2008
|
|
Lehen testu horretan gero
|
bere
lanean hain garrantzitsuak izango ziren zenbait gai jorratu zituen. Izan ere, renacimiento vasco edo euskal pizkundea zeritzonaren beharra azaltzen zuen.
|
|
Testu horretan Oteizak kontsideratzen zuen
|
bere
lanak aurreneko abangoardien segida izan behar zuela, garai historiko bakoitzean artea norabide zehatz bati jarraituz garatzen da eta. Artista gazteen, hau da, Oteizaren belaunaldiko artisten eginbeharra, eta batez ere artista amerikarren eginbeharra, aurreko artisten emaitzak jaso, aztertu, ondorioak atera eta garai berrien beharren arabera garatzea litzateke14 Arteak artista ezberdinen eskuetan duen garapen eta jarraipen horri Oteizak rigurosa continuidad creadora deitzen zion.
|
|
Testu horretan ere, Oteizaren helburua zen azaltzea nondik nora garatu behar zuen eskulturak. Horretarako, ordu arteko bere lau lan eta beraien inplikazio kontzeptualak aztertzen zituen16 Testu horretan
|
bere
lanaren eta ideien inguruko hausnarketa bat eginez, hurrengo eskulturetan hain garrantzitsua izango zen beste ondorio batera iritsi zen, zeina oraintxe aipatu dugun ezabaketarekin estuki loturik zegoen:
|
|
Eztabaida hauen guztien ondorio zuzenena Arantzazuko proiektua galaraztea izan zen, zeren arte erlijiosoa parametro klasikoetan mantendu behar zela erabaki baitzuten elizako agintariek. 1954 urteraino,
|
bertako
lanak galarazi arte, Oteiza Arantzazuko proiektuan aritu zen buru belarri. Jakina denez, 1964 arte ezin izan zuen amaitu.
|
|
argitaratu zenetik hurrengo urteetan euskal gizartean eta kulturan zer gertatu zen ongi islatzen dute. Oteiza euskal kulturaren epizentroan kokatu zen, ekintza politiko eta kulturalak gauzatzeko orduan jarraitu beharreko gidari baten modura, eta bere presentzia hutsak, bere zalapartak, polemikak eta haserreak,
|
bere
lanaren ikerketa oztopatu izan dute urte askotan. Oteizari buruz hitz egitean ohikoa izan da mitifikazioa, baina ez ikerketa ezta hausnarketa ere.
|
|
Quousque tandem?! liburuaren kasu konkretuan, mitifikazio prozesu hori oso nabarmena da, eta horren ondorio zuzena da Oteiza artista euskalduna kontsideratzea, enfasia euskaldunean jarriz, eta ez artistan,
|
bere
lan erraldoiak zentzua euskal kulturaren esparru motzean bakarrik balu bezala. Hori ordea, Quousque tandem?!
|
|
Gogora dezagun ezen, eskulturaren esparruan, Oteizak
|
bere
lanaren zati garrantzitsuena 50eko hamarkadan burutu zuela. Hamarkada horretan, nazioarteko testuinguru artistikoan, arteari, edo zuzenago, arte abstraktuari kutsu espiritual nabarmena ematen zioten artistak aurki ditzakegu, hala nola Mark Rothko, Giacometti, Barnett Newman, Ad Reinhardt, Clyfford Still edo Jackson Pollock, batzuk esatearren.
|
|
1992ko Tratatu Orokorrak Auzitegi Gorenaren lehenengo sententzia eman zen garai hartan dagoeneko ia hamar urteko biziraupena zuela, hau da, hamar urte lehenago sinatutakoa zela. Egun, hau ikusita garbi dago zein esfortzu handia aurreztu ahal izango zuen espainiar jurisprudentziak Auzitegi Gorenak bere momentuan, zegokion moduan,
|
bere
lana kontu handiagoz egin izan balu. Are gehiago, Uruguaiko hainbat etorkinen zenbat sufrimendu aurreztu ahal izango zituen.
|
|
Auzitegi Gorenak bere sententzian ez dio inolako aipamenik egiten aplikagarria den zuzenbideari.
|
Bere
lana tratatu ezberdinen bi artikuluen bateragarritasuna aztertzera zuzentzen dela aipatuz ez du lerrorik erabiltzen ondorio horretara nola iritsi den azaltzeko, hau da, zein zuzenbidek ahalmentzen duen horrelako jarrera bat hartzea. Eta hau, dudarik gabe, Nazioarteko Zuzenbidea dugu eta konkretuki, behe mailako auzitegietan argi geratu zen bezala, Tratatu Zuzenbideari buruzko Vienako Hitzarmena.
|
|
Modu nominalean parte hartzea proposatzen duten instituzioen helburua politika baten edo
|
bere
lanaren legitimazioa lortzea da, eta objektu diren parte hartzaileen interesa zerrendetan agertzea baino ez da. Modu instrumentalean ere, lehenengo pausoak, gehienetan, instituzioek ematen dituzte beren ekintzen edo programen eraginkortasunak behar duelako, neurri batean edo bestean, beren zerbitzuak jasotzen dituztenen partaidetza.
|
|
Gainera, Sevillako Isidororen 1472ko maparen erreprodukzioa ironiaz betea da: A. Arkotxak erakutsi nahi digu marrazki hori bera delako testu bat dela, erran nahi teologiko bat daramana («oriens», paradisuko norabidea, eguzkia nehoiz sartzen ez denarena, gainean ezarria da); horrela, mapa hori hipertestu bibliko bat bezala agerrazaziz eta hipotestu ludiko gisa baliatuz, A. Arkotxak azken finean
|
beraren
lanari buruz itzultzen dio ironia: beraren paradisuaren keta, Septentrio keta, ez ote da beti hitz jokoan beti eta beti preso egoteko arriskuan?
|
|
Ez diteke bada uste izan behar holako bilkuiak egitearekin, egun bateko bakharrik bilhatu behar dela; egungo denboretan laborariak bethiko indar bat behar du ardietsi. Ez da aski ez laborarientzat ez eta nausientzat lanean artzea, aziendak bazkatzea eta edertzea; merezi du kampoko nekhazaleak
|
bere
lanez eta izerdiaz baliatzea; lur lanetik ohorezki bere bizia eta familiarena atheratzea; bainan ikhusten dugu elgar aditzerik gabe, gauza zuzen horiek ez detzazkela ardiets.
|
|
Abenduaren 3tik aurrera erasoak asko moteldu ziren, nahiz eta artilleriak
|
bere
lana jarraitu eta noizean behin eraso gogorrak egin. Horrela, abenduaren 8an Meabe batailoiak Nafarrete herria hartu zuen, hurrengo egunean Gordexolak galtzeko hegazkinen ekintzak eta marokoar tropen erasoaren ostean21 Abenduaren 12an beste eraso bat egin zen Legutioren aurka kanoi eta gurdi blindatuekin, eta beste bat Zestafe Saimendi lerroaren aurka.
|
2009
|
|
Bere alde txarra da, kronista hutsa dela, ez duela inolako kritikarik egiten, beraz, ez du inolako posiziorik ematen mahi gainean jartzen digun informazioari buruz. Irigoyen zerbait hobea dela esan dezakegu,
|
bere
lanetan interpretazioa egiten saiatzen baita. Azconak defendatzen duenaren aurka azalduko da, bere ustetan Euskal Erriaren sorreran gertatzen dena, bertan sortutako abertzaletasun endogeno edo euskaltasun kultural baten ondorioa baita.
|
2010
|
|
Zein puntutaraino? Zer ondorio izan zuen horrek
|
bere
lanean?
|
|
Hau oso normala da: Manex ez zen bereziki arduratu
|
bere
lanak zerrendatzen, eta hortik datoz akatsak. Saiatu naiz osatzen eta zehazten, nahiz eta, ziur, izango den oraindik ere akatsen bat.
|
|
Lana ez zen oso zaila suertatu: Manexek berak egina zuen
|
bere
lan akademikoen zerrenda bat, haren ordenagailuan atzeman zutena; Peiok zerrenda hura igorri eta ni haren gainean hasi nintzen lanean; horrelako kasuetan ohikoa izaten denari segituz, datuak banan banan egiaztatzeari ekin nion eta, era berean, falta ziren/ zitezkeen datuak bilatzeari. Handik lau hilabetera lana bukatua zegoen:
|
|
Puntu honetara iritsita, hausnartu beharreko galdera hurrengoa da: zer jarduera eremu ditu irakasle batek
|
bere
lan ibilbidean?
|
|
C1 maila definitzen duten trebetasunak irakasleak
|
bere
lanean izango dituen testuinguruetara ekarri ditugu ondorengo taulan:
|
|
2003 urtean abiatu zituen
|
bere
lanak Hedabideak, Gizartea eta Hezkuntza1 izeneko ikerketa taldeak. Disziplina anitzekoa da lan-taldea, eta bere baitara bildu ditu Euskal Herriko Unibertsitateko sailetako zenbait irakasle.
|
|
Disziplina anitzekoa da lan-taldea, eta bere baitara bildu ditu Euskal Herriko Unibertsitateko sailetako zenbait irakasle. Hiru ardura ardatz nagusitara lotzen ditu HGH taldeak
|
bere
lanak: Hedabideak (telebista, irratia, Internet, prentsa, zinema?), Gizartea eta Hezkuntza sistema.
|
2011
|
|
Zaitegik nahiz formulazioan edo maneretan hanka sartu zuen, funtsean, ez zuen beste munduko gauzarik eskatu: Euskaltzaindiak
|
bere
lanak euskaraz argitaratzea, inguruko beste edozein akademiak bezala, baina, esan liteke, historiaren talaiatik ikusirik, bere hilobia berak zulatu zuela Euskaltzaindiaren bigarren aldiko lehen Euskera aldizkariaz argitaratutako aipamen labur bezain erresumingarri horrekin.
|
|
...ik 1954ra bost pastoral ohiko gaidunak, eta handik aurrera euskal gaidunak jokatu ziren 1976 urte arte), aurreko pastoralgintzarekiko inflexio puntu ezin eztabaidatuzkoa ezarri zuen, eta pastoral idazle gisa Etxahun Iruri nabarmendu zen guztien gainetik, 50eko hamarkadan euskal gaiko hiru pastoralen idazlea izan baitzen, nahiz bere aurrekoek bezala frantsesezko kondairaren bat hartu izan zuen beti
|
bere
lanerako oinarritzat: Etxahun koplakaria (Barkoxe, 1953), Matalaz (Eskiula, 1955) eta Berterretxe (Maule, 1958).
|
|
aldian euskaraz zein gaztelaniaz ekoitzi eta emititutako fikzio seriatua aztertu du; Aristik (2003), ostera, Goenkaleren kasua du mintzagai
|
bere
lanean, eta, anekdoten artean, produkzioari buruzko informazio interesgarria ematen du bertan; ez da ahaztekoa, azkenik, EHUko ikertzaile talde batek Goenkale hasi eta gutxira telesail honen inguruan eginiko azterketa (Azpillaga et al., 1996) 2.
|
|
Medemen unibertsoa osatzen duen beste erreferente bat zirkulua edo zirkularitatea da. Esan daiteke Medemek zirkulu zentrokideak erabiliz filmatzen duela eta
|
bere
lan guztia zirkularitatearen ingurukoa dela (Marzabal, 2004: 7).
|
2012
|
|
Maidagan Gerra Zibilaren biktimatzat hartu izan da, bere bokazio artisti koan eduki zuen eraginarengatik. Gerra hasi zenean, Euskal Artisten Erakundeko promesa gaztea zen, baina gerraren ostean beste lanbide batzuetan jardun behar izan zuen biziraupena ziurtatzeko, eta lan horiei denbora kenduz edo zituen aisialdi momentuak baliatuz garatu behar izan zuen
|
bere
lan piktorikoa. Hori horrela izanik ere, bereak kalitate handiko lanak direla esan beharra dago, nahiz eta gure artean gaur egun ere ez den oso ezaguna.
|
|
Serie baten parte da, 5 koadroren laugarren saiakera izanik. Bertan, jada
|
bere
lanen ezaugarri bereizgarrietako asko aurkitzen ditugu: arima erromantikoa igartzen da makurrean, gaiztoan, fantasian, aurrien gaineko interesean, berriro ere xedetzat arkeologia industriala edukita, eta ez erromantizismoak egiten zuen bezala aurri klasiko eta Erdi Arokoetan interesa jarri.
|
|
Artista gipuzkoarra da, eta zaila da sortzaile honi etiketa bat jartzea.
|
Bere
lana abstrakzioaren eta figurazioaren arteko muga liluragarria da, soilik materia eta natura kalitate handiz deskribatzen dituela ikusiz ebatzi daitekeena. Sortzeko modua ere ez dakigu nondik datorkion G. Chillidari, izan daiteke modu erreal batetik etortzea, edo baita bere buru barnean daukan irudimenezko mundutik ateratzea ere.
|
|
Behin eta berriro atzamarrez zabaltzen zuen olio pintura, esmaltearen antzeko adierazpena lortuz. Emaitzetako lirismoak ez zuen gaien gogortasunarekin bat egiten, eta horixe izan zen hain zuzen
|
bere
lanen ezaugarri bereizgarri eta interesgarriena.
|
|
Hori, ereduen aurreko jarrera analitikoago batengatik gertatzen da, agian pop artetik etor daitekeena. Urte zenbaitetan, pintura gutxi sortu zituen Tojak, baina
|
bere
lana sistematikoki berrartzean, tonalitate iluneko lanak margotu zituen, geroago paleta argiagora aldatuko zuena, bereizgarri duen teknika puntillistarekin batera. 2000 urtean Frutas, cerámica y Olabeaga lana aurkitzen dugu (paper gaineko tintaz egina, 59 X 30 cm-koa eta Plentziako bilduma partikular batean gordetzen dena).
|
|
Donostian jaioa, Leioako Arte Ederren Fakultatean ikasi ostean, Londresen jarraitu zituen ikasketak. Askotan
|
bere
lana postminimalista izendatua izan da, erabiltzen dituen kolore biziko oihal monokromatikoengatik eta baita kolorea material moduan erabiltzearen ondorioz ere. Beste batzuetan «color field» esan zaio, hau da, kolore zelaia, edo «instalazio piktoriko»tzat jo izan dute.
|
|
Bilbo ere izan da
|
bere
lanentzako espazio protagonistatzat hartua. 2007 urtean Guggenheim museoaren lagunen partaidetzarekin, Bilboko museoaren erakusketa gelak hedatzea lortu zuen, bisualki bada ere.
|
|
«Uste dut, abaguneak eskaintzean eta pertsona bakoitzak gordeta dauzkan balioak irteten uztean dagoela gakoa. Horrela ezagutzen duzu azkenean jende superdinamikoa eta sortzailea proiektuaz kanpoko jarduera sozialen batean eta
|
bere
lanean makal zebilena. Oso pertsona gazteei garrantzi handiko abaguneak eskaintzearen alde nago».
|
|
Gazteak taldearekiko identifikazio beharra du eta uste dugu talde nortasuna Goizuetako hizkeran bertan topatzen dutela. Etxabek
|
bere
lanean (2010: 17) idatzitakoa lagungarri zaigu Goizuetan adinduen eta gazteen artean aurkitzen dugun hizkuntza diferentzia ttikia azaltzeko (hizki lodiak guk paratuak dira):
|
|
Ez ditu aginduak betetzen. Norbanakoa une eta leku bakoitzean baldintza jakin batzuetan bizi da, espazio sozialean kokapen bat dauka, eta testuinguru horretan egiten du norbanakoak
|
bere
lana, baina posizio sozial bakoitzak ez du mekanikoki behartzen norbanakoa lan jakin bat egitera. Posizio sozialak baldintza batzuk ezartzen dizkio, baldintza ugari, sendoak eta pisuzkoak, baina norbanakoak baldintza horiek modu aktiboan prozesatzen ditu.
|
|
Bigarren kapitulu honetan, Martin Ugalde Kultur Parkeari buruz eginiko landa lanaren ondorio nagusiak aurkeztuko dira. Landa lan horren helburu nagusia baloratzea izan da lehen kapituluan abiapuntutzat jo ditugun teoria ekonomikoek zein puntutaraino azal dezaketen Parkearen errealitatea, esparruan
|
bertan
lanean diharduten zenbait pertsonaren esku lagaz teoria horien formulazio nagusien baliozkotasuna auzitan jartzea.
|
2013
|
|
Hurrengo eskuduntza kooperatibak talde desberdinetan klasifikatzea da. Funtzio hau erregistroak dituen funtzioekin dago erlazionatua,
|
beraz
lan hau erakunde pribatu batek egiteak ez dauka zentzurik. Beste zeregin garrantzitsu bat, kooperatibentzako aholkularitza eta bestelako zerbitzuak eskaintzea da.
|
|
Argitasun handiz ulertu zuen betiereko itzuleraren hausnartzaileak filosofoak xedetzat izan behar zuela bere garaia kritikatzea (Deleuze, 1971: 151) eta, horrexegatik, berak etortzear zeudenentzat idaztea aukeratu zuen, jakin baitzekien bere garaikideen artean ez zegoela
|
bere
lanak erraz uler zitzakeenik, belarri txikiak zituenik. Ez zuen, horrezkero, kritika hutsean geratu nahi eta Modernitatea gainditu ahal izateko ibilbidea marraztu zuen, gehiegi zehaztu barik, ordea, gehiegi azaltzen denak galtzen baitu interes guztia (Nietzsche, 2010:
|
|
–
|
bere
lana ez, ordea?.
|
|
Ez zegoen dena galduta, berriz, baldin eta
|
bere
lanarekin jarrai zezakeen ikasle edo dizipulurik aurkituko balu. Nietzsche bizitza galtzearen beldur zen, berarekin bere pentsamenduak desagertuko lirateke-eta; baten batek jarraitu behar zuen haren lana.
|
|
Aristoteles-ek aldarrikatu bezala, ez dago mamurik gabeko hausnartzerik; edo, bestela esanda, mamurik gabe ez dago hausnartzerik, eta hausnartzerik gabe ez dago errealitatea eraldatzerik. Horrexegatik behar zituen Nietzsche-k bere fantasiak, mamuak eta
|
bere
lan fantasmatikoa.
|
|
Itzultzaile egokitzailea muga horiek kontuan dituela saiatzen da,
|
bere
lana ahalbait naturalena izan dadin eta jatorrizko testua bezain sinesgarria. Bikoizketaren arduradun nagusia bikoizketa zuzendaria edo aretoko zuzendaria da.
|
|
5 Orson Welles maisuarekin batera, Peter Watkins (Norbiton, Erresuma Batua, 1935) zinemagile britainiarra izan zen dokumental faltsuaren aitzindari nagusietakoa. Oscar saria bereganatu zuen The War Game (1965) zientzia fikziozko filma da, duda izpirik gabe,
|
bere
lanik ezagunena; Ingalaterraren aurkako eraso nuklear sobietar baten nondik norakoak dakartzan dokumental faltsua.
|
|
Bikietako batek talde esperimentalarena egiten zuen eta besteak, berriz, kontrol taldearena. Gessellek ume eta nerabeek zenbait alorretan (harreman sozialak, mugimendua, mintzaira, eta abar) izandako jokabide tipikoen deskribapen konkretuak egiten zituen
|
bere
lanetan eta horietan oinarriturik garapen maila zehazteko eskala ugari sortu dira (Palacios, 1990).
|
2014
|
|
Alde batetik, errepublikanismo kontserbadorearekin identifikatu zen sektorea, euskararen alde bai baina horren gaineko erabaki politikoak hartzearen aurka agertu zirenak. Multzo horren barnean sartuko genituzke zenbait monarkiko ere, tartean Jose Orueta bera,
|
bere
lanetan euskarekiko hurbiltasuna erakutsi baitzuen (Orueta, 1922).
|
2015
|
|
Edo bestela «batzuek oraindik berriak telefonoz pasatzen» dizkiete. Ondorioz, komunitatea aktibatzea eta animatzea
|
bera
lana izanen litzatekeela uste dute.
|
|
Alarcon Caracuel ek dioen bezala, beharrizan egoera pentsio kontributiboetan langileari
|
bere
lan bizitzan gertatutako egoera zehatz batzuekin lotzen da (adibidez, gaixotasun batek lanera joatea oztopatzen dio?). Pentsio ez kontributiboetan, aldiz, beharrizan egoerak pentsioaz disfrutatu aurretiazkoa izan behar du, pobrezia egoerarekin lotuta baitago.
|
2016
|
|
Alta, bada, informazio bera hiru kanal ezberdin horietarako lantzen dute, eta horrekin dirua aurrezten dute. Kalkulatu da zenbat kostako litzatekeen ekoizpen hori, kanal bakoitzak (telebista, papera, webgunea)
|
bere aldetik
lan eginez gero, eta zenbat kostatzen den hiru euskarrientzat batera lan eginez. Kenketa eginez atera da politika horri esker aurrezten den diru kopurua.
|
|
Ezen ikerketaz mintzo garenean, gogoan ditugun modelo gehientxoenak jeneralean akademikoak dira, eta are barrurago, espezifikoki «zientifikoak». Horien aldamenean artistak
|
bere
lana eragiketa aske eta autonomo bezala aldarrikatzen du askotan, agian hortik ondoriozta daitekeelarik artearen sorkuntza prozesu bera ikerketa gisa. Baliteke artistaren begirada horrek «zientzia»ren estereotipoak, prozedura guztiz kontrolpeko eta arrazionala izaki, ezkutatzen dituen alderdi eta angelu aberatsak argitan jartzeko balio izatea.
|
|
Horren aurrean aditu askok uste zuen aurrerantzean egikera akademiko petoko testu batek exijitzen duenaz aparte, irakurtzeko eta interpretatzeko forma berritzaileak eskuratu lituzketela epaimahaiek eta abarrekoek. Horrek ez du esan nahi, ikerketa lana aurkezten duen artistak nahita ezin duenik,
|
bere
lanaren edo ikergaiaren interesen arabera, ohikoak diren formatu testualak erabili, baina betiere aukeran izan litzateke aurkezpen modu bestelakoekin eta anizkoitzekin, zergatik ez «testu» artistikoa edo ez akademikoa. Hala balitz ere, konformismo «burokratiko»en burutapenak argudiatuz askorentzat arte ekoizpena bera ezin daiteke defendatu edota egokiro ebaluatu testu formaren bat existitzen ez bada, akademikoa izan ala ez.
|
2017
|
|
Nafarroako Unibertsitate Publikoan, Mondragon Unibertsitatean eta Euskal Herritik kanpoko Bordeleko Unibertsitatean, Paris IV Sorbonne n eta Kataluniako Pompeu Fabran eta Bartzelonako Unibertsitate Autonomoan. Esanguratsua da Deustuko Unibertsitatean lan egiten duen ikertzaile bakarrak bidali duela
|
bere
lana Uztarora eta berez ez da Historia arlokoa. Aipatzekoa da, gainera, bi egileren artean idatzitako lanen kasuan, normalean biak erakunde bereko kideak direla.
|
|
Ez daukagu erreferentziarik Historia arloko artikuluen banaketa hori erkatzeko eta baloratzeko, Uztaro ez baita jakintza arlo batean espezializatutako aldizkaria, eta are gutxiago, garai jakin batean, baina pentsatzen dugu ondo azaltzen duela euskarazko produkzioaren gabezietako bat. Jakintza arlo bakoitzak
|
bere
lanaren inguruko hausnarketak eskatzen ditu, definitu gabeko maiztasunarekin bada ere; eta Uztarori dagokionez, hausnarketa horiek, gutxi izateaz gain, XX. mendeko azken hamarkadan egin ziren. XXI. mendean, aldiz, euskal historialariek ez dute ikusi horrelako lanen beharrizanik, ez behintzat Uztaron, ezta euskaraz ere, dakigunaren arabera.
|
|
Arrazoien artean, markaren sendotasuna, balio gehigarriak, esperientzia, segurtasuna, langileen hurbiltasuna eta establezimenduen erosotasuna bezalako hitzak edo ezaugarriak identifikatu genituen. Starbucks markak, bai
|
bertan
lan egiteko, bai lagunekin edo familiarekin egoteko, sentimendu positiboak pizten ditu.
|
|
Izenburu hori jarri dio Begoña Maria Zamora-k (2005)
|
bere
lanari. Postmodernitateak eta globalizazioak pentsamendu soziologikoan izan dituzten eraginekin ikuspegi mikrosoziologiko eta kontestualak nagusitu direnez gero, XXI. mende hasieran hainbatek uste izan du Hezkuntzaren Soziologiaren ikergaia bera zalantzan jarria dela, makrosoziologiak izateko arrazoirik ez bide duela.
|
|
Eluska Aizpuruak bere artikuluan dioenez, animalien jokaera erasokorrari buruz asko ikertu den arren, agresioaren ondorio ezkorrak gutxitzeko edota ekiditeko garatu dituzten baketze mekanismoen inguruko datuak urriak dira. Egile horrek,
|
bere
lanean, agresio mota ezberdinen sailkapena egiten du eta ondoren primateek erabiltzen dituzten hainbat baketze mekaniskoren definizioa eta adibideak aurkezten ditu. Gure herrian ederki kokatzen den gai honi Psikologiak egin dituen ikerketetan erantzuna ematen zaio.
|
2019
|
|
|
Bere
lana 1621ean argitaratu zen arren, lehenagokoa da, Mal Lara 1571n hil baitzen.
|
|
Mikel Laboa zendu zenetik hamar urte pasako dira aurki eta, gure ustez, denbora tarte hori nahikoa distantzia da
|
bere
lanaren oihartzunak kultur mailan utzi duen arrastoa egin den baino modu sakonagoan aztertzeko. Izan ere, ezein erreferente gutxi ikertzeak egoera ahulean jar lezake ondare kulturalari buruzko ezagutza eta horrek eragin zuzena eduki kultur transmisioan.
|
|
Demarginalizing the intersection of Race and Sex, 2009 urteko konferentzian, Crenshawek berak aitortu zuen bere asmoa ez zela sekula izan zapalkuntzaren inguruko teoria orokor bat sortzea, egoera juridiko eta ezberdintasun konkretuak aztertzeko erabilera praktikoko kontzeptu bat baizik. Ordutik, kontzeptuaren
|
beraren inguruan
lan asko egin da, praktikoki eta teorikoki eta horrela autore askok planteamendu ezberdinak egiten dituzte hura ardatz izanda.
|
2020
|
|
" Batetik, erlatibismoaren auziak dakartzan erronka eta inplikazioen analisiak geroz eta zorrotzagoak dira, oro har, bai alde zein kontrako argudioak formulatzen dituztenen aldetik; eta, bestetik, trataera horren ondorioz ustezko fama txar hori nolabait lausotzen ari zaio azken aldian" (20 orrialdea). Tradizio akademiko horretan kokatzen da Andoni Olariaga,
|
bere
lanaren abiapuntuari dagokionez honako hau baieztatzen duena: " Nire hipotesia da, galderaren erantzunetan sartu gabe, erlatibismoa tesi konplexu bat dela, tesi ontologiko (den ari edo izateari buruzko), epistemiko (ezagutzari buruzko), aletiko (egia balioei buruzko) eta moral (tradizio eta balioei buruzko) propioa duen ikuspegi konplexua dela" (21 orrialdea).
|
|
Arte sortzaile ororen helburua
|
bere
lana saltzea dela esan daiteke. Artelanak erosle potentzialez osatutako merkatu batean saltzen dira.
|
|
ura, karea, harria, lurra, egurra edo beste materialak garraiatzeko, harginei edo zurginei laguntza emateko, etab. Esate baterako, Lekeitioko Santa Maria elizako kaperako teilak berritzeko, apaizek bi gizon eta neskatila edo" moça" bat kontratatu zituzten 1500ean122 Herriko kaleak harriztatzeko obra handia egin zenean 1518 eta 1521 artean, emakume anitz kontratatuak izan ziren une desberdinetan. Besteak beste, hamalau emakumeren aldeko ordainketa erregistratu zen udal kontuetan, bakoitzari 16 marabediko soldata eman zitzaiolarik, aldi
|
berean
lan egin zuten gizonek 34 eta harginek 50 eskuratu zituzten bitartean123 Beraz, agerikoa zen generoaren araberako soldata desberdintasuna esparru horretan ere.
|
|
Fernandezek (2008) dioenez, ordea, irakasle hasiberriengan are garrantzitsuagoa da prestakuntza. Izan ere, haren aburuz, irakasle berri oro testuingurura egokitu behar da ahalik eta era egokienean; izan ere, hasieratik
|
bere
lana gauzatzeko estrategiak bereganatuz gero, zoriontsuagoa izango da lanari dagokionez eta aukera gehiago egongo da etorkizunean profesional ona izateko.
|
|
1944 eta 1948 artean, Espainiako Alderdi Komunistak erresistentzia antifrankista armatua bere babespean antolatzeko saiakerari ekin zion," benetako armada irregularra" osatu nahian. Beste aldean, Estatu Berriaren partetik, hasiera batean Armada
|
bera
lan errepresiboetan inplikatzen bazen ere, progresiboki indar polizialak izango ziren gerrillaren kontrako lanetan murgilduko zirenak. Batez ere, Guardia Zibila eta Brigada Politiko Soziala.
|
|
Hauekditu erreferentetzat: Wild, Freire, Piaget, Grey, Montessori, L. Perales... Giza Sistemen Ekologiada
|
bere
lan esparrua; hau da, W. Reich en oinarritutako Serranoren proposamena.
|
|
Barruan edo kanpoan egin. Alegia, ondarearen egoeraz jabetzeko lekuan
|
bertan
lan egitearen garrantzia da azpimarratu nahi duguna. Izan ere, kalera irteteak ohiko bizitzarekin harremanetan jartzen du ikaslea; hots, bere mundu errealarekin harremanetan jartzea da premisa garrantzitsuena irakaskuntza ikaskuntza barruko aktibitateak egoki planteatzeko.
|
2021
|
|
LNEk laneko indarkeria honela definitzen du: " Arrazoizkoa denetik desbideratzen den edozein ekintza, gertakari edo jarrera eta pertsona bat mehatxatua, umiliatua edo zauritua denean
|
bere
lana egitean". Azken urteetan, arrisku psikosozial hori areagotu egin da osasun arloko langileen artean.
|
|
Egia esan, ez dugu apenas daturik Arabako euskaldunei buruz, ikerketa bakarra Pedro de Yrizarrek egin zuen 1970eko hamarkadaren hasieran.
|
Bere
lana eremu euskaldunera mugatzen zenez gero, ez dugu Gasteizko daturik. Hiriburua erdalduna bazen ere, Emilio Lopez Adan Beltzak gogoratzen duenez:
|
2022
|
|
Erantzun eskala 1" inoiz ez" eta 5" ia beti" zen. Cronbach en alpha. 84koa da bigarren momentuan (berrikuntza taldeak
|
bere
lana amaitu ondoren).
|
|
Erantzun eskala 1" inoiz ez" eta 5" ia beti" tartekoa da. Cronbach en alpha. 89koa da bigarren momentu batean (berrikuntza taldeak
|
bere
lana amaitu ondoren).
|
|
Zenbait etimologia, gramatika azalpen eta adibide emateaz gain, Belak hautu ortografiko eta estilistiko zenbait egin zituen aztergai dugun testuan, kasu batzuetan Egiategik egindakoekin bat datozenak eta geroago, XIX. mendean, zabalduko direnak. Zaldunaren
|
beraren
lanetan, MHBtik HBra, eta are HBren barnean ere, hautu horien sistematizazio progresiboa ikusten da. Bi autoreen arteko antzekotasunek eta zaldunak itzulpen lan gehiago egin zituela jakiteak idatzirako batasun edo jokamolde bat garatu zukeela iradokitzen dute, eta ikertzeko dago eredu ortografiko eta estilistiko honek zer leku duen Zuberoako gainerako tradizio idatziaren aldean214.
|
|
Lan honen ondoriorik garrantzitsuena da mutil horrek esku hartzearen eta
|
bere
lanaren ondoren, esku bidezko transkripzioa handitu egin duela zeregin desberdinetan zehar ulergarritasunari eta abiadurari dagokienez (burstak barne). Ulergarritasunean, emaitzarik onenak" Letren familien proban" ikusten dira, errazena den proban alegia (eskaera kognitibo txikiena eskatzen duena).
|
|
Ongizaterik ez duen irakasle batek nekez eskaini dizkio haurrari bere garapenean aurrera egiteko baliabideak. Irakaslearen alderdi pertsonal horretan erresilientzia da
|
bere
lanak aurrean jartzen dizkion zailtasun eta erronkei aurre egiteko giltza, pertsona bere garapen prozesuan zaurgarriena egiten duten egoerak ulertzen saiatzeko aukera ematen baitu. Ikerketa honetan gai horiek guztiak arakatu dira.
|
|
Marxek Trabajo asalariado y capital testuan azaltzen du langileak ezinbestekoa duela
|
bere
lan indarra saltzea bizirauteko behar dituen baliabideak eskuratzeko; azken finean, bizitzeko egiten duela lan (Marx, 1849). Lan horren xedea ez da horri esker lortuko duen amaierako produktua, gero bizitzea ahalbidetuko dion soldata irabaztea baizik.
|
2023
|
|
Hainbat autorek diote gazteriak kapitalarentzat funtzio garrantzitsua betetzen duela lan eta bizi baldintzei dago kienez. Izan ere," ekonomikoki, sistema honek subjektu debaluatu gisa ekoizten du gazteria langilea, mekanismo ezberdinen bitartez
|
bere
lan indarraren balioa murrizten baitu" (Ibarzabal, 2019). Gazteei zuzendutako lan modalitate konkretuak horretarako mekanismoak lirateke; esate baterako, praktiketako kontratuak, Aldi Baterako Enpresak, Formakuntza DUALa...
|