienak euskaldunak ditugu (leitzaran urumealdean, Malerrekan eta bortzirietan batik bat, ia %100) eta euskaraz egin dituzte ikasketa maila akademiko oinarrizkoak.
|
|
|
Azken bolada honetan indar handia jasotzen ari den beste kontzeptu garrantzitsu bat gobernantza delakoa da, gobernatzeko moduaz arduratzen dena. Horrek, erregio baten barruan
|
dauden
eskualdeak eta udalerriak (entitateak), eta horiekkontrolatzen dituzten organo politiko administratibo juridikoak koordinatzekoahaleginak landuko lituzke. Batzuetan, koordinazio ekimenak eta saiakerak nahikoeskasak eta alferrikakoak izaten dira.
|
|
|
Lurraren kostua garrantzi handiko faktorea izan daiteke lantegi berriak kokatzeko orduan guztiz eraikita eta urbanizatuta
|
dauden
eskualde batzuetan.
|
|
|
Enpresari berrien errenta mailak, bankuen espezializazioa, finantza zerbitzuen egitura orokorra, etab. industrializatuta
|
dauden
eskualdeen aldeko kokapen faktorea da, jakina (Gonzalez Rendon, 1994). Hala ere, zalantzan jarri da irizpide hau behin baino gehiagotan.
|
|
|
Oro har, geografi kontzentraziorako joera nabaria du industri jarduerak. Industrializatuta
|
dauden
eskualdeak enpresa berriak sortzeko eta atzerriko inbertsioak erakartzeko egokienak izan ohi dira aldi berean.
|
|
|
Hori dela-eta, industri politikaren helburua industrializatu gabe dauden lurraldeak industrializatzea bada, industri garapenerako helburu orokorrekiko kontraesan nabariak azal daitezke. Industri politika orokor baten arabera, erakunde publikoen ahaleginak industrializatuta
|
dauden
eskualdeetara bideratzea izango litzatekeelako egokiena.
|
|
|
Beraz, industri politika eraginkorra izateko, derrigorrez, nolabaiteko geografi kontzentrazioa beharrezkoa da, dagoeneko industrializatuta
|
dauden
eskualdeetan, edo eskualde horien inguruan.
|
|
|
Industri garapenean eragina duten faktore asko (lan indarra, azpiegiturak, enpresarako zerbitzuak?) oso loturik daude lurralde bakoitzaren berezko ezaugarriekin. Gehienetan, industri politika eraginkorrek dagoeneko industrializatuta
|
dauden
eskualdeetan eragin lukete. Eta hori, printzipioz, lurraldeen arteko aberastasunaren birbanaketaren aurkako politiken aurka doa, gehienetan.
|
|
|
Milaka urtez egurraren errekuntza izan zen gizakiak erabilitako energia iturririk garrantzitsuena. Egur gutxi
|
zegoen
eskualdeetan beste gai batzuk erabili izan ziren, hala nola gamelu gorotza basamortuan edo foka gantza Artikoan. Denbora luzea pasatu behar izan zen ikatza, petrolioa eta beste produktu batzuen lorbidea eta ezaugarriak ezagutzeko, eta ondorioz, ohiko erregai bezala erabiltzeko.
|
|
|
Genero berdintasuna eta emakumearen jabekuntza sustatzea. Matrikulazioan generoen parekotasuna garapen bidean
|
dauden
eskualdeetara hurbiltzen da, baina pobreziak hezkuntza oztopatzen du. 2015 Plataformak eta gehiagok uste dute emakumeak direla pobreziaren, desberdintasunen eta generoagatiko bereizkeriaren biktima nagusiak.
|
|
|
Hala ere, Gnanadesikan ek dioenez, azterketa horren alderdirik interesgarriena da ondorioak desberdinak direla eskualde bakoitzaren ezaugarrien arabera. Kopuru txikia duen eskualde batean kolore gutxiago badago, urakanak gutxitu egin daitezke, baina fitoplankton asko
|
dagoen
eskualdeetan gertatzen bada, kontrako eragina izan dezake, azaldu du AEBetako zientzialariak. Halaber, esan du itsas korronte handienak dituzten eremuak ur lasaiak baino sentikorragoak direla planktonaren kolore aldaketekiko.
|
|
|
Hamarkada gutxi batzuetan, glaziarrak urtzeak murriztu egin lezake ur eskuragarritasuna eremu lehor batzuetan, hala nola Erdialdeko Asian eta Andeetan. Eurite eta eurite gutxi
|
dagoen
eskualde horietan, glaziarren atzeraldiak, Europarekiko eta Asiako zenbait alderdirekiko, askoz eragin handiagoa izango du urtaroko ur eskuragarritasunean. “Glaziarrik gabe, ibaien maila jaitsiko da eta ur hornikuntzan arazoak izango dira, batez ere udaberrian eta udan.
|
|
|
Guztiek" Zutik, Euskal Herria!" aldarrikapenaren baitan jasotzen den" aldaketa politikoa bizkortzeko hautuaren beharra" azpimarratu zuten. Tartean, atxilotze arriskuan
|
dauden
eskualdeko gazteak ere gogoratu zituzten; eta Uribe Kosta eta Erandioko euskal preso politikoei egin zieten gorazarre, aurreskua eskainiz. Ekitaldi politikoa Itzubaltzeta/ Romo eta Areeta batzen diren Xake plaza zabalean egitekoak ziren, baina udal agintari jelkideak baimena ukatu zuen," auzokideek plaza hori azken boladan asko erabiltzen dutela" argudiatuz.
|
|
|
Horretaz aprobetxatuz, eskuin muturreko alderdi arrazistek besteek baino diskurtso eragingarriagoa darabilte. Atrebentzia handiaz, Alderdi Nazional Britainiarraren kanpaina langabezia handiena
|
dagoen
eskualdeetan sendotzen da, eta bertan puzten dute Ingalaterra zuriaren identitatea, krisi garaian identitate horrek etorkinen aurrean pribilegioak behar lituzkeela aldarrikatuz. Ekonomiaren beherakadan ahulenak bihurtu direnen botoak lortzeko probokazio arrazistak erabiltzea da haien estrategia.
|
|
|
Guk aurrera jarraitu behar dela diogunean ez da geure erosotasunerako ez komeni zaigulako, zeren badakigu aurrera egiteko agindua betetzeko orduan abangoardia geuri dagokigula eta konkistaren bidea geure odolez joango da betetzen eta martxan utziko ditugun hilak geratuko dira zaindari. Ezetza ematen diogu atzera egiteko ideiari, sinisten dugulako Espainia gai dela
|
dagokion
eskualdea menderatzeko eta bere autoritatea Marokori ezartzeko". 545
|
|
|
Eta handik, sultan Abdulatifek deliberatu zuen lehenbiziko egitekoa sultan ohiaren menean
|
zeuden
eskualdeak irabaztea izanen zuela. Hartarako, Mulay El Drabanari bisita eginen zion, bai eta eginkizun hartan lagun zezala eskatuko ere:
|
|
|
Eskualdeen Batzordeaz ari naiz. Organo hori nahiko deskafeinatuta dagoela uste dut, eskualdeak hiriekin eta udalekin nahastuta daudelako eta ordezkatuta
|
dauden
eskualdeak elkarren artean oso ezberdinak direlako: batzuek konpetentzia sendoak dituzten bitartean, beste batzuk eskualde administratibo hutsak dira.
|
|
2011
|
|
|
Osantsu al
|
dago
eskualdeko harrobia?
|
|
|
Nola eraldatu du eskolatzeak uharteko musika. Fenonemo horrek jarraitzen du. Arte eskola asko
|
daude
eskualde guztietan. Horietatik pasa ondoren, ikasleek erabakitzen dute nora jo:
|
|
|
Tunisiako eskualderik txiroena errefuxiatu gune bilakatu du Libiako gerrak. Giza larrialdiak herrialdea gainditu du; 3.000 lagun inguru
|
daude
eskualdeko hiru kanpamentuetan.
|
|
|
Mendietan ez daukate harremanik, baina hemen elkarrekin bizitzera behartuta daude», dio arduradun nagusiak.Egia da kanpamentuko toki bereizietan banatuta daudela, baina Saiedek aipatutako bi komunitateek espazio komunak partekatu behar dituzte bertan; eskola, josteko tailerra, telebista gela? Antza, liskarrak ohikoak dira, eta gertutik ikuskatu behar dituzte kanpamentuko langileek, ezbeharrik gerta ez dadin.Txiroek hartutaNBEren arabera, 3.000 inguru iheslari
|
daude
eskualdeko hiru kanpamentuetan, eta 30.000tik gora bertakoek euren etxeetan hartuta. Mugen bi aldeetako herrien arteko harremana ona izan ei da mendeetan, eta tunisiarren abegikortasuna da, agian, horren frogarik garbiena.«Parisen urte ugari eman nituen bizitzen, eta ezin nuen ulertu nola utz zitekeen jendea kalean, zaborra balitz bezala», dio Bessam Jabarrek.
|
|
|
eta Kornuallesko kaudatien artekoa. Testuaren arabera, herri horietakoek kanporatu zituzten espainiarrak
|
zegozkien
eskualdeetatik. Mirarien liburuan nafarrak legenardunen pare jartzen dituzte, eta, hala, Karlomagnoren mendeko agerrarazi nahi dute Espainiako enperadore eta Gaztelako errege Alfontso VII.a, zeinak nafarrak areriotzat baitzeuzkan; erdi basati gisa aurkezten dituzte nafarrak, eta horrek zuritzen bide du Gaztelaren konkista, zeregin zibilizatzaile baten aitzakian.
|
|
|
Errealitate oso gogorra ikusten ari gara, eta Tolosaldea ere ez da libratzen. SAM bezala, beste enpresa asko
|
daude
eskualdean horrelako arazoekin. Mundu osoan gertatzen ari den egoera hau agerian uzten ari da kapitalismoa ez dela gai sistema gisa paper aurrerakoi bat jokatzeko gizartean, are gutxiago lanpostuak mantentzeko edo sortzeko eta gizarte osoarentzat bizi duin bat bermatzeko.
|
|
|
Lan horren oinarria da Kanbodiako arkuko tenperatura igotzea bi gradutan, neguan. Izan ere, Europako iparralderago
|
dauden
eskualdeek ikusiko dute, zenbaketa globaletan, murriztu egiten dela haien heriotza tasa negu leunagoen ondorioz, nahiz eta zenbaketa globalak eta hegoaldean erregistratuko den hilkortasunak, oro har, zientzialariek urtean 15.000 heriotza klimatiko gehigarri izan litezkeela bermatzen duten. Egindako laginketaren arabera, egun arrunt batean, 21 pertsona hiltzen dira Europan milioi bat biztanleko, baina estres klimatiko handieneko egunetan hotz edo bero handiagatik 30 pertsona inguru hiltzen dira, eta, hain zuzen ere, muturreko egun kopurua handituko da, zientzialariek adierazi zutenez.
|
|
|
Mikrokredituaren V. Mundu Gailurrak, Valladoliden egin denak, mikrokredituek txirotuei mesede egiteko duten gizarte boterea nabarmendu du. Hala nabarmendu dute Garapenerako GKEek, non mikrofinantzak funtsezko elementutzat jo baitituzte ekonomia bultzatzeko eta gutxien aurreratuta
|
dauden
eskualdeen bizi baldintzak hobetzeko.
|
|
|
Hori dela eta, Nazio Batuek Giza Eskubideen Deklarazio Unibertsalaren onarpenaren urteurrena ospatzen den jardunaldi bat eskaintzen die, Batzar Orokorrak 1948ko abenduaren 10ean aldarrikatu zuena. Giza eskubideen urraketak
|
daude
eskualde guztietan, baina teknologia berriek beste bide bat bultzatu dute giza eskubideak defendatzeko. Oraingo honetan, Egunak “giza eskubideen defendatzaile guztiak” omenduko ditu, eta horiei buruzko mundu elkarrizketan parte hartzera gonbidatzen ditu.
|
|
|
1.215 langabetu
|
zeuden
eskualdean otsail hondarrean
|
|
2012
|
|
|
Bestalde, Eskola Berdea programako batzorde berria barazki organikoen baratzea egiten hasi da, eta haur hezkuntzako ikasgelako teilatuan euri ura biltzeko sistema jarri dute sistema teilatu gehiagora zabaltzeko asmoa dago. Irletako klima dela-eta, ura ondasun urria eta oso garestia da, nahiz eta eskola
|
dagoen
eskualdeak euri dezente jasotzen duen.
|
|
|
Aldatu da tokikotasun kontzeptua, lehen oso zurruna zen. Dorre Bikiak erori eta han
|
zegoen
eskualdekoren bat [Debagoienakoa] aurkitu behar genuen Dorreen berri eman ahal izateko. Notizia ez da gure eskualdeko bat han egotea baizik eta Dorreak erori direla.
|
|
|
«PYD eta Al Assaden arteko ituna kurduon kontrakoa da. FSAko gure anaien zain
|
gaude
eskualdea askatzeko», dio disidenteen artean disidente denak. Azad du ondoan eserita.
|
|
|
«Ezin dugu iragarle lanik egin, jakina, baina prozesu sozial eta historikoak azkartzen eta moteltzen dituzten mekanismoak, faktoreak azter ditzakegu. Eta XXI. mende hasierako Europan bizi bizi
|
daude
eskualde batzuen burujabetza eskakizunak». Eskakizun horiek Europako estatu berri bilakatzeraino garatuko ote diren, ikusteko dago.
|
|
|
Francisco Alaman Castro koronelak erkidegoen eredua ere gogor kritikatu du. Katalunian eta Vascongadatan Estatuaren ordezkari bakar bat ez
|
dagoen
eskualdeak daude, funtzionario xume bat ere ez. Galiziatik Nafarroara doazen 650 kilometroak kotxean eginez gero, auto gidariak bost erkidegotik pasatu du, bost erkidegoko Gobernu ezberdinetatik.
|
|
|
Azterketa guztiak gune bakarrean kokatzeko beharragatik aukeratu zen Zumarragako ospitalea, baina, Jesus Mari Ibarluzearen ustez, eragin eremu oso interesgarria da hori, industria errotuta
|
dagoen
eskualdeak baitira, trafiko handikoak gainera. Horregatik, dietari eta aireari dagozkion azterketek dute lehentasuna Gipuzkoako kohortean.
|
|
|
Egaeus dut bataio izena; abizena ez dut aipatuko. Alabaina, ez
|
dago
eskualde honetan nire arbasoen oinetxe ilun grisa baino dorre ohoragarriagorik. Ameslarien arrazakoa dela esan izan dute gure leinuaz; eta xehetasun harrigarri askotan, familiaren etxearen nolakotasunean, egongela nagusiko freskoetan, logeletako tapizetan, armategiko pilare batzuen zizel lanetan, eta, batez ere, antzinako margolanen galerian, liburutegiaren estiloan eta, azkenik, liburutegi horretako edukien bitxikerian, bada uste hori frogatzen duen nahiko lekukotasun.
|