|
2008
|
|
|
Euskara batuaren izenean sarri askotan hizkuntzaren bariazioa eta bariabilitatea ukatu izan dira.
|
Baina
gaur egun hizkuntzalarien eta hizkuntzaren didaktikarien artean nahiko onartua den hatsarre honen barruan, hiru esparrutan sailka daitezke aldaketa horiek:
|
|
2010
|
|
|
Eranskinei dagokienez, lan honen bukaeran jarri ditugu Eracusaldiac> obraren sermoi batzuk irakurleak eskura izan dezan Agirreren obra originalaren arnasa bere horretan, letra motarekin, puntuazioarekin, grafiarekin. Testu horiek Hordagok 1978an egin zuen edizio faksimiletik aterata daude,
|
baina
gaur egun agortuta dago eta zaila izan daiteke obra hura eskuratzea. Eranskin horietara jotzeko oharrak egiten dira, baina ez daude eranskinetan lanean zehar aipatzen diren sermoi guztiak.
|
|
|
Bi esparru horiek aintzat hartuta, eta IKTak ikastola guztietan ondo txertatu eta garatzeko, 2002tik aurrera IKT Plana garatu izan da ikastoletan. Planaren garapena 10 ikastola piloturekin hasi zen,
|
baina
gaur egun ia ikastola guztietan garatzen da.
|
|
2016
|
|
|
Orduko jaunttoak dira salatzen Matalasen ahotik,
|
baina
gaur egun ere segur oihartzun lukeela esaldi honek. Segur gaurko kargudunak salatuko lituzketela euskaldunak gaur egun herriko lurrak eta etxaldeak berdin berdin saltzen direlarik.
|
|
2017
|
|
|
Euskararen politika publikoak zilegitasuna irabazi du, bai,
|
baina
gaur egun bere hazkundeari loturiko zailtasunei aurre egin eta egokitu behar zaie.
|
|
|
egoki bat obratuko litzatekeela. Noski ez liteke aski,
|
baina
gaur egun herri bakoitzak
|
|
2021
|
|
|
346), Azkuek eta Villasantek men ematen dute lematzat eta gainerakoak aldaeratzat.
|
Baina
gaur egun pen dela hedatuena esango genuke eta ingurune fonetikoak ez duela gehiegi laguntzen, nahiz herskariaren ondoko ahoskabetzeaz sortua izan pen(* oroitmen> oroipen, cf. orhitmen, Tartas); itzulpen, laburpen edo eratorpen eratorrietako pen aldaera ez du ingurune fonetikoak azaltzen. Areago, aldaera bakoitzak ñabardura jakin bat hartu duela ere esan dezakegu, beheraxeago ikusiko ditugun bikoteak aintzat hartzen baditugu —aitormen eta aitorpen, hedamen eta hedapen, irudimen eta irudipen, ukimen eta ukipen eta abar— Aldaera huts zirenak atzizki beregain bihurtzeko bidean egon daitezke.
|
|
|
Horrelaxe ere gehiago ageri da gaurko idazleen artean. Holaxe gehiago ageri da tradizioan,
|
baina
gaur egun honelaxe bezalatsu, hain segur batzuek ereduzko formatzat hartzen ez dutelako, nahiz azken urteetan gehiago erabiltzeko joera ikusten den.
|
|
|
36.10d Postposizio buruan raino atzizkia duten tu arteraino eta n arteraino formak arte soilarekin eginiko formen erabilera bertsua dute; arte soilarenak ez bezala, testu zaharrenetan dokumentatuak daude hauek. Arteraino postposizioa dutenak ohikoak dira azken muga adierazteko (sartu arteraino, sar arteraino; sartu den arteraino; sar dadin arteraino); adizki jokatuko n arteraino forma zerbait erabilia izan da iraupeneko aldiberekotasuna adierazteko ere (dirauen arteraino),
|
baina
gaur egun ez da ohikoa adiera horretan. Aldaera, bizkaieraz:
|
|
|
Ekialdeko euskalkietan erabiltzen da forma hau. Lehenagoko garaietan no eta ino aldaerak zituen,
|
baina
gaur egun no aldaera nagusitu da; forma hori darabilten Hegoaldeko autore bakanak dira ino aldaera hobesten dutenak.
|
|
|
34.5.3g Ekialdeko testuetan ber enklitikoa ere erabiltzen zen orainaldiko baldintzazko perpausetan (Arkord gira halaber, lekhu orotan orazioniak hon direla, onsa egiten badira ber, Tartas), perpausaren baldintza izaera indartuz,
|
baina
gaur egun erabilera hau ere zaharkiturik gelditu da.
|
|
|
ni, hi, gu, zu → ni, hi/ zu, gu, zuek. Edo, beste hitzetan esateko, gaurko zu zatoz hori lehenago plurala zen, pertsona bat baino gehiagori egiten zion erreferentzia,
|
baina
gaur egun singularra da. Horrek asimetria sortu du aditzaren morfologian (ikus § 18.1c).
|
|
|
Adberbializazioa erabat burutu duten hitzak ditugu lehenbiziko sailean. Horrelakoak dira, hasteko, historian kasu marka baten bidez sortu adizlagunak,
|
baina
gaur egun hiztunek halakotzat ez dituztenak: aurten, hemen eta abar.
|
|
2023
|
|
|
Antzokiak ez zion ihes egiten berritze orokor horri.
|
Baina
gaur egun" teatroa" deitzen dugunak ikuskizun mota ezberdinak estaltzen zituen XVI. mendean. Antzerkiaren kontzeptua nahiko zabala zen, oinarrizko elementu hauek besterik ez zituztelarik komunean, alegia, antzezleak eta publiko bat begira eta entzuten.
|