|
2000
|
|
|
Kiroletan erabat zentraturik dagoen argitalpen honek, EL MUNDOrekin (%4, 8) eta EL PAISekin (%3, 0) gertatzen den bezala, nahiko orekatua du bere bezerialau herrial deetan. AS, ABC eta gainontzeko espainiar egunkarien presentzia osomugatua
|
denez
, ez dugu beraien audientziari buruzko zehaztasun gehiagorik eskainiko.
|
|
|
Telebista seinalea transmititzeko sistema desberdinak dauden arren (lurrazalekouhinak, kablea eta satelitea, nagusiki), orain oraingoz erabiliena, eta guk aztertukoditugun kanalen kasuei dagokiena, lurrazaleko uhin analogikoa da, hain zuzen ere, arruntena eta orokorrena
|
dena
.
|
|
|
Telebistaren audientzia aztertzerakoan, bi dira nagusitu diren metodoak: inkestenbidez burutzen
|
dena
(CIES, EGM...) eta audimetroa (Sofres AM) erabiltzen duena.Gure ikerketarako, eskuraerrazagoa izan delako eta Hego Euskal Herri osoa bereazterketa esparru modura hartzen duelako, CIESen audientzia ikerketaren emaitzakdira gehien erabili ditugunak11 Hala ere, telebistaren kontsumorako joera zelakoa denazaltzeko, labur labur, Sofres AMren emaitzak ere aipatuko ditugu, EAEko portaerakNafarrorako bal...
|
|
|
Bizilekuari dagokionez, markatuagoa da ETB1en kasuan herri txiki eta ertainetanikus entzule direnen parte hartzea, hiriburuetan txikiagoa
|
dena
. Ikasketa mailarenarabera, ETB1ek markatuagoa du lehen mailako ikasketak dituztenen presentzia, unibertsitatekoak dauzkatenekin batera.
|
|
|
Kopuru horri Hedapen Indizea deritzo eta horren bidezmila pertsonako zenbat egunkari ale saltzen diren zenbatzen da. Gure inguru hurbilekoherrialdeetan ematen diren kopuruak interesgarriak izan daitezke etxe barruan gertatzen
|
dena
hobeto ulertzeko.
|
|
|
Izan ere, hamalau urtetik gorako bi miloi t' erdiko populazioa duen EuskalHerri penintsularretik, %54, 1ek egunerokoa du egunkaria irakurtzea. Hori bainogehiago
|
dena
, aipatzekoa da, halaber, egunkari bakarra irakurri ez ezik bi eta hirueskuratu eta irakurtzeko zaletasuna erakusten dutenen kopurua: %20, 7.
|
|
|
1991tik aurrera, irratiak, eguerdian (13: 30tik 14: 15ra), magazin bat eskaintzen du eta ondoren euskarazko albistegi bat.. Radio sans frontiere? (Mugarik gabeko irratia) irrati saioak kirol eta kultura agendabat aurkezten du gaztelaniaz (Iparraldeko gaurkotasunezko berriak) eta frantsesezDonostiatik (EAEko gaurkotasunezko berriak), euskaraz ere aurkezten
|
dena
.
|
|
|
Gure Irratia %2, 5eko entzuleria kopurura igo da, 1994an erorketa indargetu ondoren. Xiberoko Botza da hiru irratihauen artean gutxien entzuten
|
dena
, %0, 2ko entzuleria tasarekin soilik. Bere aldegogorarazi behar da, Zuberoa biztanle gutxien duen Euskal Herri osoko herrialdeadela.
|
|
|
Kanpotiko ekoizpenari erreparatuta (bai osorik ematen dena bai berton berrekoizten
|
dena
, hots,, nahasketatzat, hartu duguna), beste datu esanguratsu bat ageri zaigu: Espainian ekoitzitako produktuen presentzia ezberdina kanal bietan.
|
|
|
euskara, eguraldia/ trafikoa eta, neurri txikiagoan, politikaren inguruan.Beraz, egunkarientzat Euskal Herria, osotasun bezala ulerturik, ezer baino lehenagoegitate linguistikoa da, bai eta geografikoa eta, neurri apalago batean, egitate politikoaere. Azken ikuspegi honek (Euskal Herria osotasun politiko gisa) hartzen duen pisuak,
|
dena
den, erabat banatzen ditu egunkari abertzaleak eta erregionalistak. Beraz, aurrerago helduko diogu auzi horri.
|
|
|
Eta horiek gaurko egituraketa juridiko politikoa islatzendute. Nolabait esateko, hemen ikusten da, era grafiko batean, politika litekeenareneremua den bitartean, ekonomia benetan
|
denaren
eremua dela.
|
|
|
Kanpotiko ekoizpenari erreparatuta (bai osorik ematen
|
dena
bai berton berrekoizten dena, hots,, nahasketatzat, hartu duguna), beste datu esanguratsu bat ageri zaigu: Espainian ekoitzitako produktuen presentzia ezberdina kanal bietan.
|
|
|
|
Dena
dela, albistegiak ordu erdiz notiziez osaturiko tarte hutsak direla uste duenak, programa mota hauen aurpegi bat besterik ez du aipatzen. Izan ere, albistegien bidezbeste saioetan baino agian argiroago islatzen dira kanalaren ildo editorialaren nondiknorakoak eta, oro har, erreferentziatzat dituen lurraldea, pertsonaiak eta gaiak, besteakbeste.
|
|
|
Honekin batdator Frantziari egiten zaion axola txikia: Espainian gertatzen
|
dena
ETBrentzat albisteden bitartean, Frantzian gertatzen dena ia inoiz ere ez da aipatzen (nahiz eta IparEuskal Herrian eragina izan dezakeen).
|
|
|
Honekin batdator Frantziari egiten zaion axola txikia: Espainian gertatzen dena ETBrentzat albisteden bitartean, Frantzian gertatzen
|
dena
ia inoiz ere ez da aipatzen (nahiz eta IparEuskal Herrian eragina izan dezakeen).
|
|
|
Kiroletan, berriro ere Nafarroari emandako arreta txikia dugu aipagai.
|
Dena
den, datu hau interpretatzeko, gogoratu beharra dago ezen datu bilketa burutu zenean (1999ko udaberrian) Osasuna taldea Espainiako Ligaren 2 mailan zegoela, horrek dakarren medioetako agerpen txikiarekin. Futbolari buruzko informazioak (talde handieningurukoak bereziki) kirol albisteetan duen presentzia kontuan hartuta, hortik uler dai
|
|
|
Oraindik ez dago, zentzu honetan, prentsaren etaikus entzunezkoen arteko gurutzaketa nabarmenik.
|
Dena
den, egon badaude interesgurutzatuak, irratian izandako Hachette en sarrera adibidez, baina oraindik nahikoabereizita daude prentsa taldeak eta ikus entzunezko enpresa taldeak. Kontzentrazioagehiago gertatu da industrian eta, bereziki, ikus entzunezkoan.
|
|
|
Beste diferentzia bat, talde frantziarretan dagoen talde industrialen presentzia da.Vivendi, gaur egun Canal Plus en jabea
|
dena
–edo Boygues, besteak beste, TF 1Estatu mailako telebista katea orotarikoaren jabe dena, biak eraikuntzaren sektoretikdatoz.
|
|
|
Beste diferentzia bat, talde frantziarretan dagoen talde industrialen presentzia da.Vivendi, gaur egun Canal Plus en jabea dena? edo Boygues, besteak beste, TF 1Estatu mailako telebista katea orotarikoaren jabe
|
dena
, biak eraikuntzaren sektoretikdatoz. Hachette n ere Matra taldeak du nagusitasuna.
|
|
|
Irratigintzan Onda Cero eta Radio Voz kateak bereganatu ditueta prentsan Recoletos taldean ere badu presentzia Pearson talde britainiarraren bidez, El Mundo informazio orokorreko, Marca kiroletako eta Expansion ekonomiako egunkariak argitaratzen dituen Unidad Editorial taldea, hain zuzen ere. Azkenik, Internet enTerra ataria eratu du, Lycos en erosketaren ondoan mundu mailako atari nagusietakoabilakatu
|
dena
. Zentzu honetan komunikabideetan ere saiatu da telekomunikazioezaparte, bere nazioarteko presentzia areagotzen, hala EEBBetan Lycos ataria eta arakatzailea erosiz, nola Argentinan (telebista erregionalak, Patagonik Film Group produkzio etxea,...), zein Europan bertan ere (Pearson-en gutxiengoko parte hartze batekin, besteak beste, Britainia Handiko Financial Times edo Thames TV kudeatzen ditu, eta Herbeheretako Endemol produkzio etxearen erosketarekin).
|
|
|
Betebehar orokor hauekBaldintza orri. Cahiers du charge? berezitu batean gauzatzen edo zehazten dira, CSA eta sozietatepublikoen artean sinatzen
|
dena
, hauek eskainiko duten zerbitzu bakoitzeko.
|
|
|
Hori dela eta, frekuentzien berregokitzapen eta esleipen berriak izango dira. Bestalde, orainarte TDF konpainia publikoa izan da, telebista korporazio publikoaren seinalea garraiatzeko funtziohorretaz monopolioan arduratu izan
|
dena
. Alabaina, telekomunikazioen liberalizazioarekin, seinalearengarraio lanak ere liberalizatu dira.
|
|
|
Bata hiru multipleeta hirugarren baten bi programen gestioa kudeatzaile bakar bati emateko (14 programa, hortaz, gutxienez). Programazio horiek baldintzapeko sarbide moduan eskaintzekoakdira, bat izan ezik, zerbitzuaren promozioa egiteko baliatuko
|
dena
, hain zuzen ere.Lehiaketaren berezitasun bat, lehendik telebista zerbitzua eskaintzeko lizentzientitularrei horretara aurkezteko ezarritako debekua izan da. Onda Digital (Quiero TV) enpresak, Retevisionen filiala hain zuzen ere, irabazi zuen lehiaketa48 eta airean ditudagoeneko programazioak.
|
|
|
Lau kanalek osatzen dute EITBren irrati eskaintza: Radio Euskadi gaztelaniazkoa eta orotarikoa, Euskadi Irratia euskarazkoa eta, halaber, orotarikoa, Euskadi Gaztea, musika formatuan espezializatua etaeuskara hutsezkoa, eta Radio Vitoria, elebiduna baina funtsean gaztelaniazkoa, orotarikoa eta Uhin Ertainez eskaintzen
|
dena
.
|
|
|
Espainiar Estatuko ikus entzunezko sistemaren araupetzeari dagokiolarik, hemenez da oinarrizko lege bat egon, Frantzian bezala, gerora egindako garapen legislatiboguztiaren abiapuntu edota bilgune izan
|
dena
. Aitzitik, lege multzo zabala dago, zerbitzu horien hedapen eremu eta emisioan erabilitako teknologia ezberdinen arabera, non, halaber, Estatu, Erkidego eta Udalen artean eskuduntzen banaketa ezberdinakegiten diren.
|
|
|
Euskalduna da, gurean, gutxienez hizkuntza biren jabe
|
dena
: euskara eta frantsesaedo euskara eta gaztelania.
|
|
|
Goazen hedabideetara. Elebitasuna aukera pertsonala
|
denez
, elebitasunaren gauzapen edo erabilpena gizakiaren aukera pertsonala denez, euskaldun elebidunak berakdu giltza, erraz asko kontsumi baititzake bai euskarazko produktu mediatikoa baierdara hutsezkoa ere. Gaur gaurkoz, komunikazio enpresek ez dute euskal hiztunarenmerkatu kuota galtzeko arriskurik ikusten, erdaraz ere gustura irakurtzen baitu euskaldunak.
|
|
|
Goazen hedabideetara. Elebitasuna aukera pertsonala denez, elebitasunaren gauzapen edo erabilpena gizakiaren aukera pertsonala
|
denez
, euskaldun elebidunak berakdu giltza, erraz asko kontsumi baititzake bai euskarazko produktu mediatikoa baierdara hutsezkoa ere. Gaur gaurkoz, komunikazio enpresek ez dute euskal hiztunarenmerkatu kuota galtzeko arriskurik ikusten, erdaraz ere gustura irakurtzen baitu euskaldunak.
|
|
|
Gaur gaurkoz, komunikazio enpresek ez dute euskal hiztunarenmerkatu kuota galtzeko arriskurik ikusten, erdaraz ere gustura irakurtzen baitu euskaldunak. Bestalde, zenbait kasutan, euskaldun elebiduna kontzientzia politiko argia duenpertsona
|
denez
(berdin ezkerrekoa zein eskuinekoa), sarritan sentitzen du zor moralenbat bere alderdiko prentsarekin: bere diruaz eraiki zen dena delako egunkaria, berediruaz elikatzen da egunero egunero dena delako egunkaria eta bere alderdiak besteinon ez bezain ondo, argi eta gozo, argitaratzen du dena delako bere egunkarian berariinteresatzen zaion informazio politikoaren zati handia eta garrantzitsua.
|
|
|
Bestalde, zenbait kasutan, euskaldun elebiduna kontzientzia politiko argia duenpertsona denez (berdin ezkerrekoa zein eskuinekoa), sarritan sentitzen du zor moralenbat bere alderdiko prentsarekin: bere diruaz eraiki zen
|
dena
delako egunkaria, berediruaz elikatzen da egunero egunero dena delako egunkaria eta bere alderdiak besteinon ez bezain ondo, argi eta gozo, argitaratzen du dena delako bere egunkarian berariinteresatzen zaion informazio politikoaren zati handia eta garrantzitsua. Eta horrela, erdaraz bizi den prentsaren aldeko apostua egiten du euskaldun askok.
|
|
|
Bestalde, zenbait kasutan, euskaldun elebiduna kontzientzia politiko argia duenpertsona denez (berdin ezkerrekoa zein eskuinekoa), sarritan sentitzen du zor moralenbat bere alderdiko prentsarekin: bere diruaz eraiki zen dena delako egunkaria, berediruaz elikatzen da egunero egunero
|
dena
delako egunkaria eta bere alderdiak besteinon ez bezain ondo, argi eta gozo, argitaratzen du dena delako bere egunkarian berariinteresatzen zaion informazio politikoaren zati handia eta garrantzitsua. Eta horrela, erdaraz bizi den prentsaren aldeko apostua egiten du euskaldun askok.
|
|
|
Bestalde, zenbait kasutan, euskaldun elebiduna kontzientzia politiko argia duenpertsona denez (berdin ezkerrekoa zein eskuinekoa), sarritan sentitzen du zor moralenbat bere alderdiko prentsarekin: bere diruaz eraiki zen dena delako egunkaria, berediruaz elikatzen da egunero egunero dena delako egunkaria eta bere alderdiak besteinon ez bezain ondo, argi eta gozo, argitaratzen du
|
dena
delako bere egunkarian berariinteresatzen zaion informazio politikoaren zati handia eta garrantzitsua. Eta horrela, erdaraz bizi den prentsaren aldeko apostua egiten du euskaldun askok.
|
|
|
Euskarazko protagonisten artean, kultura, euskara eta hezkuntza bozeramaileakdira gehientsuenak: baina
|
denen gainetik
, modu nabarmenean, euskararen mundukoak.
|
|
|
Apirilaren 14an ikusi zuen argia Josemari Velez de Mendizabalen beste lan batek: Eskutitzen berpizkunde garai berria izenekoak. Giza harremanetarako teknologienindarra eta baldintzak aztertzen ditu autoreak iritzi tankerako artikuluan, berriro ereTribuna abierta ataleko kolaborazioa
|
dena
, hain zuzen ere.
|
|
|
Egunkari honen kasuan, El Pais del Pais Vasco izeneko eguneroko gehigarriberezia izan dugu eskuartean. Gure laginean, hiru item aurkitu ditugu, besterik ez;
|
denak
apirilaren 30eko alean. Hona hemen, artikulu unitate horien deskribapena.
|
|
|
Mapak ez du existitzen
|
dena
bakarrik irudikatzen; lurralde propioaren pertzeptzio sakonaren etorkizuneko proiekzioa ere irudikatzen du, eta ezagutza politikoinplizitua erreibindikatzen du. Horra hor, esate baterako, munduan ezaguna den kasubat aipatzearren, Kurdistan herriak publiko egiten duen bere ametsezko mapa, berenmugak irmo mantendu gura dituzten bost estaturen gainetik eraikitako erreibindikazioidealean.
|
|
|
Herri bat baino gehiago da egoera horretan bizi
|
dena
, hots, besteek ezarritakomugak hertsiegi dituena, bere bere propioak gura dituena, besteak beste bera izateko, besteen artean burua zutik egon ahal izateko baino ez bada ere. Herri bat bainogehiago da munduan bere mapa identitario ezaguturik ez duena eta besteekinposatutako mapa ikasi beharra duena.
|
|
|
Herri horiei buruzko koordenatuak ematerakoan, badago zer bat den denetankomuna
|
dena
. Alegia, beste batzuen koordenatuen arabera kokatu behar ditugu herrihoriek, mapa mundietan, kartetan edo mapetan berak bizi diren lekuen errepresentaziografiko internazionalik ez dagoelako.
|
|
|
Euskal Herriaren kasua berezia eta bitxia da. Jakina
|
denez
, Euskal Herria entitateadministratibo diferentetan banatuta dago; eta entitate administratibo diferentziatuhoriek beren lurraldearen errepresentazio grafikoa gauzatzean, mapa propioa gizarteratzen dute: nork bere interes administratiboen mesedetara makurtua.
|
|
|
Toponimoak eskaintzeko orduan, El Paisek ez die jaramonik egiten erabakiofizialei eta izendapen elebakarren aldeko apostua egiten du, hainbat egunkaritantamalez ohikoa baina legetik urrunekoa
|
dena
. Horretara, Donostiarik ez dago eguraldi mapetan, ezta Gasteizik edo Bilborik ere.
|
|
|
Bestalde, EAE eta NFK bentrikulu apartetan erakusten diraTele 5en jardunean.
|
Dena
den, bide batez, Espainiako autonomien arteko mugakerakusten ditu mapak, baita iragarpenaren irudikapen infografikoa bera ere.
|
|
|
1 Ahal den guztietan, hedabideek Euskal Herri osotu eta integratuaren profilasozializatu lukete. Izan ere, baldin eta kontrara egingo balute, berezkoaeta historikoa den hizkuntz eta kultur harremanaren ukapen soziala bultzatukolukete, zeren egungo gizarte mediatizatu modernoan, hedabideetan ez
|
dena
ezbaitago eta ez baitu existentzia sozialik. Hedabideak iruditeria kolektiboarensortzaile eta zabaltzaile baldin badira, Zazpiak bateko mapa ukatzen duenakeuskaldunen arteko harremanaren isla kulturala eta isla soziala ere ukatzen ditu, partiketa administratibo eta politikoaren izenean.
|
|
|
1 Mundua, den? legez erakusten bide duena, ekuatore ekonomikoan zentratua, eskola ia guztietan erakusten
|
dena
, munduaren irudikapen kolektibo zabalasortu duena:
|
|
|
Gure begietan gelditzen
|
dena
, hala ere, zenbakien isla baino gehiago irudiarenaizan ohi da. Irudikapen faltsua da aurreko mapa horrek erakusten duena:
|
|
|
Horretara, Mendebalde garatuak lur eremuz
|
dena
baino garrantzitsuagoa delaematen du. Europazentrikoa da aurreko mapa hori.
|
|
|
2 Ipar ekonomikoa vs Hego ekonomikoa erakusten bide duena, mundu garatuareneta azpigaratuaren arteko erkaketa bideratu ohi duena (Australiarensalbuespenaz), Iparraren mesedetan eraiki
|
dena
.
|
|
|
hasteko, kokapentxiki baten bidez filosofiak nazionalismoa aztertzeko orduan izan dituen ikuspegidesberdinak aipatu eta hauek nola aldatu diren aztertuko dugu. Gero, filosofian jitejuridikoa ematen ari
|
deneko
hipotesia planteatuko dugu, jite horrek abertzaletasunari irekitzen dizkion ateetako batetik sartzen saiatuko garelarik: konstituzionalismoaren atetik, hain zuzen.
|
|
|
Inperioena. Pentsatzen dut,
|
dena
izango dela munduan beharrezkoa. Baina gu ez gara inperiorik eta gurea eginnahi dugu.
|
|
|
Ideia hau(, el hecho del pluralismo? deitzen
|
dena
) autore garaikideen eztabaiden ondorionagusietako bat da. Zentzu horretan, autore bakoitzak, arazo?
|
|
|
Eztabaida kokatzeko, beharrezkoak diren zenbait premisa ezarri ditugu.Geure kontzepzioa (politikari buruzko kontzepzio filosofikoa, baina, oro har, filosofiaren adar nagusietan oinarritzen
|
dena
) ondoko puntuetan nahi dugu fundamentatu:
|
|
|
hau. Burujabetasunean oinarriturik (asmakizun kontzeptual modernoa berau), zuzenbidearen bitartez, bakea ezartzeko gaiizan behar zuen tresna asmatu dugu, ondokoak akabatu beharrean naturak hil gaitzan (helburu utopikoegia akaso, lortu gabea,
|
dena
den).
|
|
|
Espainiar Estatuan, euskal gatazkari dagokionez behintzat, botere legegileakez du gaur egun botere exekutiboa kontrolatzerik, ez eta hori botere judizialetikbereizterik ere.
|
Dena
dugu gubernaculum (agintea), eta inola ere ez jurisdictio (estatu boterearen kontrola). Zentralismotik Absolutismora pasatu da:
|
|
|
Kapitalismoa, gizakiak har lezakeen milaka zibilizazio formetariko bat besterik ez da, gure prozesu zehatzean gauzatu
|
dena
hain zuzen. Prozesu hori dialektikoada, eta bere barnean iragapen kualitatiboak erakusten dizkigu periodikoki.
|
|
|
Lehen, sistema teknologiko fordista geneukan, eta orainmikroelektronikak bideratutako teknologiak berriak. Lehen Nazio Estatuak zirenekonomiaren motorea, eta orain, gero eta gehiago, munduko merkatuak ezartzenditu
|
denontzako
legeak. Egoera berri honetan, Nazio Estatuaren eremua gaindidezaketen prozesu integratzaile berriak agertu dira Europan, Amerikan eta Asian.Aldi berean, enpresa multinazionalen arteko uztartze prozesuek beren garrantziestrategikoa berrindartu dute.
|
|
|
Herri hauek (Polonia, Txekia, Eslobenia, Hungaria eta Herri Baltikoak kenduz) Hirugarren Munduan birkokatzen ari dira.
|
Dena
den, prozesu honetan eratutakohogeita lau nazio berriek aurrerapauso ikaragarria adierazten dute Nazio Askapenerako gatazkaren ikuspegitik. Era berean prozesu honetan gertatutakoak berriz ereazpimarratzen digu, ezen eskubide indibidualak, partaidetza, konkista sozialak, autogestioa, autodeterminazio eskubidea eta iraultza kulturala bezalako elementuek, ezinbestekoak izateaz gain, garrantzi estrategikoa dutela proiektu berriak gauzatzeko.
|
|
|
Demokrazia ona da demokratizazio prozesua eragozten badu; eta hemen ere, Espainiakokasua paradigmatikoa da, Perukoa edo Turkiakoa bezalatsu. Ordezkapen sistemak, alegia, gehiengo/ gutxiengoen sistemaren arabera mugitzen
|
dena
sistemak, eskubideen menpekoa izan behar du beti, eta ez alderantziz, Espainiako kasuanagertzen zaigun bezala.
|
|
|
Teknologia ahalguztiduna da. Teknologiarentzat
|
dena
da posible; gaur ez bada, etorkizunean. Beraz, denbora kontua da.
|
|
|
Estatu handia izan arren, bere hegoaldeko auzokide
|
denaren
kontrol ekonomiko, kultural edota politikoaren pean erortzearen beldur bizi izan da beti Kanada. Markohorretan koka daiteke 1995ean Kanadako Gobernuak argitaratu zuen txostena:. Informazioaren autopistaren erronka?
|
|
|
Hau da, informatika eta telematikarenhedapena planifikatu luke. Gertatzen ari
|
dena
zientzia eta teknologiarenhedapen, naturala, dela sinetsarazi nahi digute adituek, eta, ondorioz, ezin direla, aurrerapenak?
|
|
|
Arestianaipatu dugun bezala, estatuaren bilakaeran, nazio estatu izateko bidean berebizikogarrantzia dute bai gailentzen den naziotasunak eta baita honi dagokion eta unehorretatik aurrera bere adierazle agerikoa izango den nazionalitateak ere. Naziotasuna onartuz gero, nazionalitate jakin bat esleituko zaio estatu horri, nazioarteanbermatua izatean onetsia izango
|
dena
. Prozesu hori oraindik ere bilakaera horretarako borrokan diharduten hainbat nazioren eredua da.
|
|
|
Honi frantses egitea deritzote (Leizaola, 1999). Esamoldeak eta erabilerak argi uzten du baina, desberdinatasunikbadagoela mugaldeko biztanleentzat, euskaraz ari direnean behinik behin nabarmengelditzen
|
dena
, frantses izan eta frantses egin esamoldeen artean. Lehenengoarenkasuan, eta pentsamolde abertzaleak honetan eraginik izan badezake ere, abertzaleez direnek ere egin ohi dute bereizketa.
|
|
|
Terminologiari dagokionez, ikus 36 orrialdeko oin oharra.
|
Dena
den, liburuan terminologiahori erabili den arren, artikulu honetan, egileak idatzitako terminoak berak egindako forman utzi dira, kasu honetan eztabaidarako biderik egokiena, terminologia hori errespetatzea delakoan (zuzentzailearen oharra).
|
|
|
Hala ere, Husserl-en fenomenologiaren bidez, gaur egungo moderniaosteko pentsamenduaren karia irekitzenlagundu zuela esan genezake. Gizarte konpromisoa, pertsonala den neurrian, bizipenarekin loturik dago, eta ez
|
denetarako
baliagarri suertatzen diren ustezko teoriaorokorrekin. Aitzitik, geroago Foucault-ek eta Lyotard ek garaturiko giza antropologiak Sartre-ren gogamenean du abiapuntua.
|
|
|
Hainzuzen ere, 55 artikuluak, eskubide berdinen eta herrien autodeterminazioarenerrespetua? eta, giza eskubideak, funtsezko askatasuna eta
|
denentzako
errespetuunibertsala, arraza, sexu, hizkuntza edo erlijioagatiko bereizkuntzarik gabe, aldarrikatzen ditu.
|
|
|
Deschenez i (1989) jarraituz, hauxe da gutxiengo egoeran dagoen taldea:, estatu bateko herritar taldea, estatuan kopuru aldetik gutxiengoa
|
dena
eta aginteanez dagoena, ezaugarri linguistiko, etniko edo erlijioso desberdina duen populazioaren gehiengotik bereiziz, eta biziberritzeko borondate kolektiboarekin taldekideenelkarren artean loturik egonik, gehiengoarekin de facto eta de jure berdintasuna nahiduena?. Gutxiengoan dagoen taldea, beraz, ez da taldekide kopuru urria soilik, estatus eta botere urritasuna dituena ere baizik.
|
|
|
Beraz, aurreko honek luke nazioarteko nolabaiteko lege babesa, lehenago edo beranduago etorriko
|
dena
. Baina estatuen praxia hori ez dela-eta, gutxiengoen aldeko borroka ezin da bereizi demokraziaren aldeko borrokatik, gizaeskubideen aldeko borroka izanik.
|
|
|
|
Dena
dela, Suediar gobernua beldurrez ibili zen proposamena Stockholm ekoParlamentuan aurkezteko.
|
|
|
Aurrez aurre ditugun estatuekin, nahiko gauza zailada hori.
|
Dena
den, gure ustez, horrelako prozesu batek ez dauka atzerapausorik.Garai batean euskal herritar askok esan zuten Euskal Herrian zeuden eskola nazionalak ez zituztela begi onez ikusten, eta beren ikastola propioak antolatu zituzten.Urteak pasatu dira, eta marko arrotz batetik datozen erakundeek subentzionatu egiten dituzte ikastolak gaur egun. Bide praktikoen bitartez ematen diren pausoak, berehorre... Bai Madril eta bai Paris guk hartutako erabakiak errespetatzera behartu behar genituzke.
|
|
|
Egia esanbehar baldin bada, hiru alderdien estrategiak puntu honetan ez dira oso agerikoaketa interpretazio makurretan erortzeko arriskua dugu.
|
Dena
den, beraien artekodesadostasunak begien bistakoak dira; izan ere, nahiz eta denek onartzen duten, batetik, prozesuak derrigorrez demokratikoa izan behar duela eta, bestetik, elkarrekin duten helburua lortzeko hirurek lankide izan behar dutela, bakoitzak bere ñabardurak jartzen dizkio lankidetzari horri eta, ondorioz, baita, demokraziari, ere.
|
|
|
Egia esanbehar baldin bada, hiru alderdien estrategiak puntu honetan ez dira oso agerikoaketa interpretazio makurretan erortzeko arriskua dugu. Dena den, beraien artekodesadostasunak begien bistakoak dira; izan ere, nahiz eta
|
denek
onartzen duten, batetik, prozesuak derrigorrez demokratikoa izan behar duela eta, bestetik, elkarrekin duten helburua lortzeko hirurek lankide izan behar dutela, bakoitzak bere ñabardurak jartzen dizkio lankidetzari horri eta, ondorioz, baita, demokraziari, ere.
|
|
|
EHk proposatutako estrategia da, agian, errazena eta argiena hiruren artean: haren premisa da Euskal Herriak oinarri demokratiko bat behar duela, beren proiektuak defenditu eta gauzatzeko
|
denek
baldintza berdinak izan ditzaten. Gaur egungolege barrutiari ez dio baliotasunik ematen, Euskal Herria estatu burujabe bilakatzeko oinarri oinarriko ezintasuna duelako, batez ere; eta Batzar Nazional Eratzaileasortzea proposatzen du, trantsizioaren buruzagitza hartu eta barruti juridiko politiko nazionala presta dezan.
|
|
|
Hori bai, hiru alderdi politiko horien txostenetan puntu gehiago aztertzen dira, baina, segur aski, euskal herritarrek nik baino askoz ere hobeto ezagutuko dituzte, eta ez du merezi nik horiei buruz ezer esatea.
|
Dena
den, badago azaldu nahiko nukeen puntu bat: kontuan izanik prozesua oso korapilatsua dela eta alderdien artekozenbait desberdintasunek konponezinak diruditela, hori guztia ez ote da ondasunakbanatzeko saiakera hutsal bat?
|
|
|
esaera zaharra gogora ekarriz, hauxe esangonuke auzi honi buruz: euskal herritarrak badirela, inork ez du zalantzan jartzen.Horietako asko, nahiz eta ez
|
denak
, nazionalistak direla, hori ere ezin da zalantzanjarri. Hartaz, ondokoa geratzen zaigu galdetzeko:
|
|
|
Hala ere, mahai inguruan izandako guztiek selekzio autonomikoen bidea jorratzea positibotzatjo zuten, nahiz eta hori benetan posible ez izan, maila politikoaren laguntza eskasadela kausa. Izan ere, Euskal Selekzio Nazionalak sortzeko aukera, Euskal Herriarenerrekonozimendu politikoaren baitan kokatzen da; gaur egun gertatzen ez
|
dena
.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzaren inkestetan, gehienak Euskal Selekzioen alde agertudira. Orain dela bi urte, Gasteizko Legebiltzarrean euskal selekzioak osatzeko legea onartu zen;
|
dena
den, urratsak ez dituzte eman behar den bezala.
|
|
|
ez daukate. Egoera larria eta latza da, nazioartean
|
denok
espainol ala frantsesakgara. Bi urte pasatu dira politikariek legea aprobatu zutenetik eta ez dago ezereginda, inplikazio politikoa askoz gehiago behar da.
|
|
|
Adibidez, EuskalHerriko alderdi abertzale guztiak (Abertzaleen Batasuna, Euskal Herritarrok, EuskoAlkartasuna eta Euzko Alderdi Jeltzalea) bat datoz Euskal Herria nazioa dela esateaneta, beraz, beste edozein nazio gisa, bere erabakitze ahalmena gauzatzeko eskubideukaezina duela aldarrikatzean. Eskubide demokratiko hori euskal herritar guztieidagokiela diote
|
denek
, Estatu espainiarrak eta frantziarrak ezarritako lurralde zatiketa eta jazarpenaren ondorioz, gaur egun gure gizartean dagoen nazio kontzientziazdauden mailen ezberdintasunaz jakitun badira ere. Halaber, nazio eskubideen aldarrikapen hutsa egitetik haiek gauzatzera jauzi egiteko garai aproposean gaudela irizten diote.
|
|
|
Hainbat urte pasatu ditu Euskal Herriak etengabeautodeterminazio eskubidea aldarrikatzen, eta zentzu horretan bereziki azpimarratubehar da ezker abertzaleak jorratutako lana, urte askotan bakarrik aritu delako autodeterminazio eskubidea era duin eta koherentean aldarrikatzen, orain gurekin batera gauza bera aldarrikatzen ari diren horiek Euskal Herriaren hitza mugatzen zuenmarko batean etengabe murgildurik egon ziren bitartean, Euskal Herriaren kalterako denbora galtzen. Edozein kasutan, gaur indar abertzaleak
|
denak
hein berean esaten ari gara Euskal Herriak baduela erabakitzeko ahalmenik. Baina, guretzat behintzat, hori ez da nahikoa: Euskal Herriak bere hitzaeta erabakiak hartzen hasteko garaia iritsi da.
|
|
|
Batzar horren helburuak hauexek izan lirateke: prozesu hori bururainoeramatea eta Euskal Herriarentzat zein euskal herritar sentitzen diren guztientzatmarko berri bat diseinatzea, kontuan hartuz bai Udalbiltza, bai HerrialdeenGanbera, baita egon daitezkeen eta gaur egun dauden beste erakundeak, hauek erezeregin bat bete dutelako?, eta baita eragile politiko, sozial eta sindikalakere,
|
denen artean
eta ahalik eta parte hartze zabalenarekin marko berri hori eraikitzeko.
|
|
|
Baina autodeterminazio eskubidea bermatzeko, eskubidearen onarpena lortzeaz gain, Euskal Herrian hura aplikatu nahi izateko kontzientzia sortu behar dugu. Euskal gizarte guztiari jakinarazibehar zaio, autodeterminazio eskubidea ez dela abertzaleen eskakizuna bakarrik,
|
denei
dagokigun eskubidea baizik. Eta gero, azken hauteskundeen emaitzak ikusita, hauxe ondoriozta daiteke:
|
|
|
Horren ondoren hasiko litzateke gukmahaigaineratzen dugun prozesua, hots, proiektu politiko bat gauzatzearena. Horretarako, gure iritziz, ezinbestekoa da gizartearen parte hartzea, gizartearen sektoreguztiena, herritarrena zein sindikatu, gizarte mugimendu, Udalbiltza eta abarrena.Ezinbestekoa da, baita ere, alderdi politiko guztien artean proiektu hori jorratzea etalantzea, ezinbestekoa den bezala,
|
denen artean
, alderdi abertzaleak ere berenproiektua gauzatzea, momentu historiko honetan horixe baita eskatzen zaiguna etaegin genukeena. Guk, jeltzaleok, geure ahalegina egin dugu ponentzia politiko baten eta horren gehigarriaren inguruan, eta nikuste dut beste alderdiek ereegina dutela (EAk egin du, eta badakit EH ere lehenengo proposamena gehiago lantzeko asmotan dabilela).
|
|
|
Definizio lan horrek, noizbait, testu jakin bat luke. Noski, horretaz
|
denek
ez lukete bide berdina jarraituko, eta alderdi politikoek, abertzaledirenek bederen, testu jakin bat egin lukete, testu artikulatua, lege proposamenen forma edo lege logika izango zuena. Eta lege izanik, momentu honetanLegebiltzar modura daudenek landua izan luke; hau da, Nafarroako Legebiltzarrak zein Gasteizkoak landu lukete.
|
|
|
Momentu honetan instituzionalki hiru gunetan banaturik dago, alde batetik Erkidego Autonomikoa, bestetik Nafarroa eta beste aldetik oraindikkonfigurazio instituzionalik ez duen Iparraldea.
|
Dena
den, historiaren eraginez, aipatutako zatiketa instituzional horrez gain, zatiketa soziala eta kulturala erebadauzkagu. Eta hori gainditzeko ahalegina egitea beharrezkoa da.
|
|
|
Adibidez, badago, espreski, galerazpen federatibo bat (katalanen iritziz, Pais Valencia, Mallorca eta Catalunyafedera ez daitezen bereziki egina; baina guretzat ere oztopoa izango litzateke pausoak emateko momentuan).
|
Dena
dela, oro har, guk filosofia bat daukagu: ez dioguhainbeste garrantzi ematen Estatuek gure eskubideei egiten dieten errekonozimendu ezari, bai ordea guk eduki dezakegun izateko eskubideari eta hori martxan jartzeari.
|
|
|
Betidanik dakiguna dago batetik, eta psikoanalisiaren garaian, psikoterapiakontzeptua sortu den aro post kantiarrean aldatu dena dago bestetik. Auzia kausalitate gatazkaren terminotan formulatzera heldu izana da aldatu
|
dena
. Gizakiari dagokion edozein kausalitate maila mota materialekoa ote da, ala ba ote da bestekausalitate mailarik?
|
|
|
Hori igaro daiteke gorputzetik, gorputz mirabetik, gorputzaren mugiezintasunetik, gorputzaren jokabide guztietatik. Baina funtsezkoa
|
dena
, eta psikoterapiak egiten duena, Bestearekiko lotura da.
|
|
|
Eragiketa analitikoan terapeutikoa
|
dena
, desira da. Zentzu batean, desira osasuna da.
|
|
|
Erruduntasuna, funtsean, desirari uko egitean datza. Baina paradoxikoki, homeostasi edo ongizateororen aurkakoa
|
dena
da desira, aldi berean. Nola ulertu ongizatera zuzentzen ezduen psikoterapia zer den?
|
|
|
Giharren antolamendu defentsiboa erlaxatzearen eta erreprimitutako emozioakaskatzearen helburua, organismoko zirkulazio energetikoa berrezartzea da. Barne banaketak desagertzen direnean, nortasuna integratu egiten da, eta sentitzen, pentsatzen eta egiten
|
dena
identikoa da. Horretan laguntzen duten bi funtzio nagusiakarnasketa eta mugimendua dira.
|
|
|
erabili: esperientziaren nolakotasuna azpimarratu, zergatia, aparte utzita, eta fantasien ordez, nabaria
|
dena
eta zentzuak aintzat hartuz.
|
|
|
eta gero kontrakoa, zugan gustukoa dudana hauxe da...?. Miatu nahi
|
denaren
arabera aldagai asko egon daitezke (onarpena ukapena, dominantzia sumisioa, e.a.,). –Sentimentu honekin gera zaitezke??:
|
|
|
–Sentimentu honekin gera zaitezke??: Desatsegina
|
dena
, frustrantea dena etaimpassea ez saihesteko.
|
|
|
–Sentimentu honekin gera zaitezke??: Desatsegina dena, frustrantea
|
dena
etaimpassea ez saihesteko.
|
|
|
–Hemen eta Orain?. Hau da Gestalt Terapiaren printzipiorik aipagarriena.Guztia orain eta bertan gertatzen da, oroit, senti eta ahantz dezakegun guztia.Iragana orainean gogoratzen duguna da, eta geroa etortzear dago. Laburbilduz, bizipenak
|
denak
orainean gertatzen dira. Printzipio honek Horacio ren, carpediem" eta Zenaren jarrera taoistaren antza du.
|
|
|
BURUTZAPENA, kontaktua egitea baino ez
|
dena
: jandakoa dastatzea, paseatzeaz gozatzea, telefono bidezko hizketaldiaren ondoren gustura gelditzea... Zinker ek ere zazpi puntuko zikloa aipatzen du beste lan batean, seigarrenaERABAKIKUNTZA izanik, Katzeff en antzeko zentzuan.
|
|
|
K. Horney k, E.Fromm ek eta C. Thompson ek izan ezik beste psikoanalista kideek ez ziotenharrera onik egin, ezta laguntzarik eman ere. Bertan Paul Goodman eta bestebatzuk ezagutu zituen
|
,
denen artean Gestalt Terapia sortu zutelarik. Talde hauFritz ek, New York era 1950ean heldu zen Laura-k, Paul Goodman ek, PaulWeisz ek, Sylvester Eastman ek, Eliot Saphiro k eta Isadora From ek osatu zuten.
|
|
|
Kontrako hauen arteanhurbiltasuna dago, leku beretik baitatoz. Beraz, erdira begiratuz gero, gertakizunaren alde biak ikusteko gai izan gaitezke eta falta
|
dena
osatu. Aldebakarreko ikuspuntutik aldenduta, organismoaren egitura eta balioa sakonagoulertzeko aukera izango dugu.? 3
|
|
|
Holmes ek (1996) azpimarratzen duen bezala, orain arte, AtxikimenduarenTeoriaren aplikazio klinikoak pisu txikiagoa izan du ikerkuntza paradigma moduraduen kontsiderazioak baino.
|
Dena
dela, ikerkuntza horiei esker, atxikimendu ez seguruaren arrazoiak eta ondorioak garbi agertzen zaizkigu. Ikerketa ezberdinek, haurtzaroan izandako atxikimendu ez segurua helduaroko funtzionamendu eradesegokien arriskuarekin erlazionatuta dagoela frogatu dute (Bretherton, 1985; Sroufe, 1990).
|
|
|
Beraz, antsiatsuak diren atxikimendu motak ere (anbibalentea eta ekidin zalea) adaptatiboak dira, testuinguruaren eta atxikimendu irudiaren ezaugarri zehatzeiegokituak baitira. Arazoa da (Holmes, 1996), une jakin batean adaptatiboa
|
dena
ezdela, derrigorrez, bizitzaren beste edozeinetan adaptatiboa izango.
|
|
|
Carl Whitaker: batzuetan Absurduaren terapia deitu izan den metodoguztiz pertsonala garatu zuena, eta sarritan familiako terapeuten terapeutadeitua izan
|
dena
.
|