|
2004
|
|
|
Batetik, badirudi Harakin izan daitekeela, bere borroka grinagatik, eta beharbada berak hala dela uste du. Baina gero,
|
besteen
sentimenduei erreparatuz gehiago ematen du hildako pertsonaia dela biltzailea…
|
|
2006
|
|
|
Gauza horiek begiesten dituen gogamenean existitzen da edertasuna; eta gogamen bakoitzak edertasun desberdin bat hautematen du. Areago, pertsona batek deformazioa hauteman dezake beste batek edertasuna hautematen duen toki berean; eta banako orok bere sentimendua onartu luke lasaitasunez,
|
besteen
sentimenduak arautzen saiatu gabe. Benetako edertasuna eta benetako deformazioa bilatzea, ikerketa gisa, zapore gozoa edo zapore mingotsa benetan zer diren bilatzea bezain alferrekoa da.
|
|
|
[29] Grinatsua den gaztea sentiberagoa da irudi maitagarri eta samurren aurrean, zaharragoa den gizakia baino; izan ere, azken horrek atsegin ditu zuhurtzia, bizi jokabideari buruzko gogoeta filosofikoak eta grinei neurria hartzea. Hogei urterekin Ovidio izan daiteke egilerik gustukoena; berrogei urterekin Horazio, eta berrogeita hamarrekin Tazito agian.15 Horrelakoetan alferrik da saiatzea
|
besteen
sentimenduetan sartzen eta guregan naturalak diren joerak ezabatzen. Egilerik gustukoena aukeratzen dugu adiskide bat aukeratzen dugun bezala, hau da, aldartean eta jaiduran bat eginez.
|
|
2007
|
|
|
Tarteko haurtzaroa. 6 urteko haurrak gauza dira honako hau ulertzeko:
|
besteen
sentimenduak partekatuz besteak hobeto sentitzen direla. Halaber, adiskidetasuna zer den ulertzen hasten dira.
|
|
2009
|
|
|
Gauzak elkarrekin banatzen eta elkar laguntzen ikasten dute parte hartzaileek, besteekin harremanetan egoten,
|
besteen
sentimenduak aintzat hartzen eta guztiek helburu beraren alde egiten.
|
|
2010
|
|
|
Ikasi dut lezioa. Ezin dira
|
besteen
sentimenduak manipulatu. / Baina garesti ordaindu dut.
|
|
|
Horrelakoxea zen Simeon, Dalmaziako printze izatera deitua. Ez berez gaizto eta zitala, baina bai
|
besteen
sentimenduez den mendreneko axolarik ez zuena, mundua bere zerbitzurako egina zela uste zuena, bere nahia beste legerik ezagutzen ez zuena.
|
|
2011
|
|
|
Eskizotipikoak sentipen eta hautemate esperientzia bitxiak eta harrigarriak bizi ditu: azti baten moduan jokatzen du; etorkizuna aurreikusteko,
|
besteen
sentimenduak antzemateko edo hildakoekin komunikatzeko gaitasuna duela uste du; zentzuz kanpoko indarrak hautematen ditu; gelan hildako norbait dagoela sentitzera hel daiteke. Ikusezina denari ematen dio lehentasuna ikusgaia denaren aurrean; naturaz gaindikoari, naturakoa denaren aurrean.
|
|
|
Osasunaren Mundu Erakundearen CIE (1992) eskuliburuak nortasun disoziala deitzen du eta haren deskribapen klinikoagoa ematen du, funtzionamendu mentaleko aldagai batzuk aipatzen baititu, hala nola harreman iraunkorretarako gaitasunik eza,
|
besteen
sentimenduekiko sentikortasunik eza eta enpatiarik eza.
|
|
|
5) Hainbat ezagunen iritziz, enpatiarik ez zuen:
|
besteen
sentimenduekin eta premiekin identifikatzeko zailtasunak zituen. 6) Dalí psikologikoki zauritua sentitzen zen norbaitek kritikatzen zuenean.
|
|
|
Pentsamendu sarkorrek, distrakzioek, zalantzek, interferentziek eta erabaki ezinak lausotu egiten dute pentsamendu prozesua eta zaildu egiten dute komunikazio soziala. Beren pentsamenduaren harian arreta jarri ordez,
|
besteen
sentimendu eta asmoetan jartzen dute arreta, haien mugimendu eta adierazpen txikienei erreparatuz. Horregatik, gehiegizko estimulazioa jasotzen dute, beti mehatxuei adi adi daude, eta ez dute arreta behar den tokian jartzen.
|
|
|
Enpatiarik ez du:
|
besteen
sentimenduekin eta premiekin identifikatzeko zailtasunak ditu.
|
|
|
Terapiaren helburu espezifikoak honako hauek dira:
|
besteen
sentimenduekiko sentiberatasun handiagoa lortu, besteen ulerkuntza enpatikoa gehitu, besteekin lankidetzan jarduten ikasi, aldarteen kontrol handiagoa erdietsi. Handiagotasun edo gutxiagotasun sentimenduak ahultzea eta pertsona bakoitzaren berezitasunez jabetzea terapiaren helburuetan sartzen da.
|
|
|
Portaera desegokien oinarrian dauden kognizio okerrak identifikatu eta aldatu egin behar ditu. Nahaste hau duenak
|
besteen
sentimenduak eta emozioak ahanzteko joera duela ikusita, besteekin rolak trukatu eta alderantzikatu behar ditu, horrela ikasiko baitu besteen ikuspegia hartzen eta enpatikoki haien tokian jartzen. Gainera, barne herstura gainditzeko erlaxazio teknikak ikasi behar ditu.
|
|
|
Histrionikoek honako helburu hauek lortu behar dituzte terapian: ikasi behar dute beren arreta aldiko gauza batean zentratzen, helburu zehatzak finkatzen, gogoeta egiten, beren pentsamenduak eta premiak asertiboki adierazten, beren identitateari buruzko erabakiez pentsatzen, beren arreta beste pertsonengana zuzentzen, gero eta denbora luzeagoz besteengan arreta jartzen, arreta zentro izateko joera ezabatzen,
|
besteen
sentimenduetan zentratzen eta besteak ez manipulatzen. Asertiboak izaten ikasteko, beren desirak ezagutu behar dituzte histrionikoek.
|
|
|
Osasunaren Mundu Erakundearen CIE (1992) eskuliburuak nortasun disoziala deitzen du eta haren deskribapen klinikoagoa ematen du, funtzionamendu mentaleko aldagai batzuk aipatzen baititu, hala nola harreman iraunkorretarako gaitasunik eza,
|
besteen
sentimenduekiko sentikortasunik eza eta enpatiarik eza.
|
|
2012
|
|
|
Orain hau nahi dut, gero hura desio dut. Etengabe sentimenduekin jolasean, gure sentimenduekin eta
|
besteen
sentimenduekin. Etengabe korapiloak askatuz eta korapilo berriak eginez.
|
|
|
Nire maitasunak ez dio zorionik ekarri inori, ez dut-eta ezertxo ere sakrifikatu maite izan ditudanen alde: neure buruarentzat maite nuen, neure gozamenerako bakarrik; bihotzaren premia bitxi bati erantzun besterik ez nuen egiten, gutiziaz hurrupatzen nituen
|
besteen
sentimenduak, samurtasuna, pozak eta nekeak; eta sekula ez nuen lortzen egarri hura asetzea. Horrelako zerbait gertatzen zaio goseak oinazetuta dagoenari, akiturik lokartu eta aurrean jaki gozoak eta ardo apartsua ikusten dituenean:
|
|
|
Bestalde, ez dugu gogaitu behar jarrera aldaezinen inguruan hitz egiten eta argi izan behar dugu asmoa ez dela irabaztea edo galtzea, eta, are gutxiago, iraganari eta bete pertsona batzuekin eta beste leku batzuetan gertatutakoari buruz eztabaidatzea. Arazoak ez dira definitu behar konponbide magistral bat balego bezala, haietatik aldentzen joan behar da, bereizi egin behar da besteak sentitzen edo jasaten duena ulertzearen eta iragartzearen artean, eta, azkenik,
|
besteen
sentimenduak, beharrak eta interesak zilegi direla eta konponbide bakarrak ez daudela ulertu behar da; izan ere, sormenezko pentsamenduak errealitateak modu desberdinetan ebaztera bideratzen baikaitu. Pertsonen arteko gatazkak ebazteak eskatzen du:
|
|
2013
|
|
|
–Urrun nago ni Bingley jaunari behin ere asmoz jokatu izana leporatzetik, esan zuen Elizabethek?; baina, gaizki egiteko edo besteak zoriongabe egiteko asmo barik ere, okerrak egin daitezke, eta mina ere bai. Axolagabeziak,
|
besteen
sentimenduekiko arreta ezak eta kemen faltak egingo dute lan guztia.
|
|
|
Haur apetatsu edo kontrolatzaile batek ez du onartzen erantzunik ez duen «ez» bat, nahi duena lortzen ez duen bakoitzean haserretzen da eta berritasunekin erantzuten du. Zentzumendun haurrek
|
besteen
sentimenduak ahazten dituzte Adituek ohartarazi dute txikiegiak apetatsuegiak direla epe ertain edo luzera arazo handiago bat dutelako: zentzua duen haurraren sindromea deritzona.
|
|
|
Txakurrarekin edo hiritik urrun bizi diren txakurrekin bizi direnek, adibidez, txakur edo beagle batekin bizi direnek, atsegin eta eskuzabal jokatzen dute. Bestalde, animalia terrierreko edo laneko animalien jabeek, beste pertsona batzuk zaintzen edo lan zehatzak egiten ematen duten txakurrek (adibidez, erreskate txakurrak edo harburu laguntzaileak) enpatiaz gozatzen dute,
|
besteen
sentimenduak hobeto ulertzeko. Harburuen eta pertsonen arteko maitasuna Txakurrak eta pertsonak maitemintzearen kimikaren zati bat partekatzen dute Normala da, baldin eta, elkarrekin bizitzea pentsatzen dugunean, guri zerbaiten antza duen bat bilatzen badugu.
|
|
|
Hau da, jabe askok lagunekin jolasten duten bitartean beren lagun ilunak bereizten dituztela uste duten barrea da, hain zuzen, dirudiena: animalia zoriontsu baten irribarre polit bat. Gizakiengandik esklusiboak ziren emozio askok animaliengan dute erantzuna Maitasuna, komunikazioa
|
besteen
sentimenduak ulertzea… Pixkanaka, pertsonengan esklusiboak zirela uste zuten emozio asko aurkitu dira animalien artean. Eta txakurren irribarrea da horietako bat.
|
|
2015
|
|
|
Haatik, Laclosek garbi adierazten du bere burua defenditu beharrez ekiten diola markesak halako jokamolde zitalari, bere garaiko gizarteak ez baitio bestelako irtenbiderik uzten. Sentimenduak ezkutatzera behartua, adimena baliatzen du haiek mozorrotzearren, eta
|
besteen
sentimenduekin jolastearren. Bihotzaren zapaltzeak du adimena bihotzaren aurka erabiltzera derrigortzen; ondorioz, bihotzak hautsi egiten dira, eta buruak galdu. Tourvel andrea.
|
|
|
Gure argudioak argi, asertiboki eta
|
besteen
sentimenduak aintzat
|
|
|
eta
|
besteen
sentimenduak aintzat hartuz
|
|
|
nire iritzia eman dut, hizkera egokia erabiliz eta
|
besteen
sentimenduak aintzat hartuz
|
|
|
nire iritzia eman dut, hizkuntza egokia erabiliz eta
|
besteen
sentimenduak aintzat hartuz
|
|
|
nire iritzia eman dut, hizkuntza egokia erabiliz eta
|
besteen
sentimenduak aintzat hartuz
|
|
|
nire iritzia eman dut, hizkera egokia erabiliz eta
|
besteen
sentimenduak aintzat hartuz
|
|
2016
|
|
|
10 hilabeterekin, haurtxoak adierazpen emozionalak ulertzeko gai izaten diren heinean, besteen egonezinaz jabetzeko gai izaten dira, eta haien keinuak eta aurpegi espresioak imitatzen dituzte; baina erantzun globala da, zeren haurtxoek oraindik ez baitute
|
besteen
sentimenduak eta beren sentimenduak argi bereizteko gaitasunik.
|
|
|
Besteen azalean jartzeko gaitasuna da enpatia, sentimendu eta pentsamenduak ulertzeko gaitasuna. Enpatikoa izateak ez du esan nahi besteekin bat etorri behar duenik,
|
besteen
sentimenduak ulertzeko gai izan behar duela baizik. Hona hemen saltzaile enpatikoaren ezaugarriak:
|
|
|
Gure argudioak argi, asertiboki eta
|
besteen
sentimenduak aintzat hartuta azaldu ditugu
|
|
|
Besteen argudioak kontra argudiatu ditugu, hizkuntza egokia erabiliz eta
|
besteen
sentimenduak aintzat hartuz
|
|
|
nire iritzia eman dut, hizkera egokia erabiliz eta
|
besteen
sentimenduak aintzat hartuz argudioak argi eta asertiboki azaldu ditut
|
|
|
nire iritzia eman dut, hizkuntza egokia erabiliz eta
|
besteen
sentimenduak aintzat hartuz
|
|
|
nire iritzia eman dut, hizkuntza egokia erabiliz eta
|
besteen
sentimenduak aintzat hartuz argudioak argi eta asertiboki azaldu ditut
|
|
|
nire iritzia eman dut, hizkera egokia erabiliz eta
|
besteen
sentimenduak aintzat hartuz argudioak argi eta asertiboki azaldu ditut
|
|
2019
|
|
|
Ez da, hortaz, sentimendu edo sentiberatasun gabea, baina horrek ez du esan nahi bere gizon lehentasunak aldatzeko prest dagoenik. Bere eta
|
besteen
sentimenduak ezagututa ere, bereak esateko gai dela frogatzen duen arren, protagonistak ez du sentimendu moralik garatu; ez du erru sentimendurik, ez da berak egindakoen erantzule sentitzen, ez daki barkamenik eskatzen eta ez du beste inoren sentimendurik aintzakotzat hartzen bereen aurretik. Ez du enpatiarik sentitzen besteenganako, eta ez du haien lekuan jartzeko lanik hartzen.
|
|
|
Baina batzuetan ez gara gai ulertzeko
|
besteen
sentimenduak.
|
|
2023
|
|
|
Oinarrizko laugarren gaitasun emozionala enpatia da, hau da,
|
besteen
sentimenduez, beharrez eta kezkez jabetzeko eta sentitzeko gaitasuna. Lehenengo hiru gaitasunekin lortu den independentzia emozionaletik interdependentzia emozionalera igarotzea dakar enpatiak:
|