|
2008
|
|
|
Beraz, Espainiako egoera Kanadakoaren desberdina da; izan ere, Kanadan hizkuntza gutxiengo ofizialek frantses edo ingeles elebakar izaten jarraitzeko aukera dute, eta, Espainian, berriz, konstituzioak espainiera ezartzen du hizkuntza nazionaltzat eta hura ezagutzera derrigortzen ditu herritarrak, nahiz eta gero eskualde bakoitzari elebidun izateko aukera ematen dion. Gogorarazi behar da Francoren erregimenaren garaian debekatuta
|
zegoela
eskualdeetako hizkuntzak
|
|
2010
|
|
|
Etxean erdaraz hitz egiten dugu, nire gurasoak euskara ez dakitelako. Euskara asko gustatzen zaidan hizkuntza bat da, baina azken urte hauetan asko galdu dudala nabaritu dut, bakarrik eskolan erabiltzen dudalako, eta hori aldatzea gustatuko litzaidake. euskararen egoera higatuago
|
dagoen
eskualde horietan euskaldunen dentsitatea %50etik behera dago (ultzaman [alkotz eta iraizotz] %50 inguru euskaldun eta altsasun %20). aurreko herrietako hiztunen bizipenekin antzekotasun handiak badira ere, ultzama eta altsasuko gazte horien adierazpenetan hasten dira sumatzen eremu erdalduneko gazteek maiz azalduko dituztenak: euskaraz egiteko ohitura falta dute, egitea kostatzen zaie, hizkuntza gaitasunari eusteko zailtasunak dituzte eta euskara galtzeari beldur diote. ikusi dugun bezala, Mendialdea —eremu euskalduna— ez da euskararako eremu homogeneoa. herri euskaldunak daude, familia euskaldunbeteak eta haurtzaroan etxe auzoko giro euskaldun petoa izan duten gazteak. baina familia euskaldun ez osoak ere badira, bertikalki —belaunez belaun— euskararen eten jarraipenaren haustura loturak izan dituztenak eta horizontalki —belaunaldi berekoen artean— euskara dakitenak eta ez dakitenak dituztenak (bikotekideen artean, adibidez). eremu euskaldunean aspaldian erdaldundutako herriak ere badira oraindik beren inguruan eragin erdalduntzailea dutenak (elizondo adibidez). oro har, azken 20 urteotan euskararen egoerak hobera egin du, belaunaldi gazteak aurrekoa hobetu du eta horretan familia ez ezik, ingurunea ere (eskola bereziki) funtsezko eragingarriak izan dira. gure gazteak bezalaxe, ipar mendebaldeko 25 urtetik beherakoen gehien gehienak euskaldunak ditugu (leitzaran urumealdean, Malerrekan eta bortzirietan batik bat, ia %100) eta euskaraz egin dituzte ikasketa maila akademiko oinarrizkoak.
|
|
2014
|
|
|
Adibide batzuen bidez hobe uler daiteke egin berri dugun baieztapena: enpresa handiak
|
dauden
eskualdeetako biztanleek ekimena eta sozio ekonomiaren ezagutzarekiko jarrera pasiboagoa dute. Ingurune kooperatiboetan berriz ardura ekonomiko handiagoa dago, eta problematika zehatzen inguruan gehiago interesatzeko eta ekimen handiagoa gauzatzeko joera, enpresa txiki eta autonomo asko dauden lekuetan ekonomiaren ezagutza handiagoa izan ohi da.
|
|
2017
|
|
|
" Horrek esan nahi du,
|
dagokion
eskualdetako edo eremu urriko hizkuntza erabiliko dela Auzitegi aretoetan, baita hizkuntza hori erabiltzen duen Aldeak parte hartzen duen prozeduretan ere. Hala ere, Estatu bakoitzari dagokio ‘prozedura egitea’ horrekin zehazki zer esan nahi den zehaztea, bakoitzaren sistema judizialaren ezaugarriak gorabehera".
|
|
2021
|
|
|
Iniziatiba hauek herritarren gehiengoaren babesa dute, azken urteotan ukrainar sentimendu nazionala igo eta hizkuntza ukrainar identitatearen parte garrantzitsua dela eta. Aldiz, Ukrainaren kontrolpean ez
|
dauden
eskualdeetan errusiera nagusitzen da eta ukraineraren erabilera gero eta txikiagoa da.
|
|
|
Gure helburu nagusia da Frantzia metropolitarrean
|
dagoen
eskualdeetako hizkuntzen aniztasunaren argazki bat ematea, gutxitu diren hizkuntza horien egoera azaltzea. Ahal den neurrian azken urte hauetan izan den bilakaera aipatuko da, hizkuntza biziberritzerako ahaleginak eta eskualdeetan eramaten diren hizkuntza politikak azalduko dira.
|
|
|
Bestalde, Europako Batzordeak baditu dirulaguntza programak (Interreg, Erasmus+, Creative Europe, Horizon 2020) baina orokorrak dira, hau da, eskualdeko edo eremu urriko hizkuntzek parte hartu dezakete, baina argi dago hizkuntza hegemonikoekin lehiatu behar dutela eta hori ez dela erraza izaten. Dirulaguntzak gai jakinen ingurukoak dira (berrikuntza, migrazioa, integrazioa, hezkuntza...) eta kontuan izanda elkarkidetzan egindako proiektuak izan behar direla eta lan izugarria dela eskaerak behar bezala prestatzea eta bideratzea, ondorioa da dirulaguntza horiek ez direla ia iristen hizkuntza ez hegemonikoetara, hau da, gaur egun askoz ere aukera gutxiago
|
dagoela
eskualdeko edo eremu urriko hizkuntzentzat Europako finantzaketari dagokionez.
|
|
2022
|
|
|
Hamaika eskualdetan euskararen kale erabilera% 5 baino txikiagoa da. Eskualde horietan Euskal Herriko biztanleen% 60 inguru bizi da11 Beste muturrean, ez
|
dago
eskualde bakar bat ere erabilera% 80tik gorakoa duenik. Bestetik, euskararen erabilera gaztelaniarena baino altuagoa duten eskualdeak hiru dira:
|
|
|
Grafikoan eta taulan ikusten denez, alde handiak
|
daude
eskualdeen arabera euskararen erabileran. Lurralde berean ere, eskualde batetik bestera, aldeak nabarmenak dira.
|