|
2002
|
|
|
Jkasleek eragiketa guziak kalkula ditzaten, jardueraren bukaeran baizik ez zaie antolaketa horren
|
berri
emanen.
|
|
2005
|
|
|
Labriteko Joan garai hartako nafar erregea, Nafarroa Beherera ihes egitera behartua izan zen. Joan saiatu zen
|
berriz
bere erresumaren bereganatzera baina debalde. Karlos Kintok azken erresistentzia garaitu zuen
|
|
2008
|
|
|
Bazen hilabete bat karrikak soldaduz beteak zirela eta Pedro ohartua zen bere aita arrats guziez gehienik maite zuen besaulkian jartzen zela, posta berdearen antena altxatzen zuela eta biziki urrundik heldu ziren
|
berriak
artoski entzuten zituela. Noizbehinka lagun batzuk jiten ziren, lurrean etzaten, tximiniek bezainbat erretzen eta beharriak xut egoiten postari buruz.
|
|
2012
|
|
|
1Ikusmolde
|
berriak
|
|
|
1Frantzia
|
berria
|
|
|
1792ko irailaren 21ean, Konbentzioa deitu biltzar
|
berriak
erregetza desegin eta Errepublika aldarrikatu zuen.
|
|
|
1795ean, konstituzio
|
berriak
boterea bost zuzendariren esku utzi zuen. Erregimen berri hura ahula eta aldakorra izan zen.
|
|
|
Donibane Garaziko zaragoilgabeen ihardukitzea Luis XVI.aren heriotzaren
|
berri
jakin eta.
|
|
|
• konkistatzaile: mundu
|
berrira
joandako espainiarrei eman izena.
|
|
|
20 or. (4 dok.) Kalendrera, bazco noiz daten, ilhargui
|
berriaren
[...] Joanes Leizarraga (1506 inguru inguru)
|
|
|
2 Amerika: mundu
|
berriaren
konkista
|
|
|
1 Ikusmolde
|
berriak
|
|
|
• Zerk erakusten du Kristobal Kolonek giristinoen erlijioa ekarri nahi duela lurralde
|
berrietara
–
|
|
|
2 Amerika: mundu
|
berriaren
konkista
|
|
|
enperadore baten meneko den estatu edo estatu multzo bat. konkistatzaile: mundu
|
berrira
joandako espainiarrei eman izena.
|
|
|
Europa bestelakotu zen: ozeanoen eta kontinenteen muga
|
berriak
ezagutu zituen, zibilizazio harrigarriak aurkitu, landare berriak ezagutu, hala nola tomatea, lursagarra eta artoa. 3 dok.
|
|
|
Europa bestelakotu zen: ozeanoen eta kontinenteen muga berriak ezagutu zituen, zibilizazio harrigarriak aurkitu, landare
|
berriak
ezagutu, hala nola tomatea, lursagarra eta artoa. 3 dok.
|
|
|
Vesalio flandiarra gorpuen irekitzen eta ikertzen hasi zen. Da Vinci italiarrak tresna
|
berriak
asmatu zituen.
|
|
|
• Lapurdin, beste eskualdeetan bezala, XVIII. mendeko jazarraldi gehienak, gatzari, tabakoari edo janari produktuei zegozkien zerga
|
berrien
edo emendatuengatik gertatu ziren. 1743an, ziburutar eta donibandar emazte batzuek karriketan manifestatu zuten.
|
|
|
• 1775ean, Guiberteko kondeak, Hazparneko bospasei mila jenderen oldartzearen
|
berri
eman zuen. Zioenaz, jende horien guzien artean emazte anitz bazen.
|
|
|
1735eko azaroaren 26an, goizeko oren bata eta bi orenak artean, hiruzpalau eguneko neska sortu
|
berri
bat abandonaturik aurkitu zen Baionako ospitalearen aitzinean.
|
|
|
gari ogi, arno (xanpaina), haragi eta arrain fresko gehiago. Edari bero
|
berriak
, adibidez txokolatea 8 dok. eta kafea, gero eta gehiago preziatzen hasi ziren.
|
|
2016
|
|
|
Helburua: programa
|
berrietan
zehaztu gaitasun bereziez jabe daitezen. Ondotik kolegioan barnatuko dituzte.
|
|
|
Haurretarik bat, ahalaz berak deliberaturik, borobilaren erdira joaten da eta mugimendu laster eta errepikakorra egiten du, soinu edo erranaldi labur bat eginez; bere tokira itzultzen da. Kide guziak, arizan
|
berri
dena barne, borobil erdira joaten dira eta gauza bera egiten dute, xede eta naturaltasun berarekin.
|
|
|
Irakasleek jarduerak eta egoerak urte guziez berritu behar dituzte, eta gero eta konplexuagoak izan behar dira. Jarduera horiek, haurrek anitz praktikatzeko gisan antolatu behar dira, hobetzeko parada izan dezaten; eta menderatu dituzten gaitasun
|
berriak
azpimarratu behar zaizkie.
|
|
|
" 1 zikloan, haurrek denbora behar dute, espazioa eta materiala ezagutzeko, aginduak ulertzeko, ekintzak gauzatzeko, jestuak fintzeko, ihardespen
|
berriak
atzemateko, trebatzeko, besteekin aritzeko, eta abar. Jarduerak ez baldin badira zorrozki antolatzen, haurrek denbora gehiago pasa lezakete beren aldiaren beha jarduera egiten baino."
|
|
|
haur bakoitzarentzat objektu bat...), ▪ tokiko baldintzak eta posibilitateak: espazioa, guneak (gorputz heziketako gela, eskolako korralea, kirol zelaia edo parkea, igerilekua, lerratokia...), kanpoan egin daitezkeen jarduerak, sentsazio eta leku
|
berriak
ezagutzeko.
|
|
|
• Leku
|
berriak
ezagutzea
|
|
|
Arazo bakoitzaren kasuan, jokoaren edo jardueraren egokitzapen zenbait proposatzen ditugu, beharrez, arau
|
berriak
sortuz.
|
|
|
◦ Ekintzak egizkizu
|
berriz
, erraldoia bazina bezala eta ipotxa bazina bezala.
|
|
|
• ikasleak parte harrarazteko eta haien motibazioa zaintzeko moldeak aldatzea: zailtasuna, ekintzen kopurua, egiten dituzten aitzinamenduak, egoera
|
berriak
(nahiz egoera berak berriz bizitzea gustukoa duten), jokoa, autonomia, binakako lana...
|
|
|
Helburua: programa
|
berrietan
zehaztu gaitasun bereziez jabe daitezen. ondotik kolegioan barnatuko dituzte. Jarduera hori hautatzea, beste jarduerentzat bezala, eskolako pedagogia taldearen hautua da.
|
|
|
Aldagai bat erabiltzen den aldi oro, hitz
|
berri
bat sortzen da. zenbait hitz lotzen dira, erranaldi bat osatzeko. Erranaldia behin eta berriz errepikatzen da.
|
|
|
Nork bere burua prest ematea
|
berriz
:
|
|
|
• hiztegi berezia bereganatzea eta erabiltzea, • jarduerari buruzko dokumentu bat irakurtzea/ lantzea, • joko arauak, fitxa teknikoak irakurtzea/ lantzea, • topaketa edo aurkezpen batekin bururatuko den proiektu bat sortzea, • deskribatzeko fitxa tekniko bat idaztea, • emaitzen segimenduko dokumentu bat idaztea eta erabiltzea, • kirol gertakari baten
|
berri
ematea.
|
|
|
Jarduerari dagokion hiztegi berezia barneratzea. Hiztegi hori molde egokian erabiltzea (jarduera bat deskribatzeko, gertakari baten
|
berri
emateko, ekintza bat aztertzeko, proposamen bat adierazteko).
|
|
|
Teknologia
|
berriak
: informazioa Interneten xerkatzea, ordenagailua erabiltzea, gutunak, agiriak eta programak idazteko... zientziak:
|
|
|
33 Orain, perkusioak entzunen ditugu. Batzuk duela milaka urte agertu ziren; gaur egun, musika gehienen erritmoa markatzen dute eta jendeen irudimen mugagabeak etengabe asmatzen ditu musika tresna edo erritmo
|
berriak
. Klabeak zur gogorrezko bi makilatxo dira, bata bertzearekin jotzen direnak.
|
|
|
Guregandik hurbilago, Debussyk pianoari eman zizkion kolore
|
berriak
, arrunt inpresionistak. Honen lekuko, XX. mende hastapenean idatzi zuen 1 arabeskoa.
|
|
|
Pianoarentzat, Debussy, Ravel, Fauréren ekarpena garrantzi handikoa izan da. Estiloa berritu zuten, kolore
|
berriak
emanez.
|
|
|
Azken berrogei urteetan, elektronikaren garapen izigarriak aldaketa handiak sortu ditu gaurko munduko musikan. Orain arte ezezagunak ziren soinu, musika tresna, musika mota
|
berriak
eta hauen entzuteko baldintza berriak sortu dira. Iraultza horrek musika mota berezi bat demokratizatu du, orain arte elite intelektual eta dirudun bati erreserbatua.
|
|
|
Azken berrogei urteetan, elektronikaren garapen izigarriak aldaketa handiak sortu ditu gaurko munduko musikan. Orain arte ezezagunak ziren soinu, musika tresna, musika mota berriak eta hauen entzuteko baldintza
|
berriak
sortu dira. Iraultza horrek musika mota berezi bat demokratizatu du, orain arte elite intelektual eta dirudun bati erreserbatua.
|
|
|
Anplifikazioari esker, musika mota eta" entzute egoera"
|
berriak
agertu dira, musika tresnen indar eskasia edo entzule kopuru handiegia ez baitira gehiago oztopoak. Hala, musika tresna batzuek bigarren gaztaroa izan dute:
|
|
|
Hala, musika tresna batzuek bigarren gaztaroa izan dute: ahotsak, gitarrak batez ere, zenbait perkusiok, saxofoiek, etab. Kontzertu mota
|
berriak
agertu dira, gaitzeko gela handietan, aire librean, leku bitxietan (kirol zelai, gimnasio edo erakusketa aretoetan...), bai eta etxean ere, disko, kasete, irrati edo telebistaren bidez. Azken hauek musika tresnek sortu korronte elektrikoak behin behinean bildu besterik ez dute egiten, anplifikatu ondotik entzunarazteko.
|
|
|
Zerrenda horretan maiz agertzen dira imitatu nahi diren ohiko musika tresnen izenak. Aparatu batzuk, sintetizadoreak, sintesirako eginak dira eta soinuaren parametro guziak alda ditzakete soinu
|
berrien
sortzeko (ekitea, dinamika, altuera, tinbrea, etab.). Aparatu horien guzien arteko datu trukaketak MIDI formatuan egin daitezke. Orduan, soinu bakoitza 0 eta 255en artean kokatu zenbaki segida baten moduan kodetua da, altuera, iraupena, tinbrea, abiadura, etab. adierazteko gisan.
|
|
|
Alde horretatik, albokarien nahiaren arabera, albokagile
|
berriek
bi motatakoak egiten dituzte: eskala tenperatua eta eskala zaharra dituzten albokak.
|
|
2017
|
|
|
Jendeak nomada izatea utzi zuen; orduko europarrak ez ziren gehiago harpeetan bizi eta laborantzan eta ontzigintzan hasi ziren. Mendietako megalitoek (harrizko eraikinak), eta herrixka edo eskulangintza aztarnek, orduan espazioaren okupatzeko molde
|
berriak
izan zirela adierazten dute. Jende zibilizazioaren lehen urratsen aztarnak dira. lehen jendea (K.a.
|
|
|
Garai hartako ideal estetikoen
|
berri
ere eman lezakete (ikus gaur egungoak Mauritanian).
|
|
|
Iberiar penintsulan, zelten eta iberiarren arteko nahasketaren ondorioz, populu
|
berriak
sortu ziren: zeltiberiarrak.
|
|
|
Ondorioz, egoitza horietan baliatzen ziren objektuak ziren apaintzen (lanpak eta ontziak adibidez). Horregatik, greziarrek ontzigintzako teknika
|
berriak
landu zituzten.
|
|
|
Berantago, teknika
|
berriei esker
, goratasun handiagoko elizak egiten hasi ziren, irekidura zabalagoekin. Arkitektura mota horri" gotikoa" erraten zaio.
|
|
|
6 Dokumentua: Alt Neu (Zahar
|
Berri
) sinagoga zutarria gela nagusia sargiako ataria emazteen tokia
|
|
|
XIII. mendean herri bat garatu zen eta herriaren gerizatzeko harresi bikoitza eta bederatzi dorre eraiki zituzten. XV. mendean gazteluaren oinetan bizi zen jendea Loarrera lekualdatu zen, gazteluaren ekaiak erabiliz etxebizitza
|
berrien
eraikitzeko. Carcasonan bezala, gotorlekuaren arkitekturak argi uzten du defentsako eraikina dela.
|
|
|
Pareta odola bihotzera itzultzen da,....................................... aldera, eta horrek
|
berriz
.. ra igortzen du.
|
|
|
Sexuzko ugalketaz gain, lore landareak organo berezi batzuen bidez ere ugaltzen dira, hala nola estoloien edo erraboilen bidez. Organo horiek ez baitira ernalketaren bidez sortuak, sexugabeko ugalketa dela erraten da. Ugalketa mota honen bidez landareek banako berriak laster sor ditzakete eta ingurune
|
berriak
inbadi.
|
|
|
Sexuzko ugalketaz gain, lore landareak organo berezi batzuen bidez ere ugaltzen dira, hala nola estoloien edo erraboilen bidez. Organo horiek ez baitira ernalketaren bidez sortuak, sexugabeko ugalketa dela erraten da. Ugalketa mota honen bidez landareek banako
|
berriak
laster sor ditzakete eta ingurune berriak inbadi.
|
|
|
Sexugabeko ugalketaren kasuan, ordea, banako
|
berriak
buraso bakar baten ondare genetikoa hartzen du: haren ezaugarri berak ditu.
|
|
|
Beraz, banako guziek genotipo desberdina dute. Fenotipo
|
berriak
ager daitezke genotipoaren menturazko aldaketek eraginik: mutazioak dira horiek.
|
|
|
espezie franko agertu dira. Aldi geologikoetan zehar multzo
|
berriak
agertzen eta anizten dira; noiztenka gibelera egin dezakete edo desager daitezke. Multzo bakoitzeko espezieak ere aldatu dira denboran zehar eta gertatu den espezieen eta multzoen segidari eboluzioa erraten zaio.
|
|
|
XX. mendean aurkikuntza
|
berriak
egin ziren, bereziki genetikan, DNAren, geneen eta mutazioen aurkikuntzarekin. Laborategian, drosofilaren gene bakar bat aldatuz, zientzialari batzuek kausitu zuten lau hegaleko euli bat, ezenez eta bi hegalekoa.
|
|
|
Ondotik, beste ezaugarri batzuk aldatu ahal izan dira beste animalia batzuen artean. Esperientzia hauek erakusten dute mutazio batzuek ezaugarri
|
berri
batzuk sor ditzaketela.
|
|
|
• Aurkikuntza
|
berriak
XX. mendean a. Gorriz azpimarra ezazu ikertzaileek egin esperientziaren emaitza. b. Berdez azpimarra ezazu esperientziaren ondorioa. c. Zuzen ala oker?
|
|
|
Zuzen ala oker? Esperientzia honek erakusten du aurkikuntza
|
berriek
eboluzioaren teoria aberats dezaketela.
|
|
|
Erranaldi
|
berriak
irakur itzazu.
|
|
|
Erranaldi
|
berriak
irakur itzazu.
|
|
|
Erranaldi
|
berriak
irakur itzazu.
|
|
|
Erranaldi
|
berriak
irakur itzazu.
|
|
|
Erranaldi
|
berriak
irakur itzazu.
|
|
|
Erranaldi
|
berriak
irakur itzazu.
|
|
|
Erranaldi
|
berriak
irakur itzazu.
|
|
|
Erranaldi
|
berriak
irakur itzazu.
|
|
|
Erranaldi
|
berriak
irakur itzazu.
|
|
|
Hitz
|
berriak
irakur itzazu. jarri jotzen jauzi joaldunak tirrinta jo jaten ari da jaun andereak jostatu jantziak
|
|
|
Erranaldi
|
berriak
irakur itzazu.
|
|
|
Erranaldi
|
berriak
irakur itzazu.
|
|
|
7 Hots eta silaba
|
berriak
entzuten, irakurtzen eta idazten dira.
|
|
|
9 Hots
|
berrien
konbinatzea.
|
|
|
10 Hitz
|
berrien
irakurtzea, ikasi konbinazioak baliatuz.
|
|
|
12 Erranaldi eta testu
|
berriak
irakurtzen dira.
|
|
|
Bi pertsonaia
|
berri
agertzen dira: herensugea eta sugea.
|
|
|
Erranaldi
|
berriak
irakur itzazu.
|
|
|
Erranaldi
|
berriak
irakur itzazu.
|
|
|
Erranaldi
|
berriak
irakur itzazu.
|
|
2018
|
|
|
Egiazta ezazu metanoaren konbustioaren erreakzioaren ekuazioa: kontserbatzearen
|
berri
eman.
|
|
|
Produktu kimikoak baliatzean, behar beharrezkoa da segurtasun piktogramei so egitea: lanjeren eta hartu behar diren neurrien
|
berri
ematen dute.
|
|
2020
|
|
|
Ikasle
|
berria
testuan izenak eta adjektiboak bereiz itzazu.
|
|
|
Ikasle
|
berria
|
|
|
1 Laustaneko Jaunak txarregi kausitzen zuen bere jauregia, 2 Lausteneko Jaunak su eman zion iztupa bati, 3 Oilarrak uste zuen eguzkia atera zela, 4 Oilarrak kantatu zuen, a – ondorioz, kukurrukuka hasi zen. b – ondorioz, laminei galdatu zien
|
berri
baten eraikitzea c – ondorioz, laminek beren lana utzi zuten eta desagertu ziren. d – ondorioz, oilar gazteak uste izan zuen eguna aitzinatu zitzaiola.
|
|
|
Hiru asteren buruan, amaren zaintzapean egiten dute lehen ateraldia zilotik kanpo! Otsemea ihizira joan daiteke beste otso helduekin, sortu
|
berriak
ahaide zaharragoen ardurapean utzirik.
|
|
|
Orduan, otso gazte ar nahiz emeak, burasoetarik urruntzen dira. Bi urte eta erdiko otso horiek lurralde
|
berriak
konkistatzen dituzte haietan plantatzeko beren familiekin. ar nahiz emeak: ar eta emeak
|
|
|
Baina gero eta gehiago, jendea bizi den lekuetan ibilki dira otsoak eta haien jokabideak jendea traba lezake: ez dira biziki beldurtiak, ingurumen
|
berriei
aise usatzen dira eta jendeen beldurra eta ulertezintasuna eragin ditzakete. arteko elkarbizitza posible ote da?
|
|
|
Ana Urkiza Zer dakarzu
|
berria
–Postala eta gutuna, nire maite kuttuna. Postalak zer dio. Zure izebak adio. Gutunak zer esan. Neska zintzo izan!
|
|
|
–Ama, bi
|
berri
ditut zuretzat. Lehena biziki ona da:
|
|
|
Eta zer da bigarren
|
berria
––galdetzen dio amak.
|
|
|
–Ba, lehen
|
berria
gezurra dela!
|
|
|
Mimi etxera itzuli da, arrunt harrapatua, eta eiheran ikuska ibili naiz, herrian
|
berri
ona jakinarazi aitzin. Funtsean, egoitza ez da hain andeatua.
|
|
|
Orain, arnasa sakonki hartuko dut eta" O" soinua eginen dut, luzaz, soinua etengabe eginez. Soinua bukatzean, berriz arnasa hartuko dut eta
|
berriz
" O" soinua ozen eta borobil eginen dut, moztu gabe, luzaz...
|
|
2021
|
|
|
Victor, gure Kulubako lagunaren kusi batek ere lortu omen zuen Europara joatea futbolari profesional bilakatzeko. Baina joan zenetik haren
|
berri
segurik ez dugu. laziNa.—Nik entzun dut Frantzian ari izan dela, eta gero kolpatu.
|
|
|
Arratsalde apalean, jestu anitzez lagundu negoziazio luzearen ondotik, Jalilek gau zenbaitez han berean lo egiteko baimena kausitu zuen, eta besteen beha zegoen
|
berri
onaren partekatzeko. Désiré eta Lazina burumakur itzuli ziren, deus ez baitzuten atzeman.
|
|
|
Nura.—Zer inporta du? Gero ere, Europara heltzean erosiko ditugu telefono
|
berriak
!
|