|
2004
|
|
|
Elizondoko ikastola Nafarroako euskaldun eskualdeko ikastola bakarra izan zen. Beste bi ikastola ireki zituzten nafar abertzaleek, Iruñean eta Lizarran, euskara ia galduta
|
zegoen
eskualdetan hain zuzen. Gerra hastean, hirurak amaiera berdintsua izan zuten:
|
|
|
Gainera, animalien eta landareen hondakinek biodibertsitate handiko enklabe edo babesleku bat dagoela adierazten dute. Bertan, landareak eta animaliak baldintza leun samarren bidez babestu ziren, Pleistozenoko glaziazio luzeetan nagusi zen hotzaren gogortasunaren mende
|
zegoen
eskualde baten barruan. Oraingoz, leizeak neurtzen dituen 18 metroen goiko bi metroak baino ez dira hondeatu, eta, hortik aurrera, fosil garrantzitsuenak aurkituko ditugu, duela 50.000 eta 135.000 urte Torre Pacheco ko eremu horretan bizi izan ziren hominidoen eta animalien hondakinak baititu.
|
|
2005
|
|
|
Aurkikuntza horrek zalantzan jartzen ditu fenomeno horiek nola sortzen diren azaltzen duten teoria konbentzionalak; izan ere, 2002ko uztaileko deiadarra “espero zitekeena baino askoz eremu zabalagoan gertatu zen”, azaldu zuen Louise Harrak, ikerketaren arduradunetako batek. “Datuek erakusten dute aldaketa magnetikoak eskala txikian erregistratu zirela jardunean
|
zegoen
eskualde nagusiaren inguruan, harik eta leherketa gertatu zen arte, eremu hori guztia estali baitzuen”, gehitu zuen. Harraren aburuz, azterketak zera dio:
|
|
2006
|
|
|
orduan Peruren mende
|
zegoen
eskualde honi Ekuatorekolurrak deitu zion La Condaminek.
|
|
2007
|
|
|
Gerrarik ez
|
zegoen
eskualdetara iristea pagotxa galanta zen nerabe eta ume horientzat. Izan ere, harrera abegikorra izan zuten beti La Pallice, Pauillac eta antzeko portuetan.
|
|
|
Burdin meatzearen belaunaldiak burdinaren eta altzairuaren belaunaldi berriari ireki zizkion ateak. Horrela, Bizkaian, 1950 urte inguruan, 244 enpresa zeuden eta 20 mila beharginetik gora enplegatzen ziren ekoizkin horien eraldaketa enpresatan; euskal enpresaburuek garai horretan defendatuko zuten, Madrilgo agintarien iritziaren aurka, mota horretako enpresek kontsumo guneetatik gertu egon behar zutela, ez ikatza
|
zegoen
eskualdeetan; jakina, Bizkaiak eta Gipuzkoak, adibidez, estatuko kontsumo osoaren ehuneko 35 zuten 1954an.
|
|
2010
|
|
|
Milaka urtez egurraren errekuntza izan zen gizakiak erabilitako energia iturririk garrantzitsuena. Egur gutxi
|
zegoen
eskualdeetan beste gai batzuk erabili izan ziren, hala nola gamelu gorotza basamortuan edo foka gantza Artikoan. Denbora luzea pasatu behar izan zen ikatza, petrolioa eta beste produktu batzuen lorbidea eta ezaugarriak ezagutzeko, eta ondorioz, ohiko erregai bezala erabiltzeko.
|
|
2012
|
|
|
Aldatu da tokikotasun kontzeptua, lehen oso zurruna zen. Dorre Bikiak erori eta han
|
zegoen
eskualdekoren bat [Debagoienakoa] aurkitu behar genuen Dorreen berri eman ahal izateko. Notizia ez da gure eskualdeko bat han egotea baizik eta Dorreak erori direla.
|
|
2013
|
|
|
Angelun eta Miarritzen diote denek irakurtzen zutela pixka bat, baina zehaztu gabe nork zer irakurtzen zuen. Baionako katedralari loturik
|
zegoen
eskualdean, aldiz, laborariek ez zutela irakurtzen jakin ahal izan dugu. Eta beharginei buruz, xehetasun hori eman zuen:
|
|
|
Halaber, artilleria ere aipatu zuen, Verduneko gudutik landako lasaitasun giroan izaten ziren zenbait borrokaz mintzatzean. Artikulu hartan erran zuen hura
|
zegoen
eskualdean, 1916ko apirilean egun gogor batzuk jasan zituztela, bost egunez zenbait hil ukan zituztela, baina horrek ez zuela deus ikustekorik Verduneko guduarekin. Artilleriak eragin zituen kalteak erlatibizatzeaz aparte, geroago sakonkiago aipatuko dugun Verdunekoaren gogortasuna aitortu zuen.
|
|
|
Ez zen aldi bakarra izan. Bera
|
zegoen
eskualdean, artikuluan zehaztu ez bazuen ere, Champagne eskualdea izan zitekeen, zenbait egunen buruan handik itzuli zela idatzi baitzuen?
|
|
|
Horren harira, batzuetan guduetako parte hartzaile izan zela kontatu zuen, beste batzuetan lekuko zuzen gisa mintzo zen, eta beste batzuetan urrunago gertatu guduen berri eman zuen. Kronika orokor batean, adibidez,
|
zegoen
eskualde inguruetako gorabeherak zerrendatu zituen, laburki, pluraleko lehen pertsona erabiliz, baina ez bere erregimentuaz mintzatzeko, baizik eta bera armada osoaren partaide gisa mintzo zelako, hala nola Paueko eta Tarbeseko bi erregimentu Reimseko aldera joan zirela, beste batzuk Soissonsen aitzinatu zirela, Ville au Bois inguruan gudu bortitz bat izan zela, baina frantsesek gaina zutela erra...
|
|
2014
|
|
|
Baina, beharbada Mikel Strogoffek espero zuenaren kontra, zamari bakar bat ere ez
|
zegoen
eskualde guztian. Zaldiak, gameluak, denak akabatuak edo lapurtuak.
|
|
2015
|
|
|
Latinoamerikan dagoen mapa politikoak 2015ean ez du zerikusirik duela 25 urte zegoenarekin; laurogeiko eta laurogeita hamarreko hamarkadetako egoerarekin alderatuz gero, bestelakoa da. Garai hartan zegoen argazki politikoa grisez margotuta
|
zegoen
eskualde osoan, Karibeko irla batean izan ezik. Grisa baldin bazen neoliberalismoaren kolorea, gaur egun kolore berriak azaldu direla mapan baiezta dezakegu.
|
|
2017
|
|
|
" 2007an Bilbo metropolitanoaren Lurralde Zatikako Plana aurkeztu zen, Uribe Kosta ere hartzen zuena", azaldu du Gorkak;" zehazki, 30.000 etxebizitza egitea aurreikusita
|
zegoen
eskualdean, horietatik 8.000 Getxon". Gehienak Andra Mari auzoan egitea aurreikusi zuten ingurukoek Getxo esaten diote, besterik gabe, udalaren sorburu eta haren espazio berde apurretatik gehientsuenak gorde dituen inguruan, Berangoko mugan.
|
|
|
Behin eta berriro irudikatua zuen Nicholasek traste gela nolakoa izango zen; begi gazteetarako, itxita
|
zegoen
eskualde hura, eta hari buruzko galderek ez zuten inoiz erantzunik izaten.
|
|
|
Paisaia hori zibilizatua zen, misteriorik gabea, zedarrituta, misteriorik gabea: konifero aukeratuez osatutako basoek metodikoki landatuek eta harrizko hesi matematikoek inguratzen zituzten muino tontor biluziak, sasoi batzuetan, goibelak, baina, normalean, Pickwick jaunaren burusoiltasunaren antzekoak; haranaren hondoan, larre lerrotuak; erreken neurritasuna arretaz drainatuta
|
zegoen
eskualde hartan; herriko beira, harri eta metal dotoreak...
|
|
|
Zazpi urte ez dira ezer Ekialde Hurbilaren historian. Halere, epe labur hori nahikoa izan da dagoeneko indarkeriak jota
|
zegoen
eskualdea hankaz gora jartzeko. Zazpi urte igaro dira Mohamed Buazizi saltzaile tunisiarrak Poliziaren aurrean bere burua erre eta ekintza horrek protesta uholde handia eragin zuenetik.
|
|
2020
|
|
|
Zurrumurru horiek guztiak egiazkoak ziren. Ez
|
zegoen
eskualde osoan gaskoiarekin lizunkeriatan ibilia ez zen neska gazterik. Eta horrez gain, ba omen zeuden bizpahiru ume iturri garbikoak ez zirenak.
|
|
|
“Garai hartan ur gabezia
|
zegoen
eskualdean, Laudion batez ere. Lehorte latzak zeuden.
|
|
|
Bere zereginetara zihoala esanda erdi buelta eman zuenean, galdetu nion ea ez
|
zegoen
eskualdeko hogei mendeko historiari buruzko libururik. Deseroso antzean arrapostu:
|
|
|
Dena berdin. Hala ere, nire gaizki ulertuaren kariaz, ordezko eskualde batean bizi nintzen bi astez; inon ez
|
zegoen
eskualdean, nire imajinazioan ez bazen. Lurralde badaezpadako hura ez zen Izarbe, Benja, Antonio eta fraideak bizi ziren Andorra; ez zen handik hurbil dagoen Maestrazgo.
|
|
|
Lurralde badaezpadako hura ez zen Izarbe, Benja, Antonio eta fraideak bizi ziren Andorra; ez zen handik hurbil dagoen Maestrazgo. Eskualde paralelo batetik hitz egin eta entzun nien; nire buruan bakarrik
|
zegoen
eskualde hartatik partekatu nituen ardoa eta sardinak, iritziak, eztabaidatxoak. Azken egun bakartian, benetan ez nengoen leku bat utzi beharreko nostalgiak kolpatu ninduen.
|
|
2021
|
|
|
Jaizkibelgo baserritar gazte aunitz berarekin aritu ziren jarduera arriskutsu horretan, eta esaten zenez, Turruia kapitainak izugarri ongi saritzen omen zituen. Ongi ordaintzeaz gain, beti prest omen
|
zegoen
eskualdeko behartsuak laguntzeko. Hori dela eta, bertako guztiek izugarri maite zuten.
|
|
2023
|
|
|
Ahozkotasuna indartsu
|
zegoen
eskualdeetan, liburuetara hurbiltzea zail agoa izan zen, bereziki tokiko hizkuntza erabiltzen zelarik. Paristik urrun ziren eremuetan latina desagertu bazen, Paristik heldu zen hizkuntza ez zen oraindik ins talatua bazterretako herrietan.
|
|
|
Bestelako guduak zituen Karlos V.ak. 1539an matxinada abiatu zen Gante herrian, Karlos V.aren ardurapean
|
zegoen
eskualdean, eta matxinatuek Frantzisko I.aren menpe jarri nahi izan zuten. Herbehereetako lau probintzietatik, Gante izan zen zerga berriak baztertu zituen bakarra.
|
|
|
Extremadura garai hartan Espainia barruan
|
zegoen
eskualde bat da azaldu zidan, izen hori arrotz egin zitzaidala susmaturik, nire aurpegiko imintzioren batengatik beharbada, edo, besterik gabe, kontuan hartu zuelako ni Euskal Herritik nahiz Espainiatik urrun jaioa eta hazia naizela. Extremaduran pobrezia handia zegoen garai hartan, 70eko hamarkadako urteetan, eta familia askok emigratu zuten Euskal Herrira lan bila.
|