|
2016
|
|
|
Sinadurak hiru helburu dauzka: a) informazio baten autoretzaren
|
berri
ematea; b) kazetariari bere lana aitortzen zaiola jakinaraztea; c) egileak edukiaren erantzule direla adieraztea. Hiru ardatz horiek bideratuko dituzte gai honen inguruan hartu beharreko erabakiak.
|
|
|
Albistearen protagonisten adierazpenak bakarrik biltzen dituzten bideoek ere ez daukate sinadurarik. Halakoetan, kazetariari egin duen ikerketa lana edo informazio bilketa aitortu nahi zaionean, aukera egokia da aurkezleak berak ematea horren
|
berri
: «gure lankide X k egindako elkarrizketa batean...».
|
|
|
Beste leku batzuek erromantzez dute izen bakarra. Hori gutxi ez, eta euskarazko izen
|
berriak
sortu dira erromantzezkoak ordezkatzeko.
|
|
|
luen eraginpean egongo dira langile hauek guztiak: kazetaritzako, irudi arloko eta soinu arloko profesionalak, EiTBren hedabideetako informazio saioetan eta albistegietan zuzenean informazioa lantzen eta zabaltzen dihardutenak, bai plataforma tradizionaletan irratian eta telebistan, bai plataforma multimedia eta interaktiboetan, bai EiTBk etorkizunean teknologia
|
berrien
garapenaren ondorioz ezar ditzakeen bestelako plataformetan. Horrenbestez, EiTB Taldeko erredaktore eta erredakzio laguntzaile guztiak, Euskal Telebistako errealizadore eta errealizazio laguntzaile guztiak, eta Euskal Telebistako albiste eta kirol saioetara loturiko ENG operadore eta kamerari guztiak informazioaren profesionalak dira.
|
|
|
gioa eta inoren albisteak kopiatzea iturriak aipatu gabe. Gertakari baten
|
berri
emateko aukera bakarra kanpoko informazio iturri batek editaturiko ikus entzunezko materiala denean, garbi jakinaraziko da jatorria.
|
|
|
b. Langile
|
berriak
hartzeko eta ikus entzunezko enpresekin kontratuak egiteko orduan, Estilo Liburuaren berri ematea eta banatzea.
|
|
|
b. Langile berriak hartzeko eta ikus entzunezko enpresekin kontratuak egiteko orduan, Estilo Liburuaren
|
berri
ematea eta banatzea.
|
|
|
Zerbitzu digital
|
berriek
ere zerbitzu publikoaren misioari erantzun behar diote. Eten digitala gainditzea funtsezkoa da gizarte kohesioari begira, eta EiTBk bere eginda dauka zeregin hori, euskal gizarteari komunikazio eta partaidetza gune bat eskaintzeko helburuarekin.
|
|
|
Informazioaren zabalkundeak librea izan behar du, eta edukiek, egiazkoak. Aldi berean, informazioetan gertakizunak, iritzia lantzeko gakoak eta herritarren intereseko
|
berriak
bildu behar dira. Herritarren interesekoa izatea gaiaren baitan eta protagonista diren pertsonen baitan egongo da.
|
|
|
Printzipio orokor gisa, errespetuz hartuko da isilik geratzea edo kazetarien galderei erantzuteari ezetz esatea. Nolanahi ere den, herritarrek erabaki horren
|
berri
izan behar dute, bereziki jarrera horren ondorioz informazioa osatu gabe iristen bazaie edo daturik ezak albistea ulertzea zailtzen badu.
|
|
|
Erlijio egitatearekin loturiko albisteen
|
berri
emateko, eragin kultural eta soziala, konfesio bakoitzaren tradizioa eta interes informatiboa erabiliko dira irizpidetzat. Erabakiak irizpide profesionalen arabera hartuko dira, eta ez irizpide konfesionalen arabera.
|
|
|
Hortik abiatu behar du EiTBren ekoizpen informatiboak: gertakari guztien
|
berri
ematea, herritarren ikusmoldetik eta interes orokorretik. Ostean, euskal errealitatearekiko hurbiltasunak gidatu behar ditu bai informazioa bera, bai iritzi eta analisi saioak.
|
|
|
EiTBren erreferentzia kultural, ekonomiko, sozial eta instituzionala, lehen lehenik, euskal herritarren eremu kultural, ekonomiko, sozial eta instituzional bera da. Horren
|
berri
ematen duenean, EiTBk arduraz zaindu behar du hitzak, adierazpideak eta izendapenak zuzen eta errealitate sozial eta politikora egokiturik erabiltzen direla, eta aintzat hartzen direla tradizioa eta erakunde akademikoek balioztaturiko hizkuntza erabilerak.
|
|
|
adin txikikoen desagerpena, sexu erasoak, tratu txarrak eta jazarpena, eta abar. Halako gaiak jasotzen dituzten
|
berriek
ez dute morboan edo orokortzean jausi behar errealitatea erakusteko.
|
|
|
Etorkinak ikusgai egiteko, haien arazo eta bizi baldintzen
|
berri
eman behar da, eta haiek gizarteari eskaintzen dizkioten balio sozial, kultural eta ekonomikoak nabarmendu behar dira.
|
|
|
Informazioak gizarte kohesioa bultzatuko du, bai eta immigrazioa nahiz talde kultural eta etniko guztiak modu positiboan ikusgai egitea ere. Euren nortasunari eusten laguntzen dieten gertakarien
|
berri
emango da, baina, horrez gainera, talde horiek presentzia normalizatzailea izango dute bestelako informazioetan.
|
|
|
Ez da orokortu behar, eta, batik bat, etorkinak ez dira jokabide susmagarriekin lotu behar. Delituei buruzko
|
berrietan
, adibidez, ez da aipatuko susmagarriak, atxilotuak edo akusatuak talde etniko edo kultural bateko edo besteko kideak direla.
|
|
|
Egiazko informazioa eskaini beharrak ez du esan nahi immigrazioaren gaineko
|
berriak
ikuspegi utilitarista hutsera mugatuko direnik, alegia, eskulana falta duten sektoreetan, Gizarte Segurantzako kotizazioetan, biztanleriaren adin banaketan eta abarretan egiten duten ekarria ez da izango argumentu bakarra.
|
|
|
Arlo horretan, desgaitasuna eta gaixotasuna dira kontuzko ildoetako bi, eta berorien tratamendua ezin da topikoetan erori. Informazioetan, pertsona desgaitu eta gaixoen ezagutza sustatuko da, eta pertsonon garapenaren, gainditze pertsonalaren eta integrazioaren
|
berri
emango da. Zentzu horretan, albistegietako azpidatziek eta eitb.eus eko albiste idatziak entzuteko aukerak informazioaren eskurapena bermatzen diete pertsona gorrei edo pertsona itsuei.
|
|
|
Sendabide eta terapien
|
berri
emateko, ikuspegi aniztasuna bilatuko da, zehaztasunean eta gaixoen onuran oinarritua.
|
|
|
EiTBk objektiboki, zorrozki eta egiazki informatzeko gizarte erantzukizuna hartzen du bere gain; horretarako, bizimodu osasungarriak sustatuko ditu, eta substantzia eta jokabide adiktiboen arriskuen
|
berri
emango du; aldi berean, gizabanakoaren askatasuna errespetatuko du, eta estereotipoak baztertuko.
|
|
|
Beharrezkoa da,
|
berri
negatiboak ematen direnean (esaterako, mendekotasunen ondorio kaltegarriak), oreka edo kontrapisua bilatzea ikuspegi eraikitzailea duten albisteekin, arazoari irtenbideak aurkitzen laguntzeko.
|
|
|
Kirolean, hitzezko indarkeria maiz izan ohi da indarkeria fisikoaren atarikoa. Zentzu horretan, hizkera militar eta belizista gerra baten
|
berri
emateko berezkoa dena, baina kirol espirituaren guztiz kontrakoa dena audientzia erakartzeko amua baino zerbait gehiago da. Ikus entzuleekiko konplizitatea bilatzeko baliabide mota horiek sentsazionalismorako bidea zabaltzen dute.
|
|
|
Liskarren
|
berri
emateko, ez da umorea erabili behar, edo irudi eta adierazpen bortitzaktonu arinean erakutsi.
|
|
|
Animalien trataerarekin lotutako polemika edo eztabaidei dagokienez, EiTBk testuinguruko informazioa eskainiko du, eta ahotsa emango die jarrera desberdinei. Adibidez, sanferminetan entzierroa tratu txar gisa salatzen duten ekimenen
|
berri
ere emango da.
|
|
|
1.2 Delinkuentziari buruzko
|
berriak
gertaeren kronikarekin lotzen dira sarritan, baina, egiatan, informazio bloke guztietan azaltzen dira. Berri horiek, delitu edo epaiketa bati buruz informatzeko ez ezik, gizartean portaera jakin batzuei buruzko debatea pizteko ere balio dute.
|
|
|
Oso kontuz jokatu behar da oroimena nahastu edo baldintzatu dezakeen informaziorik ez zabaltzeko. Lekukoen eta inplikatuen adierazpenen
|
berri
ematen denean, «oroitzapen faltsuak» edo «oroitzapen berpiztuak» sor daitezke. Horrelakoetan, lekukoek errealitatean bizi izandakoa eta komunikabideetan ikusitakoa nahasteko arriskua dute.
|
|
|
1.1 Bide segurtasunaren gaia ez da istripuei edo errepideen egoerari buruzko informazioan bakarrik landu behar. Beharrezkoa da albisteak euren testuinguruan kokatzea, prebentzio kanpainez informatzea, biktimen elkarteekin harremanetan jartzea, zirkulazio kodean izandako aldaketen
|
berri
ematea, eta eremu askotan (bereziki hezkuntzan) gauzatzen diren ekimenen nondik norakoak jakinaraztea.
|
|
|
2.7 eitb.eus webgunean eta irratietan informazio gaurkotua eskainiko da, gidarientzat zerbitzu erabilgarria izan dadin. Hala, obren, matxuren, luizien edo auto ilaren
|
berri
emango da. / > g^
|
|
|
Biktimak eragin dituzten istripuen gaineko albisteetan, biktimak identifka ditzaketen elementuak saihestu egin behar dira (plano itxiak, autoen matrikulak, gauza pertsonalak, eta abar). Biktimen senitartekoek edo lagunek ez dute hedabideen bitartez jaso behar ezbeharraren
|
berri
.
|
|
|
1.1 Komunikabideetara lan istripuei buruz heltzen den informazioak, sarritan, ondorio latzen
|
berri
ematen du, edo biktima kopuru handia aipatzen du, edo bestelako arrazoiengatik bihurtzen da albistegai. Oso gutxi dira laneko arriskuak prebenitzeko neurriei buruzko informazioak, eta istripu txikiak eta gaixotasun isilak behin ere ez dira aipatzen albisteetan.
|
|
|
Prentsaurreko batean galderarik onartzen ez bada, jokabide horren
|
berri
emango zaie ikus entzuleei.
|
|
|
Alderdi politiko bateko barne debateen, batzarren edo hautagai aukeraketen
|
berri
ematen denean, inpartzialtasuna muturreraino eramango da, aukera bati ere mesederik ez egiteko. Saihestekoak dira aukera batzuk «ofizial» eta beste batzuk «alternatibo» gisa aurkeztera eraman dezaketen terminoak.
|
|
|
1.1 Ikerketak eta inkestak zehaztasunezko kazetaritzaren tresnak dira, ikus entzuleei iritzi publikoaren unean uneko egoeraren
|
berri
emateko baliagarriak. Hala ere, esan behar da marketin politikorako tresna garrantzitsu ere bihurtu direla, ikus entzuleen iritzian eragiteko erabiltzen baitira.
|
|
|
Telebistan edo irratian ikerketen eta inkesten
|
berri
ematen denean, EiTBren webgunera jotzeko eta bertan datuen bertsio osoagoa ikusteko gonbita egingo da.
|
|
|
EiTBk saioren baten webgunean edo sare sozialetan antolatutako bozketen
|
berri
ematen denean, argi geratu behar da erabiltzaileen zaletasun edo portaeren gaineko datuak jasotzeko eta parte hartzea eta interakzioa bultzatzeko helburua baino ez duela ekimen horrek. Agerian jarriko da horrela lortutako emaitzek ez dutela estatistika baliorik.
|
|
|
Interneten, titularrak osagai
|
berriak
hartu ditu. Albisteei, testuinguruaren berri ematen duten estekak erantsi behar zaizkie.
|
|
|
Interneten, titularrak osagai berriak hartu ditu. Albisteei, testuinguruaren
|
berri
ematen duten estekak erantsi behar zaizkie. Esteken eta ikono eta epigrafeen bidez, erabiltzailea interakziorako aukeren jakitun eta informazioa osatzen duten idatzizko zein ikus entzunezko piezen jakitun ipintzen da.
|
|
|
Edozelako gatazka bat dagoenean eta, beraz, jarrera bi edo gehiago daudenean, oso garrantzitsua da hala jokatzea. Auzian diren alderdietako batekin harremanetan jartzerik ez badago, horren
|
berri
eman behar zaie ikus entzuleei.
|
|
|
Ez da usterik edo iritzirik adierazi behar kontakizunean bildutako gertakariei buruz. Nolanahi ere, batzuetan, esteka bat ezar daiteke (testua, bideoa zein audioa), pertsona ospetsu batek gaiaz uste duenaren
|
berri
jakiteko. Aukera hori iritzi generoen barruan baino ez da erabiliko, eta balio informatiboa, alegia, albistearen ulerpena handitu egiten duenean baino ez.
|
|
|
Albistearen freskotasuna azpimarratzeko, ezin daiteke erabili «erredakziora iritsi berri da...» edo antzeko esapiderik, guztiz egia izan ezean. Izan ere, ikus entzuleek beste hedabide batzuetara ere jotzen dute, eta albistea diogun bezain
|
berria
ez dela antzematen badute, sinesgarritasuna galduko dugu. fy^
|
|
|
Herritar digital
|
berriekiko
interakzioa
|
|
|
Erredakzio multimedietan, sare sozialetan aktiboak diren kazetariekin sortutako paradigma eta lan molde
|
berriak
sekulako erronka dira erredakzio, kazetari eta zuzendari guztientzat. EiTBk erreferentziazko hedabidea izan behar du eskaintzen dituen informazio produktuetan eta informazioa ekoizteko prozesuan.
|
|
|
Informazioa neurriz gain ugaritu da, eta audientziak informazio ekoizpenaren prozesuan parte hartzen du. Ondorioz, EiTBk berritu egin behar du kalitatezko kazetaritzarekin daukan konpromisoa, herritar digital
|
berriekiko
interakzioan oinarrituta.
|
|
|
52 Gertakari baten
|
berri
emateko orduan, EiTBko berriemaileak inpartzialak izango diraazalpen, deskripzio eta kontakizunean. Jardun profesionalean ezin daiteke egon ezdesorekarik, ez joerarik.
|
|
|
EiTBren informazio lana independentziaz egingo da. Hori dela eta, uko egingo zaie balio informatiborik ez duten
|
berriak
emateko presio politiko eta komertzialei. Zabaltzen diren gertakariak errealitateari lotuko zaizkio, eta argi eta zehatz adieraziko dira.
|
|
|
Sekretu profesionala, kazetariak ez ezik, kazetariarekin harremana edukitzeagatik iturriak identifikatzeko datuak ezagut ditzaketen pertsonek ere gorde behar dute. Sekretu profesionalak, iturriaren izena ez ezik, beraren identitatearen
|
berri
eman dezaketen oharrak, dokumentuak eta bestelako euskarriak ere babesten ditu.
|
|
|
1.1 Terrorismoaren, gatazka armatuen eta gerren gainean informatzeko irizpidea interes publikoa izango da beti. Irudiez eta kazetarien lekukotzaz baliatuz, ikus entzuleak informatu egiten dira, eta errealitatearen
|
berri
ematen da.
|
|
|
1.3 Horiexek dira dilema nagusiak gerren, gatazka armatuen eta terrorismoaren
|
berri
ematean. Haien tratamendu informatiboan hizkera zehatza erabili behar da, iturriak orekatu, informazioa kontrastatu, eta inpaktu bisuala eta interes informatiboa uztartu egin behar dira.
|
|
|
Audientziari lehergailu abisuen edo bestelako mehatxuen
|
berri
eman baino lehen, aintzat hartu da alarma soziala sortzeko arriskua.
|
|
|
Kontuan hartu beharra dago ekintza hauen ondorioak deskribatzen dituzten eszenen ikusizko eta/ edo entzunezko inpaktua. Irudiek zehatz erakutsi behar dituzte gertaerak, eta minaren eta sufrimenduaren
|
berri
eman behar dute, baina horretan atsegin hartu gabe.
|
|
|
Oro har, ez da zabalduko mehatxatutako pertsonen identitatearen
|
berri
, horretarako baimena eduki ezean.
|
|
|
Hildako pertsonen duintasuna errespetatuko da betiere. Oso eduki bortitza duten irudiei dagokienez, audientziari horren
|
berri
emango zaio aldez aurretik.
|
|
|
Biktima kopuruaren kalkuluak oso desberdinak direnean, zifra desberdin horien
|
berri
emango da, iturriak zehaztuta; bestela, ez da datua aipatuko egiaztatua izan arte. Nahasteak jarraituz gero, iturririk kualifikatuenera joko da, eta haren kalkuluaren berri emango da.
|
|
|
Biktima kopuruaren kalkuluak oso desberdinak direnean, zifra desberdin horien berri emango da, iturriak zehaztuta; bestela, ez da datua aipatuko egiaztatua izan arte. Nahasteak jarraituz gero, iturririk kualifikatuenera joko da, eta haren kalkuluaren
|
berri
emango da.
|
|
|
Lan prebentzioaren arloan ezartzen diren zehapenen
|
berri
eman behar da, nahiz eta zigorra ekarri duen gertakaria aspaldikoa izan. Gomendagarri da, etorkizuneko informazioei begira, testuinguru gisa balio dezaketen datuak biltzen joatea.
|
|
|
Sektore bateko lan istripuen edo gaixotasun profesionalen
|
berri
ematen denean, albistearen ikuspegia ez da inplikazio ekonomikoetara bakarrik lerratuko.
|
|
|
Biktimen eta desagertutakoen identitatea ezagutzera eman baino lehen, senitartekoek eta lagunek izan dute horren
|
berri
. Ez da eskainiko biktimak nahigabe identifika dezakeen irudirik (biktimen gauzak, ibilgailu matrikulak...).
|
|
|
Audientziari zenbait irudik sorraraz diezaioketen inpaktu edo shockaren aurrean babesa emateko, gomendagarria da gertatutakoa ulertzen laguntzen ez duen lehen planorik ez ematea. Minaren
|
berri
emateko, ez da beharrezkoa xehetasun lazgarriz betetako kontakizun gordina egitea.
|
|
|
1.1 Indarkeria matxista ez da agresio bat jazotzen denean bakarrik agertuko albistegietan; gaiarekin zerikusia duten ekimen guztien
|
berri
eman behar da: erakundeen kanpainak, prestakuntza egitasmoak, publizitate kanpainak, poliziaren edo epaileen jarduerak e. a.
|
|
|
30 Gertalekutik
|
berri
ematea
|
|
|
1.1 Kazetari batek eta grabazio talde batek albistearen
|
berri
gertalekutik bertatik ematen dutenean, informazioa sinesgarriago egiten da, eta ikus entzuleek informazio gehiago eta hobea jasotzen dutela sentitzen dute. Horregatik, gomendagarri da kazetaria pantailan agertzea, gertaeren lekuko izan dela, albistea jazo den tokia ezagutzen duela, edo/ eta lehen eskuko informazioa duela adierazteko.
|
|
|
EiTBko profesionalak garaiz agertu behar dira informazio ekitaldietara eta informazio iturriekin adostutako hitzorduetara. Berandu iristeak arriskuan jartzen du
|
berriaren
jarraipena, eta, gainera, zalantzan jar dezake EiTB markaren irudia.
|
|
|
Gaur egungo gertaeren
|
berri
emateko irratiko eta telebistako edukiak erabiltzen direnean, datu hauek zehaztu behar dira: edukiok hartu diren saioaren izenburua, noiz eman zen, eta informazioa ondo ulertzeko behar diren beste guztiak.
|
|
|
Edukia ezabatu baino, hobe da aldatzea. Nolanahi ere, eduki aldaketen eta ezabaketen
|
berri
emango zaio audientziari.
|
|
|
Aparteko kasuak dira berremanaldia ez multidifusioa eta amaitutako piezak berriz erabiltzea saio
|
berriak
osatzeko. Horrelakoetan, edukia lehen aldiz noiz eman zen adierazi behar da, edo, bestela, informazioa ondo ulertzeko behar diren datu guztiak zehaztu behar dira.
|
|
|
3.1 Ahal den neurrian, ez da artxiboko materialetara jo behar irudi
|
berriak
grabatzea saihesteko. Kaletik dabilen jendearen, jolastokian ari diren umeen, errepidetik doazen txirrindularien edo abarren baliabide planoak behar badira, hobe da kalera irten eta irudi berriak grabatu, horrelako irudi neutroak artxiboan eskatu baino, irudi berberak behin eta berriro erabiltzeko arriskua dago eta.
|
|
|
3.1 Ahal den neurrian, ez da artxiboko materialetara jo behar irudi berriak grabatzea saihesteko. Kaletik dabilen jendearen, jolastokian ari diren umeen, errepidetik doazen txirrindularien edo abarren baliabide planoak behar badira, hobe da kalera irten eta irudi
|
berriak
grabatu, horrelako irudi neutroak artxiboan eskatu baino, irudi berberak behin eta berriro erabiltzeko arriskua dago eta.
|
|
|
Beti eman behar da irudien jatorriaren
|
berri
, ahoz edo idazkunez («X k utzitako irudiak»).
|
|
|
Gero eta ohikoagoak diren bideokomunikatuak ez dira inoiz osorik emango; zenbait irudi hartzeko erabil daitezke, baina ikus entzuleei horren
|
berri
jakinarazita.
|
|
|
Komunikabideen eta sare sozialen arteko harremanak noranzko bietan gertatu behar dira: irratian, telebistan eta webgunean sare sozialetako jardueren
|
berri
eman behar da, eta sare sozialek EiTBren edukiak sustatu behar dituzte. Albistegietako idazkunetan, aukeran dago Taldearen webgunearen helbidea ipintzea, edo hedabidearena, edo programarena.
|
|
|
|
berriak
euren ibilbide profesionalean eten nabarmena edo galera dakarrela uste badute, edo zeregin jakin batzuk behin eta berriro ukatzen zaizkienean euren duintasun profesionalari erasotzen zaiola uste badute, profesionalek Erredakzio Kontseiluaren babesa eska dezakete.
|
|
|
67 art. Txosten hori egiteko, erredakzio kontseiluak kontsulta bat antola dezake izendapenak ukitzen dituen profesionalen artean. Izendapen horretarako proposaturiko pertsonak bere proiektuaren, gidalerroen eta antolaketaren
|
berri
emateko eskubidea du. Kontsulta ez da loteslea izango.
|
|
|
art. Lan arazoren baten
|
berri
jakiten duenean, Enpresa Batzordea jakitun ipiniko dute berehala.
|