|
2009
|
|
|
lehenengoan, urtezahar ona opatzeko hots egin zidan; bigarrenean, bere telefono zelularra konpondu ziotela esateko; eta hirugarrena, ondo konpondu ote zioten jakiteko neuk egindako deia. Eta egia esan, ondo aurkitu nuen, alai samar, hurrengo urte honetan lan asko egin
|
behar
genuela esanez. Itxaropena argitaletxetik Koldo Mitxelenera heldu den Joxe Manuel Arriola Mondragoeko kalezainaren liburua zertan zen, Euskaltzaindiak argitara emango duen Antonio Arruerena zertan ote den...
|
|
|
Hitzetan sinistu
|
behar
badugu, hitz biltzaile aparta izan da Antonio Zavala. Hitz soilak, alabaina, deusezak dira, hizkeraren katean josten eta ehotzen ez badira.
|
|
|
Hitzarmena sinatu ondoren, Euskaltzaindiak berehala osatu zuen lana burutu
|
behar
zuen taldea. Henrike Knörr-en zuzendaritzapean, hauek ziren taldekideak:
|
|
|
Euskara presente ez zegoen tokietara eraman nahi zuen, berak oso esaldi esanguratsua erabiltzen zuen hori adierazteko: piano hotsa eta te usaina dagoen tokietara eraman
|
behar
dugu euskara. Azkue gaineratu du abertzalea eta intelektuala izan zen.
|
|
|
Euskalgintzako gizon argi bat iruditu zitzaidan. Urte zailak ziren eremu horretan genbiltzan askorentzat, baina, Mikelek argiro ikusi zuen aldizkariaren norabidea, hots, euskarak gure hizkuntza nazionala izan behar baldin bazuen, batasuna
|
behar
zuela eta ez dialektalismoa. Disgustu bat baino gehiago jasan behar izan zituen hori zela eta, baita adiskide edota lagun batzuen haserrea ere.
|
|
|
1975eko ekainaren 27an Euskaltzandiak erabaki zuen komunikabide alorreko jendea hartu
|
behar
zuela bere baitan eta hala izendatu zituen zenbait euskaltzain urgazle berri, tartean, Mikel Atxaga. Esan dezadan, bidenabar, Euskararen Akademiaren eginkizun, ekitaldi eta lanetan laguntzaile eta jarraitzaile aparta zela.
|
|
|
Eta etxekoek ahaleginak egiten jarraitu zuten. Urteak joan urteak etorri, XX. mendea sartu zen eta ordurako argi ikusi zen mota horretako proiektu iraunkor batek erakunde publikoen babesa izan
|
behar
zuela.
|
|
|
1906an, apirilaren 25an, Bizkaiko Jauregi berrian Hegoaldeko lau Aldundiek egin zuten bilkura baliatuz, Adolfo Gabriel Urkixo Diputatu Nagusiak Akademia sortzeko proposamena aurkeztu zuen, horretarako lau erakundeen babes ekonomikoa eskatuz. Proposamen horren arabera, Akademia 12 kidek osatu
|
behar
zuten, eta euskalki guztiak ordezkatu behar zituzten. Horien izendapena, lehendabiziko aldiz behintzat, diputatuek egin eta babes ekonomikoa lau Aldundiek, euren gain hartu zuten.
|
|
|
1906an, apirilaren 25an, Bizkaiko Jauregi berrian Hegoaldeko lau Aldundiek egin zuten bilkura baliatuz, Adolfo Gabriel Urkixo Diputatu Nagusiak Akademia sortzeko proposamena aurkeztu zuen, horretarako lau erakundeen babes ekonomikoa eskatuz. Proposamen horren arabera, Akademia 12 kidek osatu behar zuten, eta euskalki guztiak ordezkatu
|
behar
zituzten. Horien izendapena, lehendabiziko aldiz behintzat, diputatuek egin eta babes ekonomikoa lau Aldundiek, euren gain hartu zuten.
|
|
|
Egun, hala ere, bera gure artean ez dugula, gogoratu
|
behar
ditugu hark utzi dizkigun lan egiteko moldea eta tenorea, erakundearen gobernamendurako eitea, giza legea eta ororen gainetik, adixkidantza eta leialtasuna.
|
|
|
Sagrario Aleman Sustapen batzordeko buruak azaldu bezala, Azken urteotan Euskal Herrira iristen ari diren etorkinen kopurua asko handitu da, eta honek kezka sortu du arlo askotan, baita euskalgintzan ere. Jagon Sailak, euskararen erabilera izanik lan esparru, gai hau jorratu
|
beharra
zuen. Handik eta hemendik etorritako jendeak bakoitza bere kultura eta hizkuntzarekin euskararen normalizazioan eraginik izanen ote du?
|
|
2010
|
|
|
Christian Cornelius Uhlenbeck() merezi duena baino gutxiago ezagutzen dugun hizkuntzalari holandarra da. Google orojakileari galdetuta, nederlanderazko Wikipediaraino joan
|
behar
duzu ganorazko sarrera baten bila (ez euskarazko, ez gaztelaniazko, ez frantsesezko eta ezta ere ingelesezko wikirik aurkituko duzu); hortaz gain, eta euskaratik abiatzen bazara bederen, Georges Lacombek 1922an RIEVen dedikatu zion artikulu labur baina laudoriotsua zerrendaren zazpigarren lekuan, hemeretzigarrenean Harluxet entziklopediako sarrera laburra, eta kito (izango da besterik, baina neke...
|
|
|
Bertoko ikasleentzako euskarazko lehenengo gaitasun proben antolaketa berak egin zuen, Euskaltzaindiak babestuta. Ikastoletan lanean ari ziren eta Irakasleen Eskolan sartzeko titulua
|
behar
zuten Andereñoentzako Batxilergoko Ikastaroen antolaketa bere gain haru zuen. Euskal Herriko Unibertsitatearen Ohorezko irakaslea 2005ean.
|
|
|
CSIC (Consejo Superior de Investigaciones Científicas) erakundeak ezarri dituen kalitate ereduen arabera ebaluatu ahal izateko, beharrezkoak diren Latindex irizpideak bete dira, eta izen bereko Katalogoan sartu da. Bestalde, helburu horri atxikiz, Idazketa Batzordea eta Aholku Batzordea eratu dira eta artikulu zientifikoei, propio
|
behar
duten egitura eta tratamendua eman zaie. Ahalegin horretan laguntzeko, kanpo adituen ebaluazioak ere, sistematikoki erabiliko dira.
|
|
2011
|
|
|
alde batetik, erakundearen lan eta bizitza akademikoaren berri ematen du; eta bestetik, Akademiaren lan esparruetako ikerketa artikuluak, liburu aipamenak eta bestelakoak biltzen ditu. 2010ean eraberritu egin zen, eta ikerketa aldizkari batek izan
|
behar
dituen baldintzak bete zituen; horren ondorioz, Latindex izeneko katalogoan sartu zen.
|
|
|
Hitzarmena sinatu ondoren, Euskaltzaindiak berehala osatu zuen lana burutu
|
behar
zuen taldea. Esan bezala, Henrike Knörr zena burua zela, talde horri egokitu zitzaion egitasmoaren lehen fasea osatzea:
|
|
|
1968 urtean, Xabier Gereño espetxeratu zuten; arrazoia hauxe izan zen: Julen Lekuonaren Ez, ez dut nahi kantak
|
behar
zuen baimenik ez zuen eskuratu, eta Gereñok 15 egun eman zituen kartzelan. Hau izan zen bere bizitzan atxilotu zuten bigarren aldia, lehenengoa hogei urte lehenago gertatu baitzen, 1948an, orduan euskara irakasteko akademia sortu nahi izan zuelako.
|
|
|
Aipatzekoa da Eresbil musika artxiboari eman zion bere musika artxibo eta biblioteka. Música Vasca lanak aipamen berezia
|
behar
du. Euskal musikaren historiaren monografia da.
|
|
|
Hausnartu egin behar da. Jakin zergatik eta zertarako
|
behar
dugun euskara... eta gauza bat argi izan: Euskara ona da guztiontzat, Arabako Errioxako ardoa bezain ona da.
|
|
|
2010ean Euskera agerkariak eraberritze prozesu bat izan zuen. Ondorioetako bat, artikulu zientifikoei
|
behar
duten tratamendua eta egitura ematea izan zen. Hargatik, ikerketa artikulu hauek Euskaltzaindiaren webgunetik landa, Inguma, ISOC eta Dialnet datu baseetan ere jasotzen dira.
|
|
|
Bakoitzak zinez pentsatzen duena esan du, eta nabarmen dago gauza batzuetan ados gaudela, eta beste gauza batzuetan ez gaudela ados, eta hori sanoa da. Gauzak argituko baditugu, lehendabizi zertan gauden ados eta zertan ez jakin
|
behar
dugu, hori funtsezkoa da hurrengo pausoak eman ahal izateko.
|
|
2012
|
|
|
Lehenik eta behin, kartografia modernoen laguntzaz, ibai nagusien hautespen lana egin behar izan da eta jarraian historian zehar izan dituzten izenak eta gaur egungo erabileran ematen zaizkienak ere aztertu eta finkatu dira. Euskaraz zer nolako erabilera izan
|
behar
duten erabakitzea da Euskaltzaindiaren egitekoa, ahaztu gabe azken xedea araututako izen horiek mapetan, aldizkarietan, liburuetan eta hedabide guztietan apurka apurka islatzearekin batera, izenen eredu jasoak gizarteratzea dela.
|
|
|
Ikastolen Mugimendua euskarari etorkizuna ziurtatzeko helburuarekin jaio zen. Euskarak eskola irabazi
|
behar
zuen. Helburu hori lortzeko, ordea, ez ziren abiatu orduan indarrean zegoen eskola eredutik, ezerezetik berri bat jarri zuten abian.
|
|
|
Gurasoek ez zioten erantzukizun horri uko egin nahi. Irakasleak behar ziren gurasoen inguruan baina ez langile moduan baizik eta proiektuan parte zuzena hartuz, eta umeak gizarterako zirenez, gizarteak berak ere parte hartu
|
behar
zuen, edo udalak edo gobernua, edo...
|
|
|
Gaurko irakaskuntzak, irakasleak eta gurasoak nahiz eta gehiago
|
behar
dutela esan, asko daukate batzuei esker, zuten guztia eman baitzuten iritsi garen tokira iristeko. Gaurko egoeratik oso zaila egiten da orduan izan zena irudikatzea.
|
|
|
Bestalde, azpimarratzekoa da atariaren elkarreragiletasunaren maila: bisitariari eskaintzen zaizkion sarrera ezberdinek hainbat bilaketa bide elkarren osagarri iradokitzen dituzte, eta zer esanik ez hor barnean aurki daitezkeen esteka ugariek, dena elkarrekin gurutzatuz (liburuak, idazleak, gaiak, etab.).. Nabarmendu
|
behar
ditugu, gainera, liburutegiekin izandako harremanak: hemen, bakoitzaren atarirako aukera ematen dugu, eta guk gurerako bakoitzetik egin dugun argitalpenen hautapen zerrenda?.
|
|
|
Kronika labur hau amaitzeko, esker bereziak merezi dituztenak badirela esan
|
behar
dugu: Hala nola, Joakin Berasategiren familia, Urepeleko Herriko etxea, Bizkaiko Foru Aldundia, Euskaltzaindia, Euskadi irratia, Joxe Mari Egañak animatzen duen Mutrikuko talde langilea (herri kirolak, plazan jendearentzat pintxoak eta urtero otorduak prestatu eta banatzen saiatzen direnak), kantariak, trikitilariak, joaldunak, dantzariak eta abar.
|
|
|
Ekitaldiak azaroaren 30ean izango dira Deustuko Unibertsitatean. Euren barruan, hitzaldiak aipatu
|
behar
ditugu, baita Eusebio Erkiagaren poema batzuen irakurketa ere.
|
|
|
Bezeroak Euskaltzaindiko argitalpen bat erosi nahi duenean, argitalpenaren fitxaren ondoren datorren Egin Eskaria atalera joan
|
behar
du. Bertan, kopurua zehaztu eta bere NAN/ IFK zenbakia adierazi du, Euskaltzaindiak faktura egin diezaion.
|
|
|
CSIC (Consejo Superior de Investigaciones Científicas) erakundeak ezarri dituen kalitate ereduen arabera ebaluatu ahal izateko, beharrezkoak diren Latindex irizpideak betetzen ditu Euskera agerkariak; hori dela eta, izen bereko Katalogoan sartuta dago. Bestalde, helburu horri atxikiz, Idazketa Batzordea eta Aholku Batzordea eratu dira eta artikulu zientifikoei, propio
|
behar
duten egitura eta tratamendua ematen zaie. Ahalegin horretan laguntzeko, kanpo adituen ebaluazioak ere, sistematikoki erabiltzen dira.
|
|
2013
|
|
|
Informazioaren berreskurapena (IB) erabiltzaile baten informazio beharra aseko duten dokumentuak bilatzean datza. Honela bada, IB sistemak erabiltzaileari dokumentu adierazgarriak, alegia, erabiltzaileak
|
behar
duen informazioa eduki dezaketen dokumentuak, topatzen lagunduko dio, betiere erabiltzaileak egindako kontsultan oinarrituz. IB sistema perfektu batek dokumentu adierazgarriak ez beste berreskuratu lituzke, eta ez adierazgarriak baztertu.
|
|
|
lekukoa sanitarioa izatea; lekukoa sanitarioa ez izan arren, honek berpizten hastea; geldialdiaren etiologia kardiakoa izatea; hasierako erritmoa desfibrilagarria izatea. EAEko biztanleek arazo honekiko heziketa
|
behar
dute. Geldialdia azkar antzemateko, deia azkar egiteko, eta kalitatezko masajea egiteko anbulantzia iritsi artean zailtasunak dituzte lekukoek.
|
|
|
Erosleak Euskaltzaindiaren argitalpen bat erosi nahi duenean, argitalpenaren fitxaren ondoren datorren Egin Eskaria atalera joan
|
behar
du. Bertan, kopurua zehaztu eta bere NAN/ IFK zenbakia adierazi du, Euskaltzaindiak faktura egin diezaion.
|
|
|
Alfabeto zirilikotik transkribatuz gero, 156 araua aplikatuta, sh kontsonante taldearen ordez x
|
behar
du.
|
|
|
Turkmeneraz A, gabat da, eta errusieraz????? á?. Errusieratik transkribatuz gero, Axkhabat
|
behar
luke euskaraz 156 araua aplikatuta. Gaur egun, dena den, Turkmenistanen turkmenera da hizkuntza ofiziala.
|
|
|
Alegia, Ky, sh?
|
behar
luke, eta ez Kyüshü. Asiako arauan (171 araua), japonierari buruzko atalean, aipatzen da testu espezializatuen eremutik kanpo ohikoa dela diakritikoak ez idaztea, eta hala ematen da zerrendan.
|
|
|
Domeinua sustatu duen Elkarteko kideek azaldu dutenez, PuntuEus Fundazioko kideetatik harago, instituzio publiko, elkarte, enpresa eta proiektua lagundu eta babestu duten herritarrengana irekitzea izan da gaurko ekitaldiaren helburua. . eus gaineratu dute, pozik denon artean lortu dugu eta denok batera ospatu
|
behar
dugu.
|
|
|
zenbat lagun dira munduan mota horretako funtsetan interesatuak? Ikerguneetako profesional gisa, zein da funtsak eskegitzeko erabili
|
behar
dugun irizpidea. Zenbat diru dugu horrelako lanetarako?
|
|
|
–Zer esan, eta neurri zabal batean zer esaten den, azaldu nahi litzateke, bada, hemen, eta ez zer esan behar litzatekeen. Irakurleari eman nahi zaizkio aukera egiteko
|
behar
lituzkeen lanabesak, hautaketan hasi behar badu?.
|
|
|
–Zer esan, eta neurri zabal batean zer esaten den, azaldu nahi litzateke, bada, hemen, eta ez zer esan behar litzatekeen. Irakurleari eman nahi zaizkio aukera egiteko behar lituzkeen lanabesak, hautaketan hasi
|
behar
badu?.
|
|
|
Hautagaiak hiru euskaltzainek aurkeztu
|
behar
dituzte gutxienez, Arautegiaren eta Barne erregelen arabera. Euskaltzainek ondorengo hautagaiak aurkeztu zituzten joan den ostiraleko Osoko Bilkuran:
|
|
|
Apirilaren 26an, Donostian egindako osoko batzarrean, Euskaltzaindiak euskaltzain emeritu izendatu zuen Jose Luis Lizundia euskaltzain osoa. Emeritu izateko, 75 urte beteak izan
|
behar
dituzte euskaltzain osoek. Esan bezala, berak utzitako hutsunea betetzeko, Itziar laka eta Jabier Kaltzakorta proposatu dituzte.
|
|
|
Erakundearen izenean, Andres Urrutia euskaltzainburuak jaso zuen, Martin Schulz Parlamentuko presidentearen eskutik. Euskaltzainburuak, euskarak Europan jokatu
|
behar
duen rola azpimarratu zuen. Bere esanetan, sariak, euskarari, behar eta aldarrikatzen duen ikusgarritasuna ematen dio.
|
|
|
Hitzarmena sinatu ondoren, Euskaltzaindiak berehala osatu zuen lana burutu
|
behar
zuen taldea. Esan bezala, Henrike Knörr zena buru zela, talde horri egokitu zitzaion egitasmoaren lehen fasea osatzea:
|
|
|
Ez dira oraingoak langintza horretarako aldi errazak. Hain justu ere, krisi egoera honetan are gogotsuago eta burutsuago jokatu
|
behar
du Euskaltzaindiak, diru eskasiak sortzen dituen arazoak kudeaketa eragingarri eta garden baten bidez gainditzeko.
|
|
|
Besteren artean,, euskal hiztunen komunitatea sendotu du, komunitate hori gizarte modernoen beharretara egokitu du?. Euskara batuak eta euskalkiek elkarren
|
beharra
dutela ere esan du.
|
|
2014
|
|
|
–Beste hitz mota batek ere argibide berezia
|
behar
du: h.[= hobe] ikurra erantsi zaienak, hain zuzen.
|
|
|
–Akademiak gaineratu du Urrutiak badaki zer den lan hori eta berori barruratu nahi du, aukera emanez belaunaldi berriei, parte har dezaten Euskaltzaindiaren zereginetan. Euskaltzaindiak euskaltzain urgazleak aintzat hartu, lanean jarri eta baliatu
|
behar
ditu. Lehen ere hala egin du, eta hurrengoetan ere hala egin du, bere egitekoa ondo bete nahi baldin badu.
|
|
|
Lexikoaren Behatokia corpus monitorea izan arren, erreferentzia corpus bilakatzeko moduan lantzen da. Horretarako, testu guztiak katalogatzen dira eta ezaugarri batzuekin markatzen, etorkizuneko erreferentzia corpusak
|
behar
duen oreka izan dezan. Aurten 43,4 milioi testu hitz izango ditu eta urtean urtean 8 milioi inguru hazten da.
|
|
|
Lexikoaren Behatokia corpus monitorea izan arren, erreferentzia corpus bilakatzeko moduan lantzen da. Horretarako, testu guztiak katalogatzen dira eta ezaugarri batzuekin markatzen, etorkizuneko erreferentzia corpusak
|
behar
duen oreka izan dezan. Aurten 43,4 milioi testu hitz izango ditu eta urtean urtean 8 milioi inguru hazten da.
|
|
|
Alde horretatik, adierazi du,, kontuan hartu
|
behar
dugu ezagutu ditugun hiriak nazio estatuen hiriak izan direla (eta gureak, gainera, periferikoak)?. Hori dena aldatuko da, baina:
|
|
|
Euskarak iraun dezan belaunaldi bakoitzak mintzaira beretakotu
|
behar
du eta horretarako gizarte aukera egokiak baitezpadako ditu.
|
|
|
CSIC (Consejo Superior de Investigaciones Científicas) erakundeak ezarri dituen kalitate ereduen arabera ebaluatu ahal izateko, beharrezkoak diren Latindex irizpideak betetzen ditu Euskera agerkariak; hori dela eta, izen bereko Katalogoan sartuta dago. Bestalde, helburu horri atxikiz, Idazketa Batzordea eta Aholku Batzordea eratu dira eta artikulu zientifikoei, propio
|
behar
duten egitura eta tratamendua ematen zaie. Ahalegin horretan laguntzeko, kanpo adituen ebaluazioak erabiltzen dira.
|
|
|
Lan horiek esan du pisu handikoak dira batzordea ari baita lan egiten euskal literaturaren antologia argitaratu nahiz. Asmo horrek nahi ta ez denbora, historia, kronologia, hots diakronia hartu
|
behar
du kontuan. Idazlanak nola sailka ditezkeen periodizazio baten arabera proposaten dute artikulu horietan.
|
|
2015
|
|
|
Eta ikerketa egiten duten pertsonak izan ditu gogoan Iñaki Goirizelaiak: Gure hizkuntzak terminologia zientifikoa, bibliografia, material didaktikoa eta, batez ere, euskara lanean erabiliko duten ikertzaileak
|
behar
ditu, eta UPV/EHUk gogotik egin du lan arlo horietan guztietan, esan du.
|
|
|
Urgellek dioenez, edizio hau ez da, eta ezin izan daiteke, Axularren testuari buruzko azken hitza: aitzitik, edozein hizkuntzatako klasiko handi guztiek bezala, begi kritiko gehiagoren
|
beharra
du eta euskal filologiaren garaian garaiko estandarren zorroztarria behar litzateke izan.
|
|
|
Haiek esandakoek gogoeta ez ezik, errealitatearen diagnostiko azkarra egiteko ere balio dute: Bidea ez dago erabat egina, baditugu egitekoak euskara indarberritzen segituko badugu... euskarak denon
|
beharra
du.
|
|
|
IGN k badu leku izenak biltzen dituen Toponimia batzordea, izen bakoitzak zein forma izan
|
behar
duen erabakitzen duena. Hori dela eta, euskarazko toponimian IGNk badu zer esanik, eta Euskaltzaindiarekin lankidetzan aritzea garrantzitsua da.
|
|
|
Orotara, Euskaltzaindiak 12.000 toponimo ikertu
|
behar
ditu, 1: 25000 eskalako mapetan agertuko direnak. Akademiaren xedea, euskararen arauak eta euskararen sena toponimo horietan kontuan hartzea da.
|
|
|
Ahoskeraren garrantzia azpimarratuko duen jardunaldi honetan, arlo guztietako eragileen hausnarketa eta parte hartzea aldarrikatuko da. . Erabilera esparru guztietan normal izan nahi duen hizkuntzaren ibilbidean aurrera egiteko parte hartzaile guztiek elkar hartu
|
behar
dugu: arauemaile, ikasle, irakasle, kazetari, antzezle, politikari...?
|
|
|
Eskolak irakaskuntzak izan
|
behar
duen rolaz hitz egin du: hezitzaileak malgutasunez jokatu behar duela esan du:
|
|
|
Eskolak irakaskuntzak izan behar duen rolaz hitz egin du: hezitzaileak malgutasunez jokatu
|
behar
duela esan du: estandar baten inposizioa eta estandar ez diren aldaerak elkartu behar ditu, esaterako.
|
|
|
hezitzaileak malgutasunez jokatu behar duela esan du: estandar baten inposizioa eta estandar ez diren aldaerak elkartu
|
behar
ditu, esaterako. Eskolaz gain, antzezle edota ikus entzunezko komunikabideetako profesionalen garrantzia ere azpimarratu du, besteak beste.
|
|
|
Ez da gramatika, ezta hiztegia ere. Eta hizketa gertatu ahala, hiztunak erabakiak hartu
|
behar
ditu nahitaez. Berdin euskara etxetik dakienak, zein beranduago ikasi duenak.
|
|
|
Arlo guztietako eragileen hausnarketa eta parte hartzea aldarrikatu du Ahoskera batzordeak. Erabilera esparru guztietan normal izan nahi duen hizkuntzaren ibilbidean aurrera egiteko parte hartzaile guztiek elkar hartu
|
behar
dugu: arauemaile, ikasle, irakasle, kazetari, antzezle, politikari eta gainerako guztiek, bakoitzak bere alorrean.
|
|
|
Denok izan
|
behar
dugu garbi (a) ahoskera estandartzeak neurri bateko bateratzea dakarrela, baina (b) ahozkoaren aldagarritasuna idatziarena baino askoz handiagoa dela. Ahozko estandarrak bat baino gehiago izango dira nahitaez:
|
|
|
Jardunaldian, ahoskeraren garrantzia azpimarratu da eta arlo guztietako eragileen hausnarketa eta parte hartzea aldarrikatu da. Ahoskera batzordeko txostenean jaso den bezala, erabilera esparru guztietan normal izan nahi duen hizkuntzaren ibilbidean aurrera egiteko parte hartzaile guztiek elkar hartu
|
behar
dugu: arauemaile, ikasle, irakasle, kazetari, antzezle, politikari...
|
|
|
Mikel Zalbidek ikuspegi globaletik heldu dio gaiari. Bere esanean, ez gara munduan bakarrak, ahulduriko egoera horretan gaudenak eta, hizkuntza bizirik gordeko badugu, konponbideren bat asmatu, zehaztu, adostu eta aplikatu
|
behar
dugunak?.
|
|
2016
|
|
|
Etxerik etxeko epearen amaiera, legeak halabeharrez ekarri zuen: 1965.ean Hezkuntza Legea aldatu zen eta ikasleek Eskolaritate Kartila
|
behar
zuten Batxilergora igaro ahal izateko. Orduan erabaki zuten Julita Berrojalbizek eta bere taldeak ofizialtasunerantza jo behar zutela.
|
|
|
1965.ean Hezkuntza Legea aldatu zen eta ikasleek Eskolaritate Kartila behar zuten Batxilergora igaro ahal izateko. Orduan erabaki zuten Julita Berrojalbizek eta bere taldeak ofizialtasunerantza jo
|
behar
zutela.
|
|
|
Gure ondarea da eta hizkuntzaren normalizaziorako ere balio du. Baina ondareak gaineratu du etorkizuna
|
behar
du. Honek, Atlasak, euskara batua biziarazten du, herri hizkeretan dagoelako oinarrituta.
|
|
|
Europar Tesi edo Nazioarteko Tesi gisa aurkezturiko tesiak ere onartuko dira, erabilitako hizkuntzetako bat euskara izan bada. Tesia defendatu duen doktoreak berak aurkeztu
|
behar
du hautagaitza, idatzi honi loturik doan eskabide orria eta tesiaren kopia bat aurkeztuz.
|
|
|
Horrezaz gain, inoiz ez zuen ahantzi bere jatorria, ez zuen inoiz galdu laborari sena, bere herriarekin zuen lotura estua. Eskolak eta ideia handiak ez dira aski; lurrarekin lokarri bat
|
behar
dugu", zioen Larrek, konbentzimendu osoz. Iazko maiatzaren 30ean zendu zen kulturgile baxenabartarra, itzalean edozenbat lan egin ostean.Dentista euskalduna baino zerbait gehiagoTeodoro Hernandorena, aldiz, haginlaria edo dentista izan zen.
|
|
|
Akademia modernoa eta hurbila
|
behar
du euskarak, eta horiek dira gure etorkizuneko asmoak: erabiltzailearengandik gertu egon, Akademiaren etxeko ateak gizarte guztiari zabaldu eta gure zerbitzu bokazioa areagotu, zorrotz jokatuz, esan du euskaltzainburuak (Goiko argazkian, gaurko Osoko bilkura; azpian, Andres Urrutia, Arango Okzitanierako Akademiako kideei harrera egiten, Osoko bilkuran parte hartu baino lehen)
|
|
|
Urtemugaren inguruabarrean, Euskaltzaindiak euskararen batasuna indartzeko, hiztun elkartea berrosatzeko eta euskara indarberritzeko erronkak aztertuko ditu. " Akademia modernoa eta hurbila
|
behar
du euskarak, eta horiek dira gure etorkizuneko asmoak: erabiltzailearengandik gertu egon, Akademiaren etxeko ateak gizarte guztiari zabaldu eta gure zerbitzu bokazioa areagotu, zorrotz jokatuz?, esan du Andres Urrutia euskaltzainburuak, akademikoen konfiantza jaso ondoren.
|
|
|
Atzo jakinarazi zuen Espainiako Kultura Ministerioak 2015eko Itzulpen Onenaren saria Luis Baraiazarra Txertudi ohorezko euskaltzain eta idazle karmeldarrak irabazi zuela, Santa Teresa Jesusenaren idazlan guztiak euskaratzeagatik. Jakina denez, eta ordu batzuk beranduago, Ministerioak berak ezeztatu zion saria Baraiazarrari, idazle meñakarraren lan mamitsuak ez zuelako betetzen sariketaren baldintzetako bat, hots, atzerriko hizkuntza batetik gaztelaniara, katalanera, galizierara edo euskarara itzulitako lana izan
|
behar
duela sariketan parte hartzen duena.
|
|
|
Horrez gain, estatusaz arduratzen da. Beraz, hor badaukagu elkarlanerako parada, eta parada hori gure artean azkartu
|
behar
dugu. Euskalgintza egituratua dago Ipar Euskal Herrian, bai, baina erronkak ikusirik, normala da gure elkarlana zentzu horretara indartzea eta estrategia batzuei begira elkarrekin aritzea?.
|
|
|
Guretzako garrantzitsua da enkontru hau, aitortu zion Plazaberri ri Jusèp Loís Sans Socasau Okzitanieraren Arango Akademiako presidenteak. Geure burua ezagutzera eman
|
behar
dugu eta mailarik altueneko hartu emanak eduki, batez ere beste akademia batzuekin. Estatu espainiarrean ez daude hainbeste, eta garrantzitsua da elkar ezagutu eta laguntzea, gaineratu zuen Sans Socasauk.Okzitaniera edo oc hizkuntza (occitan, lenga dòc) Okzitania izeneko kultur eskualdeko hizkuntza erromanikoa da eta, Frantziako Estatuan, Loira ibaitik hegoaldera hitz egiten da, bai eta Italiako Alpeetako zenbait ibarretan eta Aranen (Katalunia) ere hemengo aldaera aranera deitzen da.
|
|
|
Inoiz esan duzu lan handia ematen duela Erlea editatzeak... Bai, jendeak ezin du imajinatu... Lan gehiena, itzulpen kontua; itzulpenen arloak hurbila izan
|
behar
du... Sortzaileek ondo erantzuten digute, ez txoratzeko moduan, baina ondo.
|
|
|
Euskal Herrian sariekin duguna anabasa hutsa da, erokeria. Epaimahai sendo bat
|
behar
dugu. Nik egiten badut sari hau, epaimahaia erabaki ostean, denak zin egin dute oso zorrotz, eta egin dute diputatu izateko baino zin zorrotzagoa.
|
|
|
Nik egiten badut sari hau, epaimahaia erabaki ostean, denak zin egin dute oso zorrotz, eta egin dute diputatu izateko baino zin zorrotzagoa. Epaimahaiak izan
|
behar
du inpekablea, eta lortu behar da dirua epaile horiei ondo ordaintzeko. Ez dut inorekin haserretu nahi, baina hemengo sari batzuk..., buf.
|
|
|
Ez dut esaten epaile denak txarrak direnik, baina badago modus operandi bat, oso kaskarra. Nire ustez, epaile karguak izan
|
behar
du bitalizioa.
|
|
|
Beste batzuk kontrakoa defendatuko dute.Seguru. Baina epaileak irakurle ona
|
behar
du izan, eta behar du koherentea izan, eta zorrotza. Jakintasun handiko pertsonak jarriko nituzke nik, eta, era berean, ikuspegi zabala dutenak.
|
|
|
Beste batzuk kontrakoa defendatuko dute.Seguru. Baina epaileak irakurle ona behar du izan, eta
|
behar
du koherentea izan, eta zorrotza. Jakintasun handiko pertsonak jarriko nituzke nik, eta, era berean, ikuspegi zabala dutenak.
|
|
|
Jakintasun handiko pertsonak jarriko nituzke nik, eta, era berean, ikuspegi zabala dutenak. Sinesgarritasun osoko epaimahaia
|
behar
dugu.
|
|
|
Aldi berean, gogoratu du Akademia batek, gizarte baten, hizkuntza baten eta kultura baten zerbitzura? egon
|
behar
duela, eta, horrela ez bada,, erakunde horrek ez daukala inolako baliagarritasunik?. Zentzu horretan, Urrutiak adierazi du Euskaltzaindia euskal gizarte osoaren zerbitzura dagoela, elementu guzti horiek ondo gogoan dituela.
|
|
2017
|
|
|
–Ari gara, guztion artean, euskararen batasuna egiten adierazi du Urrutiak, behar beharrezkoa duguna. Herritik bertatik datorkiguna ezin dugu baztertu, batez ere ahozko tradiziotik jasotakoa, baina ahozkotik harago joan
|
behar
dugu?.
|
|
|
Baldin eta batua bizia nahi badugu?.. Euskaltzaindia beharrezkoa izango da bere zereginak betetzen dituen neurrian, gizartearen premiei euskara eta euskal kulturaren alorrean erantzuten dien neurrian?.. Kritikatzen gaituztela? Bizirik gaudelako seinale?.. Euskaltzaindiak iraganean, orainean eta etorkizunean jarri
|
behar
du begia, halabeharrez, baina esfortzu berezia egiten ari gara teknologia berriak ezarri, zerbitzua eman eta gure lana gizarteratzeko.
|
|
|
Beraz, nola gauzatzen dira Akademiaren hauteskundeak. Beharbada, gizarteak jakin
|
behar
duena da euskaltzain osoak berdinak direla bere eskubide eta betebehar guztietan eta Euskaltzaindian guztiak direla hautagai eta hautesle, guztiak ere proposatuak izan daitezkeela Zuzendaritzaren kide izateko, euren kabuz, edo, beste euskaltzain oso batek edo batzuek proposatuta.Izan ere, Euskaltzaindian, eguneroko politikan ez bezalaxe, guztiz irekia da prozesua euskaltzain osoen artean, aurreko... Horrekin betidanik nahi izan da euskararen lurralde eta pentsamolde desberdinetakoak Zuzendaritzako kide eta partaide izatea.
|
|
|
Horrek arazoak ekarri ditu eta ekarriko ditu. Zuhur ibili
|
behar
dugu eguneroko kudeaketan, herriaren diruak direlako. Haatik, gaur egunean esan daiteke konponbidean jartzeko osagaiak badirela euskararen Akademian.Bestalde, lau urte hauek esangura handikoak izan dira teknologia berrien alorrean eta Euskaltzaindiak gogoz eta indarrez jorratu ditu bere webgunearen bitartez euskararen baliabide linguistikoak, ikertzaile nahiz publiko zabala, nahiz halako gaietan interesa duen edonoren esku jarriz material hori guztia.
|
|
|
Euskaltzain izatea borondatezkoa da eta ixteko modukoa ere bada. Behin beste euskaltzain batzuek proposatu eta botoak eskuratu ondoren, euskaltzain hautatu horrek bere burua euskaltzain izatea idatziz onartu
|
behar
du. Beraz, alderantzizkoa ere guztiz egingarria da, alegia, euskaltzain oso batek bere izate horri uko egitea, horretarako Osoko bilkuraren aurrean bere eskabidea aurkeztuz.
|
|
|
Baina koordinazioa egunero egin behar da, egunerokotasunean irabazi behar da horretarako ahalmena eta hor Euskaltzaindiak badu zer hobetu eta zer garatu.Euskara ez dugu ideologia bakar batera lerratu behar. Euskarak
|
behar
ditu hizkuntza politika adostua eta halakoa egiteko foroak.
|
|
|
Beraz, esango zenuke Euskaltzaindia XXI. mendeko akademia bat dela edo oraindik zerbait falta zaio mende berrian bete betean sartzeko. Euskaltzaindiak iraganean, orainean eta etorkizunean jarri
|
behar
du begia, halabeharrez, baina, aurretik esan dudan legez, esfortzu berezia egiten ari gara teknologia berriak ezarri eta gure lana gizarteratzeko. Kontu horretan dago kezka, gakoa eta giltza Akademiaren etorkizunerako.
|
|
|
Itzulpenarena estatu auzi bat da. Aparteko kontseilaritza bat
|
behar
luke, eta behar bezala antolatzeko plan orokor bat. Eta azpigai bat litzateke nora bideratuko ditugun itzulpenaren indarrak, esan du asteasuarrak, behin baino gehiagotan.
|
|
|
Euskal hedabideen elkarlana bideratzeko xedearekin sortu zen Hekimen (Herri Ekimeneko Euskal Hedabideen Elkartea), 2012an. Baina ez horretarako bakarrik, euskararen hiztun komunitateak
|
behar
duen eremu komunikatibo sendoa garatzeko asmoa ere aitortu baitzuten hasiera hasieratik.
|
|
|
Itunaren bila izenburupean egingo da 22ko jardunaldia. Zer nolako ituna
|
behar
du euskarazko kazetaritzak?
|
|
|
Itun hitza zabala da eta uler daiteke kontsentsua, akordioa... Kontsentsu bat bilatzen dugu hedabideen sektoreak
|
behar
dituen beharrei aurre egiteko. Gero, zailena izango da adostea zehazki zer behar den, baina, horren aurretik, uste dugu aitortza bat behar duela sektoreak.
|
|
|
Kontsentsu bat bilatzen dugu hedabideen sektoreak behar dituen beharrei aurre egiteko. Gero, zailena izango da adostea zehazki zer behar den, baina, horren aurretik, uste dugu aitortza bat
|
behar
duela sektoreak.
|
|
|
Aspaldi erabaki zen irrati eta telebista publikoak sortzea, derrigorrezkoak zirelako gure hizkuntzaren biziraupenerako. Eta, kritikak kritika, inork ez du zalantzan jartzen horiek
|
behar
dituzten baliabideak. Baina horien inguruan osatu den sektorea, herri ekimenetik jaio dena eta EiTBk betetzen ez dituen esparruak betetzen dituena, sektore horren inguruko adostasunik ez dago, hau da, sektore horren egonkortasuna ziurtatuko duen kontsentsu bat falta da, itun bat.
|
|
|
Horren ostean ikusiko dugu zein bide jarraitu, zein produktu egin. Lehendabizi, aitortza bat
|
behar
du sektoreak, eta hori elkarrizketatik etorriko da, guztiok urratsak ematen baditugu. Sektorea ematen ari da, eta orain administrazioari eskatu nahi diogu konpromisoa.
|