|
2008
|
|
|
ematen diren osagai bereziez beste artikulu batean ekarritakoei (Ikus Iker> art. c.) beste batzuk, kasuan kasu, aldaki fonetikoak eta euskara aspal dian itzalia
|
dagoen
eskualdean jazotako adulterazio, urradura eta bestelakoak kotuan hartuta erantsi nahi genituzke. Goiko zerrendari, laburpen gisa, lehen ez emaniko elementu lexikalak erantsi nahi genizkioke.
|
|
|
Enkarterriko euskararen aintzinakotasunaz, hedaduraz eta bestez, oso ikerketa sakon gutxi dago, bat ere ez esateagatik. Askoz hobe ikertuta dago Errioxakoa, Juan Bautista Merino Urrutiak eta bestek, Bizkaiaren Mendebaldean
|
dagoen
eskualde his torikoarena baino. Azkenengo euskara galdu zuena Gordexola zen, seguru asko, Kalahorrakoa zelako, lehen ikusi dugun bezala.
|
|
|
atzizkidun oikonimorik ez daudenez, alderantziz ugaritzen joan dira, XVIII. mendea geroztik. Gainera, harrigarria badirudi ere, mendebalderen
|
dagoen
eskualde euskaldunean, Jaurerriko Uribe merin dadean, aurkitzen ditugu gehien: Getxo, Leioa, Mungia, Erandio...
|
|
2013
|
|
|
Angelun eta Miarritzen diote denek irakurtzen zutela pixka bat, baina zehaztu gabe nork zer irakurtzen zuen. Baionako katedralari loturik
|
zegoen
eskualdean, aldiz, laborariek ez zutela irakurtzen jakin ahal izan dugu. Eta beharginei buruz, xehetasun hori eman zuen:
|
|
|
Halaber, artilleria ere aipatu zuen, Verduneko gudutik landako lasaitasun giroan izaten ziren zenbait borrokaz mintzatzean. Artikulu hartan erran zuen hura
|
zegoen
eskualdean, 1916ko apirilean egun gogor batzuk jasan zituztela, bost egunez zenbait hil ukan zituztela, baina horrek ez zuela deus ikustekorik Verduneko guduarekin. Artilleriak eragin zituen kalteak erlatibizatzeaz aparte, geroago sakonkiago aipatuko dugun Verdunekoaren gogortasuna aitortu zuen.
|
|
|
Ez zen aldi bakarra izan. Bera
|
zegoen
eskualdean, artikuluan zehaztu ez bazuen ere, Champagne eskualdea izan zitekeen, zenbait egunen buruan handik itzuli zela idatzi baitzuen?
|
|
|
Gizonak galdu izana aitortu zuen beste borroka bati buruzko artikuluan ere.
|
Zegoen
eskualdeko oldarra hasi zutenean, lehenik beltzak eta gero euskaldunak atera zirela ziloetatik zehaztu zuen. Hasieran eremu hori gizonik galdu gabe hartu zutela, baina gero harpeetan gordeak ziren alemanek tiroka erantzun zutela eta hil anitz ukan zutela aitortu zuen, nahiz eta alemanek ukan zituzten hilekin konparatu, errateko gizon gutxiago galdu zutela.
|
|
|
Horren harira, batzuetan guduetako parte hartzaile izan zela kontatu zuen, beste batzuetan lekuko zuzen gisa mintzo zen, eta beste batzuetan urrunago gertatu guduen berri eman zuen. Kronika orokor batean, adibidez,
|
zegoen
eskualde inguruetako gorabeherak zerrendatu zituen, laburki, pluraleko lehen pertsona erabiliz, baina ez bere erregimentuaz mintzatzeko, baizik eta bera armada osoaren partaide gisa mintzo zelako, hala nola Paueko eta Tarbeseko bi erregimentu Reimseko aldera joan zirela, beste batzuk Soissonsen aitzinatu zirela, Ville au Bois inguruan gudu bortitz bat izan zela, baina frantsesek gaina zutela erra...
|
|
2023
|
|
|
Ahozkotasuna indartsu
|
zegoen
eskualdeetan, liburuetara hurbiltzea zail agoa izan zen, bereziki tokiko hizkuntza erabiltzen zelarik. Paristik urrun ziren eremuetan latina desagertu bazen, Paristik heldu zen hizkuntza ez zen oraindik ins talatua bazterretako herrietan.
|
|
|
Bestelako guduak zituen Karlos V.ak. 1539an matxinada abiatu zen Gante herrian, Karlos V.aren ardurapean
|
zegoen
eskualdean, eta matxinatuek Frantzisko I.aren menpe jarri nahi izan zuten. Herbehereetako lau probintzietatik, Gante izan zen zerga berriak baztertu zituen bakarra.
|