|
2000
|
|
|
Ondarroan jaiotakoa da 1964an
|
baina
gaur egun Barakaldon bizi da. Bere bizitza erdia AEKri eskaini dio, 17 urterekin hasi zen AEKn eta bertan jarraitzen du gaur egun, 19 urte geroago.
|
|
|
Garai batean ez dakit nola sentituko ziren,
|
baina
gaur egun ez zara behartuta sentitzen ez bata eta ez bestea egitera.
|
|
|
Nazionalismoa erronka berrietarako berregituratu behar bada eta erronka zaharretarako bere burua indartu behar badu, hortxe daukaaukera bat (ez bakarra, noski). Onartu egin dugu estatua eta nazio oro konstruktoakdirela,
|
baina
gaur egun Espainia eta Euskal Herria maila bereko konstruktoak direnik ezin dugu esan. Gure egoerak alde eta kontra dauzkan faktore guztiekin, alternatiba bat eraikitzeko gauza izan behar dugu.
|
|
|
Oso gertu eliza neogotikoa dago. Garai batean, ura edateko kiosko oktogonala eta egurrezko zubia ere baziren,
|
baina
gaur egun ez da haien aztarnarik.
|
|
|
Piztia aluak dituk: aurkitu nahi hauenak beti aurkitzen hau, baita nahi ez duanean ere,
|
baina
gaur egun ez haiz deus honelako trasterik gabe.
|
|
|
Bestalde, antzerki amateurrak ez ditu une gozoak bizi. Tradizio handiko talde asko aritzen ziren lanean Euskal Herrian,
|
baina
gaur egun oso gutxi dira obra berria prestatzen ausartzen direnak. Horren adibide garbia Azpeitiko Antzerki Jaialdia da, antzerki amateurraren berariazko eremua izana, gaur egun ia testimoniala bihurtu da euren parte hartzea eta antzerki talde profesionalek osatzen dute ia guztiz kartelera.
|
|
2001
|
|
|
Duela 37 urte Donostian jaioa,
|
baina
gaur egun Zizurkilen bizi den Geografia eta Historiako lizentziatu honek lehen ere zenbait ikerketa historiko burutu zuen. Azkenaldian, ordea, geografia eta natura gustuko dituenez, ingurumenean aritzea erabaki du.
|
|
|
Nerbioi ibaiaren ezkerraldea handiosoki zaintzen duen Serantes mendiaren altzoan, Santurtzi betidanik izan da itsasoari lotutako gunea,
|
baina
gaur egun, Abrako golkoan duen kokapen estrategikoa aprobetxatuz, bertako superportua Europako nagusienen artean kokatu da.
|
|
|
Antzinako frontoia tailatutako harriez altxatzen zen,
|
baina
gaur egun egitura porlanezkoa da, harrizkoa garestiegia litzatekeelako. Frontisaren kasuan honen gainetik harri kapa bat jarri behar zaio (homogeneotasun handiko kareharria, edozein harrik ez baitu balio), gutxienez 10 bat zentimetroko sakonera duena, bestela pilotak zuzenean porlanaren aurka joko lukeelako eta honek batetik ez lukeelako indarrez itzuliko eta bestetik porlana bera kaltetuko litzatekeelako.
|
|
|
Fenomeno horiek planeten bat egiteak, kometak, eklipseak eta antzekoak hondamendien iragarpen gisa hartzen ziren antzina
|
baina
gaur egun lasaitasunez begiratzen ditugu; badakigu mundua ez dela amaituko eta eklipseak eta antzeko gertaerak gorabehera, hondamendiak berdin berdin izango direla.
|
|
|
Hasieran 20 lagun ginen,
|
baina
gaur egun 14.000 bazkide baino gehiago ditugu eta estatu guztian zehar 15 ordezkaritza.
|
|
|
Hau da, literaturak ezinegona eta kezka sortu behar ditu, existentziaren arazoari galderak egin behar dizkio eta erantzunen bila ibili, liburuairakurri ondoren irakurlea, obra zein irakurlea aproposak badira? desitxuratutaedo osatuta, berrituta geratu litzateke, eta bilakaera moral edo espiritualaren esperientzia bizi luke;
|
baina
gaur egun idazten den literatura askok etaaskok azaleko erretratuak egiten ditu eta, asko jota, irakurleak aurretik dakienaberresten du: ez dizkio kezka eta ezinegona sorrarazten.
|
|
|
Egitura irregularreko poliesterra erabiliz gero, paperaren edo pergaminoaren oso antzeko testura lor daiteke. Marra edo zerrenda bertikalak ere izan ditzakete, kutsu klasikoak dituen diseinua,
|
baina
gaur egun tonu modernoagoekin berritzen dena. Oro har, zerrendek kolore argiren batekin txandakatzen dute zuria.
|
|
|
Berriro diot ezin dela euskara eta bere kultura abertzaletasunarekin nahastu,
|
baina
gaur egun nahaspilatzen ari da eta oraingo egoera politikoan, jakina, badute hori egiteko aukera. Baina irekiko zaizkie begiak, ikusiko dute herriak erantzungo duela eta baieztatuko da ez dela gauza bera abertzaletasuna eta euskaltzaletasuna.
|
|
2002
|
|
|
Gizartearen gehiengoak nahi du herri honek bere hitza izan dezala,
|
baina
gaur egun ez dago baldintzarik hori gauzatu ahal izateko. Muturreko posizio politikoek oztopatu egiten dute herri honek hitza izatea, eta herri bezala aurrera jarraitu nahi badugu hori gainditu beharra dago.
|
|
|
Egoera aldatzen bada ezker abertzalea berriro elkartuko den? Hori nahi nuke nik,
|
baina
gaur egun ez da posible. Ahalegina egin behar da ezberdintasunek sortzen duten gogortasuna eta sektakeria baztertzeko.
|
|
|
Behi, zezen eta txahalek larratzen dituzte lur batzuk eta zaldi, behor eta moxalek beste batzuk. Nola ez, garai bateko abeltzainentzat egin ziren bordak ere ikus daitezke,
|
baina
gaur egun lur orotariko ibilgailua nahiago dute. Ur deposito batera iritsiko gara eta hau eskuinetik igaroko dugu.
|
|
|
Ínsula 641, 2000ko maiatza, 3), gaur egungo eleberri historikoek behiala zuten helburu eta moldeak irauli dituzte. Iragana berreskuratzen zuten testuok helburu didaktiko, moralizatzaile edo abertzalez idatzi ohi ziren behiala (honen adibide argia garai erromantikoan sortu ziren eleberri espainiar historikoak genituzke, iragan lorios batez mintzo zirenak),
|
baina
gaur egun ikuspuntu berri bat, ohiko historietan azaltzen ez diren kontuak, azaleratu nahi dute.
|
|
|
15 urteko biztanle aktiboen kopurua %15ez murriztu da azken 10 urtehauetan, eta 45 urtekoena %36 emendatu da. 1990ean, adin klase bakoitzakbiztanle aktiboen %26a biltzen zuen,
|
baina
gaur egun adin klase zaharrenanagusitzen da (%33).
|
|
|
Sistema zaharrena da eta, analisiaren abiaduraren aldetik motela bada ere, oso interesgarria da (Antworth, 1990). Hasiera batean ez zuen konpiladorerik,
|
baina
gaur egun eskuragarri ditu osagai guztiak: erregelen konpiladorea (Kgen izeneko programa dago horretarako), PC KIMMO programa probak egiteko, eta liburutegia beste programetan integratzeko.
|
|
|
Pintura zabaltzen da, tantak edo pikorrak sortzeko eta azken akabera zimurtsua izateko. Pintatzeko modu horrek arrakasta izan zuen duela urte batzuk, batez ere hormetan akatsak disimulatzeko gaitasuna zuelako,
|
baina
gaur egun ez da erabiltzen. Horregatik, horrelako pintura pareta batean ikusteak, askotan, zerbait zaharkituaren aurrean egotearen sentsazioa sortzen du.
|
|
|
Elikadura jokabidearen nahasteak historian zehar agertu dira,
|
baina
gaur egun gero eta maizago gertatzen direlako kezka handiagoa dago.
|
|
|
Hain zuzen, “piku” hitza etimologikoki “ficus” hitzetik dator. Zuhaitz hau jatorriz Ekialde Ertainekoa da,
|
baina
gaur egun modu naturalean hazten da Mediterraneo osoan eta munduko beste eskualde batzuetan, hala nola Indian, Txinan, Brasilen, Mexikon eta Estatu Batuetan. Igeltxoaren abantaila handienetako bat da lur lehorretan urperatzeko gaitasuna duela, euria baino gehiago ureztatzen ez baitute.
|
|
|
zerbait begiratu nahi denean, edo kontsultatu, karpetak eta agiriak behar dituzu eskura, eta Wally aurkitu nahi duzunean nola ibili behar duzun goiti eta beheiti non dagoen ez dakizula, irudi guztiek jertse berdina baitute, halatsu ibili behar dugu guk ere arauak non dauden ezin aurkitu, arau batek zer esan eta besteak nola aldatu duen aurretik esana ongi ez dakigula, Diogenesen ikasle norabaiteratu baten gisa, gure eltzerma eta guzti eskuetan. Eta hiztegi horrek beste buelta bat behar du,
|
baina
gaur egun erakusten dugun abiadurarekin urteak eta urteak ditugu, munduak aurrera presaka egiten duen bitartean, fundamentuzko zerbaiten mahai gainean jartzeko. Segur aski ere, hola egin du lan Euskaltzaindiak, erabaki guztiak ongi funtsatu ondoren bakarrik har daitezkeelako, eta horrek lan mantsoa eskatzen baitu, beste elkarte batek, esaterako, nekez egin dezakeena.
|
|
|
Mendebaldeko zibilizazioa ere hedatze prozesuan dago, ezbairik gabe. Lehenik lurralde mailako hedatzea izan zen,
|
baina
gaur egun batik bat kultura mailako hedatzeaz hitz egin behar da. Azkartasun harrigarriz ari da munduko kultura guztiak asimilatu eta homogeneizatzen.
|
|
2003
|
|
|
Bai, baina konkistaren gaia hemen garrantzitsua bada, gaur egun ere gure egoerak gai hori gaurkotasunekoa egiten duelako da. Granada ere konkistatua izan zen,
|
baina
gaur egun ez dago Granadaren musulmantasuna defendatzen duenik, eta hemen bada independentziaren aldeko gizarte sektorea.
|
|
|
Berta garaia baino lehen jaiotako haurtxo bat zen (prematuroak esaten zaie horrelakoei),
|
baina
gaur egun medikuntzarentzat anekdota bat besterik ez den gertaera hori dezente konplikatu zen kasu honetan, jaio eta berehala gibeleko gutxiegitasun edo intsufizientzia larri bat detektatu baitzitzaion, hepatitis batek sortua. Eta iazko, 2002ko, irailaren 13an hildako 4 urteko emaile baten gibelaren %15 jaso zuen Bartzelonako Vall d' Hebron ospitalean.
|
|
|
Neurria eragingarria zen, dudarik gabe,
|
baina
gaur egun ez da beharrezkoa, hain zuzen ere kontsumoaren arloan garatu delako gehien Edisonen asmakuntza.
|
|
|
Harrezkero ildo horretan aurreratu da,
|
baina
gaur egun ez dago abangoardiarik, momentu hau pasekoa da, eta zer edo zer gertatuko dela iruditzen zait, jende asko lengoaia berrien bila dabil eta.
|
|
|
Abiapuntu hori, globalitatea eta tokian tokikoa elkarri lotutako osagaiak balira bezala aipatzen den, agian etorkizunean eusteko zail samarra den oreka izan daiteke,
|
baina
gaur egun emaitzak ematen ditu. Horren adibidea dugu UGT (sozialista estatalista) eta LAB (ezker abertzalekoa) sindikatuak, programari eta praktikaridagokienez elkarrekiko hain urrun, MMEren Qatar-eko goi bilera zela eta, bestehainbat euskal erakunderekin batera batu eta elkarrekin batera jarduteko konpromisoa hartzea.
|
|
|
bi heren murriztuko dira Afrikan, heren bat Asian eta bostena Hego Amerikan. Ur falta Iraganean, lur lehorrak erraz berreskuratzen ziren lehorte luzeen ondoren,
|
baina
gaur egun produktibitate biologiko eta ekonomikoa galtzen dute laborantza edo larratze neurrigabeen, deforestazioaren eta ureztatze jarduera eskasen ondorioz. Bestalde, eremu lehorretan dauden baliabide hidrikoak gutxitu egin dira.
|
|
|
Europan eskulan merkea eskatzen dute, ez ordea etorkin eskubidedunik. Alde horretatik, eskubideak hitzarmen eta agirietan zehatz mehatz islatu eta gorde izan dira, asko kostata, belaunaldi askok odol handia isurita,
|
baina
gaur egun, hara, eskubide horiek soilik balio dute aitortuak dituztenentzat eta ez benetan horien beharra dutenentzat. Te rroristarik ez izateko, gerraegiten da.
|
|
2004
|
|
|
Abrahamek esan duenaren haritik, jakina, dopinak eta mamu horrek ez dio inori mesede egiten, baina argi eta garbi utzi behar da txirrindularitzan ez dagoela beste kiroletan baino dopin gehiago. Betidanik hala uste izan da, eta beste kirol zale sutsuek beti ukatzen dute euren kirolean dopina dagoenik,
|
baina
gaur egun nahiko argi ari da gelditzen atletismoan, tenisean, futbolean, goi mailako kirol guztietan, dopina sartuta dagoela. Gizonak berarekin du dituen mugak gainditu nahi hori eta batzuek beraien mugak onartzen ez dituztenez, debekatutako substantzietara jotzen dute.
|
|
|
Figurazioa errazago da, baina abstrakzioa ere ez da berria; honezkero, ohiturik behar genuen. Abstrakzioak bere mezua dakar, horretan hasi zirenean ez ziren konturatzen,
|
baina
gaur egun inork ez du zalantzarik horretan. Amerikako espresionismoak berak, ideologia jakin bat du, sistema baten babesa dua abstrakzioak ez du inozentziarik.
|
|
|
Oso maiz joan ohi naiz eskolaz eskola txotxongilo lanak aurkeztera eta orain dela bizpahiru urte arte hemengo haurrek osatzen zuten ikusleria, gure artean etorkinik ez zegoelako,
|
baina
gaur egun ezberdina da. Herrialde askotatik datoz honantz umeak bere gurasoekin batera, baina baita adoptaturik ere.
|
|
|
Eta horrek eragin du, besteak beste, bentzodiazepinak eta abar gero eta gehiago erabiltzea; honezkero, psikologo eta psikiatrek ez ezik, geuk ere ematen ditugu-eta. Egia esan, gauza berritzat daukagun arren beti egon dira era honetako osasun arazoak,
|
baina
gaur egun sarriago atzematen dira". Arazoak atzeman ostean datoz, gaitza sendatu behar denean.
|
|
|
Duela zortzi urte euskarazko web gune gutxi zegoen eta Lopez de Aberasturiren helburua hutsune hori betetzea zen. Kaixo bilatzaile moduan jaio zen
|
baina
gaur egun zerbitzu gehiago eskaintzen ditu. Bisitari kopuruari dagokionez, albisteak, eguraldi iragarpenak, txata eta batez ere web posta dira arrakastatsuenak, abizenei eskainitako atala, informazio turistikoa eta lan poltsa ahaztu gabe.
|
|
|
Odola hanketan normaltasunez ibiltzea galarazten duten faktoreak dira denbora luzean eserita egotea edo barran zutik egon behar izatea. Horregatik, betidanik, barizeak emakumeen kontua izan dira,
|
baina
gaur egun maizago ikusten da gizonen artean. “Zain gutxiegitasun kronikoak gehiago zigortu ditu emakumeak, gehienak etxekoandreak zirelako edo administrazio postuetan lan egiten zutelako; landa lanean ari zen gizonak, berriz, jarduera handiagoa egiten zuen.
|
|
|
Biderketa, bestalde, izkinetan egiten da. Landare hori jatorriz Mediterraneo aldekoa da, bai Europako hegoaldekoa bai Afrikako iparraldekoa,
|
baina
gaur egun bere laborantza kontinente guztietara zabaldu da. Gaur egun egiten den ia labore guztia (leku askotan izpilikua modu basatian sortzen eta hazten jarraitzen duen arren) bere olio esentziala ustiatzeko erabiltzen da, eta olio horretatik lozioak edo lurrinak lortzen dira.
|
|
|
Denboraren poderioz, osagai naturalen bidez zabaldu ditu errezetak. Hala, santu hezurrak, tradizioz, gorringo gozoz beteta zeuden,
|
baina
gaur egun txokolatez, kokoz, marrubiz eta jogurtez edo pralinez ere betetzen dira. Buñueloak ere ez dira jada haizezkoak, hau da, pasta frijitu, historiatu eta azukreduna, eta orain kremaz, esne gainez eta txokolate kremaz beteta daude.
|
|
|
Argudia daiteke, dena dela, errorainoko zalantza prozesua garai haietan (Sokratesenean nahiz Descartesenean) eman beharreko urratsa izan zitekeela, une historiko haiek eskatzen zutelako horrela,
|
baina
gaur egun gaindituta legokeela. Horregatik ez ei litzateke beharrezkoa izango horrelako prozesu bati berriro ekitea gaur egun zientziaren garapena handia delako eta bere bidea ez bakarrik askatasunez baizik eta nagusitasunez ere burutu dezakeelako.
|
|
2005
|
|
|
San Telmo museoan dago orain zurezko irudia. Antzina ermita hau San Llorenteri (San Lorenzo) eskainia zegoen
|
baina
gaur egun Santa Ageda da bertako zaindaria. Jai-eguna, otsailaren 5ean, San Blas ostean ospatzen da, baina erromeria eta jai nagusia otsailaren 6an, igandean, egingo dituzte.
|
|
|
Hamar orrialde behar ziren idatzi, eta nobelaren hasieran agertzen den aita alabaren arteko elkarrizketarekin hasi nintzen. Pertsonaiek erabiltzen duten hizkuntzaren doinua ez da batere akademikoa,
|
baina
gaur egun Iparraldeko kostaldean erabiltzen denarekin pareka daiteke. Ez dut nik asmatu, nire ikasleak horrela mintzo dira.
|
|
|
Bidasoako alardean emekumeen parte hartzea da horietako bat. Errebindikazio hori ez zegoen 70eko hamarkadako festetan,
|
baina
gaur egun bai.
|
|
|
Honekin batera, azpiegiturak, hezkuntza eta osasun sailak, bizi baldintzak orokorrean, izugarri hobetu dira. Dohuk oso herri txikia zen,
|
baina
gaur egun Irakeko hiririk aberatsena bilakatu da. AEBei asko zor diegu.
|
|
|
Vic Bartzelonatik 60 kilometrotara dago, Osona eskualdean. 60 hamarkadetan Espainiako Estatuko etorkin gutxi joan ziren Osonara,
|
baina
gaur egun asko dira kanpotik datozenak. Vic-en, adibidez, 30.000 biztanle inguru bizi ziren bere garaian eta orain 40.000 bat izango dira.
|
|
|
Garai hartako ustiaketa intentsiboa zela-eta, etorkinentzako bizileku bihurtu zen. Nekazaritza, abeltzaintza eta meatzaritatik bizi ziren galdamestarrak,
|
baina
gaur egun gutxi dira horretan dihardutenak. Izan ere, azken urteotan erakundeek enpresa berrien sorkuntza sustatu dute eta baita kare harri harrobiaren ustiaketa ere.
|
|
|
Eskerrik asko, zure esperoan galdutako orduak markatuko deustazan erlojua erregalatzen deustazulakoren bat erantzun behar eutsala erantzun orduan, pentsetan dau gaur Amandak,
|
baina
gaur egun beranduegi da, ordu luzeak igaroak dira ordutik hona, erloju orratzek ez dabe alperrik aurrera egin eta ordurik jo.
|
|
|
Argi gelditu da rift egitura guztiek, nahiz eta antzeko geometria eta bilakaera izan, ez dutela zertan prozesu beraren bitartez sortuak izanik. Hasiera batean, riftak mantuko konbekzio korronte gorakorrekin lotzen ziren,
|
baina
gaur egun jada hipotesia alboratuta dago. Alde batetik, gaur egungo riften geometriarekin bat datorren mantuko konbekzio zelula arrunten eredua irudikatzea ezinezkoa delako.
|
|
|
Japoniako ipar ekialdeko plakaren jatorriak zalantzak sortu izan ditu ikertzaileen artean. Gehienek, orain dela gutxi arte, Eurasiako plakaren zatitzat hartzen zuten,
|
baina
gaur egun Ipar Amerikako plakaren barnean kokatzen dute.
|
|
|
Windows Mobile, indartsu Lehenik eta behin, nomenklatura nahaste txiki bat argitu behar da: Microsoft en sistema eragilea duten PDAei Pocket PC deitzen zaie,
|
baina
gaur egun erabiltzen ari den sistema eragilea izendatzeko erabili beharreko izen zuzena Windows Mobile da, 2003an iritsi zena, Windows CE zaharraren oinordekoa. Azken bertsioa 2004ko martxoan kaleratu zen Windows Mobile Second Edition da.
|
|
|
Gailu elektronikoetan, hauek dira erabilienak: Nikela eta kadmioa (NiCd) Nikel metal hidruroa (Ni MH) Litio ioiak (Li ion) Lehen telefono mugikorrek nikelezko eta kadmiozko bateriak zituzten (Ni Cd),
|
baina
gaur egun ez dira ia erabiltzen horretarako. Merkeak dira, baina arazo larriak dituzte:
|
|
|
Jatorrian idi azpizunezko xerra gordin ia gardenak zituen,
|
baina
gaur egun arrainak, itsaskiak edo perretxikoak izan daitezke protagonista.
|
|
|
Carpaccioaren jatorria Venezian dago,
|
baina
gaur egun plater original horren bertsio kopuru izugarria erdian prestatzen da mundua. Jatorria 30eko hamarkadan, carpaccioa uzten hasi zen.
|
|
|
Fruitu hori jatorriz Asiako mendebaldekoa da, Kaukasoko eremukoa,
|
baina
gaur egun Europa osoan lantzen da. Honela iritsi zen Espainiara:
|
|
|
Hauek adibide zehatzak ditugu,
|
baina
gaur egun, Euskal Herrian euskaraz osoki bizitzea ezinezkoa da, lurralde osoan. Euskara, frantsesa eta espainolarekin etengabeko lehian bizi da, nahiz eta hau izan bertako hizkuntza bakarra.
|
|
|
Drogek oztopatu besterik ez dute egiten yogaren bidea, eta alderantzizko norabidetik eraman gaitzakete, norberaren suntsipeneraino. Egia da zenbait eskolak erabili izan dituztela drogak egoera jakinetan, errituren baten barruan, aztikeria eta yoga uztartuz, edo fakirismoa praktikatuz,
|
baina
gaur egun ez dago yoga esperientziak areagotzeko drogak erabiltzen dituen eskola seriorik, eromenera eraman baikaitzakete, edota beste kalte moral nahiz fisikoak eragin.
|
|
2006
|
|
|
Ardoaren kultura hedatu egin da, eta jendeak gehiago ulertzen du. Bezeroa ez da edozein ardorekin konformatzen.Errioxako ardo beltzak nagusi izaten jarraitzen al du. Lehen besterik ez zen edaten,
|
baina
gaur egun ardo gorria beltzarekin parekatu dela esango nuke. Hala ere, txakolinaren kontsumoak gora egin du nabarmen, eta gero eta gehiago dira erronda txakolinarekin egiten dutenak.
|
|
|
Legeria hori, besteak beste, espekulazio eta negozio geldiezina ezinezkoak egingo lituzkeen lurzoruaren legea izan liteke. Etxebizitza duinak, erosteko moduko prezioan eslogan eta aldarrikapen ona da,
|
baina
gaur egun oso urrun gaude hori lortzetik.
|
|
|
Izan zen, garai batean egin genuen,
|
baina
gaur egun ez dut haren nostalgiarik. Okerrena da partaideak mundu honetatik faltatzen hasiak direla:
|
|
|
Erlijioa berezia da, bertako sinesmenak (ez erromatarra) nagusi dira. Azkenik, matriarkatua ere aipatu izan da,
|
baina
gaur egun ez da onartzen, eta beste ezaugarriak ere, zalantzan daude. Hala ere, Barbero eta Vigilek jada baztertu zuten matriarkatuaren ideia.
|
|
|
Jaimek beti sinetsi du espezializazioan eta goi mailako produktuetan. Urte luzeetan gogor aritu behar izan du lanean,
|
baina
gaur egun neke horien fruitua biltzen hasi da.
|
|
|
Gizabanako bakoitzarengan jazotzen diren aldaketez gain, bikote harremanarieragiten dioten beste aldaketa batzuk ere nabarmentzen dira. Tradizionalki usteizan da krisi latza ekar dezakeela haurraren jaiotzak,
|
baina
gaur egun badakiguizaten diren aldaketak uste baino txikiagoak direla; batez ere haustura gertatzendenean nabarmentzen dira aldaketak, gaizki zihoan harremanaren kasuak direla, non haurra ekartzea azken eragilea besterik ez den.
|
|
|
Bada beste aldaera bat, bizkarrezurra kendu eta mihi arraina, hasierako itxurarekin. Erreboiloa Antzina oso handiak ziren,
|
baina
gaur egun merkaturatzen dira. 800 gramoko pisu idealarekin.
|
|
|
Nola eragiten dio ekosistemari espezie jakin baten kopuru handia ingurunetik ateratzen denak? Jakina, eragina du,
|
baina
gaur egun oso zaila da ebaluatzea. Normalean, interesatuta zauden espezieko populazioa hartzen duzu kontuan, baina ez gainerakoak.
|
|
|
Granadilla, pasioaren edo marakuiaren fruta bezala, pasiflorazeoen familiakoa da. Fruta hau jatorriz Hego Amerikakoa da,
|
baina
gaur egun klima tropikaleko eta subtropikaleko herrialde guztietan hazten da, besteak beste. Hawai eta Kenya.
|
|
|
Horretarako, 40 urte dira gutxienez. Tradizioz, zura erabiltzen zen egosteko erregai gisa,
|
baina
gaur egun industriek gas naturala erabiltzen dute. Zauritua delikatua da, gehiegizko beroak xarabea honda baitezake eta, bestalde, lehorrean irakiten dagoen lapiko batek lehortu egin dezake.
|
|
|
Azalduko zenuke zer erakargarritasun duen esklusibotasun horretarako? Hasieran uste zen talde horretako proteina gutxi batzuk egongo zirela,
|
baina
gaur egun badakigu 500 gene baino gehiago daudela entzima horietarako. [en el laboratorio de Carlos López Otín se han descubierto 70 ellos]. Konplexutasuna da funtzio asko betetzen dituztela.
|
|
|
Berroak oso landare basatiak dira, eta karraskarien familiakoak dira, azak bezalaxe. Antzinako urteetan belar txarra zela uste zen,
|
baina
gaur egun goi sukaldaritzan nazioarteko ospea duen landarea da. Guztien eskura Berroak uretan modu espontaneoan hazten diren barazki bakarretakoak dira.
|
|
|
Oro har, tamarilloek zapore gazi gozoa dute, pixka bat mikatza, batez ere azala jaten bada, baina laranja koloreko azala dutenak gozoagoak dira, batez ere ondo helduak badira. Tamarilloa Hego Amerikako herrialdeetatik dator, batez ere Perutik,
|
baina
gaur egun Kolonbia, Brasil, Kenya, India eta Sri Lankako goialdeko eremu tropikaletan hazten da, eta Kalifornian, Hegoafrikan eta Zeelanda Berrian ere hazten da. Ez bakarrik postrerako Fruta zaporetsu hori gozoagoa da ondo helduta badago, eta hori egiazta daiteke azalak oso kolore gorria duen eta ukitzean biguna den.
|
|
|
Inoiz pentsatu al zuten erreferente izango zirela eremu horretan? Garai hartan ekintza hura ez zen baliabide ekonomikoa izaten jarraitu ahal izateko,
|
baina
gaur egun ingurumen kontzientzia argia nagusitzen da eta Emausen berreskuratzen ditugun bolumen handiko hondakinen (altzariak eta era guztietako tresnak) eta ehunen kudeaketan profesionalizatuagoa dago. Bai.
|
|
|
Sapindazeoena da, mundu osoko eskualde beroetan banatuta dauden 1.000 zuhaitz eta zuhaixka espezie baino gehiagok osatzen duten familia. Fruta hau Malaysiakoa da jatorriz,
|
baina
gaur egun Indian, Thailandian, Indonesian, Costa Rican, Ekuadorren eta Australian hazten da. Merkaturatzen diren hiru rambutan barietateak See Matjan, Seelengkeng eta See Konto dira, eta urte osoan aurki daitezke merkatuetan.
|
|
|
Guzti honetan lanean ari den taldeari, Antton Espelosin, Pako Errandonea eta Miguel Mari Latasari, aunitz gustatu zaie maketa, eta diotenez, arrunt ongi egina dago. Eduardo Zancada eskultorea Meridan sortua da,
|
baina
gaur egun Madrilen bizi da. Bere lanak hagitz famatuak izan dira baina agian aipagarriena, Madrileko Puerta del Solen dagoen Carlos III.ren eskultura da.
|
|
|
Jendeak erosteko duen ahalmena ere nabarmen aldatu da, batez ere Gerra Ondoko garaiarekin konparatzen badugu. Orduan, baita urte batzuk beranduago ere, luxuzko produktua izan zitekeen behi edo aretxe txuleta erostea,
|
baina
gaur egun, egunerokoagoak bilakatu dira. Harategiak berak ere, noski, aldaketak izan ditu.
|
|
|
Aurrerago egin nahia, keinuz edo ahoz adierazteko lotsaz, idatziz iradoki ohi zenuen, ez agerian eta gordin, zeharka eta metaforaz baizik, modu delikatuan inondik ere. Ez dut uste neskatxak limurtzeko oso metodo gomendagarria denik; XIX. mendean akaso,
|
baina
gaur egun barregarri eta guzti gerta litezke eskutitzetako beroaldi erromantiko horiek; hala ere, ez dizut ezer aurpegiratzen; ez nuke esango estrategia zaharkitua aukeratu zenuenik ere; besterik gabe, halakoxea zinela ondorioztatu: handiegia bide zenuen ahalkea ausartago jokatzeko, eta handiegia halaber barruko jorana zeure baitan gordetzeko.
|
|
|
Garai batean hilabetetik gora erabiltzen zen 600 kilometro horiek egiteko –gauzak askoz patxada handiagoarekin egiten ziren seinale–,
|
baina
gaur egun ez da erraz hilabete eta gehiago hartzea bideetan ibiltzeko, eta Bretainia berriari, nekazaritzatik eta arrantzatik adina turismotik, zerbitzuetatik eta industriatik bizi den Bretainia berriari, aski zaila egiten zaio urtero 600 kilometroko bidea erromesentzat prestatua edukitzea. Beraz, urtero etapa bakar bat antolatzen da, hiri batetik hurrengora doana, eta aste batean egiten da:
|
|
|
Lehengo batean esan nion: " Lehen bai, iristen nintzen zuk egindakoak txukun jartzera,
|
baina
gaur egun ez. Hiru lagun zenituzke barruan daukazun guztia garaiz ateratzekotan".
|
|
2007
|
|
|
Chapitel dorrea da, merkatal produktuak kontrolatzeko antzinako postua; eraikina, «erlojuaren dorrea» izenarekin ezagunagoa da ordea XIV. mendeko kanpai erloju bat izan zuen, Europako aurrenetakoa. Plazaren azpian Erdi Aroko hainbat galeria bisitatu daitezke, adituek ez dute zertarako egin ziren jakiterik izan,
|
baina
gaur egun erakusketa areto gisa erabiltzeko moldatu dituzte.
|
|
|
Doako harpidetza bidez zabaltzen den Hari@ buletinak euskal kulturaren egunerokotasuna jasotzen du. Hasieran papereko komunikabideetako informazioa baino ez zen biltzen,
|
baina
gaur egun sarean argitaratzen diren komunikabideak ere jasotzen ditu buletinak.
|
|
|
Aitor Lopez de Aberasturi Kaixo (www.kaixo.com) atariaren sortzaile izateagatik da ezagun,
|
baina
gaur egun Gasteizko Diocesanas Bigarren Hezkuntza eta Lanbide Heziketako Institutuan da irakasle. Bertako irakasleek euskarazko softwarearen beharra zutela konturatuta, lantaldea eratu eta Dinux sistema eragilea sortu zuen iaz.
|
|
|
Lehen kritikarekin erraza zen eskandalizatzea,
|
baina
gaur egun oso zaila da. Umorea askoz subertsiboagoa da.
|
|
|
Egon ahal da kontsumorako ona den artea,
|
baina
gaur egun kontsumorako saltzen dena penagarria da.
|
|
|
Baina gaur egungo egoerak eztabaida desitxuratzen du: zergatik behar da erreferendum bat Nafarroa balizko erabaki batean norbaitekin biltzeko,
|
baina
gaur egun dagoen bezala gelditzeko ez?
|
|
|
Izan ere, duela hamar bat urte Bekereke antzerki taldeko kideak bizi ziren bertan. Artean jabetza pribatua zuen,
|
baina
gaur egun Arabako Foru Aldundiarena da. Birgarabarren erdibitzen duen errepidea egiteko etxearen zati bat bota behar izan zuten eta desjabetu ostean, Diputazioa egin zen etxearen jabe.
|
|
|
Hori horrela izanik, ELAren eta LABen Euskal Herriko gehiengo sindikala osatzen dute ahaleginaren eta lanaren aurka egiten dute erakundeek. Hobetuz 1995ean sortu zen,
|
baina
gaur egun krisi egoera larrian dago. Espainiako beste gobernuek, CEOEk (Espainiako Enpresaburuen Elkarteen Konfederazioak), CCOOk eta UGTk ez dute inoiz onartu etengabeko lanbide heziketa Madrilen kontrolpetik at egotea.
|
|
|
mate bedarra, ur beroa, tutu txiki bat eta edalontzi berezi bat. Berez edalontzia kalabazaz egindakoa da,
|
baina
gaur egun danetarik dago: metalezkoak, zurezkoak, adarrezkoak, kristalezkoak...
|
|
|
Hori esan ohi da beti, bai,
|
baina
gaur egun, ospitale bateko psikiatriako zerbitzu batean psikologoak ere aurkitzen ditugu eta psikologoen kontsulta pribatuetan psikiatraren bat ere bai, zenbait arazotarako psikofarmakoak hartzeko agindu beharra dagoelako.
|
|
|
Europako Parlamentuaren Ebazpenak Fundazioei eta Europari buruz dioena (1994ko martxoaren 9an onetsia, EEAO, C seriea, 1994ko martxoaren 28a) eta aipatu berri dudan Konstituzio Auzitegiko epaia irakurrita, estatu liberalak XIX. mendean mota horretako erakundeen inguruan zuen mesfidantzatik gure zuzenbideko estatu sozialek ematen dieten babes osora igaro garela ohartuko gara. XIX. mendean, jabetzaren zabalkundea eta merkatu eta merkataritza askatasuna oztopatzen zutela pentsatzen zen, xede jakin bati «lotutako» ondasunak zirelako,
|
baina
gaur egun interes orokorreko xedeak lortzeko tresna oso egokiak direla esaten da, gizarte garaikidearen beharrizan soziologikoei erantzuteko, estatuaren jarduera osatzeko balio dutenak. Eta horren froga ona fundazioei eskaintzen zaien tratu fiskal mesedegarria da (adibidez, Espainiaren kasuan, abenduaren 23ko 49/ 2002 Legean, irabazteko asmorik ez duten erakundeen araubide fiskalari eta mezenasgoaren pizgarri fiskalei buruzkoa).
|
|
|
EKren 7 artikuluan sindikatuek eta enpresaburuen elkarteek estatu demokratiko batean duten eginkizuna beren beregi nabarmendu nahi izan da, eta horregatik, Oinarrizko Arauaren atariko tituluan aitortu ditu. Sindikatuei dagokienez, artikuluaren hitzez hitzekotasunari erreparatuz gero, doktrinak «sindikatuen defentsa alderdia» izenekoa nabarmendu du (lagundu egiten dute beraiei dagozkien ekonomia eta gizarte interesak babestu eta sustatzeko),
|
baina
gaur egun euren gain duten eginkizunaren beste eduki garrantzitsu batzuk ez ditu hain argi jaso, besteak beste, ordezkaritza eginkizunak, gizarte eta ekonomia politika egiten parte hartzea, etab. Garapen legerian jaso dira hoberen sindikatuen beste eduki horiek (horixe gertatu da, esaterako, Sindikatu Askatasunari buruzko abuztuaren 2ko 11/ 1985 Lege Organikoan, aurrerantzean SALO?, Herri Adminis... Legeria honetan, Konstituzio Auzitegiaren hitzak erabiliz, sindikatuak «konstituzio garrantzia duten gizarte elkarteak» dira eta ordezkaritza eginkizuna dute, ez bakarrik kideei dagokienez, gizarte osoa eta, zehatz esanda, langileak ukitzen ditu (KAE hauek:
|
|
|
Eta hori argi eta garbi dago; zenbakiei begiratzen badiegu, ikusiko dugu koloneko minbizia gibelera hedatzen dela gehienbat, biriketakoa burmuinera, eta abar luze bat. Jakina da hurbiltasuna ere faktore garrantzitsua dela;
|
baina
gaur egun frogatuta dago organo bakoitzean tumore zelula jakin bat agertzen denean bi horien artean sortzen den elkarrizketa funtsezkoa dela metastasia arrakastatsua izateko.
|
|
|
Almadenen (Ciudad Real) dago munduko merkurio meategirik handiena,
|
baina
gaur egun itxita dago. (Argazkia:
|
|
|
Laborategian erreaktibo gisa erabili izan dira, hau da, azkenean, merkuriorik ez duten beste molekula organiko batzuk lortzeko. Artekari moduan abantaila handiak ematen dituzte,
|
baina
gaur egun badaude merkurio konposatuak saihesteko beste metodo batzuk, beste kimika bat, eta ahalik eta gutxien erabiltzen dira. Batez ere kontuan izanik konposatu organomerkuriarrak direla benetan arriskutsuak, merkurioa bera baino askoz arriskutsuagoak.
|
|
|
Tentsioan bizidira: arteak, esaterako, bizitik kanpo hartzen du bere balioa (bereizia delako baliodu), berez kapitala izan daiteke;
|
baina
gaur egun, kultur ondareen industriek mugahori behin eta berriro ezabatzen dute. Herri kulturekin gauza bera gertatzen ari da: batetik, bizimodu arruntetan biziarekin bat eginda dago kultura, bestetik, kulturindustriak edozer (genoma barne) komertzializatzeko prest daude.
|
|
|
Baliteke duela urte batzuk infekzio bidez tratatutako pertsona batzuek lipodistrofiaren bat izatea. Lipodistrofia horrek, zalantzarik gabe, zenbait arazo eragiten ditu bizi kalitatearekin,
|
baina
gaur egun ez dakigu konplikazio larririk, tratamendua behar bezala betetzen bada eta jarrera zuhurra badago pazientearen osasuna arriskuan jar dezaketenik. Epe luzera, zer gertatzen den ikusi dugu.
|
|
|
Jorge Calderónek Madrileko BMW kontzesionariotik azalduko du mekanismo horrek kontsumoan, leuntasunean eta azkartasunean izan duen aurrerapena. “Duela urte batzuk, auto automatikoek eskuzko batek baino hiru litro erregai gehiago kontsumitzen zuten,
|
baina
gaur egun aldea bat baino gutxiagora murriztu da”, gehitu du. “Duela urte batzuk, auto automatikoek eskuzko batek baino hiru litro erregai gehiago kontsumitzen zuten, baina gaur egun aldea bat baino gutxiagora murriztu da” Gaur egun, martxen arteko aldaketa oso leuna eta azkarra da, eta potentzia galtzea eragozten du batetik bestera igarotzean.
|
|
|
“Duela urte batzuk, auto automatikoek eskuzko batek baino hiru litro erregai gehiago kontsumitzen zuten, baina gaur egun aldea bat baino gutxiagora murriztu da”, gehitu du. “Duela urte batzuk, auto automatikoek eskuzko batek baino hiru litro erregai gehiago kontsumitzen zuten,
|
baina
gaur egun aldea bat baino gutxiagora murriztu da” Gaur egun, martxen arteko aldaketa oso leuna eta azkarra da, eta potentzia galtzea eragozten du batetik bestera igarotzean. Hain zuzen, Calderonek dio auto automatikoekin egin daitekeela kirola.
|
|
|
Kabinen kontzeptu berria Espainiako kabina publikoen operadore nagusia TTP enpresa da, eremu publikoan daudenen %98 mantentzen duena, 50.000 guztira. 1994az geroztik, beste operadore batzuk saiatu ziren merkatuan sartzen,
|
baina
gaur egun geratzen dena oso kantitate txikia da. “Arrisku handiko negozioa da:
|
|
|
Etxeko paretak pintatu beharrean, batzuek papera paratzen dute. Garai batean gehiago erabiliak ziren, paratzeko eta kentzeko errazak direlako,
|
baina
gaur egun ere erabilera ugaritzen ari da. Kolore, diseinu, testura eta forma aunitzetako aukera zabala da eta horrek konbinatzeko aukera ematen du
|
|
|
Goizeko hamarrak aldera hasi ziren sagardoa egiteko prozesuarekin. Garai batean bezala, uztarrian lotutako idi pareak garraiatu behar zituen etxez etxe bildutako sagarrak,
|
baina
gaur egun kasik idirik ez dagoenez, behi pareak bete zuen lan hori. Garaiak ez dira horretan bakarrik aldatu.
|
|
|
Bazkarirako txartelak ostegunean salgai jarriko dira elkartearen egoitzan arratsaldeko 17.00etatik aurrera. Zenbait urtez erreserbak onartu izan dira,
|
baina
gaur egun, interesa duenak bertara joan du. Txartela 18 eurotan salgai dago.
|