|
2009
|
|
|
Lekuz aldatzeko nahitaez zatitu behar dutenez eskultura, zati horiek parke batean zehar banatzea proposatuko diegu, eskulturaren birmoldaketa bat lortze aldera. Ez
|
dauka
logikarik eskultura dagoen moduan beste leku batera eramateak.
|
|
|
Zarautzen. Behe solairu batean
|
daukagu
bulegoa. Guk geuk diseinatu dugu.
|
|
|
Ez, hori argi
|
geneukan
. Eskolako irakasle batek gomendatu egin zigun kanpora joatea.
|
|
|
Batez ere ezagunak
|
edukitzea
. Guk apenas egin dugu konkurtsorik.
|
|
|
Kode Teknikoa (CTE) euskaratua
|
eduki gabe
–Elkargoak ezin du zer edo zer egin zentzu horretan?
|
|
|
Beno, kartelak Gure Artean ikusi ez genuen potentzialitate bat
|
dauka
. Dena den, erakusketan ikusi zena hortik eratorria da.
|
|
|
Beno, lan honi buruz ari bazara, zehazki, Madrid Procesos beka lan prozesuetan oinarritutako deialdi bat zen, eta gure hasierako lanarekin oso ondo moldatu zen, ez
|
baikeneukan
, hasierako pausoetan, helmuga jakinik. Agian gure lan egiteko moduak eragindako ondorio bat da, oso intuitiboak baikara.
|
|
|
Agian gure lan egiteko moduak eragindako ondorio bat da, oso intuitiboak baikara. Elkarrekin
|
daukagun
konplizitateak oso modu naturalean sortzen ditu bai ekarpenak, bai prozesu horren ondorioz sortutako hausnarketak.
|
|
|
baina agian ez da helburu erraza, gure lana erreflexiboa baino gehiago deskriptiboa baita.
|
Eduki
ditzakegun interes erreflexiboen adierazpena zaila da berez, horregatik arteak eman ditzakeen espresio moduak oso erakargarritzat ditugu. Beraz, ezin diezazuket, zer?
|
|
|
Egun. Kea? proiektuaz galdetzen didazu, eta agian hasierako ekoizpen material horrek ez
|
dauka
niretzat hasieran hartu zuen garrantzia. Urrun gelditzen zaigu, eta tartean beste mila pauso egin ditugu.
|
|
|
Esperimentazio jarraitu bat. Arrisku puntu bat
|
zeukan
, agian lana garatzen jarraitzeko testuinguru onena ez zelako. Azken finean, Gure Artea lehiaketan obra bukatua saritzen da, eta ez dago tarteko diru-laguntzarik.
|
|
|
Ikerkuntzak gure inguruko objektuei balio erantsia ematen dien garai honetan, hainbat begirada luzatzeko premia larrian topatzen dugu geure burua. Askotan, berrikuntzak ikuspegi aldaketa baten beharra
|
dauka
, eta gure egunerokotasunean topatzea ez da, kasu gehienetan, ariketa erraza suertatzen.
|
|
|
«Ez dakit zure erantzunak zure kideekin aldez aurretik kontsultatu dituzun ala ez, hain urruti
|
edukita
, kar kar?». Leihoaz beste aldera, sortzen ari diren euri putzuek Errege Katolikoen kaleko eraikinen isla dardaratsua azaltzen dute.
|
|
|
Leihoaz beste aldera, sortzen ari diren euri putzuek Errege Katolikoen kaleko eraikinen isla dardaratsua azaltzen dute. Negua ate joka
|
badaukagu
ere, hiriko tabernak jendez eta house musikaz lepo daude. Atoma kolektiboko partaide den Martin Ferran arkitekturako ikasleak Artzain Onaren itzalpean dagoen taberna batean elkartzeko burutazioa izan du; eseri orduko, 2008ko Gure Artea erakusketarako sailkatuta izan zela jakin ondoren prest genituen galderak bota dizkiogu.
|
|
|
Proiektuen eskala (paper eta dokumentu kantitateetan) oso urria zen. Alde batetik ez zegoen horrenbesteko beharrik, beharginek aski esperientzia eta jakituria
|
baitzeukaten
, bizitza oso bateko lan eskarmentua eta gero. Beste alde batetik, eraikuntza sistemek ez zuten egun exijitzen zaizkien kalitateen beharrik izaten (oro har zekartzan ondorioekin, gaur eguneko birgaitzean ageriak direnak).
|
|
|
Nola lortu bezeroak eta enkarguak beraz? Azken finean, esku artean
|
daukazuna
negozio bat da eta aurrera nolabait ere atera duzu (idiosinkrasiak ahaztu gabe). Bulegoa lokal komertzial batean kokatuta ere, auzotarra ez zaizu ate joka joango kilo bat proiektu erostera.
|
|
|
Produktuaren kalitatea absolutua da. Eta inork ez du ukatzen Herbehereetan edo Japonian arkitektura ona egiten denik, baina hor arkitektoaren irudia ez da hemen
|
daukagunaren
modukoa, inola ere ez?.
|
|
|
eta arraintxo txikiak, zorrotz eta argi ibili beharra
|
zeukan
bizirik irauteko. Ozeanoetako oparotasuna galdurik, gaurko krisi garaian bezala, esaten zuen nola barboak putzu txiki eta lohitsu batean lozorroan geratu diren, ozeanoaren oparotasunaren zain.
|
|
|
Ideia horietan badago egia oinarri bat: erromatarren garaitik, higiezinen jabegoak berebiziko garrantzi ekonomikoa
|
eduki
du eta, haien hipoteka, kredituaren oinarri izan ahal izateko lehenestezko tokia. Izatez, higiezina, eta bereziki etxebizitza, ezinbesteko ondasuna da, oso eskari inelastikoa duena hortaz:
|
|
|
Bestalde, berme gisa ere aparteko ezaugarriak ditu: higiezinek balio handia
|
daukate
eta gainera,, higiezin, diren neurrian, zorpeko moroso edo berankorrak ezin ditu nola edo hala, desagerrarazi?.
|
|
|
Hortaz, 2007ko abuztua Estatu Batuetako kreditu kalitate eskaseko hipoteken (subprime delakoak) merkatuaren krisiagatik pasatu zen historiara. Hipoteka horiek kaudimen gutxikoak ziren bezeroei ematen zitzaizkien, eta hipoteka ez ordaintzeko arrisku gehiago
|
zeukatenez
, interes altuagoekin gainera: hau da, hipotekok ematea oso negozio emankorra zen, ordaintzen zuten bitartean.
|
|
|
Bien bitartean, gure etxearen jaun eta jabe ez garenok, behar hori ase gabe
|
daukagunok
, aukera bat izan dezakegu, sarri zabaltzen ez den aukera bat: inbertsio emankor eta seguru bat eskaintzen duen merkatu batean (hau da, higiezinen merkatuan) espekulatzailerik gabe negoziatu eta (dirua lortu edo ordainketak atzeratzea posible badugu) erosteko aukera, alegia.
|
|
2010
|
|
|
Hirukote bilbotarrak hasieratik egin izan du sustapen publikoko etxebizitzen (eta, oro har, arkitekturaren) aldeko apustua. Lanean hasita, lehen urteetan sustatzaile pribatuekin
|
edukitako
harremanak erabakigarriak izan ziren sustapen publikokoak baino izango ez ziren etxebizitzak egiteko erabakia hartzean. Beraien hitzetan, eraikuntza batek arkitektura izateak ez dauka zerikusirik garestia edo merkea izatearekin.
|
|
|
Lanean hasita, lehen urteetan sustatzaile pribatuekin edukitako harremanak erabakigarriak izan ziren sustapen publikokoak baino izango ez ziren etxebizitzak egiteko erabakia hartzean. Beraien hitzetan, eraikuntza batek arkitektura izateak ez
|
dauka
zerikusirik garestia edo merkea izatearekin. Ohol hutsez egindako etxe batean arkitektura topa dezakegu, eta bat ere ez luxuzko etxerik garestienean.
|
|
|
Horregatik ez digu sekula axola izan etxebizitzek garestiak edo merkeak izan behar duten. Arkitektura
|
eduki
behar dutela, eta arkitektura izan, uste dugu. Arkitektura egitea ez da diru arazoa?.
|
|
|
Horregatik, fatxada aireztatua erabiltzearen erabakia, eta hortaz, fatxadan diru portzentaje handia gastatzearena, ondo hausnartutako erabakia zen. Bazekiten barruko akaberetako diru portzentaje txikiagoa izango zela, eta hortaz, material merkeagoak erabili zituztela barrualdean, baina, gerora, bertan biziko direnek
|
edukiko
dute aukera akabera horiek aldatzeko? , pentsatu zuten.
|
|
|
–antzigabea da jenderik gabeko arkitekturaren itxura, funtsezkoa bertan jendeak
|
daukadan
itxura da. Bruno Taut
|
|
|
Gero eta etxe elkarbizitza egoera gehiago daude, ohiko familia mota gero eta gutxiago azaltzen da eta familia mota berriak gorako bidean daude. Eustat en emandako familia moten GHÀQL] LRHQ DUDEHUD (HWD KDUHQ PXJDN RQDUWX]) KRQDNR KDXHN
|
dauzkagu
:
|
|
|
Azken urteotako joera politiko neoliberalek eragin zuzena
|
eduki
dute etxebizitzaren erregimenean ere bai. Alokairu so
|
|
2012
|
|
|
Horrela, arkitektura garai ezberdinek aldakor bihurtzen dituzten gizarte beharrei erantzuna emateko eraikitze artetzat ulertuz, eraikuntza prozesu horretan parte hartzen duten elementu guztiak, behar den neurrian, hierarkizatu behar dira. Eraikitzeko sistemaren erabakia hartzeko eraikinak duen eta izan duen ordena aztertu dugu, gizarte inpaktua eta bere garaian izan zuen eraikuntza sistemarekiko bateragarritasunak, eta hiri espazio horretan duen garrantzian baloratu, arkitekturak ez dituelako baliorik, ez
|
badauka
mamirik. Azkenengo horrek arkitektura herrikoia ulertzera behartu gaitu.
|
|
|
Gaur egun, etxebizitza arrazionalisten arkitekturari (Bilboko Otxarkoaga eta San Ignazio auzoak, Donostiako Bidebieta edo Gasteizko Judizmendi), etxebizitza merkeen arrazoi eta garrantziei, gizartearen behar zehatz batetik abiatu zen arkitekturari, irteera eman behar zaio. Eraikin mota horien formalismoa aztertu eta azaleratu litzateke gaur egungo behar eta bizimoldera egokituz, familia eredu berriak eta bizitzeko era berriak gogoan
|
edukiz
.
|
|
|
Lehenengo urteetan, horrek materialen ustiatze lanetan eta eraikitze prozesuan emititzen ziren gas kaltegarriak eta energia kontsumoa murrizten saiatzea ekarri zuen, baina 80ko hamarkadaren bukaeran eraikinen bizitza erabilgarri guztiari erreparatu behar zitzaiolako kontzientzia zabaltzen hasi zen. Garapen iraunkorraren kontzeptua de, nitzea oraindik ere zaila suertatzen den arren (nahiz eta behin eta berriz denon ahotan dabiltzan hitzak izan), ingurumenaren zainketak, egungo energia iturrien eraldaketak eta energia kontsumoaren murrizketak erronka bat izan beharra
|
daukate
instituziotatik hasi eta norbanakoarenganaino. Eraikuntzaren sektorean, eraikinek ingurumenean duten eragina haien bizitza erabilgarri osoan zehar kontuan hartzea dakar honek, proiektatzen direnetik guztiz desegiten diren arte.
|
|
|
|
Dauzkagun
errekurtsoak optimizatu nahi baditugu, eraikinen birgaitzea, zoruaren erabilera estentsiboa ekiditea, birziklapena, eraikuntza materialen berrerabilera eta material birziklatuen erabilera dira bide motzena. Gero eta zabor gutxiagok bukatu zabortegian, errekurtsoen opiminizaziotik gertuago egongo gara.
|
|
|
Orain arteko ohiturak aldatzea beharrezkoa da eraikinen bizitza amaiera era egokian kudeatzeko. Hiru dira eraikuntzako material eta elementuek zabortegian bukatu ez dezaten
|
dauzkagun
aukera nagusiak: eraikinen birgaitzea (osoa edo partziala), material eta elementuen birziklapena, eta, desmuntatzea?.
|
|
|
Zabortegietan alperrik galtzea da beira erabiliari gertatu behar ez zaiona, baina beiraren birziklapena herrialde aurreratuetan nahiko garatuta dagoela esan daiteke, eta hau normalean behintzat ez da gertatzen. Bere birziklagarritasuna eta bizitza ziklo amaigabea aprobetxatu beharra
|
daukagu
.
|
|
|
Oro har, eraikinen bizitza erabilgarriaren amaieraren kudeaketa hobetu beharra
|
daukagu
, abantailak nabarmenak baitira energia kontsumoari dagokionez, ingurumenaren zainketari dagokionez, baita ikuspuntu ekonomiko batetik ere (gastu orokorra normalean murriztu egiten baita), baina horretarako, proiektatze prozesutik bertatik heldu behar zaio gaiari, eta agente guztien inplikazioa da (eraikitzaileena, sustatzaileena, arkitektoena, erabiltzaileena...), emaitza onak lortu nahi baditugu...
|
|
|
Seigarren parametro bat dago, formaren definizio zehatzago baterako beharrezkoa. Xa, a mozteko erabiltzen den hortza zerra formako pro, la
|
dauka
baina zerraren muturrak alakatuta daude eta alakaren zabalerak metal zabalduaren forma baldintzatzen du. Erronbo formako modeloetan alakaren zabalera oso txikia da eta ez da ia nabaritzen.
|
|
|
Isolamendua etetea guztiz beharrezkoa bada ere, eten horren erresistentzia termikoak ahalik eta handiena behar luke izan. Gaur egun hainbat produktu
|
dauzkagu
eskura, adibidez isolaturiko arotziak (zubi termikoen hausturadunak) edo bloke arinduak fatxada eta zolata arteko zubi termikoa arintzeko.
|
|
|
Batzuoi behintzat, garrantzitsuak zitzaizkigun aldagai askoren norabidea aldatu egin delako (bakegintza, krisialdia, lurraldearen eredu konkretu baten porrota, paradigma ekonomiko/ produktibo/ energetikoaren aldaeraren behar urgentea, hiri erregioaren presentzia lurraldearen plangintzaren debate akademikoan?). Eta haize berriei lekua egin behar zaielako,
|
edukiz
bai eta formaz ere.
|
|
|
1555 urtean Antoni Scaino abadeak, Venezian, Trattato del Giuoco Della Palla (pilota jokoaren tratatua) izenburuko lanean pilota jokoaren lehen idatzi garrantzitsua joko zuzenaren gorabeherak jorratu zituen, lehen aldiz, ikertzaile batzuen ustez. Joko zuzenak XII. mendean ere
|
eduki
dezake jatorria, Frantziako komentuetan garai hartan jokatzen omen zen eta.
|
|
|
Historia horren zati izateak ikusmin handia eragin zidan, eta prozesuaren garapena ikasteko eta ezagutzeko irrikan nengoen. Maila orokorrean eragiteko nahi handirik ez
|
neukan
, baina bai iraunkortasun esperientziak Euskadira ekartzeko gogoa.
|
|
|
Herri gehienetan etxe kopurua bikoizten zen HAPOren arabera. Zer logika
|
dauka
auzo berrietan etxe eta lursail asko soberan egoteak eta bitartean ondoko Aretxabaleta eta Gardelegi herriak irensteak, ingurua bloke berriez josiz eta herri nortasuna betiko galduz? (Arkaute herrirako antzeko planak zeuden eta zorionez atzera egiteko garaiz gaude oraindik).
|
|
|
LABURPENA: Ingurumenaren gaineko kezka gizartearen esparru guztietan aurkitzen dugu, helburuak
|
edukiz
hustu badira ere. Hirigintza diziplinak etorkizun ezegonkor eta aldakorrari erantzuteko tresna izan nahi badu, berrikusteko beharrean da.
|
|
|
Badirudi hiri lurzorua guztiz bete nahi dela. Argazkiaren goiko partean, berriz, eremu naturala
|
daukagu
. Hala ere, Ibilbide Luzea dela-eta, landagune zati handi bat (20 ha inguru) Arbolantxako atsedengune bihurtu du Bilboko Udalak, eta lurzoru emankorra kontsumitzaile izatera pasatu da.
|
|
|
Irudiaren eskuineko beheko partean, ordea, Masustegi eta Monte Karamelo auzoak agertzen dira. Hauek dentsitate txikiko auzoak dira eta eremu naturalarekiko harreman atseginagoa
|
daukate
. Agian hori izan daiteke hiriaren ertza ebazteko eredu zuzenena, hiriaren eta naturaren arteko jarraitutasuna benetan bermatzen duen konponbidea.
|
|
|
Landa arloei dagozkien irizpideak hauek
|
dauzkagu
: baliabideak eta lurzorua erabiltzeko sistema tradizionalak sustatzea, nekazaritzako jarduerak trantsizio zonara mugatzea eta abeltzaintza estentsiboa landaguneetan eta larreeta artzain sistema dehesatuak iraunaraztea.
|
|
|
eta potentziala ikusi, ondoriozta daiteke. Hiri aldiriko landaguneak balio paisajistikoaz gain, kultura, ekologia eta ekonomia aldetik zeresan garrantzitsua
|
dauka
. Bilboko udalak, aldiz, landaguneen babesean, aisialdirako azpiegituren eraikuntzan
|
|
2013
|
|
|
Inguruan endemikoa den pinuzko kontraxaflatuaren erabilerak altzarietan eta
|
geneukan
nahaspilan eusten den canopya eraikitzea ahalbidetu digu.
|
|
|
merkatu protekzionista dute eta kanpotarra den edozerekiko mespretxua nahiko zabaldua da. Munduko gizarte zahartuena denez, asistentzia zerbitzuak ere automatizatuta
|
dauzkate
derrigorrez. Batek pentsa dezake automatizazio horrek guztiak langabezia gehiago sor dezakeela.
|
|
|
Hori ez da guztiz zuzena, azken batean berreskuratutako lurrak erabilera tertziarioz bete baitziren, eta datozen urteetan lur publiko horien pribatizazioarekin jarraituko da, Barcelonetan luxuzko itsasontzientzako portua ezartzea onartu berri baita. Proiektuak eskatuko dituen segurtasun hesiek, Bela Hotelaren eraikuntza irregularrak ekarri duen harresiari gehiturik, hiriak itsasoarekin
|
eduki
zezakeen harremana moztuko dute.
|
|
|
Arestian esandakoari jarraituz, nire ustez heziketan dago gakoa. Egia da hasiera batean, larregi pentsatu barik, sinetsi daitekeela kontrako esangura
|
daukatela
ingurumen eta turismo berbek. Hala ere, oximoronaren definizioak dioen bezala, lehengo berba biak nahastuz esangura ezberdineko hirugarren kontzeptua sor daiteke.
|
|
|
Manuk plazaturiko ildotik, naturarekin bat gizakion jarreretan aldaketak eskatzen ditu eta aldaketa horiek hezkuntzatik etorriko dira halabeharrez, bestela nola? Naturak (paisaiak) bizirauteko muga batzuk
|
dauzka
eta muga horiek ezin gainditu ditzakegu. Halere, muga horiek errespetatuz, ederto disfrutatu dezakegu, informazio ugari jaso dezakegu, toki zoragarriak eta bizikide ikaragarriak ezagut ditzakegu eta, azken finean, pertsona zoriontsuagoak bihurtu gaitezke.
|
|
|
M.M.: Egia da ekoedo ingurumen aurrizkia
|
dauzkaten
produktu, eskaintza edota jarduera ugari daudela merkatuan eta horietariko asko ez direla batere jasangarriak, hots, marka erakargarri bat baino ez dira. Hala ere, badaude beste batzuk jasangarritasunerantz hurbiltzen behintzat saiatzen direnak.
|
|
|
Hau da, atzetik etorriko diren ondorengoek norberak erabilitako natura errekurtsoak etorkizunean erabili ahal izatea bermatzen. Argi
|
eduki
behar da natura edo paisaia kontserbatzea ez dela kontserba pote batean gordetzea eta isolatzea. Naturarekin bat bizitzen eta disfrutatzen ikasi behar du gizakiak.
|
|
|
J.A. Oso interesgarria dirudien arren, normalean proiektuek lekukotasunaren beharra
|
daukate
eta ezin inportatu daitezke era zuzenean. Halere, ziur asko ikasi daitekeela esperientzia horretatik.
|
|
|
Printzipioz komentatzea turismoaren sustapena Urdaibain beste hainbeste eremuetan bezala, ez dela, nire ustez, era bateratuan aurrera eraman den gaia. Erakundeek euren plangintzak aurrera eraman dituzte nahiz eta euren artean adostasun handirik ez
|
eduki
helburuetan. Nahiz eta hori ekiditeko nahian 1998 urtean Urdaibain Jarduera Ekonomikoak Adosteko Plana saiatu ziren aurrera eramaten, tamalez, Plan horren garapena oso eskasa izan da adostasun handiko agiria izan arren.
|
|
|
Ekimen horren helburua, laburbilduz, honako hau da: turismo txikia kopuruan, handia kalitatean eta naturarekin lotura zuzena
|
daukana
suspertzea. Kasu horretan lehen sektoreak eskaintzen duen paisaia eta bizimoduarekin, bertoko gutiziaz gozatzeko aukera eman era xumean, sasi ezkutuan, zeuden azpiegiturak aprobetxatuz (baserriak alegia), ahalik eta inpaktu gutxien eginez eta bertokoa eskainita.
|
|
|
Itsasontziko kabinak kaxa aurrefabrikatuak izaten dira. Ontzira igo baino lehen, banaketa elementuak, instalazioak eta altzariak josiak
|
dauzkate
. Garabiekin sartzen dituzte ontzi barnean.
|
|
|
Erresilientzia ekologikoaren kontzeptua hirigune edo eskualdeen eboluzioa aztertzeko erabil daiteke, horiek beren jokabidea aldatu behar izaten baitute erronkei erantzun eta aurrera egin ahal izateko. Industriarekin erlazio zuzena duten lanpostuak desagertzen direnean esaterako, eskualdeek ezin dute sektore berdinetan dirua xahutzen jarraitu lehengo garaiak etorriko diren esperoan, nitxo berriak bilatu eta ekonomia globalizatuan etorkizun hobea
|
daukaten
sektoreetan inbertitu baizik. Erresilientziaren azterketak pauso sendoak eman ditu azken urteetan, eta naturarengandik jasotakoa ekonomia eta antropologia bezalako arloetan erabiltzen da galdutako oreka berreskuratzeko ahaleginetan.
|
|
|
Hala ere, gune metropolitarrek ekosistema naturaletatik desberdinduko dituzten bi berezitasun garrantzitsu
|
dauzkate
: biztanleria eta politika.
|
|
|
Nola demontre heldu ziren polinesiarrak hain urrun dagoen uharte batera? eta, nola eraiki ahal izan zituzten
|
zeukaten
teknologia apalarekin «moai» deitzen zieten eskultura erraldoiak eta haien azpian zeuden plataformak (ia 900 «moai» eraiki zituzten denera)?
|
|
|
Ez da erraza industriaren erresilientzia modu independente batean aztertzea, baina bizitzen ari garen krisi garai hauetan, industriaren oreka apurtzen ari den eta industriari lotutako lanpostu kopurua urrituz doan garai hauetan, egoera berrietara moldatzeko gaitasuna eta transformazioak jasateko abilezia dira ezaugarririk garrantzitsuenak. Baina industriak
|
badauzka
arlo ekonomikotik begiratuta ahaztu ezin daitezkeen ezaugarri propioak. Merkatuen globalizazioak espezializazio handia eskatzen die gure inguruko industriei produktu oso bereziak landu eta munduaren edozein txokotara bidaltzeko.
|
|
|
Merkatuen globalizazioak espezializazio handia eskatzen die gure inguruko industriei produktu oso bereziak landu eta munduaren edozein txokotara bidaltzeko. Egia da produktuak garraiatzearen prezioa asko jaitsi dela azken urteetan (globalizazioaren eta bereziki itsasontzi/ edukiontzi bidezko garraioren merketzeak eraginda), baina hala ere, produktu oso bereziak landu beharra
|
dauzka
euskal industriak kanpora esportatu ahal izateko. Horrek eskulan oso espezializatua eskatzen du, eta egon badagoen arren, egin beharreko esfortzua handia da dudarik gabe.
|
|
|
Lehendabizi armagintza izan zen, ondoren beste sektore batzuetara hedatzeko (bizikletak, motorrak, josteko makinak...); izan ere, 60 hamarkadetan Eibar «dolarraren hiria» izenez ezaguna zen bertako jarduera ikaragarriaren ondorioz. Herria 60.000 biztanle
|
edukitzera
heldu zen; gaur, berriz, 27.000 biztanle ditu. Iragan horren erakusgarri dira Eibarren nonahi aurkitu daitezkeen industria eraikinak (lantegiak).
|
|
|
Begirada azkar bat botaz gero, Eibarreko hirigunean 100 bat eraikin industrial daude oraindik, bai herriko bestelako eraikinekin nahastuta baita auzo konkretuetan multzokatuta ere. Eraikin horietako askok urteak daramatzate hutsik eta etengabe zahartzen diraute eskaintzen dituzten posibilitateak aprobetxatu gabe eta herriaren errekurtsoak kontsumitzen daudelarik(
|
daukagun
zoru eskasa okupatuz, beraiek dauden kaleak mantenduz?) ezer baliagarririk eskaini gabe.
|
|
|
Alde batetik, nahiz eta eraikin hauek herriaren izaerarekin bereizezinak izan, gaur egun ez dago tailer bat bera ere babestutako eraikinen artean. Horrez gain, oraingo planteamenduak Azken urteotako krisiak eraikinen aktibitatea txikitu ostean, oraingo geldialdi momentu hau aproposa izan daiteke
|
daukagun
ondare industrialaren gaineko hausnarketa egiteko. Zer hobe daukaguna balioetsi eta berrerabili aktibitate ekonomikoa sortzeko?
|
|
|
Horrez gain, oraingo planteamenduak Azken urteotako krisiak eraikinen aktibitatea txikitu ostean, oraingo geldialdi momentu hau aproposa izan daiteke daukagun ondare industrialaren gaineko hausnarketa egiteko. Zer hobe
|
daukaguna
balioetsi eta berrerabili aktibitate ekonomikoa sortzeko?
|
|
|
Arkitektura eta arkitektoaren papera gizartean ber asmatzen ari den gure garai honetan, non objektu arkitektonikoa
|
edukiz
hustu den aroa igaro ostean arkitekturaren funtzio sozialak aldarrikatzen diren, non diziplina arteko elkarlanaren apustua egiten den arkitekto ahalguztidunaren aurrean, non eraikinen erabiltzailea aktibo eta parte hartzailearen aldeko predikua egiten den (1), Priceren esanek egunerokotasun itzela hartu dute. Arkitekturaren balioztatzea adreilutik ideietara salto egiten ari dela ematen du eta Pricek aurkeztutako proposamenak ideologia horren aurrekari eta ameslari direla baiezta dezakegu.
|
|
|
Poema horrek giza espeziearen desagertzea narratzen du eguzkia itzali ondoren. Lehengo narrazio moderno apokaliptiko horretan gizakiaren eraikuntzen zoriari buruzko gogoeta bat ere
|
badaukagu
, non su ematen zaien, hotzari eta iluntasunari aurre egiteko xedearekin.
|
|
|
Kasu hauei kontrajarriak, Mad Max 2 (1981), Fallout (1997), Six String Samurai (1998) edo The Book of Eli (2010)
|
dauzkagu
, non medioaren suntsipenaren ondoren (gerra nuklearra edo hondamendi ekologikoak direla-eta) giza dekadentzia hasten den. Kontakizun horietan gizakiak Lur planetako ia azken espezie bizidun bezala irudikatzen du bere burua.
|
|
2014
|
|
|
Marrazkiaren eta eraikitako kopiaren arteko bana banako elkarrekikotasuna
|
daukan
mendetako arkitektura irudikatu bat jaso dugu. Marrazketa sistema baten bitartez ideiaren mugak ezarri direlarik.
|
|
|
Baina ez da apunte koaderno bat soilik, eraiki behar den eraikina eta haren apaingarrien genesia laburbiltzen ditu bere orrialdeetan. Proportzio marrazkiak dira, ez
|
daukate
eskala erreferentziarik, trazadura eta eraikuntza sistema berdin bati atxikita dauden eraikin multzo bat dira eta, beraz, bertan ez da eraikin zehatz bat marraztu eta altxatzeko erarik definitzen. Ideia baten adierazpen grafikoa da eta, ñabardurak ñabardura, Europan barrena hainbat lekutara egokitzen da, orri gutxi batzuetan irudikatua.
|
|
|
Edozein diseinu ekintzatan diseinatzailea etengabe aurrera eta atzera doa, modeloaren atal zehatz batzuk edo antolaketa orokorra behin eta berriro berrantolatzen, eta hori da, Javier Monederok salatzen duen moduan, (Monedero, 2009) orain arte genituen modelizazio tresnen muga nagusia, behin sortu den modeloa interaktiboki aldatzeko ezintasuna. Gaur egun ez ditugu edonolako geometria modelatu eta grafikoki kontrolatzeko tresnak soilik, arkitektura prozesuan gertatzen diren aldaketen kontrola ere
|
eduki
dezakegu, sistema interaktibo baten bitartez eta denbora errealean.
|
|
|
Marrazkigintzaren hainbat definizio topa ditzakegu egile bakoitzaren ekoizpenari so. Jorge Sainz arkitektoaren banaketa aipatuko dugu, lehenbizi; arkitekturaren eta eraikinaren arteko lotura kausa efektuzkoa burutzen du Sainzek, hau da, proiektu marraztua ez du elementu existentzialistatzat hartzen, haren ustez eraiki gabeko arkitekturak ez
|
dauka
eraiki denak daukan bezainbeste garrantzirik. Testuinguru horri helduz, proiektuaren araberako banaketa bat sortzen du, «lehenagoko» irudiak aipatzen ditu (denbora mugarria obran, hots, eraikian, kokatzen duelarik), «bitarteko» marrazkien segida, obra egikaritzen den bitartekoak, eta azkenik «geroko» irudiak aipatzen ditu, jada eraikita dauden elementuak islatzen dituztenak.
|
|
|
Marrazkigintzaren hainbat definizio topa ditzakegu egile bakoitzaren ekoizpenari so. Jorge Sainz arkitektoaren banaketa aipatuko dugu, lehenbizi; arkitekturaren eta eraikinaren arteko lotura kausa efektuzkoa burutzen du Sainzek, hau da, proiektu marraztua ez du elementu existentzialistatzat hartzen, haren ustez eraiki gabeko arkitekturak ez dauka eraiki denak
|
daukan
bezainbeste garrantzirik. Testuinguru horri helduz, proiektuaren araberako banaketa bat sortzen du, «lehenagoko» irudiak aipatzen ditu (denbora mugarria obran, hots, eraikian, kokatzen duelarik), «bitarteko» marrazkien segida, obra egikaritzen den bitartekoak, eta azkenik «geroko» irudiak aipatzen ditu, jada eraikita dauden elementuak islatzen dituztenak.
|
|
|
Irudi horretan, tinta beltz eta gorriz marraztutakoa, proiektu baten oinplano bat baino gehiago, proiektu ideal baten adierazpen diagramatikoa azaltzen da, gaur eguneko flow chart direlakoekin zerikusi handiagoa izan dezakeena arkitektura planta tradizional batekin baino. Diagrama horren bitartez, beneditarren monasterio berriak sortzeko arauak eta proportzioak topa daitezke; non eliza, non klaustroa, non baratzea, non gelak... ez da, hortaz, greziarrek
|
zeukatenetik
asko aldentzen, eta existentzialismo batetik eratorritako ideiatik dator marrazkiaren eraketa, hots, eraikitzailearen buruan besterik ezin da proiektua existitu, eta behin marraztua, hau da, burutik paperera igarotzean, ideiak zimurtzera eta galtzera joko du. Ildo horretan, greziarrek egin nola, planta eskematiko bat nahikoa izan zitekeen proiekto osoa azaltzeko, altxaeren eta plantaren arteko erlazioa zuzena baitzen, hots, ez ziren eredu edo proiektu ezberdinak ikusten, baizik eta tipologia ezberdinak.
|
|
|
Haren atalik bitxiena leihoburua da, goiko baoetan ez bezala, sistema bi baliatzen ditu-eta dintela osatzeko. Kanpoaldera, hareharrizko pieza bakarreko dintela
|
dauka
, mutur biak leihozangoetan txertatzen dituena eta flexioan egiten duena lan. Barnealdetik, ordea, kareharrizko dobelazko arku zuzen bik osatua, agerikoa bata eta tartean ezkutatua bestea.
|
|
|
Hiri, etxe zein barne espazio bakoitzak bere izateko arrazoiak
|
dauzkala
jakina da. Horren adibide argia hiri espazioa eta hirigintza ditugu.
|
|
|
195). Sorkuntza, berriro ere, ez da gai hutsala, eta taldearen eraikuntza prozesuan izan dezakeen esanahi sinbolikoaz gain, produkzioak giza izaeraren adierazgarri nabarmena izateagatik eragin indartsua
|
dauka
sortzen den horrekiko, sortzailearen eta sortutako espazioaren artean harreman estua eraikiz. Izan ere, espazioa bizi eta erabiliko duten pertsonek espazio horren sorkuntza materialean modu aktiboan parte hartzea haren gaineko jabetze, mantenu egoki eta zaintza kolektiboaren bermea izan daiteke, hau da, autoeraikuntza espazioaren bizigarritasuna eta jasangarritasuna bermatzeko bidea litzateke.
|
|
|
Baina oro har, aztertu nahi dugun ereduan kontsideratu beharreko elementu kopuruak ez
|
dauka
zertan txikia izanik. Sizilian dagoen Sirakusa katedraleko hainbat zutabe lurrikaren eraginez zartatuta daude.
|
|
|
Aurretik aipatu diren matrizeak lortzeko, aldiz, elementu bakoitzeko integral bakarra egin bagenu ere, 5.081 integral egitetik genuke ihes egin. Gainera, definitutako eredua 3D n
|
daukagunez
, hiru dimentsioko integralez ari gara. Integral horietakoren bat zehatz ebatzi bagenu, hurbilketak erabili genituzke eta, eragiketa kopuru finitu baina ikaragarri handi baten ondoren, ebatzi beharreko ekuazio sistemara iritsiko ginateke.
|
|
|
(1) problemak hainbat problema egonkorren portaera deskribatzen du. Problema egonkorrek ez
|
daukate
denboraren menpekotasunik. Horietarikoa da bero transferentziaren?
|
|
|
Ekuazio honek potentzialaren problema gobernatzen du eta hainbat aplikazio
|
dauzka
. Esaterako, konprimiezina eta ezlikatsua den fluido baten fluxua, edozein sekziotako profil baten tortsioa, edota beroaren eroapena aztertzea posible egiten du.
|
|
|
Arkitektoak, noski, prozesu guztia
|
eduki
behar du buruan, ezin ditu ahaztu bere proiektu eta helburuak; aitzitik, horiek komunikatu eta erabakiak hartzeko irizpide bilakatu behar ditu.
|
|
|
Dena den, piezak eskuz landu behar izan zirenez, eskuzko eta ordenagailu aurreko lanek ia ordu kopuru berdina hartu zuten. Makina tradizionalekin alderatuta, automatizazioak denbora aurrezpen handia eskaintzen du, bitartean beste eginkizun batean murgildu baikaitezke (segurtasunagatik makinak begirale bat
|
edukitzea
da zuzenena, baina behin prozesua hasita atentzio gutxi behar du CNC fresatzeko makina batek). Lanen gainjartzea soilik kontuan hartuta
|
|
|
Ordenagailuaren aurrean lan egiten duenak ezagutu behar du makinak nola lan egiten duen eta prozesu osoa nola gauzatuko den; makinarekin lan egiten duenak, aldiz, jakin behar du zein den prozesuaren ibilbidea eta bilatzen den emaitza. Materiala, denbora eta gure makinaren higatzea aurrezteko ahalmena esperientzia duen norbait aholkulari modura gertu
|
edukitzean
datza.
|
|
|
Zer gertatzen da burua marrazki eta ideietan murgilduta duen arkitektoak eta proiektuaren nondik norakoak ezagutzen ez dituen esparru teknikoko profesional batek lan egiten dutenean? Tailerrera planoak iristean, teknikariak datuak falta direla ikus dezake edo oso neketsua eta zaila dela egiten, diseinatzaileak makinaren lan sistema kontuan
|
eduki
ez duelako; langileak ez du ulertuko zailtasuna dakarten detaile horiek inportanteak direla eta, teknikoki beharrezkoak ez badira ere, ezusteko emaitza jaso dezake arkitektoak. Bi profesionalen arteko erlazioa ezin daiteke hori izan, eta automatizazioak, kontrakoa dirudien arren, horretan lagun dezake.
|
|
|
Abantaila iruditu zait betidanik Antxok iragan luzea
|
eduki
ez izana. Historiaz beteriko herriek, zama dute horretan eta, energia asko xahutu behar dituzte iraganekoak defendatzen.
|
|
|
DIY kulturak" eskuz egindako" tik harago doan esanahi zabalagoa
|
dauka
eta ohiko artisautza teknologiaren produkzioarekin kontrajarritako logika gainditzen du.
|
|
|
Auzoko On Jose abadeari ere, guztiek aitortzen diote emandako babesa eta laguntza.Auzoan
|
zeukaten
" autoritate" bakarra zenez, sarritan egin behar izan zituen bitartekaritza lanak gainontzeko autoritateen aurrean, auzotarren interesen alde egiteko.
|
|
|
Betiere, euren kabuz. Eta
|
zeuzkaten
baliabide eta ezagutzarekin.Argi dago, auzotarrek beren gain hartu zutela beren eta beren auzoaren etorkizuna, egoeraz ahaldunduz.
|
|
|
Batzuen esanetan, etxeak modu klandestinoan eraikitzen ziren. Orduko frankismoko lege baten arabera, antza denez, hiru horma altxatuta
|
zeuzkan
etxe bat ezin zen behera bota, nahiz eta baimenik gabe eraikita egon. Eta horregatik esaten da etxeak gauez eraikitzen zirela, inguruan zebilen harrobiko zaindaria ekiditeko.
|
|
|
Horrela, beharren bat zutenean, udalera jo, eta handik ekartzen zituzten harea, zementu edo harri koskor zakuak, edo behar zutena, errepidea egiteko mundruna (galipota, brea) bazen ere. Eginez ikasi zuten auzokoek gauzak eraikitzen, aurretik inork gutxik
|
zeukan-eta
eraikuntza ezagutzarik. Beraien beharrak premiazkoak ziren, oinarrizkoak.
|
|
|
Eta elkarlanean. Baimenik gabe eraikitzen zituzten etxeak, baina etxearen premia
|
zeukaten
langileek, eta langileen beharra lantegiek. Modu batean edo bestean, momentu hartan, egoerak zilegi egiten zuen etxe haien eraikuntza.
|
|
|
Hasierako urteetan auzoak ez
|
zeukan
ezer. Etxe arteko bidexka estuak egiten joan ziren, maldan gora eta behera, batetik bestera mugitu ahal izateko.
|
|
|
Beste batzuen esanetan, berriz, gauez eraikitzearen arrazoia denbora kontua baino ez zen. Lanean 12 edo 14 ordu eman ondoren, eguneko argiak ospa egiten zuen lanetik etxeratu orduko, gaua zen
|
zeukaten
tarte bakarra euren etxea, edo auzoa bera, eraikitzeko. Autoeraikitzeko.
|
|
2015
|
|
|
Ordenagailua lanerako tresna bat baino ez da. Arrisku argi bat
|
daukan
tresna, gainera: ordenagailuz marrazten denean gauzen eskalaren nozioa erraz galdu daiteke.
|
|
|
Ikuspegi sektorialak erosoagoak baitira. Baina arkitekturan guztia
|
eduki
behar da kontrolpean: bai espazioaren diseinua bai eraikuntza teknika.
|
|
|
Gizartearen ongizate ekonomikoaren joan etorrietara egokitu behar izan dute merkataritza guneek. Garaiko aginteek, erregealdiek, gizartea kontrolpean
|
edukitzeko
hiribilduak bultzatu nahi zituzten (Martin, 1993); horretarako harresien babesa eskaintzen zieten herritarrei. Horrez gain, biztanleak erakartzeko prozesu horretan hainbat aukera eskaini behar zitzaizkien hiribildura gerturatzeko, eta salmenta aukera zen horietako bat.
|
|
|
Beraz, herri-gune horiek erakargarriak bilakatu ziren; alde batetik, harresien babes bila zetozenentzat; bestetik, bai merkataritza gune horietatik bizi zirenentzat bai eta bertan erosi behar zutenentzat ere. Izan ere 1268 urtean Ordiziako hiribilduak Gasteizko Forua jaso zuen, eta bertan adierazten denez, bertakoek askatasun osoa zuten altxor publikoari ezer ordaindu gabe onibarrak erosi, saldu eta
|
edukitzeko
.
|