|
2002
|
|
|
Egoera horren jatorria merkatuan dagoen arren, ondorioak ez. Horiek kafea lantzen den lekuetan daude, Ekuatoretik hurbil
|
dauden
eskualde tropikal eta subtropikaletan, non munduko herrialderik pobreenak baitaude, eta bertako laboreen %70 ekoizle txikien esku baitago. Horren ondorioz, herri pobreenak pobretu egin dira, kafe eremuetako goseteak, analfabetismoa, sendagaiak eskuratzeko aukerarik eza, langabezia, soldatak hondoratzea, nahitaezko emigrazioa eta nekazariak laborantza errentagarriagoetara desbideratzea, hala nola kokara.
|
|
2003
|
|
|
Funtsean, dagoeneko kalte hartuta
|
dauden
eskualdeetan giza jardueraren ondorioak kontrolatuko badira, baliabideen administrazioa hobetu beharra dago.
|
|
2004
|
|
|
Gainera, Nazioarteko Moneta Funtsak (NMF) hazkunde ekonomiko handia aurreikusten du eskualdean. Hazkunde hori munduko handiena izango da aurten, eta %6, 5 finkatzen du garapen bidean
|
dauden
eskualdeetarako eta %4, 2 ekonomia industrializatuetarako, hala nola Singapurrerako. “Food and Hotel Asia 2004” azoka zazpi atal espezializatutan banatzen da:
|
|
|
SEAICek espero du 50.000 eta 60.000 bisita jasotzea egunero, eta, beraz, handitu egin da webgunea ostatatuta dagoen zerbitzariaren ahalmena. Interesdunek 20 polen baino gehiagori buruzko datuak kontsultatu ahal izango dituzte, ikuspegi klinikotik garrantzitsuenak direnak, eta Espainiako 23 estaziori buruzkoak, hau da, mota polinikoen ezagutzan eta datu bilketan adituak diren langileak
|
dauden
eskualdeei buruzkoak. Maiatzean eta ekainean, alergia gehien dutenek egunero eguneratuko dute orria.
|
|
2005
|
|
|
Csardas, Öreg zsidos, Kezes, Golyas, Kerekes... Irakasleen herritik gertu
|
dauden
eskualde bitan daukate jatorria: Felcsik eta Gyimes, biak Errumania erdi erdian, Transilvania eskualdearen hego ekialdean eta Hungariako mugatik urrun samar.
|
|
2007
|
|
|
Hormona horren gabeziak enanismoa eragiten du, saiakuntzaren egileen arabera, frogatu baitute saguaren hazkundearen hormonaren ondoan dauden SINEB2 asaldura batzuek gene horren adierazpena galtzea eragiten dutela, eta gene hori zelulen hazkundean, zahartzean eta mitosian inplikatzen dela. Aurkikuntza garrantzitsua da, izan ere, SINEB2 asaldura hori hazkunde genearen gorputzetik oso urrun
|
dauden
eskualdeetan kokatzen da, eta ondorio bera eragiten du: hormonaren beraren eremu kodifikatzailea zuzenean aldatuko balitz bezala, bi kasuetan genearen adierazpena galtzen baita.
|
|
2008
|
|
|
Neurri hori dela medio, ikusi da oposizioak nola erreakzionatzen duen. Eta baita, beraz, Morales presidentearen kontra
|
dauden
eskualde autonomisten eta Boliviako Gobernuaren arteko negoziaketak aurrera jarraitzen duten ere. Igandean bildu ziren Alvaro Garcia Linera presidenteordeak gobernuaren ordezkari eta Mario Cossio Tarijako gobernadorea oposizioko gobernadore autonomoen bozeramaile gisa.
|
|
2009
|
|
|
Niri Gipuzkoan dagoen mugikortasuna gustatzen zait, gure identitatearen ikurra da. Esan nahi dut orain
|
dauden
eskualdeak mantendu behar direla, industria sare guztia, herri txikiak... hori mantendu behar da. Mugikortasuna gutxitu daiteke, baina lurraldea antolatuz gero.
|
|
|
Garatzen ari diren nazioetan, kopurua bikoitzera hurbiltzen da, garuneko kalte iraunkorra eragin dezaketen kalteak jasateko arrisku handiagoa dagoelako. Munduko epilepsia kasuen %90 inguru garapen bidean
|
dauden
eskualdeetan gertatzen dira, OMEk dioenez. Osasun agentziak azaldu duenez, epilepsia herrialde guztietako pertsonei eragiten dien garuneko gaixotasun kronikoa da.
|
|
|
Batez beste, 2,6 haur jaio dira emakume bakoitzeko: 1,6 seme alaba herrialde garatuetan, 3,2 garapen bidean
|
dauden
eskualdeetan (Txina kontuan hartu gabe) eta 4,7 gutxien garatutako eskualdeetan. Ugalkortasun handiena Saharaz hegoaldeko Afrikan dago; eskualde pobreenetako bat izan arren, batez bestekoa 5,4 seme alaba da emakume bakoitzeko, eta populazioa %2, 5 hazten da urtero, Latinoamerikan eta Asian baino bi aldiz gehiago.
|
|
|
Gainera, oso zaila da oraindik desagerturik dauden lagunen kopurua zehaztea. Izan ere, inkomunikaturik
|
dauden
eskualdeetan asko dira lokatzaren azpian harrapatuta dauden herritarrak.
|
|
|
Orain proiektu nazional bakar bat dago, eta funtsean hiru oinarri ditu: deszentralizatuak
|
dauden
eskualde, udalerri eta erkidego indigena autonomoak; ongizate estatua; eta berdintasuna estatu anitz honetako kulturen eta herrien artean. Luzaroan iraungo dute hiru oinarri horiek; herriaren garaipen hori hobekien ordezkatzen dugunak gara..
|
|
2010
|
|
|
Azken bolada honetan indar handia jasotzen ari den beste kontzeptu garrantzitsu bat gobernantza delakoa da, gobernatzeko moduaz arduratzen dena. Horrek, erregio baten barruan
|
dauden
eskualdeak eta udalerriak (entitateak), eta horiekkontrolatzen dituzten organo politiko administratibo juridikoak koordinatzekoahaleginak landuko lituzke. Batzuetan, koordinazio ekimenak eta saiakerak nahikoeskasak eta alferrikakoak izaten dira.
|
|
|
Lurraren kostua garrantzi handiko faktorea izan daiteke lantegi berriak kokatzeko orduan guztiz eraikita eta urbanizatuta
|
dauden
eskualde batzuetan.
|
|
|
Enpresari berrien errenta mailak, bankuen espezializazioa, finantza zerbitzuen egitura orokorra, etab. industrializatuta
|
dauden
eskualdeen aldeko kokapen faktorea da, jakina (Gonzalez Rendon, 1994). Hala ere, zalantzan jarri da irizpide hau behin baino gehiagotan.
|
|
|
Oro har, geografi kontzentraziorako joera nabaria du industri jarduerak. Industrializatuta
|
dauden
eskualdeak enpresa berriak sortzeko eta atzerriko inbertsioak erakartzeko egokienak izan ohi dira aldi berean.
|
|
|
Hori dela-eta, industri politikaren helburua industrializatu gabe dauden lurraldeak industrializatzea bada, industri garapenerako helburu orokorrekiko kontraesan nabariak azal daitezke. Industri politika orokor baten arabera, erakunde publikoen ahaleginak industrializatuta
|
dauden
eskualdeetara bideratzea izango litzatekeelako egokiena.
|
|
|
Beraz, industri politika eraginkorra izateko, derrigorrez, nolabaiteko geografi kontzentrazioa beharrezkoa da, dagoeneko industrializatuta
|
dauden
eskualdeetan, edo eskualde horien inguruan.
|
|
|
Industri garapenean eragina duten faktore asko (lan indarra, azpiegiturak, enpresarako zerbitzuak?) oso loturik daude lurralde bakoitzaren berezko ezaugarriekin. Gehienetan, industri politika eraginkorrek dagoeneko industrializatuta
|
dauden
eskualdeetan eragin lukete. Eta hori, printzipioz, lurraldeen arteko aberastasunaren birbanaketaren aurkako politiken aurka doa, gehienetan.
|
|
|
Genero berdintasuna eta emakumearen jabekuntza sustatzea. Matrikulazioan generoen parekotasuna garapen bidean
|
dauden
eskualdeetara hurbiltzen da, baina pobreziak hezkuntza oztopatzen du. 2015 Plataformak eta gehiagok uste dute emakumeak direla pobreziaren, desberdintasunen eta generoagatiko bereizkeriaren biktima nagusiak.
|
|
|
Guztiek" Zutik, Euskal Herria!" aldarrikapenaren baitan jasotzen den" aldaketa politikoa bizkortzeko hautuaren beharra" azpimarratu zuten. Tartean, atxilotze arriskuan
|
dauden
eskualdeko gazteak ere gogoratu zituzten; eta Uribe Kosta eta Erandioko euskal preso politikoei egin zieten gorazarre, aurreskua eskainiz. Ekitaldi politikoa Itzubaltzeta/ Romo eta Areeta batzen diren Xake plaza zabalean egitekoak ziren, baina udal agintari jelkideak baimena ukatu zuen," auzokideek plaza hori azken boladan asko erabiltzen dutela" argudiatuz.
|
|
|
Eskualdeen Batzordeaz ari naiz. Organo hori nahiko deskafeinatuta dagoela uste dut, eskualdeak hiriekin eta udalekin nahastuta daudelako eta ordezkatuta
|
dauden
eskualdeak elkarren artean oso ezberdinak direlako: batzuek konpetentzia sendoak dituzten bitartean, beste batzuk eskualde administratibo hutsak dira.
|
|
2011
|
|
|
Lan horren oinarria da Kanbodiako arkuko tenperatura igotzea bi gradutan, neguan. Izan ere, Europako iparralderago
|
dauden
eskualdeek ikusiko dute, zenbaketa globaletan, murriztu egiten dela haien heriotza tasa negu leunagoen ondorioz, nahiz eta zenbaketa globalak eta hegoaldean erregistratuko den hilkortasunak, oro har, zientzialariek urtean 15.000 heriotza klimatiko gehigarri izan litezkeela bermatzen duten. Egindako laginketaren arabera, egun arrunt batean, 21 pertsona hiltzen dira Europan milioi bat biztanleko, baina estres klimatiko handieneko egunetan hotz edo bero handiagatik 30 pertsona inguru hiltzen dira, eta, hain zuzen ere, muturreko egun kopurua handituko da, zientzialariek adierazi zutenez.
|
|
|
Mikrokredituaren V. Mundu Gailurrak, Valladoliden egin denak, mikrokredituek txirotuei mesede egiteko duten gizarte boterea nabarmendu du. Hala nabarmendu dute Garapenerako GKEek, non mikrofinantzak funtsezko elementutzat jo baitituzte ekonomia bultzatzeko eta gutxien aurreratuta
|
dauden
eskualdeen bizi baldintzak hobetzeko.
|
|
2012
|
|
|
Urriaren 21eko hauteskunde autonomikoetarako zerrendetan
|
dauden
eskualdeko politikariei elkarrizketak egiten ari da Urola Kostako Hitza. Gaur, osteguna, Jose Luis Otamendi azpeitiarrarena argitaratu dute.
|
|
2014
|
|
|
Adibide batzuen bidez hobe uler daiteke egin berri dugun baieztapena: enpresa handiak
|
dauden
eskualdeetako biztanleek ekimena eta sozio ekonomiaren ezagutzarekiko jarrera pasiboagoa dute. Ingurune kooperatiboetan berriz ardura ekonomiko handiagoa dago, eta problematika zehatzen inguruan gehiago interesatzeko eta ekimen handiagoa gauzatzeko joera, enpresa txiki eta autonomo asko dauden lekuetan ekonomiaren ezagutza handiagoa izan ohi da.
|
|
|
Nekazaritza intentsiboaren mende
|
dauden
eskualdeek sufritzen dute gehien, nahiz eta penintsulako lurralde guztiari eragiten dion.
|
|
2015
|
|
|
Beste eskualde horiek detektatzeko Immunochip deitutako lanabesa erabiliizan da. Lanabes honen bidez gaixotasun autoimmuneekin lotuta
|
dauden
eskualdeen azterketasakona egiten da eskualde horretako SNP kopuru handia aztertzen baitira (Trynka et al., 2011; Fernandez Jimenez et al., 2014). SNPak (nukleotido bakarreko polimorfismo) gaixotasungenetikoak aztertzeko erabili ohi diren markatzaile genetikoak dira, aztertzeko errezak etainformatiboak baitira.
|
|
|
Hura behar omen da doakoa eta derrigorrezkoa 16 urteak arte, eta aukeren zinezko berdintasuna zukeen bermatu goi graduetan. Unibertsitateak autonomo behar ziratekeen, eta kokaturik
|
dauden
eskualdetako kulturan erroturik. Berezko hizkuntzek babes osoa ukanen zuketeen, eta Nafarroan, euskarak:
|
|
|
Haiek zehazki ez, baina nolabait, bai. Gerran
|
dauden
eskualdeen ertzeko mugan, Irak eta Siriatik errefuxiatutako kurduentzat eskolak kurdueraz antolatzen dabiltzala, egoera zentzu askotan premiazkoa dela, eta mesedez joateko bertara, ze ekarpen egin genezakeen ikustera.
|
|
2016
|
|
|
Azkenik, corrandistak daude, hori da guk egiten duguna. Catalunya Vella delakoan du jatorria, Llobregat ibaitik iparraldera
|
dauden
eskualdeetan, alegia. Tradiziozko corrandistek bat bateko nahiz jarritako kantak abesten zituzten, are gehiago, benetan inprobisatzen zutenik ezin dugu ziurtatu, ez delako horren berri zuzenik jaso.
|
|
|
Mendebaldeko Asian eta Afrikako iparraldean eskolara joaten ez diren haurrak ugaritu egin dira Hala ere, erronka berriek zerikusia dute Mendebaldeko Asian eta Afrikako Iparraldean eskolara joaten ez diren haurren hazkunde kezkagarriarekin, pobrezia, gatazka armatuak eta bestelako larrialdiak direla eta. Ez da ahaztu behar Saharaz hegoaldeko Afrikak lehen hezkuntzako matrikulazioan aurrerapauso nabarmenenak lortu zituela garapen bidean
|
dauden
eskualde guztien artean (1990ean% 52 izatetik 2012an% 78 izatera), nahiz eta oraindik ere aldeak dauden landa eremuen eta hiri eremuen artean. Analfabetismoak emakume kongoarrak jotzen ditu Analfabetismoa gainditu nahi duten herrialde batzuen errealitatearen adibide bat Kongoko Errepublika Demokratikoa da.
|
|
2017
|
|
|
Adituaren ustez, hura izan zen, eta ez Tunisiakoa, 2011ko oldarraldien sua piztu zuen garra. Egia izan ala ez, Gdeim Izikekoa erabateko desafioa izan zen protesta eta manifestazio oro debekatuta
|
dauden
eskualdean.
|
|
|
Noam Chomskyk berak babestu zuen teoria hori. . Egia izan ala ez?, dio kazetariak,. Gdeim Izikekoa erabateko desafioa izan zen, protesta eta manifestazio oro debekatuta
|
dauden
eskualdean?. Marokok indarkeriaz eraitsitako kanpamentu hura ere zeharo ahaztuta dagoen herri bat eraman zuen tituluetara.
|
|
2018
|
|
|
Proiektuaren helburua langabezian
|
dauden
eskualdeko pertsona kualifikatuei lana lortzen laguntzea da.
|
|
|
Zatiketa administratiboak eta bi estaturen menpe egoteak dauzkan ondorioak zuzendu nahi badira, Euskal Herri kontinentaleko berrien trataerak diskriminazio positiboa behar luke euskal komunikabide nazionaletan. Arreta berezia jarri behar zaie itzalpean
|
dauden
eskualde guztiei, ez bakarrik Zuberoari, Nafarroa Behereari edo Lapurdiri. Beste hainbeste merezi dute Aezkoa, Baztan, Erribera, Arabako lautada eta abarrek.
|
|
2019
|
|
|
Aipu bat irakurri du bere hitzaldia hasteko: " Ausarta eta kementsua, baina aldi berean zakarra den bizkaitarrak eta zuberotar finak hizkuntza bera hitz egiten dute, eta bakarrik egun guttiko tarteak bereizten du bata bertzearengandik; elkarrengandik hurbil
|
dauden
eskualdeetan hitz ezberdinak erabiltzen dituzte, baina hizkuntza berari dagozkionak, gauza berberak izendatzeko; ondo ondoan dauden herriek nekez ulertzen diote elkarri, baina elkar onartzen dute nazio baten eta beraren anaiak gisa". Nork esana da?
|
|
2020
|
|
|
Eusko Jaurlaritzaren Indartu programa ipini du adibide modura. Europako Batasunak baimenduta, egoera okerragoan
|
dauden
eskualdeetako enpresei diru laguntza gehiago ematea ahalbidetzen du. " Nola da posible plan horretan Enkarterri hasieratik ez egotea, autonomia erkidegoan langabezia tasa altuena duen eskualdea bagara?".
|
|
|
Normalean, jendea hiriburutik lagun gutxi bizi diren tokietara doa, eta han ez dituzte baliabide berdinak». Beraz, bakartuta
|
dauden
eskualdetara birusa ez hedatzea zen asmoa. Jada, ordea, bide eman dute horretarako ere.
|
|
|
sei positibo zenbatu dituzte han, eta 763,87koa da intzidentzia tasa. Bi herri horiek dira une honetan eremu gorrian
|
dauden
eskualdeko bakarrak; gainontzeko herrietan datu hobeak dituzte, baina zenbaitetan azaldu dira positiboak. Hain zuzen ere, bi kasu berri atzeman dituzte Zarautzen –313, 29ko intzidentzia tasa dute–, eta positibo berri bana Aizarnazabalen, Errezilen, Getarian eta Zestoan.
|
|
|
Estatu nazio horrek bere kapital sinboliko eta literarioaren zati handi bat hiriburuan kontzentratzen du, eta eskualde periferikoak guztiz menpeko geratzen dira, hiri handi horren eta Estatu nazioan hartutako erabakien menpe egonen baitira. Miragarria litzake, beraz, hiriburutik aparte
|
dauden
eskualdeek bat batean beren burua aldarrikatu eta euren literatura aintzatesteko eskatzea, marjinalitatea baita eskualde literaturei ezarritako ezaugarria (Casanova 2001: 24).
|
|
|
Casanovak (2001)" Letren errepublika" deritzon nazioarteko literatur sistemaren funtzionamendua erdigunearen eta periferien arteko harreman eta tentsioetan ardazten du. Errepublika literarioaren logika, beraz, hiriburu baten eta haren menpe
|
dauden
eskualdeen arteko oposizioan oinarritzen bada, eta hark nazioarteko hiriburuen arteko lehia bultzatzen badu, eskualdeek hiriburuarekiko duten distantzia politiko eta estetikoaren arabera definitu dute beren burua. Nazioarteko sistema hori, beraz, nazioen arteko eta literaturen arteko gatazka kulturalek norabideratzen dute," denbora literarioaren" erritmoak kontrolatzeko lehiak.
|
|
2021
|
|
|
Ezin dugu esan oso txarto gaudenik, Bizkaiko beste eskualde batzuekin alderatuta. Badaude %20ko langabezia tasaren bueltan
|
dauden
eskualdeak, eta horiek kezkatzeko moduko kopuruak dira. Gurean gora egin du, bai, baina ez da gorakada hain kezkagarria izan.
|
|
|
Gainera, azaldu zuen eskualdeari ur hornidura bermatu zaiola, eta uda garaian erreketako ingurumen emarietan gertatzen diren inpaktuak eragotziko direla. Haren esanetan, horrek guztiak aukera emango du urteetan geldirik
|
dauden
eskualdeko hainbat herritako hiri antolamendurako planak garatzeko prozesuak desblokeatzeko: " Gaur egungo baliabideekin ezinezkoa da horiek aurreikusten dutena gauzatzeko uraren hornidura jasangarria bermatzea".
|
|
|
Gainerako herri guztietan ez dute kasu positiborik hauteman, eta guztiak daude eramu horian edo berdean. Aia –50, 38– eta Beizama –hutsean– dira berdean
|
dauden
eskualdeko herri bakarrak. Getaria ere gertu da eremu horretatik –70, 67–, baina astelehenera arte itxaron dute horitik berdera igarotzen diren ezagutzeko.
|
|
|
Iniziatiba hauek herritarren gehiengoaren babesa dute, azken urteotan ukrainar sentimendu nazionala igo eta hizkuntza ukrainar identitatearen parte garrantzitsua dela eta. Aldiz, Ukrainaren kontrolpean ez
|
dauden
eskualdeetan errusiera nagusitzen da eta ukraineraren erabilera gero eta txikiagoa da.
|
|
|
Horregatik, Tubos Reunidosi eta instituzioei, batez ere Eusko Jaurlaritzari, exijitu egiten diegu langileen etorkizuna eta kalitatezko enplegua bermatzea. Helburu horrekin, bilerak eskatuko dizkiegu Eusko Jaurlaritzako Industria eta Lan eta Enplegu Sailei, Araba eta Bizkaiko Aldundiei eta lantegiak
|
dauden
eskualdeetako udalei.
|
|
|
Azkoitiaren ondoren Azpeitiak du eskualdeko intzidentzia tasarik handiena 328,52ko tasarekin; eremu laranjan jarraitzen dute han. Orioko tasa 293,54koa da –eremu horian dago–, Zumaiakoa 254,40koa –eremu horian dago–, Errezilgoa 161,03koa –eremu horian dago– eta Getariakoa 70,67koa –eremu horian dago– Egoera onena duten herrien artean daude Aia –50, 38ko tasa– eta Beizama –tasa hutsean du–; eremu berdean
|
dauden
eskualdeko herri bakarrak dira bi herriak.
|
|
|
Bigarrenik, parte hartzearen eragileetako bat, batez ere protesta ekintzetan, gazteek beren interesei zuzenean eragiten dieten gai gatazkatsuei buruz sentitutako interpelazio zuzena izan ohi da. Izan ere, gai horiek beren bizitzan edo haren etapa batean berezkotzat hartzen dituzte (ikasleen rolean, genero indarkeriak erasandako emakumeak diren aldetik, ingurumen ondorio kaltegarriak dituen proiektu baten mehatxupean
|
dauden
eskualde bateko biztanleak diren aldetik, dibertsitate funtzionaldun pertsona baten senitarteko moduan, eta
|
|
2022
|
|
|
COVID hedatzen jarraitzen du eskualdean, eta adinekoen egoitzetan ere eragina izaten ari da gaitza. Besteak beste, agerraldiak izan dituzte Azkoitian, Azpeitian eta Zestoan, eta Gipuzkoako Foru Aldundiak atzo emandako datuen arabera, egun 61 lagun daude gaitzak jota erakundearen menpe
|
dauden
eskualdeko egoitzetan. Birusa gehiago zabaldu ez dadin, neurriak zorroztu dituzte hainbatetan.
|
|
|
Gipuzkoa mailan industriak BEGean duen pisua altua da EAEkobeste lurraldeekin alderatzen badugu. Industriaren sektorean espezializaturik
|
dauden
eskualdeek ahalbidetzen dute hori, tartean Debagoiena, Debabarrena, Goierri, etab.
|
|
2023
|
|
|
Aipatzen dugu ez baitezpada zer gertatu den kondatzeko, hori denek gogoan dugu zorigaitzez, bainan azpimarratzeko zonbatetaraino sesituak gauden holako gertakizun izigarriaren ondotik. Kasik ezin sinetsia baita alabainan holakorik gertatzen ahal dela, bestenaz ere bazterrak ardura lasai lasaia
|
dauden
eskualde batean!
|
|
|
Haren arabera, Nafarroako iheslari gehienak Gipuzkoatik hurre
|
dauden
eskualdeetan bizi ziren, eta aukera izan zuten estatu kolpearen ondorengo lehenbiziko uneetan herrialdetik ihes egiteko, «baina kasu horietan gizonak izan ziren, ez umeak».
|