|
2002
|
|
|
zerbait begiratu nahi denean, edo kontsultatu, karpetak eta agiriak behar dituzu eskura, eta Wally aurkitu nahi duzunean nola ibili behar duzun goiti eta beheiti non dagoen ez dakizula, irudi guztiek jertse berdina baitute, halatsu ibili behar dugu guk ere arauak non dauden ezin aurkitu, arau batek zer esan eta besteak nola aldatu duen aurretik esana ongi ez dakigula, Diogenesen ikasle norabaiteratu baten gisa, gure eltzerma eta guzti eskuetan. Eta hiztegi horrek beste buelta bat behar du,
|
baina
gaur egun erakusten dugun abiadurarekin urteak eta urteak ditugu, munduak aurrera presaka egiten duen bitartean, fundamentuzko zerbaiten mahai gainean jartzeko. Segur aski ere, hola egin du lan Euskaltzaindiak, erabaki guztiak ongi funtsatu ondoren bakarrik har daitezkeelako, eta horrek lan mantsoa eskatzen baitu, beste elkarte batek, esaterako, nekez egin dezakeena.
|
|
|
Euskaltzaindiak beti izan du itzal akademikoa eta errespetua euskaltzaleen artean eta euskaltzale gehienek hartu izan dute erreferentzia puntu gisa euskal araugintzan, esana da hori.
|
Baina
gaur egun akademia kontuetan baditu bere pareko asko. Parekoak eta hobeki prestatuak ere.
|
|
|
maila guztiak erdaraz egin ditut sei urte nituenez geroz, beste aukerarik ez bainuen gainera, erdara eskolan ikasi ondoren.
|
Baina
gaur egun ez dut inolako eragozpenik euskaraz mintzatu, irakurri eta idazteko, erdaraz bezain ongi edo erdaraz bezain gaizki, nahi den bezala. Adiera modua ez da hizkuntza kontua.
|
|
|
Eta horregatik sortu zen euskaraz.
|
Baina
gaur egun telebistaren bigarren kateak, erdaraz ematen denak alegia, lehenbiziko katea irentsi eta desitxuratu du. Egia da euskara eta erdara ez direla parean jartzen ahal eta, bistan denez, askoz ere jende gehiago izango dela beti erdaraz ikusteko prest, euskaraz baino.
|
|
|
Eta milaka jende hasi zen orduan euskara ikasten, militantismoz betea.
|
Baina
gaur egun beldur naiz zuen egoera arrunt diferentea den. Zer da zuendako euskara?
|
|
|
Zeren egia baita lehenago Hoiek ez dituk kaballuak, hoiek zaldiak dituk esan ziokeela aitak edo amak bere semeari (alabari ditun esango zion bietan), honek kaballu hitza erabiltzen zuen bakoitzean.
|
Baina
gaur egun, zer gertatzen da gaur egun. Ingurura begiratzen dudanean nik" inpresora" bat ikusten dut, eta alboan" grapadora" bat," klipak"," pantalla"," monitorea"," reproduktorea"," karpetak"," CDak"," altabozak", Internetetik informazioa" beheratzen"," Operación Triunfo"," zeloa"," entxufeak"," sistema operatiboak"," sukaldearen mandoak"," tekladoa" eta telefono" mobila" edo" inmunidad parlamentaria".
|
|
2003
|
|
|
Ez oso aspaldi, baita astegunik buruzurienean ere, pinpirin eta txor txor ibiltzen zen, ongi orraztua eta apain jantzia.
|
Baina
gaur egun ezin da bere kasa ibili eta silladerruedasean eraman behar izaten dute. Lehen, baita Joseba Luisarekin ezkondu ondoren ere, noiz edo noiz bisita egitera etortzen zitzaidan, eta egin zidan azkenekoan, sekula ez dut ahaztuko, gaixorik nengoela esan zidan eta neure burua zaindu beharra neukala.
|
|
2005
|
|
|
Drogek oztopatu besterik ez dute egiten yogaren bidea, eta alderantzizko norabidetik eraman gaitzakete, norberaren suntsipeneraino. Egia da zenbait eskolak erabili izan dituztela drogak egoera jakinetan, errituren baten barruan, aztikeria eta yoga uztartuz, edo fakirismoa praktikatuz,
|
baina
gaur egun ez dago yoga esperientziak areagotzeko drogak erabiltzen dituen eskola seriorik, eromenera eraman baikaitzakete, edota beste kalte moral nahiz fisikoak eragin.
|
|
2007
|
|
|
–Ez dakit nolakoa izango zen zure garaian,
|
baina
gaur egun ezin itsusiagoa da. Famatu egin dute, ordea, hobi irekitzeek.
|
|
2009
|
|
|
Egungo elebidun gehienak 10.000 biztanletik gorako hiriguneetan eta hiriburuetan bizi dira, hots, euskaraz ez dakiten herritar kopuru altuenak dituzten udalerrietan. 1981ean, elebidun guztien %32 bizi ziren bigarren gunean,
|
baina
gaur egun erdia baino gehiago, %51, dira hor bizi direnak [26]; 1981ean elebidunen %15, 4 bizi ziren gunerik euskaldunenean, laugarren gunean alegia, baina gaur %9 baino ez. Datu horien argitan, bistan da euskara erabiltzeko aukera gutxiago dagoen tokietan pilatzen direla gaur egun elebidunak, duela hogei urte ez bezala.
|
|
|
2006 hirurtekoan bakarrik, hamabi herrialdetako hogeita hamar unibertsitatetan antolatu dituzte euskara ikasketak, mila ikasletik gora dira ikasten ari direnak eta dozenaka unibertsitate azaldu dira euren unibertsitate programaren barruan euskarazko oinarrizko ikasketak antolatu nahian laguntza eske. Uste izatekoa da Espainiatik kanpoko unibertsitateetan etengabe handitzen ari den euskararekiko jakin min honek gutxienez pareko interesa piztu lukeela Espainiako unibertsitateetan,
|
baina
gaur egun oraindik ez dira dozena erdira iristen Espainian euskara ikasketak eskaintzen dituzten unibertsitateak.
|
|
|
Azkenaldi honetan, kantagintza indarberritzen ari dela dirudi, inoiz ez zen erabat galdu, baina ahultasun sintoma nabarmenak erakusten zituen?, bai herri batean bai bestean.
|
Baina
gaur egun, beraren eta telebistaren (edo beste hedabide batzuen) arteko justaposizioak ahalmen ideologizatzaile handiko produktuak egiteko aukera eskaintzen du. Eta hori guztiz pentsaezina zen orain dela urte gutxi.
|
|
2010
|
|
|
frantsesa, gaztelania eta euskara, eta ez bi bakarrik zenbaitek uste duen bezala.
|
Baina
gaur egun, zorionez, gure gazteek nahi dituzten hizkuntza guztiak ikasteko modua dute, nahi dutena irakurri eta ikusteko, eta entzuteko. Honetan, ingelesak, hizkuntza bezala, garrantzi handia izango du.
|
|
2011
|
|
|
Zorioneko izan nintzen, badakit, garai hartan sortu nintzelako, artean abiadurak txikitu gabeko paisaia batean. (...) Ez da, egia esan, horrenbeste denbora igaro ordudanik,
|
baina
gaur egun inork luke egin nik eginiko ibilbide hura. Errepide zahar haietako asko desagertu egin dira, eta autoak, harrezkero, zatika moztu du paisaia, eta paisaia horretan barrena doa bidaiari makurtua, bide hegaleko erretenaren garaieran arin arinka, txakur batek bide hegaletik ikus dezakeena baino gutxiago ikusiz.
|
|
|
Eta orain bada onartzen ez dudan puntu bat eta inolaz onartuko ez dudana sekulan, eta da Euskal Herrian badagoela oraindik ere, zoritxarrez, gogorkeriaren eta biolentziaren kultura bat. Txertatua dago gure izatean eta garai batean justifikatutzat ematen genuen, Hegoaldean, Erregimenaren kontra, Francoren kontra, eta bueno, dena zen zilegi eta abar,
|
baina
gaur egun horiek denak galbahetik pasa lirateke eta begiratu lirateke kontzientzia estuago batekin. Eta hor ikusten dut badagoela laxotasun bat eta jendeak, jende gaztea bereziki zoritxarrez, ohituegia dago biolentziaren fenomenoa ikusten.
|
|
|
Izan zen, garai batean egin genuen,
|
baina
gaur egun ez dut bere nostalgiarik. Okerrena da partaideak mundu honetatik faltatzen hasiak direla:
|
|
|
zegoen jende askok pentsatzen zuen beti politikak behar zuela praxis bat, eta guztiz beharrezkoa zela politika zuzen bat pertsonaren errealizazioa posible izan zedin, baina gero hasi nintzen pentsatzen politika marko bat besterik ez zela, eta, azkenean, jokatzen ari garen jokoa edo dema, pertsona konkretuarena dela. Orain dela hamar hamabi urte horrela pentsatzea oso gaizki ikusten zen,
|
baina
gaur egun, gertatu diren krisi guztiekin, nik uste dut denok gaudela pixka bat onda horretan...
|
|
2019
|
|
|
Heather Morris Zeelanda Berrian jaio zen,
|
baina
gaur egun Australian bizi da. Hainbat urtez, Melbourneko ospitale publiko batean lan egiten zuen bitartean, gidoigintza ikasi zuen eta gidoi batzuk ere idatzi zituen; horietako batek Estatu Batuetako Akademiako Saria irabazi zuen.
|
|
2021
|
|
|
–Hunkigarria da nola zaintzen nauzun, gazte, irribarre egin nuen nagiak ateratzeaz batera?,
|
baina
gaur egun bihurria dut. Baliteke bihar, alerta maila jaisten denean.
|
|
|
â³ Munduan bai, baina hemen asko ez. Lehengo amonetan eta etxekoandreetan zegoan hori asko, atso marimatrakak esan nahi diat,
|
baina
gaur egunean... apenas. ⣠Joño, joño!
|
|
|
Hori oso gauza zaila dun, ze aurpegi jakinik ezpaldin badaukate, nola egin parre... muturrera? Eta" ahul jendea" dion,
|
baina
gaur egunean lobby feminista edo transfeminista edo dena delakoa... ahula dela esatea ere! ⣠Ondo ari haiz... heure ustez.
|
|
2023
|
|
|
Oso jantzita dirudien batek diotso aro bidariari Azkuek hiztegian tulubio hitza zekarrela,
|
baina
gaur egun inoiz gutxitan entzuten dela, ekaitza edo euritea, alegia. Zenbait herritan gorde da hitz hori, batez ere Iparraldeko hizkeretan.
|
|
|
Guztiak agurtu eta barruko aretotxo batera sartu dira bilkura aurrera eroateko asmoz. Andre batek adierazi dio aro bidaiariari Azkuek oraintsu arte bizirik iraun duen aditz baten berri ematen duela,
|
baina
gaur egun galzorian dagoela: eragon.
|